VIERDE HOOFDSTUK
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
FOURTH CHAPTER
Ter feestdisch werd gebracht het vleesch van runder, geit,
|Feiermahl||||||Rind|Ziege
To feast was brought the meat of cattle, goat,
Van 't vette zwijn en schaap, behoorlijk toebereid;
|||||||zubereitet
Of 't fat boar and mutton, properly prepared;
Het brood werd rondgedeeld; de bekers volgeschonken,
|||in rondjes verdeeld|||vollgeschüttet
Bread was passed around; cups poured full,
En allen zaten aan en aten zaâm en dronken.
und||||||zusammen||
And all sat down and ate zaâm and drank.
------
Verwijderd zat alleen Ulysses, lager af,
|||Ulysses(1)||
------ Removed sat only Ulysses, lower off,
Op nederiger plaats, die hem met voordacht gaf
|nederigerer|||||bedachtzaamheid|
In humbler place, who gave him with forethought
Telemachus.
Telemachus
Telemachus.
_Odyssee_, Boek XXI.
||Kapitel XXI
_Odyssey_, Book XXI.
Prior Aymer had van de aangeboden gelegenheid gebruik gemaakt, om
Prior Aymer had taken the opportunity offered, to
zijn rijkleed tegen een van nog kostbaarder stof te verwisselen, over
|rijkleed|||||kostbaarder stof|||wechseln|
exchanging his riding dress for one of even more precious fabric, over
hetwelk hij een schoon geborduurden priestermantel droeg.
||||gestickte|Priestermantel|
which he wore a clean embroidered priest's robe.
Behalve
Except
den grooten, gouden zegelring, welke zijn geestelijke waardigheid
|||Siegelring||||
the large, golden signet ring, which his spiritual dignity
aanduidde, waren zijn vingers, ofschoon strijdig met de kerkelijke
de aanduiding|||||in strijd met|||
indicated, his fingers, although contrary to ecclesiastical
wet, met edelgesteenten versierd; zijn sandalen waren van het fijnste
law, adorned with precious stones; his sandals were of the finest
leder, dat uit Spanje ingevoerd werd; zijn baard was zoo kort gesneden,
leather, which was imported from Spain; his beard was cut so short,
als de regels van zijn orde maar toelieten; en zijn geschoren kruin
|||||||||||Scheitel
if only the rules of his order permitted; and his shaved crown
was verborgen onder een rijk scharlaken kapje.
was hidden under a rich scarlet cap.
De kleeding van den Tempelier had ook een verandering ondergaan,
The Templar's attire had also undergone a change,
en, schoon met minder zorg versierd, was ze even rijk, en zijn
and, clean with less care, she was equally rich, and his
voorkomen meer indrukwekkend, dan dat van zijn metgezel.
appearance more impressive, than that of his companion.
Hij had zijn
He had his
maliënkolder verwisseld tegen een onderkleed van donker purper zijde,
||||Unterkleid|||dunkelpurpur|
chain mail exchanged for an undergarment of dark purple silk,
met bont omzet, waarover zijn lang, vlekkeloos wit bovenkleed in ruime
||||||makellos||||
with fur turnover, over which his long, spotless white outer garment in ample
plooien hing.
folds hung.
Het achthoekige kruis van zijn orde was op den schouder
|achtseitige||||||||
The octagonal cross of his order was on the shoulder
van zijn mantel in zwart fluweel opgelegd.
|||||Samt|
of his cloak in black velvet imposed.
De hooge muts bedekte zijn
The tall hat covered his
voorhoofd niet meer, dat alleen door zijn kort, dik gekruld, pikzwart
|||||||||lockig|pechschwarz
forehead no longer, which only through his short, thickly curled, pitch-black
haar, dat overeenkwam met zijn buitengewoon donkere gelaatskleur,
||übereinstimmte|||||Gesichtsfarbe
hair, which matched his extraordinarily dark complexion,
overschaduwd was.
überschattet|
was overshadowed.
Niets zou de bevalligheid en deftigheid van zijn
|||Anmut||Anmut||
Nothing would diminish the gracefulness and deftness of his
gang en zijn manieren overtroffen hebben, als deze niet ontsierd
||||übertreffen|||||entstellt
gait and have transcended his manners, if not marred
waren geweest door een in het oog vallenden schijn van hoogmoed,
|||||||auffallenden|||
had been through an eye-catching appearance of pride,
die zoo licht verkregen wordt door het uitoefenen van onbeperkt gezag.
|||||||||unbeschränkt|
which is so lightly obtained through the exercise of unlimited authority.
Deze beide aanzienlijke mannen werden gevolgd door hunne bedienden,
Both of these substantial men were followed by their servants,
en op een eerbiedigen afstand door hun gids, wiens persoon verder
|||respektvollen|||||||
and at a respectful distance by their guide, whose person further
niets belangwekkends had, dan de gewone kleeding van een pelgrim.
|nichts Bemerkenswertes||||||||
had nothing of interest but the ordinary attire of a pilgrim.
