Einfalt Eintal, Borða Íslendingar ógeðslegan mat?

Borða Íslendingar ógeðslegan mat?

Ehm velkomin í Einfalt eintal með Rökkva, þar sem ég tala bara án þess að vera með handrit svo að þið getið hlustað á svona tiltölulega skýrt mál en ekki alveg mál sem er lesið upp af blaði. Og nú ætla ég aðeins að tala um eina spurningu sem ég fæ stundum: Er það satt að á Íslandi sé borðaður allskonar mjög ógeðslegur matur. Öhm, ógeðslegt er náttúrulega bara tilfinning, þannig að það er ekki öllum sem finnst það sama ógeðslegt, en það er, það er mörgum sem mundi finnast margt sem að er borðar á Íslandi ógeðslegt. Og ég ætla að útskýra það aðeins. Ísland var mjög fátækt land mjög, mjög lengi og í rauninni byrjar fyrst svona norrænt fólk að setjast að á Íslandi, svona kringum árið 870, það er langt, langt síðan, á víkingatímanum. Og þetta fólk verður bændur og Íslendingar eru, eru eða voru mjög fátækir mjög lengi. Íslendingar voru eiginlega allir að lifa af búskapi. Þeir voru bændur. Og á Íslandi er lítið af skógi. Það er erfitt að, að byggja úr tré og við byggðum húsin okkar úr jörðu, úr jörðu og grasi, torfi í rauninni. Þú skerð upp svona torf, svona gras og mold og svo hleður því ofan á meira torf og grjót og Íslendingar áttu kannski soldið af viði, soldið af tré til að byggja hurðir og svoleiðis, en, en lítið. Og við vorum mjög fátækt land. Það var mjög erfitt að búa á Íslandi. Það var oft vont veður og við höfðum ekki sérstaklega góða báta eða skip til þess að veiða fisk og við lifðum aðallega af kindum og af kúm, af mjólkinni úr kúnum og það er lítið af plöntum sem er hægt að borða á Íslandi. Það er erfitt að rækta korn, eins og það er erfitt að rækta hveiti og, og bygg og, og rúg. Það er soldið auðveldara í dag, því veðrið hefur hlýnað. Loftslagið á Íslandi hefur verið að hlýna eins og á mörgum öðrum stöðum á jörðinni og núna er það aðeins auðveldara, en það var erfitt í gamla daga. Og fólk þurfti í rauninni bara að borða allt sem það gat borðað til þess að lifa af, til að svelta ekki, til þess að deyja ekki úr hungri.

Og það var oft erfitt að geyma mat. Því að hvernig geymum við mat í dag? Við setjum hann oft í ísskáp eða kæli eða frysti og það er líka hægt að salta mat til að geyma hann. En á Íslandi var ekkert alltaf svo mikið af salti. Það var ekkert alltaf svo auðvelt að búa til salt. Því að hvernig fáum við salt? Ehm, í heitum löndum myndast stundum bara í rauninni salt pollar. Eins og ef þú ert kannski ah, í Miðjarðarhafinu og það eru einhverjir klettar þar við sjóinn þá eru kannski bara jafnvel búnir að myndast salt pollar. En til þess að fá salt úr köldum sjó þá mundirðu þurfa að sjóða sjóinn til þess að skilja út saltið og á Íslandi vorum við ekki með svo mikinn við til þess að brenna, þannig að það var ekki, það var dýrt að, að sjóða vatn. Ehm, þannig að það sem við gerðum oft var að við súrsuðum mat. Stundum var matur líka reyktur. Þá þarftu að brenna eitthvað til þess að láta reyk fara í gegnum til dæmis kjöt eða fisk og reykja það og þá skemmist það miklu hægar, þá geturðu haldið matnum við. En vandamálið var þá líka að við vorum ekki með svo mikinn við. Við notuðum líka stundum tað, skít úr dýrum, sauðatað, skít úr kindum í rauninni, sem við þurrkuðum og brenndum til þess að reykja kjöt eða fisk. En ein leið til að geyma mat var að súrsa mat. Súrsa mat það er að gera mat súrann. Þannig að við skildum sýru úr mjólk, mjólkurafurðum og notuðum þessa sýru til þess að súrsa allskonar mat. Við þurftum að nota allt af dýrunum, eins og af, af kindum, þá borðar maður allt sem er ætt af kindinni. Þannig að við bjuggum mikið til eh, pylsu úr blóðinu úr kindum. Blóðmör er það kallað. Við tökum fitu úr kindum blöndum saman við blóðið búum til blóðmör. Og svo bjuggum við til lifrarpylsu. Lifrarpylsa þá tekur maður fitu úr kindum, kölluð mör og blandar henni saman við lifrina úr kindum sem við hökkum niður og búum til lifrarpylsu. Og til þess að lifrarpylsan og blóðmörin myndu ekki skemmast að bakteríur myndu ekki skemma þennan mat að hann myndi ekki mygla af myglusveppi, þá var oft hægt að súrsa þennan mat til að geyma.

