Вол і асёл
Жылі на адным двары вол і асёл. Вол рабіў цяжкую работу -- у ярме хадзіў, а асёл толькі калі-нікалі гаспадара ў павозцы вазіў.
Вось аднаго разу прыйшоў з работы вол, цяжка ўздыхнуў.
-- Чаго ты, вол, уздыхаеш? -- пытаецца асёл. -- Мала сена гаспадар падкінуў, ці што?
-- Не, брат асёл, -- адказвае вол, -- сена не мала. Ды ўспомніў, што і заўтра цаліну араць трэба. А гэта, браток, не песьні табе сьпяваць -- і-а, і-а...
-- Э, -- кажа асёл, -- нас, аслоў, дурнямі лічаць, а ты яшчэ дурнейшы, дык і цягаеш сваё ярмо дзень пры дні.
-- А што? Ты за мяне пацягнеш?
-- Яшчэ чаго захацеў! -- сказаў асёл. -- Хопіць мне і калёс.
Вол махнуў хвастом.
-- Ат, не можаш памагчы, дык лепш памаўчы.
Асёл памаўчаў, а потым зноў за сваё ўзяўся:
-- Хочаш, навучу цябе, як ад ярма выкруціцца?
Вол натапырыў вушы, зацікавіўся:
-- Ну, ну, навучы, брат асёл. Хоць бы дзень-другі ў хляве адстаяцца ды адляжацца.
-- Заўтра, як вывядзе цябе гаспадар з хлява, вазьмі ды закульгай: скачы на трох нагах. Вось ён і не паедзе араць на табе.
Ну, вол так і зрабіў, як асёл навучыў.
Паглядзеў назаўтра гаспадар на кульгавага вала, пачухаў патыліцу:
-- Што ж рабіць? У нас вунь яшчэ ворыва колькі, а ты закульгаў! Ці не запрэгчы хіба асла? Ён, нябось, выгуляўся, у хляве стоячы.
І запрог гаспадар асла ў плуг.
Недарэмна ж кажуць: "Навучыў на сваю голаву!"