Noun

Rzeczownik jest samodzielną częścią mowy odpowiadającą na pytania „kto?”, „co?” i określającą nazwy osób, zwierząt i przedmiotów. Rzeczowniki mają rodzaj, liczbę i przypadek.

Kategorie gramatyczne

Rodzaj (Рід)

Numer (Число)

Przypadek (Відмінок)

np. мова - język, ż

Męski:дім [dim] (dom), пісок [pis`ok] (piasek)

Żeński: газета [haz`eta] (gazeta), гора [hor`a] (góra)

Nijaki: сонце [s`ontse] (słońce), озеро [`ozero] (jezioro)

Częsty przypadek: листоноша [lyston`osha] (listonosz), сирота [syrot`a] (sierota)

- птахи (ptaki), стіна (ściana) - стіни (ściany)

Tylko liczba pojedyncza: молоко (mleko), молодь (młodzież), мідь (miedź)

Tylko liczba mnoga: двері (drzwi), канікули (wakacje), ножиці (nożyczki)

Mianownik - Називний

kto? co? мова

Dopełniacz - Родовий

kogo? czego?мови

Celownik - Давальний

do kogo? do czego?мові

Biernik - Знахідний

kogo? co?мову

Narzędnik - Орудний

przez kogo? przez co?мовою

Miejscownik - Місцевий

na kim? na czym?на мові

Wołacz - Кличний

Kto...? Co...?(tylko imperatyw) Мово!

Rodzaj

Męski (Чоловічий)

Żeński (Жіночий)

Nijaki (Середній)

Wspólny (Спільний)

1. zero zakończenia: стіл (stół), чай (herbata)

2. -а (-я) zakończenie: Микола (Mykoła, imię)

3. -o zakończenie: батько (ojciec),Петро (Petro, imię)

1. -а (-я) zakończenie:

стіна (ściana), куля (pocisk)

2. Zakończenie zero :

ніч (noc), радість (radość)

3. rzeczownik

мати (matka)

1. Zakończenie -о (-е):

озеро (jezioro), море (morze), поле (pole)

2. Zakończenie -а (-я):

знання (wiedza), насіння (nasiona)

Nazwy osobowości w zależności od ich własnych działań, cech charakteru i zachowania:

каліка (niepełnosprawny), непосида (wierci się), нероба (rezygnujący)

Deklinacje rzeczowników

Pamiętaj, że rzeczowniki występujące zawsze w liczbie mnogiej nie mają deklinacji. W języku ukraińskim istnieją cztery deklinacje rzeczowników.

1.

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego, męskiego i rodzaju pospolitego zakończone na-а, -я w mianowniku liczby pojedynczej:хата (hut), пісня (piosenka), Микита (Mykyta), каліка (niepełnosprawni).

2.

1. Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone zero : вітер_ (wiatr), гектар_ (ha), сніг_ (śnieg)

2. Rzeczowniki rodzaju męskiego kończące się naw mianowniku: дядько (wujek), Петро (Petro)

3. Rzeczowniki nijakie zakończone na -о, -е, -я:озеро (jezioro), море (morze), життя (życie)

4. Rzeczowniki z przyrostkami -ище-, -исько- (oznaczają niezręczność): вітрище (wichura), дівчисько (dziewczynka)

3.

1. Rzeczowniki żeńskie zakończone zero : ніч_ (noc), піч_ (piec), радість_ (radość)

2. Rzeczownik мати (matka)

czwarty

Rzeczowniki rodzaju nijakiego kończące się na -а, -я , które w przypadku odmowy otrzymują przyrostki -ат-, -ят-, -ен- :немовл я (dziecko) - немовляти (dziecka) , ім'я (imię) - імені (imienia)

Grupy rzeczowników

Rzeczowniki deklinacji pierwszej i drugiej są podzielone na trzy grupy:

Twarde

Miękkie

Mieszana

Rdzeń wyrazu kończący się na twardą spółgłoskę:

Wхата (chata), двір (podwórko), дорог а (droga)

Rdzeń wyrazu kończący się na spółgłoskę miękką:

воля (wolność), край (krawędź), праця (praca)

Rdzeń wyrazu kończący się na syczący dźwięk:

груша (gruszka), дощ (deszcz), плече (ramię)

Uwaga! Rzeczowniki deklinacji trzeciej i czwartej nie są podzielone na grupy.

