9. Sentences with "żeby" in order to/to. / Polski z Anią. 9. Zdania z "żeby" - YouTube
Sure, please provide the sentences you would like translated.|||||||||||||
Sure, please provide the sentences you would like translated.||||"w celu"|||||with Ania||||YouTube
9. Sätze mit "durch" im Sinne von zu/zu. / Polnisch mit Anna. 9 Sätze mit "um" - YouTube
9\. Sentences with "to" in order to/to. / Polish with Ania. 9. Sentences with "so" - YouTube
9. frases con 'por' para/para. / Polaco con Anna. 9 Frases con "to". - YouTube
9. frases com "by" em ordem a/para. / Polaco com Anna. 9 frases com "para" - YouTube
9. Предложения с 'by' в порядке / to. / Польский язык с Анной. 9 Предложения с "to" - YouTube
9. речення з прийменником by для того, щоб/до. / Польська з Анною. 9 речень з "to" - YouTube
Cześć!
Hi!
Dzisiaj opowiem wam o zdaniach z "żeby".
||||sentences||
Heute erzähle ich Ihnen etwas über Sätze mit 'to'.
Today I'm going to tell you about sentences with "żeby".
Celowo nie mówię, że są to zdania celowe.
намеренно|||||||целевые
Absichtlich|||||||intentional
Intentionally|||"that"|||sentences|intentional
Ich sage ganz bewusst nicht, dass es sich um absichtliche Sätze handelt.
It's my purpose not to call them purpose clauses.
Ale piszę, że to są zdania z "żeby". Dlaczego?
Aber ich schreibe, dass es sich um Sätze mit "damit" handelt. Warum?
But I call them sentences with "żeby". Why?
Dlatego że zdania z "żeby", spójnik "żeby"
|||||conjunction|
Da Sätze mit "so dass", die Konjunktion "so dass"
Because sentence with "żeby", the conjunction "żeby",
w języku polskim pełni wiele różnych funkcji,
|language||"fulfills"|many||"functions"
hat im Polnischen viele verschiedene Funktionen,
in the Polish language has many different functions
o których wam mam za chwilę opowiem.
|"which"|to you all||for|moment|I will tell
die ich Ihnen gleich erläutern werde.
about which I'm going to tell you in a moment.
"Żeby" może być też zastąpione
||||ersetzt werden
||||replaced
"Das" kann auch ersetzt werden durch
"żeby" can also be replaced
spójnikiem "aby" albo "by".
mit der Konjunktion|||
conjunction|||
mit der Konjunktion "im Hinblick auf" oder "durch".
by a conjunction "aby" or "by".
Te dwa spójniki są bardziej literackie.
||conjunctions|||more literary
Diese beiden Konjunktionen sind eher literarischer Natur.
These two conjunctions are just more literary.
W mowie potocznej zazwyczaj mówimy "żeby".
||umgangssprachlich|||
In|speech|colloquial speech|usually||
In der Umgangssprache sagt man gewöhnlich "damit".
In everyday language we usually say "żeby".
I teraz zobaczmy dwa zdania. Po pierwsze:
|now|"let's see"||sentences||first
Und jetzt sehen wir uns zwei Sätze an. Erstens:
And now let's consider two sentences. The first one:
"Kupiłam gitarę, żeby na niej grać".
|guitar|"in order to"||on it|
"Ich habe eine Gitarre gekauft, um sie zu spielen.
"Kupiłam gitarę, żeby na niej grać" ( I bought a guitar to play it ).
Moim celem jest
|My goal is|
My goal is
nauka gry na gitarze,
|playing||guitar
Gitarre spielen lernen,
to learn to play the guitar
a więc kupiłam gitarę.
Also habe ich eine Gitarre gekauft.
so I bought a guitar.
Drugie zdanie:
|sentence
The second sentence:
"Kupiłam gitarę, żebyś na niej grał"
gekauft habe|||||
||"so you could"|||played
"Ich habe eine Gitarre gekauft, damit du sie spielen kannst.
"Kupiłam gitarę, żebyś na niej grał" ( I bought a guitar so that you play it ).
jest trochę inne,
ist ein wenig anders,
it is a bit different,
nie tylko gramatycznie.
|only|grammatically speaking
nicht nur grammatikalisch.
not only from the grammatical point of view.
Jak myślicie,
|you think
Was meinen Sie dazu?
What do you think
czym różnią się te dwa zdania? Jeszcze raz:
"what"|"differ"||||||
Was ist der Unterschied zwischen den beiden Sätzen? Noch einmal:
is the difference between these two sentences? Again:
"Kupiłam gitarę, żeby na niej grać",
"Ich habe eine Gitarre gekauft, um sie zu spielen,
"Kupiłam gitarę, żeby na niej grać",
"Kupiłam gitarę, żebyś na niej grał".
|||||"play"
"Ich habe eine Gitarre gekauft, damit du sie spielen kannst."
"Kupiłam gitarę, żebyś na niej grał".
Zobaczcie, zdanie numer 1,
Siehe Satz Nummer 1,
Look, sentence no 1,
w dwóch przypadkach
||Fällen
|"in two"|"in two cases"
in zwei Fällen
in both cases
pierwsza część zdania złożonego jest taka sama:
|||kompliziertes|||
"first"|part||complex sentence|||
der erste Teil eines zusammengesetzten Satzes ist derselbe:
the first part of the complex sentence is the same:
"Kupiłam gitarę" - "Kupiłam gitarę",
"Kupiłam gitarę" - "Kupiłam gitarę" ( I bought a guitar ),
"żeby na niej grać" -
"żeby na niej grać" ( to play it ) -
kto będzie grał na gitarze w tym przypadku?
||play|||||"in this case"
Wer wird in diesem Fall die Gitarre spielen?
who will play the guitar in this case?
