×

Używamy ciasteczek, aby ulepszyć LingQ. Odwiedzając stronę wyrażasz zgodę na nasze polityka Cookie.

image

E-Books (english-e-reader), Incredible Earth

Incredible Earth

Earth's Crust

Earth is round, like an orange. Oranges have a skin and Earth has a skin, too. We call this skin Earth's crust. Under the crust, there is very hot rock.

Earth's crust has different pieces. These pieces move very, very slowly. Millions of years ago, the pieces moved and made mountains. Under mountains, the crust is thick, but under the ocean, it's thinner. When two pieces of the crust move and meet, there can be earthquakes.

A volcano is a hole in Earth's crust. When a volcano erupts, hot rock flies out from under the ground, and melted rock pours out over the ground. Volcanoes under the ocean sometimes make new islands. In 1963, a volcano in the Atlantic Ocean made a new island called Surtsey.

There are many different rocks in Earth's crust. They are millions of years old. The rocks are often different colors. In the Painted Desert in Arizona in the USA, you can see the different rocks.

CHAPTER TWO

Oceans

On Earth, there is more ocean than land. The Pacific Ocean is the biggest ocean. It's bigger than Africa!

Did you know that there are mountains and valleys under the ocean? Some of these mountains are bigger than the biggest mountains on land. In the deepest parts of the ocean, the water is 10 kilometers deep.

The water in the ocean is always moving. Waves hit the land and break the rocks. Sometimes, big pieces of rock fall into the ocean. They leave big cliffs, like the beautiful Uluwatu Cliffs in Bali in Indonesia.

Where the ocean is warm, we sometimes find coral. Coral is made of millions of very small animals that make hard covers around themselves. When the animals die, the hard covers make the coral reef.

The Great Barrier Reef near Australia is the biggest coral reef in the world. It's 2,600 kilometers long. Sea turtles, dolphins, and many other amazing animals live there.

In some places, where the coral reef is very big, it comes out of the water. It makes a small island.

CHAPTER THREE

Rivers and Waterfalls

Rivers usually begin as streams in mountains. The water comes from rain or snow. All rivers then go to the ocean.

Big rivers are very strong. When the ground under a river is soft, the river makes valleys. When the ground under it is hard rock, there are waterfalls or rapids.

One incredible waterfall is the Iguazu Falls between Argentina and Brazil. Iguazu means 'big water' in an old language of South America.

There's more water in the River Amazon than in any other river in the world. It begins in the mountains in Peru and Ecuador. Then it goes through the rainforest in Brazil, and to the Atlantic Ocean.

There are no bridges on the Amazon. First, the river goes through rainforest and there are no roads. Then, near the ocean, the river is very wide so people can't build bridges. They cross the river by boat.

The Amazon is the home of one of the longest snakes, called anacondas. Some grow to 9 meters long.

CHAPTER FOUR

Glaciers and Icebergs

The coldest places on Earth are in the highest mountains, and at the North and South Poles. Here, there are rivers made of ice. They are called glaciers. Glaciers begin when snow falls.

Mountain glaciers move very, very slowly down the mountain. When the ice melts, the water goes into rivers. It can take thousands of years for the water from a glacier to get to the ocean.

At the North and South Poles, where the glaciers are near the ocean, very big pieces of ice break off. These are called icebergs. Icebergs move slowly on the ocean.

Near the North Pole, Ilulissat is one of the most incredible places on Earth - and one of the coldest. The glacier and icebergs here are very, very big. The glacier is about 40 kilometers long and it moves slowly to the Arctic Ocean. It moves about 30 meters every day.

Icebergs are dangerous for boats. Most of the ice is under the water, so people in boats can't see all the ice.

CHAPTER FIVE

Hot Water

Imagine you are in this park. Suddenly, you hear a loud noise of water moving very fast. Then hot water and steam pour out of the ground. You are looking at a geyser.

What makes a geyser? When it rains or snows, the water goes into the ground. Deep under the ground, there is hot rock. If rainwater touches a lot of hot rock, it begins to boil. Then there's a lot of steam.

Suddenly, the water can't stay under the ground. It has to come out. Geysers are very hot, so don't go near them!

These white cliffs look like they are made of ice, but they are really made of rock. Hot water came out of the ground and poured down the mountain. Then minerals in the water made these incredible cliffs. They look like waterfalls, but they never move. They are thousands of years old.

At the Jigokudani Monkey Park in Japan, hot water from under the ground makes pools. When the weather is cold, monkeys sit in the warm water.

CHAPTER SIX

Mountains and Lakes

The biggest mountain chain in the world is the Himalayas in Asia. It began when two pieces of Earth's crust met and moved up. They began to move about 50 million years ago - and they are moving now, very slowly.

The top of Mount Everest in the Himalayas is the highest place on Earth - it's about 9 kilometers above the ocean. Everest is very big and it's getting bigger. The top of Everest goes up about 5 millimeters every year, because Earth's crust is moving all the time.

Near high mountains, there are often deep lakes. The deepest lake in the world is Lake Baikal in Russia. It's more than 1,600 meters deep. Scientists are exploring the lake in small submarines.

Lake Baikal began when pieces of Earth's crust moved and made a deep hole. Water from 330 rivers goes into Lake Baikal. There's more water here than in all the Great Lakes in North America!

CHAPTER SEVEN

Caves

Caves are incredible underground worlds. Many people are interested in them.

What makes a cave? Near the coast, ocean waves hit cliffs and make holes. In the mountains, the moving ice in a glacier makes caves in the rock.

The most incredible caves are in soft rock called limestone. Rain falls on the limestone and makes holes. Slowly, the holes grow bigger and make caves. This takes thousands and thousands of years.

The Sarawak Chamber in Borneo is the biggest cave in the world. It's longer than ten big planes!

Caves are usually very wet because water comes through the rock. Slowly, the raindrops mix with minerals and build incredible rock sculptures, called stalactites and stalagmites.

Thousands of years ago, people lived in caves. They didn't have books or paper, so they drew pictures on the cave walls. People drew this picture in a cave in France, about 16,000 years ago.

CHAPTER EIGHT

Earthquakes and Tsunamis

Usually, Earth's crust moves very slowly - only a few millimeters every year. Sometimes, two pieces of the crust move suddenly in different directions, and then there's an earthquake.

Earthquakes are dangerous because buildings sometimes fall down. When there's an earthquake, people in buildings go under a heavy table. Or they stand between two rooms. These are good ideas - they can help to keep people safe.

There are earthquakes under the ocean, too. Usually, they are small and not dangerous. Sometimes an earthquake under the ocean makes a giant wave called a tsunami. Tsunamis can be very dangerous.

After a tsunami, there are often floods. There's water everywhere. Houses, cars, and trees are in the water. The water isn't clean, so many people are sick. In 2004, there was a very big tsunami in the Indian Ocean. Many people died.

CHAPTER NINE

Deserts

A desert is a dry place, with almost no rain. About 20 percent (%) of the land on Earth is desert. What are deserts made of? Some deserts are made of sand, and many deserts are made of stones or rocks. Deserts are usually hot, but not always. Antarctica is a cold desert. It doesn't rain often there, but there's lots of ice.

The Sahara Desert in Africa is the biggest hot desert on Earth. It's bigger than Australia! The animals in the desert can live there because they don't drink very often.

Camels can live for a week with no water.

In Bolivia in South America, there's a desert made of salt. It's called the Salar de Uyuni. About 40,000 years ago, it was a saltwater lake, but now the ground is hard and dry most of the time. Sometimes the ground looks like a big mirror.

Many people visit the Salar de Uyuni because it's an incredible place. There's even a hotel made of salt!

CHAPTER TEN

Erosion

Where are these rocks? Are they on the moon? No, they are in Cappadocia in Turkey.

They look like sculptures, but no one made them. Really, the windy weather made them. These rocks are not very hard. The wind blows on them and very slowly changes them. When the weather changes Earth in this way, we call it erosion.

In the Colorado River in the USA, erosion began about 20 million years ago. The river moved over the rock and slowly broke it. Sun, cold weather, and wind broke the rock, too. All these things made the incredible deep valley called the Grand Canyon.

Wind, rain, sun, and snow - the weather is a part of Earth's story. Sun and wind make deserts. Glaciers move between mountains and make valleys. Rain falls on limestone and makes caves... This story began millions of years ago, and it is still going on. What an incredible story it is!

- THE END -

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Incredible Earth Невероятная Земля| الأرض لا تصدق Neuvěřitelná Země Unglaubliche Erde Incredible Earth Tierra increíble L'incroyable Terre 信じられないほどの地球 인크레더블 어스 Niesamowita Ziemia Terra Incrível Невероятная Земля Neverjetna Zemlja İnanılmaz Dünya Неймовірна Земля 不可思议的地球

Earth's Crust |Земная кора |corteza terrestre قشرة الأرض Zemská kůra Corteza terrestre 地球の地殻

Earth is round, like an orange. الأرض مستديرة، مثل البرتقالة. Země je kulatá, jako pomeranč. La Tierra es redonda, como una naranja. Ziemia jest okrągła jak pomarańcza. Zemlja je okrogla kot pomaranča. Oranges have a skin and Earth has a skin, too. Pomeranče mají slupku a Země má taky slupku. Las naranjas tienen piel y la Tierra también. オレンジにも皮があり、地球にも皮があります。 Pomaranče imajo kožo in tudi Zemlja ima kožo. We call this skin Earth's crust. نحن نسمي هذا الجلد قشرة الأرض. Tuto kůži nazýváme zemská kůra. A esta piel la llamamos corteza terrestre. 私たちはこの皮膚を地球の地殻と呼んでいます。 Мы называем эту кожу земной корой. Tej koži pravimo zemeljska skorja. Under the crust, there is very hot rock. |||||||Под корой находится очень горячая порода. تحت القشرة هناك صخرة ساخنة جدا. Pod kůrou je velmi žhavá hornina. Bajo la corteza hay rocas muy calientes. 地殻の下には、とても熱い岩石があります。 Pod skorupą znajduje się bardzo gorąca skała. Под корой находится очень горячая порода. Pod skorjo je zelo vroča kamnina.

