Thinking as a designer | Dimitris Skourogiannis | TEDxAcademy - YouTube
Μετάφραση: Christos Giannakis-Bompolis Επιμέλεια: Chryssa Takahashi
Καλησπέρα.
Ήρθε, λοιπόν, και η ώρα του design.
Ομολογώ, ξαφνιάστηκα πριν από λίγο
που έμαθα ότι είναι και η πρώτη ομιλία σχετική με το design,
ακόμα και σε μια TEDxAcademy που αγγίζει πολλά πρωτοποριακά θέματα.
Είναι αλήθεια, ένα φίλος πριν από λίγες μέρες
που άκουσε ότι θα μιλούσα, μου λέει, «Καλά, όλα αυτά συμβαίνουνε στη χώρα,
άπειρα προβλήματα κι εσύ πάλι για το design θα μιλήσεις;»
Νομίζω ότι ακριβώς γι' αυτό έχει ενδιαφέρον σήμερα
να μιλήσουμε για το design.
Το οποίο, ακόμα και στην απλή του απόδοση σαν έννοια στον ελληνικό χώρο, μπερδεύει.
Είναι όπως όταν το μεταφράσω, αν το αποδώσω από τα Ελληνικά στα Αγγλικά.
Δεν ξέρουμε ακριβώς τι συμβαίνει μ' αυτό.
Και ο χώρος της οικονομίας,
που είναι ο χώρος που στην πραγματικότητα αξιοποιεί το design.
Tο design από μόνο του δεν υπάρχει, δε σχεδιάζω κάτι μόνο για μένα.
Σχεδιάζω κάτι για κάποιους οι οποίοι το έχουνε ζητήσει,
θα το παράξουνε, θα το οδηγήσουν σε μια διαδικασία
που θα φτάσει στα χέρια σας, στους καταναλωτές, θα τα αξιοποιήσετε,
και θα κάνετε με κάποιους τρόπους
τη ζωή σας πρακτικότερη, καλύτερη, πιο ενδιαφέρουσα.
Αυτός ο χώρος, λοιπόν, στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα
αντιμετώπιζε τα πράγματα κάπως έτσι.
Μάλλον τώρα είναι καλή στιγμή που τα αντιμετωπίζει έτσι.
Όπως αυτή η παλιά γελοιογραφία που έχω βρει και χρησιμοποιώ κάποιες φορές
που λέει ότι, «Είναι καλό που επιτέλους σας γνωρίζουμε,
τόσα χρόνια προσπαθούσαμε να σας αποφύγουμε».
Γιατί κακά τα ψέματα, ο χώρος της οικονομίας γνώριζε γι' αυτό,
αλλά το άφηνε ή το 'σπρωχνε κάτω από το χαλάκι.
Δεν είναι, όμως, μόνο η πλευρά για να πούμε την πραγματικότητα
του χώρου της οικονομίας που αγνοούσε επιμελώς το design, κι ας ήξερε γι' αυτό.
Και οι ίδιοι οι δημιουργοί, το δικό μου σινάφι να το πω έτσι, δηλαδή,
ένιωθε μια ανασφάλεια
απέναντι στους ανθρώπους με τα κουστούμια των εταιρειών
που φοβόταν ότι θα πάρει τις ιδέες και δε θα τις κατανοήσει
και θα τις μπερδέψει και θα τις αδικήσει.
Κι έτσι προτιμούσαν οι δυο πλευρές να πηγαίνουν πεισματικά σ' ένα ποτάμι
ακολουθώντας τις παράλληλες όχθες και να μην κάνουν καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια
να χτίσουν γέφυρα από τη μία πλευρά στην άλλη.
Θα σας δείξω κάποιες αναφορές,
παραδείγματα απ' τον χώρο του design σήμερα.
Κυρίως από νέους ανθρώπους που είχα την τύχη να γνωρίσω
μέσα στον εκπαιδευτικό χώρο, από διαφορετικά περιβάλλοντα.
