Hoofdstuk 1 (1) Kapitel 1 (1) Κεφάλαιο 1 (1) Chapter 1 (1) Capitolo 1 (1) 第1章 (1) Rozdział 1 (1) Capítulo 1 (1) Bölüm 1 (1) Розділ 1 (1)

Het was dien middag een hemel van dikke, donkere luchten, die zwaar zweefden als grauw over bijna zwart violet - zoo zwaar en donkerdik, dat ze moeilijk schenen voort te kruipen op den toch fel waaienden Oostenwind, langs wiens adem de wolken nu en dan wisselden van waterige ommelijn, vóor ze neêr zouden gieten in zwaar stralende loodrechte wateren. بعد ظهر ذلك اليوم ، كانت سماء كثيفة ومظلمة ، تحوم ثقيلة مثل اللون الرمادي فوق البنفسجي الأسود تقريبًا - ثقيلًا وسميكًا داكنًا لدرجة أنه بدا من الصعب عليهم الزحف على الريح الشرقية التي لا تزال تهب بقوة ، والتي تتنفس الغيوم بين الحين والآخر. من كفاف مائي ، قبل أن يصبوا في مياه عمودية مشعة ثقيلة. An diesem Nachmittag war es ein Himmel aus dicken, dunklen Wolken, die schwer wie Grau über fast schwarzem Violett schwebten - so schwer und dunkel-dick, dass es schwer schien, auf dem doch heftig wehenden Ostwind vorwärts zu kriechen, in dessen Atem die Wolken gelegentlich wässrige Umrisse änderten, bevor sie sich in schwer glänzenden, senkrechten Wassern ergossen. That afternoon it was a sky of thick, dark skies, hovering heavy as gray over almost black violet--so heavy and dark-thick that they seemed hard to creep on the still fiercely blowing east wind, by whose breath the clouds now and then shifted. of watery contour, ere they should pour down into heavy radiant perpendicular waters. C'était cet après-midi-là un ciel de ciels épais et sombres, qui planaient lourds comme du gris sur du violet presque noir - si lourds et si épais qu'ils semblaient difficiles à ramper sur le vent d'est encore féroce, dont le souffle les nuages de temps en temps échangés. de contour aqueux, avant qu'ils ne se déversent dans des eaux perpendiculaires fortement rayonnantes. Tego popołudnia niebo było gęste, ciemne, unoszące się ciężko jak szarość nad prawie czarnym fioletem - tak ciężkie i ciemne, że wydawało się, że trudno jest pełznąć naprzód na jeszcze gwałtownie wiejącym wschodnim wietrze, wzdłuż którego oddechu chmury od czasu do czasu zmieniały wodniste kontury, zanim rozlały się w mocno błyszczących prostopadłych wodach. O öğleden sonra, neredeyse siyah menekşenin üzerinde gri gibi ağır bir şekilde asılı duran kalın, karanlık bir gökyüzüydü - o kadar ağır ve karanlıktı ki, henüz şiddetli esen Doğu rüzgârında ilerlemek zor görünüyordu, nefesi boyunca bulutlar zaman zaman sulu ana hatları değiştiriyor, sonra da ağır bir şekilde parlayan dik sular halinde aşağı dökülüyordu. 那天下午，天空乌云密布，灰蒙蒙的，几乎是黑色的紫罗兰色——那么沉重，那么黑，它们似乎在猛烈吹来的东风上艰难地爬行，云朵时不时地顺着东风的呼吸而行。在它们倾泻到沉重的、辐射状的垂直水域之前，它们的形状发生了变化。 Langs den weg huiverde, recht-op en angstig, de strakheid der sparrebosschen en de boomen spietsten hunne punten tegen éven lichtere, zilvergrijze wereldlucht, wijd en ver zich verijlende onder al het massieve grauw violet en paarschige zwart, dat zoo dicht en zoo laag en nabij scheen. Along the road shuddered, erect and fearful, the tautness of the spruce forests and the trees speared their tips against the equally lighter, silver-gray world sky, spreading far and wide under all the massive gray violet and purplish black, which was so dense and so low and seemed near. Wzdłuż drogi, prosto w górę i niespokojnie, naprężenie świerków drżało, a drzewa kolczaste czubki w jeszcze jaśniejszym, srebrnoszarym powietrzu świata, daleko i szeroko rozluźniając