Curaçao, corona en het Koninkrijk der Nederlanden
Curaçao, Korona und das Königreich der Niederlande
Curaçao, corona and the Kingdom of the Netherlands
Curaçao, corona y Reino de los Países Bajos
Curaçao, Corona et le Royaume des Pays-Bas
Curaçao, corona e Regno dei Paesi Bassi
キュラソー、コロナ、オランダ王国
Curaçao, Korona i Królestwo Niderlandów
Кюрасао, Корона и Королевство Нидерландов
Dit is Curaçao...
This is Curaçao...
Maar nu is ook dit Curaçao.
But now this too is Curaçao.
Dagenlange anti-regeringsprotesten.
Days of anti-government protests.
Curaçaoënaars kom je huis uit en sluit je aan bij ons hier in het centrum!
Curaçaoans come out of your house and join us here at the center!
En twee nachten vol branden en plunderingen.
And two nights of fires and looting.
Curaçao wordt keihard geraakt door de coronacrisis.
Curaçao is being rocked by the corona crisis.
Niet eens door het virus zelf, maar vooral door het opgedroogde toerisme, dé inkomstenbron.
Not even because of the virus itself, but mainly because of dried up tourism, the source of income.
En het stond er economisch al slecht voor.
And it was already in bad shape economically.
Buurland Venezuela ligt in puin met een vluchtelingenstroom naar het eiland tot gevolg.
|||||||refugee flow|||||
Neighboring Venezuela is in ruins resulting in an influx of refugees to the island.
En er zijn problemen met de belangrijke olieraffinaderij...
And there are problems with the important oil refinery ...
...waardoor nog eens honderden banen verdwijnen.
...eliminating hundreds more jobs.
En die mix heeft grote gevolgen.
And that mix has big implications.
De werkloosheid loopt op tot zo'n 60 procent...
Unemployment rises to about 60 percent...
...en meer dan de helft van de eilandbewoners is afhankelijk van voedselbanken.
...and more than half of islanders rely on food banks.
Zonder hulp en geld uit Nederland dreigt totale chaos.
Without help and money from Holland, total chaos is imminent.
Sem ajuda e dinheiro da Holanda, o caos total ameaça.
Nederland zegt: we willen zeker helpen...
Holland says: we certainly want to help....
...maar:
...but:
In ruil voor die hulp eist Nederland flinke hervormingen.
In exchange for that aid, the Netherlands is demanding hefty reforms.
Em troca dessa ajuda, a Holanda está exigindo grandes reformas.
En die strenge voorwaarden leveren een hoop getouwtrek op.
And those strict conditions produce a lot of wrangling.
E essas condições estritas levam a muito cabo-de-guerra.
We hoeven toch niet meteen de portemonnee open te zetten...
Surely we don't have to open the wallet right away....
...het is toch helemaal niet raar dat we vragen, in ruil daarvoor...
...Surely it is not at all strange that we ask, in return....
...dat je een aantal moeilijke politieke beslissingen neemt.
...That you make some tough political decisions.
...que você toma algumas decisões políticas difíceis.
Ik verwacht van Nederland iets meer empathie met wat wij op dit moment meemaken.
I expect a little more empathy from Holland with what we are going through right now.
Ook op de andere eilanden van het Caribische deel van het Koninkrijk...
Also in the other islands of the Caribbean part of the Kingdom...
...vallen door de crisis harde economische klappen en springt Nederland bij.
...are falling hard economically due to the crisis and the Netherlands is jumping in.
Maar die strenge voorwaarden gelden niet voor alle eilanden.
But those strict conditions do not apply to all islands.
Dus, hoe zit het nou met Nederland...
So, what's the deal with the Netherlands...
...en die zes eilanden duizenden kilometers verderop?
...and those six islands thousands of kilometers away?
Dit is het Caribisch deel van het koninkrijk uitgelegd.
This is an explanation of the Caribbean part of the kingdom.
Om de actualiteit te snappen...
To understand current events....
...moet je de geschiedenis kennen, tussen dit deel...
...you have to know the history, between this part...
...en dit deel van het Koninkrijk.
...and this part of the Kingdom.
Het gaat om de zes eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao - ABC...
It involves the six islands of Aruba, Bonaire and Curaçao - ABC...
... en Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten - SSS.
... and Saba, St. Eustatius and St. Maarten - SSS.
Allemaal horen ze bij de eilandengroep de Antillen.
All belong to the Antilles archipelago.
Onderverdeeld in de Grote Antillen, met grote eilanden als Cuba en Jamaica...
Subdivided into the Greater Antilles, with major islands such as Cuba and Jamaica...
...en de Kleine Antillen, bestaande uit duizenden kleinere eilandjes.
...and the Lesser Antilles, consisting of thousands of smaller islands.
