Modal Auxilary Verbs
Modalne czasowniki pomocnicze (háttarsagnir)
https://is.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1ttars%C3%B6gn
https://is.wikipedia.org/wiki/N%C3%BA%C3%BE%C3%A1leg_s%C3%B6gn
Możesz także znać te czasowniki jako „czasowniki pomocne”, ponieważ dokładnie to robią: pomagają przekazać ideę wyrażoną przez inny czasownik.
Istnieje kilka modalnych słów pomocniczych w języku islandzkim, tutaj przedstawiono ich definicje i przybliżony odpowiednik w języku polskim:
mega | Pozwolenie | mieć pozwolenie, móc |
vilja | intencja, pragnienie | chcieć |
Eiga (að) | obowiązek, oczekiwanie | musieć |
Verða (að) | konieczność, przymus | musieć |
Geta | Możliwość | można zrobić, można |
Skulu | Obowiązek, oczekiwanie | powinność |
Munu | Przyszłe zdarzenie | will |
Kunna (að) | Zdolność | być w stanie, móc |
Hljóta (að) | Prawdopodobieństwo | Mieć powinność, musieć |
Þurfa (að) | potrzebować | |
Ætla (að) | Intencja z całą pewnością | Zamierzać |
Po tych wyrazach pomocniczych prawie zawsze następują bezokoliczniki. Niektóre bezokoliczniki przyjmują að.
Við verðum að læra það.
Musimy się tego nauczyć.
Ég get ekki skilið þessa bók.
Nie mogę zrozumieć tej książki.
Þú mátt fara heim núna
Możesz iść teraz do domu
Ég þarf að borga skuldina
Muszę spłacić dług
Ég vil lesa þessa bók
Chcę przeczytać tę książkę
Ég kann að lesa sænsku
Wiem jak czytać szwedzki
Vilja, þrá, kunna mogą być również używane bez innego czasownika
Ég vil köku
Chcę ciasto
Ég kann ensku
Znam angielski
Ale tym, co wyróżnia czasowniki modalno-pomocnicze (háttarsagnir), jest to, że przypadek podmiotu nie jest określany przez nie, ale przez inny czasownik.
Zapamiętaj przypadki zaimka — ja: Ég (nf), um mig (þf), frá mér (þgf), til mín (ef)
Ég fer (nf od Ég wniesione przez czasownik fara)
Ja idę
Ég þarf að fara (nf od Ég wniesione przez czasownik fara)
Muszę iść
Mér leiðist (þgf z Ég wniesiony przez ver leiðast)
Ja (nudzę się) jestem znudzony
Mér þarf ekki að leiðast (þgf z Ég przyniósł mój leiðast)
Nie muszę (nudzić się) być znudzonym
Mig vantar ost (þf od Ég dodane przez czasownik vanta)
Brakuje mi sera
Mig þarf ekki að vanta ost (þf og Ég wniesione przez czasownik vanta)
Nie potrzebuję, żeby brakowało sera
Ég sæki þig (nf of Ég wniesione przez czasownik sækja)
Sprowadzę cię
Ég ætla að sækja þig (nf of Ég wniesione przez czasownik sækja)
Zamierzam cię sprowadzić
Mér tekst þetta (þgf of Ég wniesione przez czasownik takast)
Udało mi się to
Mér ætlar ekki að takast þetta (þgf of Ég wniesione przez czasownik takast)
Dosłowne tłumaczenie: Nie mam zamiaru odnieść w tym sukcesu
Właściwe tłumaczenie: Nie jest mi pisane odnieść sukces (pomimo prób)
Ég hlýt að vera veikur (nf of Ég wniesione przez czasownik vera)
Muszę (prawdopodobnie) być chory
Mér hlýtur að takast þetta (þgf of Ég wniesione przez czasownik takast)
Musi mi się to (prawdopodobnie) udać
W języku islandzkim jest wiele czasowników, które również pomagają przekazać ideę wyrażoną przez inny czasownik i po których następuje bezokolicznik, ale nie są to czasowniki określające sposób, ponieważ przypadek podmiotu nie jest określony przez inny czasownik. Czasownik þrá, co oznacza tęsknić za, jest takim czasownikiem.
Zwróć uwagę na różnicę, kiedy używamy czasownika hljóta, który jest háttarsögn i czasownika þrá (tęsknić za), który nie jest háttarsögn
Mér tekst þetta (þgf of Ég wniesione przez czasownik takast)
Mér hlýtur að takast þetta (þgf of Ég wniesione przez czasownik takast)
Ég þrái að takast þetta (nf od Ég wniesione przez czasownik þrá)
Podobnie słowo langa (to samo słowo co długo, ale teraz oznacza chcieć) działa jak czasownik þrá
Mig langar að takast þetta
Mig langar að fara heim
Używanie mér z langar jest czymś, co robi wielu Islandczyków, ale jest to błędne gramatycznie. Nazywa się to þágufallssýki (choroba celownikowa), ponieważ langar ma przynosić þolfall (biernik).