się pod całą masywną szarofioletową i purpurową czernią, która wydawała się tak gęsta, tak niska i bliska. Yol boyunca, dimdik ve endişeli, ladin ağaçlarının gerginliği ürperdi ve ağaçlar uçlarını daha da açık, gümüş grisi dünya havasına karşı sivriltti, çok yoğun ve çok alçak ve yakın görünen tüm büyük gri menekşe ve mor siyahın altında kendilerini rahatlattı. De weg kwam, slingerde zich, ging voorbij, eenzaam, verlaten en treurig. The road came, winded, passed, lonely, desolate and sad. Droga nadchodziła, wiła się, mijała, samotna, opuszczona i smutna. Yol geldi, kıvrıldı, geçti, yalnız, ıssız ve hüzünlü. Het was of de slingerende weg kwam uit lage kimmen, en ging naar lage kimmen toe, duikende in nederigheid onder heel lage luchten,   en alleen de sparren spietsten nog, fier en recht, maar verder was er een bukken, overal. It was as if the winding road came out of low bilges, and went to low bilges, plunging in humility under very low skies, and only the spruces still speared, proud and straight, but otherwise there was a stoop, everywhere. Sanki dolambaçlı yol alçak sintinelerden çıkıyor ve alçak sintinelere doğru gidiyor, çok alçak gökyüzünün altında alçakgönüllülüğe dalıyordu ve sadece ladinler hala dik, gururlu ve düzdü, ama bunun dışında her yerde bir eğilme vardı. De nederige villa-huizen, de kleinere armelijke woningen, hier en daar, bukten, onder de zware lucht en den strijkenden wind; de struiken doken neêr aan den kant van den weg; en de ènkelen, die er gingen - een oude heer - een boerin - twee arme kinderen met een mandje, en gevolgd door een triestigen hond, groot en ruig - schenen laag het hoofd en den kop hangen te laten onder de ernstige zwaarte der luchten, en onder de felle heerschappij van den wind, die al scheen maanden geleden te hebben uitgevaagd den glimlach dier nu nederige, fronsend bespiegelende ziel-van-landschap, zichzelve sedert voelende klein en gelaten in de waterige nevels van winterrouw. The humble villa-houses, the smaller poor dwellings, here and there, stooped under the heavy air and the blowing wind; the bushes crouched down on the side of the road; and the few who went there—an old gentleman—a farmer's wife—two poor children with a basket, and followed by a sad dog, large and shaggy—seemed to hang low and head under the grave heaviness of the skies, and under the fierce sway of the wind, which already months ago seemed to have blotted out the smile of that now humble, frowning, contemplative soul-of-landscape, since feeling itself small and resigned in the watery mists of winter mourning. 겸손한 빌라 집들, 여기저기 작은 가난한 집들이 무거운 공기와 불어 오는 바람 아래 고개를 숙이고 길가에 덤불이 쓰러져있었습니다. 그리고 그곳에 갔던 유일한 사람-노신사-농촌 여성-바구니를 든 두 명의 가난한 아이들과 크고 털이 많은 슬픈 개가 뒤따 랐습니다. 하늘의 심각한 무거움과 바람의 맹렬한 지배 아래서 이미 몇 달 전에이 겸손하고 찡그린 명상적인 땅의 영혼의 미소를 없애고 겨울 애도의 물 안개 속에서 작고 체념 한 것처럼 보이는 바람의 맹렬한 지배 아래서 머리를 낮추는 것 같았습니다. Mütevazı villa evleri, daha küçük yoksul konutlar, orada burada, ağır hava ve esen rüzgâr altında eğilmiş; yolun kenarındaki çalılar yere batmış Ve oraya giden tek ve biricik insanlar - yaşlı bir beyefendi, bir köylü kadın, sepetli iki zavallı çocuk ve peşlerinde büyük ve tüylü, hüzünlü bir köpek - gökyüzünün ciddi ağırlığı altında ve bu mütevazı, çatık kaşlı, düşünceli toprak ruhunun gülümsemesini aylar önce silmiş gibi görünen, kış mateminin sulu sisleri içinde kendini küçük ve teslim olmuş hisseden rüzgarın şiddetli egemenliği altında başlarını öne eğmiş gibiydiler.