Og eh, stundum voru líka svið sem við étum súrsuð. Hvað eru svið? Ah, eins og ég sagði þá reyndum við að nota allt af dýrunum til þess að borða. Það má ekki henda mat því að það var ekki nógu mikið til af mat til að við gætum bara hent mat. Þannig að maður tekur hausinn af, af kindunum og eh, það kallast svið af því að maður svíður, svíður ullina af. Að svíða það er að brenna eitthvað þannig að það hverfi. Þannig að maður svíður ullina af. Það er ekki, maður vill ekki fá ull í munninn þegar maður er að borða eitthvað. Svíður ullina af húðinni og síðan var kjötið einhvernveginn eldað eða geymt og stundum súrsað. Þannig við borðum þá í rauninni skinnið, húðina af hausnum, ah, sumir borðuðu augun og gera jafnvel ennþá í dag og við borðum tunguna og vöðvana í kinnunum og svoleiðis. Ehm, svið gátu líka verið súrsuð. Búin til sviðasulta, eh, allt sviðakjötið og tungan og skinnið hakkað í búta og búin til sulta og til að geyma hana var hún oft súrsuð. Og mér sjálfum finnst alveg gott að borða lifrarpylsu, eða borða blóðmör eða borða svið, en mér finnst ekki gott að borða súrmat. Mér finnst, ég get gert það og ég hef gert það, en mér finnst ekki gott að borða súrsaða lifrarpylsu, eða súrsaða blóðmör, eða súrsaða sviðasultu. Og af því að, eins og ég segi þá borðuðum við allt af dýrinu sem við gátum borðað. Þá voru til dæmis líka borðuð eistun af hrútum. Hrútur, það er semsagt karl, karl ehm, kindin ef svo má segja. Og þá voru borðaðir og eru borðaðir náttúrulega í dag súrsaðir hrútspungar. Mér finnst þeir ekki góðir. Mér finnst þeir soldið ógeðslegir, en það er sumum sem finnst gott að borða þetta allt. Öm, en þetta er svolítið ástæðan fyrir að við borðum þetta. Og eh, málið er að þegar eitthvað er gert lengi, þá verður það oft að hefð, hefð er það sem tíðkast að gera. Það er búið að gera það lengi og þá er það gert áfram. Þannig að á Íslandi í dag er ennþá hefð fyrir að borða súrmat. Fyrir að borða súrsaða hrútspunga, ah, súrt slátur og fleira og svo framvegis. Slátur eru semsagt lifrarpylsa og blóðmör. Súrsaða hrútspunga, súrsaða sviðasultu, súrsaða blóðmör, súrsaða lifrarpylsu. Þetta finnst mér sjálfum vont, en ég get borðað þetta ef ég þarf að gera það. Stundum þarf ég að, að sýna fólki að við borðum þetta á Íslandi og þá borða ég kannski súrsaða hrútspunga.

Annað sem við borðum á Íslandi sem að mörgum finnst ógeðslegt og mörgum finnst mjög skrítið, það er hákarl. Hákarl er í rauninni orðið sem við notum stundum yfir alla hákarla, hvort sem það er hvíthákarl, eða tígrishákarl, eða hvalhákarl eða gráhákarl, eða, eða hvað sem er og stundum segjum við bara hákarl um hákarlinn sem að heitir í rauninni Grænlandshákarl. Það er hákarl sem að syndir hérna í Atlantshafinu, í Norður-Atlantshafinu í sjónum, kringum Grænland og Ísland og Noreg og fleiri lönd. Og Grænlandshákarlinn, ef maður veiðir hann og étur hann bara ferskan án þess að gera neitt, þá er hann mjög eitraður. Hákarlar eru ekki með nýru og þeir brjóta ekki niður í rauninni þvagsýru eins og við. Þannig ef þú borðar bara ferskan Grænlandshákarl, þá verðuru veikur. Þá færðu höfuðverk, þú færð krampa í magann, þú verður veikur. Íslendingar lærðu hins vegar að ef að maður geymir kjötið í langan tíma, kjötið af hákarlinum. Maður getur til dæmis grafið það ofan í fjöru eða maður getur sett það í kar eða maður getur hengt það. Og maður getur blandað þessu saman. Maður getur hengt það soldið og sett það svo í kar og svona, svona blandað þessum aðferðum saman. En það tekur alveg svona um það bil 4 til 6 mánuði, allt að því hálft ár, fyrir þetta eitur, þessa þvagsýru að brotna niður og verða ammoníak. Og þá er hákarlinn ekki lengur eitraður, en mörgum finnst hann samt ógeðslegur og mjög vondur. Og þegar þú bítur í hákarl, þá er þetta soldið eins og svona einhver, einhverskonar fiskur. Einhverskonar skrítinn og, og mjög seigur fiskur og fiskifita, sem er eins og því hafi verið dýft ofan í ammoníak og látið soga í sig mikið ammoníak. Það er mjög sterkt ammoníaksbragð. Og mér fannst hákarl mjög ógeðslegur þegar ég smakkaði hann fyrst, þegar ég var 13 ára, en ég er búinn að venjast honum. Ég er búinn að smakka hákarl svo oft að mér finnst hann ekkert ógeðslegur lengur. En ég get ekki borðað mikið. Maður borðar bara svona litla bita. Bara nokkra litla bita og þá er maður búinn að fá nóg. Maður mundi aldrei borða jafn mikið af hákarli eins og ef maður væri að borða til dæmis ýsu eða þorsk. Það getur held ég enginn maður.

En ferðamenn sem koma til Íslands, þeir fá oft að smakka svona mat og oft finnst þeim hann ógeðslegur. Sumum finnst hann bara góður. Ahm, sumt fólk sem er vant að borða mjög sterkan ost eins og til dæmis sumt fólk frá Ítalíu, þeim finnst hákarl bara allt í lagi að borða, finnst hann jafnvel bara, bara gott. En eh, þetta er svona sumt um þann mat sem sumu fólki á Íslandi finnst ógeðslegur og af hverju við borðum þennan mat og, og hvað mér finnst um hann.

Svo eru líka sumir sem að koma til Íslands og finnst alveg hræðilegt að Íslendingar, ah borði lunda. Því lundi er svo, er svo krúttlegur fugl. Hann er svo sætur fugl finnst mörgum. Og svona vinalegur og soldið eins og, eins og pínulítil mörgæs sem getur flogið. Og mörgum finnst þeir svo fallegir. Og eh, á Íslandi þá vorum við með fugl sem hét geirfuglinn, sem var risastór. Það var tegund af álku sem gat ekki flogið og við veiddum svo mikið af honum á landnámsöld að, að þeir dóu út, þeir hurfu. Þeir gátu ekki sloppið í burtu svo auðeldlega og hann varð útdauður, eh hann varð útdauður eða aldauða eins og það heitir. En eh, lundar geta náttúrulega flogið og við veiðum soldið af lunda, en við erum ekki mikið að veiða þá. Þeir eru orðnir sjaldgæfari heldur en þeir voru. Þeir lifa alltaf við sjóinn. Þeir eru sjófuglar, veiða fisk til að éta. Og eh, í Vestmannaeyjum og sumstaðar, er, er lundi veiddur og borðaður, en ef að honum hefur fækkað mikið þá svona reynt að vera ekki að gera það. Við viljum ekki, við viljum náttúrulega alls ekki útrýma lunda. Við viljum að stofninn haldi áfram að vera til hérna. En eh, ég hef smakkað lunda og lundi er með smá sjávarbragði, því hann borðar fisk. Hann lifir eiginlega bara á, á fiski. Þannig að það er soldið svona sjávarbragð af honum en það er, það er ekki rosalega mikið. Ef að einhver hefur borðað, prófað að borða selkjöt, þá er miklu, miklu sterkara svona fisk fitu, fisk lýsis bragð af, af hérna sel heldur en af lunda. En við stundum reykjum lunda og stundum sjóðum við hann. Þannig að þá eruð þið svona aðeins búin að heyra um eh, hvort að við borðum ógeðslegan mat á Íslandi. Þið getið náttúrulega bara komið og smakkað og séð hvað ykkur finnst gott og hvað ykkur finnst ógeðslegt og aðeins búin að heyra um það eh, hvort við borðum lunda, sem að við gerum, hvernig hann er á bragðið. En við heyrumst þá bara aftur seinna.

