012 - ALBERTINA Albertina 012 - ALBERTINA 012 - ALBERTINA 012 - ALBERTINA 012 - ALBERTINA 012 - ALBERTINA

... PEDRO (Habla incoherencias) ||niespójności ... PEDRO (Speak inconsistencies) ... PEDRO (Mówić niezgodności)

ALBERTINA Pedro, vas a despertar a los niños. ALBERTINA||||||| ALBERTINA Pedro, probudíte děti. ALBERTINA Pedro, you are going to wake up the children. ALBERTINA Pedro, obudzisz dzieci.

PEDRO (Habla incoherencias) PEDRO (Speech inconsistencies)

ALBERTINA Se asustan cuando te oyen llegar así. ||boją się||||| ALBERTINA They get scared when they hear you arrive like this. ALBERTINA Boją się, kiedy słyszą, że tak się dzieje.

Cállate, por favor. zamknij się|| Please shut up.

ALBERTINA Otra vez. ALBERTINA Again. ALBERTINA Znowu.

Una vez más. Once again. Jeszcze raz Mi vida pasa entre golpe y golpe. ||||uderzenie|| My life passes between blows and blows. Moje życie przechodzi między ciosem i ciosem. Yo me junté con Pedro cuando tenía 17 años. ||spotkałem||||| Dal jsem se dohromady s Pedrem, když mi bylo 17 let. I joined Pedro when I was 17 years old. Dołączyłem do Pedro, gdy miałem 17 lat. Como mi familia era pobre, el que yo saliera de la casa era una bendición. ||||||||||||||błogosławieństwo Protože moje rodina byla chudá, byl můj odchod z domu požehnáním. Since my family was poor, it was a blessing that I left the house. Ponieważ moja rodzina była biedna, fakt, że opuściłem dom, był błogosławieństwem.

MADRE Hija, el Pedro es trabajador, te ha de mantener bien. ||||||you|||| |||||pracownik||||| MATKA Dcero, Pedro je dělník, musí tě udržovat v pořádku. MOTHER Daughter, Pedro is a worker, he has to keep you well. MATKA Córka, Pedro jest robotnikiem, musi cię dobrze trzymać.

PADRE Albertina, Yo estoy enfermo. ojciec|||| FATHER Albertine, I am sick. OJCIEC Albertina, jestem chora.

Y tus seis hermanos tienen necesidad. |||bracia||potrzebę A vašich šest bratrů je v nouzi. And your six brothers are in need. A twoich sześciu braci potrzebuje.

ALBERTINA No sé si yo lo quería o si sólo quería salir de la pobreza. ||||||||||||||bieda ALBERTINA I do not know if I wanted it or if I just wanted to get out of poverty. ALBERTINA Nie wiem, czy tego chciałem, czy po prostu chciałem wyjść z biedy.

PEDRO Vamos a tener una familia como Dios manda, mamita. |||||||Bóg|mando| PEDRO Budeme mít rodinu, jak to Bůh zamýšlel, mami. PEDRO We are going to have a family as God intended, mamita. PEDRO Będziemy mieli prawdziwą rodzinę, mamita.

ALBERTINA Pero su entender, Dios mandaba que él mande y yo obedezca. |||||miał rozkazać|||||| ALBERTINA Ale tvé chápání, Bůh přikázal, aby přikázal, a já poslouchám. ALBERTINA But his understanding, God commanded that he command and I obey. ALBERTINA Ale jego zrozumienie, Bóg przykazał, że on rozkazuje, a ja jestem posłuszny.

Así llegaron cuatro hijos, dos niñas y dos niños. |przybyli||||||| Tak přišly čtyři děti, dvě dívky a dva chlapci. Thus came four children, two girls and two boys. W ten sposób urodziło się czworo dzieci, dwie dziewczynki i dwóch chłopców.

PEDRO Eres una inútil, Albertina. |||niedorzeczna| PEDRO Jsi k ničemu, Albertino. PEDRO You're useless, Albertine. PEDRO Jesteś bezużyteczny, Albertina.