Earth's crust has different pieces. قشرة الأرض لها قطع مختلفة. Zemská kůra má různé části. La corteza terrestre tiene diferentes piezas. 地球の地殻にはさまざまな部分があります。 Земная кора состоит из разных частей. Zemeljska skorja je sestavljena iz različnih delov. These pieces move very, very slowly. تتحرك هذه القطع ببطء شديد. Tyto kusy se pohybují velmi, velmi pomalu. Estas piezas se mueven muy, muy lentamente. Te elementy poruszają się bardzo, bardzo powoli. Эти части двигаются очень, очень медленно. Ti deli se premikajo zelo počasi. Millions of years ago, the pieces moved and made mountains. منذ ملايين السنين، تحركت القطع وشكلت الجبال. Před miliony let se kusy pohnuly a vytvořily hory. 何百万年も前に、破片が移動して山を作りました。 Miliony lat temu kawałki poruszały się i tworzyły góry. Миллионы лет назад части двигались и образовывали горы. Pred milijoni let so se kosi premikali in ustvarjali gore. Under mountains, the crust is thick, but under the ocean, it's thinner. |||||||||||más delgada تحت الجبال، تكون القشرة سميكة، ولكن تحت المحيط تكون أرق. Pod horami je kůra tlustá, ale pod oceánem je tenčí. Bajo las montañas, la corteza es gruesa, pero bajo el océano es más fina. 山の下では地殻は厚いが、海の下では地殻は薄い。 산 아래는 지각이 두껍지만 바다 아래는 지각이 더 얇습니다. Под горами кора толстая, а под океаном тоньше. Pod gorami je skorja debela, pod oceanom pa tanjša. When two pieces of the crust move and meet, there can be earthquakes. عندما تتحرك قطعتان من القشرة الأرضية وتلتقيان، يمكن أن تحدث زلازل. Když se dva kusy kůry pohnou a setkají, může dojít k zemětřesení. Cuando dos trozos de la corteza se mueven y se encuentran, pueden producirse terremotos. 地殻の 2 つの部分が移動して接触すると、地震が発生する可能性があります。 Gdy dwa fragmenty skorupy ziemskiej poruszają się i stykają, może dojść do trzęsienia ziemi. Когда два куска земной коры движутся и встречаются, могут быть землетрясения. Ko se dva dela zemeljske skorje premakneta in srečata, lahko pride do potresa.

A volcano is a hole in Earth's crust. البركان هو ثقب في قشرة الأرض. Sopka je díra v zemské kůře. Un volcán es un agujero en la corteza terrestre. 火山は地球の地殻の穴です。 Wulkan to dziura w skorupie ziemskiej. Вулкан – это дыра в земной коре. Vulkan je luknja v zemeljski skorji. When a volcano erupts, hot rock flies out from under the ground, and melted rock pours out over the ground. ||volcán|erupciona||||||||||derretida||se derrama|||| عندما يثور بركان، تتطاير الصخور الساخنة من تحت الأرض، وتتطاير الصخور المنصهرة على الأرض. Když sopka vybuchne, žhavá skála vyletí zpod země a roztavená skála se vylije nad zem. Cuando un volcán entra en erupción, la roca caliente sale volando de debajo de la tierra y la roca fundida se derrama sobre el suelo. 火山が噴火すると、地中から熱い岩石が飛び出し、溶けた岩石が地表に流れ出します。 При извержении вулкана из-под земли вылетает горячая порода, а расплавленная скала выливается на землю. Ob izbruhu vulkana izpod tal letijo vroče kamnine, po tleh pa se razlijejo staljene kamnine. Volcanoes under the ocean sometimes make new islands. Sopky pod oceánem někdy vytvářejí nové ostrovy. Los volcanes bajo el océano a veces crean nuevas islas. 海底の火山は時々新しい島を作ります。 Wulkany pod oceanem czasami tworzą nowe wyspy. Вулканы под океаном иногда образуют новые острова. Vulkani pod oceanom včasih ustvarijo nove otoke. In 1963, a volcano in the Atlantic Ocean made a new island called Surtsey. |||||Atlántico|||||||Surtsey في عام 1963، قام بركان في المحيط الأطلسي بتكوين جزيرة جديدة تسمى سورتسي. V roce 1963 vytvořila sopka v Atlantském oceánu nový ostrov s názvem Surtsey. En 1963, un volcán del océano Atlántico creó una nueva isla llamada Surtsey. 1963 年、大西洋の火山がサーツィーと呼ばれる新しい島を作りました。 В 1963 году вулкан в Атлантическом океане образовал новый остров под названием Суртсей. Leta 1963 je vulkan v Atlantskem oceanu ustvaril nov otok Surtsey.

There are many different rocks in Earth's crust. هناك العديد من الصخور المختلفة في القشرة الأرضية. V zemské kůře je mnoho různých hornin. Hay muchas rocas diferentes en la corteza terrestre. 地球の地殻にはさまざまな岩石があります。 W skorupie ziemskiej występuje wiele różnych skał. В земной коре много разных горных пород. V Zemljini skorji je veliko različnih kamnin. They are millions of years old. عمرهم ملايين السنين. Jsou miliony let staré. Tienen millones de años. 彼らは何百万歳です。 Mają one miliony lat. Им миллионы лет. Stari so več milijonov let. The rocks are often different colors. غالبًا ما تكون الصخور بألوان مختلفة. Skály mají často různé barvy. Las rocas suelen ser de distintos colores. 岩はしばしば異なる色です。 Камни часто бывают разного цвета. Skale so pogosto različnih barv. In the Painted Desert in Arizona in the USA, you can see the different rocks. في الصحراء المرسومة في أريزونا بالولايات المتحدة الأمريكية، يمكنك رؤية الصخور المختلفة. V Painted Desert v Arizoně v USA můžete vidět různé skály. En el Desierto Pintado de Arizona, en Estados Unidos, se pueden ver las diferentes rocas. アメリカのアリゾナ州にあるペインテッド砂漠では、さまざまな岩を見ることができます。 미국 애리조나에 있는 페인트 사막에서는 다양한 바위를 볼 수 있습니다. Na Malowanej Pustyni w Arizonie w USA można zobaczyć różne skały. В Раскрашенной пустыне в Аризоне в США можно увидеть разные камни. V pobarvani puščavi v Arizoni v ZDA lahko vidite različne kamnine.

CHAPTER TWO

Oceans океаны

On Earth, there is more ocean than land. Na Zemi je více oceánů než pevniny. En la Tierra hay más océano que tierra. 地球上では、陸地より海の方が多い。 На Земле больше океана, чем суши. Na Zemlji je več oceanov kot kopnega. The Pacific Ocean is the biggest ocean. Tichý oceán je největší oceán. El océano Pacífico es el más grande. Ocean Spokojny jest największym oceanem. Tihi ocean je največji ocean. It's bigger than Africa! Je větší než Afrika! Es más grande que África. Это больше, чем Африка! Večja je od Afrike!

Did you know that there are mountains and valleys under the ocean? ||||||||valles||| هل تعلم أن هناك جبالاً وودياناً تحت المحيط؟ Věděli jste, že pod oceánem jsou hory a údolí? ¿Sabía que hay montañas y valles bajo el océano? 海の下に山あり谷ありがあることをご存知ですか? Czy wiesz, że pod oceanem znajdują się góry i doliny? Знаете ли вы, что под океаном есть горы и долины? Ali ste vedeli, da so pod oceanom gore in doline? Some of these mountains are bigger than the biggest mountains on land. Některé z těchto hor jsou větší než největší hory na zemi. Algunas de estas montañas son más grandes que las mayores montañas terrestres. これらの山のいくつかは、陸上で最大の山よりも大きいです。 Niektóre z tych gór są większe niż największe góry na lądzie. Некоторые из этих гор больше, чем самые большие горы на суше. Nekatere od teh gora so večje od največjih gora na kopnem. In the deepest parts of the ocean, the water is 10 kilometers deep. ||más profundas||||||||| وفي أعمق أجزاء المحيط يصل عمق الماء إلى 10 كيلومترات. V nejhlubších částech oceánu je voda hluboká 10 kilometrů. En las zonas más profundas del océano, el agua alcanza los 10 kilómetros de profundidad. 海の最も深い部分では、水は10キロメートルの深さです。 바다의 가장 깊은 곳에서는 수심이 10km에 달합니다. W najgłębszych częściach oceanu woda ma głębokość 10 kilometrów. В самых глубоких частях океана вода имеет глубину 10 километров. V najglobljih delih oceana je voda globoka 10 kilometrov.

