Dimmalimm
Dunkle Gliedmaßen
Dimmalimm (and about Mugg)
Donkere ledematen
Ciemne kończyny
membros escuros
Sagan af Dimmalimm kóngsdóttur *
Die Geschichte von Dimmalimms Tochter *
The story of Dimmalimm's daughter *
Einu sinni var lítil kóngsdóttir, sem hét
Es war einmal eine kleine Königstochter, deren Name war
Once upon a time there was a little king's daughter named
Dawno, dawno temu żyła sobie mała królewna, która miała na imię
Dimmalimm.
Dunkle Gliedmaßen.
Dimmalimm.
Hún var bæði ljúf og
Sie war sowohl süß als auch
She was both sweet and
góð, og hún var líka þæg.
gut, und sie war auch fügsam.
good, and she was also docile.
Hún lék sér
Sie spielte
She played
alltaf ein í garðinum hjá kóngshöllinni.
immer allein im Garten des königlichen Palastes.
always alone in the courtyard by the royal palace.
Í garðinum var lítil tjörn, og á tjörninni
Im Garten gab es einen kleinen Teich und am Teich
In the yard was a small pond, and on the pond
voru fjórir svanir.
es waren vier Schwäne.
there were four swans.
Dimmalimm þótti svo
Dimmalimm dachte es
Dimmalimm thought so
vænt um þá.
schätze sie.
cared for them.
Þeir komu líka alltaf syndandi,
Sie kamen auch immer schwimmend,
They also always came swimming,
þegar þeir sáu hana.
als sie sie sahen.
when they saw her.
Hún gaf þeim líka
Sie hat sie auch gegeben
She gave them too
brauð og ýmislegt annað góðgæti.
Brot und verschiedene andere Leckereien.
Einu sinni fekk Dimmalimm að fara út
Einmal musste Dimmalimm ausgehen
Once Dimmalimm got to go out
úr garðinum.
vom Garten.
Hana langaði til að sjá, hvort
Hana wollte sehen, ob
Hana wanted to see if
þar væri nokkuð öðruvísi um að litast.
Beim Färben wäre etwas anderes.
there would be something different about the color.
Jú-ú!
Jawohl!
Yup!
Þar var allt öðruvísi.
Dort war alles anders.
Everything was different there.
Næstum
Fast
Almost
engin tré og engin hús, ekkert annað en
keine Bäume und keine Häuser, nichts als
no trees and no houses, nothing but
grænar grundir og blá fjöll, langt-langt í
Grüne Böden und blaue Berge, weit, weit weg
green grounds and blue mountains, far and wide
burtu.
weg
away
Dimmalimm þótti svo fallegt þarna,
Dimmalimm schien dort so schön,
Dimmalimm seemed so beautiful there,
að hún gekk og gekk, langa-lengi.
dass sie lange Zeit ging und ging.
that she walked and walked, for a long time.
Loks kom hún að stóru vatni.
Endlich kam sie zu einem großen Gewässer.
At last she came to a large lake.
Þá varð
Dann passierte es
Then it happened
Dimmalimm alveg hissa, því að á vatninu sá
Dimmalimm war ziemlich überrascht, denn auf dem Wasser sah
Dimmalimm quite surprised, because on the water saw
hún svan, miklu-miklu stærri og fallegri en
Sie schwan, viel, viel größer und schöner als
she swan, much, much bigger and more beautiful than
litlu svanina í kóngsgarðinum.
der kleine Schwan im königlichen Garten.
Og — hugsaðu þér — svanurinn kom
Und – denken Sie – der Schwan kam
And—think—the swan came
syndandi til hennar, og hann horfði svo
schwamm zu ihr, und dann schaute er
swimming to her, and he then looked
blítt á hana.
sanft zu ihr.
gentle on her.
Dimmalimm þótti þegar í stað vænt um
Dimmalimm war sofort begeistert
Dimmalimm was instantly loved
fallega svaninn.
der schöne Schwan
the beautiful swan
Eftir þetta fór Dimmalimm á hverjum
Danach ging Dimmalimm auf alle los
After this, Dimmalimm went on everyone
degi út að stóra vatninu.
Tagesausflug zum großen See.
day out to the big lake.
Svanurinn kom
þá á land og settist hjá henni.
dann an Land und setzte sich zu ihr.
then on land and sat down with her.
