×

Używamy ciasteczek, aby ulepszyć LingQ. Odwiedzając stronę wyrażasz zgodę na nasze polityka Cookie.


image

Μαθαίνουμε στο Σπίτι, Γλώσσα - Οικογένειες Λέξεων - Γ' Δημοτικού Επ. 59

Γλώσσα - Οικογένειες Λέξεων - Γ' Δημοτικού Επ. 59

Παιδάκια μου, καλημέρα.

Σήμερα θα ασχοληθούμε με κάποιες οικογένειες,

οι οποίες είναι λιγάκι διαφορετικές από τις δικές σας.

Το ξέρετε, ας πούμε, ότι υπάρχουν και οικογένειες λέξεων;

Και όπως συμβαίνει με όλες τις οικογένειες, τα μέλη τους μοιάζουν μεταξύ τους.

Μοιάζουν στην όψη.

Να όπως εσύ εκεί ο ξανθούλης που είσαι ίδιος με τη μαμά σου.

Μοιάζουν και στη σημασία.

Δεν μπορεί, για παράδειγμα, η μία λέξη μιας οικογένειας να σημαίνει κάτι...

...και μία άλλη λέξη της ίδιας οικογένειας να σημαίνει κάτι άλλο.

Θα ήταν σαν να έμεναν δύο ξένοι άνθρωποι στο ίδιο σπίτι.

Στο σχολείο οι δάσκαλοι πολλές φορές σας ζητάνε να φτιάξετε οικογένειες λέξεων.

Εδώ λοιπόν θα σας πω μερικά "κόλπα" για να κάνω τη ζωή σας πιο εύκολη.

Πρώτον: αρκεί να σκεφτείτε τουλάχιστον,

ένα ρήμα, ένα ουσιαστικό, ένα επίθετο και μία μετοχή,

οι οποίες έχουν συγγενική σχέση με τη λέξη που σας δίνουν.

Δεύτερον: χρησιμοποιείτε το λεξικό του μυαλού σας.

Το ξέρετε βέβαια ότι στο μυαλουδάκι σας μέσα έχετε ένα λεξικό;

Ακόμα είναι μικρό, αλλά μην ανησυχείτε,

γιατί όσο θα μεγαλώνετε εσείς θα μεγαλώνει και αυτό.

Τρίτον: αν εξαντλήσετε το λεξικό του μυαλού σας...

Θα μου πείτε "Και τώρα, κυρία Μίνα, τι να κάνω;".

Μην ανησυχείτε. Εδώ θα βάλουμε τα μεγάλα όπλα.

Και όταν λέω τα μεγάλα όπλα, εννοώ ένα μεγάλο λεξικό. Να!

Σαν αυτό εδώ. Μη φοβάστε.

Δεν είναι όλα τόσο μεγάλα. Υπάρχουν και πολύ πιο μικρά,

τα οποία κάνουν μία χαρά τη δουλειά τους.

Και ποια είναι η δουλειά τους;

Το γνωρίζετε, μπράβο, όλοι πολύ καλά!

Έχουν μέσα όλες τις λέξεις με αλφαβητική σειρά.

Οπότε βρίσκω τη λέξη που θέλω και μαζί με αυτή όλες τις συγγενικές της λέξεις.

Προσέξτε όμως! Εδώ τα λεξικά κρύβουν μία "παγίδα".

Την οποία θέλω να σας την πω, γιατί είστε τέλεια παιδιά και δεν θέλω να πέσετε μέσα.

Σε λιγάκι όμως. Να κάνουμε πρώτα ένα παράδειγμα,

να δούμε τι έχουμε πει μέχρι στιγμής και θα το δούμε λίγο αργότερα.

Έστω λοιπόν ότι πρέπει να βρούμε την οικογένεια της λέξης....

..."δήμος". Την ξέρετε αυτή τη λέξη,

ειδικά εσείς που είστε στην Γ' τάξη, γιατί την έχετε στο βιβλίο σας.

Ας πάμε να τη γράψουμε και μαζί με εμένα να τη γράψετε κι εσείς.

Για να παρατηρήσουμε λίγο την όψη της.

Έχει δύο συλλαβές και οι δύο θέλουν πάρα πολύ προσοχή.

Η μία είναι η συλλαβή "δη-" και γράφεται με "η".

Και η άλλη είναι η συλλαβή "-μο" και γράφεται με "ο".

Αν φανταστούμε ότι αυτή είναι μία λέξη "μαμά"...

...και μένει σε ένα σπιτάκι κι εμείς ψάχνουμε να βρούμε...

...τα υπόλοιπα "παιδάκια" που μένουν στο ίδιο σπίτι μαζί της.

Να, σε ένα τέτοιο σπιτάκι, για παράδειγμα.

Για πάμε να χρησιμοποιήσουμε τα "κόλπα" που σας είπα πριν.

Ας σκεφτώ ένα ρήμα που να έχει συγγενική σχέση με αυτή τη λέξη.

Ένα ρήμα...

Ας πούμε το ρήμα "δημοσιεύω".

Το γράφουμε λοιπόν εδώ.

Ωραία.

Να σκεφτώ μετά ένα ουσιαστικό.

Ένα ουσιαστικό που να έχει σχέση με το "δήμος"...

..."δημότης". Πολύ ωραία!

Γράφουμε το "δημότης".

Έπειτα είπαμε ένα, θυμίστε μου, ένα...

...επίθετο. Μπράβο!

Ένα επίθετο που να έχει σχέση με το δημότης είναι το...

..."δημόσιος". Μπράβο!

Ο δημόσιος, η δημόσια, το δημόσιο.

Και τέλος είπαμε να σκεφτούμε μία μετοχή.

Αυτό είναι εύκολο. Η μετοχή είπαμε βγαίνει από το ρήμα.

Και ποιο ρήμα σκέφτηκα εγώ; Το "δημοσιεύω".

Άρα η μετοχή μου θα είναι "δημοσιευμένος".

Ωραία ως εδώ.

Τώρα όμως θα σκεφτώ με τον άλλον τρόπο.

Τώρα θα "ανοίξω" το λεξικό του μυαλού μου.

Προσέξτε, και μαζί με εμένα θα το "ανοίξετε" κι εσείς.

Και θα προσπαθήσουμε να σκεφτούμε άλλες λέξεις,

που μπορεί να μένουν στο ίδιο σπίτι και να το συμπληρώσουμε.

Βρήκατε κάτι;

Α! Εγώ βρήκα.

Βρήκα τη λέξη "δημοσίευμα".

Μοιάζουν κιόλας αυτές οι δύο που βρήκα.

"δημοσίευμα" και βρήκα και τη λέξη "δημοσίευση".

Εσείς βρήκατε καμία;

Μπράβο! Κάποιος μου είπε τη λέξη "δήμαρχος".

Πολύ ωραία! "Δήμαρχος".

Και πού μένει ο δήμαρχος;

Μπράβο! Στο "δημαρχείο".