The water in the ocean is always moving. الماء في المحيط يتحرك دائمًا. Voda v oceánu se neustále pohybuje. 海の水は常に動いています。 Woda w oceanie zawsze się porusza. Вода в океане всегда движется. Voda v oceanu se vedno premika. Waves hit the land and break the rocks. ضربت الأمواج الأرض وكسرت الصخور. Vlny narážejí na zemi a lámou skály. Las olas golpean la tierra y rompen las rocas. Fale uderzają o ląd i rozbijają skały. Волны ударяются о землю и разбивают скалы. Valovi udarjajo ob kopno in lomijo skale. Sometimes, big pieces of rock fall into the ocean. في بعض الأحيان، تسقط قطع كبيرة من الصخور في المحيط. Někdy do oceánu spadnou velké kusy skály. A veces, grandes trozos de roca caen al océano. Иногда большие куски скалы падают в океан. Včasih v ocean padejo veliki kosi kamenja. They leave big cliffs, like the beautiful Uluwatu Cliffs in Bali in Indonesia. ||||||||||||en Indonesia يتركون المنحدرات الكبيرة، مثل منحدرات أولواتو الجميلة في بالي بإندونيسيا. Opouštějí velké útesy, jako jsou krásné útesy Uluwatu na Bali v Indonésii. Dejan grandes acantilados, como los bellos acantilados de Uluwatu, en Bali (Indonesia). Pozostawiają duże klify, takie jak piękne klify Uluwatu na Bali w Indonezji. Они оставляют большие скалы, такие как красивые скалы Улувату на Бали в Индонезии. Po njih ostanejo velike pečine, kot so čudovite pečine Uluwatu na Baliju v Indoneziji.

Where the ocean is warm, we sometimes find coral. ||||||||coral Tam, kde je oceán teplý, občas najdeme korály. Donde el océano es cálido, a veces encontramos coral. Tam, gdzie ocean jest ciepły, czasami znajdujemy koralowce. Там, где океан теплый, мы иногда находим кораллы. Tam, kjer je ocean topel, včasih najdemo korale. Coral is made of millions of very small animals that make hard covers around themselves. coral||||||||||||cubiertas|| يتكون المرجان من ملايين الحيوانات الصغيرة جدًا التي تصنع أغطية صلبة حول نفسها. Korál se skládá z milionů velmi malých živočichů, kteří kolem sebe vytvářejí tvrdé kryty. El coral está formado por millones de animales muy pequeños que forman una cubierta dura a su alrededor. サンゴは何百万もの非常に小さな動物でできており、自分の周りを固く覆っています。 산호는 수백만 마리의 아주 작은 동물들이 자신의 몸을 단단하게 덮고 있는 구조로 이루어져 있습니다. Koralowce składają się z milionów bardzo małych zwierząt, które tworzą wokół siebie twarde pokrywy. Коралл состоит из миллионов очень маленьких животных, которые создают вокруг себя твердые покровы. Korale so sestavljene iz milijonov zelo majhnih živali, ki se obdajajo s trdimi pokrovi. When the animals die, the hard covers make the coral reef. ||||||cubiertas duras|||| Když zvířata zemřou, tvrdé pokrývky vytvoří korálový útes. Cuando los animales mueren, las cubiertas duras forman el arrecife de coral. 動物が死ぬと、ハードカバーがサンゴ礁を作ります。 Kiedy zwierzęta umierają, twarde pokrywy tworzą rafę koralową. Когда животные умирают, твердые покровы образуют коралловый риф. Ko živali odmrejo, se iz trdih pokrovov ustvari koralni greben.

The Great Barrier Reef near Australia is the biggest coral reef in the world. |||||Australia|||||||| يعد الحاجز المرجاني العظيم بالقرب من أستراليا أكبر الشعاب المرجانية في العالم. Velký bariérový útes u Austrálie je největším korálovým útesem na světě. La Gran Barrera de Coral, cerca de Australia, es el mayor arrecife de coral del mundo. オーストラリア近郊のグレートバリアリーフは、世界最大のサンゴ礁です。 Wielka Rafa Koralowa w pobliżu Australii jest największą rafą koralową na świecie. Большой Барьерный риф недалеко от Австралии — самый большой коралловый риф в мире. It's 2,600 kilometers long. Tiene 2.600 kilómetros de largo. Его длина составляет 2600 километров. Sea turtles, dolphins, and many other amazing animals live there. ||delfines||||||| Žijí tam mořské želvy, delfíni a mnoho dalších úžasných zvířat. Allí viven tortugas marinas, delfines y muchos otros animales asombrosos. Там живут морские черепахи, дельфины и многие другие удивительные животные. Tam živijo morske želve, delfini in številne druge čudovite živali.

In some places, where the coral reef is very big, it comes out of the water. وفي بعض الأماكن، حيث تكون الشعاب المرجانية كبيرة جدًا، تخرج من الماء. Na některých místech, kde je korálový útes velmi velký, vytéká z vody. En algunos lugares, donde el arrecife de coral es muy grande, sale del agua. サンゴ礁が非常に大きい場所では、水から出てきます。 산호초가 매우 큰 곳에서는 산호초가 물 밖으로 나오기도 합니다. W niektórych miejscach, gdzie rafa koralowa jest bardzo duża, wychodzi z wody. В некоторых местах, где коралловый риф очень большой, он выходит из воды. Na nekaterih mestih, kjer je koralni greben zelo velik, se pojavlja iz vode. It makes a small island. Tvoří malý ostrov. Forma una pequeña isla. Tworzy małą wyspę. Получается небольшой остров. Na njem je majhen otok.

CHAPTER THREE

Rivers and Waterfalls ||cascadas الأنهار والشلالات Řeky a vodopády Ríos y cascadas Reke in slapovi

Rivers usually begin as streams in mountains. تبدأ الأنهار عادةً على شكل تيارات في الجبال. Řeky obvykle začínají jako potoky v horách. Los ríos suelen nacer como arroyos en las montañas. Rzeki zwykle biorą swój początek jako strumienie w górach. Реки обычно начинаются как ручьи в горах. Reke se običajno začnejo kot potoki v gorah. The water comes from rain or snow. الماء يأتي من المطر أو الثلج. Voda pochází z deště nebo sněhu. El agua procede de la lluvia o la nieve. Woda pochodzi z deszczu lub śniegu. Вода поступает от дождя или снега. Voda prihaja iz dežja ali snega. All rivers then go to the ocean. ثم تذهب جميع الأنهار إلى المحيط. Všechny řeky pak jdou do oceánu. Todos los ríos van a parar al océano. Тогда все реки впадают в океан. Vse reke se nato izlivajo v ocean.

Big rivers are very strong. الأنهار الكبيرة قوية جدًا. Velké řeky jsou velmi silné. Los grandes ríos son muy fuertes. Большие реки очень сильные. Velike reke so zelo močne. When the ground under a river is soft, the river makes valleys. عندما تكون الأرض تحت النهر ناعمة، يصنع النهر أودية. Když je země pod řekou měkká, řeka vytváří údolí. Cuando el suelo bajo un río es blando, el río hace valles. 川の下の地面が柔らかいとき、川は谷を作ります。 강 아래의 지반이 부드러우면 강은 계곡을 만듭니다. Gdy grunt pod rzeką jest miękki, rzeka tworzy doliny. Когда земля под рекой мягкая, река образует долины. Ko so tla pod reko mehka, reka ustvarja doline. When the ground under it is hard rock, there are waterfalls or rapids. ||||||||||||rápidos وعندما تكون الأرض تحتها صخرية صلبة، تكون هناك شلالات أو منحدرات. Když je pod ním tvrdá skála, jsou tam vodopády nebo peřeje. Cuando el suelo bajo ella es de roca dura, hay cascadas o rápidos. その下の地面が硬い岩の場合、滝や急流があります。 그 아래의 땅이 단단한 암석인 경우 폭포나 급류가 있습니다. Gdy podłoże stanowi twarda skała, pojawiają się wodospady lub bystrza. Когда грунт под ним твердый, бывают водопады или пороги. Če so tla pod njo trdna kamnina, se pojavijo slapovi ali brzice.

One incredible waterfall is the Iguazu Falls between Argentina and Brazil. |||||Iguazú||||| أحد الشلالات المذهلة هي شلالات إجوازو بين الأرجنتين والبرازيل. Jeden neuvěřitelný vodopád jsou vodopády Iguazu mezi Argentinou a Brazílií. Unas cataratas increíbles son las de Iguazú, entre Argentina y Brasil. Jednym z niesamowitych wodospadów jest wodospad Iguazu między Argentyną a Brazylią. Один невероятный водопад — водопад Игуасу между Аргентиной и Бразилией. Neverjeten slap je slap Iguazu med Argentino in Brazilijo. Iguazu means 'big water' in an old language of South America. Iguazú|||||||||| إجوازو تعني "المياه الكبيرة" في إحدى اللغات القديمة في أمريكا الجنوبية. Iguazu znamená ve starém jazyce Jižní Ameriky „velká voda“. Iguazú significa "agua grande" en una antigua lengua de Sudamérica. Iguazu oznacza "wielką wodę" w starym języku Ameryki Południowej. Игуасу означает «большая вода» на старом языке Южной Америки. Iguazu v starem južnoameriškem jeziku pomeni "velika voda".

