Get the balance right | Sotiris Contizas | TEDxAthens Die richtige Balance finden | Sotiris Contizas | TEDxAthens Get the balance right | Sotiris Contizas | TEDxAthens Conseguir el equilibrio adecuado | Sotiris Contizas | TEDxAtenas バランスを取る｜ソティリス・コンティザス｜TEDxAthens Alcançar o equilíbrio certo | Sotiris Contizas | TEDxAthens Dengeyi doğru kurun | Sotiris Contizas | TEDxAthens

Μετάφραση: Chryssa R. Takahashi Επιμέλεια: Maria Pericleous

Υγεία.

Αγάπη.

Αναγνώριση της δουλειάς σου.

Κάποιοι μιλάνε για το τρίπτυχο της ευτυχίας.

Δεν ξέρω, για να δούμε.

Είμαι στο αμάξι,

και δίπλα μου συνοδηγός η φίλη μου η Μανίνα, κατηφορίζουμε

την Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια,

και μπροστά μας ένα σταματημένο όχημα, ένα άλλο αμάξι. and in front of us a stopped vehicle, another car.

Ο οδηγός έχει ανάψει τα αλάρμ The driver has turned on the lights

κι εγώ σταματάω ακριβώς από πίσω του

και περιμένω να ξεκινήσει για να συνεχίσουμε την πορεία μας.

Συζητάμε, περνάνε 10, 20, 30 δευτερόλεπτα, ένα λεπτό. We talk, 10, 20, 30 seconds go by, a minute.

Ξαφνικά γυρνάει η φίλη μου η Μανίνα προς το μέρος μου

και μου λέει, «Καλά τι κάνεις; Δεν θα κορνάρεις; Δεν θα κάνεις κάτι;». and he says, "What are you doing? You're not honking? Aren't you going to do something?"

Εγώ δεν λέω κάτι.

Βλέπω ότι ο οδηγός είναι στη θέση του, είναι καλά, δεν έχει πάθει κάτι, I can see that the driver is in his seat, he's fine, he's not hurt,

έχει ανάψει τα αλάρμ,

και γυρνάω προς το μέρος της, συνεχίζω να μη λέω κάτι and I turn to her, I continue to say nothing

και απλά σκέφτομαι ότι, «Κοίτα να δεις περίεργο». and I just think, "Well, look at that."

Το σύνηθες, απ' ό,τι φαίνεται, The usual, it seems,

θα ήταν κάποιος να κορνάρει. would be someone honking.

Κάποιος να κορνάρει για ποιον λόγο; Somebody honk the horn for what?

Να γίνει τι; Να πάει ο άλλος πιο γρήγορα; Do what? Make the other guy go faster?

Εγώ βλέπω ότι ο άνθρωπος είναι εκεί, κάνει μια δουλειά, έχει ανάψει τα αλάρμ I see that the man is there, he's doing a job, he's got the lights on.

και όταν είναι έτοιμος θα συνεχίσει και θα συνεχίσουμε κι εμείς. and when he's ready, he'll continue and we'll continue.

Δεν βρίσκω δηλαδή τον λόγο να χαλάσω τη μέρα μου με το καλημέρα κορνάροντας. So I don't see any reason to ruin my day by honking my horn at the crack of dawn.

Τι θέλω να πω.

Θέλω να πω ότι γενικά είμαι ήρεμος. I want to say that I am generally calm.

Προσπαθώ τουλάχιστον, τις περισσότερες φορές. I try, at least, most of the time.

Τρεις τα ξημερώματα.

Είμαι ξαπλωμένος στο κρεβάτι,

και ανοίγω τα μάτια και κοιτάω το ταβάνι.

Δεν μπορώ να κοιμηθώ.

Και προσπαθώ να σκεφτώ τι φταίει.

Πέρα από το στρώμα που έχω υποσχεθεί ότι θα το αλλάξω,

φταίει κάτι άλλο.

Είναι κάτι άλλο που με προβληματίζει.

Και δεν ηρεμώ, και προσπαθώ να καταλάβω γιατί δεν ηρεμώ.