Μεγαλώνει το σπιτάκι μας.

Και τώρα δεν μπορούμε να βρούμε άλλες.

Εξαντλήθηκε το λεξικό του μυαλού μας.

Μη μου στεναχωριέστε. Τι σας είπα;

Ότι σε αυτή την περίπτωση θα βάλουμε μπροστά τα μεγάλα όπλα.

Το μεγάλο μας λεξικό.

Παίρνουμε λοιπόν το λεξικό μας.

Και αρχίζουμε να ψάχνουμε τη λέξη.

"δη-", "δη-"... Α, για μισό λεπτό έπεσε τυχαία το μάτι μου σε μία λέξη...

...και θυμήθηκα πως χρωστάω να σας πω αυτή την "παγίδα" που κρύβουν τα λεξικά.

Ακούστε λοιπόν. Έτσι όπως γράφει εδώ τις λέξεις σε αλφαβητική σειρά,

υπάρχει περίπτωση να μεσολαβεί μία λέξη,

η οποία μοιάζει στην όψη με τις υπόλοιπες,

γι' αυτό άλλωστε την έβαλαν και σε αυτό το σημείο,

αλλά δεν έχει ίδια σημασία με τις υπόλοιπες.

Δείτε παράδειγμα που έπεσε το μάτι μου.

Έπεσε στη λέξη "ημέρα" και γράφει εδώ...

..."ημέρα".

Μετά γράφει "ημερολόγιο",

συγγνώμη, "ημερήσιος".

Μετά γράφει "ημερολόγιο".

Και "ήμερος".

Ω, για μια στιγμή. Τι βλέπετε εδώ;

Υπάρχει μία λέξη, η οποία δεν έχει σχέση με τις άλλες.

Μπορείτε να βρείτε ποια είναι;

Μπράβο! Είναι η λέξη "ήμερος".

Τι σχέση έχει αυτή η λέξη με τις υπόλοιπες;

Βλέπετε ότι έχει την ίδια ορθογραφία, γράφεται με τον ίδιο τρόπο.

Δηλαδή έχει κι αυτή "η", έχει και αυτή "ε",

αλλά στη σημασία δεν μοιάζει με τις υπόλοιπες.

Για κοιτάξτε, ας πούμε, ο ημερήσιος έχει σχέση με την ημέρα.

Είναι αυτός που έχει σχέση με την ημέρα.

Η λέξη ήμερος, τι σημαίνει;

Ο ήρεμος, ο εξημερωμένος.

Άρα δεν έχει καμία σχέση η σημασία της με τις υπόλοιπες.

Άρα τι κάνω σε αυτή την περίπτωση; Πολύ απλά την πετάω. Δεν την θέλω.

Αυτή είναι η "παγίδα" που κρύβουν τα λεξικά.

Και πρέπει να το προσέξετε πάρα πολύ.

Δεν αντιγράφετε απλώς τις λέξεις που βρίσκετε.

Πρέπει να ελέγχετε, εάν έχουν και την ίδια σημασία.

Ή αν ταιριάζει η σημασία τους.

Και θα μου πείτε: "Κυρία Μίνα, και πού να ξέρω εγώ τις σημασίες όλων των λέξεων;".

Μην ανησυχείτε. Σας έχω και γι' αυτό λύση.

Μάλλον το λεξικό σας έχει τη λύση, όχι εγώ.

Γιατί; Γιατί δίπλα σε κάθε λέξη γράφει και τον ορισμό της.

Γράφει δηλαδή τι σημαίνει. Οπότε μπορείτε να το καταλάβετε πάρα πολύ εύκολα.

Ας γυρίσουμε λοιπόν στην οικογένεια τη δική μας.

Εκείνη την οικογένεια της λέξης "δήμος".

Για πάμε να ψάξουμε να βρούμε σε αυτό εδώ το λεξικό τη λέξη μας.

"δη-", "δη-", "δη-"...

..."δη-". Να το! Το βρήκα. "δήμος".

Πω πω πόσες έχει! Έχει πάρα πολλές.

Οπότε εγώ μπορώ να διαλέξω και να γράψω όποια θέλω.

Ας πάμε λοιπόν να γράψουμε και κάποιες ακόμα για να συμπληρώσουμε.

Λοιπόν, θα γράψω τη λέξη "δημοτικός" που βρήκα εδώ στο λεξικό μου.

Θα γράψω τη λέξη...Α, μου αρέσει αυτή!

"Δημοφιλής". Ξέρετε ποιος είναι ο δημοφιλής.

Ο Μέσι, ο Ρονάλντο, αυτοί που ξέρετε εσείς.

Ο "δημοφιλής".

Και να γράψω και άλλη μία μεγάλη που μου αρέσει πάρα πολύ.

Να γράψουμε τη λέξη "δημοσιότητα".

Να δούμε λοιπόν τις λέξεις που γράψαμε.

Να δούμε την όψη τους. Πώς γράφονται. Την ορθογραφία τους.

Βλέπετε ότι όπου υπάρχει η συλλαβή "δη-",

σε όλες τις λέξεις που υπάρχει η συλλαβή "δη-" γράφεται με "η".

Ακριβώς όπως η "μαμά" τους.

Να το! Παντού βλέπετε ότι υπάρχει "η". "δη-", "δη-", "δη-".

Με τον ίδιο τρόπο κοιτάξτε πώς γράφεται όπου υπάρχει η συλλαβή "μο".

Πάλι όπως η "μαμά" τους. Η "μαμά" τους το "μο" το γράφει με "ο".

Άρα και τα "παιδάκια", όλες οι υπόλοιπες λέξεις,

ακολουθούν το παράδειγμά της και το γράφουνε με "ο".

Παντού. "μο", "μο". Εδώ δεν έχω "μο". Εδώ όμως έχω. Κι εδώ. Κι εδώ.

Οι υπόλοιπες συλλαβές, θα μου πείτε, κυρία Μίνα, πώς θα ξέρω πώς γράφονται;

Γιατί δεν είναι ίδιες οι υπόλοιπες συλλαβές.

Κοιτάξτε, οι υπόλοιπες συλλαβές είναι στο τέλος της λέξης,

οπότε έχουν σχέση με την κατάληξη.

Και την ορθογραφία των καταλήξεων.

Δεν είναι κάτι δύσκολο. Δηλαδή μπορούμε πάρα πολύ εύκολα να τα θυμηθούμε λίγο.

Ας πούμε για παράδειγμα, κοιτάξτε, το "δημοσιεύω"...

...γιατί είναι έτσι γραμμένο; Γιατί είναι ρήμα σε "-εύω".

Και ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι τα ρήματα σε "-ευω" γράφονται με αυτόν τον τρόπο.

Όπου αλλού, σε όποια λέξη συναντήσετε ή ακούτε "-ευ" θα το γράφετε με τον ίδιο τρόπο.

Για παράδειγμα εδώ. Εδώ.

