×

We gebruiken cookies om LingQ beter te maken. Als u de website bezoekt, gaat u akkoord met onze cookiebeleid.


image

Esperanta Retradio 2020, La plej granda legendo de malnova Prago

La plej granda legendo de malnova Prago

Apenaŭ atentoveka silenta viro sidis en la Malnova-Nova Sinagogo en Prago en la 16-a jarcento. Neniu supozus ke tio estis fama klerulo kaj spertulo pri Kabalo. Lia nomo estis Rabeno Löw.

Yehuda Löw ben Bezalel (1512-1609) estis ne nur rabeno, sed ankaŭ grava spirita klerulo kaj spertulo pri magia Kabalo. Li kontaktis multajn erudiciulojn de sia tempo, inkluzive de la astronomo Tycho de Brahe. Li interesiĝis pri la heredaĵo de la rozkrucanoj, sed ankaŭ pri aliaj aferoj, kiuj iafoje preterpasis la limojn de la juda kredo. La juda komunumo ne amis lin pro tio. Tamen li estis konsiderata kiel granda aŭtoritato, kaj la judoj venis al li por konsilo kaj helpo.

Li ankaŭ fascinis eĉ la imperiestron.

La personeco de rabeno Löw ne preteriris la atenton de imperiestro Rudolf II. La rilatoj inter judoj kaj ĉeĥaj regantoj ne estis tre grandaj dum tiu tempo. La loĝantoj de la juda getto estis ĉefe por ili bonega fonto de mono, kiun ili provis havigi al si, por pli bone aŭ pli malbone. Malgraŭ liaj instruoj, la imperiestro ankoraŭ konsideris la rabenon Löw kiel judon. En la ombro de la pogromoj, kiujn la regantoj preparis jen kaj jen en la juda komunumo, li decidis turmenti lin.

Li diris al la rabeno ke li vizitos lin. La sekvan matenon la imperiestro aperis kun sia ĉirkaŭaĵo antaŭ la modesta restejo de la rabeno. Li antaŭĝuis la timantan rigardon kaj la pardonpeton de la rabeno. Nenio el ĉi tio okazis. Rabeno Löw aperis en la pordo kaj kun serioza vizaĝo invitis la imperiestron en la domon. Interne, ili trovis sin en granda, bele ornamita halo. Neniu komprenis, kiel tiel granda halo povus trovi lokon en tiel malgranda domo.

La karaktero de la Golem kaj aliaj legendoj En februaro 1592, kiam la rabeno tiutempe atingis 72 jarojn, la imperiestra ĉambristo kondukis lin al malgranda aŭdienca salono en Hradčany. Tuj kiam la fenestroj malheliĝis, la rabeno ekbruligis magian lampon antaŭ mirigita publiko gvidata de Rudolf II. Ili trapasis figurojn de la Malnova Testamento: Abraham, Isaak, Jakob, inkluzive iliajn filojn. Unu el ili estis ruĝhara kaj aspektis strange. La imperiestro ne rezistis ridon, kvankam li estis avertita antaŭe de la rabeno. Aŭdiĝis surdiga fendiĝo. La plafono de la ĉambro komencis malrapide sinki. Kiam ĉiuj estis preskaŭ minacataj pri kripliĝo, rabeno Löw levis la manojn super sian kapon kaj ion flustris. La plafono haltis kaj la surprizita altrangularo panike forlasis la strangan lokon.

La mita figuro de la Golem

Kiam ni parolas pri la Malnova-Nova Sinagogo, multaj homoj pensas ne nur pri konsiderinda sanktejo el la 13-a jarcento, sed ĉefe pri la figuro de la Golem. Multaj misterosciencistoj ekzamenis ĝian teron, kie laŭdire ĝi estis purigita, sed neniu trovis ĝin. Iuj diris, ke ĝi probable estis parto de la planko, aliaj, ke ĝi disiĝis al polvo aŭ estis kaŝita en nekonata loko. Neniam okazis al iu ajn, ke povus esti same kun la Golem kiel kun la grandioza halo en la malgranda loĝejo de la rabeno. Li donis al li la vivon per vorto, lasis lin malaperi per vorto. Ĉi tiu ebleco ankaŭ estas subtenata de la mencio de la legenda "skemo" kun magia formulo per kiu la Golem estis revivigota. La malnova juda tombejo reviviĝas per la legendo ĝis la nuna tempo

Ni neniam ekscios hodiaŭ, ĉu la saĝa rabeno Löw estis potenca Kabalisto. Fakte, neniu alia karaktero havas tiom da legendaj rakontoj. La sola pruvebla vero restas la tombo de la rabeno en la Malnova Juda Tombejo. Ŝtonoj amasiĝas sur lia tomboŝtono, kaj paperoj estas enmetitaj en malgrandan truon fare de tiuj, kiuj volas plenumiĝon de siaj deziroj. Ĉeĥoj kaj eksterlandanoj estas inter ili, kaj multaj el ili ĵurus ke tio funkcias.

