Μηνύματα στο διάστημα | Astronio (#4)
Τις τελευταίες δεκαετίες κάνουμε μια πολύ σημαντική προσπάθεια
να ανιχνεύσουμε σήματα από εξωγήινους πολιτισμούς.
Αλλά εμείς τι προσπάθειες έχουμε κάνει να στείλουμε μηνύματα;
Η αλήθεια είναι ότι, είτε το θέλουμε είτε όχι,
ένα μεγάλο μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπεται στην Γη
ταξιδεύει στο διάστημα.
Οι πρώτες ραδιοφωνικές εκπομπές τοποθετούνται περίπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα
δηλαδή ταξιδεύουν εδώ και εκατό τουλάχιστον χρόνια.
Ωστόσο, η ισχύς αυτών των σημάτων ήταν τόσο χαμηλή
που ακόμα και ένας προηγμένος πολιτισμός
θα δυσκολευτεί να τα ξεχωρίσει από τον θόρυβο που υπάρχει μέσα στο σύμπαν από άλλες πηγές.
Συν τοις άλλοις, η ενέργεια των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων
εξασθενεί με ένα νόμο αντιστρόφου τετραγώνου
γιατί μοιράζεται σε ολοένα και μεγαλύτερο χώρο.
Επομένως, χρειάζεται ένα ισχυρό και στοχευμένο σήμα
που να ταξιδέψει προς μία μικρή περιοχή του ουρανού
για να μπορέσει να φτάσει σε πολύ μεγάλες αποστάσεις
και να γίνει κάποια στιγμή αντιληπτό από κάποιον φιλόδοξο ακροατή.
Ένα τέτοιο μήνυμα ήταν το λεγόμενο μήνυμα του Αρεσίμπο
με πρωτοβουλία των αστρονόμων Carl Sagan και Frank Drake.
Το μήνυμα αυτό εστάλη προς το σφαιρικό σμήνος Μ13
σε απόσταση 25.000 ετών φωτός μακριά.
Ήταν γραμμένο σε δυαδικό σύστημα και μέσα σε 210 bytes περιείχε
τους αριθμούς από το 1 μέχρι το 10,
σημαντικά χημικά στοιχεία και χημικές ενώσεις,
το ελικοειδές σχήμα του DNA,
το σχήμα και το ύψος του μέσου ανθρώπου,
το σχέδιο του ηλιακού μας συστήματος
και ένα σχέδιο του ραδιοτηλεσκοπείου του Aresibo.
Ένα άλλο μήνυμα προς το διάστημα είχε σταλεί το 2008
προς το μεγάλο βραχώδη πλανήτη Gliese 581c.
Οι πρώτες μελέτες σχετικά με αυτόν τον πλανήτη
έδειχναν ότι ενδεχομένως να ήταν κατοικήσιμος,
κάτι που οι μεταγενέστερες μελέτες έδειξαν ότι δεν είναι πολύ πιθανό.
Αλλά, όπως και να έχει, το μήνυμα αυτό περιείχε
501 μηνύματα από μέσα κοινωνικής δικτύωσης
και εστάλη με την βοήθεια του ραδιοτηλεσκοπίου
της διαστημικής υπηρεσίας της Ουκρανίας.
Το μήνυμα θα φτάσει στον πλανήτη το 2029.
Όπως είχαμε πει σε προηγούμενο επεισόδιο,
το 1977 είχαμε λάβει ένα περίεργο σήμα από το Διάστημα
το οποίο ονομάστηκε "Wow signal".
Δεν γνωρίζαμε από που προερχόταν, ούτε ανιχνεύτηκε ποτέ ξανά.
35 χρόνια μετά, δηλαδή το 2012,
η ανθρωπότητα έστειλε 10.000 μηνύματα του Twitter ως απάντηση
προς την κατεύθυνση από την οποία είχε έρθει αυτό το σήμα.
Δεν ξέρουμε φυσικά πότε θα φτάσει στον προορισμό του
γιατί δεν υπήρχε κάτι συγκεκριμένο σε εκείνο το σημείο του ουρανού.
Πάντως πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας
ότι ακόμα και τα παλαιότερα σήματα που έχουμε εκπέμψει
έχουνε καλύψει ένα απειροελάχιστο κομμάτι του γαλαξία.
Εξάλλου, τα σήματα αυτά ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός.
Άρα, ένα σήμα που ξεκίνησε πριν από 100 χρόνια
έχει καλύψει μία απόσταση 100 ετών φωτός.
Αλλά η διάμετρος του Γαλαξία μας είναι 100.000 έτη φωτός.
Εκτός από τις προσπάθειες αποστολής ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στο διάστημα,
υπάρχουν και κάποιες άλλες προσπάθειες επικοινωνίας
που έχουνε μάλλον συμβολικό χαρακτήρα.
Τα διαστημόπλοια Pioneer 10 & 11 και Voyager 1 & 2 εκτοξεύθηκαν την δεκαετία του 70
με σκοπό να εξερευνήσουν του εξωτερικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Η συνεισφορά τους πράγματι ήταν τεράστια.
Είχαν όμως και κάποια πολύ ιδιαίτερα φορτία.