Τα τρία πράγματα που ανέφερα στην αρχή,

νομίζω ότι τα έχω λίγο πολύ.

Είμαι υγιής,

δίνω αγάπη, παίρνω πολλή αγάπη,

σε κάποιο επίπεδο αναγνωρίζεται η δουλειά μου.

Οπότε τι είναι αυτό που φταίει;

Πού βρίσκεται η ευτυχία; Τι είναι αυτό που λείπει;

Και είναι κάτι που με προβληματίζει συχνά

και δεν μπορώ να ηρεμήσω.

Προσπαθώ λοιπόν, να σκεφτώ, να θυμηθώ

πότε έχω υπάρξει πραγματικά ήρεμος.

2017.

Τελευταία μέρα γυρισμάτων του πρώτου Master Chef.

Ακούμε την Πολύβια, βοηθό σκηνοθέτη, να λέει ότι είναι wrap,

που σημαίνει ότι τελειώσαμε.

Κι εκείνη τη στιγμή συνειδητοποιώ

ότι από αύριο δεν θα υπάρχει αυτό στη ζωή μου πλέον,

στην καθημερινότητά μου.

Ήτανε πέντε μήνες πολύ δυνατοί, πολύ γεμάτοι,

η πρώτη τηλεοπτική πρόκληση.

Παράλληλα έπρεπε να τρέχει το εστιατόριο σωστά.

Και μετά τι;

Μετά από αυτό τι; Τι έχω να κάνω;

Μήπως τα κατάφερα πάρα πολύ σύντομα, πάρα πολύ γρήγορα;

Κενό.

Στιγμή ηρεμίας, δικής μου.

2016.

Γεννιέται η κόρη μου.

Το πρώτο μου παιδί.

Και είναι η στιγμή

που η έννοια του άγχους της υγείας

περνάει σε ένα άλλο επίπεδο.

Μέχρι τότε χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη, «Να έχουμε υγεία, να 'μαστε καλά»

και αναφέρομαι στον δικό μου εαυτό, στη δική μου υγεία,

για να ζήσω παραπάνω, να ταξιδέψω, να νιώσω, να γευτώ, να χαρώ, να λυπηθώ.

Αλλά εκείνη τη στιγμή,

η λέξη υγεία αποκτά ένα άλλο νόημα.

Θέλω να είμαι υγιής,

για να είμαι δίπλα στο παιδί μου πλέον

μέχρι αυτό, το ίδιο από μόνο του, να καταφέρει να σταθεί στα πόδια του

και να ανοίξει τα φτερά του.

(Γέλια)

2015.

Επιστρέφω από το μαγειρικό ταξίδι μου,

Κοπεγχάγη, Λονδίνο, πίσω στην Αθήνα

και ανεβαίνω σε αυτή την τελευταία

one-way πτήση Λονδίνο-Αθήνα,

αφού έχω κάνει αυτό που ήθελα να κάνω,

να μη μου μείνει απωθημένο δηλαδή,

να μαγειρέψω και να δουλέψω σε κουζίνες του εξωτερικού,

σε συγκεκριμένες κουζίνες του εξωτερικού και του Λονδίνου,

και είναι αυτή η στιγμή που ανεβαίνω σε αυτή την πτήση,

και ξέρω πλέον ότι τα έχω αφήσει πλέον όλα πίσω μου

και επιστρέφω στην Ελλάδα.

Χωρίς να ξέρω τι με περιμένει.

Πού να ήξερα δηλαδή ότι με περιμένει και μια Ελλάδα δημοψηφίσματος

με μια πάρα πολύ κακή οικονομία.

2014, Αύγουστος.

Δουλεύω σε ένα εστιατόριο στην Κηφισιά.

Τελειώνει το πάσο, καθαρίζω την κουζίνα,

κάνω τις παραγγελίες όπως κάνουμε κάθε βράδυ,

και την επόμενη ξεκινάει η καλοκαιρινή μου άδεια.

Οπότε λέω στον σεφ μου και μέντορά μου,

στον Χριστόφορο τον Πέσκια,

του λέω, «Σεφ, φεύγω, τα λέμε σε δύο εβδομάδες».