Borða Íslendingar ógeðslegan mat? |冰岛人|| ||ógeðslegan| |Icelanders|Disgusting| ||dégoûtant| Comen|los islandeses|disgusting|comida Essen Isländer ekliges Essen? Do Icelanders eat disgusting food? ¿Los islandeses comen comida repugnante? Les Islandais mangent-ils de la nourriture dégoûtante ? Eten IJslanders walgelijk voedsel? Czy Islandczycy jedzą obrzydliwe jedzenie? Исландцы едят отвратительную еду? Äter islänningar äcklig mat? 冰島人吃噁心的食物嗎？

Ehm velkomin í Einfalt eintal með Rökkva, þar sem ég tala bara án þess að vera með handrit svo að þið getið hlustað á svona tiltölulega skýrt mál en ekki alveg mál sem er lesið upp af blaði. |||简单|简单单数||Rökkva|||||||||||手稿|||||聆听|||相对清晰|清楚|语言|||||||朗读|提升||稿子 |||||||||||||||||un script||||||||relativement|clair||||||||||| ||||monologue||||||||"without"|||||script|||you|||||relatively|clearly spoken language|||||||||||piece of paper |||||||||||||||||||||||||relatively|||||||||||| ||||diálogo sencillo|||||||solo||de eso||sólarljós|con|guion|Einfalt eintal|||puedan||||relatively|claro|lenguaje||no|algo|lenguaje|como||leído en voz alta|arriba|de|papel Ähm, willkommen zum einfachen Monolog mit Räkkva, wo ich einfach ohne Skript spreche, damit Sie sich eine so relativ klare Rede anhören können und nicht ganz eine Rede, die aus einem Papier vorgelesen wird. Erm welcome to Simple monologue with Räkkva, where I just speak without a script so that you can listen to such a relatively clear speech and not quite a speech that is read from a paper. Euh, bienvenue dans Monologue simple avec Räkkva, où je parle juste sans script pour que vous puissiez écouter un discours relativement clair et pas tout à fait un discours lu à partir d'un papier. Og nú ætla ég aðeins að tala um eina spurningu sem ég fæ stundum: Er það satt að á Íslandi sé borðaður allskonar mjög ógeðslegur matur. |||||||||问题|||||||真的||||是|吃的|各种各样的||可怕的| |||||||||||||||||||||borðaður|||ógeðslegur matur| |||||||||question|||get|||||||||eaten|all kinds of||disgusting|food y ahora|now|intend|yo|only|||acerca de|one|pregunta||yo|get|a veces|¿Es eso||cierto|que|en|Islandia|es|comido|todo tipo|very|asqueroso|comida Und jetzt möchte ich nur über eine Frage sprechen, die mir manchmal gestellt wird: Stimmt es, dass man in Island alle möglichen sehr ekelhaften Speisen isst? And now I'm just going to talk about one question I sometimes get: Is it true that in Iceland they eat all kinds of very disgusting food. A teraz poruszę tylko jedno pytanie, które czasami dostaję: czy to prawda, że na Islandii je się wszelkiego rodzaju bardzo obrzydliwe jedzenie? Öhm, ógeðslegt er náttúrulega bara tilfinning, þannig að það er ekki öllum sem finnst það sama ógeðslegt, en það er, það er mörgum sem mundi finnast margt sem að er borðar á Íslandi ógeðslegt. 呃|||||感觉|这样|||||所有人||||相同的|||||||很多人||会|觉得|很多||||吃的东西||| |einhvers konar ógeð|||||||||||||||||||||||||||||||| |disgusting||||feeling||||||everyone|||it||disgusting||||||||would find|find|||||eats|||disgusting Eh|disgusting||natural|solo una|sensación|así que|que|||no es|a todos||encuentra|eso|mismo|asqueroso|en en en|||eso||muchas personas|como|mundo|encontrar|mucho||que||comida||Island|asqueroso Ähm, ekelhaft ist natürlich nur ein Gefühl, also findet nicht jeder das Gleiche ekelhaft, aber es gibt viele Menschen, die viele Lebensmittel in Island ekelhaft finden würden. Umm, disgusting is naturally just a feeling, so not everyone finds the same thing disgusting, but there are many people who would find many things that are eaten in Iceland disgusting. Og ég ætla að útskýra það aðeins. ||||解释|| ||||explain|| |I|voy a|que|explain||un poco Und ich werde es ein wenig erklären. And I'm going to explain it a little bit. Ísland var mjög fátækt land mjög, mjög lengi og í rauninni byrjar fyrst svona norrænt fólk að setjast að á Íslandi, svona kringum árið 870, það er langt, langt síðan, á víkingatímanum. 冰岛|||贫穷|国家|||很久|||实际上|开始|||北欧的|人们||定居|||||大约||||很久||||维京时代 |||poor|||||||"in reality"||||Norse|||settle|||||around||||long||||the Viking Age Islandia||muy|pobre|tierra|muy muy|muy|largo|y||realidad|begins|primero|like this|nórdico|gente||establecerse|que|en la|en Island|así|alrededor de|año|eso|de|largo|largo|||viking period Island war sehr, sehr lange Zeit ein sehr armes Land, und tatsächlich begannen die nordischen Völker etwa im Jahr 870, also vor langer, langer Zeit, zur Zeit der Wikinger, sich in Island niederzulassen. Iceland was a very poor country for a very, very long time, and in fact Nordic people first began to settle in Iceland, around the year 870, that's a long, long time ago, during the Viking era. Og þetta fólk verður bændur og Íslendingar eru, eru eða voru mjög fátækir mjög lengi. ||人们||农民||||||是||非常贫穷|| ||||farmers||||||||very poor|| |this|gente|será|farmers||isleños|son son eran||o|fueron|muy muy|pobres||long Und diese Leute werden Bauern sein und die Isländer sind, waren oder waren sehr lange sehr arm. And these people