Μαθήματα ζωής από έναν οίκο τελετών | Efthimis Savvakis | TEDxChania - YouTube
Μετάφραση: Evgenia Syrianou Επιμέλεια: Chryssa R. Takahashi
Από την παιδική μου ηλικία στην Πτολεμαΐδα θυμάμαι τρία πράγματα.
Το κρύο.
Το πάρα πολύ κρύο
και τα σπιτικά γεμιστά της γιαγιάς μου.
Όταν ήμουν έξι χρονών,
ο θείος μου ο Τάκης, ένας πολύ βαρύς τύπος,
κάθισε απέναντί μου, με ζύγισε,
και με ρώτησε, «Εσύ μικρέ, όταν μεγαλώσεις τι θες να γίνεις;
Δικηγόρος, ποδοσφαιριστής ή αστροναύτης;»
Και εγώ τότε , ήμουν δεν ήμουν 25 κιλά, ύψωσα το ανάστημά μου
και του είπα, «Θέλω να γίνω παγωτατζής».
(Γέλια)
Πολύ απλά γιατί κάθε φορά που έτρωγα σπιτικά γεμιστά από τη γιαγιά μου,
μου έβαζαν κρυφά δύο μεγάλες μπάλες παγωτού.
Το παγωτό, κύριοι, -- μετά τα γεμιστά...
Το παγωτό, κύριοι, είναι συνυφασμένο με όλες τις σημαντικές στιγμές της ζωής μου.
Το πρώτο μου δόντι,
τα πρωταθλήματα του Παναθηναϊκού
και φυσικά τον τελικό του Survivor.
(Γέλια)
Τα χρόνια πέρασαν, τα παγωτά μπήκαν στην κατάψυξη, τα γεμιστά στον φούρνο.
Έφυγα από την Πτολεμαΐδα, πήγα στη Θεσσαλονίκη, φοιτητής, δημοσιογραφία.
Πτυχίο, μεταπτυχιακό.
Τώρα κάνω ένα διδακτορικό λίγο πιο άνοστο και από τα ορφανά γεμιστά.
(Γέλια)
Είμαι ερευνητής. Πέρυσι δούλευα στο ερευνητικό πρόγραμμα της Google.
Έχω τη χαρά να δουλεύω ως δημοσιογράφος σε συγκροτήματα,
ως επικοινωνιολόγος να αναλαμβάνω εταιρείες.
Πήγαινα κάθε Κυριακή Πτολεμαΐδα
και τους έλεγα, «Μπαμπά, μαμά, έχω ένα πρότζεκτ».
Μια Κυριακή λοιπόν πέρυσι, πάω, καθόμαστε.
Ήταν η πρώτη Κυριακή που δεν χρειάστηκε να μου σερβίρουν παγωτό.
Πάρα πολύ απλά γιατί τους ανακοίνωσα
ότι ο επόμενος πελάτης μου θα είναι ένας Οίκος Τελετών.
Ο Οίκος Τελετών «Φάνης Μπαμπούλας και Υιός».
Η γιαγιά μου άκουσε τις λέξεις «Οίκος Τελετών»
και «Μπαμπούλας» και πάγωσε.
Όταν λέμε πάγωσε όμως, πάγωσε πάρα πολύ.
Για να καταλάβετε, δεν με έχει ρωτήσει από τότε πότε θα φέρω νυφούλα.
(Γέλια)
Το μόνο που μπόρεσε να ψελλίσει είναι το εξής:
«Εσύ βρε αγόρι μου, γιατί να αναλάβεις έναν Οίκο Τελετών;»
Και ξέρετε είχε δίκιο.
Όταν το ανακοίνωσα στους φίλους μου,
μου έλεγαν ότι είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο δίλημμα και ένα πολύ μεγάλο ρίσκο
γιατί δεν μπορείς να βάλεις τον Οίκο Τελετών μες στη ζωή.
Δεν μπορείς να δημιουργήσεις πρότζεκτ.
Ξέρετε, εν τέλει, έχουν δίκιο.
Μια μέση σελίδα στο Facebook έχει 100 με 150 Like.
Τα Likes στις αναρτήσεις είναι δύο με τρία, λογικό αν με ρωτάτε...