There's more water in the River Amazon than in any other river in the world. هناك مياه في نهر الأمازون أكثر من أي نهر آخر في العالم. V řece Amazon je více vody než v kterékoli jiné řece na světě. Hay más agua en el río Amazonas que en cualquier otro río del mundo. アマゾン川には、世界の他のどの川よりも多くの水があります。 아마존 강에는 전 세계 어느 강보다 많은 물이 있습니다. В реке Амазонке больше воды, чем в любой другой реке мира. V reki Amazonki je več vode kot v kateri koli drugi reki na svetu. It begins in the mountains in Peru and Ecuador. ||||||||Ecuador يبدأ في الجبال في بيرو والإكوادور. Začíná v horách v Peru a Ekvádoru. Comienza en las montañas de Perú y Ecuador. Начинается в горах Перу и Эквадора. Začne se v gorah v Peruju in Ekvadorju. Then it goes through the rainforest in Brazil, and to the Atlantic Ocean. |||||selva tropical||||||| ثم يمر عبر الغابات المطيرة في البرازيل، وإلى المحيط الأطلسي. Pak jde přes deštný prales v Brazílii a do Atlantského oceánu. Luego atraviesa la selva tropical de Brasil y llega al océano Atlántico. Затем он проходит через тропический лес Бразилии и достигает Атлантического океана. Nato poteka skozi deževni gozd v Braziliji do Atlantskega oceana.

There are no bridges on the Amazon. Na Amazonce nejsou žádné mosty. No hay puentes en el Amazonas. Na Amazonce nie ma mostów. Na Amazonki ni mostov. First, the river goes through rainforest and there are no roads. أولاً، يمر النهر عبر الغابات المطيرة ولا توجد طرق. Za prvé, řeka prochází deštným pralesem a nejsou zde žádné silnice. En primer lugar, el río atraviesa selva tropical y no hay carreteras. Во-первых, река проходит через тропический лес, а дорог нет. Prvič, reka teče skozi deževni gozd, kjer ni cest. Then, near the ocean, the river is very wide so people can't build bridges. ثم، بالقرب من المحيط، النهر واسع جدًا بحيث لا يتمكن الناس من بناء الجسور. Potom, v blízkosti oceánu, je řeka velmi široká, takže lidé nemohou stavět mosty. Luego, cerca del océano, el río es muy ancho, por lo que no se pueden construir puentes. Następnie, w pobliżu oceanu, rzeka jest bardzo szeroka, więc ludzie nie mogą budować mostów. Затем, у океана, река очень широкая, поэтому люди не могут строить мосты. V bližini oceana je reka zelo široka, zato ljudje ne morejo graditi mostov. They cross the river by boat. يعبرون النهر بالقارب. Přeplouvají řeku lodí. Они пересекают реку на лодке. Reko prečkata s čolnom.

The Amazon is the home of one of the longest snakes, called anacondas. ||||||||||||anacondas تعد غابات الأمازون موطنًا لواحدة من أطول الثعابين تسمى الأناكوندا. Amazonka je domovem jednoho z nejdelších hadů, nazývaných anakondy. El Amazonas es el hogar de una de las serpientes más largas, las anacondas. アマゾンは、アナコンダと呼ばれる最も長いヘビの1つの家です。 Амазонка является домом для одной из самых длинных змей, называемой анакондой. V Amazoniji živi ena najdaljših kač, imenovana anakonda. Some grow to 9 meters long. يصل طول بعضها إلى 9 أمتار. Některé dorůstají délky až 9 metrů. Algunas alcanzan los 9 metros de longitud. Niektóre dorastają do 9 metrów długości. Некоторые вырастают до 9 метров в длину. Nekateri zrastejo do 9 metrov v dolžino.

CHAPTER FOUR

Glaciers and Icebergs الأنهار الجليدية والجبال الجليدية Ledovce a ledovce Glaciares e icebergs Ледники и айсберги Ledeniki in ledene gore

The coldest places on Earth are in the highest mountains, and at the North and South Poles. |más frías|||||||||||||||los polos أبرد الأماكن على وجه الأرض توجد في أعلى الجبال، وفي القطبين الشمالي والجنوبي. Nejchladnější místa na Zemi jsou v nejvyšších horách a na severním a jižním pólu. Los lugares más fríos de la Tierra se encuentran en las montañas más altas y en los polos Norte y Sur. Najzimniejsze miejsca na Ziemi znajdują się w najwyższych górach oraz na biegunie północnym i południowym. Самые холодные места на Земле находятся в самых высоких горах, на Северном и Южном полюсах. Najhladnejši kraji na Zemlji so v najvišjih gorah ter na severnem in južnem polu. Here, there are rivers made of ice. هنا، هناك أنهار مصنوعة من الجليد. Tady jsou řeky z ledu. Aquí hay ríos de hielo. Tutaj są rzeki zrobione z lodu. Здесь есть реки изо льда. Tu so reke iz ledu. They are called glaciers. يطلق عليهم الأنهار الجليدية. Říká se jim ledovce. Их называют ледниками. Imenujejo se ledeniki. Glaciers begin when snow falls. Ledovce začínají, když napadne sníh. Los glaciares comienzan cuando cae la nieve. 눈이 내리면 빙하가 시작됩니다. Lodowce zaczynają się, gdy spadnie śnieg. Ледники начинаются, когда выпадает снег. Ľadovce začínajú, keď napadne sneh. Ledeniki se začnejo oblikovati, ko zapade sneg.

Mountain glaciers move very, very slowly down the mountain. تتحرك الأنهار الجليدية الجبلية ببطء شديد أسفل الجبل. Horské ledovce se z hory pohybují velmi, velmi pomalu. Los glaciares de montaña se mueven muy, muy lentamente montaña abajo. Горные ледники очень-очень медленно спускаются с горы. Gorski ledeniki se po gorah premikajo zelo počasi. When the ice melts, the water goes into rivers. |||se derrite||||| Když led taje, voda jde do řek. Cuando el hielo se derrite, el agua va a parar a los ríos. Когда лед тает, вода уходит в реки. Ko se led stopi, se voda steka v reke. It can take thousands of years for the water from a glacier to get to the ocean. Může trvat tisíce let, než se voda z ledovce dostane do oceánu. El agua de un glaciar puede tardar miles de años en llegar al océano. 氷河からの水が海に到達するまでには数千年かかることがあります。 빙하의 물이 바다에 도달하는 데는 수천 년이 걸릴 수 있습니다. Dotarcie wody z lodowca do oceanu może zająć tysiące lat. Чтобы вода из ледника попала в океан, могут пройти тысячи лет. Voda iz ledenika lahko do oceana pride šele po več tisoč letih.

At the North and South Poles, where the glaciers are near the ocean, very big pieces of ice break off. وفي القطبين الشمالي والجنوبي، حيث الأنهار الجليدية بالقرب من المحيط، تنكسر قطع كبيرة جدًا من الجليد. Na severním a jižním pólu, kde jsou ledovce blízko oceánu, se odlamují velmi velké kusy ledu. En los polos Norte y Sur, donde los glaciares están cerca del océano, se desprenden trozos de hielo muy grandes. 氷河が海の近くにある北極と南極では、非常に大きな氷が砕けます。 빙하가 바다와 가까운 북극과 남극에서는 매우 큰 얼음 조각이 떨어져 나갑니다. Na biegunach północnym i południowym, gdzie lodowce znajdują się blisko oceanu, odrywają się bardzo duże kawałki lodu. На Северном и Южном полюсах, где ледники находятся близко к океану, откалываются очень большие куски льда. Na severnem in južnem polu, kjer so ledeniki blizu oceana, se lomijo zelo veliki kosi ledu. These are called icebergs. وتسمى هذه الجبال الجليدية. Říká se jim ledovce. Se llaman icebergs. Их называют айсбергами. To so ledene gore. Icebergs move slowly on the ocean. تتحرك الجبال الجليدية ببطء على المحيط. Ledovce se pomalu pohybují po oceánu. Айсберги медленно движутся по океану. Ledene gore se po oceanu premikajo počasi.

Near the North Pole, Ilulissat is one of the most incredible places on Earth - and one of the coldest. ||||Ilulissat|||||||||||||| بالقرب من القطب الشمالي، تعد إيلوليسات واحدة من أكثر الأماكن الرائعة على وجه الأرض - وواحدة من أبرد الأماكن. Nedaleko severního pólu je Ilulissat jedním z nejneuvěřitelnějších míst na Zemi – a jedním z nejchladnějších. Cerca del Polo Norte, Ilulissat es uno de los lugares más increíbles de la Tierra, y uno de los más fríos. در نزدیکی قطب شمال، Ilulissat یکی از باورنکردنی‌ترین مکان‌های روی زمین است - و یکی از سردترین مکان‌ها. 북극 근처의 일룰리사트는 지구상에서 가장 놀라운 장소 중 하나이자 가장 추운 곳 중 하나입니다. W pobliżu bieguna północnego, Ilulissat jest jednym z najbardziej niesamowitych miejsc na Ziemi - i jednym z najzimniejszych. Рядом с Северным полюсом Илулиссат — одно из самых невероятных мест на Земле — и одно из самых холодных. Ilulissat je blizu severnega tečaja, eden najbolj neverjetnih krajev na Zemlji - in eden najhladnejših. The glacier and icebergs here are very, very big. Ledovec a ledovce jsou zde velmi, velmi velké. 이곳의 빙하와 빙산은 아주 아주 큽니다. Ледник и айсберги здесь очень и очень большие. Ledenik in ledene gore so tu zelo, zelo veliki. The glacier is about 40 kilometers long and it moves slowly to the Arctic Ocean. يبلغ طول النهر الجليدي حوالي 40 كيلومترًا ويتحرك ببطء إلى المحيط المتجمد الشمالي. Ledovec je dlouhý asi 40 kilometrů a pomalu se přesouvá do Severního ledového oceánu. Lodowiec ma około 40 kilometrów długości i powoli przemieszcza się do Oceanu Arktycznego. Ледник имеет длину около 40 километров и медленно движется к Северному Ледовитому океану. Ledenik je dolg približno 40 kilometrov in se počasi premika proti Arktičnemu oceanu. It moves about 30 meters every day. يتحرك حوالي 30 مترًا يوميًا. Každý den se posune asi o 30 metrů. Każdego dnia przemieszcza się o około 30 metrów. Каждый день он перемещается примерно на 30 метров. Vsak dan se premakne za približno 30 metrov.

