Dziewiąta planeta istnieje!?
the ninth||
Der neunte Planet existiert!?
The ninth planet exists!
¿¡El noveno planeta existe!?
La neuvième planète existe !?
Девятая планета существует!?
Jest!
Is!
Nie ma!
There is no!
Jest!
Is!
Nie ma!?
There is no!?
W jakimś starym podręczniku astronomii przeczytałem kiedyś, że Układ Słoneczny ma 8 planet.
|||textbook||||||||
I once read in an old astronomy textbook that the solar system has 8 planets.
J'ai lu un jour dans un vieux manuel d'astronomie que le système solaire comptait huit planètes.
Bardzo mnie to rozbawiło, bo – jako dziecko – wiedziałem, że planet jest dziewięć.
|||amused||||I knew||||
It made me laugh because, as a child, I knew there were nine planets.
Po czym w 2006 roku okazało się, że dawni astronomowie mieli rację.
|||||||ancient|astronomers||right
Then in 2006 it turned out that the former astronomers were right.
Puis, en 2006, il s'est avéré que les anciens astronomes avaient raison.
Po czym w 2016 roku okazuje się, że może jednak nie.
Then in 2016 it turns out that maybe not.
To ile w końcu planet ma Układ Słoneczny?
So how many planets does the Solar System have in the end?
O tym usłyszysz w kolejnym odcinku Świata w trzy minuty.
You will hear about it in the next episode of the World in three minutes.
Rok 2015 był rokiem Plutona.
||year|Pluto
2015 was the year of Pluto.
Sonda New Horizons przesłała nam niesamowite zdjęcia tej odległej planety… no właśnie – planety?
||Horizons|||amazing|photos||distant||||
The New Horizons probe sent us amazing photos of this distant planet ... well - a planet?
Do niedawna Pluton był jedynie niewyraźną kropką w silnym teleskopie, ba – w 2006, niedługo po wystrzeleniu sondy, pozbawiono go tytułu planety i stał się jedną z pięciu uznanych planet karłowatych.
|||||faint|||||indeed||shortly||the launch||deprived||||||||||||
Until recently, Pluto was only an indistinct dot in a strong telescope, in 2006, shortly after the launch of the probe, it was deprived of the title of planet and became one of the five recognized dwarf planets.
Jusqu'à récemment, Pluton n'était qu'un point indistinct dans un puissant télescope, ba - en 2006, peu après le lancement de la sonde, elle a été déchue de son titre de planète et est devenue l'une des cinq planètes naines reconnues.
A tu nagle, dzięki nowym danym, stał się taką sensacją.
||suddenly|||||||sensation
Und hier ist er dank neuer Daten plötzlich zu einer solchen Sensation geworden.
And suddenly, thanks to new data, it became such a sensation.
Et voilà qu'il fait soudain sensation, grâce à de nouvelles données.
Pytanie, na jak długo.
The question is for how long.
Na początku roku, dwóch amerykańskich naukowców ogłosiło, że być może znaleźli coś bardziej odległego i większego od Plutona.
||||American||announced||||they found|||distant||||
Anfang dieses Jahres gaben zwei US-Wissenschaftler bekannt, dass sie möglicherweise etwas gefunden haben, das weiter entfernt und größer ist als Pluto.
Earlier this year, two American scientists announced that they might have found something more distant and larger than Pluto.
Coś na tyle dużego, że – jeśli istnieje – można to uznać za planetę.
|||||||||consider||
Something big enough that, if it exists, it could be considered a planet.
Nie byłoby to pierwsze ogłoszenie tego typu i moglibyśmy je spokojnie zignorować… Kłopot polega na tym, że tym razem jednym z autorów doniesienia jest odkrywca Eris – planety karłowatej, która namieszała w naszym rozumieniu Układu Słonecznego i której odkrycie pozbawiło Plutona tytułu planety.
||||announcement||||we could|||||lies||||||||of the authors|the report||the discoverer|Eris||dwarf||messed|||understanding|of the System|||||would deprive|||
It would not be the first announcement of this type and we could safely ignore it ... The trouble is that this time one of the authors of the report is the discoverer of Eris - a dwarf planet that confused our understanding of the solar system and whose discovery deprived Pluto of the planet title.
Ce ne serait pas la première annonce de ce genre et nous pourrions l'ignorer... Le problème, c'est que cette fois-ci, l'un des auteurs du rapport est le découvreur d'Eris, la planète naine qui a brouillé notre compréhension du système solaire et dont la découverte a dépouillé Pluton de son titre de planète.
Więc swoje miejsce w historii już ma.
