Growth lessons from the Internet: Michail Bletsas at TEDxAcademy - YouTube
Μεταγραφή: Maria Pericleous Επιμέλεια: Chryssa R. Takahashi
Θα 'θελα να ξεκινήσω λέγοντας ότι παρ' όλο που ζω κυρίως στη Βοστώνη,
δεν αισθάνομαι διασπορά.
Έφυγα απ' την Ελλάδα για μεταπτυχιακές σπουδές
πριν απο 22 χρόνια, 23 σχεδόν.
Δεν άλλαξα ποτέ την υπηκοότητά μου, δε χρειάστηκε να το κάνω αυτό.
Δεν άλλαξα ποτέ τη γλώσσα στην οποία σκέφτομαι.
Επομένως αισθάνομαι λίγο δύσκολα με τις σημερινές συνθήκες
να χαρακτηρίσω τον εαυτό μου διασπορά.
Επίσης καταφέρνω να έρχομαι στην Ελλάδα σχεδόν 10 φορές τον χρόνο
και το να παρακολουθεί κανένας τα γενόμενα εδώ
είναι αρκετά πιο εύκολα απ' το εξωτερικό.
Δυστυχώς για σας, ευτυχώς για μένα.
Τον τελευταίο καιρό όλο και πιο συχνά
μου γίνεται το ερώτημα εάν μπορεί η Ελλάδα να γίνει
η Σίλικον Βάλλεϋ της νοτιοανατολικής Ευρώπης και γιατί όχι της Ευρώπης.
Την πρώτη φορά που ακούς αυτό το ερώτημα
λες ΟΚ, έχουν γίνει συζητήσεις επί συζητήσεων
από πάρα πολλές χώρες για το πώς μπορούν να γίνουν.
Κάτι θα βρω να πω.
Καταλαβαίνεις όμως ότι η κρίση δημιουργεί μια αγωνία.
Η ερώτηση αυτή γίνεται όλο και πιο συχνά. Κάπου αρχίζει και σ' ενοχλεί.
Είμαι μηχανικός,
οπότε πάντα όταν μ' ενοχλεί κάτι πρέπει να βρω την αιτία.
Η επανάληψη σίγουρα συντελεί.
Δεν είναι όμως αυτό που μ' ενοχλεί σίγουρα.
Ίσως είναι το ότι Σίλικον Βάλλεϋ
σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους.
Να προσπαθήσω να το ορίσω λίγο,
στην προσπάθειά μου να απαντήσω αυτό το ερώτημα.
Για τους περισσότερους, προφανώς,
είναι το σύνολο από τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας
οι οποίες αναπτύχθηκαν με την άνοδο της μικροηλεκτρονικής.
Εκείνο όμως το οποίο τραβάει τη φαντασία του περισσότερου κόσμου,
δεν είναι οι καθιερωμένες εταιρείες,
είναι ο κύκλος ζωής των εταιρειών.
Είναι οι λεγόμενες νεοφυείς εταιρείες,
στις οποίες η Σίλικον Βάλλεϋ έχει τα πρωτεία στη δημιουργία.
Αυτές τις μέρες, όμως, εκείνο που πραγματικά ορίζει τη Σίλικον Βάλλεϋ
είναι η διαδικτυακή επιχειρηματική δραστηριότητα
και οι κολοσσοί του χώρου.
Κανένα άλλο μέρος δεν έχει τόσο μεγάλη επιχειρηματική δραστηριότητα στο διαδίκτυο
και κανένα άλλο μέρος δεν έχει επηρεαστεί τόσο πολύ από το διαδίκτυο.
Επομένως, για να καταλάβουμε λίγο τι γίνεται εκεί θα πρέπει να δούμε,
να πάμε λίγο πίσω, να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή
και να δούμε πώς χτίστηκε το διαδίκτυο.
Το διαδίκτυο χτίστηκε με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο
απ' ό,τι ήταν η συνήθης πρακτική τις δεκαετίες του '60 και του '70
ως προς την ανάπτυξη μεγάλων συστημάτων.