Een
A
mantel van grof, zwart laken bedekte zijn geheele lichaam, en
||grober|||||||
cloak of coarse, black cloth covered his entire body, and
geleek in snede op een hedendaagschen huzaren-mantel, met dezelfde
|||||modernen||||
resembled in cut a contemporary hussar cloak, with the same
slippen tot bedekking der armen: deze droeg den naam van _Sclaveyn_,
slippen||Bedeckung||||||||Sclaveyn
slips to cover the arms: this one bore the name of _Sclaveyn_,
of _Sclavoniër_.
|Sclavonier
Or _Sclavonian_.
Grove sandalen, met riemen vastgebonden, aan zijn
Grove(1)||||||
Coarse sandals, tied with straps, to his
bloote voeten, een hoed met breeden rand, met schelpen omzoomd, en
nackte|||||||||mit Muscheln verziert|
bare feet, a hat with wide brim, fringed with shells, and
een lange staf met ijzer beslagen, aan welks boveneinde een palmtak
||||||||oberen Ende||Palmezweig
a long staff studded with iron, at the top of which was a palm branch
was vastgemaakt, voltooiden de kleeding van den pelgrim.
was attached, completed the pilgrim's attire.
Hij hield
He held
zich zedig achter de laatsten van het gevolg, en bespeurende, dat
|deftig||||||||beobachtend|
himself demurely behind the last of the retinue, and bespeaking, that
de benedenste tafel nauwelijks ruim genoeg was voor de bedienden van
|unterste|||||||||
the lower table was barely spacious enough for the servants of
Cedric en zijn gasten, ging hij op een bankje zitten, dat naast, of
Cedric and his guests, he sat down on a bench that was next to, or
bijna onder een breeden schoorsteen stond, en scheen zich te willen
stood almost under a wide chimney, and seemed to want to
bezighouden met zijn kleederen te drogen, tot het vertrek van den een
||||||||vertrek|||
busy drying his clothes, until the departure of the one
of ander ruimte aan de tafel zou maken, of tot de gastvrije hofmeester
||||||||||||Gastgeber
or other would make room at the table, or until the hospitable court master
hem op de plaats waar hij nu zat, met ververschingen zou voorzien.
|||||||||verversingen||voorzien
would provide him with refreshments where he now sat.
Cedric stond op, ontving de vreemdelingen met eene waardige
Cedric stood up, received the strangers with a dignified
gastvrijheid, en van het hoogere gedeelte van de zaal afstappende,
|||||||||heruntersteigend
hospitality, and stepped down from the higher part of the hall,
deed hij drie schreden naar hen toe, en wachtte toen, tot zij naderden.
|||Schritte|||||||||
he took three steps toward them, and then waited, until they approached.
"Het spijt mij, eerwaardige Prior," zeide hij, "dat mijne gelofte
|||||||||Gelübde
"I am sorry, honorable Prior," he said, "that my vow was
mij verbiedt, om iemand in het huis mijner vaderen verder tegemoet
||||||||Väter||te komen
forbids me, to meet anyone in the house of my fathers further
te gaan,--zelfs om zulke gasten als u en dezen dapperen Tempelier te
to go,--even to have such guests as you and this brave Templar to
ontvangen.
received.
Maar mijn hofmeester heeft u de reden mijner schijnbare
||||||||scheinbaren
But my court master has given you the reason for my apparent
onbeleefdheid verklaard.
Unhöflichkeit erklärt|
rudeness declared.
Laat mij ook om verschooning bidden, dat ik
||||Verzeihung|||
Let me also pray for forgiveness, that I might
in mijne moedertaal tot u spreek, en u tevens verzoeken mij daarin
||||||||auch|bitte||
speak to you in my native language, and also ask you to ask me in it
te antwoorden, als gij er zoo veel van verstaat; zoo niet, ken ik
answer, if thou understandest so much of it; if not, I know
Normandisch genoeg, om uw gesprek te volgen."
Norman enough, to follow your conversation."
"Geloften," hernam de Abt, "moeten ongeschonden blijven, waardige
Gelübde|||||unverändert||
"Vows," reiterated the Abbot, "must remain inviolate, dignified
_Franklin_, of vergun mij liever te zeggen, waardige _Thane_, ofschoon
||vergun mij|||||||
_Franklin_, or rather allow me to say, worthy _Thane_, although
deze titel verouderd is.
this title is obsolete.
Geloften zijn de banden, welke ons met den
Vows are the ties, which bind us to the
hemel vereenigen, en die het offer aan het altaar binden; daarom
heaven, and which bind the sacrifice to the altar; therefore
moeten zij--zooals ik reeds zeide--ongeschonden blijven, tenzij
||||||unversehrt||außer
should they--as I said--remain uninjured, unless
onze heilige moeder, de kerk, het tegendeel beslisse.
|||||||beslist
our holy mother, the church, decides otherwise.
En wat de taal
And as for the language
betreft--ik gebruik gaarne die taal, welke mijn geëerde grootmoeder,
||||||||verehrte|
Regarding--I like to use that language, which my honored grandmother,
Hilda van Middleham, sprak, die in den reuk van heiligheid stierf,
|||||||Geruch|||
Hilda of Middleham, spoke, who died in the smell of holiness,
weinig onder doende, naar ik geloof, voor haar roemrijke naamgenoote,
|||||||||Namensvetterin
Little inferior, I believe, to her glorious namesake,
de heilige Hilda van Whitby, God zij harer ziel genadig!"
||||Whitby|||||
Saint Hilda of Whitby, God be merciful to her soul!"