Ja. Bardzo dobrze!
I will. Very good!
A więc zobaczcie,
||"So, see"
Also sehen,
So you see,
ja kupiłam gitarę
I bought a guitar
i ja będę na niej grać.
und ich werde auf ihr spielen.
and I will play it.
W tym przypadku kupiłam gitarę - kto? -
||"In this case"|||
In diesem Fall habe ich eine Gitarre gekauft - wer? -
In this case, I bought a guitar - who? -
znowu ja. Bardzo dobrze.
"again"|||
mich wieder. Sehr gut.
me again. Very good.
"Żebyś na niej grał".
"So you can"|||
"Dass du darauf spielen würdest.
"Żebyś na niej grał" ( so that you play it ).
Kto ma grać?
Wer soll spielen?
Who should play?
Ty! Bardzo dobrze.
Sie! Sehr gut.
You! Very well.
A więc pierwsza różnica semantyczna
|"So"|first|first semantic difference|semantic
Der erste semantische Unterschied ist also
So the first semantic difference
w sensie tych zdań to
|"in the sense"|those|sentences|
im Sinne dieser Sätze sind
in the sense of these sentences is that
tutaj ta sama osoba kupiła gitarę i ta sama osoba chce na niej grać.
||same|||||the same||||||
Hier hat dieselbe Person eine Gitarre gekauft, und dieselbe Person möchte sie spielen.
here the same person bought a guitar and the same person wants to play it.
Tutaj jedna osoba kupuje gitarę, ale inna
Hier kauft eine Person eine Gitarre, aber eine andere
Here, one person buys a guitar, but a different
osoba ma na niej grać.
Person zu spielen.
person will play it.
To znaczy subiekt numer 1
|that means|subject number 1|
Das heißt, dass die Nummer 1
That means that in the construction "żeby" plus infinitive
i subiekt numer 2
the subject number 1
w konstrukcji "żeby" plus infinitve
|in the construction|||in order to
in der Konstruktion "to" plus Infinitiv
and the subject number 2
jest ten sam.
ist die gleiche.
are the same.
W konstrukcji numer 2
In the construction number 2
subiekt numer 1 i subiekt numer 2
the subject no 1 and the subject no 2
nie są te same,
are not the same.
dlatego mamy transformację gramatyczną.
||grammatical transformation|
Es handelt sich also um eine grammatikalische Umwandlung.
That is why we have a grammatical transformation.
Mamy odmieniony spójnik "żeby" ze specjalną końcówką
|abgewandelt|Bindewort||||
|inflected|conjunction|||special|special ending
Wir haben das Konjonct "to" mit einer besonderen Endung konjugiert
We have a transformed conjunction "żeby" with a special ending
"żebyś", już nie jest samo "żeby"
|already||||
"damit", ist nicht mehr nur "damit"
"żebyś", it is no longer just "żeby"
i mamy czas przeszły,
|||past
und wir haben die Vergangenheitsform,
and we have the past tense,
trzecią osobę czasu przeszłego.
third|third person|tense|past tense
dritte Person Vergangenheitsform.
the third person of the past tense.
A więc, jeśli subiekty nie są takie same,
||"if"|subjects|||such|the same
Wenn die Untertitel also nicht gleich sind,
So, if subjects are not the same,
musimy używać tych konstrukcji
|||structures
müssen wir diese Konstruktionen verwenden
we have to use these constructions
z deklinowaną końcówką spójnika,
|declined|ending of|conjunction's ending
mit einer deklinierbaren konjunktiven Endung,
with a declined ending of the conjunction,
z deklinowanym spójnikiem
|declined|conjunction
mit einer deklinierbaren Konjunktion
with a declined conjunction,
i z trzecią osobą czasu przeszłego.
||third|person|time|past tense
und mit der dritten Person Vergangenheitsform.
and the third person of the past tense.
Zobaczymy.
We'll see.
Wir werden sehen.
Let's see.
Mamy tutaj zdanie numer 1.
Hier haben wir Satz Nummer 1.
Here we have sentence number 1.
To zdanie może być w czasie przeszłym, w czasie teraźniejszym albo w czasie przyszłym.
Dieser Satz kann in der Vergangenheit, in der Gegenwart oder in der Zukunft stehen.
This sentence can be in the past, in the present or in the future.
Za moment pokażę wam przykłady.
||I will show||examples
Ich werde Ihnen gleich Beispiele zeigen.
In a moment I'll show you some examples.
Ale interesuje nas teraz, co się dzieje tutaj,
|interests|us||||"is happening"|
Aber uns interessiert jetzt, was hier passiert,
But now we are interested in what is happening here,
bo to nie ma problemu, kiedy subiekty są te same:
|||||"when"||||
denn es ist kein Problem, wenn die Untertitel gleich sind:
because there is no problem when the subjects are the same:
"żeby" + infinitive,
|in order to
'damit' + Infinitiv,
"żeby" + infinitive,
a tutaj musimy troszeczkę potransformować.
|||"a little"|make some changes
und hier müssen wir ein wenig nachbearbeiten.
but here we need some transformations.