Και τότε γεννιέται μια πολύ μεγάλη πρόκληση.
Τι μπορώ να κάνω εγώ για έναν Οίκο Τελετών; Πού μπορώ να τον βάλω;
Θα μπορούσε ένας Οίκος Τελετών να συνεργαστεί με τη Γιόκο Όνο;
Τη σύντροφο του Τζον Λένον;
Η Γιόκο Όνο έκανε στα Δημήτρια της Θεσσαλονίκης
μια πολύ μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στη ζωή.
Συνεργαστήκαμε και της δωρίσαμε 10 φέρετρα.
Θα μπορούσαμε να μπούμε στον κινηματογράφο;
Ταινία «Bachelor». 1, 2, 3,
Δεν έχουμε δώσει μόνο τον στόλο μας,
αλλά ο Γιάννης Τσιμιτσέλης ο πρωταγωνιστής,
ο οποίος στην ταινία είναι νεκροθάφτης, ονομάστηκε Αντώνης Μπαμπούλας.
Έδωσα το όνομα της επιχείρησής μου σε μια ταινία.
Θα μπορούσαμε να μπούμε χορηγοί στον αθλητισμό;
Ξέρετε, φέτος χορηγήσαμε τη γυναικεία ομάδα μπάσκετ της ΜΕΝΤ.
Θα επενδύσουμε την επόμενη διετία στον γυναικείο αθλητισμό.
Τα κορίτσια της ΜΕΝΤ που αγωνίζονται στην Α' τοπική κατηγορία,
είδαν αυτόν τον ντόρο που δημιούργησε η χορηγία,
που η πρώτη τους προπόνηση, επαναλαμβάνω είναι στην Α' τοπική κατηγορία,
καλυφθηκε από την τηλεόραση.
Το δε σύνθημα που δονεί το γήπεδο είναι φυσικά το «Εδώ θα γίνει ο τάφος σας».
(Γέλια)
(Χειροκρότημα)
Καλά όλα, αλλά πρέπει να περάσουμε και κοινωνικά μηνύματα! Μπορούμε;
Αγίου Βαλεντίνου:
Όλοι οι Οίκοι Τελετών περνάνε μηνύματα λίγο στερεοτυπικά και ρατσιστικά.
Εμείς σκεφτήκαμε το εξής: Είναι τρία ζευγάρια λουλούδια.
Αντιπροσωπεύουν τα τρία ζευγάρια που μπορούμε να συναντήσουμε στη ζωή:
Ροζ - ροζ= γυναίκα - γυναίκα,
Μπλε - ροζ = άντρας - γυναίκα,
Μπλε - μπλε = άντρας - άντρας.
Ξέρετε γιατί; Στον έρωτα και τον θάνατο είμαστε όλοι ίσοι.
Απόλαυσε κάθε μέρα με τον άνθρωπο που αγαπάς.
(Χειροκρότημα)
Ξέρετε η λέξη άνθρωπος για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντική,
γιατί έχουμε θάψει κοντά στους 40.000.
(Γέλια)
Και τώρα φτάνουμε σε ένα σημείο που ανακοινώνω στη γιαγιά μου
ότι θα κάνουμε unboxing.
(Γέλια)
Το unboxing όπως ξέρετε είναι μια διαδικασία μάρκετινγκ
που ξεκίνησε στο εξωτερικό, όπου οι μεγάλες εταιρείες
στέλνουν κουτιά σε διάφορες διασημότητες, ανθρώπους της τηλεόρασης κτλ,
αυτοί το ανοίγουν και δημιουργούν διάδραση
έτσι ώστε δημιουργούν την επιθυμία να το αγοράσεις.
Η γιαγιά μου εύλογα ρώτησε: «Και τι θα βάλεις μέσα στο κουτί;»
(Γέλια)
Και μετά το μεγάλο μας στοίχημα.
Συνεργαστήκαμε με έναν πολύ μεγάλο εκδοτικό οίκο,
αφού πρώτα διαλέξαμε δέκα ανθρώπους της τηλεόρασης και της διαφήμισης
που έχουν κοινό, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν.
Ο εκδοτικός οίκος μας έδωσε ένα βιβλίο για τον καθένα με την ιδιαιτερότητα
ότι στον τίτλο του είχε τη λέξη «θάνατος» ή «φέρετρο».