So it already has its place in history.
Il a donc déjà sa place dans l'histoire.
Ale jeszcze nie zmieniajmy podręczników – nowe COŚ istnieje tylko prawdopodobnie.
|||let's change|textbooks|||exists||
Aber lassen Sie uns die Lehrbücher noch nicht ändern - das neue WAS existiert, ist nur wahrscheinlich.
But let's not change the manuals yet - the new SOMETHING only probably exists.
Dr Brown i dr Batygin zauważyli, że sześć odległych obiektów Pasa Kuipera (to takie miejsce za Neptunem: w skrócie – bardzo daleko) ma orbity są skierowane w tym samym kierunku.
Dr|Brown||Dr|Batygin||||distant|||Kuiper|||||Neptune||shortly||||||are directed||||direction
Dr. Brown and Dr. Batygin noticed that six distant objects of the Kuiper Belt (this is the place after Neptune: in short - very far) has orbits pointing in the same direction.
Brown et Batygin ont remarqué que six objets distants de la ceinture de Kuiper (c'est-à-dire le genre d'endroit situé au-delà de Neptune : très loin pour faire court) ont des orbites qui pointent dans la même direction.
Tak, jakby coś grawitacyjnie wypchnęło je w tamtą stronę.
|||gravitationally||||that way|
Als ob etwas sie durch die Schwerkraft in diese Richtung getrieben hätte.
As if something gravitationally pushed them that way.
Comme si quelque chose les poussait gravitationnellement dans cette direction.
Czymś takim mogłaby się okazać planeta, której istnienia jeszcze nie potwierdzono.
|||||||existence|||has been confirmed
Es könnte sich um einen Planeten handeln, dessen Existenz noch nicht bestätigt wurde.
A planet whose existence has not yet been confirmed could turn out to be such a thing.
Musiałaby być co najmniej wielkości Ziemi, ale prawdopodobnie byłaby 10 razy większa.
it would have to||||||||||
It would have to be at least the size of the Earth, but it would probably be 10 times larger.
Elle devrait être au moins de la taille de la Terre, mais probablement 10 fois plus grande.
Masa tego nieznanego ciała byłaby 5 tysięcy razy większa od masy Plutona.
||unknown|||||||the mass|
The mass of this unknown body would be 5,000 times that of Pluto.
Nie dostrzegliśmy go jeszcze, bo w najbliższym nam miejscu orbity byłoby 5 razy dalej niż Pluton (przypominam – do niedawna zaledwie kropka w teleskopie), w najdalszym – ponad 20 razy dalej.
|we noticed||||||||||||||I remind you|||only||||||||
Wir haben ihn noch nicht entdeckt, weil er am nächsten Punkt seiner Umlaufbahn fünfmal weiter entfernt ist als Pluto (ich erinnere Sie daran, dass er bis vor kurzem nur ein Punkt in einem Teleskop war), am weitesten entfernt ist er mehr als 20-mal weiter entfernt.
We haven't noticed it yet, because in our nearest orbit it would be 5 times further than Pluto (I remind you - until recently only a dot in the telescope), in the farthest - over 20 times further.
Nous ne l'avons pas encore repéré, car au point le plus proche de son orbite, il serait cinq fois plus éloigné que Pluton (je vous rappelle qu'il n'était jusqu'à récemment qu'un point dans un télescope), et au point le plus éloigné, plus de 20 fois plus éloigné.
Pełne okrążenie Słońca przez to nieznane ciało mogłoby trwać 10-20 tysięcy lat.
full|||||unknown|||last|thousand|
It could take 10-20 thousand years for this unknown body to orbit the sun completely.
Naukowcy twierdzą, że dość dobrze określili zarys orbity nieznanej planety.
|||||determined|||of an unknown|
Scientists say they have defined the orbit of an unknown planet fairly well.
Les scientifiques affirment avoir bien déterminé l'orbite de la planète inconnue.
Jednak jej znalezienie może jeszcze trochę potrwać – nie mamy danych pozwalających stwierdzić, w którym miejscu naszkicowanej drogi się ona znajduje.
||||||take|||||||||of the sketched||||
However, finding it may take some time - we have no data to determine where in the sketched road it is.
Cependant, il faudra peut-être encore du temps pour la trouver, car nous ne disposons pas des données nécessaires pour savoir où se trouve la route esquissée.
Jej znalezienie jest trudniejsze niż odszukanie igły w stogu siana i potrwa – według dr Browna – jeszcze przynajmniej 5 lat.
|||||finding|a needle|||hay||it will take|||Brown|||
Finding it is more difficult than finding a needle in a haystack, and it will take at least 5 years, according to Dr. Brown.