A więc,
Also,
So
pierwsza rzecz
first|first thing
erste Sache
the first thing
to spójnik "żeby" z dobrą końcówką.
|conjunction||||correct ending
ist ein konjugiertes "zu" mit einer guten Endung.
is the conjunction "żeby" with an appropriate ending.
I znowu, tak jak jest przy "gdyby" - obejrzyjcie na innym filmiku -
|"again"|||||"if"|"watch"|||
Wiederum, wie bei dem "wenn" - auf einem anderen Video zu sehen -
Again, as is the case with "gdyby" - watch another video -
te końcówki są takie same, jak w czasowniku "być: "ja jestem", a więc "żebym".
|||||||verb||||||
diese Endungen sind die gleichen wie beim Verb 'sein': Ich bin", also "das".
these are the same endings as in the case of the verb "być": "ja jestem", so "żebym".
Jeśli w drugiej części zdania, w drugiej części zdania,
Wenn im zweiten Teil des Satzes, im zweiten Teil des Satzes,
If in the second part of the sentence,
ja jestem subiektem (podmiotem).
|||subject
||I am subject|subject
Ich bin das Subjekt.
I am the subject (Polish: podmiot ).
"Żebyś" tak jak "jesteś" - ty.
"Das du" als "du bist" - du.
For you - "żebyś" as in "jesteś".
"Żeby" bez końcówki dla "on", "ono" i "ona",
|without|endings|||||
Das" ohne die Endung für "er", "es" und "sie",
"Żeby" without a special ending for "on", "ono" and "ona" ( the third person singular ),
na przykład:
For example:
"Powiem mu to, żeby dał - on - żeby dał ci spokój"
"I'll tell"|him|||leave you alone||||you (singular)|peace
"Ich werde ihm sagen, dass er dir eine Pause gönnen soll".
"Powiem mu to, żeby dał - he - żeby dał ci spokój" ( I'll tell him to leave you alone )
(za moment wrócimy do przykładów).
||we will return||examples
(Wir werden gleich auf die Beispiele zurückkommen).
(in a moment we will return to the examples).
Dalej liczba mnoga: jest "jesteśmy",
"Next"|number|plural form||
Weiterer Plural: Es gibt "wir sind",
Next plural: we have "jesteśmy" ( we are ),
a więc "żebyśmy", "żebyśmy".
||so that we|
Also, "dass wir", "dass wir".
so "żebyśmy", "żebyśmy".
Wy "jesteście",
|"you are"
Sie "sind",
You "jesteście" (pl. you are )
a więc "żebyście".
||so that you
und somit "dass du".
so "żebyście".
Zobaczcie, cały czas mamy "żeby" plus odpowiednie końcówki i "oni, one są"
||||||appropriate|||||
Sehen Sie, wir haben die ganze Zeit "so dass" plus die entsprechenden Endungen und "sie, sie sind"
Look, all the time we have "żeby" plus appropriate endings and "oni, one są" ( they are )
tam nie ma nowej końcówki, a więc
es gibt dort kein neues Ende, also
there is no new ending, and thus
"żeby".
"żeby".
Po prostu "żeby".
Einfach "zu".
Simply "żeby".
I teraz po tych spójnikach
||||conjunctions
Und nun nach diesen Konjunktionen
And now, after these conjunctions
w dobrych formach
gut in Form
in appropriate forms
mamy zawsze, uwaga,
|"always"|attention
haben wir immer, Achtung,
we always have, attention!,
znowu jak przy "gdyby",
"again"|||"if"
wieder wie bei "wenn",
again as in the case of "gdyby",
tylko trzecią osobę czasu przeszłego,
only|the third|||past
nur die dritte Person Vergangenheitsform,
only the third person of the past tense,
to, co było,
was es war,
(Polish: czas przeszły ),
liczby pojedynczej (singular) albo liczby mnogiej (plural).
number singular or plural|single|singular|||of many|plural form
Singular (Singular) oder Plural (Plural).
singular or plural.
Zobaczymy w praktyce.
we will see||practice
Wir werden es in der Praxis sehen.
Let's see it in practice.
Powiedziałam, że tutaj
I said||
Ich habe das hier gesagt
I said that here
mogą być różne czasy,
||various|tenses
kann es unterschiedliche Zeiten geben,
we can have different tenses,
różne tryby,
|modes
verschiedene Modi,
different moods,
skoncentrujemy się na drugiej części zdania.
Wir werden uns auf den zweiten Teil des Satzes konzentrieren.
let's concentrate on the second part of the sentence.
Zrobiłeś to, coś, jakąś sytuację, jakąś akcję,
Sie haben etwas getan, irgendeine Situation, eine Handlung,
You did something, some situation, some action
"żebym była szczęśliwa",
"Dass ich glücklich wäre",
"żebym była szczęśliwa" ( so that I was happy ),
czyli ty zrobiłeś coś, żebym ja
das heißt, Sie haben etwas getan, damit ich
that means that you had done something so that
była szczęśliwa.
war glücklich.
I was happy.