Γιατί πολύ απλά η ζωή θα ήταν βαρετή χωρίς βιβλία.
Βρήκαμε μια ποτοποιία στη Χίο με το φανταστικό όνομα «Ψυχή»
από την οποία πήραμε λικέρ μαστίχα και δώσαμε.
Γιατί η ζωή είναι μικρή για να είναι πικρή.
Συνεργαστήκαμε με πολύ μεγάλη εταιρεία ηλεκτρικών,
μας έδωσε 10 power banks για να δώσουμε στους δημοσιογράφους.
Όπως καταλαβαίνετε για να μην πεθάνει το κινητό τους.
(Γέλια)
Τέλος, συνεργαστήκαμε με ένα πολύ μεγάλο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης
και μας δώσανε δέκα ειδικές τσάντες.
Οι δέκα unboxers έκαναν το εξής: Διάλεξαν από ένα ίδρυμα της χώρας μας,
και εμείς γεμίσαμε αυτήν την τσάντα, και όχι προφανώς από έναν Οίκο Τελετών,
με παιχνίδια και βιβλία, και τα δώσαμε σε δέκα ιδρύματα.
Σκεφτείτε ότι 10 ιδρύματα της χώρας μας
πήραν βιβλία και παιχνίδια από έναν Οίκο Τελετών.
La casa de papel.
Προφανώς το ξέρετε. Παραγωγή Netflix.
Πρόκειται για μια ομάδα που κάνει μια περίφημη ληστεία.
Είναι η πιο σημαντική παραγωγή
και η πιο πετυχημένη μάλλον στην ιστορία του Netflix, ευρωπαϊκή.
Ο τίτλος είναι La casa de papel και πραγματεύεται τη ληστεία.
Αυτό που βγάλαμε ως γραφιστικό την 1η του Σεπτέμβρη φέτος
για να εγκαινιάσουμε τη νέα σεζόν ήταν το La κάσα de papel.
(Γέλια)
Γιατί;
Γιατί ο μεγαλύτερος ληστής είναι ο χρόνος.
Ξέρετε ποιος μας σχολίασε πρώτος από κάτω;
Ο επίσημος λογαριασμός του Netflix. Που έχει 10.000.000 Likes.
Μπήκε και σχολίασε σε έναν Οίκο Τελετών.
Δημιουργήσαμε φιγούρα.
Είναι η πρώτη φιγούρα Οίκου Τελετών στον κόσμο.
Είναι ο μικρός Χαρούλης.
Είναι ο μικρός γιος του Χάρου
(Γέλια)
ο οποίος έχει δει τα κατορθώματά του να παίζουν μέχρι και στο Down Town.
Όπου στηθήκαμε για τη φωτογραφία και λέει ο δημοσιογράφος:
«Παιδιά... οι δυο σας στην άκρη! Θα κάτσει ο Χαρούλης στη μέση».
(Γέλια)
Ξέρετε δεν είναι η πρώτη φορά που είμαστε σε ένα TEDx.
Την προηγούμενη χρονιά μπήκαμε σε πέντε TEDx στις τσάντες
και δημιουργήσαμε ειδικά σουβέρ.
Τα σουβέρ προφανώς μετέτρεψαν το ΤΕΝΤ σε ΝΤΕΝΤ.
(Γέλια)
Αυτή είναι η πρωτοχρονιάτικη κάρτα που στείλαμε στους φίλους μας.
«Ευτυχισμένο το 2018 αλλά να θυμάστε ότι κάθε χρόνος μας φέρνει πιο κοντά».
(Γέλια)
(Χειροκρότημα)
Ακόμα και σήμερα υπάρχουν στις τσάντες σας σελιδοδείκτες μας.
Μπορείτε να βρείτε σελιδοδείκτη με τρία μηνύματα. Ξέρετε γιατί;
Εμείς είμαστε η τελευταία σας σελίδα.
(Γέλια)
Έχουμε δημιουργήσει τέτοιο ντόρο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
που ενώ στην αρχή σκεφτόμουν:
«Χριστέ μου, ποιους θα ακολουθήσω; Ποιους θα πατάω Like;
Και με ποιους θα δημιουργώ αλληλεπίδραση;»
Πλέον, έχουμε φτάσει στο σημείο αυτό!