Lo único que sabes es parir. |||||to give birth |||||rodzić Jediná věc, kterou znáš, je porod. The only thing you know is to give birth. Wszystko, co wiesz, to poród.

ALBERTINA Pero, Pedro. ALBERTINA Ale, Pedro. ALBERTINA But, Pedro.

Tú me obligas a estar contigo. ||obligasz||| Přinutíš mě být s tebou. You force me to be with you. Zmuszasz mnie, żebym był z tobą.

PEDRO Eso es así. PEDRO Tak to je. PEDRO That's the way it is. PEDRO To tak.

Es tu obligación. ||obowiązek Je vaše povinnost. Is your obligation. To jest twój obowiązek. Para eso eres mi mujer. Za to jsi moje žena. For that you are my wife. Po to właśnie jesteś moją żoną.

ALBERTINA No quieres que tome pastillas, ni que me ponga la T. |||||tabletki|||||| ALBERTINA Nechceš, abych brala prášky nebo si nasadila T. ALBERTINA You do not want me to take pills, or to put the T. ALBERTINA Nie chcesz, żebym wziął pigułki, ani nie umieścił T.

PEDRO Eso sí que te gustaría, ¿no, putita? |||||||kurka PEDRO That you would like, would not you, bitch?

Para engañarme. |to deceive me |oszukać mnie To cheat me.

ALBERTINA No, Pedro. ALBERTINA No, Pedro.

¿Pero cómo puedo hacer para no tener más hijos? Jak ale nemohu mít více dětí? But how can I do to not have more children?

PEDRO Ese es tu problema. PEDRO That's your problem.

Y te advierto que ni uno más, que no me alcanza la plata para “tus” hijos. ||||||||no||||||| ||ostrzegam||||||||||||| And I warn you that not one more, that I can not get the money for "your" children.

ALBERTINA Pero, Pedro… ALBERTINA But, Pedro ...

PEDRO Oye, ¿por qué no buscas otro trabajo? |||||szukasz|| PEDRO Hey, why do not you look for another job?

¿O sales a la calle a buscar plata? |wychodzisz|||||| Or do you go out to look for money? A może wychodzisz na ulicę szukać pieniędzy?

ALBERTINA Pero, Pedro… ALBERTINA But, Pedro ... ALBERTINA Ale, Pedro...

PEDRO “Pero, Pedro”... Cállate, y déjame en paz que vengo cansado de esa maldita construcción. |||||||spokoju||||||| PEDRO "But, Pedro" ... Shut up, and leave me alone, I come tired of that damned construction. PEDRO "Ale, Pedro"... Zamknij się i zostaw mnie w spokoju, jestem zmęczony tą przeklętą budową.

ALBERTINA Yo también llegaba cansada. ||||zmęczona ALBERTINA I was tired too. ALBERTINA Przyjechałem też zmęczony.

Trabajaba en una tienda y tenía que estar todo el día de pie. pracował|||||||||||| He worked in a store and had to stand all day. Pracowałem w sklepie i musiałem stać cały dzień. Y antes de salir de mi casa, tenía que dejar la comida, la ropa, despachar a mis hijos a la escuela y, al regresar, seguía con los oficios de la casa. ||||||||||||||send off|||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||powrocie||||||| And before leaving my house, I had to leave the food, the clothes, send my children to school and, when I returned, I continued with the household chores. Et avant de quitter ma maison, j'ai dû laisser de la nourriture, des vêtements, envoyer mes enfants à l'école et, à mon retour, j'ai continué les travaux ménagers. A zanim opuściłem dom, musiałem zostawić jedzenie, ubrania, wysłać dzieci do szkoły, a kiedy wróciłem, robiłem prace domowe. No tenía descanso… ||odpoczynku I had no rest ... Je n'ai pas eu de repos ... Nie miałem odpoczynku ...

PEDRO Eres una inútil. PEDRO You are useless. PEDRO Jesteś bezużyteczny.

No haces nada. |robisz| You do not do anything. Nic nie robisz.

ALBERTINA Y todos los fines de semana… ||||weekendy|| ALBERTINA And all the weekends ... ALBERTINA I w każdy weekend ...

