DERDE HOOFDSTUK
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
THIRD CHAPTER
CAPÍTULO TERCEIRO
Toen (droevige hulp), is de Sakser gekomen
Toen (droevige|||||Sakser|
Then (sad help), the Saxon has come
Van Duitschlands verwijderde kusten en stroomen,
|Deutschlands|entfernten|||
From Germany's distant shores and streams,
Roodwangig, blondharig, blauwoogig en sterk.--
rotwangig|blondhaarig|blauäugig||
Red-cheeked, blond-haired, blue-eyed and strong.--.
Thomson's "Vrijheid."
Thomsons|
Thomson's "Freedom."
In eene zaal, wier hoogte volstrekt niet in evenredigheid was met haar
||||||||verhouding|||
In a hall, whose height was completely disproportionate to its
buitengewone lengte en breedte, stond een lange, eikenhouten tafel, uit
|||||||Eichenholz||
extraordinary length and breadth, stood a long, oak table, from
ruw behouwen planken gemaakt, die nauwelijks eenigszins afgeschaafd
|grob behauen|||||enigszins|abgeschliffen
roughly hewn planks made, which barely scraped slightly
waren, gereed voor het avondmaal van Cedric den Sakser.
|bereit|||Abendmahl||||
were, ready for the supper of Cedric the Saxon.
Het dak,
The roof,
bestaande uit balken en dwarshouten, beschermde alleen door een laag
||||Querhölzer|||||
consisting of beams and transverse timbers, protected only by a layer of
planken en stroo dit vertrek voor de buitenlucht.
boards and straw this room for outdoor air.
Er was aan iedere
There was to every
zijde van de zaal een groote stookplaats; maar daar de schoorsteenen
||||||Heizungsraum||||Schornsteine
side of the hall a large boiler room; but since the chimneys were
op zeer lompe wijze gebouwd waren, kwam er ten minste evenveel rook
||grove|||||||||
were built in a very clumsy way, there was at least as much smoke
in het vertrek, als er uit.
into the room, as out of it.
De gedurige damp, hierdoor veroorzaakt,
|anhaltende|||
The perpetual vapor, caused by this,
had de dwarshouten en balken van de lage zaal met een zwart vernis
||Querbalken||||||||||Lack
had the cross timbers and beams of the lower room with a black varnish
van roet overtrokken.
|Ruß|überzogen
Covered in soot.
Langs de muren van de kamer hingen jacht-
Along the walls of the room hung hunting-
en krijgsgereedschappen en aan iederen hoek waren vleugeldeuren,
|Kriegswerkzeuge||||||Flügeltüren
and martial tools and at each corner were wing doors,
welke toegang tot andere deelen van het uitgestrekte gebouw verleenden.
|||||||||verleenden
which provided access to other parts of the vast building.
Het overige van het huis getuigde van de ruwe eenvoudigheid van den
The rest of the house testified to the raw simplicity of den
Saksentijd, die Cedric ijverig trachtte staande te houden.
Sachsenzeit|||eifrig||||
Saxon era, which Cedric tried diligently to maintain.
De vloer
The floor
bestond uit aarde, met kalk vermengd, vast gestampt, evenals onze
|||||||fest gestampft||
consisted of earth, mixed with lime, pounded solid, as did our
hedendaagsche dorschvloeren.
moderne|moderne Dorschböden
contemporary dorsch floors.
Omtrent een vierde van de lengte van
Über||||||
About one-fourth the length of
het vertrek was de vloer één voet verhoogd, en deze ruimte, welke
the room, the floor was raised one foot, and this space, which
men _daïs_ noemde, werd alleen door de hoofdleden van het gezin en
|deze||||||Hauptmitglieder||||
one called _daïs_, was used only by the principal members of the family and
de aanzienlijke bezoekers betreden.
enter the significant visitors.
Voor hen bestemd, was een tafel met een scharlaken kleed bedekt, dwars
Before them was a table covered with a scarlet cloth, transversely
op dezen _daïs_ geplaatst; van welker midden de langere en lagere
||podium||||||||
placed on this _daïs_; from whose middle the longer and lower
tafel uitging, aan welke de bedienden en minderen beneden in de zaal
|uitging||||||||||
table went out, at which the servants and subordinates downstairs in the hall
zaten.
sat.
Het geheel had de gedaante van een T., of van een dier oude
The whole thing had the shape of a T., or of an animal ancient
eettafels, welke, naar hetzelfde plan gemaakt, nog in de oude Collegiën
Esszimmertische||||||||||Kollegien
dining tables, which, made to the same plan, are still in the old Collegia
van Oxford en Cambridge te zien zijn.
of Oxford and Cambridge can be seen.
Zware stoelen en zetels van
Heavy-duty chairs and seats from
uitgesneden eikenhout stonden op de hoogte, en boven deze zitplaatsen
carved oak stood on high, and above these seats
en de tafel, was een verhemelte van linnenstof uitgespannen, dat
|||||hemelbed||Leinenstoff|ausgespannt|
and the table, was stretched a palate of linen cloth, which
diende om de aanzienlijke personen, welke deze eereplaats bekleedden,
|||||||Ehrenplatz|bekleideten
served for the significant individuals who held this place of honor,
eenigszins tegen het weder en den regen te beschermen, die op sommige
enigszins|||||||||||
somewhat from the weather and rain, which on some
plekken zich een weg baande door het slecht gebouwde dak.
spots made their way through the poorly constructed roof.