Να διαμαρτύρεται το κοινό γιατί δεν του πατάμε Like.
(Γέλια)
«Γιατί δεν μου πατάς Like;» και απαντάμε εμείς «Θα έρθει και η ώρα σας».
(Γέλια)
Ξέρετε όμως το μεγαλύτερο κέρδος από όλο αυτό
δεν είναι ούτε τα 6.500 Likes που έχω μαζέψει, μας φέρνουν πρώτους,
δεν είναι ούτε η διάδραση.
Δεν είναι ούτε ότι αυτή την ομιλία την έχω κάνει μέχρι και στο Ευρωκοινοβούλιο.
Είναι ότι σε αυτό το πρότζεκτ πάτησε Like η μαμά μου!
(Γέλια)
Είναι ίσως η ωραιότερη γεύση παγωτού που έχω φάει ποτέ.
Αν ρωτήσετε έναν παγωτατζή
ποιες γεύσεις πουλάνε περισσότερο το καλοκαίρι, θα σας πει δύο.
Τη φράουλα και τη βανίλια.
Δυστυχώς κύριοι, η ζωή δεν είναι πάντα καλοκαίρι
και δεν μας σερβίρει πάντα τις γεύσεις που θέλουμε.
Φέτος στις αρχές της χρονιάς, μετά από μια τυχαία επίσκεψη,
βρέθηκα στο γραφείο ενός γιατρού, κάθισα απέναντί του
και μου είπε τις δύο πιο κρύες λέξεις που μπορεί να ακούσει κάποιος άνθρωπος.
Στάθηκε, πήρε μια βαθιά ανάσα και μου είπε: «Αγόρι μου, έχεις καρκίνο».
Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που δεν ήξερα αν θα ξαναμπορέσω να φάω παγωτό.
Και ήταν και η πρώτη φορά στη ζωή μου που είχα στο μυαλό μου 1.000.000 ερωτήσεις.
Η βασική όπως καταλαβαίνετε είναι: «Εγώ;»
«Εγώ έχω καρκίνο; Μα δεν έχω κάποιο σύμπτωμα.
Μα εγώ κάνω επικοινωνία σε γραφείο τελετών!»
Ξέρετε; Για έναν καρκινοπαθή ο ρυθμός που πολλαπλασιάζονται οι ερωτήσεις
είναι αντίστοιχος με τα κύτταρα.
Στο χειρουργείο που έκανα, κάθισε απέναντί μου μια κυρία,
γύρω στα 50-55, στην ηλικία της μαμάς μου,
με κοίταξε και μου είπε:
«Πώς νοιώθεις που έχουμε την άδικη αρρώστια;»
Αρχικά είπε τη λέξη αρρώστια.
Την είπε με τέτοιο βάθος και με τέτοιο βάρος που ανατρίχιασα.
Και μετά είπε τη λέξη δίκαιη.
Ξέρετε για κάθε παιδί που κλαίει επειδή λιώνει το παγωτό του,
υπάρχει και ένα παιδί στην ογκολογική που κλαίει επειδή δεν έχει μαλλιά.
Αυτό δεν είναι άδικο;
Επίσης, γιατί όχι σε εμένα;
Τι πάει να πει «Γιατί εγώ»;
Τι θα πει «Πώς έτυχε σε εμένα»;
Ξέρετε, αυτές τις στιγμές
είναι πάρα πολύ βασικό να μετριάσεις τι έχεις απέναντί σου.
Τα πράγματα και οι καταστάσεις παίρνουν το μέγεθος που τους δίνουμε.
Ναι, ο καρκίνος είναι μια πάρα πολύ σοβαρή ασθένεια.
Έχουμε χάσει όλοι φίλους και συγγενείς.
Και επίσης όλοι μα όλοι φοβόμαστε τον θάνατο.
Εγώ ίσως περισσότερο και από εσάς.
Αυτό το πρότζεκτ, στην αρχή, ήταν το στοίχημα ενός επικοινωνιολόγου
που έλεγε, «Θα προσπαθήσω
να τον ενσωματώσω στον πολιτισμό, στην τέχνη, στον αθλητισμό».
