Nauðsynlegt að Ísland gerist leiðtogi í loftslagsmálum necessary||Iceland|becomes|leader|in| Es ist wichtig, dass Island in Klimafragen eine Führungsrolle übernimmt It is essential that Iceland becomes a leader in climate matters İzlanda'nın iklim konularında lider olması çok önemli

Framtíðin í húfi the future||the future in a cap

Það fór líklega framhjá fæstum að hin árlega loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðana, COP27, var nýverið haldin í Egyptalandi. |went|likely|past|few||the|annual|climate conference|the United|of the nations|COP|was|recently|held||Egypt Es ist wohl unbemerkt geblieben, dass gerade in Ägypten die jährliche Klimakonferenz der Vereinten Nationen, COP27, stattfand. Ráðstefnan var haldin á tímum stríðs í Evrópu, orkukreppu og fæðuóöryggis á heimsvísu og setti það sitt mark á andrúmsloftið. the conference||||times|war|||energy crisis||food insecurity||global scale||set||its|||the atmosphere

Ég var staddur á ráðstefnunni sem ungmennafulltrúi Íslands til Sþ. ||present||the conference|as|youth representative|Iceland|to|the UN á sviði loftslagsmála og fékk því að upplifa andrúmsloftið og samningaviðræðurnar með eigin augum. |field|climate issues||got|it|to|experience|the atmosphere||the negotiations||| Sem ungmennafulltrúi var ég hluti af íslensku sendinefndinni og hafði það hlutverk að koma sjónarmiðum ungs fólks að í þessu mikilvæga ákvarðanatökuferli. |youth representative|||part||the Icelandic|the delegation||had||role||bring|viewpoints|||||this|important|decision-making process Þátttaka ungs fólks á þessum vettvangi skiptir miklu máli því þær ákvarðanir sem eru teknar hafa bein áhrif á framtíð okkar unga fólksins. Participation||||this|arena|matters||||those|||are|made|have|direct|||future|our|| Lífsgæði okkar og framtíðarkynslóða um ókomna tíð eru beinlínis í húfi. quality of life|||future generations|about|uncoming|||directly||jeopardy

Ég fylgdist með formlegu samningaviðræðunum, tók þátt í hliðarviðburðum, og hitti annað ungt fólk alls staðar að úr heiminum. |followed||the formal|the negotiations||part||side events||met||young|||||| Einnig tók ég að mér það hlutverk, ásamt vinum mínum í Ungum umhverfissinnum sem einnig vöru stödd á ráðstefnunni, að miðla gangi mála á ráðstefnunni aftur heim til Íslands, eins og einhver ykkar hafa eflaust heyrt hér í Samfélaginu. ||||to me||role|together with||||Young|environmentalists||also|were|present||the conference||convey|the course|matters|||back||||as||some of|of you||surely|heard|here||

Ráðstefnusvæðið sjálft var mjög stórt og tók nokkra daga að átta sig almennilega á því hvar öll mismunandi fundarherbergin voru. the conference area|itself|||big||||||get a grip||properly|||where||different|the meeting rooms| Mikill eyðimerkurhiti, hávært loftkælikerfi inni í fundarherbergjunum, skortur á mat og drykkjum, ásamt öðrum skipulagsgöllum gerði það að verkum að andrúmsloftið meðal samningafólksins og annarra ráðstefnugesta var ögn stífara og órólegra en venjulega, og er ekki útilokað að það hafi haft einhver áhrif á sjálfar samningaviðræðurnar. |desert heat|noisy|air conditioning system|||the meeting rooms|shortage||||drinks|along with||organizational flaws|made|||resulted||the atmosphere|among|of the negotiators|||of conference guests||a bit|stifler||unrest||||||||||||||of|the negotiations Einnig var mikill fjöldi fólks sem sótti ráðstefnuna, milli 30 til 40 þúsund manns, og var því ekki alltaf auðvelt að finna hljóðlátan stað með góðu símasambandi til að taka upp stutt útvarpsviðtöl. ||a large|number|||attended|the conference|between||thousand|people||||not|always|easy||find|quiet||||phone connection|||||short|radio interviews

