Prepositions

Islandzki ma wiele przyimków, które już wyglądają jak angielskie słowa.

Ég keypti brauðið fyrir þig.
Kupiłem chleb dla Ciebie.

Znaczenie tych pokrewnych przyimków również zwykle pokrywa się w ogólny sposób ze znaczeniem w języku angielskim. Niemniej jednak każdego przyimka należy uczyć się indywidualnie.

Każdy przyimek przyjmuje przypadek gramatyczny: biernik, celownik lub dopełniacz. Niektóre przyimki nazywane są przyimkami „dwukierunkowymi”, ponieważ czasami przyjmują biernik, a czasem celownik. Jednak wzór jest w większości regularny i można się go szybko nauczyć. Nie ma przyimków mianownikowych.

Najpierw spójrzmy na niektóre przyimki w bierniku:

Gegnum	przez	Gegnum skóginn (przez las)
Fyrir	dla	Fyrir þig (dla ciebie)
Við	obok, w, blisko, nad	Við tjörnina (nad jeziorem)
Um	o/dookoła	Um þetta tölum við (Rozmawiamy o tym)
Kringum	Around	Allt í kringum mig (wszystko wokół mnie)

Następnie mamy przykłady przyimków celownika.

Frá	z, od	frá borginn (z miasta)
Næst	Obok	Næst borginni (obok miasta)
frá	od	Frá mér (ode mnie)
Gegn	przeciwko	Gegn óvininum (przeciwko wrogowi)
andspænis	twarzą w twarz	Andspænis mér (twarzą do mnie)

Następnie mamy kilka przyimków dopełniacza.

Til	Do	Bréf til mín (List do mnie)
Milli	Pomiędzy	Þetta er milli ykkar (To między wami (dwoma))
Án	bez	Án stólsins míns (bez mojego krzesła)
Utan	na zewnątrz	Utan vegjanna (poza murami)

Na koniec mamy przyimki dwukierunkowe. Kiedy opisują ruch w kierunku czegoś, przyjmują przypadek biernika. Kiedy opisują ustaloną pozycję, przyjmują przypadek celownika.

á	w, na, ponad
í	w
yfir	nad, ponad
undir	pod
fyrir	z przodu

Oto kilka przykładów kontrastujących przypadków:

Það bolti í húsinu. (celownik)
W domu jest piłka. (brak ruchu)

Ég henti bolta í húsið. (biernik)
Wrzuciłem piłkę do domu. (piłka się poruszała)

Við hlupum inn í safnið. (biernik)
Wbiegliśmy do muzeum. (byliśmy wcześniej na zewnątrz)

Við hlupum inni í safninu. (celownik)
Biegaliśmy [dookoła] po muzeum. (nie zmieniliśmy lokalizacji względem muzeum)

Hann stendur yfir mér. (celownik)
Stoi nade mną/ponad mną. (stoi nieruchomo nad osobą)

Hann hoppaði yfir mig. (biernik)
Przeskoczył nade mną. (zmienił pozycję względem mnie)

Przyimek með (z) jest podobny. Jeśli idziesz z kimś, jak równy z równym, potrzebny jest celownik, ale jeśli kogoś gdzieś przyprowadzisz (co oznacza, że masz kontrolę nad zabraniem go gdzieś), potrzebny jest biernik. Jeśli przyniesiesz ze sobą rzeczy, to również przyjmie biernik, ponieważ masz kontrolę nad przedmiotem.

Ég fór með konunni minni í sumarfrí - celownik (þgf)

Pojechałem na wakacje z żoną

Ég fór með konuna mína á spítalann, því hún var meðvitundarlaus – biernik (þf)

Dosłowne tłumaczenie: pojechałem z żoną do szpitala, bo była nieprzytomna

Właściwe tłumaczenie: Ja zawiozłem moją żonę do szpitala, ponieważ była nieprzytomna

Ég fór með bílinn minn í viðgerð – biernik (þf)

Dosłowne tłumaczenie: pojechałem samochodem do naprawy

Właściwe tłumaczenie: Oddałem samochód do naprawy

Wiele islandzkich przyimków składa się z więcej niż jednego przyimka

Fyrir utan (þf) = oprócz

Bak við (þf) = za

Fyrir aftan (þf) = za

Fyrir framan (þf) = przed

Fyrir neðan (þf) = pod (możesz też użyć undir, ale wtedy þf oznacza ruch, a þgf to, co jest nieruchome)

Aby powiedzieć obok, możesz powiedzieć næst (þgf), ale to bardziej przypomina starszy islandzki. Zwykle używamy við hliðina á (þgf).

Ég sit næst honum.

Ég sit við hliðina á honum.

Siedzę obok niego