What does "I can't breathe" mean in Greece (1)
Παιδιά, καλησπέρα. Ευχαριστούμε πάρα πολύ που είστε όλοι εδώ.
Μιλήσαμε με τον καθένα σας ξεχωριστά, μαζί με την Τζάκυ, για να καταλήξουμε στα κατάλληλα άτομα που πιστεύουμε ότι θα συντονίσουν καλύτερα αυτή τη συζήτηση.
Αφορμή για αυτή τη μάζωξη, σήμερα, ήταν αυτά που παρατηρήσαμε, είδαμε, παρακολουθήσαμε τον προηγούμενο μήνα, να εκτυλίσσονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής... όπου είδαμε τα χρόνια φυλετικής ανισότητας να εκρήγνυνται μπροστά μας, μέσα από μια σειρά διαδηλώσεων και συζητήσεων.
Το τι συμβαίνει στις ΗΠΑ, αλλά και γενικότερα στην ήπειρο της Αμερικής ως προς τα μαύρα σώματα, γιατί οι διαδηλώσεις ήταν ως προς αυτό, ξεκινάει πολλά χρόνια πίσω, από τη δουλεία, και έχει επηρεάσει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους μαύρους ανθρώπους ανά τον κόσμο, την αφρικανική διασπορά.
Γι' αυτό, κρίναμε ότι μπορούμε κι εμείς να τοποθετηθούμε. Συζητώντας με διάφορους από εσάς, είδα ότι... η στεναχώρια που είδαμε να εκφράζεται μέσα από τους Αφροαμερικανούς εκεί, ήταν κάτι το οποίο συναντούσες και σε άτομα που ήταν πολλά μέτρα, πολλά χιλιόμετρα μακριά, και βρισκόντουσαν στην Ελλάδα.
Και είπαμε ότι θα ήταν χρήσιμο να τοποθετηθούμε κι εμείς.
Λοιπόν, θα θέλατε μήπως να συστηθούμε σταδιακά;
Να πούμε λίγο τα ονόματά μας, για να ξεκινήσουμε;
Λοιπόν, εγώ είμαι η Ειρήνη.
Είμαι η Τζέσικα.
Είμαι ο Τζερόμ.
Είμαι ο Κασσίμ.
Μανώλης.
Σόλασε.
Εγώ είμαι η Τζάκυ.
Εγώ είμαι η Ελένη.
Κι εγώ είμαι ο Ηλίας Κιάμα.
Ωραία.
Νομίζω ότι καλό θα ήταν να ξεκινήσουμε τη συζήτηση μεταξύ μας εκφράζοντας το πώς αισθανθήκαμε βλέποντας όλα αυτά...
που εξελίχθηκαν στην Αμερική, αλλά παράλληλα, το πώς όλες αυτές οι κινητοποιήσεις που βλέπουμε που γίνονται σιγά σιγά με τον κόσμο σχετικά με τα μαύρα σώματα και τον ρατσισμό και τις φυλετικές διακρίσεις.
Πώς αισθάνεστε βλέποντας όλα αυτά τα γεγονότα;
Για πες!
Μου άρεσε που το ξεκινήσαμε με τα μαύρα σώματα.
Είναι ιδιαίτερος, αλλά και πολύ συγκεκριμένος ο όρος "μαύρα σώματα", γιατί έχει να κάνει με τους μαύρους, αφρικανικής καταγωγής.
Ποια ήταν η πρώτη μου αντίδραση...
Μόλις είδα το συμβάν με τον Τζωρτζ Φλόυντ, ήμουν λίγο ουδέτερος και ότι είναι άλλο ένα συμβάν που γίνεται, γιατί είχε προηγηθεί, ήταν φρέσκο το συμβάν του Αμάντ Άρμπερυ.
Και λέω, "άλλο ένα, το οποίο κι αυτό θα περάσει." Μετά, βλέπω ότι σιγά σιγά αυτό το πράγμα φουσκώνει και υπάρχει αυτή η έκρηξη στον κόσμο και γίνεται λίγο viral.
Και μετά, μαθαίνω ότι οι αστυνομικοί απολύθηκαν.