De wind huilde aan, kil en koud, gelijk aan een booze nijdigheid, die alleen zoû zijn mond en adem, en Adèletje hangend aan tantes arm kromp in een, want de wind blies koud in haar mouwen en over haar rug. The wind howled on, chill and cold, like a wicked envy that would only be mouth and breath, and Adèmetje hung on aunt's arm shrank into one, for the wind blew cold into her sleeves and down her back. El viento seguía aullando, frío y gélido, semejante a una envidia furiosa, que sólo zoû su boca y su aliento, y Adèletje, colgada del brazo de la tía, se encogía en uno, mientras el viento soplaba frío en sus mangas y a través de su espalda. Le vent continuait à hurler, glacial et froid, comme une méchante envie qui ne serait que bouche et souffle, et Adèmetje accrochée au bras de tante se rétrécit en un seul, car le vent soufflait froid dans ses manches et dans son dos. Rüzgâr, sadece ağzını ve nefesini zoû eden öfkeli bir kıskançlığa benzer şekilde soğuk soğuk uğuldadı ve teyzesinin koluna asılan Adèletje, rüzgâr kollarına ve sırtına soğuk üflerken büzüldü.

- Heb je het koud, kind? - Üşüyor musun, çocuğum?

- Neen, tante, zei zacht Adèletje, rillende. - Nu, mătușă, spuse încet Adèletje, tremurând. - Hayır, teyzeciğim, dedi Adèletje titreyerek.

Constance drukte, glimlachend, Adèletjes arm dichter aan zich. Constance, souriante, serra le bras d'Adèeltje contre elle. Constance, zâmbind, a apăsat brațul lui Adèletje mai aproape de ea. Constance gülümseyerek Adèletje'nin kolunu kendine doğru yaklaştırdı. - Laten we wat gauw loopen, kind. - Courons vite, mon enfant. - Hai să alergăm puțin mai repede, puștiule. - Biraz hızlı koşalım, evlat. Het zal je warm maken, en ook vrees ik, dat we regen krijgen. Vă va face să vă fie cald și mă tem că va ploua. Sizi ısıtacak ve ayrıca korkarım ki yağmur yağacak.

- Ja, tante. Het is nog een heel eind, naar het oudje. C'est encore loin de l'ancien. Yaşlı kadına kadar hala uzun bir yol var.

- En dan weêr terug... Ik ben bang, dat ik je vermoeid heb. - Ve sonra tekrar geri... Korkarım seni çok yordum.

- Neen, tante. - Hayır, teyze.

- Maar ik woû niet het rijtuig nemen. - Ama arabaya binmeyeceğim. Zoo doen we het samen af, en anders weet dadelijk iedereen het. C'est comme ça qu'on le fait ensemble, sinon tout le monde le saura tout de suite. Bunu birlikte yapacağız ve aksi takdirde herkes yakında öğrenecek. Je moet me ook beloven er niet over te praten. Ayrıca bu konuda konuşmayacağına dair bana söz vermelisin.

- Neen, tante. - Hayır teyze.

- Met niemand. - Kimseyle. Anders zijn het weêr allerlei commentaren... en het is niets, dat we doen. Sinon, ce sont encore toutes sortes de commentaires... et nous ne faisons rien. Aksi takdirde, yine her türlü yorum. ve bizim yaptığımız bir şey değil.

- Ze was toch wel gelukkig, het oudje, tante. - Ne de olsa mutluydu, yaşlı teyze. De bouillon, de wijn, de kip... Et suyu, şarap, tavuk.

- Arm vrouwtje... - Poor little woman... - Zavallı küçük kadın.

- En zoo beschaafd. - Ve çok medeni. En zoo discreet. Ve çok ihtiyatlı. Tante, komt Addy gauw terug. Teyze, Addy yakında dönecek mi?

- Hij zal wel telegrafeeren. - Telgraf çekecek.

- Hij is wèl lief voor Alex zoo een moeite te doen. - Alex'in böyle bir çaba göstermesi ne kadar da tatlı. Wij geven allen Addy wel veel last... Wanneer denkt u, dat Addy terug komt? Hepimiz Addy'ye çok sıkıntı veriyoruz.... Sizce Addy ne zaman geri dönecek?