Τα Pioneer έχουν επάνω τους 2 επίχρυσες πλάκες που περιέχουν ζωγραφιές ανθρώπων,
την θέση μας ως προς 14 γνωστά Pulsars και το κέντρο του γαλαξία
και την ημερομηνία που ξεκίνησε η αποστολή.
Ανάλογες πλάκες υπάρχουν και πάνω στα διαστημόπλοια Voyager,
με μια πολύ σημαντική διαφορά:
είναι αναλογικοί δίσκοι
που περιέχουν ήχους, εικόνες και σχέδια αντιπροσωπευτικά του ανθρώπινου είδους.
Τα περιεχόμενα επιλέχθηκαν από τον αστρονόμο Carl Sagan και την ομάδα του
και περιέχουν 115 εικόνες,
ήχους από την φύση, όπως κεραυνούς, ανέμους, πνηνά, ζώα...
μουσική από πολλές διαφορετικές κουλτούρες
και χαιρετισμούς σε 55 διαφορετικές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων και πολλών αρχαίων γλωσσών.
Τα περισσότερα σχέδια πάνω στις χρυσές πλάκες των Voyager
αφορούν την θέση του ηλιακού μας συστήματος
αλλά και οδηγίες για το πως να αναπαραχθεί αυτός ο δίσκος.
Το διαστημόπλοιο Pioneer 10 ταξιδεύει προς την γενική κατεύθυνση του άστρου Aldebaran
και θα φτάσει εκεί μετά από 2.000.000 χρόνια.
Ενώ το Pioneer 11 ταξιδεύει προς την γενική κατεύθυνση του αστερισμού της Ασπίδας.
Το Voyager 1 είναι το πιο μακρινό ανθρώπινο δημιούργημα,
αφού έχει βγει στον διαστρικό χώρο, έξω από το ηλιακό μας σύστημα.
Ταξιδεύει προς ένα άστρο που βρίσκεται 17,6 έτη φωτός μακριά
και θα φτάσει εκεί μετά από 40.000 χρόνια.
Το Voyager 2 θα περάσει σε σχετικά κοντινή απόσταση από τον Σείριο
σε 296.000 χρόνια.
Δεν είναι πολύ πιθανό να βρεθούν αυτά τα διαστημόπλοια από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό.
Για αυτό η αποστολή Voyager έχει παρομοιαστεί από τον Carl Sagan
σαν ένα μήνυμα σε μπουκάλι που ταξιδεύει μέσα στον κοσμικό ωκεανό.
Τα μηνύματα αυτά θα ταξιδεύουν μέσα στο Διάστημα για πάντα
και, ακόμα και αν κάποτε η ανθρωπότητα πάψει να υπάρχει,
αυτά θα συνεχίζουν και θα μαρτυρούνε ότι έστω και για λίγο καιρό
εμείς, οι άνθρωποι, υπήρξαμε.
Τώρα εάν υπάρχουν εξωγήινοι πολιτισμοί,
είμαστε σίγουροι ότι θέλουμε να μας εντοπίσουν;
Εδώ οι απόψεις διίστανται.
Από την μία έχουμε την ρομαντική άποψη που την εκφράζει ο Carl Sagan
και λέει ότι ένας τεχνολογικά εξελιγμένος πολιτισμός που έχει επιβιώσει για πάρα πολλά χρόνια
θα έχει αναπτύξει μία ηθική σεβασμού απέναντι στην ζωή
και θα έχει αποτινάξει εντελώς όλα τα βίαια ένστικτά του.
Από την άλλη μεριά, επιστήμονες όπως ο Stephen Hawking, εκφράζουν τον φόβο τους.
Ο Hawking εκφράζει την άποψη ότι
στην ανθρώπινη ιστορία, οποτεδήποτε ένας προηγμένος πολιτισμός
ήρθε σε επαφή με ένα πιο αδύναμο πολιτισμό,
τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά για τον αδύναμο πολιτισμό.
Φυσικά δεν ξέρουμε κατά πόσο οι αναλογίες από την ανθρώπινη ιστορία
μπορεί να έχουν εφαρμογή σε κάποια εξωτική, άγνωστη ζωή που βρίσκεται στο διάστημα.
Θα σας αφήσω με μία τελευταία σκέψη.
Μέσα στην επόμενη πενταετία
θα έχουμε την δυνατότητα να ανιχνεύσουμε ίχνη ζωής μέσα στις ατμόσφαιρες εξωπλανητών,
πλανητών δηλαδή γύρω από άλλα άστρα.
Εάν εμείς που είμαστε στην αρχή μόλις της διαστημικής εξερεύνησης
φτάσαμε σε αυτό το επίπεδο,
τότε κάποιος πολύ προηγμένος πολιτισμός
που βρίσκεται χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια μπροστά,
δεν θα έπρεπε ήδη να γνωρίζει ότι η Γη κατοικείται;
Εδώ τελείωσε το επεισόδιο για τα μηνύματα της ανθρωπότητας στο διάστημα.
Περιμένω φυσικά και τις δικές σας απόψεις στα σχόλια.
Εάν σας άρεσε το βίντεο, μπορείτε να κάνετε like και subscribe
και φυσικά θα τα ξαναπούμε στο επόμενό μας επεισόδιο.
Γεια χαρά!