Onsdag 22 mars 2023 Mittwoch, 22. März 2023 Wednesday 22 March 2023 Mercredi 22 mars 2023

**Den kända klimataktivisten Greta Thunberg och flera hundra andra unga personer stämmer den svenska staten. ||the famous climate activist|||||||||sue|||the Swedish state Ünlü iklim aktivisti Greta Thunberg ve birkaç yüz genç İsveç devletine dava açıyor. Det betyder att ungdomarna tar staten till domstol. |||||||court Bu da gençlerin devleti mahkemeye verdiği anlamına geliyor. Nu måste staten svara på vad politikerna har gjort för att rädda klimatet. Hükümet şimdi politikacıların iklimi kurtarmak için ne yaptıklarına cevap vermelidir. **

Det är över 300 unga klimataktivister som stämmer staten. ||||climate activists||| 300'den fazla genç iklim aktivisti hükümete dava açıyor. Ansökan lämnades in till Nacka tingsrätt i slutet av november förra året. Application (1)|was submitted|||||||||| Başvuru, geçen yıl Kasım ayı sonunda Nacka Bölge Mahkemesine yapılmıştır. Nu har tingsrätten beslutat att pröva om staten måste göra mer för att rädda klimatet. Şimdi bölge mahkemesi, devletin iklimi kurtarmak için daha fazlasını yapması gerekip gerekmediğini incelemeye karar verdi.

**En av ungdomarna** som stämmer staten heter Ingrid Norlander. ||||||||Norlander (1) Eyalete dava açan gençlerden biri de Ingrid Norlander. Hon säger till P4 Värmland att den svenska staten bryter mot flera lagar med sin politik för miljö och klimat. P4 Värmland'a verdiği demeçte İsveç hükümetinin çevre ve iklim politikasıyla birçok yasayı çiğnediğini söyledi. Ungdomarna menar att staten bryter mot de mänskliga rättigheterna, säger hon. ||||||||the rights|| Gençler, devletin insan haklarını ihlal ettiğine inanıyor, diyor.

– Just nu så äventyrar de liksom barn och ungas rätt till liv. |||adventuring|||||youth||| - Şu anda çocukların ve gençlerin yaşam hakkını tehlikeye atıyorlar.

**Ungdomarna vill att** domstolen ska besluta att staten måste göra mer för att rädda klimatet. Gençler, mahkemenin devletin iklimi kurtarmak için daha fazlasını yapması gerektiğine karar vermesini istiyor. Så att de unga kan leva ett bra liv på jorden i framtiden, när de blir vuxna. Böylece gençler gelecekte yetişkin olduklarında yeryüzünde iyi bir hayat yaşayabilirler. I flera andra länder i Europa har unga stämt staten. Diğer bazı Avrupa ülkelerinde de gençler devlete dava açmışlardır. Där har de tvingat politikerna att göra mer för att rädda klimatet. Politikacıları iklimi kurtarmak için daha fazlasını yapmaya zorladılar. I både Tyskland och Nederländerna vann ungdomarna i domstolen. Hem Almanya'da hem de Hollanda'da gençler mahkemede kazandı. Båda länderna blev tvungna att fatta nya beslut för att rädda klimatet. Her iki ülke de iklimi kurtarmak için yeni kararlar almak zorundaydı.

**Andreas Magnusson** är en annan av ungdomarna som stämmer den svenska staten. İsveç devletine dava açan gençlerden bir diğeri de Andreas Magnusson. Han säger till P4 Dalarna att Sverige borde kunna gå före andra länder för att stoppa klimatförändringarna. P4 Dalarna'ya İsveç'in iklim değişikliğini durdurma konusunda liderlik yapabilmesi gerektiğini söyledi.

– Sverige befinner sig också i en ekonomisk situation som gör att vi kan ställa om på ett mycket mer effektivt och mycket större sätt än vad andra länder kan. - İsveç aynı zamanda diğer ülkelere kıyasla çok daha verimli ve büyük ölçüde uyum sağlamamıza olanak tanıyan bir ekonomik durumdadır. Då måste vi gå före. O halde biz yol göstermeliyiz.

