Femicides | SOCIETY UNCENSORED 02 (4)
Ο Ζακ, που είναι κομμάτι αυτής της συζήτησης.
Και κάθε φορά που μία από μας δεν είναι πια μαζί μας, βλέπουμε ότι ο πολιτικός λόγος γίνεται συναισθηματικός, η διαδήλωση γίνεται τόπος μνήμης και τα πράγματα μπερδεύονται με έναν δημιουργικό τρόπο, γιατί δεν μπορείς να διαχωρίσεις ακριβώς πότε τελειώνει το πένθος, πότε ξεκινά η κινητοποίηση και πότε ξεκινά η διεκδίκηση.
Γίνονται όλα, είναι η ζωή μας.
Νομίζω, αυτό είναι το καινούριο που φέρνει το φεμινιστικό κίνημα υπεράσπισης της ζωής.
Αυτή η μετατροπή του συλλογικού τραύματος σε διεκδίκηση.
Και το βλέπουμε καθαρά και με τους ταφικούς σταυρούς, που εμφανίζονται στη Λατινική Αμερική, και στην Ισπανία, το είδαμε με το πώς διαμορφώθηκε ο χώρος στο σημείο όπου δολοφονήθηκε ο Ζακ.
Το κίνημα, δηλαδή, συγκροτώντας δημόσια μνήμη φτιάχνει το αρχείο του.
Μέσα από την εμπειρία που είχα με τη Βάνια Τέρνερ, τη συνάδελφο που κάναμε το ντοκιμαντέρ "Girlhood", παρακολουθήσαμε τρία νεαρά κορίτσια, να διανύουν την ενηλικίωσή τους, εν μέσω πανδημίας, και καταλάβαμε ότι, μέσα από την καθημερινότητά τους, το κουβαλάνε και αυτές μέσα τους αυτό το τραύμα.
Από την άποψη ότι, αυτά τα κορίτσια μας μετέφεραν ότι κάποια πράγματα τα σκέφτονται δύο και τρεις φορές.
Σκέφτονται, για παράδειγμα, να περάσουν μπροστά από ένα καφενείο.
Σκέφτονται να πάρουν τα κλειδιά με συγκεκριμένο τρόπο στο χέρι τους, έτσι ώστε να είναι όπλο, αν κάποιος τα παρακολουθεί από πίσω, να έχουν τρόπο να αμυνθούν.
Και αυτό είναι κάτι που με τρομάζει, αλλά και που είναι τρομερά οικείο.
Είναι και για μένα τραύμα και για όλες μας.
Το γεγονός ότι αυτά τα κορίτσια σε τόσο τρυφερή ηλικία, σκέφτονται την αυτοάμυνα...
Πώς δεν έμαθες ποτέ πως με πλήγωσες μάτια, χείλη, ίδια έχουμε από την αρχή της εφηβείας μου, στον δρόμο, υπήρξαν περίεργα βλέμματα, από άντρες, περίεργα σχόλια.
Και έχω μάθει, δυστυχώς, να παίρνω διαφορετική διαδρομή που μπορεί να μη με βολεύει τόσο.
Όλοι σου λένε συνέχεια ότι επειδή είσαι γυναίκα πρέπει να προσέχεις περισσότερο και μ' έχει κάνει να νιώθω πολύ ευάλωτη κάποιες φορές.
Αυτή η γενιά, μέσα από αυτήν τη συνειδητότητα που υπάρχει, έχουν χάσει και ένα κομμάτι της αμεριμνησίας και της αθωότητάς τους.
Δηλαδή, όταν εγώ ήμουν νέα στο πανεπιστήμιο, το 1980, πήγαινα να κάνω μαθήματα αυτοάμυνας και μου φαινόταν power, εκείνα τα χρόνια, να μαθαίνω αυτοάμυνα και λοιπά.
Τώρα, όμως, νομίζω ότι συνοδεύει μια ψυχοσυναισθηματική ζωή και μια σεξουαλικότητα που σίγουρα οργανώνει την άμυνα, αλλά συγχρόνως τραυματίζει.
Και για να πω πώς κι εγώ ζω όλες αυτές τις γυναικοκτονίες, συμφωνώ πολύ με ό,τι είπε η Κατερίνα, κι είναι πολύ ενδιαφέρον.
Αυτά είναι νέα εργαλεία για το κίνημα.