Met daar bovenin de SSS-eilanden...
With the SSS islands up there....
...en aan het einde van de staart voor de kust van Venezuela de ABC-eilanden.
...and at the tail end off the coast of Venezuela the ABC Islands.
Oké, en hoe werd dit ooit onderdeel van het Nederlands koninkrijk?
Okay, and how did this ever become part of the Dutch kingdom?
Daarvoor gaan we terug naar de 80-jarige oorlog, begin 17de eeuw.
For that, we go back to the Eighty Years' War, early 17th century.
Die oorlog tegen de Spaanse overheerser voerde Nederland niet alleen in Europa...
That war against the Spanish ruler the Netherlands waged not only in Europe....
..maar ook overzees.
..but also overseas.
..mas também no exterior.
Het Nederlandse bedrijf de West-Indische Compagnie...
The Dutch company the West India Company...
...de tegenhanger van de Verenigde Oost-Indische Compagnie...
|counterpart||||||
...the counterpart to the United East India Company....
...verovert in de jaren 30 van de 17e eeuw ook Aruba, Bonaire en Curaçao...
...also conquered Aruba, Bonaire and Curaçao in the 1830s....
...op de Spanjaarden.
||the Spaniards
...on the Spaniards.
En neemt ook Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten in.
And also occupies Saba, St. Eustatius and St. Maarten.
Vooral Curaçao is belangrijk voor Nederland.
Curaçao, in particular, is important to the Netherlands.
Met zijn uitstekende haven krijgt Nederland in het Caribisch gebied een sleutelpositie...
||outstanding|||||||||
With its excellent port, the Netherlands gains a key position in the Caribbean...
...in de internationale handel en de lucratieve en dubieuze kaapvaart.
...in international trade and lucrative and dubious privateering.
Eigenlijk gedoogde piraterij onder de Nederlandse vlag.
|tolerated|||||
Actually tolerated piracy under the Dutch flag.
Denk aan Piet Hein.
|||Piet Hein
Remember Pete Hein.
Zijn naam is klein, maar zijn daden benne groot.
His name is small, but his deeds are big.
Hij heeft gewonnen, gewonnen, de Zilvervloot.
He won, won, the Silver Fleet.
Maar dit alles heeft een schaduwkant.
|||||dark side
But all this has a dark side.
De zwarte bladzijden uit de Nederlandse geschiedenis...
The black pages of Dutch history ...
...want de kaapvaart en de handel in grondstoffen leveren veel op...
...because privateering and commodity trading pay off handsomely....
...maar de handel in mensen nog veel meer.
...but the trade in people much more so.
Nederlanders brengen tot slaaf gemaakte Afrikanen naar Curaçao...
|||||Africans||
Dutch bring enslaved Africans to Curaçao
...en verhandelen en verschepen ze weer naar bestemmingen in Midden- en Zuid-Amerika.
...and trade and ship them back to destinations in Central and South America.
Een klein deel blijft op Curaçao...
A small portion remain on Curaçao....
...van wie de afstammelingen nu de meerderheid vormen op het eiland.
...whose descendants now form the majority on the island.
Als eind 18de eeuw de WIC failliet gaat...
When the WIC went bankrupt in the late 18th century,...
...veranderen de eilanden van privaat bezit van een bedrijf...
...change the islands from private property to corporate ownership....
...in officiële Nederlandse koloniën, waar de slavenhandel doorgaat.
...in official Dutch colonies, where the slave trade continues.
Het duurt tot 1 juli 1863...
It lasted until July 1, 1863...
...tot ook Nederland, als een van de laatste landen in Europa, stopt met slavernij.
...until the Netherlands too, as one of the last countries in Europe, stops slavery.
Wat elk jaar op 1 juli wordt herdacht.
Which is commemorated every year on July 1.
In de jaren erna zakt de economie van Curaçao in...
In the following years, Curaçao's economy collapses...
...maar veert weer helemaal op als begin 20ste eeuw...
...but rebounds all over again like early 20th century....
...buurland Venezuela stuit op enorme oliereserves.
||is confronted with|||
...neighboring Venezuela encounters huge oil reserves.
Het Brits-Nederlandse oliebedrijf Shell speelt daar direct op in...
The Anglo-Dutch oil company Shell is responding directly to...
...door een olieraffinaderij op Curaçao te vestigen...
...by establishing an oil refinery in Curaçao....
...dat het eiland vooral in de jaren 40 en 50 veel oplevert.
|||||||||yields
...that the island yields a lot especially in the 40s and 50s.
Zo meer daarover.
More on that in a moment.
Eerst de naoorlogse dekolonisatie.
First, postwar decolonization.
De Europese grootmachten zijn door de Tweede Wereldoorlog compleet uitgeput...
|||||||||exhausted
European superpowers completely exhausted by World War II
...en verliezen de macht over hun overzeese koloniën.