De muren van dit bovenste gedeelte der zaal, zoo ver zich de _daïs_
||||||||||||podium
The walls of this upper part of the hall, as far as extending the _daïs_
uitstrekte, waren met tapijten of gordijnen bedekt, en op den vloer lag
|||Teppichen||||||||
extended, were covered with carpets or curtains, and on the floor lay
een kleed; deze waren met proeven van weef- en borduurkunst versierd,
|||||||weven||Stickkunst|
a rug; these were decorated with trials of weaving and embroidery,
in schitterende, of liever bonte kleuren.
In brilliant, or rather variegated colors.
Boven de lagere rij tafels,
Above the lower row of tables,
was het dak, zooals reeds gezegd is, niet bedekt; de grof bepleisterde
||||||||||grof gepleisterd|groß verputzte
the roof, as already mentioned, was not covered; the coarsely plastered
muren waren naakt gelaten, en de ruwe aarden vloer was zonder kleed;
|||||||erde||||
walls were left naked, and the rough earthen floor was without a rug;
de tafel was ongedekt, en lompe, zware banken bekleedden de plaats
|||||grobe|||deckten||
the table was uncovered, and clunky, heavy benches lined the place
van stoelen.
of chairs.
Aan het midden van de bovenste tafel stonden twee stoelen, hooger dan
At the center of the top table were two chairs, higher than
de anderen, voor den meester en de meesteres van het gezin, welke
the others, for the master and mistress of the family, which
het voorzitterschap bij de maaltijden bekleedden, en hiervan hun
|Vorsitz||||vervulden|||
held the presidency at meals, and of this their
Saksischen eeretitel ontleenden van: "de Brooduitdeelers."
|Ehrentitel|entleihen|||Brotverteilern
Saxon honorific title derived from: "the Bread Distributors."
Bij ieder
At each
van deze stoelen behoorde een voetenbankje, fraai uitgesneden en met
|||||Fußbank|schön|||
of these chairs belonged an ottoman, beautifully carved and with
ivoor ingelegd, een blijk van onderscheiding, die hun toekwam.
van ivoor||||||||
ivory inlaid, a token of distinction, which was their due.
Een
A
dezer zitplaatsen was bezet door Cedric den Sakser, die, schoon in
these seats was occupied by Cedric the Saxon, who, though in
rang slechts een _Thane_, of, zooals de Normandiërs hem noemden, een
|||Thane|||||||
rank only a _Thane_, or, as the Normans called him, a
_Franklin_, bij het vertragen van zijn avondeten een driftig ongeduld
||||||||wütend|
_Franklin_, in delaying his supper an adrift impatience
toonde, hetwelk een Londenschen raadsheer van den ouderen of lateren
||||Richter|||||lateren
showed, which a London councilor of the older or later
tijd eer zou aangedaan hebben.
time would have honored.
Men kon inderdaad uit de gelaatstrekken
Indeed, one could tell from the facial features
van den huisheer opmaken, dat hij van oprechten maar driftigen en
|||opmaken||||aufrichtigen||heftigen|
from the householder, that he was of upright but temperamental and
opvliegenden aard was.
opvliegend||
flaring nature was.
Hij was niet boven de middelmatige grootte,
|||||durchschnittlichen|
He was not above medium size,
maar hij had breede schouders, lange armen, en was sterk gebouwd,
but he had broad shoulders, long arms, and was strongly built,
als een man, gewoon aan de vermoeienissen van den strijd en van de
||||||de vermoeienissen||||||
as a man, used to the fatigues of battle and of the
jacht; zijn gezicht was fraai gevormd, breed, met groote blauwe oogen,
||||schön||||||
hunting; his face was beautifully shaped, broad, with large blue eyes,
opene en oprechte trekken en mooie tanden, en drukte tegelijk die soort
open and sincere features and beautiful teeth, and at the same time pressed that kind of
van goede luim uit, welke dikwijls met een oploopend, driftig gemoed
||gemoedstoestand|||||||wütend|
of good humour, which often with a rising, tempered mood
gepaard gaat.
involves.
Hoogmoed en ijverzucht waren in zijn oog te lezen; want
||Eifersucht|||||||
Haughtiness and zeal were to be read in his eye; for
hij had zijn leven doorgebracht met rechten te handhaven, die gedurig
he had spent his life upholding rights, which were perpetually
werden aangevallen; en zijn vurige, moedige en standvastige aard was
|||||mutig||standhafte||
were attacked; and his fiery, courageous and steadfast nature was
altijd door de bijzondere tijdsomstandigheden wakker gehouden.
|||besonderen|tijdelijke omstandigheden||
always kept awake by the special conditions of time.
Zijn
Its
lang, geel haar was gescheiden midden op het voorhoofd, en aan beide
long, yellow hair was parted mid-forehead, and on both
zijden tot over de schouders neergekamd; het was nog weinig grijs,
|||||herunterhängen|||||
sides combed down to over the shoulders; it was still little gray,
ofschoon Cedric reeds zijn zestigste jaar naderde.
||bereits||sechzigsten||
although Cedric was already approaching his sixtieth year.
Zijn kleeding bestond uit een gewaad van donkergroene kleur, aan den
|||||Gewand||dunkelgrüner|||
His attire consisted of a robe of dark green color, at the
hals en de opslagen bezet met een zekere soort van bont, _minever_
|||Fell||||||||mijnver
neck and the covers occupied with a certain kind of fur, _minever_
genoemd, dat niet zoo kostbaar was als het hermelijn, en, naar
||||||||Hermelin||
called, which was not as costly as the ermine, and, after
men meent uit grijze konijnevellen gemaakt werd.
||||Hasenfellen||
one believes was made from gray rabbit skins.