Εκείνη την εποχή το μεγαλύτερο ανάλογο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο
ήταν το τηλεφωνικό δίκτυο,
το οποίο κτίστηκε τελείως ανάποδα.
Τι εννοούμε μ' αυτό;
Το τηλεφωνικό δίκτυο είναι ένα τελείως κλειστό δίκτυο.
Φτιάχτηκε απ' την αρχή με μία εφαρμογή κατά νου,
με κάποιους κανόνες λειτουργίας
τους οποίους κάποιοι υψηλοί «παπάδες» αν θέλετε,
στην I.T.U. ή σε διεθνείς οργανισμούς προτυποποίησης,
και πιο πριν στην AT&T; στην Αμερική,
ανέπτυξαν χωρίς να λάβουν υπόψιν τους εξωτερικές απόψεις.
Ήταν ένα δίκτυο που αναπτύχθηκε από πάνω προς τα κάτω,
ένα δίκτυο κλειστό.
Για πάρα πολλά χρόνια ήταν παράνομο να συνδέσεις οτιδήποτε σε αυτό το δίκτυο
εκτός από ένα τηλέφωνο που σου έδινε η τηλεφωνική σου εταιρεία.
Το διαδίκτυο χτίστηκε τελείως ανάποδα.
Χτίστηκε αγνωστικά ως προς τη χρήση του.
Χτίστηκε σαν ένας πολύ απλός μηχανισμός μεταφοράς πληροφορίας
απ' το σημείο Α στο σημείο Β.
Χτίστηκε με κάποια πρωτόκολλα τα οποία δημοσιεύτηκαν άμεσα.
Οι δημιουργοί του ζήτησαν αμέσως τη γνώμη της κοινότητάς τους,
η οποία όλο και μεγάλωνε.
Το διαδίκτυο το ίδιο χτίστηκε ως η σκαλωσιά
η οποία υποστήριξε την περαιτέρω ανάπτυξή του.
Η πρώτη εφαρμογή του διαδικτύου ήταν οι τεχνικές συζητήσεις
για το πώς θα αναπτυχθεί αυτό ακόμα περισσότερο.
Οι κανόνες ήταν απλοί, ανοιχτοί και προσβάσιμοι σε όλους.
Πολύ μεγάλη διαφορά.
Χτίστηκε με ενσωματωμένη εμπιστοσύνη.
Ο ένας κόμβος πιστεύει τι του λέει ο άλλος κόμβος.
Αυτό είναι και η μεγαλύτερη αδυναμία του αυτή τη στιγμή.
Όταν κάποιοι προσπάθησαν
να δημιουργήσουν παράνομες δραστηριότητες, απάτες στο διαδίκτυο,
κυρίως βασίζονται σε αυτή του την ιδιότητα,
ότι υπάρχει ενσωματωμένη εμπιστοσύνη μέσα εκεί.
Κι όσο και αν θέλουμε, αυτό μας κάνει να το βλέπουμε σαν μειονέκτημα,
είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα.
Οι θετικές του επιδράσεις ήταν πολύ μεγαλύτερες απ' τις αρνητικές.
Πολύ σημαντικά, δεν ήξερε ο κόσμος τι θα το έκανε.
Οι μεγάλες εφαρμογές, οι κύριες εφαρμογές του διαδικτύου εξελίσσονται συνέχεια,
Στην αρχή ήταν το e-mail, μετά έγινε ο παγκόσμιος ιστός,
τώρα έχουμε την κοινωνική δικτύωση, σε λίγο καιρό θα έχουμε κάτι άλλο.
Είναι μια πλατφόρμα καινοτομίας.
Δε ξέρεις από πριν τι θα το κάνεις.
Και πολύ σημαντικό, δεν υπάρχει κεντρικός έλεγχος.
Υπάρχουνε επί μέρους πεδία ελέγχου,
αλλά δεν υπάρχει κάποιος κεντρικός διακόπτης.