...and lose control of their overseas colonies.
Ook Nederland.
Also Netherlands.
Na acht jaar onderhandelen krijgen de zes eilanden in 1954 politieke autonomie.
After eight years of negotiations, the six islands were granted political autonomy in 1954.
Die wordt vastgelegd in: het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden.
Which is enshrined in: the Statute for the Kingdom of the Netherlands.
Voortaan vormen de zes eilanden binnen het koninkrijk samen één nieuw land:
Henceforth, the six islands within the kingdom together formed one new country:
De Nederlandse Antillen.
The Netherlands Antilles.
Even een paar feitjes:
Just a few facts:
Samen zouden de eilanden ongeveer het IJsselmeer kunnen vullen.
Together, the islands could roughly fill the IJsselmeer.
Bij elkaar opgeteld wonen op de eilanden 330.000 mensen...
Altogether, 330,000 people live on the islands....
...vergelijkbaar met de stad Utrecht.
...comparable to the city of Utrecht.
En ongeveer de helft woont op Curaçao.
And about half live in Curaçao.
En er wonen ook nog 150.000 Antillianen hier in Nederland.
And there are also 150,000 Antilleans living here in the Netherlands.
De Nederlandse Antillen lijken wel een soort dertiende provincie, als je het zo ziet.
The Netherlands Antilles seems like a kind of thirteenth province, when you look at it that way.
Maar staatkundig ligt het allemaal heel anders.
Want de Nederlandse Antillen zijn autonoom...
Because the Netherlands Antilles are autonomous....
...wat betekent dat ze zelf hun eigen regels en wetten bepalen.
...which means they set their own rules and laws.
Het statuut verankert de zelfstandigheid van Suriname...
||anchors||||
The statute enshrines the independence of Suriname...
...en de Nederlandse Antillen binnen het verband van het koninkrijk.
...and the Netherlands Antilles within the context of the kingdom.
Geen directe Nederlandse bemoeienis meer dus op de eilanden...
|||interference|||||
So no more direct Dutch interference on the islands....
...of nou ja.
...Or well.
Als het in de jaren 60 met de economie bergafwaarts gaat en op 30 mei 1969...
When the economy went downhill in the 1960s and on May 30, 1969,...
...bekend als trinta di mei, hevige rellen uitbreken op Curacao, verandert dat.
||||||riots|||Curacao||
...known as trinta di mei, violent riots break out in Curacao, changes that.
Een staking van onderbetaalde werknemers van Shell mondt uit in...
|||||||results in||
A strike by underpaid Shell workers culminates in...
...een grote opstand van de achtergestelde zwarte bevolking.
|||||marginalized||
...a great revolt by the disadvantaged black population.
Nederlandse mariniers worden ingevlogen om de orde op het eiland te herstellen.
|marines||||||||||
Dutch marines are flown in to restore order on the island.
Zij patrouilleren nu ook in dit deel van Willemstad...
They now also patrol this part of Willemstad....
..dat eruit ziet alsof er een oorlog heeft gewoed.
..that looks like a war has raged.
Economisch blijkt Curaçao Nederland toch wel echt nodig te hebben.
Economically, Curaçao appears to really need the Netherlands after all.
Curaçao blijft weliswaar autonoom, maar op meerdere fronten...
Although Curaçao remains autonomous, on several fronts...
...worden de banden wel weer aangehaald.
...tires do get tightened again.
Bijvoorbeeld wat betreft samenwerking met defensie.
For example, regarding cooperation with defense.
Of in de vorm van het studiebeurzenbeleid vanuit Nederland...
||||||scholarship policy||
Or in the form of the scholarship policy from the Netherlands....
...dat jonge Antillianen kansen biedt.
...that offers opportunities to young Antilleans.
En nieuwe politieke partijen op Curaçao varen vanaf dan een andere koers.
And new political parties in Curaçao will take a different course from then on.
Het wachten is nu op de vorming van een nieuwe regering...
The wait now is for the formation of a new government ...
...die zal moeten trachten de op 30 mei aan het licht gebrachte tegenstellingen...
||||||||||brought to light|
...who will have to try to overcome the contradictions brought to light on May 30....
...op de Antillen op te heffen.
...in the Antilles.
In de jaren daarna verandert er staatkundig nog meer in in het koninkrijk.
In the years that followed, even more changes occurred statewise in the kingdom.
In 1986 krijgt Aruba een zogeheten Status Aparte...
In 1986, Aruba was granted what is known as Status Aparte...
...en wordt binnen het koninkrijk een eigen land.
...and becomes a country of its own within the kingdom.
En dan maken we een sprongetje naar 2004.
And then we jump to 2004.
In dat jaar kiezen ook Curaçao en Sint Maarten voor het Aruba-scenario...