- Morgen, overmorgen... - Yarın, yarından sonraki gün.

- Tante, u is erg nerveus, de laatste dagen. - Teyze, son birkaç gündür çok gerginsin.

- Neen, kind. - Hayır, çocuk. - Jawel... Zeg mij, is er iets gebeurd met Mathilde? - Evet... Söyle bana, Mathilde'e bir şey mi oldu? Zeg het mij, tante. Söyle bana, teyze.

- Neen kind... Maar hoû nu toch je mondje wat dicht. - Hayır çocuğum. Ama şimdi çeneni kapalı tut. Ik ben bang, de wind is koud. Korkarım, rüzgar soğuk.

Zij liepen nu voort, zwijgend, Adèle regelend haar stap naar den regelmatigen stap van tante Constance. Şimdi sessizce yürüyorlardı, Adèle adımlarını Constance Teyze'nin düzenli adımlarına göre ayarlıyordu. Zij liep goed, en Addy zei altijd, dat in het buitenleven mama niet ouder werd. İyi yürüyordu ve Addy her zaman açık havada annemin yaşlanmadığını söylerdi. Zij woonden daar nu al tien jaren, te Driebergen, in het oude, groote, sombere huis, dat alleen licht was van hèn alleen, van hùnne sympathie, maar dat Constance, in al die jaren, toch nooit lief had kunnen krijgen, trots al de moeite, die zij er toe deed. On yıldır orada, Driebergen'de, ışığı yalnızca onlardan, onların sempatisinden alan, ama Constance'ın tüm bu yıllar boyunca bir türlü sevemediği eski, büyük, kasvetli evde yaşıyorlardı. harcadığı onca çabaya rağmen. Tien jaren! Dikwijls, o zoo dikwijls, zag zij ze vluchten uit voor haar zich heugende nagedachte... Tien jaren, waren het wel tien jaren geweest...? Sık sık, ah çok sık, onları anımsarken önünden kaçarken gördü.... On yıl, on yıl olmuş muydu...? Om waren ze gevlogen! Uçuruldular! Druk en bezig waren de jaren geweest en voldaan was ze wel, Constance, over de jaren, die waren weggeijld, maar alleen was zij angstig, dat het alles zoo heel gauw ging, en dat zij oud zoû zijn, vóordat... Maar de wind woei te fel, en Adèle hing zwaar aan haar arm - het arme kind, dat rilde, en dat toch wel moê moest zijn - en Constance kon haar gedachte niet volgen... Voordat... voordat... Nu, was zij dood, er   zoû Addy zijn... Alleen... Neen, denken kon ze nu niet en daarbij, straks waren ze thuis... Waren ze thuis... Thuis! Yıllar çok yoğun geçmişti ve Constance geçen yıllardan memnundu, ama tek korkusu her şeyin çok hızlı ilerlemesi ve daha önce yaşlanacak olmasıydı... Ama rüzgâr çok sert esiyordu ve Adèle ağır bir şekilde koluna asılmıştı - zavallı çocuk, titriyordu, yorgun olmalıydı - ve Constance düşüncelerini takip edemedi... Daha önce... Daha önce... Şimdi, o ölmüş olsaydı, Addy orada olacaktı. Yalnız kalacaktı. Hayır, şimdi düşünemezdi ve ayrıca, yakında evde olacaklardı... Evlerindeydiler. Evlerindeydiler! Het was haar een vreemd woord, en ze vond dat in zich niet goed. Bu onun için yabancı bir kelimeydi ve bu durumdan hiç hoşlanmıyordu. Neen, hoe zij ook streed tegen die vreemde aandoening in, zij kòn het zich niet verhelen: dat groote huis somber te vinden, en te betreuren de kleine villa, aan de Kerkhoflaan, in Den Haag, ook al had zij er nu nooit zoo héel veel geluk van huiselijkheid gehad... En toch... toch heeft men lief, dat, waaraan men is gewend, en was het niet vreemd, dat zij dat kleine huisje, waar zij vier jaren gewoond had, zoo lief had gekregen, en troosteloos was geweest, toen, de Oude Man gestorven, Van der Welcke, en Addy ook, absoluut hadden willen betrekken de groote sombere villa te Driebergen...! No, por más que luchara contra esta extraña condición, no podía ocultarlo: encontrar aquella casa grande desoladora, y lamentar la pequeña villa, en Kerkhoflaan, en La Haya, aunque nunca había tenido allí tanta felicidad de domesticidad... Y sin embargo... Sin embargo, uno ama aquello a lo que está acostumbrado, ¡y no era extraño que hubiera llegado a amar tanto aquella