Przypadki rzeczowników

1. deklinacja

Przypadki

Twarda grupa

Grupa miękka

Grupa mieszana

Liczba pojedyncza

Mianownik

Genitive

Dative

Accusative

Narzędnik

Miejscownik

Wołacz

казк а

казк и

казц і

казк у

казк ою

…казц і

казк о

рукавиц я

рукавиц і

рукавиц і

рукавиц ю

рукавиц ею

...рукавиц і

рукавиц е

мрі я

мрі ї

мрі ї

мрі ю

мрі єю

...мрі ї

мрі є

круч а

круч і

круч і

круч у

круч ею

...круч і

круч е

Liczba mnoga

Mianownik

Genitive

Dative

Accusative

Narzędnik

Miejscownik

Wołacz

казк и

каз ок

казк ам

казк и

казк ами

…казк ах

казк и

рукавиц і

рукавиц ь

рукавиц ям

рукавиц і

рукавиц ями

...рукавиц ях

рукавиц і

мрі ї

мрі й

мрі ям

мрі ї

мрі ями

...мрі ях

мрі ї

круч і

круч

круч ам

круч і

круч ами

...круч ах

круч і

2. deklinacja

Przypadki

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

Twarda grupa

Mianownik

Genitive

Dative

Accusative

Narzędnik

Miejscownik

Wołacz

поїзд_

поїзд а

поїзд у(-ові)

поїзд_

поїзд ом

...поїзд і

поїзд е

озер о

озер а

озер у(-ові)

озер о

озер ом

...озер і

озер о

поїзд и

поїзд ів

поїзд ам

поїзд и

поїзд ами

...поїзд ах

поїзд и

озер а

озер_

озер ам

озер а

озер ами

...озер ах

озер а

Grupa miękka

Mianownik

Genitive

Dative

Accusative

Narzędnik

Miejscownik

Wołacz

лось_

лос я

лос ю(-еві)

лос я

лос ем

...лос і

лос ю

мор е

мор я

мор ю

мор е

мор ем

...мор і

мор е

лос і

лос ів

лос ям

лос ів

лос ями

...лос ях

лос і

мор я

мор ів

мор ям

мор я

мор ями

...мор ях

мор я

Grupa mieszana

Nominative

Genitive

Dative

Accusative

Instrumental

Locative

Vocative

дощ_

дощ у

дощ у

дощ_

дощ ем

...дощ і

дощ у

плеч е

плеч а

плеч у

плеч е

плеч ем

...плеч і

плеч е

дощ і

дощ ів

дощ ам

дощ і

дощ ами

...дощ ах

дощ і

плеч і

плеч ей/пліч

плеч ам

плеч і

плеч има

...плеч ах

плеч і

3. deklinacja

Przypadki

Liczba pojedyncza

Nominative

Genitive

Dative

Accusative

Instrumental

Locative

Vocative

повість

повіст і

повіст і

повість

повіст ю

...повіст і

повіст е

річ

реч і

реч і

річ

річч ю

...реч і

реч е

мати (матір)

матер і

матер і

мати (матір)