Εγώ είμαι και παλιά, κι αυτό, η "στ-οργή", με παύλα ας πούμε, η οργή και στοργή μαζί, νομίζω ότι είναι ένα πολύ δυνατό μέσο, μια κατανόηση για να μας βοηθήσει να πάμε παραπέρα, να οργανώσουμε τις άμυνές μας και να αλληλοφροντιστούμε, το οποίο το έχουμε πολύ μεγάλη ανάγκη.
Και δεν νομίζω να υπάρχει θηλυκότητα που να μη ζει το τραύμα.
Τι να πούμε τώρα! Όλες κάτι έχουμε ζήσει.
Υπάρχουν τα τραύματα που γνωρίζουμε, και από τις νέες επιστημονικές προσεγγίσεις, ότι δεν φεύγουν, υπάρχουν τραύματα που δεν σβήνουν.
Έχει πολύ μεγάλη σημασία πώς θα τα αντιμετωπίσουμε.
Γιατί είναι πολύ εύκολο αυτά τα τραύματα να ενδοβληθούν, αυτό το θανατικό να έρθει μέσα μας, να εγκατασταθεί, να μετατραπεί σε έναν φόβο, σε μια εσωτερικευμένη σιωπή, αποσιώπηση.
Άρα, έχουν πολύ μεγάλη σημασία και οι κοινότητες και έχει πολύ μεγάλη σημασία αν αυτό το τραύμα, ο φόβος και η απειλή βρει μια συλλογικότητα, βρει μια σύνδεση, βρει συμμαχίες και περάσει στο στάδιο της πράξης.
Ο φόβος να γίνει λόγος και ο λόγος να γίνει πράξη.
Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε τι κάναν στην Ελένη.
Καμία άλλη δολοφονημένη.
Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε τι κάναν στην Ελένη.
Καμία άλλη δολοφονημένη.
Η πατριαρχία βιάζει και σκοτώνει.
Στον δρόμο, στη δουλειά, ποτέ καμία μόνη.
Η πατριαρχία βιάζει και σκοτώνει.
Στον δρόμο, στη δουλειά, ποτέ καμία μόνη.
Σ' αυτό το σημείο να πω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, οι άνθρωποι που είναι στο περιβάλλον αυτής της γυναίκας, να στέκονται δίπλα της και να το κάνουν ξεκάθαρο.
Να μην την απειλούν, δηλαδή, "ή θα τον χωρίσεις ή θα με χάσεις από φίλο", γιατί δεν της είναι εύκολο να φύγει απ' τη σχέση.
Δεν είναι ότι δεν θέλει, αλλά δεν μπορεί, φοβάται, έχει παιδιά.
Είναι ότι την απειλεί με δολοφονία.
Της λέει ότι αν φύγεις θα σε σκοτώσω, ή θα σκοτώσω το παιδί.
Αυτό, ας πούμε, έκανε ο πατέρας μου στη μητέρα μου.
Της έλεγε ότι αν φύγεις, θα σπάσω τη Χρύσα στο ξύλο.
Οπότε...
δεν είναι εύκολο για μια γυναίκα να φύγει.
Είναι, όμως, πάρα πολύ σημαντικό να έχεις ανθρώπους, που ξέρεις ότι θα σταθούν δίπλα σου, θα σταθούν βράχοι, σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση και θα σου πουν, "Έλα να μείνεις σε μένα", ή "Είμαι εκεί για σένα, αν το χρειαστείς".
Αυτό χρειάζεται η γυναίκα, να ξέρει ότι έχει ανθρώπους δίπλα της.
Όταν το παιδί μου έφυγε με αυτό τον βίαιο τρόπο, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν να κάνω ένα πανό, και να γράψω: "Όχι άλλη Γαρυφαλλιά, όχι άλλοι νταήδες." Για μένα, το παιδί μου έγινε σύνθημα.
Το έκανα σύνθημα μέσα απ' τον πόνο μου, κι εγώ κι η οικογένειά μου, για να βοηθήσουμε άλλες κοπέλες, να μη νιώθουν μόνες τους και να νιώθουν ότι υπάρχει κάποιος που μπορεί να τις ακούσει, και να μπορέσουμε επιτέλους να βγούμε απ' αυτό το κατεστημένο.
Για να κλείσουμε τη σημερινή μας συνάντηση, τι θα θεωρούσε η καθεμιά σας και ο καθένας, ότι είναι σημαντικό να αλλάξει, για να φτάσουμε σε μια πιο όμορφη επόμενη μέρα, πιο ασφαλή για όλες και όλους και όλα.
Σε νομοθετικό επίπεδο, έτσι κι αλλιώς κεντρικό θέμα μας είναι η νομική αναγνώριση της γυναικοκτονίας.