Εδώ έχει "-ευ".

Το είδατε;

Η δεύτερη λέξη τι κατάληξη έχει; "-ης".

Πάρα πολύ εύκολο. Γιατί γράφεται με "η";

Για σκεφτείτε λίγο.

Μπράβο! Γιατί είναι "ο δημότης". Είναι αρσενικό.

"Δημόσιος", το ίδιο. Τι είναι; Είναι αρσενικό. Είναι "ο δημόσιος".

Μόνο που αυτό είναι ουσιαστικό και αυτό είναι επίθετο.

"Δημοσιευμένος". Πανεύκολο, το ξέρετε αυτό.

Έχετε το "-ευ" από το ρήμα, γιατί είναι μετοχή που βγαίνει από το ρήμα,

γι' αυτό γράφεται με τον ίδιο τρόπο.

Και τη γνωστή σας κατάληξη σε "-μένος".

Πάμε λίγο εδώ; Γιατί γράφεται αυτό εδώ με "η";

Είναι "η δημοσίευση". Είναι θηλυκό.

Είναι πάρα πολύ εύκολο να το θυμάμαι.

Όπως γράφεται το άρθρο με τον ίδιο τρόπο γράφεται και η κατάληξη.

Πάνε ζευγαράκι αυτά.

"Δήμαρχος". Εύκολο. "ο δήμαρχος", αρσενικό.

"Δημαρχείο". Αυτό το "-ειο", το "ει", για προσέξτε το λίγο.

Είναι όπως λέμε το "σχολείο".

Είναι ουδέτερο, βάζετε μπροστά "το".

Και είναι όλα τα ουδέτερα, θα έχετε γενικά στο μυαλό σας,

τα οποία δείχνουν ένα μέρος γράφονται με "-ειο".

"Δημοτικός". Να τη η κατάληξη.

Πάρα πολύ εύκολο. Το θυμάμαι γιατί είναι επίθετο σε "-ικος".

"Δημοφιλής". Εύκολο και αυτό. Είναι αρσενικό.

Για προσέξτε αυτή την τελευταία που σας έγραψα, "δημοσιότητα".

Αυτή η λέξη έχει αυτήν εδώ την κατάληξη, σε "-ότητα".

Όλες οι λέξεις που έχουν αυτή την κατάληξη γράφονται με τον ίδιο τρόπο.

Όπως λέμε: ανθρωπότητα, αρχαιότητα.

Έτσι ακριβώς λέμε και δημοσιότητα και το γράφουμε με "ο" και "η".

Αυτό εδώ πρέπει να το προσέξετε πάρα πολύ,

γιατί είναι πάρα πολλές λέξεις που γράφονται με τον ίδιο τρόπο.

Πάμε τώρα να κάνουμε κάτι, το οποίο είναι πάρα πολύ εύκολο...

... και σας αρέσει πάρα πολύ, το ξέρω.

Και μπορούν να το κάνουν και μαθητές της Α' και της Β' τάξης.

Θα χωρίσουμε αυτές τις λέξεις...

...σε συλλαβές.

Το ξέρω, το ξέρω, ότι σας αρέσει αυτό πολύ.

Είναι που χτυπάτε παλαμάκια και χωρίζετε τις λέξεις.

Αλλά τώρα επειδή είμαι μόνη μου δεν θα το κάνω έτσι.

Για πάμε λοιπόν να δούμε τη λέξη, τη "μαμά" πρώτα-πρώτα.

"δήμος". Πολύ ωραία!

Πάμε να κάνουμε τη λέξη "δημοσιεύω".

Τη χωρίζουμε...

"δημότης"

Μπράβο! Πάμε να κάνουμε την επόμενη που είναι και μεγάλη.

"δημοσιευμένος"

Παραλίγο να μην μας χωρέσει ο πίνακας!

"δημοσίευμα"

"δημοσίευση"

"δήμαρχος"

Έχω "ρ". Εδώ έχω "ρ" και μετά έχω σύμφωνο.

Μπράβο! Έχετε δίκιο που σταματήσαμε λίγο,

γιατί το "ρ" με το άλλο σύμφωνο τσακώνεται.

Και το "ρ" δεν κάνει με κανένα άλλο σύμφωνο.

Άρα θα φύγει από την παρέα εκεί και θα το χωρίσω.

Μπράβο που το θυμηθήκαμε!

Το "δήμαρχος" κάναμε; Συγγνώμη.

Το ίδιο θα κάνουμε και με το "δημαρχείο".

"δημοτικός". Αυτή είναι πολύ εύκολη. "δημοφιλής".

Νομίζω ότι μετά από τόσες λέξεις, έχετε μάθει ήδη την ορθογραφία των λέξεων.

"δημοσιότητα".

Προσέξτε σε αυτή τη λέξη την κατάληξη, που σας είπα.

Πολύ δυνατό γράμμα το φωνήεν. Είδατε; Μόνο του κάνει ολόκληρη συλλαβή.

Τι θα λέγατε τώρα να μεταφέρουμε όλες αυτές τις συλλαβές, την καθεμία χωριστά βέβαια,

σε κάρτες και να το μετατρέψουμε σε ένα παιχνίδι.

Σας άρεσε ε;

Είναι πάρα πολύ εύκολο. Θα σας δείξω πώς το έκανα εγώ.

Και μετά, με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να εργαστείτε κι εσείς.

Απλά έκοψα τέτοιες κάρτες από χαρτόνι.

Ακόμα και ένα απλό χαρτί μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εσείς.

Και σε κάθε μία έχω γράψει τις συλλαβές αυτές των λέξεων.

Και ύστερα τι κάνουμε...

...τις ανακατεύουμε.

Τις μπερδεύουμε όσο μπορούμε πιο πολύ.

Κοιτάξτε, πόσες πολλές βγήκαν.

Και τις απλώνουμε στο τραπέζι.

Να σας πω την αλήθεια, εγώ με τα παιδιά μου,

το παίζω αυτό το παιχνίδι στο πάτωμα για να έχω περισσότερο χώρο.

Θέλουμε πιο πολύ χώρο εδώ. Οπότε θα κάνουμε χώρο.

Και τι θα προσπαθήσουμε τώρα να κάνουμε;

Θα προσπαθήσουμε να συναρμολογήσουμε τις λέξεις...

...και να φτιάξουμε από την αρχή την οικογένεια.

Ας ξεκινήσουμε πρώτα με τη λέξη "δήμος".

Πρώτα - πρώτα, τη "μαμά". Αυτή είναι πάρα πολύ εύκολη,

γιατί έχω εδώ βλέπω πολλά "δη" και πολλά "μο". Λογικό είναι.

Να το, λοιπόν, το πρώτο μου "δη". Θα ψάξω να βρω και ένα "μος".

Να το!

Με αυτόν τον τρόπο φτιάξαμε την πρώτη μας λέξη.

Πάμε να δούμε την επόμενη. "δημοσιεύω".