PEDRO Ven acá, mamita, que tengo ganas… PEDRO Pojď sem, mami, těším se na ... PEDRO Come here, mamita, what I want ... PEDRO Chodź tu, mamo, chcę…

ALBERTINA Pedro, los niños están despiertos. |||||obudzeni ALBERTINA Pedro, the children are awake. ALBERTINA Pedro, dzieci nie śpią.

PEDRO ¿Y qué? PEDRO And what?

Que sepan que su papá ama a su mamá. |niech wiedzą||||||| Let them know that your dad loves his mom. Niech wiedzą, że twój tata kocha swoją mamę.

ALBERTINA Pedro, Pedro, no. ALBERTINA Pedro, Pedro, no.

Basta, Pedro ya no… dość||| Enough, Pedro no longer ...

ALBERTINA En toda esta desgracia, me sentía muy sola. ||||nieszczęściu||||samotna ALBERTINA Při tom všem neštěstí jsem se cítila velmi osamělá. ALBERTINA In all this misfortune, I felt very lonely. ALBERTINA W całym tym nieszczęściu czułam się bardzo samotna.

Mi mamá y mi papá no querían entender, cuando veían los moretones en mi cara, en mis brazos, en mis piernas. |||||||||widzieli||||||||||| My mom and dad did not want to understand, when they saw the bruises on my face, on my arms, on my legs. Moja mama i tata nie chcieli zrozumieć, kiedy zobaczyli siniaki na mojej twarzy, w moich ramionach, w moich nogach.

MADRE El hombre es hombre, Albertina. MOTHER Man is a man, Albertine. MATKA Mężczyzna to człowiek, Albertina.

Algo estarás haciendo para molestarle. ||||zdenerwować go Uděláte něco, abyste ho naštvali. Something you will be doing to annoy him. Quelque chose que vous allez faire pour l'ennuyer. Zrobisz coś, żeby go zdenerwować.

PADRE Seguro que le prohíbes que tome. ||||zakazujesz|| OTEC Jistě mu zakazuješ pít. FATHER Surely you forbid him to take. OJCIEC Z pewnością zabronisz mu tego.

Déjale que vaya a tu casa con sus amigos. pozwól mu|||||||| Nechte ho přijít k vám domů se svými přáteli. Let him go to your house with his friends. Pozwól mu iść do domu z przyjaciółmi.

ALBERTINA ¿Yo estaba haciendo algo mal? ALBERTINA Dělal jsem něco špatně? ALBERTINA Was I doing something wrong?

Le pregunté a Pedro cómo debía portarme. ||||||behave |zapytłem|||||zachować się Zeptal jsem se Pedra, jak se mám chovat. I asked Pedro how I should behave.

PEDRO Así me gusta. PEDRO Líbí se mi to tak. PEDRO I like it that way. PEDRO Tak właśnie lubię.

Una mujercita buena y que le cumpla a su marido. ||||||sprawia|||mężowi A good little woman and that her husband will be his. Dobra mała kobietka, która wykonuje polecenia swojego męża.

ALBERTINA Pedro, yo ya no sé qué hacer para contentarte. |||||||||to please you |||||||||uszczęśliwić ALBERTINA Pedro, I do not know what to do to satisfy you. ALBERTINA Pedro, nie wiem, co zrobić, żebyś był szczęśliwy.

Los niños te tienen miedo. Děti se vás bojí. The children are afraid of you.

PEDRO Tú les enseñas que soy malo. ||||||zły PEDRO You teach them that I am bad. PEDRO Uczysz ich, że jestem zły.

Ellos tienen que respetarme. |||szanować mnie They have to respect me. Muszą mnie szanować.

ALBERTINA Pero, Pedro… ALBERTINA But, Pedro ... ALBERTINA Ale, Pedro...

PEDRO ¡Cállate! PEDRO Shut up!

ALBERTINA Me callé, pero felizmente no iba a ser para siempre. ||milczałem|||||||| ALBERTINA: Mlčel jsem, ale naštěstí to nebylo navždy. ALBERTINA I kept quiet, but happily it was not going to be forever. ALBERTINA Je me taisais, mais heureusement, cela n'allait pas être éternel. ALBERTINA Zamknąłem się, ale na szczęście nie będzie to wieczność.