Toen de Prior deze, naar hij meende, verzoenende woorden had gesproken,
|||||||versöhnlichen|||
When the Prior had spoken these, he believed, conciliatory words,
zeide zijn metgezel kort en nadrukkelijk: "Ik spreek altijd Fransch,
said his companion briefly and emphatically, "I always speak French,
de taal van koning Richard en zijn edelen; maar ik versta de volkstaal
||||||||||||Volksprache
the language of King Richard and his nobles; but I understand the vernacular
genoeg, om mij met de inboorlingen te kunnen onderhouden."
enough, to keep me entertained with the natives."
Cedric wierp den spreker een van die driftige, ongeduldige blikken toe,
|||Sprecher||||wütenden|||
Cedric threw the speaker one of those adrift, impatient looks,
welke vergelijkingen tusschen de beiden om den voorrang strijdende
|Vergleiche|||||||konkurrierenden
What comparisons between the two competing for the priority
natiën meestal bij hem uitlokten; maar, zich de plichten der
||||herausforderten|||||
nations usually provoked at him; but, remembering the duties of the
gastvrijheid herinnerende, onderdrukte hij ieder verder teeken van
|herinnerend||||||
recalling hospitality, he suppressed any further sign of
ongenoegen, en een wenk met de hand gevende, liet hij zijn gasten
displeasure, and giving a hint with his hand, he let his guests
twee plaatsen dicht bij de zijne, maar een weinig lager, innemen,
occupying two places close to his, but a little lower,
en gaf een teeken, om het avondeten op te dragen.
and gave a sign, to dedicate the evening meal.
Terwijl de bedienden zich haastten zijne bevelen ten uitvoer
As the servants rushed to implement his orders
te brengen, ontwaarde hij Gurth, den zwijnenhoeder, die zoo even
||sah|||||||
to bring, he spotted Gurth, the swineherd, who had just
met zijn makker Wamba de zaal was binnen getreden.
with his companion Wamba had entered the room.
"Laat die trage
"Let those slow
kerels hier komen!"
guys come here!"
riep de Sakser ongeduldig, en toen de schuldigen
|||||||Schuldigen
cried the Saxon impatiently, and when the culprits
voor den _daïs_ kwamen, duwde hij hun toe: "Hoe komt het, schelmen,
|||||||||||Schlingel
came before the _daïs_, he nudged them, "How come, rascals,
dat gij zoo lang daar buiten rond geslenterd hebt?
|||||||herumgehangen|
That thou hast wandered so long out there?
Hebt gij uwe
Hast thou thy
kudde naar huis gebracht, Gurth, of is zij een buit der stroopers en
|||||||||||Streiter|
herd brought home, Gurth, or is she a booty of poachers and
vrijbuiters geworden?"
become freebooters?"
"De kudde is in veiligheid, om u te dienen!"
"The flock is in safety, to serve you!"
zeide Gurth.
said Gurth.
"Maar het diende mij in het geheel niet," riep Cedric uit, "twee
"But it didn't serve me at all," Cedric exclaimed, "two
uren lang het tegendeel te moeten gelooven, en hier op wraak te
||||||geloven||||wraak|
hours of having to believe the opposite, and here on revenge
zitten zinnen tegen mijn buren wegens een onrecht, dat zij mij niet
sit and sentence against my neighbors for an injustice, that they did not give me
aangedaan hebben.
affected.
Ik zeg het u, stokslagen en gevangenis zullen de
I tell you, caning and prison will be the
eerste overtreding van dien aard, die gij weder begaat, straffen!"
|Verstoß|||||||verricht|
punish the first offense of that nature which ye again commit!"
Gurth, die zijns meesters driftigen aard kende, waagde geene
||||wilden||||
Gurth, who knew his master's temperamental nature, did not venture any
verontschuldiging; maar de nar, die, uit kracht van zijn voorrecht als
|||||||||Vorrecht|
excuse; but the jester, who, by virtue of his privilege as a
potsenmaker, op Cedric's toegevendheid kon rekenen, antwoordde voor
pottenmaker|||Zugeständnis||||
potter, could count on Cedric's indulgence, replied for
hen beiden: "Waarlijk, oom Cedric, gij zijt heden avond verstandig
|||||||heute||
them both: "Truly, Uncle Cedric, thou art this evening wisely
noch redelijk."
nor reasonable."
"Hoe!"
"How!"
zeide zijn meester; "gij zult naar de poortierswoning gezonden
|||||||Torwächterwohnung|
said his master; "thou shalt be sent to the gatekeeper's house
worden en daar tucht leeren, als gij uw gekheid den teugel viert op
|||Zucht|lehren||||Dummheit||Zügel||
become and learn discipline there, if you give rein to your madness on
die manier."
that way."
"Eerst onderrichte mij uwe wijsheid!"
|onderricht|||
"First taught me your wisdom!"
hernam Wamba.
renamed Wamba.
"Is het billijk
||gerechtvaardigd
"Is it fair
en redelijk den één voor den misslag des anderen te straffen?"
||||||Fehler||||
and reasonable to punish the one for the mistake of the other?"
"Zeker niet, nar!"
"Certainly not, jester!"
antwoordde Cedric.
replied Cedric.
"Waarom wilt gij dan den armen Gurth laten slaan, oom, wegens de
"Why then wilt thou have the poor Gurth beaten, uncle, because of the
schuld van zijn hond Fangs?
fault of his dog Fangs?