Dit gewaad hing,
This robe hung,
zonder toegeknoopt te zijn, over een nauwen scharlaken lijfrok, die
|geknoopte|||||nauwsluitende||Körperrock|
without being buttoned up, over a narrow scarlet bodice, which was
dicht om het lichaam sloot; hij droeg een broek van dezelfde kleur,
closed tightly around the body; he wore pants of the same color,
die echter niet verder dan boven de knie ging, welke bloot was.
which, however, went no further than above the knee, which was bare.
Zijn
Its
voeten waren met sandalen bedekt, van vorm dezelfde als die der boeren,
feet were covered with sandals, the same in shape as those of farmers,
maar van fijner maaksel, en van voren met gouden haken vastgemaakt.
|||Materie||||||Haken|
but of finer make, and fastened in front with golden hooks.
Hij
He
droeg gouden armbanden en een breede halsketen van hetzelfde kostbare
wore gold bracelets and a wide necklace of the same precious
metaal.
metal.
Om zijn middel sloot een rijk versierde gordel, waarin een
Around his waist closed a richly decorated belt, in which a
kort, recht, tweesnijdend zwaard, met scherpe punt, bijna loodrecht
||zwei schneidig||||||senkrecht
short, straight, double-edged sword, with sharp point, nearly perpendicular
aan zijn zijde hing.
hung by his side.
Achter zijn stoel hing een scharlaken mantel met
Behind his chair hung a scarlet robe with
pels gevoerd, en een rijk geborduurde muts van dezelfde stof, die de
|gefüttert||||reich bestickte||||||
fur lined, and a richly embroidered hat of the same fabric, which the
kleeding van den rijken landheer voltooiden, als hij uitging.
||||Landlord||||ausging
attire of the rich squire completed when he went out.
Een
A
korte jachtspies, met een breede, scherpe stalen punt, leunde ook
|Jagdpfeil||||||||
short hunting spear, with a broad, sharp steel tip, also leaned
tegen den rug van zijn stoel, welke hem, naar omstandigheden, tot
against the back of his chair, which, under the circumstances, led him to
wandelstaf, of wapen diende.
Wanderstab|||
walking staff, or weapon served.
Verscheidene bedienden, wier kleeding
Several servants, whose attire
trapsgewijs afdaalde van de rijke kleeding van den meester tot de grove
stapsgewijs|stieg ab||||||||||grobe
stepped down from the master's rich dress to the coarse
en eenvoudige dracht van Gurth, den zwijnenhoeder, volgden de wenken
||kleine groep|||||||de aanwijzingen
and simple attire of Gurth, the swineherd, followed the hints
van den Saksischen heer en wachtten op zijne bevelen.
of the Saxon lord and awaited his orders.
Twee of drie
Two or three
dienaren van hoogeren rang stonden achter hun meester op den _daïs_;
||hogere||||||||podium
servants of higher rank stood behind their master on the _daïs_;
de overigen waren in het benedenste gedeelte van de zaal.
|||||unteren||||
the others were in the lower part of the hall.
Nog waren er
Still there were
onderdanen van anderen aard; namelijk eenige groote, ruige windhonden,
|||||||große rauhe|
subjects of a different nature; namely, some large, shaggy greyhounds,
zooals men toen op de wolven- en hertenjacht gebruikte; even zoovele
|||||Wölfe||Hirschjagd|||so viele
as was then used on wolf and deer hunts; as many
groote honden van sterk, gespierd ras, met dikke halzen, groote
large dogs of strong, muscular breed, with thick necks, large
koppen en lange ooren; en een paar van die kleinere dieren, welke men
Köpfe||||||||||||
heads and long ears; and some of those smaller animals, which one
dashonden noemt.
de honden|
dachshunds call it.
Allen keken met ongeduld uit naar het avondeten,
All were eagerly awaiting dinner,
maar met de aan hun ras eigene gelaatkunde, wachtten zij zich wel
|||||||Gesichtszüge||||
but with the facial science peculiar to their race, they did await
het knorrige stilzwijgen van hun meester te storen, waarschijnlijk
|grimmige|||||||
disturb the grumpy silence of their master, probably
uit vrees voor een wit knuppeltje, hetwelk naast Cedric's bord lag,
|||||Wit knuppeltje|||||
for fear of a white bat, the one next to Cedric's plate,
om zijn viervoetige lijfeigenen in orde te houden.
||vierbeinigen|||||
To keep his four-legged serfs in order.
Slechts een oude,
Just an old one,
grijze wolfhond had zich, met de vermetelheid van een gunsteling,
|Wolfhund|||||Wagemutigkeit|||
gray wolfhound had turned, with the audacity of a minion,
dicht bij den stoel van Cedric nedergelegd, en zocht van tijd tot
||||||niedergelegt|||||
laid down close to Cedric's chair, and looked from time to
tijd zijn opmerkzaamheid te trekken, door zijn grooten ruigen kop
||Achtzaamheid||||||ruige|
time draw his attention, by his large shaggy head
op zijns meesters knie, of zijn neus in diens hand te leggen.
|||||||||||legen
on his master's knee, or put his nose in his hand.
