08: KUZEY KUTBU’NDAKİ ERİME DOĞAL KAYNAKLI DEĞİL 08: ARKTISCHE SCHMELZE IST NICHT NATÜRLICHEN URSPRUNGS

Kuzey Kutbu'ndaki (Arktik) buzun erimesi her geçen gün daha kötüye gidiyor. Das Schmelzen des arktischen Eises wird von Tag zu Tag schlimmer. Melting of ice in the Arctic (Arctic) is getting worse with each passing day. Buzun hacmi yıl boyu değişkenlik gösterir, kış ortasında zirveye yükselir ve genelde Eylül ayı gibi, yani yaz sezonu minimum seviyeye geriler. The volume of ice varies throughout the year, rises to the peak in the middle of winter and generally decreases to a minimum level like September, that is, the summer season.

Son 1400 yılda, her Eylül ayında arta kalan Kuzey Kutbu buzul hacmi neredeyse sabittti. ¶ enteditable = "false"> ¶ ¶ enteditable = "false"> ¶ Ancak 1980'den beri bu buzun % 80'ini kaybetmiş durumdayız. In the past 1400 years, the volume of the North Pole glacier, which remained every September, was almost constant.

¶ Bir konuyu anlamamız lazım ki, o da 4,7 milyar yıldır ısıma ve soğuma anlamında birçok iklimsel doğal döngü olmuştur.¶ Günümüzde Kuzey Kutbu'nda oluşan hadise doğal kaynaklı iklimsel döngü değildir, biz insanların son yüzyılda yaktığımız fosil yakıtlarla birlikte bir trilyon tondan fazla karbonu atmosfere göndermemizin sonucudur. However, we have lost 80% of this ice since 1980.

Pekala, nedir bu doğal döngüler? ¶ teditable = "false"> ¶ Onlardan pek çok vardır. ¶ lder = "Type the lesson text here ..."> We need to understand one thing that for 4.7 billion years there have been many natural climatic cycles in terms of heating and cooling. ¶ The phenomenon that occurs in the Arctic today is not a naturally sourced climatic cycle, it is the result of humans sending more than a trillion tons of carbon into the atmosphere along with the fossil fuels we burned in the last century. Hadi bunlardan biri olan Milankovitch döngülerine bakalım. Let's take a look at one of them, Milankovitch loops. Bu döngüler Dünya ve onun Güneş çevresindeki yörüngesi ile alakalıdır. Well, what are these natural cycles? Üç ana Milankovitch döngüsü vardır. There are three main Milankovitch cycles. Bunların her biri, Dünya'nın ne kadar güneş radyasyona maruz kalacağını, ve bu radyasyonun buza, karaya veya sulara ne zaman düşeceğini etkiler. Schauen wir uns einen dieser Milankovitch-Zyklen an. Let's take a look at one of them, Milankovitch loops.