Dimmalimm
strauk svaninum, en hann lagði kollinn sinn
streichelte den Schwan, aber er verneigte sich
caressed the swan, but he bowed down
í hálsakot.
im Nacken.
in the back of the neck.
Það var svo inndælt.
Es war so intensiv.
It was so intense.
En allt breytist í þessu lífi.
Aber in diesem Leben ändert sich alles.
But everything changes in this life.
Einu sinni, þegar að Dimmalimm kom
Einmal, als Dimmalimm kam
Once, when Dimmalimm came
hoppandi, þá sá hún hvergi svaninn sinn —
hüpfend, sie sah ihren Schwan nirgends –
hopping, she didn't see her swan anywhere—
hvergi nokkursstaðar.
nirgendwo irgendwo.
nowhere anywhere.
Hún leitaði hringinn í kring um vatnið.
Sie schaute sich am See um.
She looked around the lake.
Loksins fann hún svaninn.
Endlich fand sie den Schwan.
Finally she found the swan.
En svanurinn
But the swan
var dáinn.
war tot
was dead
Dimmalimm fór að gráta, og hún
Dimmalimm begann zu weinen, und sie
Dimmalimm began to cry, and she
grét og grét.
weinte und weinte.
cried and cried.
Aumingja Dimmalimm.
Schlechtes Dimmalimm.
Poor Dimmalimm.
Svo fór hún heim.
Dann ging sie nach Hause.
Then she went home.
En á hverju kvöldi
Aber jede Nacht
But every night
gekk hún að vatninu og hugsaði um
Sie ging zum Wasser und dachte nach
she walked to the water and thought about
svaninn, sem henni þótti svo vænt um.
der Schwan, den sie so sehr liebte.
En nú kemur annað til sögunnar.
Aber jetzt kommt etwas anderes ins Spiel.
But now something else comes into play.
Dimmalimm sat einu sinni sem oftar
Dimmalimm saß einmal so oft wie möglich
Dimmalimm sat once as often as possible
við vatnið og var að hugsa um svaninn sinn.
am See und dachte an seinen Schwan.
by the lake and was thinking about his swan.
Þá stóð allt í einu lítill kóngssonur hjá
Dann stand plötzlich ein kleiner Königssohn da
Then suddenly a little king's son stood by
henni.
ihr.
Hann var ljómandi fallegur, og hann
Er war strahlend schön, und er
He was brilliantly beautiful, and he
hét Pétur.
Peters Name war
Peter's name was
“Þú mátt ekki gráta, Dimmalimm mín”,
„Du darfst nicht weinen, mein Dimmalimm“,
"You mustn't cry, my Dimmalimm",
sagði hann.
“Æ, jú” sagði Dimmalimm.
„Ah, ja“, sagte Dimmalimm.
"Ah, yes" said Dimmalimm.
“Svanurinn
"The swan
minn er dáinn”.
meiner ist tot“.
“Nei, gráttu nú ekki meira”, sagði
„Nein, weine nicht mehr“, sagte er
"No, don't cry anymore", he said
kóngssonurinn.
“Ég skal segja þér sögu.
„Ich erzähle dir eine Geschichte.
"I'll tell you a story.
Ég heiti Pétur, ég er kóngssonur og á
Mein Name ist Pétur, ich bin der Sohn eines Königs und das habe ich
heima hérna skammt frá.
Zuhause nicht weit von hier.
home not far from here.
Einu sinni kom
Einmal kam
Once came
ljót kerling.
hässliche alte Frau
ugly old woman
Hún var norn.
Sie war eine Hexe.
She was a witch.
Hún lagði
Sie legte
She laid
það á mig, að ég skyldi verða að svani og
Es gehört mir, dass ich ein Schwan werden soll und
it belongs to me that I should become a swan and
aldrei leysast úr þeim álögum, fyrr en ég
Werde diesen Zauber niemals los, bis ich
never get rid of that spell, until me
hitti stúlku, sem væri góð og þæg, og sem
met a girl who was kind and obedient, and who
þætti vænt um mig.”
würde sich um mich kümmern.
would care for me."
“Sérðu nú, Dimmalimm mín?
„Siehst du jetzt, mein Dimmalimm?
"Do you see now, my Dimmalimm?