Αυτή έχει πολλές συλλαβές, πολλές κάρτες.

Ξεκινάμε πάντα με το "δη", με "η".

Ψάχνουμε να βρούμε πάλι ένα "μο".

Για να το θυμηθώ, το "μο", με "ο". Μπράβο, παιδάκια!

Το "σι" με τι μας είπε η κυρία Μίνα; Με...;

"ι"! Μπράβο!

Πάμε να βρούμε ένα "σι" με "ι".

Αν παίζετε μαζί με κάποιον άλλον, θα τα βρίσκετε και πιο εύκολα.

Αλλά και μόνοι σας μπορείτε να το κάνετε.

Βρήκα ένα "ση" αλλά είναι με "η", δεν το θέλω.

Να το, αυτό που θέλω.

"ευ" Εύκολο, να το!

"ω" Να το!

Συγγνώμη, έχετε δίκιο!

Δεν θέλω "ο". Δεν θέλω "ο", γιατί τι είναι το "δημοσιεύω";

Ρήμα! Μπράβο, αγάπες μου. "Εγώ δημοσιεύω".

Άρα ποιο θα βάλω τελευταίο γράμμα; Το "ω".

Και έφτιαξα και τη λέξη "δημοσιεύω".

Πάμε να δούμε τώρα ποια άλλη λέξη;

"δημοσιευμένος". Αυτή, παιδιά, είναι μεγάλη και θα μας πάρει πολλές κάρτες.

"δη" "δη" "δη"

"μο"

"μο" Μπράβο!

"σι" Με τι "ι" το θέλω αυτό το "σι";

Με γιώτα! Να το! "σι".

"ευ" "ευ"

Με...,με...,με...

Με τι "ε" είναι αυτό;

Είναι - μένος, είναι μετοχή σε -μένος, άρα το θέλω με "ε".

Θέλω ένα -με, με "ε".

Για να ψάξω να βρω. Να το!

Το "νος" είναι κατάληξη.

Άρα γράφεται με "ο".

Φτιάξαμε λοιπόν και τη λέξη "δημοσιευμένος".

Μας έφυγαν και κάμποσες κάρτες.

Πάμε να δούμε...Αφήστε το "δημοσίευμα" γιατί δεν έχει καμία σημασία.

Το "δημοσίευση" να κάνουμε που έχει αυτό το "η" στο τέλος.

Πάμε "δη". Το μάθαμε αυτό το "η", έτσι;

"μο", είπαμε, με "ο". Μπράβο!

"σι" με τι "ι" το θέλω; Με αυτό;

Όχι δεν το θέλω με αυτό.

Αυτό είναι κατάληξη. Το "η" είναι κατάληξη.

"σι" με γιώτα. Να το!

"ευ"

Τώρα το θέλω αυτό το "ση" γιατί είναι στο τέλος της λέξης.

"δημοσίευση". Πάρα πολύ ωραία!

Βλέπετε ότι αρχίζουν να μειώνονται οι κάρτες,

οπότε τώρα θα σας είναι και πιο εύκολο να το βρίσκετε.

"δήμαρχος". Πάμε να φτιάξουμε και το δήμαρχο!

"δη" "μαρ"

"χος"

Είδατε που μειώθηκαν οι κάρτες και μας βγαίνουν πιο εύκολα τώρα οι λέξεις;

"δήμαρχος"

Και η λέξη "δημαρχείο" που είναι μετά.

"δη"

"μαρ", "μαρ", "μαρ"

Να τη! "μαρ"

"χει"

"ο". Το "ο" το τελευταίο. Το "δημαρχείο", με τι είπαμε;

Να το! Μπράβο, παιδάκια. "δημαρχείο".

Εσείς μετά όταν θα φτιάχνετε τα δικά σας παιχνίδια, τις δικές σας κάρτες,

μπορείτε και να τονίζετε κιόλας. Εκεί γίνεται ακόμα πιο δύσκολο,

όταν έχουν τόνο στις συλλαβές. Εγώ δεν σας έβαλα σήμερα τόνους,

για να σας το κάνω λιγάκι πιο εύκολο, επειδή είναι η πρώτη φορά.

Πάμε να φτιάξουμε και τη λέξη "δημοτικός".

"δη"

"μο"

"τι"

"τι" "τι"

"κος"

Για να τη δούμε.

Ώπα, μισό λεπτό! Έχουμε κάνει λάθος, παιδιά.

Πού είναι το λάθος;

Το "δη" είναι σωστό, το "μο" είναι σίγουρα σωστά...

το "κος" είναι σωστά. Αυτό εδώ είναι λάθος.

Γιατί είναι λάθος, αγάπες μου, αυτό;

Γιατί είναι λάθος; Γιατί είναι... Μπράβο!

Μπράβο! Είναι επίθετο σε "-ικος", άρα θέλει το "τι" με γιώτα.

Αυτό. Για να το δούμε τώρα.

"δημοτικός". Μπράβο μας! 337 00:23:27,507 --> 00:11:19,016 Πάμε να φτιάξουμε και την άλλη λέξη.

"δημοφιλής". Εύκολο είναι αυτό γιατί έχει ένα "φι" εκεί.

Έχει ένα "φι".

"δη-" "-μο"

"φι". Παρεμπιπτόντως το "φι" αυτό ξέρετε γιατί είναι με "ι", έτσι;

Γιατί είναι από το "φίλος".

"λης" να το! Έτοιμη και η λέξη μας αυτή.

Και μας έμεινε η λέξη "δημοσιότητα". Η μεγάλη λέξη.

Πάμε λοιπόν: "δη" "μο"

Ποιο "σι" θέλω; Αυτό με το "ι".

Προσέξτε, "ο-τη-τα". Θέλω ένα "ο". Να το!

"τη" "τα"

Βλέπω όμως εδώ τώρα ότι μου έχουν περισσέψει 3 κάρτες.

Άρα υποθέτω ότι δεν έχω κάνει κάποια λέξη.

Επειδή τώρα δεν θυμάμαι ποια δεν έχω κάνει.

θα προσπαθήσω με τις κάρτες που έχω,

να δω ποια είναι αυτή η λέξη.

Είναι πάρα πολύ εύκολο, όπως βλέπετε, πια,

γιατί ξέρω το "δη", ξέρω το "μο", βάζω και την κατάληξη "της".

Και βγαίνει η λέξη "δημότης".

Αυτό είναι ένα παιχνίδι λοιπόν με τις κάρτες, για τις συλλαβές, τις οικογένειες λέξεων.

που θα σας βοηθήσει να μάθετε και οικογένειες λέξεων και συλλαβισμό,

αλλά προπαντός ορθογραφία.

Είναι ένας πάρα πολύ ευχάριστος τρόπος να περάσετε την ώρα σας...

...και ταυτόχρονα να μάθετε. Εγώ σας έδωσα ένα ερέθισμα,

από εκεί και πέρα το παιχνίδι είναι δικό σας.