Δεν είναι όμως το μοναδικό.
Δηλαδή, μη φετιχοποιήσουμε τώρα μία διάταξη, γιατί δεν αρκεί.
Είναι σημαντικό να αναδειχθεί ο έμφυλος χαρακτήρας και στο δίκαιο, των αδικημάτων που μπαίνουν κάτω από αυτό που λέμε έμφυλη βία.
Το ένα είναι αυτό.
Το άλλο είναι, ταυτόχρονα, η προστασία των θυμάτων έμφυλης βίας, να είναι πραγματική, αποτελεσματική, αλλά και η αποτροπή, ώστε να μη φτάσουμε να μιλάμε για το πώς θα δικαιωθούν οι οικογένειες των δολοφονημένων γυναικών.
Οπότε, η νομική κατοχύρωση της γυναικοκτονίας είναι η αφετηρία.
Δεν τελειώνει εκεί η υπόθεση.
Εγώ σκέφτομαι ότι οι δημοσιογράφοι και γενικότερα τα μέσα, θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στην ανάλυση και στο να εξηγήσουν περισσότερο κάποιους όρους.
Να μη φοβούνται να χρησιμοποιήσουν λέξεις όπως η πατριαρχία, και κάποιες λέξεις να κανονικοποιηθούν.
Παράλληλα, όσοι δημοσιογράφοι ασχολούνται με το κοινωνικό ρεπορτάζ, να εκπαιδεύονται και να επανεκπαιδεύονται, και να μην προκαλούν επανατραυματισμό στα θύματα, στις επιζώσες, όταν τις πλησιάζουν για συνέντευξη, όταν προσπαθούν να αποσπάσουν μαρτυρία.
Γιατί γίνονται κι αυτά πολύ.
Από ιατροδικαστική άποψη, θα πρέπει να ενισχυθούν οι ιατροδικαστικές δομές σε όλη τη χώρα.
Αυτήν τη στιγμή, στους 51 νομούς έχουμε μόνο 26 με ιατροδικαστή.
Άρα, μία γυναίκα που πρέπει να εξεταστεί από ιατροδικαστή και δεν έχει στον νομό που ζει, πρέπει να ταξιδέψει σε άλλον νομό για να βρει γιατρό να την εξετάσει.
Είναι πολύ σημαντικό να ενισχυθούν οι ιατροδικαστικές δομές, σε όλη τη χώρα.
Μετά, να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τις γυναίκες που περάσανε από ιατροδικαστική εξέταση, την επόμενη ημέρα.
Τι θα γίνει, πώς θα είναι η ζωή τους, πώς θα τις βοηθήσουμε, ώστε να έχουν μια ζωή με σεβασμό, χωρίς βία και με αγάπη ο ένας για τον άλλον.
Πρόληψη, πρόληψη σε όλα τα επίπεδα, θεσμική και εξωθεσμική, σχολείο, σε όλα τα επίπεδα, θεσμοί.
Μιλάμε γι' αυτά τα θέματα, εκπαιδεύουμε τα σώματα ασφαλείας, την αστυνομία, τους εκπαιδευτικούς.
Για εμάς, η προσπάθεια της εμπλοκής, και της ένταξης των αντρών στους αγώνες για την έμφυλη ισότητα είναι ένα πολύ κομβικό σημείο.
Και χρειάζεται εμείς οι ίδιοι οι άντρες να ξαναδούμε και να συνειδητοποιήσουμε ποιο είναι το κόστος των προνομίων, που η πατριαρχία μάς βάζει και μας δίνει στο χέρι.
Να δούμε, δηλαδή, ότι αυτά τα προνόμια είναι ένα μαχαίρι που κόβει και από τις δυο μεριές.
Κι αυτό το σταριλίκι μιας ανεξάντλητης και παντοδύναμης, αλώβητης αρρενωπότητας, δεν έχει πια τίποτα το φαν.
Είναι ένα αδιέξοδο.
Επίσης, κοστίζει πάρα πολύ, σε σχέσεις, σε ανθρώπινες ζωές, σε ψυχική υγεία, σε συναίσθημα.
Άρα, εγώ θα έλεγα για κλείσιμο ότι αυτό το πέρασμα, η προσπάθεια να περάσουμε από μια μάτσο τοξικότητα σε κάποιες αρρενωπότητες υγιείς, φροντιστικές, διαμοιραστικές, μπορεί να είναι ένα κλειδί και για την πρόληψη της βίας και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, αλλά και για έναν συνολικότερο μετασχηματισμό της κοινωνίας.