Και δείχνουν ότι αυτή η λογική της εξέλιξης
που πιστεύουμε ότι οπωσδήποτε πρέπει να 'ρθει και να μας αλλάξει,
να μας βοηθήσει να αλλάξουμε σαν χώρα,
μπορεί να ακολουθήσει τον πολύ ενδιαφέροντα δρόμο και του design.
Που είναι ένας δρόμος πρακτικός.
Θέλουμε να κάνουμε πραγματικά πράγματα,
που να οδηγήσουν σε πρακτικά, απτά αποτελέσματα.
Για να το πετύχουμε αυτό χρησιμοποιούμε διάφορους τρόπους.
Τρόπους που μπορούν να φτάσουν, όπως και η ολλανδική ομάδα
που όταν την καλέσανε στην εβδομάδα design του Πεκίνου,
-γιατί και αλλού υπάρχει αυτό το κενό αντίληψης,
τι κάνει αυτός ο χώρος-
σκέφτηκε και λύσεις σαν αυτή, που βγήκε με μια κινητή ομάδα design στους δρόμους
για να πείσει τους μικρομαγαζάτορες
ότι μπορούν να κάνουν καλύτερο σχεδιασμό λογοτύπων, σημάτων, συσκευασιών κ.τ.λ.
Γιατί το design έχει πολλές διαφορετικές εφαρμογές.
Οι άνθρωποι που ασχολούνται με το design, στην πραγματικότητα διαχειρίζονται ιδέες.
Προσπαθούν να δώσουν καινοτομικές κατευθύνσεις
σ' αυτά με τα οποία καταπιάνονται.
Οι ιδέες είναι ένα υποκειμενικό και κάπως δύστροπο θέμα.
Εμένα μου αρέσει αυτή η ιδέα, τη στηρίζω,
σε κάποιον άλλον φαίνεται πολύ διαφορετική και πρέπει να πείσω για αυτό.
Αν, όμως, δεν μπουν στη λογική ότι αυτό που διαχειρίζονται οι ιδέες
θα πρέπει στην αναζήτησή τους να γίνει όλο και πιο απαιτητικοί,
όλο και πιο ενδιαφέρουσα
και να προσπαθήσουν να τη στηρίξουν με όλο και καλύτερους τρόπους,
γιατί πρέπει να το επικοινωνήσεις
-δεν φτάνει να έχεις εσύ την καλή ιδέα, πρέπει να την περάσεις και στους άλλους-
Δε θα μπορούσαν ποτέ οι designers να φτάσουν σε λύσεις,
όπως το φορητό πλυντήριο που κέρδισε σ' έναν διαγωνισμό
μια εταιρείας που βλέπουμε αριστερά
ή ακόμα, αλλάζοντας κλίμακα
-γιατί το design παίζει σε όλες τις κλίμακες αντικειμένων-
που είναι το μπισκοτάκι που σερβίρω τον καφέ.
Αλίμονο αν για τους designers,
για τους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτόν τον χώρο,
το αποτέλεσμα ήταν το γνωστό αναμενόμενο.
Θα 'πρεπε ν' αλλάξουν επάγγελμα. Να αλλάξουν γενικά ενασχόληση.
Προφανώς, η απάντηση στην περίπτωσή τους είναι να αναζητούν το ασυνήθιστο,
το διαφορετικό·
αλλιώς γιατί ασχολούνται με το design;
Το οποίο προσπαθεί να σχεδιάσει το αύριο.
Το design μελετά το χθες, το απασχολεί πάρα πολύ το παρόν,
και σχεδιάζει το αύριο.
Μόνο.
Αλλιώς, πώς μπορείς να σκεφτείς να πάρεις φλούδες φρούτων ή λαχανικών
οι οποίες αν αποξηραθούν με μια συγκεκριμένη διαδικασία
έχεις ένα τελείως διαφορετικό υλικό που άμα το καλουπώσεις ανάλογα,
-το περάσεις ανάλογη τεχνολογική διαδικασία-
μπορεί να έχεις ακόμα και μικροσυσκευές περιορισμένου διαστήματος χρήσης.