Λέω, τουλάχιστον απολύθηκαν. Δηλαδή, ένιωσα καλά μ' αυτό. Δηλαδή, η θέση που βρίσκεσαι, το πώς έχεις... πώς να το πω... αρκεστεί σ' αυτό το πράγμα. Και εκεί είναι που μίλησα με έναν φίλο μου και μου είπε:
"Εδώ έγινε δολοφονία. " Ξέρεις, brοad daylight, τη μέρα! Κι εσύ αρκείσαι με το να βλέπεις τους αστυνομικούς απολυμένους...
Και εκεί είναι που νευρίασα με τον εαυτό μου και λέω: "Τι είναι αυτό που έγινε;" Είναι κάτι που γίνεται.
Αλλά μετά, βλέπεις ότι αυτό το πράγμα δεν έχει ξαναγίνει.
Να βλέπεις έναν άνθρωπο να πεθαίνει. Ήταν συγκλονιστικό.
Αυτό το πράγμα είχε μια κλιμάκωση. Η οργή. Είχε μια κλιμάκωση.
Και αυτή την κλιμάκωση που είχε και ο κόσμος, την ένιωσα και σε μένα.
Και επίσης, το πώς με ξάφνιασε αυτό το πράγμα, το πώς σήκωσε ένα τσουνάμι, ένα τσουνάμι διαμαρτυρίας, το πώς κερδήθηκαν και έγιναν πολλές αλλαγές μέσα σ' αυτό το μικρό χρονικό διάστημα, το οποίο είχε την επανάσταση, ένιωσα ότι έγινε κάτι επαναστατικό ανά τον κόσμο. Ήταν ένα πολύ... Νιώθω ότι είναι...
Πώς το λένε; "Milestone", που λένε. Ορόσημο, ας πούμε.
Ένα σημείο που σε κάνει να νιώθεις ότι κάτι έγινε στον ρου της ιστορίας, εκείνη τη στιγμή, ανά τον κόσμο.
Και ακόμα αυτό το πράγμα είναι ζεστό.
Μετά από έναν μήνα σχεδόν, και, είναι ακόμα ζεστό αυτό το πράγμα.
-Αυτά, έτσι... -Ευχαριστούμε.
Θα πω ότι εγώ εκνευρίστηκα αστραπιαία, γιατί, νομίζω, φτάνεις σε ένα σημείο...
Είχε προηγηθεί αυτό που είπε με τον Άρμπερυ, πώς λέγεται...
Είχε προηγηθεί με την κυρία στο πάρκο που φώναζε ουσιαστικά...
Την Έιμυ Κούπερ.
"Ι'm calling the cops. African American! ", και όλα τα σχετικά. Το θράσος αυτής της κοπέλας που ουσιαστικά ήξερε τη δύναμή της.
Ότι λέγοντας, "Θα φωνάξω την αστυνομία "και θα πω ότι με παρενοχλεί κάποιος Αφροαμερικανός", ουσιαστικά, έθετε τη ζωή του ανθρώπου σε κίνδυνο. Και απευθείας, η ίδια γινόταν θύμα από το πουθενά, χωρίς να είχε προηγηθεί κάτι.
Γνώριζε τη δύναμή της σαν λευκή γυναίκα.
Και βλέποντας αυτό το πράγμα με τον Τζωρτζ Φλόυντ, λες, πόσο ακόμα ν' αντέξουμε; Πόσο; Και βλέποντας κυρίως την έκφραση του αστυνομικού.
Υπήρχε μία απάθεια. Λες και δεν ήταν πάνω σε άνθρωπο.
Δηλαδή, τόση ώρα, νομίζω, δεν μπορείς να σταθείς πάνω σε ξύλο.
Ο άνθρωπος ήταν ευγενέστατος, τον αποκαλούσε "κύριο". "Δεν μπορώ ν' αναπνεύσω, κύριε. " Ήταν ευγενής. Δηλαδή, δεν μπορώ να φανταστώ έναν άνθρωπο ο οποίος πνίγεται και να αποκαλεί αυτόν που τον δολοφονεί εκείνη την ώρα "Sir". Αυτό μου έκανε φοβερή εντύπωση και με θύμωσε ακόμη περισσότερο.