casita, donde había vivido durante cuatro años, y que se hubiera sentido desconsolada cuando, habiendo muerto el viejo, Van der Welcke, y también Addy, habían querido absolutamente mudarse a la gran y sombría villa de Driebergen...! Hayır, bu garip duruma karşı ne kadar savaşırsa savaşsın, onu gizleyemiyordu: o büyük evi kasvetli buluyor ve Lahey'deki Kerkhoflaan'daki küçük villaya hayıflanıyordu, orada hiç bu kadar ev mutluluğu yaşamamış olmasına rağmen... Ve yine de... Yine de insan alışık olduğu şeyi sever ve dört yıl boyunca yaşadığı o küçük evi bu kadar sevmesi ve Yaşlı Adam öldüğünde Van der Welcke ve Addy de Driebergen'deki büyük kasvetli villaya taşınmayı kesinlikle istediklerinde mutsuz olması garip değil miydi? Gelukkig, dat het er dadelijk licht was geworden van hèn allen, van hùnne sympathie: als zij dien lichtenden troost van liefde er niet had gehad, o, ware het onmogelijk haàr geweest te gaan wonen in dat holle, donkere, sombere villa-huis, tusschen de eeuwig ruischende boomen, onder de eeuwig lage luchten, en dat lief was aan Van der Welcke en Addy, om die vreemde sympathie, dat gevoel van daàr vinden en daàr   alleen de eigenlijke woning, waar zij behoorden thuis: de vader, die er geboren was en er zijn kinderjaren gespeeld had, en de zoon, die voor die woning, zoo vreemd, eigenlijk geheel dat zelfde gevoel van aanhankelijkheid koesterde. Afortunadamente, en seguida se había hecho la luz para todos ellos, para su simpatía: si ella no hubiera tenido allí aquel brillante consuelo de amor, oh, le hubiera sido imposible ir a vivir a aquella casa-villa hueca, oscura y sombría, entre los árboles eternamente susurrantes, bajo los cielos eternamente bajos, y que era querida por Van der Welcke y Addy, a causa de aquella extraña simpatía, de aquel sentimiento de encontrar allí y sólo allí el verdadero hogar, al que pertenecían: el padre, que había nacido allí y jugado allí su infancia, y el hijo, que por aquella morada, tan extraña, en realidad abrigaba enteramente ese mismo sentimiento de afecto. Neyse ki, bu durum hepsinin gözünde hemen aydınlanmış, sempatilerini kazanmıştı: eğer orada sevginin o parlak rahatlığı olmasaydı, ah, gidip o içi boş, karanlık, kasvetli villa-evde, sonsuza dek hışırdayan ağaçların arasında, sonsuza dek alçak gökyüzünün altında yaşaması imkansız olurdu ve Van der Welcke ve Addy için bu garip sempati, gerçek yuvayı orada ve yalnızca orada, ait oldukları yerde bulma duygusu nedeniyle çok değerliydi: Orada doğmuş ve çocukluğunu orada geçirmiş olan baba ve o kadar garip bir şekilde, o konut için gerçekten de tamamen aynı sevgi duygusunu besleyen oğul. Hadden zij haar bijna niet gedwongen er heen te verhuizen, Van der Welcke dwingende als een kind, - er eerst heengaande voor dagen - en huizende alleen met de stokoude schoonmaakster, die hem er zijn bed opmaakte - Addy volgende daarna vaders voorbeeld, zich er inrichtend zijn kamer: telkens die voorwendsels, dat hij snuffelen moest in de papieren, dat hij er boeken moest zoeken - wat ook maar voor voorwendsel aangrijpend... Dan lieten zij haar alleen, in haar huis bij de Kerkhoflaan. Onu oraya taşınmaya neredeyse zorlamamış olsalardı, Van der Welcke onu bir çocuk gibi zorlamasaydı, -ilk başta günlerce oraya gitmeseydi- ve orada yatağını yapan yaşlı temizlikçi kadınla yalnız yaşamasaydı- Addy daha sonra babasının örneğini izleyerek odasını döşedi: her seferinde bu bahanelerle, gazeteleri karıştırması gerektiğini, kitap araması gerektiğini - bahane ne olursa olsun... Sonra onu Mezarlık Caddesi yakınlarındaki evinde yalnız bıraktılar. Er waren ook boomen om, en luchten boven. Ayrıca etrafta ağaçlar ve yukarıda gökyüzü vardı. Maar vreemd, bij die boomen der Haagsche Boschjes, onder die