Λέω πάντα ότι
-και στους νέους ανθρώπους που συναντώ στον εκπαιδευτικό χώρο-
ότι θα πρέπει να καλλιεργούν συνεχώς την ελαστικότητα του μυαλού τους.
Συνέχεια.
Θα πρέπει να αναζητούν πώς θα δουν τα πράγματα
με έναν πιο απρόβλεπτο, ασυνήθιστο τρόπο.
Ο ζωγράφος Μιρό -τα παραδείγματα μας είναι πάντα χρήσιμα
από πολλές διαφορετικές περιοχές σ' εμάς στον χώρο του design-
έλεγε ότι, «Εμπνέομαι από τα ξέφτια του καμβά και από τις σταγόνες του νερού
που έπεφταν από το ξεχειλισμένο ποτήρι, καθώς το μετέφερα».
Τίποτα δεν είναι αδιάφορο.
Αλλά πρέπει να έχω συνεχώς μια ευελιξία στο μυαλό μου,
να είμαι ανοιχτός να το βλέπω.
Για τους ανθρώπους σε αυτόν τον χώρο, ένα βάζο είναι ένα εξαιρετικό αντικείμενο
σαν αυτό που βλέπουμε αριστερά.
Όταν σπάσει, για τους περισσότερους από μας,
είναι πια ένα κατεστραμμένο, απαξιωμένο αντικείμενο.
Είναι σωρός από θραύσματα.
Στα μάτια ενός designer, είναι ένας νέος κόσμος από άλλες μορφολογίες
που μπορεί να τον οδηγήσουνε σε τελείως διαφορετικά αποτελέσματα.
Βλέπω ένα διαλυμένο αντικείμενο
και σκέφτομαι μια διαφορετική μορφολογία που μπορεί να έχει ένα αυτοκίνητο
ή ένα έπιπλο ή δεν ξέρω εγώ τι άλλο.
Αλίμονο αν βάλω φίλτρα
και πω ότι αυτό είναι σωστό καθώς πρέπει και κάποιο άλλο όχι.
Και αυτή είναι η δυσκολία: να μην έχω αυτά τα φίλτρα,
να τα βγάζω όλο και περισσότερο.
Γενικά, το να σκέφτομαι σαν designer μπορεί να οδηγήσει
από εξελίξεις προϊόντων, υπηρεσιών μέχρι τα πάντα, μέχρι συνολικές στρατηγικές.
Μέχρι το πού θα κατευθυνθεί μια ολόκληρη κατηγορία αντικειμένων ή χρήσεων κ.τ.λ.
Αν δεν σκέφτεσαι με αυτό τον τρόπο, ότι από το μικρό πας στο μεγάλο,
δεν μπορείς να έχεις παραδείγματα πολύ επιτυχημένα,
όπως για παράδειγμα, του Γιάννη του Ψειμάδα,
ο οποίος τον γνώρισα σε φοιτητικό επίπεδο με project σαν αυτό που έκανε αριστερά,
με ξεθέωμα δουλειάς και πίστη αφάνταστη σε αυτό που έκανε, για να φτάσει σιγά σιγά
και να 'ναι αυτός που δημιούργησε το τμήμα σχεδιασμού μιας πολυεθνικής εταιρείας,
της BIC, τον τομέα των ξυριστικών,
που είναι στην Ελλάδα, που έχει ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα,
τόσο, που πολύ δίκαια καμαρώνανε και πριν από λίγα χρόνια
και έβγαλαν διαφημίσεις που τον έδειχναν δεξιά, που έλεγε,
«Εμείς οι Έλληνες μπορούμε να σκεφτούμε διαφορετικά
μέσα από τις λογικές του design, να κάνουμε επιτυχημένα προϊόντα
που να απλωθούν σε όλον τον πλανήτη.
Και ναι, εμείς το πετυχαίνουμε».
Τέτοια παραδείγματα θέλουμε, τέτοιες λογικές τις χρειαζόμαστε.