Δεν θεωρώ ότι έχουμε κερδίσει κάτι.
Εννοείται ότι με εξέπληξε ευχάριστα όλο αυτό το κύμα.
Αλλά αν πάρεις και τις αντιδράσεις και τις απαντήσεις του Προέδρου των ΗΠΑ, λες: "Μα πόσα χρόνια πίσω είμαστε ακόμη;" Ναι, λοιπόν, βλέποντας το βίντεο, αρχικά... επειδή δεν τα παίρνω και πολύ εύκολα... δεν ήμουν σίγουρος αν είχε πεθάνει.
Δηλαδή, έβλεπα αυτό και δεν άντεχα να κάθομαι να βλέπω αυτό το πράγμα.
Δεν έβλεπα τα σχόλια, δεν είχα καταλάβει αν είχε πεθάνει.
Άρα, το βίντεο, άθελά μου, το είδα δυο-τρεις φορές.
Δεν το είδα συνεχόμενα.
Μόνο και μόνο το να πατήσεις play και να δεις αυτό, λέω...
"Οκέι, δεν θέλω να το δω αυτό. Δεν θέλω να μπω σ' αυτή τη διαδικασία." Μετά, κατάλαβα, με τα πολλά, ότι ο άνθρωπος πέθανε.
Και υπάρχει ένα διπλό συναίσθημα που έχω.
Το ένα είναι το μούδιασμα, αυτό το ανατρίχιασμα.
Όχι μόνο και μόνο από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά και σε άλλον έναν μαύρο άνθρωπο.
Και νιώθεις αυτό και λες τώρα: "Τι είναι αυτό;" Και το άλλο είναι ότι...
Αυτή η κακή οικειότητα που υπάρχει σ' αυτό. Το βλέπεις και το ξαναβλέπεις και λες: "Α, συνέβη πάλι αυτό." Ο άλλος είχε βγει για τζόγκινγκ, τον θεώρησαν αυτό...
Της αλληνής... πήγανε στο σπίτι της...
Σκότωσαν, λένε: "Α, κάναμε λάθος. Τελικά ήταν λάθος το σπίτι." Και όλα αυτά που συμβαίνουν σ' αυτή τη χώρα με τα τεράστια κοντράστ, τη χώρα της ελευθερίας, τη χώρα της ευκαιρίας, την Αμερική... "Pursuit of Happiness" (Το Κυνήγι της Ευτυχίας)... Ενώ εμείς εδώ έχουμε το "Αλτ, τις ει;" και μετά, ας πούμε... εκεί, σε πυροβολούν και μετά ρωτάνε ποιος είσαι. Αν, για κάποιον λόγο, δεν έχεις πεθάνει, απαντάς και μπορεί να έχει γίνει κάτι σωστό ή κάτι λάθος.
Είμαι πάρα πολύ περήφανος για όλο αυτό που έχει συμβεί, και ότι αποφάσισαν να ξηλώσουν τη χώρα και να την κάψουν.
Βέβαια, με απογοητεύει το γεγονός, γιατί είπε ο Μανώλης προηγουμένως ότι δεν τους αποδόθηκαν κατηγορίες αμέσως.
Κάηκαν πόσες πολιτείες, έγιναν πόσες πορείες, άνθρωποι, στην Αμερική, στον κόσμο...
Νομίζω, κατέβηκαν και εξωγήινοι.
Έγιναν πολλά πράγματα, πολλά, για να γίνει το αυτονόητο.
-Να τους πάνε... -Για σύλληψη.
Ευχαριστούμε, Τζερόμ.
Κάποιος άλλος;
Εγώ θέλω να πω ότι δεν το είδα το βίντεο.
Είμαι από τους λίγους, πιστεύω.
-Δεν νομίζω. -Κι εγώ. Κι εγώ, ναι.
Είδα κάποιες σκηνές, κάποιες φωτογραφίες με την άκρη του ματιού μου.
Δεν μου πήγαινε η καρδιά να πατήσω play, να το δω.
Γιατί υπάρχουν, νομίζω, κάποιες στιγμές στη ζωή, κάποια όρια, τα οποία όταν τα ξεπεράσεις, δεν μπορείς να ξαναγυρίσεις ποτέ πίσω.