Þú ert
Du bist
góð stúlka, sem leystir mig úr álögunum.
ein gutes Mädchen, das mich von dem Bann befreit hat.
a good girl, who freed me from the spell.
Og nú skulum við gifta okkur”.
Und jetzt lasst uns heiraten.“
And now let's get married".
Þá varð Dimmalimm himinlifandi.
Dann geriet Dimmalimm in Ekstase.
Then Dimmalimm became ecstatic.
Hún
kyssti kóngssoninn.
küsste den Sohn des Königs.
kissed the king's son.
Og svo giftust þau.
Und dann haben sie geheiratet.
And then they got married.
Nú eru þau kóngur og drottning í ríki
Jetzt sind sie König und Königin in einem Königreich
Now they are king and queen in a kingdom
sínu.
sein
Þau sitja í ljómandi fallegum stólum,
Sie sitzen in strahlend schönen Stühlen,
They sit in brilliantly beautiful chairs,
sem eru kallaðir hásæti.
die Throne genannt werden.
which are called thrones.
Og þau eru
And they are
reglulega hamingjusöm.
regelmäßig glücklich.
regularly happy.
En allt var þetta því að þakka, að
Aber das alles war dem zu verdanken
But all this was thanks to that
Dimmalimm var svo góð og þæg stúlka.
Dimmalimm war so ein freundliches und gehorsames Mädchen.
Dimmalimm was such a kind and obedient girl.
Engin er eins þæg og góð
Niemand ist so fügsam wie gut
No one is as docile as good
og Dimma-limma-limm,
und Dimma-limma-limm,
and Dimma-limma-limm,
og engin er eins hýr og rjóð
und keiner ist so teuer wie ein Rotwein
and none is as expensive as a red
og Dimma-limma-limm.
and Dimma-limma-limm.
Guðmundur Thorsteinsson, eða
Guðmundur Thorsteinsson, oder
Guðmundur Thorsteinsson, or
Muggur, eins og hann var venjulega
Muggel, wie er es normalerweise war
Muggle, as he usually was
kallaður af kunnugum jafnt sem
von Bekannten angerufen sowie
called by acquaintances as well as
ókunnugum, var einn gáfaðasti og
Für Fremde war er einer der intelligentesten und
to strangers, was one of the most intelligent and
fjölhæfasti listamaður, sem Ísland hefur átt.
der vielseitigste Künstler, den Island je hatte.
the most versatile artist Iceland has ever had.
Það má segja, að allt hafi leikið
Man kann sagen, dass alles geklappt hat
You can say that everything worked out
honum í höndum.
in seinen Händen.
in his hands.
Hann var snjall
Er war klug
He was clever
málari og teiknari, en auk þess var
Maler und Zeichner, war aber darüber hinaus
painter and draftsman, but in addition was
hann leikari góður og gamanvísna
Er ist ein guter Schauspieler und lustig
he's a good actor and funny
söngvari.
ein Sänger
a singer
Greip hann oft til þess,
Er griff oft darauf zurück
He often resorted to
þegar fjárhagur hans var þröngur, að
als seine Finanzen knapp waren, das
when his finances were tight, that
syngja á skemmtunum, enda var hann
Schließlich sang er bei Unterhaltungen
sing at entertainments, after all he was
hrókur alls fagnaðar, hvar sem hann
Jubelschreie, wo immer er ist
shouts of rejoicing, wherever he is
kom.
Muggur ól samanlagt sjálfsagt meir
Muggur brachte natürlich noch mehr zur Welt
Muggur naturally gave birth to more
en helming æfi sinnar utanlands.
aber die Hälfte seiner Ausbildung im Ausland.
but half of his training abroad.
Þó
Obwohl
er hann að mörgu leyti meðal hinna
In vielerlei Hinsicht gehört er zu den anderen
in many respects he is among the others
þjóðlegustu íslenskra myndlistarmanna,
die beliebtesten isländischen bildenden Künstler,
the most popular Icelandic visual artists,
enda munu myndir hans úr íslenskum
Schließlich werden seine Bilder aus Isländisch stammen
after all, his pictures will be from Icelandic
þjóðsögum lengst halda nafni hans á
Legenden behalten seinen Namen schon seit langem
legends for the longest time keep his name on
lofti.