Icebergs are dangerous for boats. الجبال الجليدية تشكل خطرا على القوارب. Ledovce jsou pro lodě nebezpečné. Айсберги опасны для лодок. Most of the ice is under the water, so people in boats can't see all the ice. معظم الجليد موجود تحت الماء، لذلك لا يستطيع الأشخاص الموجودون في القوارب رؤية كل الجليد. Většina ledu je pod vodou, takže lidé na člunech celý led nevidí. La mayor parte del hielo está bajo el agua, por lo que las personas que viajan en barco no pueden ver todo el hielo. Większość lodu znajduje się pod wodą, więc ludzie na łodziach nie mogą zobaczyć całego lodu. Большая часть льда находится под водой, поэтому люди в лодках не могут видеть весь лед.

CHAPTER FIVE فصل پنجم

Hot Water Горячая вода Vroča voda

Imagine you are in this park. تخيل أنك في هذه الحديقة. Představte si, že jste v tomto parku. Imagina que estás en este parque. 여러분이 이 공원에 있다고 상상해 보세요. Представьте, что вы находитесь в этом парке. Predstavljajte si, da ste v tem parku. Suddenly, you hear a loud noise of water moving very fast. وفجأة، تسمع صوتًا عاليًا للمياه تتحرك بسرعة كبيرة. Najednou uslyšíte hlasitý zvuk vody pohybující se velmi rychle. De repente, se oye un fuerte ruido de agua moviéndose muy deprisa. Nagle słychać głośny szum wody poruszającej się bardzo szybko. Nenadoma zaslišite glasen zvok vode, ki se zelo hitro premika. Then hot water and steam pour out of the ground. Poté se ze země vylije horká voda a pára. Entonces sale agua caliente y vapor de la tierra. 次に、お湯と蒸気が地面から注がれます。 그런 다음 뜨거운 물과 증기가 땅에서 쏟아져 나옵니다. Następnie z ziemi wylewa się gorąca woda i para. Тогда из-под земли вырываются горячая вода и пар. Nato se iz zemlje izlijeta vroča voda in para. You are looking at a geyser. Díváte se na gejzír. Estás viendo un géiser. Patrzysz na gejzer. Вы смотрите на гейзер. Gledate gejzir.

What makes a geyser? |||geiser ما الذي يجعل السخان؟ Co dělá gejzír? ¿Qué es un géiser? Co tworzy gejzer? Что делает гейзер? Kaj naredi gejzir? When it rains or snows, the water goes into the ground. ||llueve||nieva|||||| Když prší nebo sněží, voda jde do země. Cuando llueve o nieva, el agua va a parar al suelo. Kiedy pada deszcz lub śnieg, woda wsiąka w ziemię. Когда идет дождь или снег, вода уходит в землю. Ko dežuje ali sneži, voda odteče v tla. Deep under the ground, there is hot rock. في أعماق الأرض، هناك صخرة ساخنة. Hluboko pod zemí je žhavá skála. 地下深くに、熱い岩があります。 Głęboko pod ziemią znajduje się gorąca skała. Глубоко под землей есть горячие камни. Globoko pod zemljo je vroča kamnina. If rainwater touches a lot of hot rock, it begins to boil. |agua de lluvia||||||||||hierve إذا لامست مياه الأمطار الكثير من الصخور الساخنة، فإنها تبدأ في الغليان. Pokud se dešťová voda dotkne hodně horkého kamene, začne se vařit. Jeśli woda deszczowa zetknie się z gorącą skałą, zaczyna wrzeć. Если дождевая вода соприкасается с горячим камнем, она начинает кипеть. Če se deževnica dotakne veliko vroče kamnine, začne vreti. Then there's a lot of steam. ثم هناك الكثير من البخار. Pak je hodně páry. Entonces hay mucho vapor. Wtedy jest dużo pary. Потом много пара. Potem je veliko pare.

Suddenly, the water can't stay under the ground. وفجأة، لا يمكن للمياه البقاء تحت الأرض. Voda najednou nemůže zůstat pod zemí. De repente, el agua no puede permanecer bajo tierra. Nagle woda nie może pozostać pod ziemią. Внезапно вода не может оставаться под землей. Voda nenadoma ne more ostati pod zemljo. It has to come out. يجب أن يخرج. Musí to vyjít. Tiene que salir. 出なければならない。 To musi wyjść na jaw. Он должен выйти. To mora priti ven. Geysers are very hot, so don't go near them! los géiseres|||||||| Gejzíry jsou velmi horké, takže se k nim nepřibližujte! Los géiseres son muy calientes, ¡así que no te acerques a ellos! Гейзеры очень горячие, так что не приближайтесь к ним! Gejzirji so zelo vroči, zato se jim ne približujte!

These white cliffs look like they are made of ice, but they are really made of rock. تبدو هذه المنحدرات البيضاء وكأنها مصنوعة من الجليد، لكنها في الواقع مصنوعة من الصخور. Tyto bílé útesy vypadají jako z ledu, ale ve skutečnosti jsou ze skály. Estos acantilados blancos parecen hechos de hielo, pero en realidad son de roca. Эти белые скалы выглядят так, будто сделаны изо льда, но на самом деле они сделаны из камня. Te bele skale so videti, kot da so narejene iz ledu, vendar so v resnici iz kamenja. Hot water came out of the ground and poured down the mountain. ||||||||fluyó||| خرج الماء الساخن من الأرض وسكب على الجبل. Horká voda vytékala ze země a stékala z hory. El agua caliente salía de la tierra y bajaba por la montaña. Gorąca woda wypłynęła z ziemi i spłynęła z góry. Горячая вода вышла из-под земли и хлынула вниз с горы. Vroča voda je izhajala iz zemlje in se razlivala po gori. Then minerals in the water made these incredible cliffs. |minerales||||||| Potom minerály ve vodě vytvořily tyto neuvěřitelné útesy. Entonces los minerales del agua formaron estos increíbles acantilados. Następnie minerały w wodzie stworzyły te niesamowite klify. Затем минералы в воде образовали эти невероятные скалы. Minerali v vodi so nato ustvarili te neverjetne skale. They look like waterfalls, but they never move. تبدو مثل الشلالات، لكنها لا تتحرك أبدًا. Vypadají jako vodopády, ale nikdy se nepohnou. Parecen cascadas, pero nunca se mueven. Wyglądają jak wodospady, ale nigdy się nie poruszają. Они выглядят как водопады, но они никогда не двигаются. Videti so kot slapovi, vendar se nikoli ne premaknejo. They are thousands of years old. عمرهم آلاف السنين. Jsou staré tisíce let. Tienen miles de años. 수천 년이 지났습니다. Mają one tysiące lat. Им тысячи лет. Stari so več tisoč let.

At the Jigokudani Monkey Park in Japan, hot water from under the ground makes pools. ||Jigokudani||||||||||||charcas في حديقة جيغوكوداني للقردة في اليابان، تشكل المياه الساخنة من تحت الأرض حمامات سباحة. V parku Jigokudani Monkey Park v Japonsku vytváří horká voda z podzemí bazény. En el Parque de los Monos de Jigokudani, en Japón, el agua caliente del subsuelo forma piscinas. В парке обезьян Дзигокудани в Японии горячая вода из-под земли образует бассейны. V parku opic Jigokudani na Japonskem iz vroče vode pod zemljo nastajajo bazeni. When the weather is cold, monkeys sit in the warm water. عندما يكون الطقس باردا، تجلس القرود في الماء الدافئ. Když je chladné počasí, opice sedí v teplé vodě. Cuando hace frío, los monos se sientan en el agua caliente. Kiedy jest zimno, małpy siedzą w ciepłej wodzie. Когда погода холодная, обезьяны сидят в теплой воде. Ko je hladno, opice sedijo v topli vodi.

