Prepositions
Niemiecki ma wiele przyimków, które już wyglądają jak angielskie słowa.
Ich habe das Brot für dich gekauft.
I bought the bread for you. (Kupiłem chleb dla Ciebie.).
Znaczenie tych pokrewnych przyimków również zwykle pokrywa się w ogólny sposób ze znaczeniem w języku angielskim. Niemniej jednak każdego przyimka należy uczyć się indywidualnie.
Każdy przyimek przyjmuje przypadek gramatyczny: biernik, celownik lub dopełniacz. Niektóre przyimki nazywane są przyimkami „dwukierunkowymi”, ponieważ czasami przyjmują biernik, a czasami celownik. Jednak wzór jest regularny i szybko się go uczy. Nie ma przyimków w mianowniku.
Najpierw spójrzmy na przyimki w bierniku:
durch | przez | durch den Wald (przez las) |
für | dla | für dich (dla ciebie) |
gegen | przeciwko | gegen den Feind (przeciwko wrogowi) |
ohne | bez | ohne meinen Sessel (bez mojego fotela) |
um | o/dookoła | um den Berg (dookoła góry) |
bis | dopóki, do | bis seinen Tod (do jego śmierci) |
Bardzo często po bis występuje inny przyimek. Drugi przyimek reguluje przypadek rzeczownika.
bis zum nächsten Woche
do przyszłego tygodnia
Następnie mamy przyimki celownika.
aus | z, od | aus der Stadt (z miasta) |
außer | poza, z wyjątkiem | außer dem Mann (z wyjątkiem mężczyzny) |
bei | w, na, blisko | bei den Eltern (na miejscu rodziców) |
mit | z | mit einem Freund (z przyjacielem) |
nach | po, do | nach dem Ende (do końca) |
seit | od | seit langer Zeit (od długiego czasu) |
von | od | von mir (ode mnie) |
zu | do | zu euch (do ciebie) |
gegenüber | naprzeciwko | dem Tisch gegenüber (naprzeciwko stołu) |
gegenüber jest jedynym z tych słów, które można umieścić po wyrażeniu rzeczownikowym. Może również pojawić się z przodu.
Na koniec mamy przyimki dwukierunkowe. Kiedy opisują ruch w kierunku czegoś, przyjmują przypadek biernika. Kiedy opisują ustaloną pozycję, przyjmują przypadek celownika.
an | na, w |
auf | na |
hinter | za |
in | w |
neben | obok |
über | nad, ponad |
unter | pod |
vor | przed, z przodu |
zwischen | pomiędzy |
Oto kilka przykładów kontrastujących przypadków:
Er steht vor der Tür. (dative)
Stoi przed drzwiami. (brak ruchu)
Er stellt die Kisten vor die Tür. (accusative)
Stawia pudła przed drzwiami. (pudełka są przenoszone z innego miejsca)
Wir rannten in das Museum. (accusative)
Wbiegliśmy do muzeum. (byliśmy wcześniej na zewnątrz)
Wir rannten in dem Museum. (dative)
Biegaliśmy [around] wewnątrz muzeum. (nie zmieniliśmy lokalizacji względem muzeum)
Sie spaziert zwischen den Bäumen. (dative)
Ona chodzi między drzewami. (jest wiele drzew i cała jej wędrówka odbywa się między nimi)
Sie läuft zwischen die Bäume. (accusative)
Biega między drzewami. (była wcześniej w innym miejscu)