Το ποτήρι στους ανθρώπους του χώρου του design
αλίμονο αν πέφτει στο δίλημμα μισογεμάτο ή μισοάδειο.
Είναι μόνο αισιόδοξη η θέση τους.
Αφού ό,τι κάνουμε, είναι για να βελτιώσει τα πράγματα.
Για να γίνει πιο ενδιαφέρον, για να γίνει καλύτερο.
Το ποτήρι μας είναι ξέχειλο.
Αν το βλέπανε διαφορετικά, πώς θα μπορούσε μια ομάδα παιδιών που ακόμα σπούδαζαν
να πάρει μέρος σε έναν διεθνή διαγωνισμό με τρομερό ανταγωνισμό,
με τις καλύτερες σχολές του κόσμου,
με τις διασημότερες χώρες που έπαιρναν μέρος σε αυτόν, κλειστό διαγωνισμό,
προσκλήθηκε με το ζόρι, σαν αουτσάιντερ,
και καταφέρνει να κερδίσει σε δύο συνεχόμενες χρονιές
τα σημαντικότερα βραβεία.
Αυτό κάνει ένας designer.
Συνέχεια ρωτούν κάποιοι, «Μα τι κάνετε σε αυτόν τον χώρο;»
Αυτό κάνουμε: βρίσκουμε στοιχεία αναφοράς σε σχέση με αυτά που έχουμε να μελετήσουμε
-όσο ευρύτερα, όσο πιο πρωτότυπα, όσο πιο ανοιχτά, απλωμένα τόσο καλύτερο-
και ψάχνουμε τρόπους να τα συνδέσουμε.
Διαφορετικούς. Και τους αλλάζουμε. Και κάνουμε λάθος.
Και πέφτουμε κάτω και ξανασηκωνόμαστε.
Και τινάζουμε τα ρούχα μας και λέμε πάλι από την αρχή,
με χαμόγελο και αισιοδοξία.
Γιατί πάμε για να λύσουμε κάτι, το οποίο θα είναι καλύτερο.
Κάτι θα βελτιώσει με κάποιο τρόπο.
Και αυτό το δίκτυο αλλάζει συνέχεια.
Έχει ενδιαφέρον ένα παράδειγμα αν θυμάμαι, ένας Αμερικανός designer,
ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς, ο Τσαρλς Ιμς,
συνήθιζε όταν είχαν πολύωρες συσκέψεις που μελετούσαν τα περίφημα καθίσματα,
που λίγο πολύ έχουμε κάτσει όλοι λόγω της τεράστιας απήχησης που είχανε·
όταν έφευγε η ομάδα του το βράδυ από το γραφείο, ζητούσε από τον τελευταίο
χωρίς να τον δούνε οι άλλοι,
να πάρει αυτό το αντικείμενο που μελετούσαν όλη μέρα, το κάθισμα,
να το τοποθετήσει με ένα τρόπο τελείως ασυνήθιστο και διαφορετικό στον χώρο,
-να το κρεμάσει από την οροφή, να το κρύψει κάπου-
ώστε το άλλο πρωί που θα ερχόντουσαν, και θα μπαίναν μέσα,
να το βλέπανε όλο αυτό από μια τελείως διαφορετική οπτική
και να σκεφτούν αλλιώς.
Μόνο έτσι μπορώ να ανοιχτώ
στον κόσμο της πολυπλοκότητας όπως βλέπω αριστερά,
με τα πάρα πολλά κουμπιά που χαρακτηρίζουν τη ζωή και τις συσκευές μας
και να βρω ακόμα και διαδρομές που πιθανόν, δεν ξέρω, πιθανόν λέω
να τον συνδέσει με το εξαιρετικό αντικείμενο
που είναι ένα γυάλινο αντικείμενο από το ναυάγιο των Αντικυθήρων.
Γέφυρες απίστευτα απρόβλεπτες, που πρέπει να 'χω την τόλμη
και σιγά σιγά να καλλιεργώ αυτή την ελαστικότητα του μυαλού
να μπορώ να τις κάνω, να μπορώ να φτάσω μέχρι εκεί.