Want ik kan er op zweren, dat wij op weg
|||||zweren||||
Because I can swear to it, we are on our way
geen minuut tijds verloren hebben, nadat wij onze kudde bij elkander
no minute of time lost, after we gathered our flock together
hadden; wat Fangs niet ten einde bracht voor Vespertijd."
||||||||Abendzeit
had; which did not bring Fangs to an end before Vesper time."
"Hang Fangs dan op," zeide Cedric, zich haastig tot den zwijnenhoeder
"Hang Fangs then," said Cedric, turning hastily to the swineherd
wendende, "als het zijn schuld is; en maak dat gij een anderen hond
turning, "if it be his fault; and make thou another dog
krijgt."
gets."
"Met verlof, oom," hervatte de nar; "dat zou weder geene stipte
||||||||||stippel
"By leave, uncle," resumed the jester; "that again would not be a punctual
rechtvaardigheid zijn; want het is de schuld van Fangs niet, dat hij
be justice; for it is not the fault of Fangs, that he is
lam is, en de kudde niet bij elkander kon krijgen; maar de schuld
lamb, and could not get the flock together; but the guilt
van hen, die zijn beide klauwen afgesneden hebben, waartoe de arme
from those who cut off both his claws, to which the poor
drommel zeker zijne toestemming niet zou gegeven hebben, zoo men hem
verdomme||||||||||
bugger certainly would not have given his consent, had he been given
geraadpleegd had."
consulted had."
"En wie heeft het gewaagd, een dier te verminken, dat aan mijn
||||||||verstümmeln|||
"And who has dared to mutilate an animal, which to my
lijfeigene toebehoort?"
|gehört zu
serf?"
vroeg de Sakser, in toorn ontstekende.
|||||entzündet
asked the Saxon, igniting in wrath.
"Wel, dat deed de oude Huib," zeide Wamba, "de jachtopziener van
|||||Huib||||der Jagdaufseher|
"Well, so did old Huib," said Wamba, "the gamekeeper of
den ridder Philippe de Malvoisin.
The knight Philippe de Malvoisin.
Hij betrapte Fangs, terwijl hij
He caught Fangs, while he was
door het bosch dwaalde, en zeide, dat hij jacht op het wild maakte,
|||umherirrte|||||||||
wandered through the woods, saying he was hunting game,
strijdig met het recht van zijn meester, als houtvester."
in strijd met||||||||Holzverwalter
contrary to the right of his master, as woodsman."
"De duivel hale Malvoisin," hervatte de Sakser, "en zijn opziener
|||||||||Aufseher
"The devil hale Malvoisin," the Saxon resumed, "and his overseer
daarbij!
at that!
Ik zal hun leeren, dat het woud, volgens de boschwet, in
|||lehren||||||Waldgesetz|
I will teach them that the forest, according to forest law, is in
't geheel geen bosch meer is.
't is no longer a bosch at all.
Maar genoeg hiervan--Nar, ga op uwe
But enough of this--Nar, go on your
plaats--en gij, Gurth, neem een anderen hond, en zoo de opziener dien
|||||||||||Aufseher|
place--and thou, Gurth, take another dog, and if the overseer takes that
durft aanraken, dan zal ik hem het boogschieten verleeren; men schelde
||||||||verleren||
dare touch, then I will teach him archery; one scolded
mij voor een lafaard uit, zoo ik hem niet den voorsten vinger van
me for a coward, if I did not give him the front finger of
de rechterhand afhouw--hij zal geen boog meer spannen.--Ik verzoek
||abnehmen||||||spannen||
cut off the right hand--he will no longer strain a bow.--I request
u vergiffenis, waardige gasten; ik ben hier door buren omgeven,
you pardon, worthy guests; I am surrounded by neighbors here,
die niet beter zijn dan de ongeloovigen in het Heilige Land, heer
||||||Ungläubigen|||||
who are no better than the infidels in the Holy Land, lord
Ridder.
Knight.
Maar uw geringe maaltijd staat gereed; bedient er u van,
But your small meal is ready; serve it,
en laat de goede wil de slechte kost verschoonen."
And let the good will excuse the bad cost."
De maaltijd, intusschen, welke op tafel stond, behoefde geene
The meal, meanwhile, which was on the table, needed no
verontschuldigingen van den kant van den gastheer.
Entschuldigungen||||||Gastgeber
apologies on the part of the host.
Varkensvleesch,
Schweinefleisch
Pork,
op verschillende wijzen toebereid, stond op het benedeneinde der
|||zubereitet||||unteren Ende|
prepared in various ways, stood at the lower end of the
tafel; alsook gevogelte, hertenvleesch, hazen- en geitengebraad
|sowie|Geflügel|Rehfleisch|Hasen||Ziegenbraten
table; as well as poultry, venison, hare and goat roasts
en verscheidene soorten van visch, met groote brooden, koeken, en
||||Fisch|||Brote|Küchlein|
and several kinds of fish, with large breads, cakes, and
vruchten in honig ingelegd.
||Honig|
fruits pickled in honey.