1,5 gráðu markmiðið í vanda

Í grunninn eru þessar ráðstefnur aðildarríkjafundir þeirra ríkja sem hafa skrifað undir Rammasamning Sþ. |the basis||these|conferences|membership country meetings|of their|of the countries|||signed||Framework Agreement| um loftslagsbreytingar og snúast þær fyrst og fremst um samningaviðræður milli þessara ríkja þar sem reynt er að komast að samkomulagi um hvernig eigi að koma í veg fyrir verstu afleiðingar loftslagsbreytinga. |climate change||concerned||first||||negotiations||||there|where|attempted|||reach||agreement|||to||||||worst|consequences|climate change

Þessi alþjóðlegi vettvangur er mikilvægur til að samstilla loftslagsaðgerðir á heimsvísu og hefur ýmislegt gott komið til vegna þessara ráðstefna, svo sem Parísarsáttmálinn. this|international|platform||important|||coordinate|climate actions||global|||various things|good|come|||these|conferences|||the Paris Agreement Niðurstöður ráðstefnanna eru þó misgóðar og í ár voru þær því miður að miklu leyti vonbrigði. the results|of the conferences||though|varied||||were||||||to a large extent|disappointment

Þrátt fyrir mikilvæga áfangasigra í ýmsum málum svo sem stofnun loftslagsbótasjóðs til að aðstoða viðkvæmustu ríkin við að takast á við afleiðingar loftslagsbreytinga sem ekki er hægt að aðlagast, þá náðist lítill sem enginn árangur í því að tækla rót vandans sem er losun gróðurhúsalofttegunda út í andrúmsloftið. |||milestones||various||||establishment|climate adaptation fund||||the most vulnerable|the countries||||||consequences|climate change||||possible||adapt||was achieved|small||no one|success||||tackle|root|of the difficulties|||adapt|greenhouse gases|||the atmosphere Metnaðarmeiri lönd þurftu beinlínis að berjast fyrir því að tapa ekki þeim árangri sem náðist með lokasamþykkt COP26 sem var haldin í Glasgow í fyrra. more ambitious|countries|needed|directly||fight||||lose|||success||was achieved||final agreement||||||Glasgow||last year

Ekki var markmiðinu um að takmarka hlýnun Jarðar við 1.5 gráðu gert nógu hátt undir höfði, orðalagið um að fasa út notkun jarðefnaeldsneytis var mjög útvatnað, og óvíst hversu miklum árangri nýr samráðsvettvangur um mótvægisaðgerðir mun raunverulega skila. ||the goal|||limit|warming|||||sufficiently|high||head|the wording|||phase|phase out||fossil fuel|||diluted||uncertain|how|much|success|new|platform for consultation||measures against climate change||realistically|to return

Vísindin eru skýr varðandi mikilvægi þess að takmarka hlýnun Jarðar við eina og hálfa gráðu frá iðnbyltingu. The science||clear|regarding|the importance|||limit|warming||||||||the industrial revolution Til að það sé mögulegt þarf losun gróðurhúsalofttegunda á heimsvísu að ná hámarki árið 2025, helmingast fyrir árið 2030 miðað við árið 2019 og svo þarf að nást eðlisfræðilegt kolefnishlutleysi árið 2050. ||||possible|||||global scale||reach|maximum||to be halved|||based on|||||||be achieved|physical|carbon neutrality| En því miður endurspeglaðist skýrleiki vísindana varðandi nauðsyn hertra loftslagsaðgerða ekki í lokaákvörðuninni þetta árið. |||was reflected|clarity|of the science|regarding|necessity|of stricter|climate action|||the final decision||

Þetta vekur eflaust upp spurninguna: hvers vegna er ekki meiri metnaður í lokasamþykktinni ef vísindin eru svona skýr? |raises|surely||the question||||||ambition||the final resolution||||like this|clear

Það er erfitt að segja til um nákvæmlega hvers vegna metnaður niðurstaðnanna er ekki meiri og er mikið til í ýmsum mismunandi sjónarmiðum. ||difficult|to|say|||exactly|||ambition|of the results|||||||||various|different|perspectives Oft er helsta togstreytan milli þróaðra og þróunarríkja þar sem tregða er meðal ríkra landa við að veita meira fjármagni í loftslagsaðgerðir í efnaminni löndum og á móti er tregða meðal fátækari ríkja við að auka metnað mótvægisaðgerða sinna, oft vegna þess að þau skortir einmitt fjármagn til þess. ||the main|tension||developed||developing countries|||inertia||among|the rich||||provide||funding||climate action||resource-poor|countries|||on the other hand||inertia||poorer|||||ambition|mitigation measures|||||||lacking|exactly|funding|| Tveir stórir þættir, mikil misskipting auðs milli heimshluta og mikið ójafnvægi í umfangi sögulegrar losunar, hafa því oft veruleg áhrif á samningaviðræðurnar. ||factors|great|mismatch|wealth||of the world|||imbalance||the scope|historical|liberation||||significant|||the negotiations

