×

우리는 LingQ를 개선하기 위해서 쿠키를 사용합니다. 사이트를 방문함으로써 당신은 동의합니다 쿠키 정책.

image

Swiat w Trzy Minuty, Czy polowania są pożyteczne?

Czy polowania są pożyteczne?

Trwająca obecnie dyskusja, czy odstrzał zwierząt jest pożyteczny, zachęciła mnie do sprawdzenia, czy ktoś to zbadał naukowo. Okazało się, że owszem – i że nawet ktoś zadał sobie trud przeanalizowania ponad setki badań, by odpowiedzieć na to pytanie. Jak brzmi odpowiedź? Zapraszam do wysłuchania 41. odcinka Świata w trzy minuty. Zabijanie drapieżników jest jedną z metod ochrony stad krów czy owiec przed atakiem dzikich zwierząt. Stosowaną od lat, zwłaszcza w rejonach, w których nie da się sensownie ogrodzić pastwisk tak, by dawały zwierzętom pełne bezpieczeństwo. Czy spełnia swoje zadanie? Zdrowy rozsądek podpowiada, że tak – no bo skoro kogoś się pozbędziemy, to nam więcej nie zaszkodzi. Ale z drugiej strony, wzrost śmiertelności dorosłych zwierząt może zachęcać je do rozmnażania (by utrzymać populację) i w efekcie dostaniemy większe i młodsze stada drapieżników. Albo do przeprowadzki nowych drapieżników na miejsce zwolnione przez ofiarę myśliwego. Więc może lepszym rozwiązaniem będzie ochrona stad nie strzelbą, lecz z pomocą psów? A może jakiś inny rodzaj odstraszania? Już wielokrotnie okazało się, że rozwiązanie zdroworozsądkowe wydaje się dobre tylko dlatego, że nie mamy pełnej wiedzy na dany temat. Z kolei dowód anegdotyczny – czyli, nawiązując do znanego powiedzenia informatyków, “u ciotki sąsiada mojego znajomego to zadziałało” – nie ma wartości naukowej. Więc co, sięgamy do opracowań? Tak zrobił zespół pod kierunkiem Adriana Trevesa z Uniwersytetu Wisconsin, który przebadał ponad 100 prac naukowych związanych z polowaniami drapieżników. Naukowcy sprawdzali badania pod kątem poprawności ich przeprowadzenia. Jak się okazało, zdecydowana większość badań nad skutecznością zabijania drapieżników w celu ochrony stad rolników była przeprowadzona niezgodnie z zasadami naukowymi (brak losowości prób kontrolnych, niewzięcie pod uwagę zmiany zewnętrznych czynników itp.). Tylko siedem materiałów było przygotowanych rzetelnie pod kątem metodologicznym. Z dwóch wynikało, że zabijanie zmniejsza straty rolników, z trzech – że nie miało żadnego wpływu, a z kolejnych dwóch – że zabijanie drapieżników powoduje wzrost strat farmerów. Co z metodami niezwiązanymi z zabijaniem drapieżników? Badań, które spełniały metodologiczne wymagania grupy badawczej Trevesa, było jeszcze mniej – większość z nich bazowała na odczuciach farmerów, nie na faktach. Cztery z nich udowodniły skuteczność niezabójczych metod ochrony zwierząt, jeden – że działają one przeciwko wilkom, ale są nieskuteczne w przypadku kojotów, i jeden – że nie ma żadnego efektu. Konkluzja? Do dziś, mimo że od setek lat zabijamy drapieżniki, nie mamy dobrze zrobionych badań mówiących, czy w skali globalnej pomagamy rolnikom, czy wręcz przeciwnie – sprowadzamy im na głowę jeszcze większe problemy. Źródła: Zaprenumeruj podkast on iTuneson Androidvia RSS

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Czy polowania są pożyteczne? |hunting||beneficial |||корисні Ist die Jagd nützlich? Is hunting useful? 狩猟は役に立つのか? Полезно ли охотиться? Чи корисне полювання?