De kleiner soorten van wild gevogelte,
The smaller species of wild poultry,
dat er in overvloed was, werden niet in schotels voorgediend,
||||||||Schalen|serviert
that abounded were not served in platters,
maar op kleine houten braadspitten, en door de pages en knechts,
||||Grillspießen||||||
but on small wooden roasting spits, and by the pages and servants,
die ze droegen, aan alle gasten aangeboden, die naar welgevallen
which they wore, offered to all the guests, who at pleasure
ervan afsneden.
cut off from it.
Naast ieder persoon van rang stond een zilveren
Next to each person of rank was a silver
beker, en aan het benedeneinde der tafel groote drinkhorens.
||||unteres Ende||||
cup, and at the lower end of the table large drinking horns.
Toen de
When the
maaltijd op het punt was van te beginnen, riep de _Major domus_, of
meal was about to begin, the _Major domus_, or
huishofmeester, eensklaps zijn staf verheffende, met luider stemme:
de huismeester|||||||Stimme
housemaster, suddenly raising his staff, in a louder voice:
"Plaats voor Jonkvrouw Rowena!"
"Place for Lady Rowena!"
Eene zijdeur aan het boveneinde der
|Seitentür|||oberen Ende|
A side door at the upper end of the
zaal achter de eettafel ging open, en Rowena, door vier harer vrouwen
|||Esszimmertisch||||||||
room behind the dining table opened, and Rowena, by four of her wives
gevolgd, trad binnen.
followed, entered.
Cedric, ofschoon niet aangenaam verrast door de
Cedric, although not pleasantly surprised by the
verschijning van zijne pupil bij deze gelegenheid, ijlde haar tegemoet,
Erscheinung|||pupil||||eilte naar||entgegen
appearance of his pupil on this occasion, rushed to meet her,
en geleidde haar met eerbiedige plechtigheid naar de verhevene plaats
|||||Zeremonie|||erhabenen|
and led her with reverent solemnity to the exalted place
aan zijne rechterhand, bestemd voor de vrouw des huizes.
||||||||des Hauses
on his right hand, destined for the lady of the house.
Allen stonden
All stood
op om haar te ontvangen; en, hunne begroeting met eene stomme buiging
up to receive her; and, their greeting with a mute bow
beantwoordende, nam zij bevallig hare plaats aan de tafel in.
beantwoorde|||elegant||||||
answering, she gracefully took her place at the table.
Vóórdat
Before
zij tijd had dit te doen, fluisterde echter de Tempelier den Prior toe:
she had time to do so, however, the Templar whispered to the Prior:
"Ik zal bij het toernooi geen gouden ketting van u dragen.
"I will not wear a gold chain of yours at the tournament.
Gij hebt
Thou hast
den Chioswijn gewonnen!"
|Chioswein|
den Chios wine won!"
"Heb ik het niet gezegd?"
"Didn't I tell you?"
antwoordde de Prior.
replied the Prior.
"Maar matig uwe
"But moderate thine
verrukking, de _Franklin_ slaat u gade."
Verwunderung|||||
delight, the _Franklin_ is watching you."
Zonder op deze waarschuwing te letten, en gewoon slechts naar de
Without heeding this warning, and just going to the
ingeving van zijne wenschen te luisteren, hield Brian de Bois-Guilbert
listening to the prompting of his desires, Brian de Bois-Guilbert stopped
het oog gevestigd op de Saksische schoonheid, die misschien des
||gericht|||||||
drawn the eye to the Saxon beauty, which perhaps des
te meer zijne verbeelding trof, omdat ze zoozeer van de Oostersche
||||beïnvloedde|||zozeer|||
all the more struck his imagination, because they were so much of the Eastern
Sultanes verschilde.
Sultanes|verschiedene
Sultanes differed.
Geene vrouwelijke gestalte kon heerlijker zijn dan die van Rowena,
||||herrlicher|||||
No female figure could be more delightful than Rowena's,
die, hoe rank ze ook was, door buitengewone grootte toch niet de
who, however slender she was, by extraordinary size yet did not have the
aandacht tot zich trok.
attention to himself.
Hare gelaatskleur was buitengemeen blank,
|Gesichtsfarbe||uitzonderlijk|
Her complexion was unusually white,
maar de edele vorm van haar hoofd en van haar trekken bewaarde voor
but saved the noble form of her head and of her features for
het gebrek aan uitdrukking, dat soms aan zeer blanke schoonheden
|||||||||Schönheiten
the lack of expression, which sometimes comes to very white beauties
eigen is.
own.
Haar helderblauw oog, schitterend onder schoon geteekende,
|hellblau|||||
Her bright blue eye, brilliant under cleanly drawn,
bruine wenkbrauwen, die donker genoeg waren om het voorhoofd te doen
brown eyebrows, which were dark enough to make the forehead
uitkomen, scheen even vurig als teeder, even gebiedend als smeekend
|||leidenschaftlich||zart||||biddend
coming out, seemed as ardent as tender, as commanding as pleading
te zijn.
to be.
Ofschoon zachtmoedigheid de gewone uitdrukking harer trekken
Although gentleness is the common expression of her features
was, had het gevoel van meerderheid en de algemeene hulde, die men haar
|||||||||Ehrung|||
was, had the sense of majority and the general homage, which people paid her
bewees, blijkbaar aan de Saksische jonkvrouw iets hoogmoedigs gegeven,
|||||||hochmütiges|
proved, apparently given to the Saxon damsel something haughty,
dat met haar natuurlijken aanleg ineengesmolten was.
|||natürlichen||ineengeschmolzen|
that was fused with her natural disposition.