Luft
air
Þótt hann væri af ríku fólki kominn,
Obwohl er aus reichen Leuten stammte,
Although he came from rich people,
tæmdist honum snemma fé, enda var
Schließlich ging ihm schon früh das Geld aus
he ran out of money early, after all
hann manna örlátastur og hafði lítið
Er war der großzügigste aller Menschen und hatte wenig
he was the most generous of men and had little
fésýsluvit, svo sem títt er um listamenn.
finanzieller Sinn, wie es bei Künstlern oft der Fall ist.
financial sense, as is often the case with artists.
Þó var faðir hans, Pétur Thorsteinsson
Sein Vater, Pétur Thorsteinsson, war es jedoch
However, his father, Pétur Thorsteinsson, was
kaupmaður, talinn einn snjallasti
ein Kaufmann, der als einer der klügsten galt
a merchant, considered one of the cleverest
athafnamaður Íslands um langt skeið.
Ich bin seit langem Unternehmer in Island.
an entrepreneur in Iceland for a long time.
Muggur var fæddur á Bíldudal 5.
Muggur wurde in Bildudal 5 geboren.
Muggur was born at Bíldudal 5.
september 1891.
Móðir hans,
Ásthildur Guðmundsdóttir Thorsteinsson, var
Ásthildur Guðmundsdóttir Thorsteinsson, war
þá húsfreyja á einu stærsta og merkasta
dann die Geliebte eines der größten und bedeutendsten
then the mistress of one of the largest and most important
heimili landsins.
Heimat des Landes.
home of the country.
Milli hennar og
Zwischen ihr und
Between her and
Muggs voru alla æfi miklar ástir.
Muggs waren schon immer große Lieben.
Muggs were always great loves.
Muggur varð ekki nema 32 ára að
Muggur war erst 32 Jahre alt
Muggur was only 32 years old
aldri.
Alter.
age.
Hann átti við mikla vanheilsu
Er war sehr krank
He was very ill
að stríða síðustu ár æfi sinnar.
um die letzten Jahre seiner Karriere zu necken.
to tease the last years of his career.
Dvaldi
Blieb
Stayed
hann þá langvistum utanlands til heilsubótar.
Anschließend blieb er längere Zeit im Ausland, um seinen Gesundheitszustand zu verbessern.
he then stayed abroad for a long time to improve his health.
Hann lést á heilsuhælinu í
Er starb im Sanatorium
He died in the sanatorium in
Sölleröd vorið 1924.
Sölleröd im Frühjahr 1924.
Lét hann eftir sig
Er ist zurückgeblieben
He left behind
fjölda merkra mynda.
Anzahl aussagekräftiger Bilder.
number of significant images.
Hin merkasta
Das Bedeutendste
The most significant
þeirra mun vera altaristafla, sem hann
Ihnen wird ein Altartisch gehören, den er
theirs will be an altar table, which he
málaði 1921 á Ítalíu, "Kristur læknar
1921 in Italien gemalt: „Christus heilt
painted 1921 in Italy, "Christ heals
sjúka.”
krank."
sick."
Honum var sérstaklega sýnt um að
Das wurde ihm ausdrücklich gezeigt
He was specifically shown that
segja sögur, enda var hann barngóður
Geschichten erzählen, da er kindisch war
tell stories, since he was childish
með afbrigðum og þekkti betur sálarlíf
mit Variationen und kannte die Psyche besser
with variations and knew better the psyche
barna en flestir aðrir fullorðnir.
Kinder als die meisten anderen Erwachsenen.
children than most other adults.
Hann gerði myndir við “Þulur” frú
Er machte Bilder mit Frau „Thúlur“.
He made pictures with "Thúlur" mrs
Theodóru Thoroddsen, móðursystur
Theodora Thoroddsen, die Schwester der Mutter
sinnar.
kümmert sich.
cares.
Ennfremur gerði hann myndir
Außerdem machte er Bilder
Furthermore, he made pictures
við barnakvæðið alkunna “Tíu litlir
zum bekannten Kindergedicht „Tíu litlir“.
to the well-known children's poem "Tíu litlir".
negrastrákar.”
Negerjungen.
Negro boys."
Bók þessa samdi hann og teiknaði
Er hat dieses Buch geschrieben und gezeichnet
He wrote and drew this book
handa systurdóttur sinni, Helgu
für seine Nichte Helga
for his niece, Helga
Egilson, árið 1921, en hann var á leið frá
Egilson, im Jahr 1921, aber er war im Begriff zu gehen
Egilson, in 1921, but he was leaving
Ítalíu til Íslands með flutningaskipi.