Następne zdanie:
Nächster Satz:
The next sentence:
"Jest dla ciebie miła",
"Sie ist nett zu dir,
"Jest dla ciebie miła" ( She is nice to you )
na przykład mówię to komuś:
Ich sage zum Beispiel Folgendes zu jemandem:
- for example, I say to someone: "Słuchaj, ona jest dla ciebie miła,
żebyś ty
so dass Sie
żebyś ty
kupił jej samochód",
hat ihr ein Auto gekauft",
kupił jej samochód" ( Listen, she is nice to you so that you buy her a car ).
"Jest dla ciebie miła, żebyś kupił jej samochód".
"Sie ist so nett, dass du ihr ein Auto kaufst."
"Jest dla ciebie miła, żebyś kupił jej samochód".
Czyli celem tego, że ona jest miła,
Das ist der Grund, warum sie so nett ist,
That means that the purpose of her being nice to you,
jest to, że ona chce mieć samochód od ciebie.
ist, dass sie ein Auto von Ihnen will.
is that she wants to have a car from you.
Następne zdanie:
The next sentence:
"Powiem mu to,
"Ich werde es ihm sagen,
"Powiem mu to,
żeby dał ci spokój".
Um Sie zu beruhigen."
żeby dał ci spokój" ( I'll tell him something so that he will leave you alone ).
"On" - "żeby",
Er" - "damit",
"On" - "żeby"
"żeby", trzecia osoba:
so dass", dritte Person:
"żeby", the third person:
"dał ci spokój".
"Er gab Ihnen Seelenfrieden".
"dał ci spokój".
Przejdźmy do liczby mnogiej (do plural).
let's go|||||
Gehen wir zum Plural (zum Plural) über.
Let's move on to the plural (Polish: liczba mnoga ).
Pytanie mam takie, zobaczycie, to może być też pytanie, może być rozkaz, może być
|||||||||||command||
Die Frage, die ich habe, ist, Sie werden sehen, es könnte auch eine Frage sein, es könnte ein Befehl sein, es könnte ein
I have a question, look, it can also be a question, it can be an order, it can be
fakt jakiś stwierdzony, jak w pierwszym zdaniu.
||established||||sentence
die Angabe einer Tatsache, wie im ersten Satz.
some observed fact, as in the first sentence.
"Czy kupiliście nam dom na wsi,
|"you bought"||||
"Hast du uns ein Haus auf dem Lande gekauft,
"Czy kupiliście nam dom na wsi,
(teraz my jesteśmy, pierwszy subiekt "wy": czy wy kupiliście nam dom na wsi)
(Hier sind wir nun, erster Unterpunkt 'Sie': haben Sie uns ein Haus auf dem Lande gekauft)
(now we are, the first subject "wy": czy wy kupiliście nam dom na wsi)
żebyśmy mieszkali daleko od was?".
Dass wir weit weg von dir leben?".
żebyśmy mieszkali daleko od was?" ( Did you buy a house in the countryside for us so that we will live far away from you ).
Tu może być znak zapytania.
|||question mark|question mark
Hier gibt es vielleicht ein Fragezeichen.
There we can put a question mark.
"Czy kupiliście na dom na wsi, żebyśmy my
"Haben Sie ein Haus auf dem Land gekauft, damit wir
"Czy kupiliście nam dom na wsi, żebyśmy my
mieszkali daleko od was?".
Haben sie weit weg von Ihnen gewohnt?".
mieszkali daleko od was?".
To jest takie pytanie z pretensją trochę.
|||||with a grudge|
Das ist so eine Frage mit ein bisschen Groll.
This is a question with a bit of resentment.
A może z ulgą? Ulga? Uff!
|||relief|Relief|
|||relief|Relief|
Wie wäre es mit Erleichterung? Erleichterung? Puh!
Nie wiem.
I don't know.
Następna forma dla "wy". Zobaczcie. "Chciałabym" -
Das nächste Formular für "euch Jungs". Siehe. "Ich würde gerne -"
The next form for "wy" ( you pl. ). Look. "Chciałabym" -
tutaj subiekt zawsze jest inny niż tutaj. Zawsze inny, bo jeśli byłby ten sam,
Das Sub ist hier immer anders. Immer anders, denn wenn es dasselbe wäre,
here the subject is always different. Always different, because if it was the same,
wtedy mam konstrukcję z bezokolicznikiem (z infinitivem).
||||Infinitiv||
||||infinitive||
dann habe ich eine Konstruktion mit einem Infinitiv (mit Infinitiv).
then I would have a construction with the infinitive (Polish: bezokolicznik ).
A więc "Chciałabym"
Also "Ich würde gerne"
So, "Chciałabym"
- teraz wy jesteście subiektem,
- Sie sind jetzt ein Sub,
- now you're the subject,
wy jesteście subiektem -
you are the subject -
"Ja chciałabym, żebyście wy
"Ich möchte, dass Sie
"Ja chciałabym, żebyście wy
pięknie mówili -
sagten sie schön -
pięknie mówili -
- "mówili" trzecia osoba - po polsku".
- Sie 'sprachen' in der dritten Person - auf Polnisch".
- "mówili" the third person - po polsku".
"Chciałabym, żebyście pięknie mówili po polsku".
"Ich möchte, dass du schön polnisch sprichst.
"Chciałabym, żebyście pięknie mówili po polsku" ( I wish you spoke beautiful Polish ).