Haar schoon haar,
Her clean hair,
tusschen bruin en blond in, was op grillige, doch bevallige wijze,
|||||||eigenzinnige||charmante|
between brown and blonde, was in whimsical, yet graceful fashion,
in talrijke krullen opgemaakt, waarbij de kunst waarschijnlijk de
|||opgemaakt|||||
made up in numerous curls, the art probably being the
natuur had bijgestaan.
nature had assisted.
Deze lokken waren met edelgesteenten versierd,
These locks were decorated with precious stones,
en hingen in hun volle lengte neder, waaruit men de edele afkomst
and hung down in their full length, from which one could see the noble lineage
en den vrijgeboren stand der maagd kon opmaken.
||freigeborenen|||||opmaken
and could make out the virgin's freeborn state.
Een gouden ketting,
A gold chain,
waaraan een kleine reliquie van hetzelfde metaal was vastgemaakt,
|||Relique|||||
To which was attached a small reliquary of the same metal,
hing om haar hals.
hung around her neck.
Zij droeg armbanden om de bloote armen.
|||||bloßen|
She wore bracelets around bare arms.
Haar
Her
kleeding bestond uit een onderkleed en lijfje van lichtgroene zijde,
||||Unterkleid||oberteil|||
dress consisted of an undergarment and bodice of light green silk,
waarover een lang, ruim gewaad hing, dat tot op den grond reikte en
over which hung a long, roomy robe, reaching to the ground and
wijde mouwen had, die ongeveer tot den elleboog gingen.
had wide sleeves that went about up to the elbow.
Dit kleed was
This rug was
karmozijnrood, en uit de allerfijnste wol gemaakt.
karmozijnrot||||allerbesten||
crimson, and made from the very finest wool.
Een zijden sluier,
||Schleier
A silk veil,
met goud doorweven, was aan het bovenste gedeelte daarvan bevestigd,
||mit Gold durchzogen|||||||
laced with gold, was attached to the upper part of it,
welke, naar verkiezing, volgens de Spaansche mode over het gezicht en
which, by election, according to the Spanish fashion over the face and
den boezem kon getrokken worden, of als een draperie om de schouders
||||||||Draperie|||
the bosom, or could be pulled like a drape around the shoulders
geslingerd.
hurled.
Toen Rowena bespeurde, dat de oogen van den Tempelridder op haar
||merkte||||||Tempelritter||
When Rowena sensed that the Temple Knight's eyes were on her
gevestigd waren, met een vuur, dat, vergeleken met de donkere holten
gevestigd||||||||||holten
were established, with a fire, which, compared to the dark cavities
waarin zij zich bewogen, hun het voorkomen van gloeiende kolen gaf,
in which they moved, gave them the appearance of glowing coals,
sloeg zij den sluier met waardigheid over het gelaat, als een teeken,
|||Schleier||||||||
she draped the veil over the face with dignity, as a sign,
dat de stoute vrijheid van zijn blik haar mishaagde.
||freche||||||missviel
That the naughty freedom of his gaze displeased her.
Cedric zag de
Cedric saw the
beweging en begreep de oorzaak er van.
movement and understood the cause of it.
"Heer Tempelier," zeide hij,
"Lord Templar," he said,
"de wangen van onze Saksische meisjes zijn nog niet genoeg aan de zon
"the cheeks of our Saxon girls are not yet sufficiently exposed to the sun
gewend, om den stouten blik van een kruisvaarder te kunnen verdragen."
|||stout||||Kreuzfahrer|||
accustomed, to endure the bold gaze of a crusader."
"Zoo ik beleedigd heb," hernam Brian, "dan verzoek ik vergiffenis,--dat
|||||||||Verzeihung|
"If I have offended," Brian resumed, "then I ask forgiveness,--that
wil zeggen, ik vraag vergiffenis aan Jonkvrouw Rowena,--want de mate
||||Verzeihung||||||
want to say, I ask forgiveness of Lady Rowena,--because the degree
mijner nederigheid laat niet toe, dat ik die elders inroep."
|meiner Demut||||||||aanroep
my humility does not permit me to invoke it elsewhere."
"Jonkvrouw Rowena," zeide de Prior, "heeft ons allen gestraft, door
"Lady Rowena," said the Prior, "has punished us all, by
de stoutheid van mijn vriend te kastijden.
|Frechheit|||||
chastising my friend's naughtiness.
Ik wil hopen dat zij minder
I want to hope that they are less
wreed zal zijn voor den schitterenden stoet bij het toernooi."
|||||glänzenden|Parade|||
will be cruel to the glittering procession at the tournament."
"Het is nog onzeker of wij er heen gaan," zeide Cedric.
"It is still uncertain whether we will go there," Cedric said.
"Ik ben geen
"I am not a
vriend van die ijdele vertooningen, die aan mijne voorouders onbekend
||||Veranstaltungen||||Vorfahren|
friend of those vain displays, unknown to my ancestors
waren, toen Engeland vrij was."
were, when England was free."
