Passive Voice
W języku angielskim używamy czasownika to be oraz imiesłowu czasu przeszłego, aby utworzyć stronę bierną. W języku islandzkim możesz to wyrazić w podobny sposób, ale czasownik posiłkowy może być vera (być) lub verða (stać się). Istnieje również sposób, w którym nie używa się czasownika pomocniczego, ale wtedy zmienia się czasownik główny.
Używanie vera (czas przeszły)
Húsin voru eyðilöggð af fólkinu
Domy zostały zniszczone przez ludzi
Użycie vera (czas teraźniejszy) zazwyczaj oznacza konieczność użycia formy er verið að
Það er verið að byggja húsið
Dom jest w trakcie budowy
Það er verið að fagna þjóðhátíðardegi Íslands
Święto narodowe Islandii jest obchodzone
Kiedy używasz tylko vera w czasie teraźniejszym, działa to w ten sposób
Það er haldið upp á þjóðhátíðardag Íslands þann 17.júní
Święto narodowe Islandii obchodzi 17 czerwca
Danska er töluð í Danmörku
W Danii mówi się po duńsku
Það er barist hart í þessu stríði
Ta wojna toczy się zaciekle
Ale w niektórych kontekstach może to oznaczać, że coś jest już skończone. Zwłaszcza jeśli czasownik kończy zdanie
Húsið er byggt
Dom jest zbudowany
Zwykle wskazywałoby to na zakończenie budowy domu
Użycie verða zawsze wskazuje, że stanie się to w przyszłości
Húsin verða eyðilöggð af fólkinu
Domy zostaną zniszczone przez ludzi
Ég verð rekinn úr vinnunni
Zostanę zwolniony z pracy
Brak użycia czasownika pomocniczego
Húsin eyðilögðust í jarðskjálftanum
Domy zostały zniszczone podczas trzęsienia ziemi
Berin gerjast í tunnunni
Jagody fermentują w beczce
Czasownik posiłkowy informuje nas o czasie czynności, a imiesłów mówi o tym, co się wydarzyło.
Oznacza to, że wystarczy znać koniugację vera/verða, aby utworzyć dowolne zdanie w stronie biernej w języku islandzkim.
Húsið verður byggt.
Dom zostanie zbudowany.
W czasie teraźniejszym możesz użyć „er verið” (czasownik vera dwa razy z rzędu w różnych formach), aby wskazać stronę bierną. To jakby powiedzieć „jest” po angielsku.
Það er verið að byggja húsið.
Dom jest budowany.
Ale można też nie użyć czasownika pomocniczego i powiedzieć: Húsið byggist (obecny). Húsið byggðist (przeszłość)
Jest to sposób mówienia, jak coś się działo lub się dzieje, gdzie to ma / miało miejsce w stronie biernej. Jest to ogólnie sposób mówienia, że coś dzieje się bez sprawstwa (lub przynajmniej bez świadomego sprawstwa). Jest to forma często używana do opisywania procesów naturalnych, takich jak pogoda, rozkład, fermentacja, suszenie, chłodzenie i tak dalej.
Przyjrzyjmy się różnicy między podmiotem, który robi coś aktywnie, a czymś, co biernie dzieje się z podmiotem, gdzie używamy formy biernej bez czasownika pomocniczego.
Ég kasta boltanum milli veggja
Rzucam piłkę między ścianami
Boltinn kastast milli veggja
Piłka jest rzucana (odbijana) między ścianami
Ég drap fluguna
Zabiłem muchę
Flugan drapst úr súrefnisskorti
Mucha zginęła z powodu braku tlenu
Ég drep oft flugur
Często zabijam muchy
Ég drepst úr leiðindum
Umieram z nudów
Maðurinn kastaði mér niður af þakinu
Mężczyzna zrzucił mnie z dachu
Ég kastaðist af þakinu í vindinum
Zostałem zrzucony z dachu przez wiatr
Læknirinn læknaði mig
Lekarz wyleczył mnie
Sárið á fætinum læknaðist á einni viku
Rana na stopie wyleczyła się w tydzień
Zwróć uwagę, że w tej formie, przeszłej lub teraźniejszej, przy zmianie czasowników zawsze na końcu dodaje się -st
Możesz dodać czasownik er (jest) z przymiotnikiem að (do) do tej struktury w czasie teraźniejszym. Znaczenie pozostaje takie samo. Jest to nieco mniej autentyczny islandzki sposób mówienia o rzeczach, który staje się coraz bardziej powszechny ze względu na wpływ języka angielskiego. Jeśli użyjesz go w czasie przeszłym var, główny czasownik zmieni się na czas teraźniejszy.
Boltinn er að kastast milli veggja
Piłka jest rzucana (odbijana) między ścianami
Ég var að drepast úr leiðindum í viku
Umierałem z nudów przez tydzień
Okazuje się, że stylistycznie islandzki używa strony biernej znacznie rzadziej niż angielski czy polski.
Zamiast: |
Hér er töluð íslenska. |
Mówi się tu po islandzku. |
|
spróbuj: |
Hér talar maður íslensku. |
Ktoś tu mówi po islandzku. (Mówi się tu po islandzku.) |
Jest jeszcze jedna struktura, która semantycznie pokrywa się ze stroną bierną.
Jeśli użyjemy láta jako czasownika pomocnego (plus bezokolicznik), będzie to oznaczać „zrobienie czegoś” bez angażowania się. Coś w rodzaju pasywnego związanego z tobą, ponieważ nie jesteś aktywnym uczestnikiem wydarzeń.
Ég læt gera við bílinn minn.
Mam naprawę mojego samochodu.
Hann lætur þvo rúðurnar sínar. On ma swoje okna myte.
Naggrísinn lætur klappa sér.
Świnka morska pozwala się głaskać.