Znowu, ja jestem subiektem, "wy jesteście",
Nochmals, ich bin ein Untergebener, "du bist",
Again, I am the subject, "wy jesteście",
dlatego "żebyście" -
also "dass du" -
so "żebyście" -
ta forma dla "wy" -
dieses Formular für "Sie" -
this form for "wy" -
plus trzecia osoba czasu przeszłego (plural), bo "wy" to plural.
plus die dritte Person der Vergangenheit (Plural), denn "ihr" ist der Plural.
plus the third person plural of the past tense (because "wy" is plural).
I ostatni przykład:
Und ein letztes Beispiel:
And the last example:
"Poproś" - mówię do kogoś -
bitte fragen|||
Ask (1)|||
"Fragen Sie." - Ich sage zu jemandem -
"Poproś" - I say to someone -
"żeby oni...", na przykład mówię: "Łukasz, poproś tamtych studentów,
"damit sie...", sage ich zum Beispiel, "Lukas, frag die Schüler dort,
"żeby oni...", for example I say: "Łukasz, poproś tamtych studentów,
żeby rozmawiali ciszej,
|they talk|
damit sie leiser sprechen,
żeby rozmawiali ciszej,
bo jest za głośno".
weil es zu laut ist".
bo jest za głośno" ( Łukasz, ask these students to be quiet, because it is too loud ).
Tak, a więc
So
"poproś" - tu subiektem jest Łukasz -
"fragen" - hier ist der Sub Lukas -
"poproś" - here Łukasz is the subject -
"Poproś, ty Łukasz, poproś tamtych studentów,
"Frag, du Lukas, frag die Studenten dort,
"Poproś, ty Łukasz, poproś tamtych studentów,
żeby oni rozmawiali ciszej".
damit sie ruhiger reden können".
żeby oni rozmawiali ciszej".
Dobrze, więc jeżeli opanujemy już te transformacje,
|||wir beherrschen|||
|||we master|||transformations
Gut also, wenn wir diese Transformationen bereits gemeistert haben,
Okay, so once we have mastered these transformations
pomówmy o funkcjach.
let's talk||
Lassen Sie uns über Funktionen sprechen.
let's talk about the functions.
Czasowniki, które łączą się ze spójnikiem "żeby",
Verben, die sich mit der Konjunktion "zu" verbinden,
Verbs which are linked with the conjunction "żeby"
mają bardzo różne znaczenia.
haben sehr unterschiedliche Bedeutungen.
have very different meanings.
Zaczniemy od
Wir beginnen mit
We'll start from
pewnej konstrukcji gramatycznej,
eine bestimmte grammatikalische Konstruktion,
some grammatical construction
która wiąże się
|is connected|
die Folgendes beinhaltet
which is connected
z mową zależną.
||abhängig
|speech|dependent
mit abhängiger Rede.
with reported speech.
Co to jest mowa zależna?
||||reported speech
Was ist abhängige Rede?
What is reported speech?
Mowa zależna
Reported speech
to jest
is
przytoczenie, czyli
Zitat|
quotation (1)|
when we paraphrase, that is when
powiedzenie tego,
saying this|
und sagte das,
we say
co ktoś powiedział,
Was jemand sagte,
what someone else said,
ale nie cytujemy,
||we do not quote
aber wir zitieren nicht,
but without quoting,
tylko mówimy swoimi słowami.
wir sprechen nur mit unseren eigenen Worten.
but we say it using our own words.
Na przykład:
For example:
byłam u lekarza,
Ich war schon beim Arzt,
I went to the doctor,
boli mnie szyja, bolą mnie plecy
||my neck|||
mein Nacken tut weh, mein Rücken tut weh
because my neck hurts, my back hurts
i lekarz mówi:
and the doctor says
"Proszę pani,
"Proszę pani,
proszę chodzić na basen".
Bitte gehen Sie zum Schwimmbad".
proszę chodzić na basen" ( Madam, you should regularly go to the swimming pool ).
Ja teraz
Ich jetzt
Now I don't
nie chcę cytować,
||quote
Ich möchte nicht zitieren,
want to quote
ale mówię: "Lekarz
aber ich sage: "Doktor
so I say, "Lekarz
zasugerował mi,
zasugerował mi ( suggested to me ),
poradził mi,
advised me|
poradził mi ( advised me ),
żebym - ja, tu lekarz jest subiektem, tu ja -
Ich - ich, hier ist der Arzt ein Sub, hier bin ich -
żebym - me, here the doctor is the subject, here I am -
żebym - zobaczcie -
żebym - look -
żebym
żebym
- trzecia osoba czas przeszły -
- the third person of the past tense -
chodziła
zu Fuß
chodziła
na basen".
na basen" ( The doctor suggested that I should regularly go to the swimming pool )
"Lekarz poradził mi,
"Lekarz poradził mi,
żebym chodziła na basen".
Für mich, um ins Schwimmbad zu gehen".
żebym chodziła na basen".
Teraz
Now
przejdziemy do celu, a potem do czasowników, o których
gehen wir zum Ziel und dann zu den Verben über, deren
we're going to talk about purpose and then about verbs about which
opowiem troszkę więcej.
Ich werde Ihnen ein wenig mehr erzählen.
I'll tell you a bit more.
A więc,
Also,
So
zdania z "żeby" mogą mówić o celu, czyli
sentences|||||||
Sätze mit "um" können auf einen Zweck hinweisen, d.h.
sentences with "żeby" can express purpose, i.e.
o tym, po co coś robimy.
darüber, warum wir etwas tun.
about why we are doing something.