luchten van af Scheveningen, had zij zich gevoeld tehuis, ook al was hun villa-tje maar een huurhuis, voor vijf jaren, licht en dicht, gehuurd indertijd, door Addy's beslissenden invloed; hij, die toen, kleine jongen, gegaan was naar den dikken aannemer... O wat ijlden de jaren, wat ijlden ze, hen voorbij...! Ama garip bir şekilde, Haagsche Boschjes'in o ağaçlarının yanında, Scheveningen'den gelen o gökyüzünün altında, küçük villaları sadece kiralık bir ev olmasına rağmen, beş yıl boyunca, Addy'nin belirleyici etkisiyle kiralanmış, hafif ve havadar bir ev olmasına rağmen kendini evinde hissetmişti; o zamanlar küçük bir çocuk olan o, şişman müteahhide gitmişti... Ah yıllar, nasıl da koşuşturdular, geçip gittiler...! Dat het al zóo lang geleden was... Vreemd, in dat huurhuis, had   zij zich thuis gevoeld, in Den Haag, bij de haren, onder bekende atmosferen en tusschen bekende menschen en dingen - hoe weinig toegevend ook de dingen en menschen dikwijls waren geweest. O kadar uzun zaman önceydi ki... Garip bir şekilde, o kiralık evde, Lahey'de, saçlarının kenarında, tanıdık atmosferlerin, tanıdık insanların ve eşyaların arasında kendini evinde hissetmişti - her ne kadar eşyalar ve insanlar çoğu zaman cömert olmasalar da. Terwijl, nu, in dit huis, dat groote, holle, sombere villa-huis - en zij woonde er na den dood van den Ouden Man - nu al tien volle jaren - had zij zich altijd gevoeld, ook al behoorde dit huis hun nu toe, als erfenis en familie-woning, - een vreemde, een indringster, eene, die er bij toeval gekomen was... meê met haar man en haar zoon...: zij kòn zich van dat gevoel niet bevrijden. Şimdi bu evde, o büyük, içi boş, kasvetli villa evinde -ki Yaşlı Adam'ın ölümünden sonra tam on yıl boyunca orada yaşamıştı- bu ev artık onlara ait olsa da, bir miras ve aile evi olsa da, kendini hep bir yabancı, bir davetsiz misafir, oraya tesadüfen gelmiş biri gibi hissetmişti... kocası ve oğluyla birlikte...: kendini bu duygudan kurtaramıyordu. Het achtervolgde haar zelfs in haar eigen zitkamer, boven, die toch, gemeubeleerd met de meubeltjes van de Kerkhoflaan, bijna geheel en al haar kleine Haagsche salon was... Hu... wat huilde de wind, en wat rilde Adèletje tegen haar aan: als het arme kind nu maar niet ziek werd van die lange wandeling... Daar begonnen de eerste druppels te vallen, dik en groot, als wanhopige tranen... Zij stak haar parapluie op, en Adèletje schoof nog dichter, liep tegen haar aan, onder het zelfde dakje, om het veilig te hebben en warm... Nu ging de laan recht op den grooten weg, en daar... al zichtbaar, hadt je het huis... Het   stond in zijn grooten tuin - bijna een park, met achter een waterplas - als een vierkant, zwaarmoedig blok, triestig en massief, en zij begreep niet, dat Van der Welcke en Addy er zoo aan hingen. Of liever, begrijpen kon zij het nu wel, maar zij... neen ze had het huis niet lief. Het lachte haar nooit toe, het fronste altijd, zoo als het daar breed en streng als onvergankelijk stond aan den voortuin - de rozestruiken en stamrozen in stroo omwonden, afwachtende de voorjaarsdagen... Het zag met zijn gevel van, boven, zes vensters op haar neêr als met strenge oogen, haar duldende, maar haar nooit vergevende... Het was als de Oude Man zelve, die gestorven was, en nooit had vergeven... O, wonen had zij er niet gekund, wanneer zij zich niet herinnerd had, altijd, de vergeving der oude vrouw, die laatste teedere ure aan haar sterfbed, de verzoening, in geheel begrijpen en bijna verklaard weten - aangeboden op dat oogenblik van heengaan voor altijd... Dan was het haar, of zij de brekende stem van de oude vrouw zacht tot haar hoorde spreken, altijd, en zeggen: vergeef, ook al vergeeft hij nooit, want hij zàl... hij zal nooit