Hins vegar er myndin sjaldan svo einföld og eru ákveðin lönd sem passa hreinlega ekki lengur inn í hefðbundna skilgreiningu þessara tveggja hópa, þróaðra ríkja og þróunarríkja. |||the picture|rarely|||||certain|||fit|simply||longer|||traditional|definition||two|groups|developed|||developing countries Þetta eru m.a. Rússland, Sádí Arabía, Kína, og Indland. |Saudi|Arabia||| Fyrir 30 árum, þegar Rammasamningur Sþ. |||Framework Agreement|UN um loftslagsbreytingar var gerður, þá voru þessi lönd mun fátækari en þau eru í dag. |||made|||||much|poorer|than|||| Á þeim þrem áratugum sem eru síðan liðnir hafa þessi lönd þróast mikið og hefur losun þeirra sömuleiðis aukist til muna. ||three|decades||||passed||||||||emissions|||||greatly Þess vegna kemur upp sú spurning hvort þau þurfi að fara að horfast í augu við þá auknu ábyrgð sem fylgir því að vera með stærra hagkerfi sem veldur meiri losun gróðurhúsalofttegunda. ||||that||whether||||||face|||||increased|responsibility||follows|||||a larger|economy||causes||| Þessi lönd gætu þurft að auka fjárframlög til loftslagsaðgerða sem og setja fram metnaðarfyllri markmið um samdrátt í losun ef við viljum getað náð markmiðinu um að takmarka hlýnun Jarðar við 1.5 gráðu og koma þar með í veg fyrir verstu afleiðingar loftslagsbreytinga. ||could|need|||funding|||||set|set forward|more ambitious|goals||reduction|||||||reaching||||limit||||||to come||||||the lowest|consequences|

Uppfærð landsframlög mikilvæg Updated|national allocations|important

Það er mikilvægt að skella ekki ábyrgðinni eða skömminni á eitthvað eitt land eða einhvern einn afmarkaðan hóp ríkja því þetta er flókið ferli í eðli sínu og litast mjög af alþjóðapólitík annara málefnasviða í heiminum. ||important||place blame||the responsibility||shame||something|one|||someone|one|defined|group|states||||complex|process||its nature|||is colored|||international politics|of others|of issues|| Í staðin þurfa allir aðilar að leggja sína sérhagsmuni betur til hliðar og setjast við samningaborðið með lausnamiðaðra og sanngjarnara hugarfar til að hægt sé að ná meiri árangri. ||need|all|parties||put aside||self-interests|better||aside||sit||the negotiating table||solution-oriented||fairer|mindset||||||||success

Ef við snúum okkur aðeins aftur að niðurstöðum þessara flóknu samningaferla, þá er ein mikilvæg grein sem rataði inn í lokasamþykkt COP27 sem mig langar að vekja sérstaklega athygli á. Þessi grein er endurtekin frá því í lokasamþykkt COP26 í fyrra og hvetur hún lönd sterklega til að uppfæra markmið sín, eða landsframlög eins og þau eru kölluð í þessu samhengi, fyrir COP28, loftslagsráðstefnu næsta árs. ||turn||only|||results||complex|negotiation processes|||one|important|article||made it|into||final resolution|||me|I want||raise|especially|attention|||article||repeated|||||||the former|and|encourages|she|countries|strongly|||updating|goal|its||national contributions||||||||context|||climate conference||article Ástæða þess að greinin er endurtekin nær orðrétt frá því í fyrra er vegna þess að einungis 25 af 195 löndum tóku þessa hvatningu alverlga og sendu inn uppfærð markmið. reason|||the article||repeated|nearly|verbatim|||||||||only|||took||incentive|seriously||sent|||