Na przykład:
For example:
"Pojadę do schroniska", "do schroniska" - schronisko
||Zuflucht|||
||the shelter|||the shelter
"Ich werde zum Tierheim gehen", "zum Tierheim" - Schutzraum
"Pojadę do schroniska", "do schroniska" - "schronisko" ( shelter )
to jest miejsce, gdzie mieszkają
is a place where homeless animals live,
zwierzęta, bardzo często takie biedactwa,
||||poor things
Tiere, sehr oft so arme Tiere,
very often poor things,
takie czasami troszkę chore albo stare psy, koty i inne zwierzęta -
wie manchmal ein wenig kranke oder alte Hunde, Katzen und andere Tiere -
sometimes a little sick or old: dogs, cats and other animals -
i ja teraz mam taki cel:
|||||goal
und ich habe jetzt ein solches Ziel:
and now I have a goal:
"Pojadę do schroniska" -
||Zufluchtsort
"Pojadę do schroniska" ( I'll go to the shelter ) -
ktoś może zapytać "po co?" -
Jemand mag fragen: "Warum?" -
someone might ask "what for?" -
a ja mówię:
And then I'll say:
"żeby zaadoptować psa".
|adopt a|
"einen Hund zu adoptieren".
"żeby zaadoptować psa" ( to adopt a dog ).
I zobaczcie,
Und siehe,
And look,
ja pojadę
I'll go
i ja chcę adoptować psa.
und ich möchte einen Hund adoptieren.
and I want to adopt a dog.
Dlatego tu jest konstrukcja "żeby"
Aus diesem Grund gibt es hier eine "damit"-Konstruktion
So that is why we have a construction with "żeby"
plus infinitive (bezokolicznik).
||Infinitiv
plus infinitive.
To zdanie
This sentence
mogę powiedzieć też inaczej:
Ich kann auch etwas anderes sagen:
can be expressed differently:
"Pojadę do schroniska
"Pojadę do schroniska
zaadoptować psa".
zaadoptować psa".
Ma ten sam sens,
Das ergibt den gleichen Sinn,
It has the same meaning,
ale
but
jeśli subiekty (podmioty) nie będą takie same,
||entities||||
wenn die Subs (Entitäten) nicht dieselben sind,
if the subjects are not the same,
zdanie celowe
absichtliche Formulierung
a purpose clause
musi być skonstruowane według tego modelu.
||constructed|||
muss nach diesem Modell aufgebaut sein.
has to be constructed according to this model.
Na przykład:
For example:
"Ja zamknę okno".
"Ich werde das Fenster schließen.
"Ja zamknę okno" ( I'll shut the window ).
Po co?
Warum?
What for?
"Żeby było cieplej", bo na dworze jest
"Damit es wärmer wird", weil es draußen ist
"Żeby było cieplej" ( so that it is warmer ), because outdoors it is
zimno, więc ja zamknę okno -
cold, so I'll shut the window -
"żeby było, tutaj było, cieplej". Już nie "okno", ani "ja".
"So ist es, hier ist es, wärmer". Kein "Fenster" oder "ich" mehr.
"żeby było, tutaj było, cieplej". No longer a window, or me.
Tutaj nie "ja" jestem subiektem w drugim zdaniu.
Hier ist nicht "ich" das Subjekt im zweiten Satz.
Here in the second sentence "ja" is not the subject.
I teraz
Now
mamy takie konstrukcje
we have constructions
związane z negacją, które
||negation|
im Zusammenhang mit der Verneinung, die
associated with negation, which
bardzo często wiążą się z transformacją z "żeby".
|||||transformation||
beinhalten sehr oft eine Umwandlung von "nach".
are very often associated with the transformation of "żeby".
Nie muszą, ale bardzo często się wiążą. Zobaczcie.
They do not have to, but very often they do. Look.
Łukasz w jednym z filmów mówił,
Lukas sagte in einem der Videos,
In one of the videos Łukasz said
że gdyby mógł nauczyć się jednej rzeczy perfekcyjnie,
|||||||perfectly
Wenn er eine Sache perfekt lernen könnte,
that if he could learn one thing perfectly well,
chciałby nauczyć się gotować,
würde gerne kochen lernen,
he would like to learn how to cook.
bardzo dobrze gotować.
To cook very well.
I teraz możemy powiedzieć tak
Und jetzt können wir ja sagen
And now we can say
(zdanie pozytywne bez negacji):
(positiver Satz ohne Verneinung):
(positive sentence without negation):
"Sądzę, że nauczysz się gotować".
I think||||
"Ich denke, du wirst kochen lernen.
"Sądzę, że nauczysz się gotować" ( I think you will learn how to cook )
A druga osoba powie tak,
Und die andere Person wird Ja sagen,
and someone else will say,
zaneguje to:
I will deny|
verneint dies:
will negate it:
"Nie sądzę,
"Nie sądzę,
żebyś"
so dass"
żebyś
- bo ty jesteś subiektem -
- weil Sie ein Untergebener sind -
- because "ty" is the subject -
"nauczył się"
"gelernt"
"nauczył się"
- trzecia osoba czasu przeszłego.
- dritte Person Vergangenheitsform.
- the third person of the past tense.
"Nie sądzę,
"Nie sądzę,
żebyś nauczył się gotować".
Damit du kochen lernst".
żebyś nauczył się gotować" ( I don't think you will learn how to cook ).