CHAPTER SIX الفصل السادس

Mountains and Lakes الجبال والبحيرات Montañas y lagos Góry i jeziora Горы и озера

The biggest mountain chain in the world is the Himalayas in Asia. |||||||||||Asia أكبر سلسلة جبلية في العالم هي جبال الهيمالايا في آسيا. Největším pohořím na světě jsou Himaláje v Asii. La mayor cadena montañosa del mundo es el Himalaya, en Asia. 世界最大の山脈はアジアのヒマラヤ山脈です。 Największym łańcuchem górskim na świecie są Himalaje w Azji. Самая большая горная цепь в мире – это Гималаи в Азии. Največja gorska veriga na svetu je Himalaja v Aziji. It began when two pieces of Earth's crust met and moved up. بدأ الأمر عندما التقت قطعتان من القشرة الأرضية وانتقلتا إلى الأعلى. Začalo to, když se dva kusy zemské kůry setkaly a posunuly se nahoru. Comenzó cuando dos trozos de la corteza terrestre se encontraron y se desplazaron hacia arriba. それは、地球の地殻の2つの部分が出会って上昇したときに始まりました。 Zaczęło się, gdy dwa kawałki skorupy ziemskiej spotkały się i przesunęły w górę. Это началось, когда два куска земной коры встретились и двинулись вверх. Začelo se je, ko sta se srečala dva dela Zemljine skorje in se premaknila navzgor. They began to move about 50 million years ago - and they are moving now, very slowly. لقد بدأوا التحرك منذ حوالي 50 مليون سنة، وهم يتحركون الآن ببطء شديد. Začali se pohybovat asi před 50 miliony let - a pohybují se nyní, velmi pomalu. Empezaron a moverse hace unos 50 millones de años, y ahora lo hacen muy lentamente. Zaczęły się poruszać około 50 milionów lat temu - i poruszają się teraz, bardzo powoli. Они начали двигаться около 50 миллионов лет назад и движутся сейчас очень медленно. Gibati so se začeli pred približno 50 milijoni let in se gibljejo še zdaj, a zelo počasi.

The top of Mount Everest in the Himalayas is the highest place on Earth - it's about 9 kilometers above the ocean. ||||Everest||||||||||||||| Vrchol Mount Everestu v Himalájích je nejvyšším místem na Zemi – je asi 9 kilometrů nad oceánem. La cima del Everest, en el Himalaya, es el lugar más alto de la Tierra: está a unos 9 kilómetros por encima del océano. Вершина Эвереста в Гималаях — самое высокое место на Земле — около 9 километров над уровнем океана. Vrh Mount Everesta v Himalaji je najvišji kraj na Zemlji - je približno 9 kilometrov nad oceanom. Everest is very big and it's getting bigger. جبل إيفرست كبير جدًا ويزداد حجمه. Everest je velmi velký a stále větší. El Everest es muy grande y cada vez lo es más. Everest jest bardzo duży i staje się coraz większy. Эверест очень большой, и он становится больше. Everest je zelo velik in postaja vse večji. The top of Everest goes up about 5 millimeters every year, because Earth's crust is moving all the time. |||||||milímetros|||||||||| ترتفع قمة إيفرست حوالي 5 ملليمترات كل عام، لأن القشرة الأرضية تتحرك طوال الوقت. Vrchol Everestu stoupá každý rok asi o 5 milimetrů, protože zemská kůra se neustále pohybuje. La cima del Everest sube unos 5 milímetros cada año, porque la corteza terrestre se mueve todo el tiempo. Вершина Эвереста ежегодно поднимается примерно на 5 миллиметров, потому что земная кора все время движется. Vrh Everesta se vsako leto dvigne za približno 5 milimetrov, saj se Zemljina skorja ves čas premika.

Near high mountains, there are often deep lakes. V blízkosti vysokých hor se často nacházejí hluboká jezera. Cerca de las altas montañas suele haber lagos profundos. W pobliżu wysokich gór często znajdują się głębokie jeziora. Вблизи высоких гор часто встречаются глубокие озера. V bližini visokih gora so pogosto globoka jezera. The deepest lake in the world is Lake Baikal in Russia. ||||||||Baikal|| أعمق بحيرة في العالم هي بحيرة بايكال في روسيا. Nejhlubší jezero na světě je jezero Bajkal v Rusku. El lago más profundo del mundo es el lago Baikal, en Rusia. Najgloblje jezero na svetu je Bajkal v Rusiji. It's more than 1,600 meters deep. ويبلغ عمقها أكثر من 1600 متر. Je hluboká více než 1600 metrů. 수심은 1,600미터가 넘습니다. Ma ponad 1600 metrów głębokości. Глубина более 1600 метров. Globok je več kot 1600 metrov. Scientists are exploring the lake in small submarines. |||||||submarinos يستكشف العلماء البحيرة في غواصات صغيرة. Vědci zkoumají jezero v malých ponorkách. 과학자들이 소형 잠수함을 타고 호수를 탐사하고 있습니다. Ученые исследуют озеро на малых подводных лодках. Znanstveniki raziskujejo jezero z majhnimi podmornicami.

Lake Baikal began when pieces of Earth's crust moved and made a deep hole. بدأت بحيرة بايكال عندما تحركت قطع من القشرة الأرضية وأحدثت حفرة عميقة. Jezero Bajkal začalo, když se kusy zemské kůry pohnuly a vytvořily hlubokou díru. El lago Baikal se originó cuando trozos de la corteza terrestre se desplazaron e hicieron un profundo agujero. バイカル湖は、地球の地殻の破片が動いて深い穴を開けたときに始まりました。 바이칼 호수는 지각의 조각이 움직여 깊은 구멍을 만들면서 시작되었습니다. Jezioro Bajkał powstało, gdy fragmenty skorupy ziemskiej przesunęły się i utworzyły głęboką dziurę. Озеро Байкал образовалось, когда куски земной коры сдвинулись и образовали глубокую яму. Bajkalsko jezero je nastalo, ko so se premaknili kosi zemeljske skorje in naredili globoko luknjo. Water from 330 rivers goes into Lake Baikal. تذهب المياه من 330 نهرًا إلى بحيرة بايكال. Voda z 330 řek proudí do jezera Bajkal. El agua de 330 ríos va a parar al lago Baikal. Woda z 330 rzek trafia do jeziora Bajkał. В Байкал поступает вода из 330 рек. Voda iz 330 rek se steka v Bajkalsko jezero. There's more water here than in all the Great Lakes in North America! Je zde více vody než ve všech Velkých jezerech v Severní Americe! Aquí hay más agua que en todos los Grandes Lagos de Norteamérica. Здесь больше воды, чем во всех Великих озерах Северной Америки! Tu je več vode kot v vseh velikih jezerih v Severni Ameriki!

CHAPTER SEVEN

Caves Jeskyně Пещеры

Caves are incredible underground worlds. الكهوف هي عوالم تحت الأرض لا تصدق. Jeskyně jsou neuvěřitelné podzemní světy. Las cuevas son mundos subterráneos increíbles. Пещеры – это невероятные подземные миры. Jame so neverjetni podzemni svetovi. Many people are interested in them. Mnoho lidí se o ně zajímá. Wiele osób jest nimi zainteresowanych. Им интересуются многие. Za njih se zanima veliko ljudi.

What makes a cave? Co tvoří jeskyni? ¿Qué es una cueva? Что делает пещеру? Kaj naredi jamo? Near the coast, ocean waves hit cliffs and make holes. بالقرب من الساحل، تضرب أمواج المحيط المنحدرات وتحدث ثقوبًا. Poblíž pobřeží narážejí vlny oceánu na útesy a dělají díry. Cerca de la costa, las olas del mar golpean los acantilados y hacen agujeros. 해안 근처에서는 파도가 절벽에 부딪혀 구멍을 내기도 합니다. W pobliżu wybrzeża fale oceanu uderzają w klify i tworzą dziury. У побережья океанские волны ударяются о скалы и проделывают дыры. V bližini obale morski valovi udarjajo v skale in ustvarjajo luknje. In the mountains, the moving ice in a glacier makes caves in the rock. وفي الجبال، يؤدي الجليد المتحرك في نهر جليدي إلى تكوين كهوف في الصخر. V horách pohybující se led v ledovci vytváří jeskyně ve skále. En las montañas, el hielo en movimiento de un glaciar hace cuevas en la roca. W górach poruszający się lód lodowca tworzy jaskinie w skałach. В горах движущийся лед в леднике проделывает пещеры в скалах. V gorah ledenik s premikanjem ledu ustvarja jame v skalah.

The most incredible caves are in soft rock called limestone. الكهوف الأكثر روعة تقع في صخور ناعمة تسمى الحجر الجيري. Nejneuvěřitelnější jeskyně jsou v měkké skále zvané vápenec. Las cuevas más increíbles se encuentran en una roca blanda llamada caliza. Najbardziej niesamowite jaskinie znajdują się w miękkiej skale zwanej wapieniem. Самые невероятные пещеры находятся в мягких породах, называемых известняком. Najbolj neverjetne jame so v mehki kamnini, imenovani apnenec. Rain falls on the limestone and makes holes. ||||caliza||| يسقط المطر على الحجر الجيري ويحدث ثقوبًا. Déšť padá na vápenec a dělá díry. La lluvia cae sobre la piedra caliza y hace agujeros. Deszcz pada na wapień i tworzy dziury. Дождь падает на известняк и делает отверстия. Dež pada na apnenec in dela luknje. Slowly, the holes grow bigger and make caves. ببطء، تكبر الثقوب وتشكل الكهوف. Pomalu se díry zvětšují a vytvářejí jeskyně. Poco a poco, los agujeros crecen y se convierten en cuevas. Powoli dziury powiększają się i tworzą jaskinie. Постепенно дыры увеличиваются и образуют пещеры. Počasi se luknje povečujejo in nastajajo jame. This takes thousands and thousands of years. To trvá tisíce a tisíce let. これには何千年もかかります。 Zajmuje to tysiące lat. На это уходят тысячи и тысячи лет. To traja na tisoče in tisoče let.