will be farmers and Icelanders are, are or were very poor for a very long time. Íslendingar voru eiginlega allir að lifa af búskapi. ||实际上|||生活||农业生活 |||||||búskapur ||essentially|||||farming and husbandry Icelanders|were|basically|all||vivir|los islandeses|agricultura y ganadería Im Grunde lebten alle Isländer von der Landwirtschaft. Icelanders were basically all making a living from farming. Þeir voru bændur. ||They were farmers. ||farmers Sie waren Bauern. Og á Íslandi er lítið af skógi. ||||很少||森林 ||Iceland||||forest ||||pequeño||bosque Und Island hat wenig Wald. And Iceland has little forest. Það er erfitt að, að byggja úr tré og við byggðum húsin okkar úr jörðu, úr jörðu og grasi, torfi í rauninni. ||困难||||||||建造|房子|我们的||||||草地|草皮|| |||||||wood|||built|the houses|our||earth|||||turf||"in reality" ||difícil|||construir|de|madera||madera|construimos|las casas|nuestro|de|tierra|de|tierra||grass|turf||realmente Es ist schwierig, aus Holz zu bauen, und wir haben unsere Häuser aus Erde gebaut, aus Erde und Gras, genauer gesagt aus Rasen. Þú skerð upp svona torf, svona gras og mold og svo hleður því ofan á meira torf og grjót og Íslendingar áttu kannski soldið af viði, soldið af tré til að byggja hurðir og svoleiðis, en, en lítið. |切割|||||||||||||||||||||||||||||||||||| |cut|||turf||grass and soil||soil|||pile up||on top of|||||stone|||had||"a bit"||wood|"a bit"|||||to build|doors||"like that"||| |reduce||as such|turf||hierba|y|tierra||así|carga||encima||más|tierra vegetal|y|piedra||isleños|tenían||un poco de||madera|algo||madera|para||construir|puertas||así así|||little Man zerschneidet diese Art von Rasen, diese Art von Gras und Erde, und schichtet sie dann auf noch mehr Rasen und Steine auf, und die Isländer hatten vielleicht etwas Holz, etwas Holz, um Türen und dergleichen zu bauen, aber, aber wenig. You cut up this kind of turf, this kind of grass and dirt and then you pile it on top of more turf and stones, and Icelanders maybe had a bit of wood, a bit of wood to build doors and stuff like that, but, but little. Og við vorum mjög fátækt land. ||we were||very poor| ||éramos|muy|poverty| Und wir waren ein sehr armes Land. Það var mjög erfitt að búa á Íslandi. It|||was difficult|to|live||Island Es war sehr schwierig, in Island zu leben. Það var oft vont veður og við höfðum ekki sérstaklega góða báta eða skip til þess að veiða fisk og við lifðum aðallega af kindum og af kúm, af mjólkinni úr kúnum og það er lítið af plöntum sem er hægt að borða á Íslandi. |||bad||||had||||boats||ships||||||||lived mainly off|mainly||sheep|||cows||the milk||the cows||||||plants||||||| ||||climate|||teníamos|no especialmente|especialmente||||barcos||||fishing|pescado||nosotros|vivíamos|principalmente||kindum (ovejas)||de||af|the milk|de||que|||poco||plantas comestibles|que||posible||comer||Islandia Das Wetter war oft schlecht und wir hatten keine besonders guten Boote oder Schiffe, um Fische zu fangen, und wir lebten hauptsächlich von Schafen und Kühen, von der Milch der Kühe und es gibt nur wenige essbare Pflanzen in Island. The weather was often bad and we didn't have particularly good boats or ships to catch fish and we lived mainly on sheep and cows, on the milk from the cows and there are few edible plants in Iceland. Það er erfitt að rækta korn, eins og það er erfitt að rækta hveiti og, og bygg og, og rúg. ||||grow|grain|||||||grow|wheat|||barley|||rye eso||||||||||||||||||| Es ist schwierig, Getreide anzubauen, genauso wie es schwierig ist, Weizen und Gerste und Roggen anzubauen. Það er soldið auðveldara í dag, því veðrið hefur hlýnað. ||"a bit"|easier||||||warmed up |verbo auxiliar|un poco|más fácil||day||el tiempo||warmed Heute ist es etwas einfacher, weil das Wetter wärmer ist. Loftslagið á Íslandi hefur verið að hlýna eins og á mörgum öðrum stöðum á jörðinni og núna er það aðeins auðveldara, en það var erfitt í gamla daga. The climate||||||warm up||||||places on Earth||the Earth||||||easier||||||old|days El clima|||ha sido|estado|||como|||muchos lugares|otros lugares|lugares||tierra||ahora|el clima||solo|más fácil||||difícil||viejos|días antiguos Das Klima in Island hat sich wie an vielen anderen Orten auf der Erde erwärmt und jetzt ist es etwas einfacher, aber früher war es schwierig. The climate in Iceland has been warming like many other places on earth and now it is a little easier, but it was difficult in the old days. Og fólk þurfti í rauninni bara að borða allt sem það gat borðað til þess að lifa af, til að svelta ekki, til þess að deyja ekki úr hungri. ||||"in reality"|||||||could|eat||||||||starve|||||die|||hunger Y comida|gente|needed|||solo simplemente|||todo|||pudiera|||||||||hunger||||a||not||hambre Und die Menschen mussten im Grunde einfach alles essen, was sie essen konnten, um zu überleben, um nicht zu verhungern, um nicht zu verhungern. And people basically just had to eat whatever they could eat to survive, to not starve, to not starve.