**Miljöminister Romina Pourmokhtari** säger till Ekot att hon inte kan säga något om att staten blivit stämd. ||||||||||||||||sued Çevre Bakanı Romina Pourmokhtari, Ekot'a dava edilen devlet hakkında hiçbir şey söyleyemeyeceğini söyler. Nu ska domstolen bestämma, säger hon. Şimdi kararı mahkeme verecek" diyor. Men hon säger också att hon känner samma oro för framtiden som ungdomarna. Ancak gelecek konusunda gençlerle aynı kaygıları taşıdığını da söylüyor.

**Flera flickor och unga kvinnor som bor på SiS-hem säger att de har blivit utsatta för sexuella övergrepp och kränkningar av personalen. ||||||||SiS home||||||||||||violations|| SiS evlerinde yaşayan çok sayıda kız çocuğu ve genç kadın, personel tarafından cinsel istismara uğradıklarını ve aşağılandıklarını söylüyor. **

SiS-hem är särskilda ungdomshem som drivs av myndigheten Statens Institutionsstyrelse. ||||youth homes||are operated||||National Board of Institutions SiS evleri, İsveç Ulusal Kurumsal Bakım Kurulu tarafından işletilen uzmanlaşmış gençlik evleridir. Där bor barn och unga som till exempel har problem med droger. Örneğin, uyuşturucu ile ilgili sorunları olan çocuk ve gençlere ev sahipliği yapmaktadır. De kan också må så dåligt att de inte kan bo hemma med sina föräldrar. Ayrıca evde ebeveynleriyle birlikte yaşayamayacak kadar kötü hissedebilirler.

**På tre år har det kommit in 200 rapporter** och anmälningar. Üç yıl içinde 200 ihbar ve şikâyette bulunulmuştur. Flickor och unga kvinnor säger att de har blivit utsatta för sexuella övergrepp och kränkningar av personer som jobbar på hemmen. Kız çocukları ve genç kadınlar, evlerde çalışan kişiler tarafından cinsel saldırıya uğradıklarını ve istismar edildiklerini söylüyor. Det visar en studie som gjorts på uppdrag av Barnrättsbyrån och Childhood Foundation. |||||||||The Children's Rights Bureau||Childhood Foundation|Childhood Foundation Bu, Çocuk Hakları Ofisi ve Çocuk Vakfı tarafından yaptırılan bir araştırmaya göre böyle. Det är två organisationer som jobbar för barns rättigheter. Bunlar çocuk hakları için çalışan iki örgüttür.

Maria Andersson Vogel är forskare. ||Vogel|| Hon har gjort studien. Çalışmayı o yaptı. Hon tycker att SiS har misslyckats med att ta hand om de unga. SiS'in gençlerle ilgilenme konusunda başarısız olduğunu düşünüyor. Det säger hon [till Ekot. ](https://sverigesradio.se/artikel/ny-studie-fem-rapporter-i-manaden-om-sexuella-overgrepp-pa-sis) |||||||||the month|||assaults||

– Det är ett kapitalt misslyckande av samhället i allmänhet och av SiS i synnerhet. |||capital|||||||||| - Bu, genel olarak toplumun ve özel olarak da SiS'in büyük bir başarısızlığıdır. Att man inte lyckas skydda barn som är där för att få vård och behandling. Bakım ve tedavi için orada bulunan çocukların korunmaması.

**Oftast händer ingenting efter anmälningarna** om sexuella övergrepp och kränkningar. Çoğu zaman, cinsel istismar ve taciz bildirimlerinden sonra hiçbir şey olmuyor. Det kan bero på att SiS inte tror att barnen talar sanning, säger Maria Andersson Vogel. Bunun nedeni SiS'in çocukların doğruyu söylediğine inanmaması olabilir" diyor Maria Andersson Vogel.