Maar
But
zelfs deze werd teruggedreven met het strenge bevel: "Weg, Balder,
|||zurückgedrängt||||||Weg Balder
Even this one was driven back with the stern command, "Away, Balder,
weg!
gone!
ik ben in geene stemming voor gekheden!"
||||stemming||verrassingen
I'm in no mood for craziness!"
Cedric was werkelijk, gelijk reeds aangemerkt is, niet in de beste
||||bereits|angemerkt|||||
Cedric was really, as already noted, not in the best
luim.
Lächerlichkeit
smile.
Jonkvrouw Rowena, die naar den avonddienst in een verafgelegen
||||||||abgelegenen
Jonkvrouw Rowena, who went to the evening service in a distant
kerk geweest was, keerde zooeven terug en verkleedde zich, daar zij
||||vor kurzem||||||
church had been, returned a moment ago and dressed up, since she was
door den regen overvallen was.
door||||
was overwhelmed by the rain.
Er was nog geen bericht van Gurth en
There was no word yet from Gurth and
zijn kudde, welke reeds lang uit het bosch hadden moeten terug zijn; en
|||schon|||||||||
his flock, which should have long since returned from the forest; and
zoo groot was de onveiligheid van allen eigendom, dat hun wegblijven
So great was the insecurity of all property, that their staying away
zeer goed veroorzaakt kon zijn door een aanval der vrijbuiters,
could very well have been caused by an attack of the freebooters,
waarvan het naburige bosch wemelde, of door de gewelddadigheid van
||naburige|||||||
of which the neighboring forest teemed, or by the violence of
den een of anderen naburigen edele, die, van zijne macht bewust, de
||||nabuurschaft|||||||
some neighboring nobleman, who, conscious of his power, the
wetten van eigendom even weinig achtte.
|||||achtete
laws of property regarded as little.
Het verlies zou van belang
The loss would be significant
geweest zijn, daar een groot gedeelte van den huiselijken rijkdom
||||||||häuslichen|
have been, since much of the domestic wealth
der Saksische eigenaars uit talrijke kudden varkens bestond, vooral
||Eigentümer||||||
of Saxon owners consisted of numerous herds of pigs, especially
in de boschstreken, waar deze dieren gemakkelijk voedsel vonden.
||Waldgebieten||||||
in the forest regions, where these animals found easy food.
Behalve deze redenen tot bezorgdheid, verlangde de Saksische _Thane_
||||||||Thane
In addition to these reasons for concern, the Saxon _Thane_ desired
ook naar de tegenwoordigheid van zijn gunsteling Wamba, wiens grappen,
|||Gegenwart||||||
also to the presence of his minion Wamba, whose jokes,
hoe slecht die ook waren, als een soort van prikkel dienden bij zijn
|||||||||Anreiz|dienden als||
no matter how bad they were, served as a kind of incentive at his
avondmaal en bij de lange teugen wijn, die hij daarbij gebruikte.
Abendmahl|||||slokken|||||
supper and at the long sips of wine, which he consumed in the process.
Voeg
Fügen Sie (1)
Add
bij dit alles, dat Cedric sedert den middag niet gegeten had, en dat
|||||seit|||||||
at all this, that Cedric had not eaten since noon, and that
het gewoon uur voor het avondmaal reeds lang voorbij was,--op zich
the ordinary hour for supper had long since passed,--in itself
zelf reeds eene reden tot toorn voor landjonkers van ouden en lateren
|schon||||Zorn||Landbesitzern||||lateren
itself already a cause of wrath for squires of old and late
tijd.
time.
Zijn ongenoegen uitte zich door enkele afgebrokene woorden,
||||||afgebroken|
His displeasure was expressed by some hyphenated words,
deels in zich zelven geprutteld, en deels tegen de bedienden, die
||||geprutteld||||||
prattled partly within himself, and partly against the servants, who were
rondom hem stonden, en bijzonder tegen zijn schenker, die hem van
|||||||schinker|||
stood all around him, and especially against his cupbearer, who had given him of
tijd tot tijd, om hem bedaard te houden, een zilveren beker, met wijn
|||||ruhig|||||||
time to time, to keep him subdued, a silver cup, with wine
gevuld, aanbood.
filled, offered.
"Waar blijft Jonkvrouw Rowena?"
"Where is Lady Rowena?"
vroeg hij.
he asked.
"Zij verandert alleen van hoofdtooi," antwoordde eene vrouwelijke
||||Kopfschmuck|||
"She only changes her headdress," replied a female
bediende, met al het zelfvertrouwen, waarmede de kamenier van de
|||||||kameel||
servant, with all the confidence, with which the chamberlain of the
lievelingsdochter gewoonlijk den vader van een hedendaagsch gezin
Lieblings Tochter||||||modernen|
favorite daughter usually the father of a contemporary family
antwoordt: "Gij zoudt toch niet willen, dat zij met kap en mantel
replied, "Surely thou wouldst not want them to be with hood and cloak
aan tafel kwam?
came to the table?
En geene dame in het geheele graafschap is vlugger
And no lady in the whole county is quicker
bij het kleeden dan mijne meesteres."
||kleiden|||
at dressing than my mistress."
Dit ontegensprekelijke gezegde lokte een soort van toestemmend
|onbetwistbare||||||zustimmend
This undeniable saying provoked a sort of assenting
"hm!"
"hm!"
van den kant des Saksers uit, met het bijvoegsel: "Ik hoop,
||||||||Zusatz||
on the part of the Saxons, with the caption, "I hope,
dat zij mooi weer zal kiezen, den eersten keer, dat zij weder in de
that she will choose nice weather, the first time, she will be back in the
St.