Γλώσσα - Οικογένειες Λέξεων - Γ' Δημοτικού Επ. 59 Language - Word Families - Third Grade Epilogue - Language - Word Families - Third Grade Epilogue 59

Παιδάκια μου, καλημέρα.

Σήμερα θα ασχοληθούμε με κάποιες οικογένειες, Today we will deal with some families,

οι οποίες είναι λιγάκι διαφορετικές από τις δικές σας. which are a little different from yours.

Το ξέρετε, ας πούμε, ότι υπάρχουν και οικογένειες λέξεων;

Και όπως συμβαίνει με όλες τις οικογένειες, τα μέλη τους μοιάζουν μεταξύ τους.

Μοιάζουν στην όψη. They look alike.

Να όπως εσύ εκεί ο ξανθούλης που είσαι ίδιος με τη μαμά σου.

Μοιάζουν και στη σημασία.

Δεν μπορεί, για παράδειγμα, η μία λέξη μιας οικογένειας να σημαίνει κάτι... It cannot, for example, be that one word in a family means something...

...και μία άλλη λέξη της ίδιας οικογένειας να σημαίνει κάτι άλλο. ...and another word in the same family to mean something else.

Θα ήταν σαν να έμεναν δύο ξένοι άνθρωποι στο ίδιο σπίτι.

Στο σχολείο οι δάσκαλοι πολλές φορές σας ζητάνε να φτιάξετε οικογένειες λέξεων.

Εδώ λοιπόν θα σας πω μερικά "κόλπα" για να κάνω τη ζωή σας πιο εύκολη.

Πρώτον: αρκεί να σκεφτείτε τουλάχιστον,

ένα ρήμα, ένα ουσιαστικό, ένα επίθετο και μία μετοχή,

οι οποίες έχουν συγγενική σχέση με τη λέξη που σας δίνουν.

Δεύτερον: χρησιμοποιείτε το λεξικό του μυαλού σας.

Το ξέρετε βέβαια ότι στο μυαλουδάκι σας μέσα έχετε ένα λεξικό;

Ακόμα είναι μικρό, αλλά μην ανησυχείτε,

γιατί όσο θα μεγαλώνετε εσείς θα μεγαλώνει και αυτό.

Τρίτον: αν εξαντλήσετε το λεξικό του μυαλού σας...

Θα μου πείτε "Και τώρα, κυρία Μίνα, τι να κάνω;".

Μην ανησυχείτε. Εδώ θα βάλουμε τα μεγάλα όπλα.

Και όταν λέω τα μεγάλα όπλα, εννοώ ένα μεγάλο λεξικό. Να!

Σαν αυτό εδώ. Μη φοβάστε.

Δεν είναι όλα τόσο μεγάλα. Υπάρχουν και πολύ πιο μικρά,

τα οποία κάνουν μία χαρά τη δουλειά τους.

Και ποια είναι η δουλειά τους;

Το γνωρίζετε, μπράβο, όλοι πολύ καλά!

Έχουν μέσα όλες τις λέξεις με αλφαβητική σειρά.

Οπότε βρίσκω τη λέξη που θέλω και μαζί με αυτή όλες τις συγγενικές της λέξεις.

Προσέξτε όμως! Εδώ τα λεξικά κρύβουν μία "παγίδα".

Την οποία θέλω να σας την πω, γιατί είστε τέλεια παιδιά και δεν θέλω να πέσετε μέσα.

Σε λιγάκι όμως. Να κάνουμε πρώτα ένα παράδειγμα,

να δούμε τι έχουμε πει μέχρι στιγμής και θα το δούμε λίγο αργότερα.

Έστω λοιπόν ότι πρέπει να βρούμε την οικογένεια της λέξης....

..."δήμος". Την ξέρετε αυτή τη λέξη,

ειδικά εσείς που είστε στην Γ' τάξη, γιατί την έχετε στο βιβλίο σας.

Ας πάμε να τη γράψουμε και μαζί με εμένα να τη γράψετε κι εσείς.

Για να παρατηρήσουμε λίγο την όψη της.

Έχει δύο συλλαβές και οι δύο θέλουν πάρα πολύ προσοχή.

Η μία είναι η συλλαβή "δη-" και γράφεται με "η".

Και η άλλη είναι η συλλαβή "-μο" και γράφεται με "ο".

Αν φανταστούμε ότι αυτή είναι μία λέξη "μαμά"...

...και μένει σε ένα σπιτάκι κι εμείς ψάχνουμε να βρούμε...

...τα υπόλοιπα "παιδάκια" που μένουν στο ίδιο σπίτι μαζί της.

Να, σε ένα τέτοιο σπιτάκι, για παράδειγμα.

Για πάμε να χρησιμοποιήσουμε τα "κόλπα" που σας είπα πριν.

Ας σκεφτώ ένα ρήμα που να έχει συγγενική σχέση με αυτή τη λέξη.

Ένα ρήμα...

Ας πούμε το ρήμα "δημοσιεύω".

Το γράφουμε λοιπόν εδώ.

Ωραία.

Να σκεφτώ μετά ένα ουσιαστικό.

Ένα ουσιαστικό που να έχει σχέση με το "δήμος"...

..."δημότης". Πολύ ωραία!

Γράφουμε το "δημότης".

Έπειτα είπαμε ένα, θυμίστε μου, ένα...

...επίθετο. Μπράβο!

Ένα επίθετο που να έχει σχέση με το δημότης είναι το...

..."δημόσιος". Μπράβο!

Ο δημόσιος, η δημόσια, το δημόσιο.

Και τέλος είπαμε να σκεφτούμε μία μετοχή.

Αυτό είναι εύκολο. Η μετοχή είπαμε βγαίνει από το ρήμα.

Και ποιο ρήμα σκέφτηκα εγώ; Το "δημοσιεύω".

Άρα η μετοχή μου θα είναι "δημοσιευμένος".

Ωραία ως εδώ.

Τώρα όμως θα σκεφτώ με τον άλλον τρόπο.

Τώρα θα "ανοίξω" το λεξικό του μυαλού μου.

Προσέξτε, και μαζί με εμένα θα το "ανοίξετε" κι εσείς.

Και θα προσπαθήσουμε να σκεφτούμε άλλες λέξεις,

που μπορεί να μένουν στο ίδιο σπίτι και να το συμπληρώσουμε.

Βρήκατε κάτι;

Α! Εγώ βρήκα.

Βρήκα τη λέξη "δημοσίευμα".

Μοιάζουν κιόλας αυτές οι δύο που βρήκα.

"δημοσίευμα" και βρήκα και τη λέξη "δημοσίευση".

Εσείς βρήκατε καμία;

Μπράβο! Κάποιος μου είπε τη λέξη "δήμαρχος".

Πολύ ωραία! "Δήμαρχος".

Και πού μένει ο δήμαρχος;

Μπράβο! Στο "δημαρχείο".