The Sarawak Chamber in Borneo is the biggest cave in the world. |Sarawak|Cámara||||||||| تعتبر غرفة ساراواك في بورنيو أكبر كهف في العالم. Sarawak Chamber na Borneu je největší jeskyní na světě. La Cámara de Sarawak, en Borneo, es la cueva más grande del mundo. Саравакская палата на Борнео — самая большая пещера в мире. Komora Sarawak na Borneu je največja jama na svetu. It's longer than ten big planes! إنها أطول من عشر طائرات كبيرة! Je delší než deset velkých letadel! ¡Es más largo que diez aviones grandes! Jest dłuższy niż dziesięć dużych samolotów! Это больше, чем десять больших самолетов! Daljša je od desetih velikih letal!

Caves are usually very wet because water comes through the rock. عادة ما تكون الكهوف رطبة جدًا لأن الماء يأتي عبر الصخور. Jeskyně jsou obvykle velmi vlhké, protože voda protéká skálou. Las cuevas suelen ser muy húmedas porque el agua atraviesa la roca. Jaskinie są zazwyczaj bardzo wilgotne, ponieważ woda przenika przez skały. Пещеры обычно очень влажные, потому что вода проходит сквозь скалы. Slowly, the raindrops mix with minerals and build incredible rock sculptures, called stalactites and stalagmites. |||se mezclan|||||||esculturas de roca||||estalagmitas ببطء، تختلط قطرات المطر بالمعادن لتشكل منحوتات صخرية مذهلة تسمى الهوابط والصواعد. Dešťové kapky se pomalu mísí s minerály a vytvářejí neuvěřitelné skalní sochy, nazývané stalaktity a stalagmity. Poco a poco, las gotas de lluvia se mezclan con los minerales y construyen increíbles esculturas de roca, llamadas estalactitas y estalagmitas. Медленно капли дождя смешиваются с минералами и создают невероятные каменные скульптуры, называемые сталактитами и сталагмитами. Dežne kaplje se počasi mešajo z minerali in gradijo neverjetne skulpture, imenovane stalaktiti in stalagmiti.

Thousands of years ago, people lived in caves. منذ آلاف السنين، عاش الناس في الكهوف. Před tisíci lety žili lidé v jeskyních. Hace miles de años, la gente vivía en cuevas. Тысячи лет назад люди жили в пещерах. Pred tisočletji so ljudje živeli v jamah. They didn't have books or paper, so they drew pictures on the cave walls. لم يكن لديهم كتب أو أوراق، لذلك رسموا صورًا على جدران الكهف. Neměli knihy ani papír, a tak kreslili obrázky na stěny jeskyně. Nie mieli książek ani papieru, więc rysowali obrazki na ścianach jaskini. У них не было ни книг, ни бумаги, поэтому они рисовали картинки на стенах пещеры. Ker niso imeli knjig ali papirja, so na stene jame risali slike. People drew this picture in a cave in France, about 16,000 years ago. لقد رسم الناس هذه الصورة في كهف في فرنسا منذ حوالي 16 ألف سنة. Lidé nakreslili tento obrázek v jeskyni ve Francii asi před 16 000 lety. Ludzie narysowali ten obraz w jaskini we Francji, około 16 000 lat temu. Эту картину люди нарисовали в пещере во Франции около 16 000 лет назад. To sliko so ljudje narisali v jami v Franciji pred približno 16.000 leti.

CHAPTER EIGHT

Earthquakes and Tsunamis Zemětřesení a tsunami Землетрясения и цунами Potresi in cunamiji

Usually, Earth's crust moves very slowly - only a few millimeters every year. Zemská kůra se obvykle pohybuje velmi pomalu – každý rok jen o několik milimetrů. Обычно земная кора движется очень медленно — всего на несколько миллиметров в год. Zemljina skorja se običajno premika zelo počasi - le nekaj milimetrov na leto. Sometimes, two pieces of the crust move suddenly in different directions, and then there's an earthquake. Někdy se dva kusy kůry náhle pohnou různými směry a pak dojde k zemětřesení. A veces, dos trozos de la corteza se mueven repentinamente en direcciones diferentes, y entonces se produce un terremoto. گاهی اوقات دو تکه از پوسته به طور ناگهانی در جهات مختلف حرکت می کنند و پس از آن یک زلزله رخ می دهد. 때때로 지각의 두 조각이 갑자기 다른 방향으로 움직이면서 지진이 발생하기도 합니다. Czasami dwa fragmenty skorupy ziemskiej poruszają się nagle w różnych kierunkach, a następnie dochodzi do trzęsienia ziemi. Иногда два куска земной коры внезапно сдвигаются в разные стороны, и тогда происходит землетрясение. Včasih se dva dela zemeljske skorje nenadoma premakneta v različne smeri in nastane potres.

Earthquakes are dangerous because buildings sometimes fall down. Zemětřesení jsou nebezpečná, protože budovy někdy padají. Los terremotos son peligrosos porque a veces los edificios se caen. Землетрясения опасны тем, что здания иногда рушатся. Potresi so nevarni, ker se včasih zrušijo stavbe. When there's an earthquake, people in buildings go under a heavy table. Když je zemětřesení, lidé v budovách jdou pod těžký stůl. Cuando hay un terremoto, la gente de los edificios se mete debajo de una mesa pesada. 地震が発生すると、建物の人々は重いテーブルの下に行きます。 Podczas trzęsienia ziemi ludzie w budynkach wchodzą pod ciężki stół. Когда происходит землетрясение, люди в зданиях ложатся под тяжелый стол. Ob potresu se ljudje v stavbah znajdejo pod težko mizo. Or they stand between two rooms. Nebo stojí mezi dvěma místnostmi. O se colocan entre dos habitaciones. または、2つの部屋の間に立っています。 Albo stoją między dwoma pokojami. Или они стоят между двумя комнатами. Ali pa stojijo med dvema sobama. These are good ideas - they can help to keep people safe. To jsou dobré nápady – mohou pomoci udržet lidi v bezpečí. Son buenas ideas que pueden contribuir a la seguridad de las personas. 이러한 아이디어는 사람들의 안전을 지키는 데 도움이 될 수 있는 좋은 아이디어입니다. Это хорошие идеи — они могут помочь обеспечить безопасность людей. To so dobre zamisli, ki lahko pripomorejo k varnosti ljudi.

There are earthquakes under the ocean, too. Pod oceánem jsou také zemětřesení. También hay terremotos bajo el océano. Trzęsienia ziemi występują również pod powierzchnią oceanu. Под океаном тоже бывают землетрясения. Potresi se dogajajo tudi pod oceanom. Usually, they are small and not dangerous. Obvykle jsou malé a nejsou nebezpečné. Običajno so majhni in niso nevarni. Sometimes an earthquake under the ocean makes a giant wave called a tsunami. |||||||||ola gigante||| Někdy zemětřesení pod oceánem vytvoří obrovskou vlnu zvanou tsunami. A veces, un terremoto bajo el océano provoca una ola gigante llamada tsunami. Czasami trzęsienie ziemi pod oceanem wywołuje gigantyczną falę zwaną tsunami. Иногда землетрясение под океаном вызывает гигантскую волну, называемую цунами. Včasih potres pod oceanom povzroči velikanski val, imenovan cunami. Tsunamis can be very dangerous. Tsunami mohou být velmi nebezpečné. Los tsunamis pueden ser muy peligrosos. Цунами могут быть очень опасны. Cunamiji so lahko zelo nevarni.

After a tsunami, there are often floods. Po tsunami jsou často záplavy. Después de un tsunami, suele haber inundaciones. Po tsunami często występują powodzie. После цунами часто бывают наводнения. Po cunamiju pogosto pride do poplav. There's water everywhere. Všude je voda. Hay agua por todas partes. Woda jest wszędzie. Везде вода. Povsod je voda. Houses, cars, and trees are in the water. Domy, auta a stromy jsou ve vodě. Casas, coches y árboles están en el agua. Domy, samochody i drzewa znajdują się w wodzie. Дома, машины и деревья в воде. V vodi so hiše, avtomobili in drevesa. The water isn't clean, so many people are sick. Voda není čistá, tolik lidí je nemocných. El agua no está limpia, así que mucha gente está enferma. Woda nie jest czysta, więc wiele osób choruje. Вода не чистая, поэтому многие болеют. Voda ni čista, zato je veliko ljudi bolnih. In 2004, there was a very big tsunami in the Indian Ocean. V roce 2004 došlo v Indickém oceánu k velké vlně tsunami. En 2004, hubo un gran tsunami en el Océano Índico. W 2004 roku na Oceanie Indyjskim miało miejsce bardzo duże tsunami. В 2004 году в Индийском океане произошло очень сильное цунами. Leta 2004 je bil v Indijskem oceanu zelo velik cunami. Many people died. Mnoho lidí zemřelo.