St.
Janskerk wil gaan bidden;--maar wat, in 's duivels," vervolgde
St. John's Church wants to go pray;--but what, in the devil," continued
hij tot den schenker, de stem verheffende, alsof hij gelukkig was eene
|||schonender|||verheffende Stimme|||||
he turned to the cupbearer, raising his voice, as if he were happy to have a
afleiding voor zijn ontevredenheid te vinden, zonder dat hij behoefde
Ablenkung|||||||||
find distraction for his dissatisfaction, without needing to
te vreezen tegengesproken te worden, "wat houdt, in 's duivels naam,
|vervreesden|||||||||
to fear being contradicted, "which holds, in the devil's name,
Gurth zoo lang in het veld op?
Gurth so long in the field on?
Ik vrees, dat wij slechte tijding van
|||||Nachricht|
I fear, that we have bad tidings of
de kudde zullen krijgen; hij was anders een getrouwe en voorzichtige
the flock will get; he was otherwise a faithful and prudent
herder, en ik had hem tot iets beters bestemd: misschien zou ik hem
shepherd, and I had destined him to something better: perhaps I would make him
tot een mijner knechts [4] gemaakt hebben."
|||meiner Knechte||
made one of my servants [4]."
Oswald, de schenker, hernam bescheiden, "dat het nauwelijks een uur
Oswald||der Schenker|||||||
Oswald, the cupbearer, modestly reiterated, "that it was barely an hour
geleden was, dat de klok het sein voor het uitdoen van het licht
|||||||||aandoen|||
ago, the clock was signaling for the lights to be turned off
geluid had;" een slecht gekozene verontschuldiging, daar zij gewag
||||gekozen|Entschuldigung|||kennisgeving
had sounded;" a poorly chosen excuse, since she had been mentioning
maakte van een onderwerp, dat zoo onaangenaam voor Saksische ooren was.
made of a subject so disagreeable to Saxon ears.
"De duivel hale de klok," riep Cedric uit, "en den wreeden bastaard,
|||||||||||bastaard
"The devil hale the bell," Cedric exclaimed, "and the cruel bastard,
die het ingevoerd heeft, en den lagen slaaf, die het met een Saksische
who imported it, and the lowly slave, who imported it with a Saxon
tong aan een Saksisch oor noemt!
tongue to a Saxon ear calls!
De klok!"
The clock!"
ging hij na eene stilte
he went after a silence
voort, "ja, de klok, welke brave menschen verplicht het licht uit
continued, "yes, the clock, which good men are obliged to put out the light
te blusschen, opdat dieven en roovers hunne daden in het duistere
|verblinden|||||||||
to extinguish, so that thieves and robbers may carry out their deeds in the dark
verrichten kunnen!
perform can!
Ja, die klok;--Reginald Front-de-Boeuf en Phillippe
||||||||Phillippe
Yes, that clock;--Reginald Front-de-Boeuf and Phillippe
de Malvoisin kennen het gebruik er van even goed, als Willem de
de Malvoisin know the use of it as well as William de
Bastaard zelf, of eenig ander Normandisch gelukzoeker, die bij Hastings
Bastard||||||Glückssucher|||
Bastard himself, or any other Norman fortune hunter, who at Hastings
vocht.
moisture.
Ik zal vermoedelijk hooren, dat mijn eigendom is weggevoerd,
I will probably hear that my property has been taken away,
om de uitgehongerde bandieten, die zij alleen door roof en diefstal
||ausgehungerten|Banditen|||||||
to the starving bandits, whom they alone by robbery and theft
kunnen onderhouden, van den hongerdood te redden; dat mijn getrouwe
can sustain, from starvation; that my faithful
slaaf vermoord is, en mijne kudden gestolen zijn;--en Wamba--waar is
slave murdered, and my flocks stolen;--and Wamba--where is
Wamba?
Wamba?
Heeft niet iemand gezegd, dat hij met Gurth was uitgegaan?"
Didn't someone say he had gone out with Gurth?"
Oswald beantwoordde deze vraag toestemmend.
||||zustimmend
Oswald answered this question approvingly.
"Wel--het wordt hoe langer hoe mooier!
"Well--it gets more beautiful the longer!
Hij is weggekaapt--de Saksische
||weggekaapt||
He was whisked away-the Saxon
nar--om den Normandischen heer te dienen.
||||||dienen
jester--to serve the Norman lord.
Gekken zijn wij inderdaad
Fools we are indeed
allen, dat wij hun onderworpen zijn, en geschiktere voorwerpen voor
|||||||geschicktere||
all, that we are subject to them, and more suitable objects for
hunne verachting en hun spot, dan zij, die maar met een half verstand
|Verachtung|||spottende||||||||
their contempt and their ridicule, than those who, with only half a mind
geboren waren.
had been born.
