×

Używamy ciasteczek, aby ulepszyć LingQ. Odwiedzając stronę wyrażasz zgodę na nasze polityka Cookie.


image

Esperanta Retradio 2020, Kiam ni finfine alvenos?

Kiam ni finfine alvenos?

La vojo al iu celo ĉiam laŭ propra sento daŭras pli longe ol la revena vojaĝo. Sciencistoj nun kredas ke ili trovis klarigon por tiu fenomeno.

Estas certaj aferoj en la vivo pri kiuj oni vere povas fidi. Matene leviĝas la suno, post pluvo sekvas sunbrilo, kaj la infanoj post kelkminuta aŭtomobila veturado ĉiam komencas kritikaĉi. La plej akra armilo en la arsenalo de la infanoj estas la konata demando: "Kiam ni alvenos finfine?" Ili elbuŝigas tiun demandon kun riproĉemo kaj plilongigas ĉe tio la lastan vorton. Bone eblas ke gepatroj survoje al feriado (aŭ al alia celo) pli ofte kaj pli urĝe konfrontiĝas kun tiu nervincita demando ol sur la revena vojo. Esploristoj de la universitato de Miami en Florido, Usono, argumentas en faka ĵurnalo ke la malsama celatenda sinteno sur la vojoj tien kaj reen influas la senton pri tempodaŭro - kaj ke pro tio tien-veturo tendence sentiĝas pli longa ol reen-veturo.

La nervozeco survoje al sinprezenta kandidatiga interparolo povas mizere longigi la tempon.

En la esplorfako pri la temposento la fenomeno portas la nomon "Ekskurso-revena efekto" - la revenvoja efekto. Oni observis ĝin en studoj sub diversaj kondiĉoj. Tiel ekzemple esploristoj de la novjorka universitato raportis en la jaro 2011 ke studentoj kredis ke ilia vojo al la universitato daŭras pli longe ol la revena vojo hejmen. Ilia ideo siatempe pri kio povus naski la efekton estis: familiareco. La ĉirkaŭaĵon de la loĝloko ili konsideras pli konata kaj tial daŭras pli longe ĝis oni havas la senton esti vere survoje. Sur la revena vojo tio estas io alia, ĉar la ekiro okazas en malpli konata ĉirkaŭaĵo. Aliaj esploristoj argumentis ke la takso antaŭ la vojaĝo estas la decida faktoro. Revenan vojon oni komencas kun la perspektivo ke ĝi daŭros tre longe - la vojo tien ja estis daŭrema. Atendante pene pasantan tempon la revena vojo tiam flugrapide pasas.

Ambaŭ ideoj havas iun kernon, diras la esploristoj en Florido kaj ofertas en la aktuala studaĵo kroman ideon. Vojaĝi al celo ĉiam estas kunligita kun celatendo, ĉu pozitiva aŭ negativa. Kiu forveturas al feriado, tiu antaŭĝojas pri spertoj, malstreĉiĝoj, aventuroj kaj nekonataj lokoj. Kiu iras al sinprezenta interparolo aŭ kiu komencas ofican vojaĝon, tiu sentas en tiu kazo eble nervozecon aŭ timemon. En ambaŭ kazoj okazas korpa ekscitiĝo, antaŭĝojo aŭ timo metas la korpon al speco de streĉiĝo kio okazas pli forte sur tien-vojo ol sur revena vojo. Tio malrapidigas la subjektivan temposenton.

Ke la grado de korpa aktiviĝo havas koncernan efikon, tio estas bone pruvita: Ĉe febro la tempo ŝajne pli malrapide forfluas. Ankaŭ ĉi-specaj farmakologiaj stimulaĵoj en studoj montris la saman efikon. La aktuala studaĵo el Florido nun montras ke la celatenda sinteno influas do ankaŭ la temposenton antaŭ kaj post atingo de celo. Por gepatroj tio signifas: Por ili la tien-veturo same sentiĝas kiel aparte daŭrema kaj longa, jam nur pro la streso kiun kaŭzas la kritikaĉantaj infanoj.

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Kiam ni finfine alvenos? When will we finally arrive? Quando finalmente chegaremos?

La vojo al iu celo ĉiam laŭ propra sento daŭras pli longe ol la revena vojaĝo. The road to some goal always in its own sense lasts longer than the return journey. Sciencistoj nun kredas ke ili trovis klarigon por tiu fenomeno.