That year, Curaçao and St. Maarten also choose the Aruba scenario....
...en vanaf 2010 zijn ook zij zelfstandige landen binnen het koninkrijk.
...and as of 2010, they too are independent countries within the kingdom.
Met nauwe banden met Nederland.
With close ties to the Netherlands.
Die andere drie, de kleinere eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba...
Those other three, the smaller islands of Bonaire, St. Eustatius and Saba...
...de bes-eilanden...
...the berry islands....
...worden geen zelfstandige landen, maar bijzondere gemeenten.
...do not become independent countries, but special municipalities.
Zij zijn vanaf dan echt onderdeel van Nederland...
They are really part of the Netherlands from then on....
...niet alleen van het koninkrijk, maar ook staatkundig.
...Not only of the kingdom, but also statewide.
Geleidelijk wordt daar de Nederlandse wet ingevoerd en bewoners stemmen dus ook voor de Tweede Kamer...
Gradually, Dutch law is being introduced there, and residents thus also vote for the House of Representatives....
...en zelfs het Europees Parlement.
...and even the European Parliament.
Sinds 2010 bestaan de Nederlandse Antillen dus niet meer.
So since 2010, the Netherlands Antilles no longer exists.
En dan zijn we bij de huidige status van het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden beland...
And then we come to the current status of the Caribbean part of the Kingdom of the Netherlands
...dat nu dus uit vier landen bestaat: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
...which therefore now consists of four countries: the Netherlands, Aruba, Curaçao and St. Maarten.
En dat is allemaal aangepast in het Statuut.
And that's all adjusted in the statute.
Maar wat betekent die relatie dan voor nu?
But what does that relationship mean for now?
Mas o que essa relação significa agora?
Dat de bijzondere gemeenten Bonaire, Saba en Sint Eustatius, als officieel stukje Nederland...
That the special municipalities of Bonaire, Saba and St. Eustatius, as an official part of the Netherlands,...
...recht hebben op Nederlandse financiële staatssteun.
...are entitled to Dutch financial aid.
En dat geldt niet automatisch voor Aruba, Sint Maarten en Curaçao...
And that does not automatically apply to Aruba, St. Maarten and Curaçao....
..omdat dat autonome landen zijn.
..because those are autonomous countries.
Das...wat dan?
Das...what then?
Nou, in dat Statuut waar ik het over had, is afgesproken dat we elkaar...
Well, in that statute I was talking about, it was agreed that we would meet...
...onderling moeten helpen als dat nodig is.
...have to help each other when necessary.
Staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties...
State Secretary Knops of the Interior and Kingdom Relations...
...vindt dat dan ook vanzelfsprekend.
...then takes that for granted.
Maar hij zegt ook: voor-wat-hoort-wat.
But he also says: for-what-hears-what.
Daarnaast vragen we ook van de landen, in het belang van hun inwoners...
In addition, we also ask countries, in the interest of their people
...om de komende jaren een aantal hervormingen door te voeren...
...to implement a number of reforms in the coming years....
...omdat structureel de inkomsten niet in evenwicht zijn met de uitgaven.
||||||||||expenditures
...because structurally, revenues do not balance expenditures.
En dat levert dus getouwtrek op
And so that produces tug-of-war
Want, moet Nederland over zijn hart strijken en sneller over de brug komen met de acute hulp...
Because, should the Netherlands get over its heart and get over the acute care faster...
...die nu nodig is op Curaçao, wil het eiland niet compleet instorten?
...which is now needed in Curaçao if the island is not to completely collapse?
Gilberto vindt van wel.
Gilberto thinks so.
Hij startte een petitie voor meer solidariteit vanuit Nederland.
He started a petition for more solidarity from the Netherlands.
Zeker in tijden van crisis is solidariteit echt hoognodig.
Especially in times of crisis, solidarity is really much needed.
Zeker op kleine eilanden die zo fragiel zijn.
Especially on small islands that are so fragile.
We hebben echt drastisch hulp nodig.
We really need drastic help.
Nu en niet volgende week, of volgende maand.
Now and not next week, or next month.
Help us.
Help us.
Of is het logisch dat Nederland daar de nodige eisen tegenover stelt...
Or is it logical for Holland to make the necessary demands in return....
...met als doel in de toekomst Curaçao economisch stabieler te maken.
...with the goal of making Curaçao more economically stable in the future.
Dat is toch niet onredelijk.
Surely this is not unreasonable.
Je weet nu in ieder geval hoe de lijnen lopen tussen Nederland en het Caribische deel van het koninkrijk.
At least now you know how the lines run between the Netherlands and the Caribbean part of the kingdom.
En in de toekomst gaan we je nog veel vaker wegwijs maken in moeilijke onderwerpen.
And in the future, we are going to give you many more directions on difficult topics.