матір’ ю

...матер і

мати

Liczba mnoga

Mianownik

Genitive

Dative

Accusative

Narzędnik

Miejscownik

Wołacz

повіст і

повіст ей

повіст ям

повіст і

повіст ями

...повіст ях

повіст і

реч і

реч ей

реч ам

реч і

реч ами

...реч ах

реч і

матер і

матер ів

матер ям

матер ів

матер ями

...матер ях

матер і

4. deklinacja

Przypadki

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

Mianownik

Genitive

Dative

Accusative

Narzędnik

Miejscownik

Wołacz

курч а ім’ я

курчат и імен і

курчат і імен і

курч а ім’ я

курч ам імен ем

...курчат і ...імен і

курч а ім’ я

курчат а імен а

курчат імен

курчат ам імен ам

курчат імен а

курчат ами іменами

...курчат ах ...іменах

курчат а імен а

Zawsze liczba mnoga

Mianownik

Genitive

Dative

Accusative

Narzędnik

Miejscownik

Wołacz

окуляр и

окуляр ів

окуляр ам

окуляр и

окуляр ами

...окуляр ах

окуляр и

радощ і

радощ ів

радощ ам

радощ і

радощ ами

...радощ ах

радощ і

парфум и

парфум ів

парфум ам

парфум и

парфум ами

...парфум ах

парфум и

W języku ukraińskim rzeczowniki rodzaju męskiego drugiej deklinacji w dopełniaczu liczby pojedynczej mają końcówki -a, -я lub -у, -ю w zależności od grupy rzeczowników.

W przypadku wielu rzeczowników wybór końcówki znacząco wpływa na znaczenie słowa. Jednocześnie zasady pisowni regulujące wybór prawidłowej końcówki są dość złożone i zagmatwane. W większości przypadków będziesz musiał skorzystać ze słownika ortograficznego, aby wybrać właściwą końcówkę rzeczownika w liczbie pojedynczej w dopełniaczu.

W międzyczasie poznaj poniższe zasady, aby zbliżyć się do perfekcji.

-а, -я

Nr

Zasady

Przykłady

1.

Imiona osób, imiona i nazwiska, personifikowane przedmioty i zjawiska oraz postacie z bajek.

студента, Дмитра, Івана Франка, Санта-Клауса

2.

Nazwy zwierząt i drzew.

ведмедя, вовка, ясеня

3.

Nazwy przedmiotów.

ножа, олівця, стола (і столу)

4.

Nazwy miejscowości.

Києва, Львова, Харкова

5.

Nazwy geograficzne, które w przypadku dopełniacza mają akcentowaną ostatnią sylabę lub mają przyrostki -ов, -ев(-єв), -ин(-їн).

Дністра, Орла, Чигирина

6.

Nazwy miar długości, wagi, czasu, miesięcy i dni tygodnia oraz banknotów.

кілометра, грама, жовтня, понеділка, долара

7.

Nazwy samochodów i ich dane.

автомобіля, тролейбуса, дизеля

8.

Terminy obcego pochodzenia i aktualne terminy ukraińskie.

атома, квадрата, ромба; відмінка, додатка

-у, -ю

Nr

Zasady

Przykłady

1.

Nazwy substancji, masa i materiał.

бензину, граніту, льоду, спирту

2.

Pojęcia ogólne.

батальйону, колективу

3.

Nazwy krzewów i roślin oraz rodzaje drzew owocowych.

лісу, барвінку, гороху

4.

Nazwy budynków, budowli lub lokali i ich części.

вокзалу, клубу, магазину, коридору

5.

Nazwy instytucji i organizacji.

інституту, комітету

6.

Słowa mające znaczenie miejsca i przestrzeni

лугу, краю, світу

7.

Zjawiska naturalne.

вітру, грому, дощу, снігу

8.

Nazwy uczuć.

болю, гніву, сорому, страху

9.

Nazwy procesów, stanów, właściwości, cech, formacji, zjawisk życia publicznego, terminy powszechne i abstrakcyjne.

винятку, галасу, капіталізму, принципу, руху, спорту, стану, шуму

10.

Terminy obcego pochodzenia, które oznaczają procesy fizyczne lub chemiczne, część obszaru oraz terminy literackie.

аналізу, синтезу, образу, нарису, стилю, сюжету

11.

Nazwy zabaw i tańców.

вальсу, тенісу, хокею

12.

Złożone słowa bez przyrostka.

живопису, трубопроводу

13.

Rzeczowniki przedrostkowe.

вибою, опіку, успіху

14.

Nazwy geograficzne.

Алтаю, Бугу, Дону