Og það var oft erfitt að geyma mat. ||||||store| ||||||guardar| Und es war oft schwierig, Lebensmittel aufzubewahren. Því að hvernig geymum við mat í dag? |||store|||| Denn wie lagern wir heute Lebensmittel? Við setjum hann oft í ísskáp eða kæli eða frysti og það er líka hægt að salta mat til að geyma hann. |||||refrigerator||cooler or fridge||freezer|||||||to salt||||| Con|poner||a menudo||refrigerator|o|refrigerador|o|congelador||it||también|||saltear|comida|para||conservar|lo Wir stellen es oft in den Kühl- oder Gefrierschrank und Sie können Lebensmittel auch salzen, um es aufzubewahren. We often put it in the fridge or freezer and you can also salt food to store it. En á Íslandi var ekkert alltaf svo mikið af salti. |||||||||salt ||en Islandia||nada|siempre tanto||mucho||sal de cocina Aber in Island gab es nicht immer so viel Salz. But in Iceland there wasn't always that much salt. Það var ekkert alltaf svo auðvelt að búa til salt. |||||||||salt ||nada|siempre|tan fácil|fácil||||sal Salz herzustellen war nicht immer so einfach. Því að hvernig fáum við salt? ||how|get|| porque||cómo|obtenemos|nosotros|sal Denn wie bekommen wir Salz? Because how do we get salt? Ehm, í heitum löndum myndast stundum bara í rauninni salt pollar. ||hot||form||||in reality||salt pools Eh||calientes|países cálidos|se forman|a veces|solo||really|sal|charcas de agua Ähm, in heißen Ländern bilden sich manchmal einfach nur Salzpfützen. Erm, in hot countries sometimes just basically salt puddles form. Eins og ef þú ert kannski ah, í Miðjarðarhafinu og það eru einhverjir klettar þar við sjóinn þá eru kannski bara jafnvel búnir að myndast salt pollar. ||||||ah||the Mediterranean Sea||||some|rocks|||sea|||maybe||even possibly|formed||form||salt pools |||tú||quizás|||Mediterranean||eso|hay|algunos|rocas|||el mar|||quizás|solo|incluso quizás|formados|a|formarse|sal|charcas de sal Wenn man sich zum Beispiel im Mittelmeer befindet und dort am Meer ein paar Felsen liegen, haben sich vielleicht sogar Salzpfützen gebildet. Like if you're maybe ah, in the Mediterranean and there's some rocks there by the sea, maybe even salt puddles have formed. En til þess að fá salt úr köldum sjó þá mundirðu þurfa að sjóða sjóinn til þess að skilja út saltið og á Íslandi vorum við ekki með svo mikinn við til þess að brenna, þannig að það var ekki, það var dýrt að, að sjóða vatn. |||||||cold|sea||"would you"|||boil|the sea||||separate out||salt||||||||||||||||||||||expensive to|||| |fin de que|eso|que|obtener|sal|sal marina|frío|mar abierto|entonces|tendrías que|necesitaría|para|hervir agua|el mar|fin de que||que|separar|fuera|sal|||Island|teníamos|nosotros|no|con|as|mucho||para|||quemar|así que|||||||caro|||hervir salt|agua Aber um Salz aus dem kalten Meer zu gewinnen, musste man das Meer kochen, um das Salz abzutrennen, und in Island hatten wir nicht so viel Holz zum Verbrennen, also war es nicht teuer, Wasser zu kochen . But in order to get salt from the cold sea, you would have to boil the sea to separate the salt, and in Iceland we didn't have that much wood to burn, so it wasn't, it was expensive to, boil water . Ehm, þannig að það sem við gerðum oft var að við súrsuðum mat. ||||||we did|||||pickled| ||||||hicimos|||||encurtimos|comida Ähm, wir haben also oft Essen eingelegt. Erm, so what we often did was we pickled food. Stundum var matur líka reyktur. ||||smoked ||comida|también fue|smoked Manchmal wurde auch geräuchert. Sometimes food was also smoked. Þá þarftu að brenna eitthvað til þess að láta reyk fara í gegnum til dæmis kjöt eða fisk og reykja það og þá skemmist það miklu hægar, þá geturðu haldið matnum við. |need||||||||smoke|||through|||meat||||smoke||||goes bad slower|||more slowly||||the food| |necesitas||quemar||||||humo|||a través de|||carne|o|||ahumar|||entonces|se echa a perder||mucho más|más despacio||puedes|conservar|comida| Dann muss man etwas anbrennen, um den Rauch durchzulassen, zum Beispiel Fleisch oder Fisch und räuchern, und dann verdirbt es viel langsamer, dann kann man das Essen behalten. Then you have to burn something to let the smoke pass through, for example, meat or fish and smoke it, and then it spoils much more slowly, then you can keep the food. En vandamálið var þá líka að við vorum ekki með svo mikinn við. |problem||||||||||| |el problema|||||||||tan poco|much| Das Problem war aber, dass wir nicht so viel Holz hatten. But the problem was that we didn't have that much wood. Við notuðum líka stundum tað, skít úr dýrum, sauðatað, skít úr kindum í rauninni, sem við þurrkuðum og brenndum til þess að reykja kjöt eða fisk. ||||táð|||dýrum|sauðaskítur||||||||||||||||| |used|||animal dung|manure||animals|sheep dung|||sheep manure||in reality|||dried||burned||||||| |noted|también|a veces||excrement|excremento de animales|animales|estiércol de oveja|excremento de animales|de|ovejas||en realidad||con|secamos||quemamos|para|de eso||ahumar|carne|or|pescado Manchmal verwendeten wir auch Tiermist, Schafmist, genauer gesagt Schafmist, den wir trockneten und verbrannten, um Fleisch oder Fisch zu räuchern. We also sometimes used animal dung, sheep dung, sheep dung in fact, which we dried and burned to smoke meat or fish. En ein leið til að geyma mat var að súrsa mat. |one||||||||pickle| |||hasta||guardar|food|sour food||fermentar|comida Aber eine Möglichkeit, Lebensmittel haltbar zu machen, bestand darin, Lebensmittel einzulegen. Súrsa mat það er að gera mat súrann. |||||||sour salsa agria|comida ácida|eso|||makes||sour