Tenía a Paquita, mi amiga de la infancia. ||Paquita||||| I had Paquita, my childhood friend. Ella me escuchaba y aconsejaba… ||słuchała|| She listened to me and advised ...

PAQUITA Albertina, no puedes seguir así. PAQUITA||||| PACK Albertina, you can not go on like this. PAQUITA Albertina, tak dalej być nie może.

¿No te das cuenta que esas niñas tienen miedo? ||zdajesz|||||| Neuvědomuješ si, že se ty dívky bojí? Do not you realize that these girls are afraid? Nie zdajesz sobie sprawy, że te dziewczyny się boją? ¿Que tus niños viven nerviosos? |||są| That your children are nervous? Że twoje dzieci żyją w nerwowości? ALBERTINA ¿Y qué hago yo? ALBERTINA A co mám dělat? ALBERTINA And what do I do? A co ja mam zrobić? Yo no puedo mantenerlos sólo con mi suelo, es casi nada. |||utrzymać ich||||ziemia||| I can not keep them only with my soil, it's almost nothing. Nie jestem w stanie utrzymać ich tylko z mojej ziemi, to prawie nic. Paquita, dime, ¿crees que puede haber otra vida para mí? Paquita||||||||| Paquita, řekni mi, myslíš si, že pro mě může existovat další život? Paquita, tell me, do you think there can be another life for me? Paquita, powiedz mi, czy myślisz, że może być dla mnie inne życie? ¿Cómo? How?

PAQUITA Denúncialo, Albertina. |Report him| |donieś to| PAQUITA Denounce it, Albertina.

Vamos a la policía. We go to the police.

ALBERTINA ¿A la policía, Paquita? ALBERTINA To the police, Paquita?

PAQUITA Sí, tienes que salvar tu vida. ||||uratować|| PAQUITA Yes, you have to save your life.

¿No te da miedo cuando escuchas de tantas mujeres que mueren a golpes? |||||słyszysz|||||||ciosów Are not you scared when you hear of so many women who die by beating? Nie boisz się, gdy słyszysz o tak wielu kobietach umierających? Vamos, Albertina. Come on, Albertina. Te acompaño. |towarzyszę I accompany you. Towarzyszy ci

PAQUITA Venimos a denunciar al marido de mi amiga. |przychodzimy||||||| PAQUITA Přišli jsme nahlásit manžela mého přítele. PAQUITA We come to denounce my friend's husband. PAQUITA Przyjeżdżamy, aby potępić męża mojego przyjaciela. Mire cómo está. proszę spojrzeć|| Look how it is. Zobacz, jak to jest. Un poco más y su marido la mata. |||||||zabije A little more and her husband kills her. Jeszcze trochę i jej mąż ją zabija.

POLICÍA A ver, a ver, señora. POLICIE Podívejme se, uvidíme, madam. POLICE To see, see, ma'am. POLICJA Zobaczmy, zobaczmy, proszę pani.

Un ratito. |chwilę Chvíli. A while. Trochę czasu. Que hable la ofendida. That|||offended |mówi|| Nechte urazeného mluvit. Let the victim speak. Niech wypowie się urażona strona.

ALBERTINA No estoy ofendida. |||obrażona ALBERTINA I'm not offended. ALBERTINA Nie czuję się urażona.

Estoy golpeada. |beaten up |zmęczona I'm beaten Jestem pokonany. ¿No ve? Nevidíš? Do not see? Nie widzisz? Y quiero poner mi denuncia. And I want to put my complaint. I chcę złożyć skargę. Quiero protección, señor policía. |ochronę|| I want protection, sir policeman. Chcę ochrony, panie policjancie.

ALBERTINA Los policías no nos creen cuando vamos a denunciar, pero al final… ||policjanci|||wierzą||||||| ALBERTINA The police do not believe us when we are going to denounce, but in the end ... ALBERTINA Policja nie wierzy nam, kiedy idziemy złożyć skargę, ale w końcu...