Μεγαλώνει το σπιτάκι μας.

Και τώρα δεν μπορούμε να βρούμε άλλες.

Εξαντλήθηκε το λεξικό του μυαλού μας.

Μη μου στεναχωριέστε. Τι σας είπα;

Ότι σε αυτή την περίπτωση θα βάλουμε μπροστά τα μεγάλα όπλα.

Το μεγάλο μας λεξικό.

Παίρνουμε λοιπόν το λεξικό μας.

Και αρχίζουμε να ψάχνουμε τη λέξη.

"δη-", "δη-"... Α, για μισό λεπτό έπεσε τυχαία το μάτι μου σε μία λέξη...

...και θυμήθηκα πως χρωστάω να σας πω αυτή την "παγίδα" που κρύβουν τα λεξικά.

Ακούστε λοιπόν. Έτσι όπως γράφει εδώ τις λέξεις σε αλφαβητική σειρά,

υπάρχει περίπτωση να μεσολαβεί μία λέξη,

η οποία μοιάζει στην όψη με τις υπόλοιπες,

γι' αυτό άλλωστε την έβαλαν και σε αυτό το σημείο,

αλλά δεν έχει ίδια σημασία με τις υπόλοιπες.

Δείτε παράδειγμα που έπεσε το μάτι μου.

Έπεσε στη λέξη "ημέρα" και γράφει εδώ...

..."ημέρα".

Μετά γράφει "ημερολόγιο",

συγγνώμη, "ημερήσιος".

Μετά γράφει "ημερολόγιο".

Και "ήμερος".

Ω, για μια στιγμή. Τι βλέπετε εδώ;

Υπάρχει μία λέξη, η οποία δεν έχει σχέση με τις άλλες.

Μπορείτε να βρείτε ποια είναι;

Μπράβο! Είναι η λέξη "ήμερος".

Τι σχέση έχει αυτή η λέξη με τις υπόλοιπες;

Βλέπετε ότι έχει την ίδια ορθογραφία, γράφεται με τον ίδιο τρόπο.

Δηλαδή έχει κι αυτή "η", έχει και αυτή "ε",

αλλά στη σημασία δεν μοιάζει με τις υπόλοιπες.

Για κοιτάξτε, ας πούμε, ο ημερήσιος έχει σχέση με την ημέρα.

Είναι αυτός που έχει σχέση με την ημέρα.

Η λέξη ήμερος, τι σημαίνει;

Ο ήρεμος, ο εξημερωμένος.

Άρα δεν έχει καμία σχέση η σημασία της με τις υπόλοιπες.

Άρα τι κάνω σε αυτή την περίπτωση; Πολύ απλά την πετάω. Δεν την θέλω.

Αυτή είναι η "παγίδα" που κρύβουν τα λεξικά.

Και πρέπει να το προσέξετε πάρα πολύ.

Δεν αντιγράφετε απλώς τις λέξεις που βρίσκετε.

Πρέπει να ελέγχετε, εάν έχουν και την ίδια σημασία.

Ή αν ταιριάζει η σημασία τους.

Και θα μου πείτε: "Κυρία Μίνα, και πού να ξέρω εγώ τις σημασίες όλων των λέξεων;".

Μην ανησυχείτε. Σας έχω και γι' αυτό λύση.

Μάλλον το λεξικό σας έχει τη λύση, όχι εγώ.

Γιατί; Γιατί δίπλα σε κάθε λέξη γράφει και τον ορισμό της.

Γράφει δηλαδή τι σημαίνει. Οπότε μπορείτε να το καταλάβετε πάρα πολύ εύκολα.

Ας γυρίσουμε λοιπόν στην οικογένεια τη δική μας.

Εκείνη την οικογένεια της λέξης "δήμος".

Για πάμε να ψάξουμε να βρούμε σε αυτό εδώ το λεξικό τη λέξη μας.

"δη-", "δη-", "δη-"...

..."δη-". Να το! Το βρήκα. "δήμος".

Πω πω πόσες έχει! Έχει πάρα πολλές.

Οπότε εγώ μπορώ να διαλέξω και να γράψω όποια θέλω.

Ας πάμε λοιπόν να γράψουμε και κάποιες ακόμα για να συμπληρώσουμε.

Λοιπόν, θα γράψω τη λέξη "δημοτικός" που βρήκα εδώ στο λεξικό μου.

Θα γράψω τη λέξη...Α, μου αρέσει αυτή!

"Δημοφιλής". Ξέρετε ποιος είναι ο δημοφιλής.

Ο Μέσι, ο Ρονάλντο, αυτοί που ξέρετε εσείς.

Ο "δημοφιλής".

Και να γράψω και άλλη μία μεγάλη που μου αρέσει πάρα πολύ.

Να γράψουμε τη λέξη "δημοσιότητα".

Να δούμε λοιπόν τις λέξεις που γράψαμε.

Να δούμε την όψη τους. Πώς γράφονται. Την ορθογραφία τους.

Βλέπετε ότι όπου υπάρχει η συλλαβή "δη-",

σε όλες τις λέξεις που υπάρχει η συλλαβή "δη-" γράφεται με "η".

Ακριβώς όπως η "μαμά" τους.

Να το! Παντού βλέπετε ότι υπάρχει "η". "δη-", "δη-", "δη-".

Με τον ίδιο τρόπο κοιτάξτε πώς γράφεται όπου υπάρχει η συλλαβή "μο".

Πάλι όπως η "μαμά" τους. Η "μαμά" τους το "μο" το γράφει με "ο".

Άρα και τα "παιδάκια", όλες οι υπόλοιπες λέξεις,

ακολουθούν το παράδειγμά της και το γράφουνε με "ο".

Παντού. "μο", "μο". Εδώ δεν έχω "μο". Εδώ όμως έχω. Κι εδώ. Κι εδώ.

Οι υπόλοιπες συλλαβές, θα μου πείτε, κυρία Μίνα, πώς θα ξέρω πώς γράφονται;

Γιατί δεν είναι ίδιες οι υπόλοιπες συλλαβές.

Κοιτάξτε, οι υπόλοιπες συλλαβές είναι στο τέλος της λέξης,

οπότε έχουν σχέση με την κατάληξη.

Και την ορθογραφία των καταλήξεων.

Δεν είναι κάτι δύσκολο. Δηλαδή μπορούμε πάρα πολύ εύκολα να τα θυμηθούμε λίγο.

Ας πούμε για παράδειγμα, κοιτάξτε, το "δημοσιεύω"...

...γιατί είναι έτσι γραμμένο; Γιατί είναι ρήμα σε "-εύω".

Και ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι τα ρήματα σε "-ευω" γράφονται με αυτόν τον τρόπο.

Όπου αλλού, σε όποια λέξη συναντήσετε ή ακούτε "-ευ" θα το γράφετε με τον ίδιο τρόπο.

Για παράδειγμα εδώ. Εδώ.

Εδώ έχει "-ευ".