Πλέον είναι μια άμυνα.
Είναι ένα ξόρκισμα απέναντι στην ασθένεια και όχι στην αρρώστια.
Αν το μυαλό μου έβλεπε τον καρκίνο σαν ένα μύθο, σαν ένα θρύλο,
σαν μια κατάρα, τότε θα τον έβλεπαν έτσι και τα μάτια μου.
Και ξέρετε τα μάτια ενός καρκινοπαθή έχουν δει πάρα πολλά.
Στην πρώτη μου χημειοθεραπεία, σε έναν χώρο κυκλικό,
κάθισε μια κοπέλα 20 χρονών, φοιτήτρια Αγγλικής Φιλολογίας,
απίστευτο τυπάκι, η οποία κάθεται, δυσφορεί με τη ζέστη, γελάμε,
και κάνει το εξής: Βγάζει την περούκα της και κάνει αέρα!
Βγάζει την περούκα της και κάνει αέρα!
Ήταν η στιγμή που ξεπάγωσε μέσα μου όλο αυτό που ένιωθα.
Γιατί κατάλαβα δύο πράγματα:
Πρώτον, δεν είμαι μόνος και δεύτερον, δεν είμαι ο μόνος.
Ξέρετε εκατομμύρια άνθρωποι εκεί έξω πολεμούν με την ασθένεια.
Η γιαγιά μου μπορεί πλέον να μην μπορεί να μου μαγειρέψει γεμιστά,
αλλά έλεγε κάτι πάρα πολύ σοφό:
Όλα είναι για τους ανθρώπους. Κάθε σπίτι και ένας σταυρός.
Και είχε πάρα πολύ δίκιο. Ξέρετε γιατί;
Θα σας μιλήσω εγώ που και η δουλειά μου και η ζωή μου είναι κοντά στον θάνατο.
Κάνουμε ένα πολύ πολύ μεγάλο λάθος.
Νομίζουμε ότι θα ζήσουμε για πάντα.
Νομίζουμε ότι είμαστε αθάνατοι.
Ξοδευόμαστε σε σχέσεις, σε έρωτες, σε ανθρώπους
και σε καταστάσεις οι οποίες μας στεναχωρούν.
Ξοδεύουμε χρόνο για να στεναχωριόμαστε. Αυτό δεν είναι άδικο;
Καθόμαστε στον καθρέφτη, κοιταζόμαστε
και πιστεύουμε ότι έχουμε εφτά ζωές μπροστά μας.
Σε μια κουβέντα τον πρώτο καιρό της ασθένειας
που έκανα με τον Φάνη Μπαμπούλα, τον ιδιοκτήτη,
μου είχε πει κάτι πάρα πολύ σημαντικό,
«Αγόρι μου, η ζωή είναι μικρή και μία.
Και να θυμάσαι πάντα ότι κανείς δεν ξαναγεννήθηκε».
Και σήμερα, τώρα που οι εξετάσεις δείχνουν
ότι μάλλον δεν θα γίνω πελάτης του Οίκου Τελετών μας,
εκπληρώνω ένα μεγάλο μου όνειρο σε αυτήν τη σκηνή και σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο.
Σήμερα έστω και για λίγο θέλω να γίνω παγωτατζής.
Οπότε θέλω τη βοήθειά σας.
Θείε Τάκη, σήμερα εκπληρώνω ένα πολύ μεγάλο μου όνειρο.
Κύριοι, θέλω να σηκώσουμε όλοι το δεξί μας χέρι
και να κάνουμε πως κρατάμε παγωτό. Έτσι.
Εξαιρετικά! Χριστέ μου το κάνατε σχεδόν όλοι!
Και έλεγα στην πρόβα τι θα γίνει αν δεν το κάνει κανένας. Ωραία.
Τώρα θέλω να παραμείνουμε σιωπηλοί για 10 δευτερόλεπτα.
Να κοιτάξουμε την αγαπημένη μας γεύση και να σκεφτούμε τις δύο επιλογές.
Ή να το αφήσουμε να λιώσει ή να ορμήξουμε και να το φάμε με πάθος.
Δέκα δευτερόλεπτα.
Καλή σας απόλαυση!
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκρότημα)