Trwająca obecnie dyskusja, czy odstrzał zwierząt jest pożyteczny, zachęciła mnie do sprawdzenia, czy ktoś to zbadał naukowo. Ongoing||||culling|||beneficial|prompted|||||||has researched|scientifically |тепер|||відстріл|||корисний|захопила|||перевірки||||забезпечив| Okazało się, że owszem – i że nawet ktoś zadał sobie trud przeanalizowania ponad setki badań, by odpowiedzieć na to pytanie. ||||||||||effort|analyzing|||||||| |||так||||||||аналізу|||досліджень||||| Jak brzmi odpowiedź? |звучить| Zapraszam do wysłuchania 41. odcinka Świata w trzy minuty. ||listening to||||| Zabijanie drapieżników jest jedną z metod ochrony stad krów czy owiec przed atakiem dzikich zwierząt. |predators||||||herds|cows||sheep|||| вбивство|хижаків||||||стад|||||нападом|| Stosowaną od lat, zwłaszcza w rejonach, w których nie da się sensownie ogrodzić pastwisk tak, by dawały zwierzętom pełne bezpieczeństwo. "Used"|||||areas|||||||fence off|pastures|||"provided"|animals full safety||full protection використовувану|||||||||||раціонально||||||тваринам|| Czy spełnia swoje zadanie? |виконує|| Zdrowy rozsądek podpowiada, że tak – no bo skoro kogoś się pozbędziemy, to nam więcej nie zaszkodzi. ||suggests||||||||we get rid||||| ||підказує||||||||позбудемося||||| Ale z drugiej strony, wzrost śmiertelności dorosłych zwierząt może zachęcać je do rozmnażania (by utrzymać populację) i w efekcie dostaniemy większe i młodsze stada drapieżników. |||||mortality rate||||encourage|||reproducing|||population|||||||younger|herds of predators| |||||смертності|||||||||||||||||||хижаків Albo do przeprowadzki nowych drapieżników na miejsce zwolnione przez ofiarę myśliwego. ||relocation|||||vacated||prey of hunter| ||переселення||хижаків|||вільне||| Więc może lepszym rozwiązaniem będzie ochrona stad nie strzelbą, lecz z pomocą psów? ||better||||||shotgun||||dogs ||||||стад|||||| A może jakiś inny rodzaj odstraszania? |||||deterrence |||||відлякування Już wielokrotnie okazało się, że rozwiązanie zdroworozsądkowe wydaje się dobre tylko dlatego, że nie mamy pełnej wiedzy na dany temat. ||||||common-sense||||||||||||| ||||||здорово́розсудливе||||||||||||| Z kolei dowód anegdotyczny – czyli, nawiązując do znanego powiedzenia informatyków, “u ciotki sąsiada mojego znajomego to zadziałało” – nie ma wartości naukowej. |||anecdotal||referring to||||IT specialists||aunt's|neighbor's||acquaintance||worked||||scientific ||||||||прислів'я|інформатиків|||||||заработало|||| Więc co, sięgamy do opracowań? ||||studies ||звертаємося|| Mi van, eljutunk a tanulmányokhoz? Tak zrobił zespół pod kierunkiem Adriana Trevesa z Uniwersytetu Wisconsin, który przebadał ponad 100 prac naukowych związanych z polowaniami drapieżników. ||||under the direction|Adrian Treves|Adrian Treves|||University of Wisconsin||examined||||||hunting of predators| ||команда|||Адріана|Тревеса|||||перевірив|||||||хижаків Naukowcy sprawdzali badania pod kątem poprawności ich przeprowadzenia. |checked||||correctness|| |перевіряли|дослідження||кутом|правильності||виконання Jak się okazało, zdecydowana większość badań nad skutecznością zabijania drapieżników w celu ochrony stad rolników była przeprowadzona niezgodnie z zasadami naukowymi (brak losowości prób kontrolnych, niewzięcie pod uwagę zmiany zewnętrznych czynników itp.). ||||||||||||||||||||scientific principles||randomization||control samples|failure to consider|||||| |||||досліджень||ефективністю|вбивства|хижаків||||стадом|фермерів|||недотримуючись||принципами|||випадковості||контрольних|||||зовнішніх|| Tylko siedem materiałów było przygotowanych rzetelnie pod kątem metodologicznym. ||||prepared|"Thoroughly"|||methodological aspects |||||достовірно||критерієм|методологічним Z dwóch wynikało, że zabijanie zmniejsza straty rolników, z trzech – że nie miało żadnego wpływu, a z kolejnych dwóch – że zabijanie drapieżników powoduje wzrost strat farmerów. |||||||||||||||||||||||||farmers' ||виходило|||зменшує||фермерів|||||||||||||вбивство|хижаків|||втрат|фермерів Co z metodami niezwiązanymi z zabijaniem drapieżników? ||methods|unrelated to||killing| |||незв'язаними|||хижаків Badań, które spełniały metodologiczne wymagania grupy badawczej Trevesa, było jeszcze mniej – większość z nich bazowała na odczuciach farmerów, nie na faktach. ||met |methodological|||||||||||was based on||||||on facts Досліджень||виконували|методологічні|вимоги||дослідницької||||||||||відчуттях|фермерів||| Cztery z nich udowodniły skuteczność niezabójczych metod ochrony zwierząt, jeden – że działają one przeciwko wilkom, ale są nieskuteczne w przypadku kojotów, i jeden – że nie ma żadnego efektu. |||proved|effectiveness|non-lethal|||||||||wolves||||||coyotes||||||| |||доказали|ефективність|незабійних||||||діють|||вовкам|||некорисні|||||||||| Konkluzja? Conclusion? Висновок Do dziś, mimo że od setek lat zabijamy drapieżniki, nie mamy dobrze zrobionych badań mówiących, czy w skali globalnej pomagamy rolnikom, czy wręcz przeciwnie – sprowadzamy im na głowę jeszcze większe problemy. |||||||we kill predators|predators||||well-conducted||indicating||||global scale|helping|farmers||||bring upon|||||| ||||||||хижаків|||||досліджень||||масштабі|глобальному||||навіть||привозимо|||||| Źródła: Zaprenumeruj podkast on iTuneson Androidvia RSS |Subscribe to||on||| |підпишись|||iTunes|Android|