Το είδατε;

Η δεύτερη λέξη τι κατάληξη έχει; "-ης".

Πάρα πολύ εύκολο. Γιατί γράφεται με "η";

Για σκεφτείτε λίγο.

Μπράβο! Γιατί είναι "ο δημότης". Είναι αρσενικό.

"Δημόσιος", το ίδιο. Τι είναι; Είναι αρσενικό. Είναι "ο δημόσιος".

Μόνο που αυτό είναι ουσιαστικό και αυτό είναι επίθετο.

"Δημοσιευμένος". Πανεύκολο, το ξέρετε αυτό.

Έχετε το "-ευ" από το ρήμα, γιατί είναι μετοχή που βγαίνει από το ρήμα,

γι' αυτό γράφεται με τον ίδιο τρόπο.

Και τη γνωστή σας κατάληξη σε "-μένος".

Πάμε λίγο εδώ; Γιατί γράφεται αυτό εδώ με "η";

Είναι "η δημοσίευση". Είναι θηλυκό.

Είναι πάρα πολύ εύκολο να το θυμάμαι.

Όπως γράφεται το άρθρο με τον ίδιο τρόπο γράφεται και η κατάληξη.

Πάνε ζευγαράκι αυτά.

"Δήμαρχος". Εύκολο. "ο δήμαρχος", αρσενικό.

"Δημαρχείο". Αυτό το "-ειο", το "ει", για προσέξτε το λίγο.

Είναι όπως λέμε το "σχολείο".

Είναι ουδέτερο, βάζετε μπροστά "το".

Και είναι όλα τα ουδέτερα, θα έχετε γενικά στο μυαλό σας,

τα οποία δείχνουν ένα μέρος γράφονται με "-ειο".

"Δημοτικός". Να τη η κατάληξη.

Πάρα πολύ εύκολο. Το θυμάμαι γιατί είναι επίθετο σε "-ικος".

"Δημοφιλής". Εύκολο και αυτό. Είναι αρσενικό.

Για προσέξτε αυτή την τελευταία που σας έγραψα, "δημοσιότητα".

Αυτή η λέξη έχει αυτήν εδώ την κατάληξη, σε "-ότητα".

Όλες οι λέξεις που έχουν αυτή την κατάληξη γράφονται με τον ίδιο τρόπο.

Όπως λέμε: ανθρωπότητα, αρχαιότητα.

Έτσι ακριβώς λέμε και δημοσιότητα και το γράφουμε με "ο" και "η".

Αυτό εδώ πρέπει να το προσέξετε πάρα πολύ,

γιατί είναι πάρα πολλές λέξεις που γράφονται με τον ίδιο τρόπο.

Πάμε τώρα να κάνουμε κάτι, το οποίο είναι πάρα πολύ εύκολο...

... και σας αρέσει πάρα πολύ, το ξέρω.

Και μπορούν να το κάνουν και μαθητές της Α' και της Β' τάξης.

Θα χωρίσουμε αυτές τις λέξεις...

...σε συλλαβές.

Το ξέρω, το ξέρω, ότι σας αρέσει αυτό πολύ.

Είναι που χτυπάτε παλαμάκια και χωρίζετε τις λέξεις.

Αλλά τώρα επειδή είμαι μόνη μου δεν θα το κάνω έτσι.

Για πάμε λοιπόν να δούμε τη λέξη, τη "μαμά" πρώτα-πρώτα.

"δήμος". Πολύ ωραία!

Πάμε να κάνουμε τη λέξη "δημοσιεύω".

Τη χωρίζουμε...

"δημότης"

Μπράβο! Πάμε να κάνουμε την επόμενη που είναι και μεγάλη.

"δημοσιευμένος"

Παραλίγο να μην μας χωρέσει ο πίνακας!

"δημοσίευμα"

"δημοσίευση"

"δήμαρχος"

Έχω "ρ". Εδώ έχω "ρ" και μετά έχω σύμφωνο.

Μπράβο! Έχετε δίκιο που σταματήσαμε λίγο,

γιατί το "ρ" με το άλλο σύμφωνο τσακώνεται.

Και το "ρ" δεν κάνει με κανένα άλλο σύμφωνο.

Άρα θα φύγει από την παρέα εκεί και θα το χωρίσω.

Μπράβο που το θυμηθήκαμε!

Το "δήμαρχος" κάναμε; Συγγνώμη.

Το ίδιο θα κάνουμε και με το "δημαρχείο".

"δημοτικός". Αυτή είναι πολύ εύκολη. "δημοφιλής".

Νομίζω ότι μετά από τόσες λέξεις, έχετε μάθει ήδη την ορθογραφία των λέξεων.

"δημοσιότητα".

Προσέξτε σε αυτή τη λέξη την κατάληξη, που σας είπα.

Πολύ δυνατό γράμμα το φωνήεν. Είδατε; Μόνο του κάνει ολόκληρη συλλαβή.

Τι θα λέγατε τώρα να μεταφέρουμε όλες αυτές τις συλλαβές, την καθεμία χωριστά βέβαια,

σε κάρτες και να το μετατρέψουμε σε ένα παιχνίδι.

Σας άρεσε ε;

Είναι πάρα πολύ εύκολο. Θα σας δείξω πώς το έκανα εγώ.

Και μετά, με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να εργαστείτε κι εσείς.

Απλά έκοψα τέτοιες κάρτες από χαρτόνι.

Ακόμα και ένα απλό χαρτί μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εσείς.

Και σε κάθε μία έχω γράψει τις συλλαβές αυτές των λέξεων.

Και ύστερα τι κάνουμε...

...τις ανακατεύουμε.

Τις μπερδεύουμε όσο μπορούμε πιο πολύ.

Κοιτάξτε, πόσες πολλές βγήκαν.

Και τις απλώνουμε στο τραπέζι.

Να σας πω την αλήθεια, εγώ με τα παιδιά μου,

το παίζω αυτό το παιχνίδι στο πάτωμα για να έχω περισσότερο χώρο.

Θέλουμε πιο πολύ χώρο εδώ. Οπότε θα κάνουμε χώρο.

Και τι θα προσπαθήσουμε τώρα να κάνουμε;

Θα προσπαθήσουμε να συναρμολογήσουμε τις λέξεις...

...και να φτιάξουμε από την αρχή την οικογένεια.

Ας ξεκινήσουμε πρώτα με τη λέξη "δήμος".

Πρώτα - πρώτα, τη "μαμά". Αυτή είναι πάρα πολύ εύκολη,

γιατί έχω εδώ βλέπω πολλά "δη" και πολλά "μο". Λογικό είναι.

Να το, λοιπόν, το πρώτο μου "δη". Θα ψάξω να βρω και ένα "μος".

Να το!

Με αυτόν τον τρόπο φτιάξαμε την πρώτη μας λέξη.

Πάμε να δούμε την επόμενη. "δημοσιεύω".