Η πρώτη συνέπεια ήταν η ταχεία εξάπλωση.
Κανένας άλλος μηχανισμός επικοινωνιακός
στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν είχε αυτόν τον ρυθμό εξάπλωσης.
Ο λόγος είναι ότι, εφόσον δεν υπάρχει κεντρική αρχή για τη δημιουργία του,
εφόσον χρησιμοποιεί υπάρχουσες υποδομές,
δεν προσπαθεί να ξανα-ανακαλύψει τον τροχό.
Οποιοσδήποτε αποφασίσει ότι θέλει να παίξει με αυτούς τους κανόνες,
αγοράζει κάποιον εξοπλισμό και συνδέεται στο διαδίκτυο.
Αυτό ήταν τελείως διαφορετικό
και πολύ επαναστατικό σε σχέση με τη μέχρι τότε πρακτική.
Το πρώτο πράγμα το οποίο ενισχύει είναι η συνεργασία.
Μέχρι την εποχή του διαδικτύου,
οι ομάδες ήταν όλες γεωγραφικά καθορισμένες.
Οι γεωγραφικοί περιορισμοί έχουν καταρριφθεί τελείως.
Έχουμε μια δραματική μείωση του κόστους της καινοτομίας,
εξαιτίας αυτής της ιδιότητας.
Πολλές εφαρμογές πέρασαν,
σήμερα όλοι μιλάμε για την κοινωνική δικτύωση.
Εγώ σαν μηχανικός, θέλω να το βλέπω λίγο ανάποδα.
Αντί να βλέπω την κοινωνική δικτύωση, θέλω να βλέπω την κοινωνία σαν δίκτυο,
μου φαίνεται πιο ενδιαφέρουσα οπτική γωνία.
Ίσως βασίζεται και λίγο στο γεγονός
ότι όταν το μόνο εργαλείο που έχεις είναι σφυρί,
όλα τα προβλήματα σού φαίνονται σαν καρφιά.
Αλλά εγώ είμαι μηχανικός επικοινωνιών,
επομένως αυτή είναι η οπτική μου γωνία.
Οι κοινωνίες, λοιπόν, και οι οικονομίες αν θέλετε,
είναι δίκτυα ανθρωπίνων δραστηριοτήτων.
Και η ποιότητα του αποτελέσματος
αυτών των δικτύων βασίζεται στη συνδεσιμότητα
μεταξύ των κόμβων του δικτύου, μεταξύ των ανθρώπων.
Η συνδεσιμότητα αυτή στην πολιτική επιστήμη λέγεται αστικό κεφάλαιο.
Ο Ηλίας Παπαϊωάννου πέρυσι, σε μια ομιλία στο TEDx,
εξήγησε πάρα πολύ καλά
πώς συνελίσσεται το αστικό κεφάλαιο με το οικονομικό προϊόν.
Τι είναι το αστικό κεφάλαιο;
Είναι το σύνολο των αξιών που προωθούν την ωφέλιμη συνεργασία.
Σας θυμίζει κάτι;
Εμπιστοσύνη, απλοί κανόνες, εφαρμόσιμοι απ' όλους,
ταχεία επίλυση των διαφορών
και ανοχή και σεβασμός στο διαφορετικό.
Όταν μια καινούρια εφαρμογή μπαίνει στο διαδίκτυο
καθένας δε λέει: «Κλείστε την».
Η Σίλικον Βάλλεϋ αγκαλιάζει αυτές τις αξίες.
Αγκαλιάζει αυτές, χτίστηκε πάνω σ' αυτές τις αξίες.
Λόγω ανάγκης ίσως.
Έχει ακόμα, πιθανόν, τη νοοτροπία της άγριας δύσης,
όπου ομάδες ανθρώπων έπρεπε να μπουν μαζί σε καραβάνια,
να εμπιστευτούν ο ένας τον άλλον με τη ζωή τους για να επιβιώσουν.
Εμπεριέχει και την ατομικότητα και τη συλλογικότητα.