POLICÍA Señora, aquí tiene esta citación para su marido. |||||citation||| |||||wezwanie||| POLICE Lady, here is this citation for your husband. POLICJA Pani, oto cytat dla męża.

ALBERTINA Yo le agradezco a mi amiga Paquita. |||dziękuję|||| ALBERTINA I thank my friend Paquita. ALBERTINA Dziękuję mojemu przyjacielowi Paquicie.

Ella me enseñó que hay leyes para nosotras y que tengo derechos. ||nauczyła|||prawo|||||| She taught me that there are laws for us and that I have rights. Nauczyła mnie, że istnieją dla nas prawa i że mam prawa. Con esa citación en mi mano, yo cambié de actitud. |||||ręce|||| With that citation in my hand, I changed my attitude. Z tym cytatem w ręku zmieniłem swoje nastawienie. Le dejé bien claro a mi marido que él ya no me puede tocar. |dałem|||||||||||| Svému manželovi jsem dala jasně najevo, že se mě už nemůže dotknout. I made it clear to my husband that he can not touch me anymore. Wyjaśniłem mężowi, że nie może mnie już dotykać. Y si lo hace, lo boto de mi casa. |||||I throw him||| |||||wyrzucę||| A pokud ano, vyhodím ho ze svého domu. And if he does, I throw him out of my house. A jeśli tak, wyrzucam go z domu. Ahora, está medio tranquilo. |||spokojny Now, it's half calm. Teraz jest w połowie cicho.

PEDRO Oye, Albertina, pásame la comida… por favor. |||przekaż mi|||| PEDRO Hey Albertina, pass me the food ... please. PEDRO Hej, Albertina, podaj mi jedzenie ... proszę.

ALBERTINA Él se quedó en mi casa porque no tiene a dónde ir. ALBERTINA He stayed at my house because he has nowhere to go. ALBERTINA Został w moim domu, ponieważ nie ma dokąd pójść.

Pero sabe que no puede tocarme ni gritarme. |||||dotknąć|| Ale ví, že se mě nemůže dotknout ani na mě křičet. But he knows he can not touch me or shout at me. Ale wie, że nie może mnie dotknąć ani na mnie krzyczeć. Ni a mí ni a mis hijos. Já ani moje děti. Neither me nor my children. Ani ja, ani moje dzieci. Y yo aprendí que no tengo porqué aguantar golpes y humillaciones de nadie. |||||||to endure||||| ||||||powód|||||| A naučil jsem se, že nemusím snášet údery a ponížení od nikoho. And I learned that I do not have to endure blows and humiliations from anyone. Dowiedziałem się, że nie muszę znosić ciosów i upokorzeń ze strony nikogo. ¿Quiere vivir con nosotros? Chcete s námi žít? Do you want to live with us? Chcesz z nami mieszkać? Que se por te bien. Vím dobře. I know for you well. Wiem na dobre. Nada más le pido. Nothing else I ask. Po prostu pytam.

LOCUTORA Albertina no es la única mujer que ha sufrido violencia física. |||||jedyna|||||| LOCUTORA Albertina is not the only woman who has suffered physical violence. LOCUTORA Albertina nie jest jedyną kobietą, która doświadczyła przemocy fizycznej.

Varias otras mujeres han pasado por lo mismo. Wiele||||||| Několik dalších žen prošlo stejnou věcí. Several other women have gone through the same thing. Kilka innych kobiet przeżyło to samo. Éstos son sus testimonios: |||świadectwa These are his testimonies: Oto jego świadectwa:

MUJER 1 A mí, mi marido me pegaba duro. ||||||hit| |||||||mocno WOMAN 1 To me, my husband beat me hard. KOBIETA 1 Dla mnie mój mąż mocno mnie uderzył.