Το Design Thinking, οι βασικές του αρχές, οι οποίες καθορίζουν οτιδήποτε κάνουμε,
που πρέπει να δουλέψω με φαντασία,
να στηρίξω τη δημιουργικότητα για να φτάσω στην καινοτομία.
Και έτσι να μπορώ να σκεφτώ, όπως δυο κοπέλες από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου,
ένα διαφορετικό καροτσάκι για τον καστανά στην πόλη,
ένα διαφορετικό κανόε καγιάκ για μια ελληνική εταιρεία
ή ένα smartphone.
Ή και πολύ πιο εξειδικευμένες προσεγγίσεις,
όπως ένα project που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή.
Να χρησιμοποιήσω ένα φυσικό υλικό όπως τα καλάμια
και θα τα μετατρέψω σε καλλυντικά πολυτελείας για ξενοδοχεία,
για εταιρεία ανάλογου εξοπλισμού που αυτή τη στιγμή το έχει σε εξέλιξη.
Και να σκεφτώ ακόμα και τους τρόπους που θα το παρασκευάζω
σε μικρές λογικές παραγωγής, όπως ταιριάζουν συχνά με τον ελληνικό χώρο.
Ή να έχω παραδείγματα όπως το GOkey
που σχεδιάστηκε από τον Αριστοτέλη Μπαράκο απ' τον ελληνικό χώρο,
βγήκε σ' αυτές τις νέες λογικές από πλατφόρμες χρηματοδότησης
ζητώντας 40.000 δολάρια για να κατασκευαστεί
και ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο,
και αυτή τη στιγμή ο ίδιος,
ταξιδεύοντας στην Κίνα και με ομάδες μηχανικών
προσπαθούν να το ολοκληρώσουν και να μας το λανσάρουν γρήγορα
σαν ένα σύγχρονο προϊόν.
Ένα μικρό ηλεκτρονικό gadget, που δεν φαντάζεται κάποιος
ότι είχε δημιουργηθεί από μια ελληνική ομάδα,
που ξεκίνησε απ' την Ελλάδα,
που έκανε την πρωτυποποίηση, τις διαδικασίες,
και όμως ναι, είναι ένα προϊόν που θα χαιρόμαστε ιδιαίτερα
το ότι έχει αυτή τη γέννηση της δημιουργικότητας απ' τον ελληνικό χώρο.
Προφανές, πολλοί το γνωρίζουνε.
Λέμε στο χώρο του design ότι, «Αλίμονο αν ξυπνάω και κοιμάμαι
και δεν το θεωρώ ότι αυτό είναι αυτονόητο»
το να δω πέρα από το προφανές.
Αλλά δεν χαρακτηρίζει μόνο τους ανθρώπους του design
αυτή η προσέγγιση και το Design Thinking.
Μέτα από χρόνια και εγώ αναζήτησης
κατέληξα στο συμπέρασμα ότι όλοι είμαστε Design Thinkers.
Απλά δεν το σκεφτόμαστε τόσο συστηματικά όπως οι άνθρωποι του design.
Ο Manager που πήρε μια θεσσαλική γαλακτοβιομηχανία
και την έβαλε να στήσει ένα ολόκληρο σύστημα
και να μου πουλάει το γάλα μέσω ATM,
είναι ένας εξαιρετικός design thinker.
Ο παπάς, ο οποίος σ' ένα χωριό της Μακεδονίας
πήρε μια ομάδα μικρή από τσιγγάνους,
και τους έβαλε να κάνουν προγράμματα, να τα απολαύσουν στη διαδικασία ρομποτικής
και κέρδισε διεθνείς αναγνωρίσεις και παρουσιάσεις της δουλειάς τους,
είναι ένας design thinker για μας.
Για να κάνουμε πιο συστηματικά αυτή την προσέγγιση
δημιουργήσαμε ένα σημείο αναφοράς.