CHAPTER NINE

Deserts

A desert is a dry place, with almost no rain. Poušť je suché místo, téměř bez deště. Un desierto es un lugar seco, casi sin lluvia. Pustynia to suche miejsce, w którym prawie nie ma deszczu. Пустыня – это сухое место, где почти не бывает дождей. Puščava je suh kraj, kjer skoraj ni dežja. About 20 percent (%) of the land on Earth is desert. Asi 20 procent (%) pevniny na Zemi tvoří poušť. Aproximadamente el 20% de la superficie terrestre es desértica. Около 20 процентов (%) суши на Земле составляют пустыни. Približno 20 odstotkov (%) kopnega na Zemlji je puščava. What are deserts made of? Z čeho jsou pouště? ¿De qué están hechos los desiertos? Z czego zbudowane są pustynie? Из чего состоят пустыни? Iz česa so sestavljene puščave? Some deserts are made of sand, and many deserts are made of stones or rocks. Některé pouště jsou vyrobeny z písku a mnoho pouští je vyrobeno z kamenů nebo skal. Algunos desiertos están hechos de arena y muchos otros de piedras o rocas. Niektóre pustynie zbudowane są z piasku, a wiele z kamieni lub skał. Некоторые пустыни состоят из песка, а многие пустыни состоят из камней или скал. Nekatere puščave so sestavljene iz peska, številne pa iz kamenja ali skal. Deserts are usually hot, but not always. Pouště jsou obvykle horké, ale ne vždy. 사막은 보통 덥지만 항상 그런 것은 아닙니다. Pustynie są zazwyczaj gorące, ale nie zawsze. В пустынях обычно жарко, но не всегда. Puščave so običajno vroče, vendar ne vedno. Antarctica is a cold desert. Antártida|||| Antarktida je studená poušť. Антарктида — холодная пустыня. Antarktika je hladna puščava. It doesn't rain often there, but there's lots of ice. Neprší tam často, ale je tam hodně ledu. Allí no llueve a menudo, pero hay mucho hielo. 그곳은 비가 자주 내리지 않지만 얼음이 많이 있습니다. Nie pada tam często, ale jest dużo lodu. Дожди там идут нечасто, зато много льда. Tam ne dežuje pogosto, vendar je veliko ledu.

The Sahara Desert in Africa is the biggest hot desert on Earth. Sahara v Africe je největší horká poušť na Zemi. El desierto del Sahara, en África, es el mayor desierto cálido de la Tierra. Puščava Sahara v Afriki je največja vroča puščava na Zemlji. It's bigger than Australia! Je větší než Austrálie! Es más grande que Australia. Это больше, чем Австралия! Večja je od Avstralije! The animals in the desert can live there because they don't drink very often. Zvířata v poušti tam mohou žít, protože moc často nepijí. Животные в пустыне могут жить там, потому что они не очень часто пьют. Živali v puščavi lahko živijo, ker ne pijejo pogosto.

Camels can live for a week with no water. los camellos|||||||| Velbloudi mohou žít týden bez vody. Los camellos pueden vivir una semana sin agua. Верблюды могут прожить неделю без воды.

In Bolivia in South America, there's a desert made of salt. |Bolivia||||||||| V Bolívii v Jižní Americe je poušť ze soli. En Bolivia, en Sudamérica, hay un desierto hecho de sal. W Boliwii w Ameryce Południowej znajduje się pustynia zbudowana z soli. В Боливии в Южной Америке есть соляная пустыня. V Boliviji v Južni Ameriki je puščava iz soli. It's called the Salar de Uyuni. |||Salar|| Jmenuje se Salar de Uyuni. Se llama Salar de Uyuni. Nazywa się Salar de Uyuni. Он называется Салар де Уюни. Imenuje se Salar de Uyuni. About 40,000 years ago, it was a saltwater lake, but now the ground is hard and dry most of the time. Asi před 40 000 lety to bylo jezero se slanou vodou, ale nyní je země většinu času tvrdá a suchá. Hace unos 40.000 años era un lago de agua salada, pero ahora el suelo está duro y seco la mayor parte del tiempo. 約4万年前は塩湖でしたが、今ではほとんどの場合、地面は固くて乾燥しています。 약 4만 년 전에는 바닷물 호수였지만 지금은 대부분 땅이 단단하고 건조합니다. Около 40 000 лет назад это было озеро с соленой водой, но сейчас грунт большую часть времени твердый и сухой. Pred približno 40.000 leti je bilo to slano jezero, zdaj pa so tla večinoma trda in suha. Sometimes the ground looks like a big mirror. Někdy země vypadá jako velké zrcadlo. A veces el suelo parece un gran espejo. Иногда земля выглядит как большое зеркало. Včasih so tla videti kot veliko ogledalo.

Many people visit the Salar de Uyuni because it's an incredible place. Mnoho lidí navštěvuje Salar de Uyuni, protože je to neuvěřitelné místo. Mucha gente visita el Salar de Uyuni porque es un lugar increíble. Многие люди посещают Салар-де-Уюни, потому что это невероятное место. There's even a hotel made of salt! Je tu dokonce hotel ze soli! Incluso hay un hotel hecho de sal. Jest nawet hotel zbudowany z soli! Есть даже отель из соли! Obstaja celo hotel iz soli!

CHAPTER TEN

Erosion Erosión Eroze Erosión эрозия Erozija

Where are these rocks? Kde jsou tyto kameny? ¿Dónde están esas rocas? 이 바위들은 어디에 있나요? Где эти скалы? Kje so te skale? Are they on the moon? Jsou na Měsíci? ¿Están en la Luna? 달에 있나요? Czy są na Księżycu? Они на Луне? So na Luni? No, they are in Cappadocia in Turkey. ||||Cápsulas de aire|| Ne, jsou v Kappadokii v Turecku. 아니요, 터키의 카파도키아에 있습니다. Нет, они в Каппадокии в Турции. Ne, so v Kapadokiji v Turčiji.

They look like sculptures, but no one made them. Vypadají jako sochy, ale nikdo je nevyrobil. Parecen esculturas, pero nadie las hizo. Wyglądają jak rzeźby, ale nikt ich nie zrobił. Они выглядят как скульптуры, но их никто не делал. Videti so kot skulpture, vendar jih nihče ni izdelal. Really, the windy weather made them. Opravdu, větrné počasí je přimělo. Realmente, el tiempo ventoso los hizo. Naprawdę, wietrzna pogoda je stworzyła. Правда, их заставила ветреная погода. Resnično jih je naredilo vetrovno vreme. These rocks are not very hard. Tyto kameny nejsou příliš tvrdé. Estas rocas no son muy duras. Эти породы не очень твердые. Te kamnine niso zelo trde. The wind blows on them and very slowly changes them. Vítr na ně fouká a velmi pomalu je mění. El viento sopla sobre ellas y las cambia muy lentamente. Wiatr wieje na nie i bardzo powoli je zmienia. Ветер дует на них и очень медленно меняет их. Veter piha nanje in jih zelo počasi spreminja. When the weather changes Earth in this way, we call it erosion. Když počasí změní Zemi tímto způsobem, nazýváme to erozí. Cuando el clima modifica la Tierra de esta manera, lo llamamos erosión. 날씨가 지구를 이런 식으로 변화시키는 것을 우리는 침식이라고 부릅니다. Kiedy pogoda zmienia Ziemię w ten sposób, nazywamy to erozją. Когда погода изменяет Землю таким образом, мы называем это эрозией. Ko vreme tako spreminja Zemljo, temu pravimo erozija.

In the Colorado River in the USA, erosion began about 20 million years ago. En el río Colorado, en Estados Unidos, la erosión comenzó hace unos 20 millones de años. В реке Колорадо в США эрозия началась около 20 миллионов лет назад. V reki Kolorado v ZDA se je erozija začela pred približno 20 milijoni let. The river moved over the rock and slowly broke it. Řeka se přesunula přes skálu a pomalu ji prolomila. El río se desplazó sobre la roca y la rompió lentamente. Rzeka przesuwała się po skale i powoli ją łamała. Река двинулась по скале и медленно разбила ее. Reka se je premikala čez skalo in jo počasi lomila. Sun, cold weather, and wind broke the rock, too. Slunce, chladné počasí a vítr také zlomily skálu. El sol, el frío y el viento también rompieron la roca. Солнце, холод и ветер тоже сломали скалу. Sonce, mraz in veter so razbili tudi skalo. All these things made the incredible deep valley called the Grand Canyon. Všechny tyto věci vytvořily neuvěřitelné hluboké údolí zvané Grand Canyon. Todas estas cosas formaron el increíble y profundo valle llamado Gran Cañón. Все это образовало невероятную глубокую долину под названием Гранд-Каньон. Vse to je ustvarilo neverjetno globoko dolino, imenovano Veliki kanjon.

Wind, rain, sun, and snow - the weather is a part of Earth's story. Vítr, déšť, slunce a sníh – počasí je součástí příběhu Země. Viento, lluvia, sol y nieve: el tiempo forma parte de la historia de la Tierra. Ветер, дождь, солнце и снег — погода является частью истории Земли. Veter, dež, sonce in sneg - vreme je del zemeljske zgodbe. Sun and wind make deserts. Slunce a vítr vytvářejí pouště. El sol y el viento crean desiertos. Солнце и ветер создают пустыню. Sonce in veter ustvarjata puščave. Glaciers move between mountains and make valleys. Ledovce se pohybují mezi horami a vytvářejí údolí. Los glaciares se desplazan entre las montañas y forman valles. Ледники движутся между горами и образуют долины. Ledeniki se premikajo med gorami in ustvarjajo doline. Rain falls on limestone and makes caves... This story began millions of years ago, and it is still going on. Déšť padá na vápenec a vytváří jeskyně... Tento příběh začal před miliony let a stále pokračuje. La lluvia cae sobre la piedra caliza y forma cuevas... Esta historia comenzó hace millones de años y aún continúa. Дождь падает на известняк и образует пещеры... Эта история началась миллионы лет назад и продолжается до сих пор. Dež pada na apnenec in ustvarja jame... Ta zgodba se je začela pred milijoni let in se še vedno nadaljuje. What an incredible story it is! Jaký je to neuvěřitelný příběh! ¡Qué historia tan increíble! 정말 놀라운 이야기입니다! Cóż to za niesamowita historia! Какая это невероятная история! Kako neverjetna je ta zgodba!

- THE END -