La plej granda legendo de malnova Prago Величайшая легенда старой Праги

Apenaŭ atentoveka silenta viro sidis en la Malnova-Nova Sinagogo en Prago en la 16-a jarcento. Neniu supozus ke tio estis fama klerulo kaj spertulo pri Kabalo. Lia nomo estis Rabeno Löw.

Yehuda Löw ben Bezalel (1512-1609) estis ne nur rabeno, sed ankaŭ grava spirita klerulo kaj spertulo pri magia Kabalo. Li kontaktis multajn erudiciulojn de sia tempo, inkluzive de la astronomo Tycho de Brahe. Li interesiĝis pri la heredaĵo de la rozkrucanoj, sed ankaŭ pri aliaj aferoj, kiuj iafoje preterpasis la limojn de la juda kredo. La juda komunumo ne amis lin pro tio. Tamen li estis konsiderata kiel granda aŭtoritato, kaj la judoj venis al li por konsilo kaj helpo.

Li ankaŭ fascinis eĉ la imperiestron.

La personeco de rabeno Löw ne preteriris la atenton de imperiestro Rudolf II. La rilatoj inter judoj kaj ĉeĥaj regantoj ne estis tre grandaj dum tiu tempo. La loĝantoj de la juda getto estis ĉefe por ili bonega fonto de mono, kiun ili provis havigi al si, por pli bone aŭ pli malbone. Malgraŭ liaj instruoj, la imperiestro ankoraŭ konsideris la rabenon Löw kiel judon. En la ombro de la pogromoj, kiujn la regantoj preparis jen kaj jen en la juda komunumo, li decidis turmenti lin.

Li diris al la rabeno ke li vizitos lin. La sekvan matenon la imperiestro aperis kun sia ĉirkaŭaĵo antaŭ la modesta restejo de la rabeno. Li antaŭĝuis la timantan rigardon kaj la pardonpeton de la rabeno. Nenio el ĉi tio okazis. Rabeno Löw aperis en la pordo kaj kun serioza vizaĝo invitis la imperiestron en la domon. Interne, ili trovis sin en granda, bele ornamita halo. Neniu komprenis, kiel tiel granda halo povus trovi lokon en tiel malgranda domo.

La karaktero de la Golem kaj aliaj legendoj En februaro 1592, kiam la rabeno tiutempe atingis 72 jarojn, la imperiestra ĉambristo kondukis lin al malgranda aŭdienca salono en Hradčany. Tuj kiam la fenestroj malheliĝis, la rabeno ekbruligis magian lampon antaŭ mirigita publiko gvidata de Rudolf II. Ili trapasis figurojn de la Malnova Testamento: Abraham, Isaak, Jakob, inkluzive iliajn filojn. Unu el ili estis ruĝhara kaj aspektis strange. La imperiestro ne rezistis ridon, kvankam li estis avertita antaŭe de la rabeno. Aŭdiĝis surdiga fendiĝo. La plafono de la ĉambro komencis malrapide sinki. Kiam ĉiuj estis preskaŭ minacataj pri kripliĝo, rabeno Löw levis la manojn super sian kapon kaj ion flustris. La plafono haltis kaj la surprizita altrangularo panike forlasis la strangan lokon.

La mita figuro de la Golem

Kiam ni parolas pri la Malnova-Nova Sinagogo, multaj homoj pensas ne nur pri konsiderinda sanktejo el la 13-a jarcento, sed ĉefe pri la figuro de la Golem. Multaj misterosciencistoj ekzamenis ĝian teron, kie laŭdire ĝi estis purigita, sed neniu trovis ĝin. Iuj diris, ke ĝi probable estis parto de la planko, aliaj, ke ĝi disiĝis al polvo aŭ estis kaŝita en nekonata loko. Neniam okazis al iu ajn, ke povus esti same kun la Golem kiel kun la grandioza halo en la malgranda loĝejo de la rabeno. Li donis al li la vivon per vorto, lasis lin malaperi per vorto. Ĉi tiu ebleco ankaŭ estas subtenata de la mencio de la legenda "skemo" kun magia formulo per kiu la Golem estis revivigota. La malnova juda tombejo reviviĝas per la legendo ĝis la nuna tempo

Ni neniam ekscios hodiaŭ, ĉu la saĝa rabeno Löw estis potenca Kabalisto. Fakte, neniu alia karaktero havas tiom da legendaj rakontoj. La sola pruvebla vero restas la tombo de la rabeno en la Malnova Juda Tombejo. Ŝtonoj amasiĝas sur lia tomboŝtono, kaj paperoj estas enmetitaj en malgrandan truon fare de tiuj, kiuj volas plenumiĝon de siaj deziroj. Ĉeĥoj kaj eksterlandanoj estas inter ili, kaj multaj el ili ĵurus ke tio funkcias.