La trouver est plus difficile que de trouver une aiguille dans une botte de foin et il faudra, selon le Dr Brown, encore au moins cinq ans.
Nie byłby to pierwszy obiekt znaleziony tam, gdzie – według wcześniejszych teorii – raczej niczego nie powinniśmy się spodziewać.
|||||found||||previous|||||we should||expect
Es wäre nicht das erste Objekt, das dort gefunden wird, wo wir nach den bisherigen Theorien eigentlich nichts erwarten sollten.
It would not be the first object found where - according to earlier theories - we should not expect anything.
Ce ne serait pas le premier objet trouvé là où - selon les théories précédentes - on ne devrait s'attendre à rien.
W 2003 roku zespół, w którego skład wchodził dr Brown, odkrył planetoidę Sednę, która stała się wtedy najdalszym obserwowanym obiektem Układu Słonecznego.
In 2003, the team that included Dr. Brown discovered the asteroid Sedna, which then became the most distant object in the solar system.
En 2003, une équipe comprenant le Dr Brown a découvert l'astéroïde Sedna, qui est alors devenu l'objet observé le plus éloigné du système solaire.
Nie byłby to też pierwszy obiekt, którego istnienie przewidziały wcześniejsze obliczenia: takim obiektem był m.in.
Es wäre auch nicht das erste Objekt, dessen Existenz durch frühere Berechnungen vorhergesagt worden wäre: ein solches Objekt war unter anderem die
It would also not be the first object whose existence was predicted by earlier calculations: such an object was, among others
Ce ne serait pas non plus le premier objet dont l'existence aurait été prédite par des calculs antérieurs : un tel objet a été, entre autres, le
Neptun, którego istnienie najpierw wyliczono, a dopiero potem udało się go zobaczyć przez teleskop.
Neptun, dessen Existenz zuerst berechnet wurde und den man erst dann durch ein Teleskop sehen konnte.
Neptune, the existence of which was first enumerated and only then could be seen through a telescope.
Czy dziewiąta planeta istnieje?
Does the ninth planet exist?
Tego jeszcze nie wiemy.
We don't know that yet.
Ale nazwiska stojące za nową hipotezą sugerują, że nie ryzykujemy dużo obstawiając istnienie dużego obiektu gdzieś za Neptunem.
Die Namen, die hinter der neuen Hypothese stehen, legen jedoch nahe, dass wir nicht viel riskieren, wenn wir auf die Existenz eines großen Objekts irgendwo jenseits des Neptun wetten.
But the names behind the new hypothesis suggest that we are not risking much with a large object somewhere beyond Neptune.
Mais les noms qui se cachent derrière cette nouvelle hypothèse suggèrent que nous ne risquons pas grand-chose en pariant sur l'existence d'un objet de grande taille quelque part au-delà de Neptune.
Więcej informacji na temat Dziewiątej Planety oraz odnośnik do pracy naukowej na ten temat można znaleźć na stronie Caltechu.
More information about the Ninth Planet and a link to scientific work on the subject can be found on Caltech's website.
De plus amples informations sur la neuvième planète et un lien vers un article scientifique sur le sujet sont disponibles sur le site web de Caltech.
Zachęcam do subskrypcji podkastu za pośrednictwem iTunes lub RSS (odnośniki poniżej).
I encourage you to subscribe to the podcast via iTunes or RSS (links below).
Je vous encourage à vous abonner au podcast via iTunes ou RSS (liens ci-dessous).
Jeśli uważasz, że warto, zostaw też parę dobrych słów w recenzji na iTunes i podeślij informację o podkaście znajomym.
If you think it's worth it, also leave a few good words in the iTunes review and send the podcast to your friends.
Si vous pensez que cela en vaut la peine, veuillez également laisser quelques bons mots dans l'évaluation sur iTunes et transmettre des informations sur le podcast à vos amis.
Dzięki!
Źródło podkładu muzycznego: Garageband oraz Digital Voluntarism by go1dfish (c) 2013 Licensed under a Creative Commons Attribution Noncommercial (3.0) license.
Background music source: Garageband and Digital Voluntarism by go1dfish (c) 2013 Licensed under a Creative Commons Attribution Noncommercial (3.0) license.
Ft: Jeris, guitarmy, Admiral Bob Zaprenumeruj podkast on iTuneson Androidvia RSS
Ft: Jeris, guitarmy, Admiral Bob Subscribe to podcast on iTuneson Androidvia RSS