Von Italien nach Island per Frachtschiff.
Italy to Iceland by cargo ship.
Myndin, sem fylgir þessum línum,
Das Bild, das diesen Zeilen folgt,
The image that follows these lines,
er tekin haustið 1919, þegar Muggur
wird im Herbst 1919 aufgenommen, als Muggur
is taken in the fall of 1919, when Muggur
lék hlutverk Ormars i kvikmyndinni
spielte im Film die Rolle des Ormar
played the role of Ormar in the film
“Sögu Borgarættarinnar.”
„Die Geschichte der Stadtfamilie.“
"The History of the City Family."
Öh, ég vil bara bæta því við, þetta er Rökkvi hérna, sem er að lesa þetta inn, að
Oh, das möchte ich nur hinzufügen, das ist Räkkvi hier, der dies, das liest
Oh, I just want to add that, this is Räkkvi here, who is reading this in, that
þessi bók sem er nefnd þarna “Tíu litlir negrastrákar” - þetta var bók sem var svolítið barn síns tíma, eins og það er kallað á íslensku og í dag mundi maður ekki birta þannig bækur.
Dieses Buch mit dem Titel „Tíu litlir negrástrákar“ war ein Buch, das ein bisschen ein Kind seiner Zeit war, wie es auf Isländisch heißt, und heute würde man solche Bücher nicht mehr veröffentlichen.
this book that is called "Tíu litlir negrástrákar" - this was a book that was a bit of a child of its time, as it is called in Icelandic, and today you wouldn't publish books like that.
Hún er eiginlega, ef að satt skal segja, eiginlega mjög rasistaleg, en fólk vissi bara ekki betur á þessum tíma og fólk á Íslandi vissi í rauninni mjög, mjög lítið um Afríku og aðra svona fjar... önnur fjarlæg lönd, þannig ég vildi bara koma því inn í – þetta hljómar ekkert sérstaklega ... fallega ... að ... “Tíu litlir negrastrákar” maður segir ekki svona í dag ..öh.. hvorki á Íslandi né annars staðar ef maður vill... ef maður vill ... maður vill ekki ... vera fífl.
Eigentlich ist sie, um ehrlich zu sein, wirklich sehr, sehr rassistisch, aber die Leute wussten es damals einfach nicht besser und die Menschen in Island wussten tatsächlich sehr, sehr wenig über Afrika und andere so weit entfernte Länder, so wollte ich es haben Bring es einfach rein – es klingt nicht besonders ... schön ... das ... „Zinn kleine Negerjungen“ sagt man heute nicht mehr so ... äh ... weder in Island noch anderswo, wenn man so will um... wenn du willst... du willst nicht... ein Narr sein.
It's actually, to be honest, really really racist, but people just didn't know better at that time and people in Iceland actually knew very, very little about Africa and other such far... other far away countries, that's how I wanted just bring it in - it doesn't sound particularly ... beautiful ... that ... "Tin little negro boys" you don't say like that today ..uh.. neither in Iceland nor anywhere else if you want to... if you want ... you don't want ... to be a fool.
*(Ég breytti textanum í sögunni og textanum um Mugg smávægilega fyrir LingQ, því ég las sumt ekki orðrétt og lagaði þess vegna textann til þess að passa við lesturinn eftirá.
*(Ich habe den Text in der Geschichte und den Text über Mugg für LingQ leicht geändert, da ich einige Dinge nicht wörtlich gelesen habe und daher den Text nachträglich an die Lesart angepasst habe.
*(I changed the text in the story and the text about Mugg slightly for LingQ, because I didn't read some things verbatim and therefore adjusted the text to match the reading afterwards.
Ég breytti líka sumu til að hafa nútímalegri stafsetningu, til dæmis að taka út stafinn “z”, sem er ekki notaður í íslensku lengur og setja “s” í staðinn.
Ich habe auch einige Änderungen vorgenommen, um eine modernere Schreibweise zu erreichen, indem ich zum Beispiel den Buchstaben „z“, der im Isländischen nicht mehr verwendet wird, herausgenommen und durch „s“ ersetzt habe.
Ég breytti líka “eg” – sem er gamldags orðform í “ég” – Rökkvi)