dish Das Einlegen von Lebensmitteln führt dazu, dass Lebensmittel sauer werden. Þannig að við skildum sýru úr mjólk, mjólkurafurðum og notuðum þessa sýru til þess að súrsa allskonar mat. |||separated|acid|||dairy products||used||||||pickle|| Así que||nosotros|entendimos|||leche|productos lácteos||usamos|esta|ácido||de eso||salsa|all kinds|comida Also trennten wir Säure aus Milch und Milchprodukten und verwendeten diese Säure zum Einlegen aller Arten von Lebensmitteln. So we separated acid from milk, milk products and used this acid to pickle all kinds of food. Við þurftum að nota allt af dýrunum, eins og af, af kindum, þá borðar maður allt sem er ætt af kindinni. |"had to"||meat|||the animals||||||||||||related to||the sheep |needed|que|nota|todo||de los animales|uno|and||de|ovejas|then|eats|uno come|todo|that||raza||oveja Wir mussten alles von den Tieren verwenden, zum Beispiel von Schafen, und dann isst man alles, was von den Schafen kommt. We had to use everything from the animals, like from, from sheep, then you eat everything that comes from the sheep. Þannig að við bjuggum mikið til eh, pylsu úr blóðinu úr kindum. |||made||||||the blood|| Así||nosotros|preparamos|mucho|hasta||salchicha|de|sangre|de sangre|ovejas Also haben wir eine Menge Wurst aus dem Blut von Schafen hergestellt. So we made a lot of uh, sausage from the blood of sheep. Blóðmör er það kallað. Blood pudding||| morcilla de sangre|||se llama Man nennt es einen blauen Fleck. Við tökum fitu úr kindum blöndum saman við blóðið búum til blóðmör. |take out|fat|||mixtures||||make||blood pudding nosotros|tomamos|grasa||ovejas|de las vísceras|juntos|nosotros|la sangre|hacemos|para|morcilla de sangre Wir nehmen Fett von Schafen und mischen es mit dem Blut, um ein Blutgerinnsel zu bilden. We take fat from sheep and mix it with the blood to make a blood clot. Og svo bjuggum við til lifrarpylsu. ||made|||liver sausage |entonces|preparamos||preparar|salchicha de hí Und dann haben wir Leberwurst gemacht. Lifrarpylsa þá tekur maður fitu úr kindum, kölluð mör og blandar henni saman við lifrina úr kindum sem við hökkum niður og búum til lifrarpylsu. liver sausage||||fat|||called|suet||mixes with||||liver|||||chop up|||make||Liver sausage pasta de hígado||se toma|uno|grasa|de|ovejas|llamada|grasa|y|mezcla|ella||que|hígado|de|ovejas||que|picamos|picamos||preparamos|para|pasta de hígado Leberwurst, man nimmt Fett vom Schaf, sogenanntes Fett, und vermischt es mit der Leber vom Schaf, die wir zerkleinern und daraus eine Leberwurst machen. Og til þess að lifrarpylsan og blóðmörin myndu ekki skemmast að bakteríur myndu ekki skemma þennan mat að hann myndi ekki mygla af myglusveppi, þá var oft hægt að súrsa þennan mat til að geyma. ||||Liver sausage||the blood pudding|would not||spoil||bacteria|||spoil|||||||mold||mold fungi||||||pickle||||| |para||que|salchicha de hí||la morcilla|se pudieran|no|dañarse||bacterias|se pudieran|no|dañar|este|alimento|que|él|se pudieran|no|moho|por|moho de hongos|entonces|se|a menudo|posible|que|fermentar|este|alimento|para||conservar Und damit die Leberwurst und die Blutwurst nicht verderben, damit Bakterien diese Lebensmittel nicht verderben, damit sie nicht schimmeln, war es oft möglich, diese Lebensmittel zur Aufbewahrung einzulegen. And in order for the liver sausage and blood sausage not to be spoiled, for bacteria not to spoil this food, for it not to become moldy, it was often possible to pickle this food for storage.

Og eh, stundum voru líka svið sem við étum súrsuð. |||||singed sheep heads|||we ate|pickled |bueno|a veces|había|también|platos|que|nosotros|comimos|encurtido Und ähm, manchmal gab es auch Phasen, in denen wir Gurken gegessen haben. And uh, sometimes there were also stages where we ate pickles. Hvað eru svið? ||fields ||fields ||escenarios Was sind Bereiche? Ah, eins og ég sagði þá reyndum við að nota allt af dýrunum til þess að borða. ||||||we tried|||||||||| |||yo||entonces|intentamos|nosotros||nota|todo|de|los animales|para|||comer Ah, wie gesagt, wir haben versucht, alle Tiere zum Essen zu nutzen. Ah, as I said, we tried to use all the animals to eat. Það má ekki henda mat því að það var ekki nógu mikið til af mat til að við gætum bara hent mat. |||throw away|||||||||||||||||throw away| Man kann kein Essen wegwerfen, weil es nicht genug Essen gab, um es einfach wegzuwerfen. You can't throw away food because there wasn't enough food for us to just throw away food. Þannig að maður tekur hausinn af, af kindunum og eh, það kallast svið af því að maður svíður, svíður ullina af. ||||the head|||the sheep|||||singed sheep's head|||||singes off|singes off|| Man nimmt also den Kopf ab, vom Schaf, und ähm, man nennt es Herd, weil man die Wolle verbrüht, abbrüht. So you take the head off, off the sheep and uh, it's called a range because you scald, scald the wool off. Að svíða það er að brenna eitthvað þannig að það hverfi. |To scorch||||burn something up|||||disappear Es zu verbrennen bedeutet, etwas so zu verbrennen, dass es verschwindet. To burn it is to burn something so that it disappears. Þannig að maður svíður ullina af. |||singes off|the wool| Also schält man die Wolle ab. Það er ekki, maður vill ekki fá ull í munninn þegar maður er að borða eitthvað. Das ist nicht der Fall, man möchte ja nicht, dass beim Essen etwas in den Mund gelangt. It's not, you don't want to get wool in your mouth when you're eating something. Svíður ullina af húðinni og síðan var kjötið einhvernveginn eldað eða geymt og