Oczywiście, to zdanie możemy też powiedzieć
Natürlich können wir auch diesen Satz sagen
Of course, this sentence can be expressed
w sposób trochę mniej skomplikowany, na przykład:
auf eine etwas weniger komplizierte Art und Weise, zum Beispiel:
in a little less complicated way, for example:
"Sądzę, że nauczysz się gotować",
"Ich denke, du wirst kochen lernen,
"Sądzę, że nauczysz się gotować",
"Nie sądzę, że nauczysz się gotować",
"Ich glaube nicht, dass du kochen lernen wirst."
"Nie sądzę, że nauczysz się gotować"
ale Polacy bardzo często
but the Poles very often
w takich zdaniach
in solchen Sätzen
in such sentences
robią taką transformację.
eine solche Umwandlung vornehmen.
make such a transformation.
Oba zdania, oczywiście, mają ten sam sens.
Beide Sätze ergeben natürlich den gleichen Sinn.
Both sentences, of course, have the same meaning.
Spójnik "żeby",
The conjunction "żeby",
spójnik "żeby" bardzo często
conjunction "żeby" very often
występuje wtedy, kiedy mówimy o prośbach,
|||||requests
tritt auf, wenn wir über Anfragen sprechen,
occurs when we talk about requests,
czyli jeśli o coś prosimy,
Das heißt, wenn wir um etwas bitten,
so when we ask for something,
na przykład:
for example:
"Proszę cię,
"Ich frage Sie,
"Proszę cię,
żebyś to zrobił", "Proszę cię,
Ich bitte Sie darum, dass Sie es tun,
żebyś to zrobił", "Proszę cię,
żebyś to zrobił".
für dich zu tun."
żebyś to zrobił" ( I ask you to do it ).
A więc, zobaczcie, znowu "ty" - "żebyś"
Also, sehen Sie, wieder "Sie" - "zu"
So, look, again, "ty" - "żebyś"
i trzecia osoba czasu przeszłego "zrobił".
und dritte Person Vergangenheit "tat".
and the third person of the past tense "zrobił".
"Proszę was,
"Ich frage Sie,
"Proszę was,
żebyście uczyli się polskiego".
|you learn||
damit du Polnisch lernst".
żebyście uczyli się polskiego" ( I ask you to learn Polish ).
Tak zmieniamy formę w zależności od
||||Abhängigkeiten|
|we change||||
So ändern wir das Formular je nach
So we modify the form depending on
subiektu i od tego,
subject (1)|||
Teilbereich und weiter,
the subject and on
kto jest....,
wer ist....,
who it is....,
do kogo jest adresowane to zdanie.
An wen dieser Satz gerichtet ist.
to whom this sentence is addressed.
Kolejna funkcja to życzenia.
|function||
Ein weiteres Merkmal sind die Wünsche.
The next function is connected with wishes.
Oczywiście to mogą być bardzo pozytywne życzenia, na przykład
Of course that can be very positive wishes, for example:
"Życzył mi, żebym była szczęśliwa",
wished||||
"Er wollte, dass ich glücklich bin."
"Życzył mi, żebym była szczęśliwa" ( He wished me to be happy ),
"On życzył mi, żebym
"On życzył mi, żebym
ja była - trzecia osoba czas przeszły -
Ich war - dritte Person Vergangenheitsform -
ja była - the third person of the past tense -
szczęśliwa", ale
szczęśliwa", but
bardzo często
very often
mówimy o takich życzeniach,
|||Wünschen
|||wishes
wir sprechen über solche Wünsche,
we are talking about such wishes,
które są naszymi obawami,
|||Ängsten
|||concerns
die unser Anliegen sind,
which are our fears,
na przykład
for example
kiedy jadę pierwszy raz na narty,
Wenn ich zum ersten Mal Ski fahre,
when I go for the first time to ski,
nie, na nartach jeszcze dobrze, ale nie umiem jeździć na snowboardzie,
Nein, ich kann immer noch gut Skifahren, aber ich kann nicht Snowboard fahren,
no, I can ski well, but I can't snowboard,
jadę pierwszy raz na snowboard
Ich gehe zum ersten Mal Snowboard fahren
I'm going for the first time to snowboard
i teraz mój kolega, moja koleżanka albo mama, najlepiej mama powie:
und jetzt wird mein Kollege, mein Freund oder meine Mutter, vorzugsweise meine Mutter, sagen:
and my colleague, my friend or mom, let's say my mom says
"Żebyś tylko nie złamała nogi", "Żebyś tylko nie złamała nogi",
|||break||||||
"Nur, damit du dir kein Bein brichst", "Nur, damit du dir kein Bein brichst",
"Żebyś tylko nie złamała nogi", "Żebyś tylko nie złamała nogi" ( If only you didn't break your leg )
"Żebyś - ty - nie złamała
"Damit Sie - Sie - nicht zerbrechen
"Żebyś - you - nie złamała
- bo jestem dziewczyną -
- weil ich ein Mädchen bin -
- because I'm a girl -
"Żebyś tylko nie złamała nogi".
"Nur, damit du dir nicht das Bein brichst."
"Żebyś tylko nie złamała nogi".
Bo mama się martwi, że mogę złamać, bo jeszcze nie umiem jeździć na snowboardzie.
|||worries||||||||||
Meine Mutter macht sich nämlich Sorgen, dass ich kaputt gehen könnte, weil ich noch nicht Snowboard fahren kann.
Because my mother worries that I could break a leg, because I do not know how to snowboard.