Ένα εργαστήρι καινοτομίας,
έναν συμβολικό χώρο,
που προσπαθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα να συνδέσει το design με τις εταιρείες,
πραγματικές εταιρείες, σε πραγματικά φιλόδοξα projects
για να γίνουνε πιλότοι, πρεσβευτές,
σ' αυτό που θέλουμε να δείξει το design ότι μπορεί να κάνει
και δημιουργήθηκε το innovation lab.
Το project-μαγιά ήταν το ξύλινο ποδήλατο της coco-mat.
Έπρεπε να 'ρθει ένας αεικίνητος τύπος, ο Κόλεφ Μορφίδης, και να πει ότι,
«Εγώ, είμαι μια εταιρεία που μέχρι τώρα κάνει αυτά τα συγκεκριμένα πράγματα
που όλοι γνωρίζουμε,
αλλά θέλω να περάσω σε ένα άλλο επίπεδο και να δημιουργήσω έναν πρεσβευτή»
-κυριολεκτικά ήταν η λέξη αυτή- «πρεσβευτή της ελληνικής δημιουργικότητας,
που θα συνδεθεί με την ελληνική παραγωγικότητα»,
σε αντίθεση με αυτό που λέμε, παραγωγή έχουμε ή δεν έχουμε,
«και ελληνική επιχειρηματικότητα και να φτάσει στις άκρες του κόσμου».
Ξεκίνησε μια τρελή κούρσα από αυτή την ομάδα νέων ανθρώπων
που μπήκαν να τον στηρίξουν από διαφορετικές ειδικότητες,
στο σχεδιασμό του με διάφορους τρόπους.
Παρουσιάσεις, ακόμα και σε ιδιαίτερες περιπτώσεις,
όπως στο δήμαρχο της Αθήνας εδώ.
Εργαστήρια που συνόδεψαν σχεδιασμό,
ακόμα και στο τρένο που πήγαινε την ομάδα σε ταξίδια στο εργοστάσιο στην Ξάνθη.
Πάλεμα κυριολεκτικά με τα ατελείωτα πρωτότυπα.
Γιορτάσαμε την ολοκλήρωσή του και την αρχή της αποστολής των πρωτοτύπων στο εξωτερικό
για να μπορούμε να πούμε, εδώ και λίγες βδομάδες,
ότι έχουμε την πρώτη -θα το πω έτσι- ειρηνική απόβασή του
των πρώτων κομματιών στον ελληνικό χώρο που στάλθηκαν σε ξενοδοχείο της Ρόδου.
Την ίδια στιγμή,
εκατοντάδες άλλα κομμάτια που αρχίζουν και ταξιδεύουν για διάφορες άκρες του κόσμου.
Είναι ένα αντικείμενο, το οποίο πραγματικά
από την αρχή ήθελε να είναι πρεσβευτής
των ελληνικών δυνατοτήτων στις άκρες του κόσμου.
Μ' ένα αντικείμενο που κάποιος όταν ακούει ποδήλατο απ' την Ελλάδα δεν το φαντάζεται.
Αυτά τα project θεωρούμε ότι είναι ενδιαφέροντες πιλότοι για αυτό το lab
και τους νέους ανθρώπους που καλούμε
να έρθουν και να πειραματιστούν συνεργαζόμενοι μεταξύ τους.
Ένα project που δουλεύτηκε το συγκεκριμένο πολύ ιδιαίτερο καλοκαίρι για τη χώρα
ήτανε μια ελληνική μονάδα παραγωγής, με ιστορία τριών αιώνων,
την ιματουργία Μέντης,
που σήμερα ανήκει στο Μουσείο Μπενάκη, αλλά είναι ενεργή παραγωγικά,
με το μικρό μέγεθός της, με τις ιδιόμορφες μηχανές της,
με το λίγο πιο εξειδικευμένο σε αυτά τα πράγματα προσωπικό της,
πώς θα μπορούσε συνεργαζόμενο με μια ομάδα νεότατων designers,
-μερικοί ακόμα σπουδάζουν-
σ' ένα μικρό χρονικό διάστημα συμβολικά να καταθέσει προτάσεις,
-η λογική του Evolution-
το τι θα μπορούσε να παράξει, αν τα έβλεπε τα πράγματα με ένα ανοιχτό μυαλό.