"Laat ons evenwel hopen," hernam de Prior, "dat ons gezelschap u
"Nevertheless, let us hope," reiterated the Prior, "that our company will give you
moge overhalen om er heen te reizen; als de wegen zoo onveilig zijn,
|überreden|||||||||||
May persuade to travel there; if the roads are so unsafe,
is het geleide van Sir Brian de Bois-Guilbert niet te verachten."
|||||||||||verachten
the guidance of Sir Brian de Bois-Guilbert is not to be despised."
"Heer Prior," antwoordde de Sakser, "waar ik ook in dit land gereisd
"Lord Prior," replied the Saxon, "wherever I have traveled in this country
heb, tot hiertoe, heb ik, met behulp van mijn goed zwaard en van
have, so far, I have, with the help of my good sword and of
mijn getrouwe dienaars, nog nooit vreemde hulp noodig gehad.
||Dienaar||||||
my faithful servants, never yet needed foreign help.
Zoo
Zoo
wij nu nog naar Ashby-de-la-Zouche gaan, dan doen wij dat met mijn
we still go to Ashby-de-la-Zouche now, we will do so with my
edelen buur en landsman Athelstane van Coningsburgh, en met een
|nobele buur||Landgenoot|Athelstane von Coningsburgh||Coningsburgh|||
noble neighbor and landsman Athelstane of Coningsburgh, and with a
gevolg, dat ons zoowel tegen vrijbuiters, als vijanden van hoogeren
|||||||||hoger niveau
consequence, that us both against freebooters, and enemies of higher
stand zal beschermen.--Ik breng u dezen beker wijn toe, heer Prior,
stand will protect.--I bring you this cup of wine, Lord Prior,
welken gij, hoop ik, naar uw smaak zult vinden, en ik dank u voor uw
which, I hope, you will find to your liking, and I thank you for your
beleefdheid.--Maar zoo gij streng aan uw kloosterregel gehecht zijt,
|||||||Klosterregel|gebunden|
politeness.--But if thou art strictly attached to thy monastic rule,
en aan een dronk zure melk de voorkeur geeft, laat dan de beleefdheid
||||saure||||||||
and prefer a drink of sour milk, let the courtesy
u niet dwingen, mij bescheid te doen."
||||Bescheid geben||
not force you to make me bescheid."
"Neen," zei de Priester lachende, "het is alleen in onze abdij, dat
||||lachend|||||||
"Nay," said the Priest smiling, "it is only in our abbey, that
wij ons bij het _lac dulce_ of _lac acidum_ bepalen.
|||||süßen|||sauer|
we define ourselves by the _lac dulce_ or _lac acidum_.
Als wij met de
If we are with the
wereld verkeeren, volgen wij de gebruiken der wereld, en derhalve doe
world, we follow the customs of the world, and therefore do
ik u in dezen heerlijken wijn bescheid, en laat den zwakkeren drank
||||heerlijke||Bescheid geben||||schwächeren|
I bescheid you in this delicious wine, and let the weak drink
aan mijn leekebroeder over."
to my leech brother."
"En ik," zei de Tempelier, zijn beker met _Wassail_ [6] vullende, "ik
||||||||Wassail|füllend|
"And I," said the Templar, filling his cup with _Wassail_ [6], "I
breng dezen dronk aan de schoone Rowena; want sedert haar naamgenoot,
||||||||||Namensgenossin
Bring this drink to the beautiful Rowena; for since her namesake,
lang geleden, dit gebruik in Engeland invoerde, is er nooit iemand deze
long ago, introduced this custom in England, no one ever adopted this
eer waardiger geweest dan zij.
|würdiger|||
honor had been more worthy than they.
Op mijn woord, de ongelukkige Vortigern
|||||Vortigern
Upon my word, the unfortunate Vortigern
verdiende vergiffenis, indien zijn eer en zijn koninklijk half zoo
|Verzeihung||||||||
deserved forgiveness, if his honor and his royal half were so
veel in gevaar waren om schipbreuk te lijden, als zij nu zouden zijn."
were much in danger of being shipwrecked, as they would be now."
"Spaar uw beleefdheid, heer Ridder!"
Bewaar||||
"Spare your politeness, Lord Knight!"
hernam Rowena met waardigheid, en
resumed Rowena with dignity, and
zonder zich te ontsluieren; "of liever laat mij daarvan gebruik maken,
|||ontsluieren|||||||
without revealing himself; "or rather let me take advantage of that,
u te verzoeken mij het laatste nieuws uit Palestina te verhalen; een
||verzoeken|||||||||
asking you to tell me the latest news from Palestine; a
onderwerp veel aangenamer voor Saksische ooren dan de complimenten,
subject far more pleasing to Saxon ears than compliments,
welke de Fransche gewoonten medebrengen."
which the French customs entail."
"Ik heb weinig belangrijks te verhalen," antwoordde Sir Brian de
"I have little of importance to relate," replied Sir Brian the
Bois-Guilbert, "behalve de zekere tijding van een wapenstilstand
|||||Nachricht|||Waffenstillstand
Bois-Guilbert, "apart from the certain tidings of an armistice
met Saladin."
|Saladin
with Saladin."