Δε μας απασχολεί, την εμπεριέχει.
Δεν προσπαθεί να ξανα-ανακαλύψει τον τροχό.
Βασίζεται, με βάση τα ανοικτά πρωτόκολλα, σε υπάρχουσες επιτεύξεις.
Αν δει κανείς το όλο παράδειγμα του Web 2.0,
βασίζεται σε αυτή ακριβώς την ιδέα.
Στην Ελλάδα δε μπορώ να πω
ότι ακολουθούμε αυτό το παράδειγμα ακριβώς.
Όταν λοιπόν διαβάσει κάποιος ένα άρθρο ή τα πρώτα άρθρα
για το πώς μπορεί να αναπαραχθεί η Σίλικον Βάλλεϋ σε άλλα μέρη,
οι πρώτες συνταγές αν θέλετε,
έλεγαν βάζετε ένα εξαιρετικό ερευνητικό πανεπιστήμιο,
βάζετε ιδέες, βάζετε επιχειρηματικά κεφάλαια,
τα ανακατεύετε πολύ καλά,
και βγαίνει κάτι σαν τη Σίλικον Βάλλεϋ.
Η συνταγή αναγνωρίζεται απ' όλους πια σαν ελλιπής,
διότι λείπει το απαραίτητο συστατικό, το πιο σημαντικό απ' όλα,
που λέγεται κουλτούρα.
Και είναι η κουλτούρα αυτή της συνεργασίας, της εμπιστοσύνης,
είναι η κουλτούρα του αστικού κεφαλαίου.
Η Σίλικον Βάλλεϋ, σαν οργανισμός επιχειρηματικός,
σαν επιχειρηματικό οικοσύστημα,
χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλό αστικό κεφάλαιο.
Το διαδίκτυο χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλό αστικό κεφάλαιο αυτή τη στιγμή.
Πώς το δημιουργούμε αυτό;
Η απάντηση η ασφαλής είναι, φυσικά, με τον χρόνο και τη μόρφωση.
Αυτό μπορεί να μη δίνει ελπίδες για το άμεσο μέλλον.
Η πραγματικότητα φυσικά είναι λίγο πιο περίπλοκη.
Η κουλτούρα είναι κάτι που αναπτύσσεται μέσα απ' τη ζωή,
μέσα απ' την καθημερινή πρακτική.
Είναι το πώς ζούμε όλοι, τι αξίες αγκαλιάζουμε.
Έχουμε μεγάλη δυνατότητα επέμβασης,
και αν θέλουμε και κάποιο παράδειγμα επέμβασης από πάνω,
δε χρειάζεται να κοιτάξουμε πολύ μακρυά.
Λίγο στη γειτονιά μας να δούμε.
Δεν ξέρω αν κανείς αναγνωρίζει τι κοινό έχουν όλες αυτές οι νεοφυείς εταιρείες.
Είναι όλες αρκετά δημοφιλείς στη Σίλικον Βάλλεϋ αυτή τη στιγμή,
μόνο που δεν είναι απ' τη Σίλικον Βάλλεϋ.
Είναι απ' το Ισραήλ,
το οποίο μέσα σε 20 χρόνια πήγε απ' το μηδέν στο 100.
Το Ισραήλ αυτή τη στιγμή
έχει υψηλότερη κατανομή επιχειρηματικών κεφαλαίων ανά κεφαλή
από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο.
Συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Είναι δεύτερη σε απόλυτα νούμερα
μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες σε αριθμό εισηγμένων εταιρειών στο NASDAQ.
Αν κατάφεραν τόσα πολλά σε τόσο λίγο χρόνο,
νομίζω κάτι μπορούμε να καταφέρουμε κι εμείς.
Aν όμως θέλουμε να μάθουμε ένα πράγμα απ' τη Σίλικον Βάλλεϋ,
είναι ότι κανένας δεν καταφέρνει τίποτα απλά μιλώντας περί αυτού.
Πρέπει ν' αρχίσει να κάνει και κάτι.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκρότημα)