Μου λέει, «Να σου πω,

νομίζω ότι έχει έρθει η ώρα να σκεφτείς τι θέλεις να κάνεις μετά.

Γιατί εδώ ό,τι ήταν να πάρεις το πήρες, κι ό,τι ήταν να δώσεις το έδωσες».

Οπότε στην ουσία μία μέρα πριν ξεκινήσουν οι διακοπές μου,

εγώ ενημερώνομαι ότι γυρνώντας πρέπει να ψάξω για δουλειά.

Θα είμαι άνεργος.

Εγώ εκείνο το καλοκαίρι έκανα τις καλύτερες διακοπές στη ζωή μου,

στην Αστυπάλαια.

2008.

Δουλεύω ήδη λίγο πάνω από ένα χρόνο στην τράπεζα.

Έχω υπογράψει δύο συμβάσεις ορισμένου χρόνου,

οπότε χαρούμενος ο διευθυντής μου στο υποκατάστημα του Μενιδίου,

με πλησιάζει ένα μεσημέρι, μου ακουμπάει δίπλα μου ένα πάκο χαρτιά,

και μου λέει, «Συγχαρητήρια Σωτήρη, καλώς ήρθες στην οικογένεια.

Υπογράφεις αορίστου σύμβαση και είσαι μαζί μας πλέον».

Παγώνω και περνάει μπροστά από τα μάτια μου όλη η μελλοντική μου ζωή.

Οπότε, τον ρωτάω, «Πόση άδεια μου απομένει;»

Παραξενεύεται, μου λέει, «Γιατί το ρωτάς αυτό;

Θα σου πω σε μία ώρα» μου λέει.

Γυρνάει, μου λέει, του λέω, «Ωραία, θα την πάρω,

και θα επιστρέψω και θα υπογράψω».

Επιστρέφω και υπογράφω την παραίτησή μου

χωρίς καν να ξέρω τι θα κάνω μετά.

2005.

Μετά από πέντε χρόνια παίρνω το πτυχίο μου από το Πάντειο.

Είναι εκείνη η στιγμή

που τρέχεις σε αυτούς τους πίνακες ανακοινώσεων βαθμολογιών, πίσω από αυτά τα σκονισμένα τζάμια πλεξιγκλάς, να δεις αν πήρες το πολυπόθητο πέντε σε αυτό το πάρα πολύ δύσκολο μάθημα,

που δεν περνάει κανένας, μόνο στα πέντε χρόνια.

Και να πεις ότι πέρασα ή να δεις το τέσσερα και να πεις ότι μ' έκοψε.

Οπότε είναι η στιγμή αυτή που βλέπω και την τελευταία βαθμολογία

για το τελευταίο μάθημα που χρωστάω,

κι έχω περάσει, έχω πάρει το πτυχίο μου.

Επίσης το απόλυτο κενό μπροστά, αφού πάρεις το πτυχίο σου.

2000.

Θυμάμαι είναι η τελευταία μέρα, πανελλήνιες.

Είμαι η πρώτη φουρνιά με τις κατευθύνσεις τότε,

αυτό ήταν το νέο σύστημα.

Απ' ό,τι έχω καταλάβει κάθε χρόνο έχουμε κι ένα νέο σύστημα.

Οπότε είμαι η πρώτη φουρνιά με τις κατευθύνσεις,

δώσαμε νομίζω 14-16 μαθήματα,

θρησκευτικά, κείμενα, ιστορία τέχνης.

Και είναι αυτό το τελευταίο μάθημα.

Θυμάμαι τη στιγμή που κοιτάς την κόλλα

και τσεκάρεις ότι έχεις συμπληρώσει σωστά τα στοιχεία σου,

τον αριθμό μητρώου σου.

Τσεκάρεις ότι δεν έχει ξεχάσει τίποτα, ότι είσαι εντός θέματος.

Κλείνεις την κόλλα, σηκώνεσαι, σέρνεις την καρέκλα στο μωσαϊκό

και πηγαίνεις προς τον επιτηρητή να παραδώσεις την τελευταία σου κόλλα.