Νομίζω ότι η θέαση αυτού του βίντεο προκαλεί ψυχολογικό τραύμα στους ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής σε όλον τον κόσμο.
Προκαλεί ψυχολογικό τραύμα, γιατί... εκεί είναι η συνειδητοποίηση ότι... οτιδήποτε και να κάνει ένας άνθρωπος, μάλλον να μην κάνει, γιατί πάντα είναι ότι αντιστάθηκε στους αστυνομικούς ή έτρεξε να φύγει και του έπαιξαν 44 σφαίρες στην πλάτη.
Πάντα κάτι φταίει, δηλαδή, πάντα η διήγηση του γεγονότος φεύγει από τον εγκληματία αστυνομικό και πάει στο θύμα.
Και το κατηγορώ είναι στο θύμα.
Το θύμα φταίει γιατί έτρεξε, γιατί αντιστάθηκε, γιατί δεν υπάκουσε, γιατί δεν ξάπλωσε στο έδαφος.
Ο Τζωρτζ Φλόυντ τα έκανε όλα αυτά.
Ήταν στο έδαφος, με χειροπέδες.
Και παρακάλεσε κιόλας, με πολύ ωραίο τρόπο, με πολλή ευγένεια, αυτό το "κύριε" που είπατε πολύ σωστά. Και παρ' όλα αυτά, αυτός ο άνθρωπος, μπροστά σε όλους τους ανθρώπους εκεί, που τράβαγαν βίντεο, πόζαρε στο βίντεο, έτσι; Δηλαδή, αν αυτό ήταν ταινία και δεν ήταν πραγματικότητα, θα ήταν μία ταινία με πολύ σκληρό περιεχόμενο.
-Θα έβαζαν και το σημαδάκι μπροστά. -Ναι, "Graphic Content" (σκληρές εικόνες). Υπερβολική βία, σαν ταινία, ξέρεις.
Και μετά βλέπεις τους ηθοποιούς ότι επιβίωσαν όλοι.
Αλλά σ' αυτό ήταν πραγματικότητα. Αρχικά, είχα την άρνηση. Αυτό που νομίζω ότι το είπε ο Τζερόμ.
Τι έγινε; Μήπως επέζησε αυτός ο άνθρωπος; Μήπως, μήπως... πεντακόσια πράγματα. Μήπως.
Μετά, πήγα στον θυμό, άρχισα να θυμώνω και λέω:
"Μα καλά, δεν γίνεται αυτό το πράγμα να γίνεται μέρα μεσημέρι." Μετά πέρασα στο κομμάτι της διαπραγμάτευσης.
Εντάξει, μωρέ, θα τους τιμωρήσουν. Απολύθηκαν, ε;
Απολύθηκαν απ' τη δουλειά τους, αν και ψάχνοντάς το μετά και μπαίνοντας στο λαγούμι βαθιά, διάβασα και είδα πολλά πράγματα για το σύστημα της Αμερικής, το οποίο είναι παιδί του συστήματος της δουλείας που υπήρχε πριν. Το ότι απολύθηκε ο αστυνομικός δεν σημαίνει κάτι.
Σημαίνει ότι φεύγει απ' το συγκεκριμένο Τμήμα και μπορεί να ξαναπιάσει δουλειά στο διπλανό. Υπάρχουν αστυνομικοί που λέγονται "Gypsy Cops", οι οποίοι έχουν αλλάξει, μέσα σε δέκα χρόνια, 12 ή 15 διαφορετικά Τμήματα, γιατί κάτι έκαναν και τους έδιωξαν. Δηλαδή, το ότι απολύθηκε κάποιος ή ότι πήρε για 60 μέρες άδεια άνευ αποδοχών, για να σκεφτεί τι κακό έκανε, τις πράξεις του, δεν σημαίνει κάτι το κομμάτι της απόλυσης.
Είμαι στη διαπραγμάτευση, λοιπόν. Θα τιμωρηθούν, δεν μπορεί!
Θα βγει ο Πρόεδρος, ο πατέρας του έθνους, και θα μιλήσει.
Και βγήκε και μίλησε, και καλύτερα να μη μίλαγε.