Estas certaj aferoj en la vivo pri kiuj oni vere povas fidi. Matene leviĝas la suno, post pluvo sekvas sunbrilo, kaj la infanoj post kelkminuta aŭtomobila veturado ĉiam komencas kritikaĉi. In the morning the sun rises, after rain follows sunshine, and the children after a few minutes drive always start to criticize. La plej akra armilo en la arsenalo de la infanoj estas la konata demando: "Kiam ni alvenos finfine?" The sharpest weapon in the children's arsenal is the familiar question: "When will we finally arrive?" Ili elbuŝigas tiun demandon kun riproĉemo kaj plilongigas ĉe tio la lastan vorton. They utter that question with reproach and extend to it the last word. Bone eblas ke gepatroj survoje al feriado (aŭ al alia celo) pli ofte kaj pli urĝe konfrontiĝas kun tiu nervincita demando ol sur la revena vojo. It is quite possible that parents on their way to vacation (or to another destination) are more often and more urgently confronted with this nervous question than on the way back. Esploristoj de la universitato de Miami en Florido, Usono, argumentas en faka ĵurnalo ke la malsama celatenda sinteno sur la vojoj tien kaj reen influas la senton pri tempodaŭro - kaj ke pro tio tien-veturo tendence sentiĝas pli longa ol reen-veturo. Researchers at the University of Miami in Florida, USA, argue in a journal that the different waiting attitude on the way back and forth affects the sense of length of time - and that because a round trip tends to feel longer than a return trip.

La nervozeco survoje al sinprezenta kandidatiga interparolo povas mizere longigi la tempon. The nervousness on the way to an introductory candidacy conversation can miserably lengthen the time.

En la esplorfako pri la temposento la fenomeno portas la nomon "Ekskurso-revena efekto" - la revenvoja efekto. In the field of time research, the phenomenon is called the "Excursion Return Effect" - the return trip effect. Oni observis ĝin en studoj sub diversaj kondiĉoj. Tiel ekzemple esploristoj de la novjorka universitato raportis en la jaro 2011 ke studentoj kredis ke ilia vojo al la universitato daŭras pli longe ol la revena vojo hejmen. For example, researchers at New York University reported in 2011 that students believed that their journey to college lasted longer than the return trip home. Ilia ideo siatempe pri kio povus naski la efekton estis: familiareco. Their idea at the time of what the effect might give birth to was: familiarity. La ĉirkaŭaĵon de la loĝloko ili konsideras pli konata kaj tial daŭras pli longe ĝis oni havas la senton esti vere survoje. The surroundings of the place of residence they consider more familiar and therefore last longer until one has the feeling of being really on the road. Sur la revena vojo tio estas io alia, ĉar la ekiro okazas en malpli konata ĉirkaŭaĵo. On the way back this is something else, as the departure takes place in a lesser known environment. Aliaj esploristoj argumentis ke la takso antaŭ la vojaĝo estas la decida faktoro. Revenan vojon oni komencas kun la perspektivo ke ĝi daŭros tre longe - la vojo tien ja estis daŭrema. The return journey begins with the prospect that it will take a very long time - the road there was indeed lasting. Atendante pene pasantan tempon la revena vojo tiam flugrapide pasas. Waiting for a laboriously passing time the way back then passes by in a hurry.

Ambaŭ ideoj havas iun kernon, diras la esploristoj en Florido kaj ofertas en la aktuala studaĵo kroman ideon. Both ideas have some core, say the researchers in Florida and offer in the current study an additional idea. Vojaĝi al celo ĉiam estas kunligita kun celatendo, ĉu pozitiva aŭ negativa. Traveling to a destination is always connected with a goal, whether positive or negative. Kiu forveturas al feriado, tiu antaŭĝojas pri spertoj, malstreĉiĝoj, aventuroj kaj nekonataj lokoj. Those who go on holiday are looking forward to experiences, relaxation, adventures and unfamiliar places. Kiu iras al sinprezenta interparolo aŭ kiu komencas ofican vojaĝon, tiu sentas en tiu kazo eble nervozecon aŭ timemon. Whoever goes to an introductory conversation or who begins an official trip, in that case feels perhaps nervousness or timidity. En ambaŭ kazoj okazas korpa ekscitiĝo, antaŭĝojo aŭ timo metas la korpon al speco de streĉiĝo kio okazas pli forte sur tien-vojo ol sur revena vojo. In both cases there is bodily arousal, anticipation or fear putting the body to a kind of tension which happens more strongly on the way back than on the way back. Tio malrapidigas la subjektivan temposenton. This slows down the subjective sense of time.

Ke la grado de korpa aktiviĝo havas koncernan efikon, tio estas bone pruvita: Ĉe febro la tempo ŝajne pli malrapide forfluas. That the degree of bodily activation has this effect is well proved: In fever, time seems to pass more slowly. Ankaŭ ĉi-specaj farmakologiaj stimulaĵoj en studoj montris la saman efikon. This type of pharmacological stimulus in studies has also shown the same effect. La aktuala studaĵo el Florido nun montras ke la celatenda sinteno influas do ankaŭ la temposenton antaŭ kaj post atingo de celo. The current study from Florida now shows that the target attitude therefore also affects the sense of time before and after reaching a goal. Por gepatroj tio signifas: Por ili la tien-veturo same sentiĝas kiel aparte daŭrema kaj longa, jam nur pro la streso kiun kaŭzas la kritikaĉantaj infanoj. For parents this means: For them, the journey there feels as long as it is particularly lasting and long, just because of the stress caused by the children who criticize it.