vergeven... en het was haar, of zij die stem hoorde, zacht ruischen   met een bemoediging, in den wind, in de boomen, nu zij ging door den tuin, en het strenge huis op haar neêrzag met dien kouden frons van altijd. Vreemd gevoel, dat haar altijd had doorhuiverd, dat haar iederen keer even doorhuiverde, twee, drie seconden, als zij ging, de stroo-omwonden rozen langs, naar de groote voordeur - dat gevoel, dat haar doorhuiverd had dien allereersten keer, toen zij hier uit hun rijtuig stapte - na jaren verloochend te zijn, als een schande, weggestopt in een hoek... Twee, drie seconden slechts - de regen plaste nu - de parapluie deed zij dicht, - Truitje was het, die opende, met een blijden lach, dat mevrouw thuis was, vóor het goot, en nu was zij in de lange gang... O, wat was het een sombere gang, de eiken deuren weêrszijden... het antiek kabinet... de pullen... de gravures en familie-portretten en dan aan het einde de deur, somberder dan de anderen, die deur, die toegang gaf... eenvoudig tot een kleine binnentrap, voor de dienstboden, om den grooten trap niet telkens te behoeven te gaan... Maar dat had ze eerst geweten, toen zij hier verhuisde, in een impulsie was toegeloopen, op de sombere deur, die haar altijd had aangestaard aan dat einde van Hol-   landsch huis-interieur, als een eeuwig gesloten mysterie... Toen, moedig, - als huisvrouw, die onderzocht, maar kloppend haar hart van angst - had zij geopend de deur, en de trap gezien, de kleine trap donker wendend naar de slaapverdieping en de oude schoonmaakster had haar gezegd, dat het heel gemakkelijk was om water te halen, omdat er boven geen water was: bepaald een fout aan het huis... Toen had zij de deur weêr gesloten, en geweten: - eenvoudig een kleine binnentrap, voor de meiden, en verder niets, en verder niets... Maar waarom had zij dan nooit die deur meer opengemaakt, er nooit de hand op de kruk gelegd... Zeker, omdat zij er niet noodig had... omdat zij wel dacht, dat zij de kleine trap ook als de groote zouden schoonmaken, de dagen van gang- en van trappenbeurt: daar zorgde Truitje toch voor... Waarom zoû zij de sombere deur hebben moeten openen... En zij opende ze, sedert, nooit. Een enkelen keer had zij ze open gezien: dan vergat oude Mie ze te sluiten, en zij had gebromd, Truitje gezegd, dat het slordig stond, als die deur daar zoo open bleef... In duisternis had zij het kleine trapje toen naar boven zien wenden, de treden even strepende met bruine   strepen in het zwart van de schaduw... Maar de deur, dicht, staarde haar aan. Zij had het nooit, aan wie ook, gezegd, maar de deur staarde haar aan - als het huis, van voren... Neen, achter in den tuin, staarden de ramen van den achtergevel haar ook als met oogen aan, maar zachter, weemoediger, en lachend bijna, bemoedigend en lieftalliger tusschen het minder strenge groen der lindeboomen, die, in den zomer, zoo weldadig en loom haar omgeurden... De zomer... Nu was het November, nu was het die eeuwige wind, en die eeuwige regen, razende om en tegen het huis, en ruischende tegen de rillende ramen... Vreemd gevoel altijd en altijd... ook al was het maar voor twee, drie seconden, maar thuis, neen, voelde ze er zich niet... En toch, sedert tien jaren al, ijlde, ijlde, ijlde haar leven hier voort... Het ijlde voort, zonder rust... Druk had zij het altijd... Adèletje had zij naar boven gezonden, om dadelijk zich wat te verkleeden, en zij deed open de deur van de achterkamer... Het was er wat kil, vond zij... en terwijl zij in de serre, rustig, haar moeder zag zitten op haar gewone plaats, turen naar buiten, ging zij naar de vulkachel, bewoog den trekker heen en weêr, om de asch te doen zinken,   en achter de mica-deurtjes op te doen gloeien het vuur...