Μετά, πέρασα στο κομμάτι της θλίψης. Λέω, μάλλον τα πράγματα θα είναι έτσι.
Και άρχισα να στενοχωριέμαι, γιατί αυτοί οι άνθρωποι στην Αμερική ποτέ δεν θα μπορέσουν να βιώσουν την πραγματική ισότητα.
Και μετά, στην αποδοχή. Σταμάτησα να μπαίνω και να διαβάζω.
Λέω, "Έτσι κι αλλιώς, Ηλία, δεν μπορείς να βοηθήσεις την κατάσταση εκεί." "Μόνο χαλιέσαι. Θα κοιτάξεις εδώ τι μπορείς να κάνεις." Και ήταν πολύ ωραία, τώρα που βρισκόμαστε εδώ και τα λέμε.
Αυτό μπορώ να κάνω. Μπορώ να μιλάω για αυτά τα θέματα.
Είμαι στο κομμάτι αυτό της αποδοχής, ότι ξέρεις κάτι;
Πάντα περίμενα ότι θα αλλάξει ο κόσμος. Είχαν μαύρο Πρόεδρο πριν, τον Ομπάμα.
Ότι ο κόσμος προχωράει, αλλά φαίνεται ότι θέλει και το δικό μας σπρώξιμο, για να φύγει και να ξεκολλήσει το κομμάτι αυτό του ρατσισμού.
Η συζήτηση που κάνουμε σήμερα, νομίζω, είναι.
Και χαίρομαι πάρα πολύ...
Δεν ξέρω αν πρέπει να το πω, αλλά με πάρα πολύ μεγάλη αγαλλίαση παρατηρώ τα κτίρια να καίγονται, έτσι;
Πραγματικά, μου προκαλεί ευχαρίστηση.
Τα μαγαζιά, τα αστυνομικά τμήματα, τα περιπολικά.
Λέω, επιτέλους, γιατί οι Αφροαμερικάνοι είναι αναγκασμένοι από το σύστημα να υπακούν τους νόμους και τη δικαιοσύνη, η οποία, όμως, δεν προστατεύει αυτούς.
Oι άνθρωποι που πρέπει να "protect and serve" (προστατεύουν και να υπηρετούν) αυτούς, είναι άνθρωποι που τους σκοτώνουν. Έχουν έξι φορές περισσότερες πιθανότητες, σε μία συναλλαγή με την αστυνομία, να τους σκοτώσουν, από ό,τι ένας λευκός.
Γιατί σκοτώνουν γενικά εκεί. Είναι ένα χόμπι που έχουν.
Σε πιάνει ένας τρόμος, γιατί ξέρεις... Θα πω αυτό και θα σταματήσω προς στιγμήν.
Για μένα, δεν είναι το πρόβλημα οι αστυνομικοί μόνο.
Το πρόβλημα είναι η δικαιοσύνη.
Σ' αυτό που είπες ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή... Δεν ξέρω αν φτάνει καν στη δικαιοσύνη, γιατί το δίκαιο φτιάχνεται από την ηθική της κάθε εποχής.
Και η ηθική της εποχής ακόμη δεν έχει προστάξει στη δικαιοσύνη της Αμερικής, των Ηνωμένων Πολιτειών, και όχι μόνο, να αλλάξουν κάποιους νόμους.
Ανέφερες πριν ότι ήταν ευγενικός. Εγώ δεν θα τον χαρακτήριζα ακριβώς έτσι.
Αν ήταν ευγενικός, θα τον αποκαλούσε "Σερ, φύγετε πάνω από τον λαιμό μου." Εγώ δεν θα τον χαρακτήριζα ευγενικό.
-Ήταν απλά, νομίζω, μια φυσική κατάσταση... -Υποταγμένος. Ήταν υποταγμένος.
Η υποταγή είναι μία φυσική κατάσταση που ξεκινάει από την εποχή της δουλείας στις ΗΠΑ και βασικά από την ήπειρο της Αμερικής, μην ξεχνάμε όλοι τα υπόλοιπα.
Φτάνει μέχρι και τώρα.
Αν έχω μία πιθανότητα να με λυπηθούν, πρέπει να δηλώσω υποταγή.