Maar ik zal mij wreken," voegde hij er bij, toornig
||||rächen|||||
But I will avenge myself," he added, wrathfully
over het veronderstelde onrecht, terwijl hij van zijn stoel opsprong
||vermeende|||||||aufstand
about the supposed injustice, as he jumped up from his chair
en zijn jachtspies greep: "ik zal mijne klachten voor den grooten raad
||Jachtspies|||||||||
and grabbed his hunting spear: "I will make my complaints before the Grand Council
brengen, ik heb vrienden, ik heb aanhangers--man tegen man zal ik den
bring, I have friends, I have supporters-man to man I will bring the
Normandiër in het strijdperk roepen; laat hem komen in staal en harnas,
|||Schlachtfeld||||||||
Call Norman into battle; let him come in steel and armor,
en al wat den lafhartigen moed kan inboezemen; ik heb zulk een spies,
||||feigenhaften|||inboezemen|||||Speer
And all that can give courage to the cowardly; I have such a spear,
als deze, wel door een borstwering heen geworpen, driemaal zoo dik als
|||||Brustschutz||||||
like this, well thrown through a parapet three times as thick as
hunne schilden!--Misschien houden zij mij voor oud, maar zij zullen
|Schilden|||||||||
their shields!--Maybe they will think me old, but they will
ondervinden, dat, ofschoon ik alleen en kinderloos ben, het bloed van
||||||kinderlos||||
experience, that although I am alone and childless, the blood of
Hereward nog door Cedric's aderen stroomt.--Ach Wilfrid!
|||||||Wilfrid
Hereward still flowing through Cedric's veins.--Ach Wilfrid!
Wilfrid!"
Wilfrid!"
riep
cried
hij op zachteren toon, "hadt gij uw onverstandigen hartstocht kunnen
|||||||unverständlichen|Leidenschaft|
he said in a softer tone, "had thou been able to put thy unwise passion
beheerschen, dan stond uw vader niet in zijn ouderdom verlaten daar,
beherrschen||||||||||
manage, then your father did not stand there abandoned in his old age,
gelijk de eenzame eik, die zijn geknakte en onbeschermde takken tegen
|||Eiche|||gebrochenen||ungeschützten||
like the lone oak tree, holding its snapped and unprotected branches against
de volle woede van den storm uitbreidt!"
||||||sich ausbreitet
the full fury of the storm expands!"
Deze herinnering scheen
This memory seemed
zijn toorn in droefheid te veranderen.
|Zorn||||
turning his wrath into sadness.
Zijn jachtspies neêrzettende,
|jachtspies|neerhangend
Downing his hunting spear,
nam hij weder plaats, sloeg de oogen naar den grond, en scheen geheel
he took his seat again, turned his eyes to the ground, and seemed to be completely
in zwaarmoedige gedachten verzonken.
|schwermütigen||
sunk in melancholy thoughts.
Uit deze overpeinzing werd Cedric plotseling gewekt door het geluid
||overpeinzing||||gewekt|||
From this contemplation Cedric was suddenly awakened by the sound
van een horen, hetwelk beantwoord werd door het luidruchtig gehuil en
||||||||luidruchtig||
of a hearing, which was answered by the loud howling and
geblaf van alle honden in de zaal, en wel twintig of dertig anderen
gebell||||||||||||
barking from all the dogs in the room, and as many as twenty or thirty others
in het overige gedeelte van het gebouw.
in the remainder of the building.
Met behulp van den witten
||||weißen
With the help of the white
stok, en van de bedienden, werd er spoedig een einde gemaakt aan
stick, and of the servants, there was soon an end to
dit hondengeschreeuw.
|Hundebellen
this dog screaming.
"Naar de poort, knapen!"
|||Jungs
"To the gate, lads!"
zeide de Sakser haastig, zoodra het gedruisch
||||||Geräusch
said the Saxon hastily, as soon as the din
in zoo verre bedaard was, dat de bedienden zijn stem verstaan
|||verrassend rustig|||||||
to such a degree that the servants understood his voice
konden.
could.
"Gaat hooren, welke tijding ons die horen brengt;--denkelijk
|||Nachricht|||||vermoedelijk
"Goes to hear, what tidings that hear brings us;--then obviously
verkondigt men ons de eene of andere gewelddadigheid en rooverij op
|||||||||Raub|
proclaims to us some violence and robbery on
mijn gebied."
my area."
Een der bedienden, die in minder dan drie minuten teruggekeerd was,
One of the servants, who had returned in less than three minutes,
meldde "dat de Prior Aymer van Jorvaulx, en de edele Ridder Brian de
meldete||||||||||||
reported "that the Prior Aymer of Jorvaulx, and the noble Knight Brian de
Bois-Guilbert, Kommandeur van de krijgshaftige en eerwaardige orde der
|Guilbert|Kommandeur|||||ehrwürdigen||
Bois-Guilbert, Kommandeur of the martial and honorable order of the
Tempelieren, met een klein gevolg, gastvrijheid en huisvesting voor
Templieren|||||||Unterkunft|
Templars, with a small entourage, hospitality and housing for
den nacht verzochten, daar zij op weg waren naar een tournooi, dat
||verzochten|||||||||
requested the night, as they were on their way to a tournament, which
over twee dagen niet ver van Ashby-de-la-Zouche gehouden zou worden.
would be held over two days not far from Ashby-de-la-Zouche.
"Aymer, Prior Aymer?
"Aymer, Prior Aymer?
Brian de Bois-Guilbert?"
Brian de Bois-Guilbert?"
bromde Cedric; "beide
hummed Cedric; "both
Normandiërs; maar Normandiër of Sakser, de gastvrijheid van Rotherwood
Normans; but Norman or Saxon, the hospitality of Rotherwood
moet niet geschonden worden; zij zijn welkom, daar zij goed gevonden
||verstoord||||||||
should not be violated; they are welcome, since they are well liked
hebben hier aan te kloppen,--maar het zou mij nog meer welkom geweest
have knocked on the door here,--but it would have been even more welcome to me
zijn, als zij verder gereden waren.
have been, if they had driven on.