İlk Milankovitch döngüsü şudur; Dünya'nın yörüngesi nerdeyse dairesel bir formdan hafifçe eliptiğe kayar. ss = "mceNonEditable" data-mce-contenteditable = "false"> ¶ These cycles are related to the Earth and its orbit around the Sun. Bu durum 100.000 yıllık bir döngüde gerçekleşir. There are three main Milankovitch cycles. ¶ Dünya, Güneş'e yakınlaştığı zaman daha fazla ısı enerjisi alır, uzaklaştığında ise daha az. Each of these affects how much solar radiation the Earth will be exposed to, and when that radiation will land on ice, land, or water. ¶ Şu anda Dünya'nın yörüngesi “nerdeyse dairesel” ve “hafif elips” arasındadır. The first Milankovitch cycle is this; The Earth's orbit shifts from an almost circular form to a slightly elliptical. ¶ Yani her takvim yılında Güneş'e olan mesafe değişimi yaklaşık 5,1 milyon kilometredir, bu da Dünya' ya varan güneş ışınımının % 6,8'lik bir fark göstermesine sebep olur. This happens in a 100,000-year cycle. ¶ Dünya'nın yörüngesi en yüksek eliptikliğe kavuştuğu zaman, yerküreye varan güneş ışınımında % 23'lük fark oluşacaktır. ¶ Earth receives more heat energy when it gets closer to the Sun, and less when it gets further away. ¶ Gez egenimize varan güneş radyasyonunu etkil eyen ikinci Milankovitch döngüsü ise, Dünya'nın kuzey-güney yönünde yatan dönüş ekseni ile Dünya'nın güneş etrafında dönerken üzerinde bulunduğu düzlem arasındaki eğimdir. ¶ At present, the Earth's orbit is between "almost circular" and "slightly elliptical". Bu eğim ise dikeyde 22,1º ile 24,5º arasında oynar. ¶ In other words, the change in distance to the Sun in each calendar year is approximately 5.1 million kilometers, which causes the solar radiation reaching the Earth to show a difference of 6.8%. ¶ Bu döngü 41.000 senede bir tekrarlanır. ¶ teditable = "false"> ¶ Wenn die Erdumlaufbahn die höchste Elliptizität aufweist, wird die Sonneneinstrahlung 23% unter- schiedlich sein und die Erde erreichen. ¶ teditable = "false"> ¶ When the Earth's orbit reaches the highest ellipticity, there will be a 23% difference in solar radiation reaching the earth. ¶ Günümüzdeki konumumuzdan bahsedersek, kabaca ortalarda bir yerdeyiz -dikeyden 23,4º açıyla eğik durumdayız ve 22,1º ye doğru ilerliyoruz.¶ Yaklaşık 11.800 yılında en düşük seviyeye ulaştığımızda, genel eğilim her iki yarımküre için de yazın daha az güneş ışınımına maruz kalma yönünde olacak iken, kışın daha fazla güneş ışınımı alacak ve genel olarak hafif bir serinleme olacaktır. ¶ Gezegenimizin güneş ışınımından ne kadar etkileneceğini etkileyen üçüncü Milankovitch döngüsünün anlaşılması biraz daha zordur. The second Milankovitch cycle, which affects the solar radiation reaching our planet, is the inclination between the rotation axis of the Earth lying in the north-south direction and the plane on which the earth rotates around the sun. Buna ‘eksen sapması' denir. This slope fluctuates between 22.1º and 24.5º in vertical. Dünyamız Güneş etrafında dönerken, kuzey-güney yönelimli dönüş ekseni, dikeyde gerçekleştirdiği 22,1º ile 24,5º arasında sallanmaktan fazlasını yapar. ¶ This cycle is repeated every 41,000 years. Aynı zamanda —çok yavaş dönen devasa bir topaç gibi— döner gövdenin dönme eksenin savrulmasıyla çizilen 360º daireyi tarar, ve bu 26.000 yıl sürer. It also scans the 360º circle drawn by the spinning axis of the rotating body — like a giant spinning top that rotates very slowly — and it takes 26,000 years. Böylece 4 Ocak'ta Dünya Güneş'e en yakın olduğu zaman,  Güney Kutbu (yani Antarktik)  Güneş'e doğru yönelmiştir.

Şartlar şu an eşit olsa, güney yarımküre daha sıcak bir yaza sahip olur, çünkü daha fazla güneş ışınımına maruz kalır, fakat altı ay sonra daha soğuk kışlara sahip olur. Ve buna karşılık, kuzey yarımküre ise daha ılık bir kış ve serin bir yaza sahip olacaktır.

Elbette “her şey” eşit değildir. Kuzey yarımkürede daha fazla kara parçası vardır, güney yarımküre ise daha fazla okyanusa sahiptir. Kuzey Kutbu, su üzerinde yüzen ve arazi ile çevrelenmiş buzdan oluşur. The North Pole consists of ice floating on the water and surrounded by land. Güney Kutbu ise tam tersidir — sularla çevreli kara parçası üzerinde oturan buzdur. The South Pole is the opposite - ice sitting on a land surrounded by water. Bunların ne kadar karmaşık olduğunu görüyorsunuz, değil mi?

Şu an içinde bulunduğumuz döngü içerisinde, son üç milyon yıldır mükerrer buzul çağları yaşandı. In the cycle we are in now, there have been repeated ice ages for the last three million years. Bir buzul çağı sırasında buzulun kalınlığı üç kilometre olabilir ve hemen hemen tüm Kanada'yı kaplayabilir. Sibirya ve Avrupa'ya yayılabileceği gibi, nerdeyse bugünkü Londra'ya kadar ulaşabilir. It can spread to Siberia and Europe, as well as almost as far as London as it is today. Tabi ki buzu oluşturan su okyanuslardan geliyor ve bu sebepten ötürü geçmişte deniz seviyesi yaklaşık 125 metre daha alçaktı.

Üç milyon yıl evvelinden bir milyon yıl öncesine kadar, buz 41.000 yıllık bir döngüde ilerledi ve çekildi. From three million years ago to a million years ago, the ice moved and retreated in a 41,000-year cycle. Fakat bir milyon yıl öncesinden günümüze kadar, buz 100.000 yıllık döngü ile ilerledi ve çekildi. But from a million years ago to the present, ice has advanced and retreated at a 100,000-year cycle.

Bugün Kuzey Kutbu'nda gözlemlediğimi durum, yani 1980'den günümüze buzun % 80 hacmini yitirmesi,  korkunç kısa bir zaman dilimi içerisinde korkunç büyük bir değişikliktir. Fakat iklim değişikliği oranı hızlanıyor —ve ben bu konuda ilerleyen zamanlarda tekrar konuşacağım.