- Heeft u het daar niet koud, mamaatje...

De oude vrouw, op den klank van haar stem, zag om.

Constance nu ging in de serre, vroeg weêr:

- Heeft u het niet koud, mamaatje?

De oude vrouw nu hoorde haar, en Constance boog zich tot haar voorover, zoende het wassen voorhoofd.

- Het waait, zei de oude vrouw.

- Ja, het waait goed! zei Constance. Dus heeft u het hier niet koud?

De oude vrouw glimlachte, haar oogen in haar dochters oogen.

- Wil u niet liever binnen zitten, mama?

Maar de oude vrouw glimlachte slechts, en zij zeide:

- De boomen gaan heen en weêr, en zoo even is er een tak gevallen... vlak voor het raam.

- Ja... Harm zal morgen wel werk hebben... Overal liggen de takken neêr...

- Het waait, zei de oude vrouw.

Constance, binnen, nam een wollen doek, legde die om haar moeders schouders.

- Als u het koud krijgt, zal u naar binnen gaan, niet waar, mama...   En zij ging terug naar den salon, willende naar boven gaan.

Maar uit de gang klonken stemmen en de deur werd geopend. Het waren Gerdy en Guy.

- Is u thuis, tante?

- Is u eindelijk thuis?

- Waar heeft u den heelen middag gezeten?

- Is u met Adèle gaan wandelen...?

- Kom tante, zei Guy; geef rekenschap!

Hij was een knappe blonde jongen van negentien, al groot en breed, met een blonden snor, en zij bedierf hem omdat hij op zijn vader leek. Eigenlijk bedierf zij ze allen, ieder om een andere reden, maar Guy kon van haar alles gedaan krijgen. Hij pakte haar nu in zijn armen, vroeg nog eens:

- Nu tante, waar ben je geweest?

En zij bloosde, als een kind. Zij wilde het niet zeggen, waar zij was geweest, maar zij had niet gerekend, dat zij haar zóo zouden overvallen.

- Maar nergens! verweerde zij zich. Ik heb gewandeld met Adèle...

- O neen! zei Guy, beslist. U is naar het oudje geweest...

- Ach, wel neen.

- Ach, ja wel. - Toe kinderen, laat me nu. Ik wil me wel even verkleeden... Waar is mama?

- Mama is boven, zei Gerdy. Tante, komt u beneden, gauw? Wil ik thee zetten...? De lamp opsteken...? Dat is gezellig, thee, als het zoo stormt.

- Goed, kind, doe dat.

- Komt u gauw?

- Ja, ja, dadelijk...

Zij ging naar boven, de breede eiken trap op, die wendde... Waarom, altijd, als het woei, gedacht zij dien achtermiddag, toen zij zoo naar boven gegaan was, de gang over, de kamers door, tot het diepe donkere ledekant, waarin schemerde, op het kussen, het matte gezicht van de stervende vrouw... Heden als toen ratelde de zwarte regen tegen de ramen en de groote kabinetten op de donkere gang kraakten, met die plotse krakingen van oud hout, die dreunden en ploften soms door het huis... Maar men hoorde ze nauwlijks nu, omdat het huis niet meer stil was, omdat er nu altijd in de kamers, over de gangen, stemmen gonsden en jonge voeten zich repten, met al het nieuwe leven, dat in het huis was gekomen... Tien jaren, dacht Constance, terwijl zij, in haar kamer, het licht opstak om zich te verkleeden...