Elisabet Åbjörnsson Hollmark är chef på SiS. Hon säger att de ska jobba hårt för att det inte ska ske sexuella övergrepp. Cinsel istismar olmamasını sağlamak için çok çalışacaklarını söylüyor. Hon blev arg när hon läste studien. Çalışmayı okuduğunda çok sinirlenmişti. Hon säger att hon ska ta reda på varför det inte händer något efter anmälningarna. ||||||||||||||the reports Raporlardan sonra neden hiçbir şey olmadığını öğreneceğini söylüyor.

– Jag har inget svar till dig idag, men det här är väldigt viktigt för mig att få svar på. - Bugün size verecek bir cevabım yok ama bu benim için cevaplanması gereken çok önemli bir soru.

**Flickorna och kvinnorna som har gjort** anmälningarna är tvångsplacerade. ||||||||involuntarily placed İhbarda bulunan kız çocukları ve kadınlar zorunlu yerleştirme durumundadır. Det betyder att de inte själva valt att bo där. Bu, onların orada yaşamayı seçmedikleri anlamına gelmektedir. Elisabet Åbjörnsson Hollmark säger att de vill anställa fler kvinnor som ska jobba där flickor och unga kvinnor bor. Elisabet Åbjörnsson Hollmark, kız çocuklarının ve genç kadınların yaşadığı yerlerde çalışmak üzere daha fazla kadını işe almak istediklerini söylüyor.

– De som arbetar nära våra flickor, där ska vi ha en 70-procentig bemanning med kvinnliga medarbetare. |||||||||||70 percent|staffing|||staff members - Kız çocuklarımıza yakın çalışanlarımızın yüzde 70'i kadın çalışanlardan oluşacak.

**Lucas Pers bor i kommunen Ånge i norra Sverige. |||||Ånge municipality||| Lucas Pers İsveç'in kuzeyindeki Ånge belediyesinde yaşıyor. En kväll tittade han ut genom fönstret och såg en varg. ||||||||||wolf Bir akşam pencereden dışarı baktı ve bir kurt gördü. **

Den stod precis utanför fönstret, säger Lucas till [P4 Västernorrland. Pencerenin hemen dışındaydı," diyor Lucas [P4 Västernorrland'a. ](https://sverigesradio.se/artikel/lucas-fick-ovantat-vargbesok-stod-utanfor-fonstret-pa-altanen) ||||||unexpected|||outside the|the window||the balcony

– Runt tio på kvällen, så stod han utanför fönstret på altanen. - Akşam saat on civarında, terastaki pencerenin dışında duruyordu.

**Lucas hörde ett ljud, sedan blev** det tyst. |||||||silent Lucas bir ses duydu, sonra sessizlik. Men sedan hörde han ljudet en gång till. Ama sonra sesi tekrar duydu. Först såg han inget. Men när han tittade åt ett annat håll såg han vargen. ||||||||||the wolf Ama başka bir yöne baktığında kurdu gördü. Han var inte helt säker på vad det var. Ne olduğundan tam olarak emin değildi. Han trodde först att det var en hund.

– Jag kollade jag ut genom fönstret men såg ingenting, och sen kollade jag åt sidan. - Pencereden dışarı baktım ama hiçbir şey görmedim ve sonra yan tarafa baktım. Den var ju så liten att det såg ut som en hund, men sen klickade det att det var ju en varg. ||||||||||||||clicked||||||| O kadar küçüktü ki köpeğe benziyordu ama sonra kurt olduğunu anladım.

**Lucas mamma och pappa hann** också se vargen, innan den sprang iväg i byn. ||||managed to|||||||||the village Lucas'ın annesi ve babası da kurdu köye kaçmadan önce görmeyi başardılar. Det blev stor uppmärksamhet. Çok dikkat çekti. Många ville se vargen. Birçok insan kurdu görmek istedi.

– Han var på gården ganska länge och sprang runt och kollade, innan han sprang ner mot centrum. |||the yard||||||||||||| - Merkeze doğru koşmadan önce bir süre avluda dolaşıp kontrol etti. Folk stannade och kollade upp i slänten, det var som en litet zoo där. ||||||the slope||||||| İnsanlar durup yamaçtan yukarı baktı, orası küçük bir hayvanat bahçesi gibiydi.