stundum súrsað. Scorched off|||||||the meat|somehow||||||pickled or fermented Die Wolle wurde von der Haut abgebrüht und dann wurde das Fleisch irgendwie gekocht oder gelagert und manchmal eingelegt. The wool is peeled from the skin and then the meat is somehow cooked or stored and sometimes pickled. Þannig við borðum þá í rauninni skinnið, húðina af hausnum, ah, sumir borðuðu augun og gera jafnvel ennþá í dag og við borðum tunguna og vöðvana í kinnunum og svoleiðis. |||||"in reality"|the skin|||the head|||ate||||even today|||||||the tongue||the muscles||the cheeks||and so on Así||comemos|entonces||en realidad|la piel|||cabeza||comer|comieron|los ojos||hacen|incluso|todavía||||nosotros|comemos|la lengua||los músculos||las mejillas||así Wir essen also im Grunde die Haut, die Haut des Kopfes, ach ja, manche Leute haben die Augen gegessen und tun es auch heute noch, und wir essen die Zunge und die Muskeln in den Wangen und solche Sachen. So we basically eat the skin, the skin of the head, ah, some people ate the eyes and still do today and we eat the tongue and the muscles in the cheeks and stuff like that. Ehm, svið gátu líka verið súrsuð. |Sheep's head|could be|||pickled ||pueden|también|puede ser|sour smoked Ähm, Ranges könnten auch eingelegt werden. Erm, ranges could also be pickled. Búin til sviðasulta, eh, allt sviðakjötið og tungan og skinnið hakkað í búta og búin til sulta og til að geyma hana var hún oft súrsuð. ||head cheese|||The sheep's head||the tongue||the skin|chopped into pieces||pieces||||head cheese||||store|||||pickled hecha|para|salsa de cabeza||todo|carne de cabeza||la lengua||la piel|picado en trozos||trozos||hecha||salsa||para||guardar|ella||ella|a menudo|sour pickled Zu Wildbretmarmelade verarbeitet, ähm, das ganze Wildbret, die Zunge und die Haut in Stücke geschnitten und zu Marmelade verarbeitet, und um es haltbar zu machen, wurde es oft eingelegt. Made into venison jam, uh, all the venison meat and tongue and skin chopped into pieces and made into jam, and to preserve it, it was often pickled. Og mér sjálfum finnst alveg gott að borða lifrarpylsu, eða borða blóðmör eða borða svið, en mér finnst ekki gott að borða súrmat. ||||||||liver sausage|||blood pudding|||singed sheep's head||||||||sour food ||a mí mismo|me parece|muy|bueno||comer|salchicha de hí|o|comer|morcilla de sangre||comer|cabeza de c||a mí|me parece|no me gusta|bueno||comer|comida agria Und ich selbst esse gerne Leberwurst, oder Blutmark oder Wildbret, aber saures Essen esse ich nicht gern. And I myself like to eat liver sausage, or to eat blood marrow or to eat range, but I don't like to eat sour food. Mér finnst, ég get gert það og ég hef gert það, en mér finnst ekki gott að borða súrsaða lifrarpylsu, eða súrsaða blóðmör, eða súrsaða sviðasultu. ||||||||||||||||||pickled|Liver sausage||Pickled|blood pudding||pickled|pickled sheep's head |||puedo|hacer|eso|||he hecho|hacer|eso||me|||bueno||||pudín de hí|o|encurtida|morcilla de sangre|o|encurtida|sopa de cabeza Ich denke, ich kann es schaffen und ich habe es geschafft, aber ich esse keine eingelegte Leberwurst, kein eingelegtes Blutmark oder eingelegte Feldmarmelade. I think, I can do it and I have done it, but I don't like to eat pickled liver sausage, or pickled blood marrow, or pickled field jam. Og af því að, eins og ég segi þá borðuðum við allt af dýrinu sem við gátum borðað. |||||||||"we ate"|||||||could eat| |de|||como|||digo|entonces|comimos|nosotros|todo||el animal||nosotros|pudimos|comimos Und weil wir, wie gesagt, so viel Tier gegessen haben, wie wir essen konnten. And because, as I say, we ate all of the animal we could eat. Þá voru til dæmis líka borðuð eistun af hrútum. |||||eaten|the testicles||rams |fueron||por ejemplo|también|comidas|testículos|por|carneros Dann wurden beispielsweise auch die Hoden von Widdern gegessen. Then, for example, the testicles of rams were also eaten. Hrútur, það er semsagt karl, karl ehm, kindin ef svo má segja. Ram|||in other words||||the sheep|||| carnero|eso|es||macho|macho|ehm|la oveja||as such|se puede|decir Widder, das heißt ein Mann, ein Mann ähm, ein Schaf sozusagen. Aries, that is to say a man, a man erm, the sheep so to speak. Og þá voru borðaðir og eru borðaðir náttúrulega í dag súrsaðir hrútspungar. |||eaten|||eaten||||pickled|soured ram testicles y||fueron|comieron||son|comieron|naturalmente||hoy|fermentados|testicles of ram Und natürlich wurden eingelegte Widderbällchen damals und heute gegessen. And naturally pickled ram's balls were eaten then and are eaten today. Mér finnst þeir ekki góðir. |me parece||no|buenos Ich mag sie nicht. I don't like them. Mér finnst þeir soldið ógeðslegir, en það er sumum sem finnst gott að borða þetta allt. |||"a bit"|disgusting||||||||||| ||ellos|un poco|asquerosos|||||que|me parece|bueno||comer|esto|todo Ich finde sie irgendwie eklig, aber manche Leute essen sie gerne alle. I find them kind of disgusting, but some people like to eat them all. Öm, en þetta er svolítið ástæðan fyrir að við borðum þetta. |||||the reason||||| bueno||esto|es|un poco|la razón|por||nosotros|comemos|esto Ähm, aber das ist irgendwie der Grund, warum wir das essen. Um, but this is kind of why we eat this. Og eh, málið er að þegar eitthvað er gert lengi, þá verður það oft að hefð, hefð er það sem tíðkast að gera. |||||||||||||||tradition|tradition||||customary practice|| |||||cuando|algo|es|hecho|durante mucho tiempo|entonces||eso|a menudo|que|tradición|tradición|es||que|se acostumbra||se hace