Σημαίνει και το τέλος των σχολικών σου χρόνων.

Και μπροστά σου επίσης το κενό,

απλά περιμένεις να ακούσεις τις βάσεις

για να δεις σε ποια και αν σχολή έχεις περάσει.

Όλα αυτά που σε ζαλίζουν και σου λένε οι μεγαλύτεροι τόσα χρόνια. Για προφανείς λόγους η επόμενη ιστορία

δεν έχει μπει σε χρονολογική σειρά.

Έχω υπάρξει σε μεγάλες, σημαντικές, μακροχρόνιες σχέσεις,

που είτε ξέρουμε και οι δύο ότι έχει τελειώσει,

απλά είμαστε εκεί λόγω συνήθειας.

Μεγάλο κακό η συνήθεια στη ζωή μας.

Νομίζω ότι είναι και ο μεγαλύτερος εχθρός της εξέλιξης.

Είτε για κάποιον ανεξήγητο λόγο

πέραν της λογικής,

έχω ανάγκη να τελειώσει αυτή η σχέση,

αλλά δεν βρίσκω το θάρρος να το ξεστομίσω.

Επαναλαμβάνω, οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις

είναι τελείως συμπτωματική.

(Γέλια)

Και είναι αυτή η στιγμή

που βρίσκω το θάρρος, το θράσος να το πω

ενώ ξέρω ότι από εκείνο το σημείο και μετά,

την επόμενη μέρα δηλαδή,

η καθημερινότητά μου θα έχει αλλάξει τρομερά.

Τώρα το βλέπω από μια απόσταση, σαν τρίτο μάτι,

και φαίνεται πολύ ελαφρύ και αστείο,

απλά τότε ήταν όλη μου η ζωή.

Ποιο λοιπόν το κοινό σημείο

όλων αυτών των ιστοριών,

όλων αυτών των στιγμών,

που ξεκίνησα να τις θυμάμαι επειδή ήθελα να θυμηθώ

πότε έχω υπάρξει πραγματικά ήρεμος.

Κατ' αρχάς πρόκειται για στιγμές.

Είναι οι στιγμές

της δικής μου ηρεμίας, άπνοιας.

Αυτή η ησυχία, η βουβαμάρα, που δεν ακούς τίποτα.

Που ο χρόνος έχει σταματήσει.

Είναι οι στιγμές που πίσω τους κρύβουν κόπο, θυσία, ιδρώτα, κούραση,

και μπροστά τους υπάρχει το κενό,

το άγνωστο, η αβεβαιότητα.

Για μένα, η πρόκληση.

Μέσα λοιπόν σε αυτές τις στιγμές,

εγώ ηρεμώ.

Ηρεμώ και ισορροπώ.

Το ότι πρόκειται για στιγμές, για τελείες, αυτά τα dots,

σημαίνει ότι η ισορροπία για μένα

δεν είναι κάτι το στατικό.

Δεν τη βρήκα δηλαδή και ηρέμησα, τέλος, αυτό ήταν.

Είναι κάτι το δυναμικό.

Οι ανάγκες μου κάθε χρονική στιγμή μεταβάλλονται.

Mε τον ίδιο τρόπο αλλάζει και το σημείο ισορροπίας,

το οποίο εγώ καλούμαι να το βρίσκω ξανά και ξανά,

να το επαναπροσδιορίζω.

Χρειάζομαι λοιπόν περισσότερες τέτοιες στιγμές. Στιγμές αβεβαιότητας, στιγμές πρόκλησης

που πολύ απλά με οδηγούν στην εξέλιξη.

Άρα, για να κοιμηθώ πρέπει να είμαι ήρεμος. So, in order to sleep I have to be calm. Είμαι ήρεμος όταν είμαι ευτυχισμένος. I am calm when I am happy.

Είμαι ευτυχισμένος όταν ισορροπώ. I am happy when I am balanced.

Ισορροπώ όταν εξελίσσομαι συνεχώς. I balance when I am constantly evolving.

(Μουσική) (Χειροκρότημα)