Wamba, die zijne gewone plaats had ingenomen op een stoel, die met twee
Wamba, who had taken his usual place on a chair, which had two
ezelsooren versierd was, omtrent twee stappen achter den zetel van zijn
Eselohren|||ongeveer|||||||
donkey ears was adorned, about two steps behind the seat of his
meester, die hem van tijd tot tijd spijzen van zijn eigen bord gaf,
|||||||voedsel|||||
master, who gave him food from his own plate from time to time,
een gunst echter, welke de nar met de lievelingshonden deelde--waarvan,
||||||||Lieblingshunde||
a favor, however, which the jester shared with the favorite dogs--which,
zooals wij reeds gezegd hebben, verscheidene tegenwoordig waren--viel
as we have already said, several were present--fell
hem hier in de rede.
him here in speech.
Dáár zat Wamba, met een tafeltje voor zich,
THERE sat Wamba, with a table in front of him,
de beenen onder den stoel gestoken, zijn gezicht vertrekkende als
the legs tucked under the chair, his face departing as if
een notenkraker, en de oogen half gesloten, evenwel oplettend iedere
|Nussknacker||||||||
a nutcracker, and eyes half-closed, nevertheless attentive every
gelegenheid bespiedende, om van zijn vrijheid als nar gebruik te maken.
gelegenheid|spionierende|||||||||
spying opportunity, to take advantage of his freedom as a jester.
"Deze wapenstilstanden met de ongeloovigen," riep hij uit, zonder er
|Waffenstillstände|||Ungläubigen|||||
"These truces with the infidels," he exclaimed, without adding
zich aan te storen, hoe onverwacht hij den trotschen Tempelier in de
||||||||stolzen|||
to be disturbed at how unexpectedly he had taken the proud Templar into the
rede viel, "maken mij tot een oud man."
speech, "make me an old man."
"Hoe zoo, schelm?"
"How so, knave?"
vroeg Cedric, terwijl zijn blikken toonden, dat
Cedric asked, while his looks showed, that
hij bereid was om de verwachte aardigheid gunstig op te nemen.
||||||Freundlichkeit||||
he was willing to take the expected kindness favorably.
"Omdat ik," hernam Wamba, "mij herinner, dat er drie gedurende mijn
|||||||||während|
"Because I," Wamba resumed, "remember that there were three during my
leven zijn gesloten, waarvan ieder vijftig jaren moest duren; zoodat,
life were concluded, each of which was to last fifty years; so that,
bij elkander gerekend, ik ten minste honderd en vijftig jaren oud
taken together, I at least one hundred and fifty years old
moet zijn!"
must be!"
"Ik wil er u echter borg voor staan, dat gij niet van ouderdom zult
|||||borg staan||||||||
"I would, however, vouchsafe to you that ye shall not of old age
sterven," zei de Tempelier, die nu zijn vriend uit het woud herkende;
die," said the Templar, who now recognized his friend from the forest;
"als gij voortgaat, zulke aanwijzingen aan reizigers te geven, als
||fortfahrt|||||||
"if ye continue to give such directions to travelers, as
gij dezen avond aan den Prior en mij gegeven hebt."
thou hast given to the Prior and me this evening."
"Hoe, schurk!"
"How, villain!"
stoof Cedric op; "reizigers den verkeerden weg
stoof Cedric|||||verkeerde|
boomed Cedric; "travelers the wrong way
wijzen?
point?
Gij moet wat met de zweep hebben; gij zijt ten minste even
Thou must have some with the whip; thou art at least as
ondeugend als gek."
frech||
naughty as crazy."
"Ik bid u, oom," antwoordde de nar, "laat mijne gekheid ditmaal mijn
|||||||||Verrukking||
"I pray you, uncle," replied the jester, "let my madness this time be my
schelmstuk verontschuldigen.
Schelmstück|entschuldigen
knave piece excuse.
Ik heb mij slechts tusschen mijne rechter-
I only put myself between my right-
en linkerhand vergist; en hij, die een nar tot raadsman en wegwijzer
||vergeet|||||||Berater||Wegweiser
and left hand mistaken; and he, who has a jester for counsel and signpost
neemt, moet eene kleine dwaling over het hoofd zien!"
||||Abweichung||||
takes, must overlook a little error!"
Hier werd het gesprek afgebroken door het binnenkomen van den
Here the conversation was cut short by the entry of den
poortierspage, die meldde, dat er een vreemdeling aan de poort was,
Torwächterseite||||||||||
gate pager, which reported, there was a stranger at the gate,
die toelating en gastvrijheid verzocht.
|Zulassung|||
who requested admission and hospitality.
"Laat hem binnen," zeide Cedric, "wie hij ook zij;--een nacht, zooals
"Let him in," said Cedric, "whoever he is;--a night, like
die, welke buiten woedt, dwingt zelfs wilde dieren bij de tammen
|||||selbst|||||gezamenlijke
which, raging outside, forces even wild animals to join the tame
te schuilen, en bescherming te zoeken bij den mensch, hun vijand,
|sich verstecken|||||||||
shelter, and seek protection from man, their enemy,
liever dan door het geweld der elementen om te komen.
rather than perish by the violence of the elements.
Laat in al
Lass(1)||
Let in all
zijn behoeften voorzien--zorg gij er voor, Oswald!"
|Bedürfnisse|voorzien|||||
provide his needs--take care of it, Oswald!"
En de hofmeester
||der Hofmeister
And the court master
verliet de eetzaal, om de bevelen van zijn meester te doen uitvoeren.
left the dining room, to carry out his master's orders.