Het zou echter beneden mij zijn,
However, it would be beneath me,
over huisvesting voor een enkelen nacht en een avondmaal te morren; als
|Unterkunft|||||||Abendessen||mopperen|
about housing for a single night and a supper; if
gasten zullen zelfs Normandiërs hun onbeschaamdheid beteugelen.--Ga,
guests even Normans will curb their insolence.--Go,
Hundebert," zei hij tot een soort van _Major-domus_, die achter
Hundebert|||||||Major domus|Hausmeister||
Hundebert," he said to a sort of _Major-domus_, who was behind
hem stond met een witten staf; "ga, neem zes der bedienden mede,
||||weißen|||||||mit
stood him with a white staff; "go, take six of the servants with you,
en breng de vreemdelingen in het gastenvertrek.
||||||Gästezimmer
And bring the strangers into the guest room.
Zie naar hun paarden
See to their horses
en muilezels, en zorg, dat het hun gevolg aan niets ontbreke.
|Maultiere|||||||||ontbreekt
and mules, and see that their retinue lacks nothing.
Geef
Enter
hun andere kleederen, als zij die begeeren, vuur, en water om zich
their other garments, if they desire them, fire, and water to themselves
te wasschen, en wijn en bier.
|waschen||||
to wash, and wine and beer.
Zeg aan de koks, dat zij schielijk
|||Köche|||schnell
Say to the cooks, that they are shyly
nog iets bij ons avondeten gereed moeten maken; en opdoen, wanneer
|||||bereit||||auftragen|
still have to prepare something at our dinner; and get up, when
die vreemdelingen gereed zijn om er aan deel te nemen.
those aliens ready to participate in it.
Zeg hun,
Tell them,
Hundebert, dat Cedric zelf hen verwelkomen zou, zoo hij niet eene
Hundebert, that Cedric himself would welcome them, if he were not a
gelofte gedaan had nooit verder dan drie stappen van den _daïs_
gelofte||||||||||der Plattform
vowed never to go further than three steps from the _daïs_
van zijn zaal iemand te gemoet te gaan, die niet van het koninklijk
of his hall to face someone who is not of the royal
Saksische bloed is.
Saxon blood is.
Ga heen!
Go!
Verzorg hen goed; laten wij hen niet
verzorg||||||
Take good care of them; let us not
in hun hoogmoed doen zeggen: de Saksische boer heeft tegelijk zijne
in their conceit make them say: the Saxon peasant has at the same time his
armoede en zijne gierigheid getoond."
shown poverty and his avarice."
De _Major-domus_ vertrok met verscheidene bedienden, om de bevelen van
The _Major-domus_ left with several servants, to follow the orders of
zijn meester ten uitvoer te brengen.
|||uitvoering||
executing his master.
"Prior Aymer?"
"Prior Aymer?"
herhaalde Cedric,
Cedric repeated,
Oswald aanziende: "de broeder, zoo ik mij niet vergis, van Giles de
|betreffende|||||||||Giles|
Looking at Oswald: "the brother, if I am not mistaken, of Giles the
Mauleverer, thans heer van Middleham?"
Mauleverer|damals|||Middleham
Mauleverer, now lord of Middleham?"
Oswald bevestigde dit eerbiedig.
|||ehrfurchtsvoll
Oswald reverently affirmed this.
"Zijn broeder woont op het landgoed, en heeft het vaderlijke erfdeel
|||||Anwesen||||väterlichen|
"His brother lives on the estate, and has the paternal inheritance
vermeesterd van een beter geslacht, dan dat van Ulfgar van Middleham;
vermeesterd||||||||Ulfgar von Middle||
avoided from a better lineage, than that of Ulfgar of Middleham;
maar welk Normandisch edele doet dat niet?
but what Norman noble does not?
De prior is, zegt men,
The prior is, they say,
een vrije en vroolijke priester, die meer van den wijnbeker en den
|||fröhlichen||||||Weinkelch||
a free and cheerful priest, who is more of the wine cup and the
jachthoren, dan van het kerkklokje en het misboek houdt.
Jachthoren||||Kirchturmuhr|||Messebuch|
hunting horns, then of the church bell and missal loves.
Goed, laat
Well, let
hem komen, hij zal welkom zijn.
him come, he will be welcome.
Hoe noemdet gij den Tempelier?"
|noemt|||
How namest thou the Templar?"
"Brian de Bois-Guilbert."
"Brian de Bois-Guilbert."
"Bois-Guilbert," zeide Cedric, altijd in zich zelven brommende, iets
"Bois-Guilbert," said Cedric, always humming to himself, something
dat hij zich aangewend had door altijd onder zijn minderen te leven,
that he had availed himself of by always living among his inferiors,
zoodat hij meer met zich zelven sprak, dan met de menschen rondom
so that he spoke more to himself than to the people around him.
hem.--"Bois-Guilbert?
him.--"Bois-Guilbert?
Die naam is wijd en zijd bekend--ten goede en
|||wijd||verre||||
That name is widely known--for good and
ten kwade.
for the worse.
Men zegt, dat hij niet onderdoet in dapperheid voor de
|||||achterblijft||Tapferkeit||
It is said, that he is not inferior in prowess to the
heldhaftigsten van zijn orde; maar dat hij met hunne gewone ondeugden,
heldhaftigsten||||||||||Laster
heroicst of his order; but that he with their ordinary vices,
hoogmoed, verwaandheid, wreedheid en wellust is bevlekt; dat hij een
|Eitelkeit|Grausamkeit||wellustigheid|||||
pride, conceit, cruelty and lust is stained; that he is a
hardvochtig man is, zonder vrees voor de wereld, en zonder ontzag voor
harteloos||||||||||Ehrfurcht|
harsh man, without fear of the world, and without awe of
den hemel.
den heaven.