Το κάναμε σαν ένα συμβολικό παράδειγμα προς την ελληνική παραγωγή γενικότερα.
Και έχουμε αντικείμενα που μπορεί να 'ναι, πάντα με νήμα, αφού νήμα επεξεργάζεται,
όταν το νήμα έγινε μεταλλικό, έγινε σύστημα θέρμανσης,
όταν το νήμα εμποτίστηκε με νανοϋλικά, πάντα υπάρχουσες τεχνολογίες,
έγινε βάση για τον υπολογιστή και σύστημα ψύξης.
Έγινε σύστημα φωτισμού για το χώρο.
Έγινε μια διαφορετική λογική μεταφοράς.
Και δείξαμε με αυτές τις προσεγγίσεις, σε αυτή την περίοδο πειραματισμού,
ότι μπορεί να γίνουνε πάρα πολλά πράγματα σε περιπτώσεις που δεν τις φαντάζεστε
με πάρα πολύ απλές και ξεκάθαρες και καλά τεκμηριωμένες λογικές.
Με αυτές τις λογικές πιστεύω πως το design ναι, μπορεί να βοηθήσει
ν' αλλάξει αυτή η χώρα.
Και το κάτω κομματάκι, που διακρίνεται λιγότερο, στο κόκκινο,
δείχνει ότι δεν το σκεφτόμαστε μόνο εμείς,
γιατί υπάρχει στο καινούριο περίφημο ΕΣΠΑ, αυτό που περιμένουμε να εφαρμοστεί,
σε κεντρικό σημείο -γι' αυτό είναι και με κόκκινο-
που λέει ότι το design και γενικά το added value που θα φέρει
στα προϊόντα και υπηρεσίες που σχεδιάζουμε είναι κάτι που πρέπει να πριμοδοτηθεί.
Και οικονομικά, να υποστηριχθεί.
Φαίνεται τόσο ασυνήθιστο που ούτε εμείς οι ίδιοι οι designers δεν το πιστεύουμε
ότι υπάρχει σε ένα τέτοιο επίσημο έγγραφο και διαδικασία.
Υπάρχει, όμως, και ευτυχώς
που νέοι άνθρωποι, σαν αυτούς που γνωρίζω, βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά
και πιστεύουν, όπως ο Παναγιώτης που διάλεξα να κλείσω
με το μήνυμα που μου 'στειλε πριν δύο μέρες,
ο οποίος πήρε μέρος σ' όλα αυτά τα projects:
με τα ποδήλατα, αυτό με τον Μέντη κ.τ.λ. και από τότε δυο μέρες βρίσκεται
στην καλύτερη μεταπτυχιακή σχολή του κόσμου που τον δέχτηκαν:
το Royal College of Art στο Λονδίνο,
και τις πρώτες του ώρες εκεί μου έστειλε αυτό το μήνυμα που για μένα λέει,
ένα μήνυμα νέου ανθρώπου που λέει «Είμαι αισιόδοξος,
θα ξεκινήσω, θα συνεχίσω στον τομέα που τόσο μ' ενδιαφέρει
και θα κάνω ενδιαφέροντα πράγματα,
σ' έναν κόσμο με απαιτήσεις και δυσκολίες».
Και στην πραγματικότητα μου λέει ότι οι νέοι αυτοί άνθρωποι
παίρνουν αυτές τις δυνατότητες που δίνει ο χώρος του design,
ανοίγονται στον κόσμο για να φέρουν τον κόσμο σ' εμάς.
Είτε άμεσα, είτε μέσα από τις συνέργειες που θα κάνουν.
Και ο δρόμος του design είναι αυτός
που τους επιτρέπει να το δουν με αυτό τον τρόπο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκρότημα)