Νομίζω ότι το ένα πράγμα που έχουμε να κάνουμε είναι να διεκδικήσουμε χώρους και τόπους, που θα περιμένουν τις γυναίκες μετά την κακοποίηση.
Απαντώντας στο ερώτημα, "υπάρχει ζωή μετά την κακοποίηση;" Κάνουν ένα βήμα.
Υπάρχει ένα κράτος που να κάνει δέκα βήματα, κάθε φορά που μια γυναίκα κάνει ένα βήμα; Το άλλο όμως ζήτημα, κι εδώ ερχόμαστε στο πώς εμείς οι ίδιες βιώνουμε ή παρατηρούμε την καθημερινή έμφυλη βία, είναι αυτό που θα λέγαμε "φεμινιστική αλληλεγγύη".
Είναι, δηλαδή, τι κάνουμε κάθε φορά που μία κοντινή μας φίλη, ένα κοντινό μας πρόσωπο, ή και όχι τόσο, στον δρόμο ας πούμε, κάθε φορά που γινόμαστε μάρτυρες της έμφυλης βίας, του "micromachsimo" στα ισπανικά, του μικρού σεξισμού και του μεγαλύτερου.
Πόσο μιλάμε ή πόσο δεν μιλάμε, αλλά ακούμε.
Πόσο απλώνουμε το χέρι, πόσο βοηθάμε μία φίλη να μοιραστεί το τραύμα της.
Πόσο φτιάχνουμε κοινότητες αλληλεγγύης εκεί που βρισκόμαστε, που ζούμε, που σπουδάζουμε, που δουλεύουμε.
Νομίζω ότι κι εγώ αυτήν τη γέφυρα βρίσκω.
Μια γέφυρα ανάμεσα σ' ένα πλαίσιο θεσμικών διεκδικήσεων, που έχουν μια επιτακτικότητα, δεν είναι απλά μια θεωρητική επεξεργασία και διεκδίκηση, έχουν μια επιτακτικότητα στο τώρα, και την ίδια στιγμή, μια διαρκή παρουσία στην κοινότητα, που στοχεύει στην αλλαγή της νοοτροπίας και σε κινήσεις που μπορεί να είναι σωτήριες, να φτιάχνουν ένα υπόδειγμα αλληλεγγύης και, την ίδια στιγμή, να βοηθούν μια γυναίκα, ένα κορίτσι, μια θηλυκότητα, να λειτουργούν υποστηρικτικά και να λένε ότι υπάρχει μια χαραμάδα, ένα φως, ένας ασφαλής δρόμος, υπάρχει ένας τόπος ασφάλειας για σένα και αλληλεγγύης.
Είναι απίστευτο το όταν εγώ ως μητέρα, που έχω χάσει την κόρη μου, έχω έρθει σε επαφή με άλλες μητέρες, που έχουν χάσει τα παιδιά τους, που μας δένει κάτι πολύ δυνατό και περίεργο, γιατί η μία μπορεί να καταλάβει τον πόνο της άλλης.
Οπότε, εκεί όλοι μαζί ενώνουμε τις δυνάμεις μας και προσπαθούμε να βγάλουμε κάτι καλό για την κοινωνία.
Είναι πάρα πολύ ωραίες και ανθρώπινες οι σχέσεις που αναπτύσσονται, και βλέπουμε πραγματικά τη στήριξη, η μία με την άλλη.
Είναι μάθημα ζωής για εμάς.
Θέλω να πω ότι βγαίνοντας μπροστά, αυτήν τη στιγμή, να μιλήσω για τη Γαρυφαλλιά, θέλω να πω ότι μιλάω για όλα τα κορίτσια.
Νιώθω μητέρα όλων των αδικοχαμένων κοριτσιών, γιατί για μένα, μια μάνα που έχει χάσει ένα παιδί, είναι μια μάνα που έχει χάσει όλα τα παιδιά του κόσμου.
Κρατάω τη μνήμη της ζωντανή, αισθάνομαι ότι εκεί που είναι, νιώθει καλά που η μητέρα της προσπαθεί να βοηθήσει κάποια άλλη να μη βρεθεί σ' αυτή τη θέση και θεωρώ ότι θα είναι πολύ χαρούμενη.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Νομίζω, μοιραστήκαμε η καθεμία, ο καθένας, ό,τι είχε στο μυαλό του, με τη λογική πάντα ότι συνεισφέρουμε σε μία κουβέντα που είναι πολύ μεγάλη και διαρκής.
Εμείς ευχαριστούμε.
Υπότιτλοι AUTHORWAVE .