Dit zeggen de weinige krijgslieden, welke van Palestina zijn
This say the few warriors, who are from Palestine
teruggekeerd.--Goed; het is maar voor één nacht; hij zal ook welkom
returned.--Good; it is only for one night; he will also welcome
zijn.--Oswald, tap van den oudsten wijn; zet de beste mee, den meest
||tap|||ältesten|||||||
are.--Oswald, tap of the oldest wine; put the best along, the most
schuimenden appelwijn, het dikste _morat_, het welriekendste _pigment_
schäumenden|Apfelwein||dickste|most morat||wohlriechendste|Pigment
foaming cider, the thickest _morat_, the most fragrant _pigment_
[5] op tafel; vul de grootste drinkhorens.
||fülle|||Trinkhörner
[5] on the table; fill the largest drinking horns.
Tempelieren en Abten houden
Tempelieren||Abten|
Templars and Abbotts keep
van goeden wijn en goede maat.
Of good wine and good measure.
Elgitha, zeg aan Jonkvrouw Rowena,
Elgitha||||
Elgitha, say to Lady Rowena,
dat wij haar dezen avond niet in de zaal zullen verwachten, tenzij
||||||||||erwarten|außer
That we will not expect her in the room this evening unless
het haar bijzonder verlangen zij, hier te komen."
it be her special desire, to come here."
"Maar het zal haar bijzonder verlangen zijn," hernam Elgitha vlug,
||||||||Elgitha|
"But it will be her particular desire," Elgitha resumed quickly,
"want zij is er altijd op gesteld het laatste nieuws uit Palestina
"for she is always keen to get the latest news from Palestine
te vernemen."
|vernehmen
to hear."
Cedric wierp het neuswijze meisje een blik toe, die een snel opkomende
|||neuswijze||||||||schnell aufkommende
Cedric cast the nose-wise girl a look, which revealed a rapidly emerging
drift verried, maar Rowena, en allen, die haar toebehoorden, waren
drift|verraden|||||||zu ihr gehörten|
temper betrayed, but Rowena, and all, who belonged to her, were
veilig voor zijn toorn.
|||Zorn
safe from his wrath.
Hij antwoordde dus slechts: "Stil, meisje, uw
So he merely replied, "Hush, girl, your
tong is te voorbarig!
|||voreilig
tongue is too premature!
Geef mijne boodschap aan uw meesteres, en laat
Give my message to your mistress, and let
haar doen, zooals zij verkiest.
||||bevorzugt
do to her as she chooses.
Hier, tenminste, zal de afstammelinge
||||Nachkomme
Here, at least, will the descendant
van Alfred nog als vorstin heerschen."
|Alfred|||Königin|herrschen
of Alfred still reigning as sovereign."
Elgitha verliet het vertrek.
Elgitha|||de kamer
Elgitha left the room.
"Palestina!"
"Palestine!"
herhaalde Cedric, "Palestina!
repeated Cedric, "Palestine!
hoe velen luisteren naar de
How many listen to the
verhalen, welke losbandige kruisvaarders, of schijnheilige pelgrims uit
||liederliche|||scheinheilige||
stories, which debauched crusaders, or hypocritical pilgrims from
dat ongelukkig land medebrengen!
that unfortunate country!
Ik zou ook wel willen vragen--ook wel
I would also like to ask-also
onderzoeken, ook wel met een kloppend hart luisteren naar sprookjes,
|||||||||Märchen
investigations, aka listening to fairy tales with a beating heart,
waardoor listige reizigers onze gastvrijheid afbedelen;--maar
|listige||||ausnutzen|
making crafty travelers begrudge our hospitality;--but
neen!--de zoon, die mij ongehoorzaam is geweest, is mijn zoon niet
No!--the son, who disobeyed me, is not my son
meer; ook wil ik niet meer belang in zijn lot stellen, dan in dat
more; nor do I wish to take more interest in his fate, than in that
van den onwaardigsten onder de millioenen, die ooit het kruis op den
||unwürdigsten|||Millionen||||||
of the unworthiest among the millions, who ever put the cross on the
schouder droegen, zich in buitensporigheden en bloedschuld stortten,
||||Exzessen||Blutschuld|stürzen
wore shoulder, plunged into excesses and blood guilt,
en dit noemden: "Gods wil doen!""
and called this: 'doing God's will!'"
Hij fronste de wenkbrauwen en sloeg de oogen voor een oogenblik op
|||die Augenbrauen||||||||
He frowned and raised his eyes for a moment
den grond; toen hij weder opkeek, werden de vleugeldeuren aan het
|||||aufblickte|||Flügeltüren||
the ground; when he looked up again, the wing doors at the
benedeneinde van de zaal wijd opengeworpen, en, voorafgegaan door den
unterem Ende|||||weit geöffnet||||
lower end of the hall thrown wide open, and, preceded by the
_Major-domus_ met zijn staf en vier bedienden met brandende fakkels,
||||||||||Fackeln
_Major-domus_ with his staff and four servants with burning torches,
traden de gasten het vertrek binnen.
||||das Zimmer|
the guests entered the room.