Αυτή έχει πολλές συλλαβές, πολλές κάρτες.

Ξεκινάμε πάντα με το "δη", με "η".

Ψάχνουμε να βρούμε πάλι ένα "μο".

Για να το θυμηθώ, το "μο", με "ο". Μπράβο, παιδάκια!

Το "σι" με τι μας είπε η κυρία Μίνα; Με...;

"ι"! Μπράβο!

Πάμε να βρούμε ένα "σι" με "ι".

Αν παίζετε μαζί με κάποιον άλλον, θα τα βρίσκετε και πιο εύκολα.

Αλλά και μόνοι σας μπορείτε να το κάνετε.

Βρήκα ένα "ση" αλλά είναι με "η", δεν το θέλω.

Να το, αυτό που θέλω.

"ευ" Εύκολο, να το!

"ω" Να το!

Συγγνώμη, έχετε δίκιο!

Δεν θέλω "ο". Δεν θέλω "ο", γιατί τι είναι το "δημοσιεύω";

Ρήμα! Μπράβο, αγάπες μου. "Εγώ δημοσιεύω".

Άρα ποιο θα βάλω τελευταίο γράμμα; Το "ω".

Και έφτιαξα και τη λέξη "δημοσιεύω".

Πάμε να δούμε τώρα ποια άλλη λέξη;

"δημοσιευμένος". Αυτή, παιδιά, είναι μεγάλη και θα μας πάρει πολλές κάρτες.

"δη" "δη" "δη"

"μο"

"μο" Μπράβο!

"σι" Με τι "ι" το θέλω αυτό το "σι";

Με γιώτα! Να το! "σι".

"ευ" "ευ"

Με...,με...,με...

Με τι "ε" είναι αυτό;

Είναι - μένος, είναι μετοχή σε -μένος, άρα το θέλω με "ε".

Θέλω ένα -με, με "ε".

Για να ψάξω να βρω. Να το!

Το "νος" είναι κατάληξη.

Άρα γράφεται με "ο".

Φτιάξαμε λοιπόν και τη λέξη "δημοσιευμένος".

Μας έφυγαν και κάμποσες κάρτες.

Πάμε να δούμε...Αφήστε το "δημοσίευμα" γιατί δεν έχει καμία σημασία.

Το "δημοσίευση" να κάνουμε που έχει αυτό το "η" στο τέλος.

Πάμε "δη". Το μάθαμε αυτό το "η", έτσι;

"μο", είπαμε, με "ο". Μπράβο!

"σι" με τι "ι" το θέλω; Με αυτό;

Όχι δεν το θέλω με αυτό.

Αυτό είναι κατάληξη. Το "η" είναι κατάληξη.

"σι" με γιώτα. Να το!

"ευ"

Τώρα το θέλω αυτό το "ση" γιατί είναι στο τέλος της λέξης.

"δημοσίευση". Πάρα πολύ ωραία!

Βλέπετε ότι αρχίζουν να μειώνονται οι κάρτες,

οπότε τώρα θα σας είναι και πιο εύκολο να το βρίσκετε.

"δήμαρχος". Πάμε να φτιάξουμε και το δήμαρχο!

"δη" "μαρ"

"χος"

Είδατε που μειώθηκαν οι κάρτες και μας βγαίνουν πιο εύκολα τώρα οι λέξεις;

"δήμαρχος"

Και η λέξη "δημαρχείο" που είναι μετά.

"δη"

"μαρ", "μαρ", "μαρ"

Να τη! "μαρ"

"χει"

"ο". Το "ο" το τελευταίο. Το "δημαρχείο", με τι είπαμε;

Να το! Μπράβο, παιδάκια. "δημαρχείο".

Εσείς μετά όταν θα φτιάχνετε τα δικά σας παιχνίδια, τις δικές σας κάρτες,

μπορείτε και να τονίζετε κιόλας. Εκεί γίνεται ακόμα πιο δύσκολο,

όταν έχουν τόνο στις συλλαβές. Εγώ δεν σας έβαλα σήμερα τόνους,

για να σας το κάνω λιγάκι πιο εύκολο, επειδή είναι η πρώτη φορά.

Πάμε να φτιάξουμε και τη λέξη "δημοτικός".

"δη"

"μο"

"τι"

"τι" "τι"

"κος"

Για να τη δούμε.

Ώπα, μισό λεπτό! Έχουμε κάνει λάθος, παιδιά.

Πού είναι το λάθος;

Το "δη" είναι σωστό, το "μο" είναι σίγουρα σωστά...

το "κος" είναι σωστά. Αυτό εδώ είναι λάθος.

Γιατί είναι λάθος, αγάπες μου, αυτό;

Γιατί είναι λάθος; Γιατί είναι... Μπράβο!

Μπράβο! Είναι επίθετο σε "-ικος", άρα θέλει το "τι" με γιώτα.

Αυτό. Για να το δούμε τώρα.

"δημοτικός". Μπράβο μας! 337 00:23:27,507 --> 00:11:19,016 Πάμε να φτιάξουμε και την άλλη λέξη.

"δημοφιλής". Εύκολο είναι αυτό γιατί έχει ένα "φι" εκεί.

Έχει ένα "φι".

"δη-" "-μο"

"φι". Παρεμπιπτόντως το "φι" αυτό ξέρετε γιατί είναι με "ι", έτσι;

Γιατί είναι από το "φίλος".

"λης" να το! Έτοιμη και η λέξη μας αυτή.

Και μας έμεινε η λέξη "δημοσιότητα". Η μεγάλη λέξη.

Πάμε λοιπόν: "δη" "μο"

Ποιο "σι" θέλω; Αυτό με το "ι".

Προσέξτε, "ο-τη-τα". Θέλω ένα "ο". Να το!

"τη" "τα"

Βλέπω όμως εδώ τώρα ότι μου έχουν περισσέψει 3 κάρτες.

Άρα υποθέτω ότι δεν έχω κάνει κάποια λέξη.

Επειδή τώρα δεν θυμάμαι ποια δεν έχω κάνει.

θα προσπαθήσω με τις κάρτες που έχω,

να δω ποια είναι αυτή η λέξη.

Είναι πάρα πολύ εύκολο, όπως βλέπετε, πια,

γιατί ξέρω το "δη", ξέρω το "μο", βάζω και την κατάληξη "της".

Και βγαίνει η λέξη "δημότης".

Αυτό είναι ένα παιχνίδι λοιπόν με τις κάρτες, για τις συλλαβές, τις οικογένειες λέξεων.

που θα σας βοηθήσει να μάθετε και οικογένειες λέξεων και συλλαβισμό,

αλλά προπαντός ορθογραφία.

Είναι ένας πάρα πολύ ευχάριστος τρόπος να περάσετε την ώρα σας...

...και ταυτόχρονα να μάθετε. Εγώ σας έδωσα ένα ερέθισμα,

από εκεί και πέρα το παιχνίδι είναι δικό σας.