Que si la comida, que si la ropa, que si esto, que si el otro… Si le pedía dinero, recibía golpes. |||||||||||||||||prosił||| Co když jídlo, co když oblečení, co když tohle, co když ten druhý ... Kdyby požádal o peníze, dostal by rány. What if the food, what if the clothes, what if this, what if the other ... If he asked for money, he received blows. Co jeśli jedzenie, co jeśli ubrania, co jeśli to, co jeśli inne ... Jeśli poprosił o pieniądze, otrzymał ciosy. No aguanté más, agarré a mis hijos y nos fuimos bien lejos. |wytrzymałem|||||||||| I could not take it anymore, I grabbed my children and we went far away. Nie mogłem już tego znieść, złapałem moje dzieci i poszliśmy bardzo daleko. Como yo sé cocinar muy bien, puse un puestito para vender tripitas. ||||||||little stand|||little intestines ||||||postawiłem||||| Jelikož umím velmi dobře vařit, postavil jsem malý stánek na prodej tripit. Since I know how to cook very well, I put a little basket to sell little fingers. Ponieważ wiem, jak gotować bardzo dobrze, postawiłem mały garnek na sprzedaż trojaczków. Así, vamos saliendo adelante. |||do przodu So, we are moving forward. Więc ruszajmy do przodu. Ya nadie nos pega. |||bije Už nás nikdo nezasáhne. Nobody hits us anymore. Nikt nas już nie uderza.

MUJER 2 A mí no me dan las fuerzas para irme. |||||||siły|| ŽENA 2 Nedávají mi sílu odejít. WOMAN 2 They do not give me the strength to leave. KOBIETA 2 Nie dają mi siły, by iść.

Trato de que no se moleste conmigo. |||||miałby się obrażać| Snažím se na mě nezlobit. I try not to bother with me. Staram się nie zawracać sobie głowy. Me levanto tempranito para tener sus cosas listas, su comidita caliente. ||wcześnie|||||||| I get up early to have your things ready, your hot meal. Wstaję wcześnie, żeby przygotować twoje rzeczy, gorący posiłek. ¿Y si bebe? ||pije What if he drinks? Co jeśli dziecko? No le digo nada, así me deja tranquila. |||||||spokojna Nic mu neříkám, tak mě nechá na pokoji. I do not say anything to him, so he leaves me alone. Nic mu nie powiem, więc zostawia mnie w spokoju. ¿Qué puedo hacer? Co mohu udělat? What I can do? Co mogę zrobić? Aguantarle como sea por mis hijitos, para que tengan su padre. znosić go|||||dzieci||||| Hold him as it is for my children, so they have their father. Trzymaj go tak, jak dla moich dzieci, więc mają swojego ojca.

LOCUTORA Lo primero que hay que entender es que nosotras no somos responsables ni tenemos la “culpa” de la violencia de los varones. ||||||||||||||||||||||mężczyźni HLÁSITEL První věc, kterou je třeba pochopit, je, že nejsme zodpovědní ani za „vinu“ za násilí mužů. ANNOUNCER The first thing to understand is that we are not responsible nor do we have the "guilt" of male violence. KOMUNIKAT Pierwszą rzeczą do zrozumienia jest to, że nie jesteśmy odpowiedzialni i nie jesteśmy winni przemocy mężczyzn.

Y que tampoco es un asunto de adentro de la casa, que sólo te pasa a ti. |||||sprawa||||||||||| A že to není věc uvnitř domu, to se stane jen vám. And that is not a matter of inside the house, which only happens to you. I to nie jest sprawa w domu, tylko ci się przytrafia. Miles de mujeres, 8 de cada 10 sufren esta violencia. |||||cierpią|| Thousands of women, 8 out of 10 suffer this violence. Tysiące kobiet, 8 na 10 cierpi z powodu tej przemocy. Mira a las mujeres de tu alrededor. ||||||otoczeniu Look at the women around you. Spójrz na kobiety wokół ciebie. ¿Ellas la sufren? Do they suffer it? Czy oni to cierpią? ¿Tú la sufres? ||cierpisz Do you suffer? Czy cierpisz? ¿Qué harían ellas en el lugar de Albertina? |zrobiłyby|||||| Co by dělali místo Albertiny? What would they do in Albertina's place? Co zrobiliby w miejscu Albertiny? ¿Qué harías tú? |byś zrobił| Co bys dělal? What would you do? Co byś zrobił?