Możemy też w ten sposób oczywiście wyrażać rozkazy.
|||||||Befehle
||||||express|commands
Wir können natürlich auch Aufträge auf diese Weise ausdrücken.
Of course, we can also express orders in such a way.
Różne inne sytuacje też będą związane z żądaniami, z rozkazami, z prośbami,
|||||||Forderungen||||
|||||||demands||commands||requests
Verschiedene andere Situationen werden auch mit Forderungen, Aufträgen und Bitten verbunden sein,
And various situations related to demands, orders, requests,
z życzeniami, z naleganiem będą
|with wishes||insistence|
mit ihren Wünschen, mit ihrem Beharren darauf, dass sie
wishes, insistence will be expressed in clauses
występowały ze spójnikiem "żeby".
occurred||with the conjunction|
in Verbindung mit der Konjunktion "um zu".
with the conjunction "żeby".
Tutaj
Here
przygotowałam wam
Ich habe für dich vorbereitet
I prepared for you
grupę kilku czasowników
eine Gruppe von mehreren Verben
a group of a few verbs
(jest ich o wiele więcej),
(Es gibt noch viele mehr),
(there are many more)
których używamy albo w mowie zależnej, ale nie wszystkich,
|||||dependent speech|||
die wir entweder in der abhängigen Rede verwenden, aber nicht alle,
which are used in reported speech (but not all of them),
albo właśnie w rozkazach, w jakichś sytuacjach, gdzie ktoś nam coś proponuje i tak dalej.
|||commands||||||||proposes|||
Oder eben bei Aufträgen, in manchen Situationen, wenn uns jemand etwas vorschlägt und so weiter.
or when giving orders, in some situations when someone suggests something to us and so on.
A więc mogę powiedzieć tak,
Ich kann also Folgendes sagen,
So I can say,
na przykład,
for example
"mówić",
"sprechen",
"mówić"
czyli "powiedzieć" - czasownik dokonany:
bedeutet "sagen" - ein vollendetes Verb:
or "powiedzieć" - the perfective verb:
"Łukasz powiedział,
"Łukasz powiedział,
żebym
żebym
nagrała jeszcze dwa filmy".
she directed|||
zwei weitere Filme aufgenommen".
nagrała jeszcze dwa filmy" ( Łukasz said that I should record two more videos ).
Tak Łukasz powiedział, to była sugestia: "Ania,
Ja, sagte Lukas, es war ein Vorschlag: "Anna,
So said Łukasz, it was a suggestion: "Ania,
nagraj jeszcze dwa filmy".
record (you)|||
zwei weitere Filme aufnehmen".
nagraj jeszcze dwa filmy".
A więc "Łukasz powiedział,
So, "Łukasz powiedział,
żebym - ja -
żebym - I -
nagrała jeszcze dwa filmy".
zwei weitere Filme aufgenommen".
nagrała jeszcze dwa filmy".
Ale teraz zobaczycie,
Aber jetzt werden Sie sehen,
But now look,
jeżeli Łukasz mówi o jakimś fakcie,
|||||fact
wenn Lukas von einer Tatsache spricht,
if Łukasz speaks about some fact
a faktem jest na przykład to,
und Tatsache ist, dass zum Beispiel,
and this fact is, for example, that
że dzisiaj jest niedziela,
today is Sunday,
i teraz Łukasz mówi tak:
and now Lukasz says:
"Dzisiaj jest niedziela",
"Dzisiaj jest niedziela" ( Today is Sunday ),
wtedy nie używam "żeby", wtedy mówię tak:
dann verwende ich kein 'damit', dann sage ich ja:
then I do not use "żeby", then I'll say:
"Łukasz powiedział - "powiedzieć"
"Lukas sagte - "sagen"
"Łukasz powiedział - "powiedzieć "
czasownik perfektywny od "mówić" - że
|perfective|||
perfektive Verb von "sprechen" - das
is a perfective verb from "mówić" - that
dzisiaj jest niedziela".
dzisiaj jest niedziela".
Tak, a więc te czasowniki
Ja, und deshalb sind diese Verben
So these verbs
będą występowały z "żeby",
wird mit 'to' vorkommen,
will occur with" żeby"
jeśli nie mówimy o faktach,
wenn es sich nicht um Fakten handelt,
if we are not talking about facts,
czyli mówimy o prośbach, życzeniach, sugestiach.
|||||suggestions
Das heißt, es geht um Anfragen, Wünsche, Vorschläge.
but we are talking about requests, wishes, suggestions.
Chciałabym
ich würde gerne
Ich möchte gerne
"Chciałabym
- moje życzenie, moja prośba, życzenie -
|wish|||
- mein Wunsch, meine Bitte, mein Wunsch -
- my desire, my request -
chciałabym, żebyście oglądając nasze filmy,
Ich möchte, dass Sie sich unsere Filme ansehen,
chciałabym, żebyście oglądając nasze filmy,
nauczyli się polskiego.
haben Polnisch gelernt.
nauczyli się polskiego" ( I wish that you learnt Polish by watching our videos ).
I prosiłabym was,
|I would ask|
Und ich möchte Sie fragen,
"I prosiłabym was,
żebyście subskrybowali nasz kanał.
|subscribe||
żebyście subskrybowali nasz kanał" ( And I ask you to subscribe to our channel ).
Dziękuję! Paa!
Thank you! Paa!