Ísland var meðal þeirra ríkja sem sendi ekki inn uppfært landsframlag í aðdraganda COP27 og er því gríðarlega mikilvægt að við gerum það í þetta skiptið. |||||||||updated|national contribution||the lead-up to||||therefore|incredibly||||||||time Eðli Parísarsáttmálans er þannig að lönd eru ekki þvinguð til að gera neitt og ekki refsað ef þau standa ekki við loforð sín, en til að varðveita traust heimsins á þennan mikilvæga sáttmála er nauðsynlegt að þau lönd sem ekki sendu inn uppfærð markmið núna í ár geri svo á næsta ári. the nature of|of the Paris Agreement|||||||forced||||nothing|||punished||||||promises|||||preserve||of the world||this|important|agreement||necessary||||||||||now|||||||

Svandís Svavarsdóttir, Matvælaráðherra, minntist einmitt á mikilvægi þessara uppfærðu landsframlaga í ræðu sinni á lokametrum samningaviðræðnanna í Egyptalandi og sagði hún: Svandís|Svavarsdóttir|Minister of Food and Agriculture|mentioned|just||||updated|national contributions||speech|||final meters|of the negotiations|||||

„Í textanum þarf að vera sterk vitnun í nýjustu vísindin og skýrslur IPCC. ||there is a need||be|strong|citation||the latest|the science||reports|IPCC Þessu þarf einnig að fylgja sterkt ákall til þjóða um að þau uppfæri landsframlög sín í samræmi við nýjustu vísindin.“ ||||follow||call||nations||||update|national funding|||accordance|||

Ísland á að vera leiðtogi ||||leader

Þrátt fyrir að lokasamþykkt loftslagsráðstefnu Sþ. |||final approval|climate conference|UN í ár hafi ekki verið fullnægjandi er ekkert sem segir að við megum ekki ganga lengra og er í raun nauðsynlegt að við sem ríkt land í forrættindastöðu gerum svo. |year||||satisfactory||nothing||says|||may|||further|||||necessary||||a rich|||privileged position|| Til viðbótar við að uppfæra markmið okkar um samdrátt í losun á næstu mánuðum þurfa íslensk stjórnvöld nauðsynlega að klára nýja aðgerðaáætlun í loftslagsmálum fyrir sumarið 2023. |in addition|||update|goals|||reduction|||||||||necessarily||complete||action plan|||| Einnig þurfa stjórnvöld að setja markmið um samdrátt í losun sem verður til utan landamæra Íslands vegna framleiðslu á sem Íslendingar kaupa; oft er talað um þetta sem neysludrifina losun og er hún umtalsverð í okkar tilfelli. |||||||reduction||||occurs||outside|borders|||production|||||||||||the consumption-driven|||||considerable|||case

Á alþjóðavettvangi þarf Ísland svo, ásamt hinum Norðurlöndunum, að raungera það leiðtogahlutverk sem þau hafa lýst yfir til að hvetja til og þrýsta á róttækari loftslagsaðgerðir meðal annara landa, meðal lykilaðila í atvinnulífinu, og meðal fjölþjóðlegra þróunarbanka. |on the international stage||||together with||the Nordic countries||realize||leadership role||||||||encourage|||pressure||more radical||||||key players||the business life|||multinational|development bank Þetta á einnig við um fjármögnun loftslagsaðgerða í efnaminni löndum. |||||funding|||resourceful| Ísland hefur nýlega aukið slík fjárframlög en við þurfum að gera enn betur til að standa undir skyldum okkar sem rík þjóð í forréttindastöðu og til að sýna gott fordæmi á alþjóðavettvangi. |||increased|such|funding||||||||||||our obligations|||rich|nation||privileged position||||||example||international arena

Þó að ástandið sé brýnt þá er ekki öll von úti. ||the situation||urgent|||||hope|out Við þurfum öll, stjórnvöld, sveitarfélög, fyrirtæki, lífeyrissjóðir, fjármagnseigendur, og einstaklingar, að keppast saman við að halda voninni á lofti og ná raunverulegum árangri hraðar með aukinni ábyrgð og samvinnu að róttækari loftslagsaðgerðum. |||the government|municipalities|business|pension funds|capital owners||individuals||compete||||keep|hope|||||realistic|success|faster||increased|responsibility||cooperation||ruder|climate action Við sem þjóð höfum rekið lest þeirra landa sem við berum okkur saman við allt of lengi, nú er komið að okkur að taka við keflinu og gerast alvöru leiðtogi í loftslagsmálum. we||||driven|the train of|||||compare||||too||too long|||||||||the baton|||serious|leader||climate issues