Und der Punkt ist, dass, wenn etwas über einen längeren Zeitraum getan wird, es oft zur Tradition wird, Tradition ist das, was normalerweise getan wird. And uh, the point is that when something is done for a long time, it often becomes a tradition, tradition is what is usually done. Það er búið að gera það lengi og þá er það gert áfram. |||||it||||||| eso||hecho||hacer||long time|y||it|it|hecho|en adelante Das wurde schon lange gemacht und dann wird es immer noch so gemacht. It has been done for a long time and then it continues to be done. Þannig að á Íslandi í dag er ennþá hefð fyrir að borða súrmat. ||||||||tradition||||sour food Así||en|Islandia|en||hay|todavía hay|tradición|por|que||comida fermentada Daher gibt es in Island auch heute noch die Tradition, saure Speisen zu essen. Fyrir að borða súrsaða hrútspunga, ah, súrt slátur og fleira og svo framvegis. |||pickled|sour ram's testicles|||sour sheep offal|||||and so on Antes de||comer|fermentado|pudín de c|ah|ácido|carne de corder|y|y más||etcétera|etcétera Für den Verzehr von eingelegten Widderhaxen, ach ja, saurer Schlachtung und mehr und so weiter. Slátur eru semsagt lifrarpylsa og blóðmör. Liver sausage||in other words|liver sausage|| embutidos de sangre||es decir|salchicha de hí|y|morcilla de sangre Geschlachtet wird also Leberwurst und Blutmark. Slaughter is, in other words, liver sausage and blood marrow. Súrsaða hrútspunga, súrsaða sviðasultu, súrsaða blóðmör, súrsaða lifrarpylsu. Pickled|Pickled ram's testicles||pickled sheep's head|Pickled or sour.|Soured blood pudding|Pickled|Soured liver sausage fermentada|pudín de c|fermentada|salsa de cabeza|fermentada|morcilla de sangre|fermentada|salchicha de hí Eingelegte Widderhaxe, eingelegte Feldmarmelade, eingelegtes Blutmark, eingelegte Leberwurst. Þetta finnst mér sjálfum vont, en ég get borðað þetta ef ég þarf að gera það. esto|||a mí mismo|difícil|pero|yo|puedo|comer|esto|si es|yo|necesito|verbo auxiliar||eso Es bereitet mir ein schlechtes Gewissen, aber ich kann es essen, wenn ich muss. It makes me feel bad, but I can eat it if I have to. Stundum þarf ég að, að sýna fólki að við borðum þetta á Íslandi og þá borða ég kannski súrsaða hrútspunga. ||||||||||||||||||Pickled|pickled ram's testicles a veces|necesito|||verbo auxiliar|mostrar|a la gente||nosotros|comemos||en|Islandia|y||comer|yo|quizás|setas de corder|surtido de car Manchmal muss ich den Leuten zeigen, dass wir das in Island essen, und dann esse ich vielleicht eingelegte Widderhaxen. Sometimes I have to show people that we eat this in Iceland, and then I might eat pickled ram's knuckles.

Annað sem við borðum á Íslandi sem að mörgum finnst ógeðslegt og mörgum finnst mjög skrítið, það er hákarl. ||||||||||disgusting|||||very strange|||fermented shark meat otra|que|nosotros|comemos|en|Islandia|que|que|muchos|les parece|asqueroso|y|muchos|les parece|muy|extraño|eso|es|tiburón fermentado Eine andere Sache, die wir in Island essen, die viele abstoßend und viele sehr seltsam finden, ist Hai. Hákarl er í rauninni orðið sem við notum stundum yfir alla hákarla, hvort sem það er hvíthákarl, eða tígrishákarl, eða hvalhákarl eða gráhákarl, eða, eða hvað sem er og stundum segjum við bara hákarl um hákarlinn sem að heitir í rauninni Grænlandshákarl. Shark|||"in reality"||||||||shark|||||Great white shark||tiger shark||||gray shark||||||||we say|||shark||the Greenland shark|||||actually|Greenland shark tiburón|||en realidad|la palabra|que||usamos|a veces|sobre|todos los|tiburón|ya sea||eso||tiburón blanco|o|tiburón tigre|o|hombre de ballena|o|tiburón gris|o|o||que||y|a veces|decimos|nosotros||tiburón|un|el tiburón|que|que|se llama||en realidad|tiburón de Groen Shark is actually the word that we sometimes use for all sharks, whether it's a white shark, or a tiger shark, or a whale shark, or a gray shark, or, or whatever and sometimes we just say shark for the shark whose name is actually Greenland shark. Rekin to właściwie słowo, którego czasami używamy do określenia wszystkich rekinów, niezależnie od tego, czy jest to żarłacz biały, rekin tygrysi, rekin wielorybi, rekin szary czy cokolwiek innego, a czasami po prostu mówimy rekin w odniesieniu do rekina, którego imię tak naprawdę jest rekinem grenlandzkim. Það er hákarl sem að syndir hérna í Atlantshafinu, í Norður-Atlantshafinu í sjónum, kringum Grænland og Ísland og Noreg og fleiri lönd. ||Greenland shark|||swims|||||||||||||||||countries ||tiburón fermentado||que||aquí||el océano Atlánt||Norte|el océano Atlánt||los mares|alrededor de|Groenlandia|y|Island||Noruega y otros||otros países|países Es gibt einen Hai, der hier im Atlantik schwimmt, im Nordatlantik in den Meeren, rund um Grönland, Island, Norwegen und anderen Ländern. Og Grænlandshákarlinn, ef maður veiðir hann og étur hann bara ferskan án þess að gera neitt, þá er hann mjög eitraður. ||||catches||||||fresh|without|||||||he is||toxic |el tiburón de||uno|pesca||y|come||solo|fresco|sin|||hacer|nada|entonces||él|muy|muy eitraður Und der Grönlandhai ist, wenn man ihn fängt und einfach frisch isst, ohne etwas zu tun, sehr giftig. And the Greenland shark, if you catch it and just eat it fresh without doing anything, it is very poisonous. Hákarlar eru ekki með nýru og þeir brjóta ekki niður í rauninni þvagsýru eins og við. Sharks||||kidneys|||break down||||in reality|uric acid||| los tiburones|son|no||riñones||ellos|descomponen||descomponen|en|realmente|ácido úrico|uno||nosotros Haie haben keine Nieren und bauen Harnsäure nicht wie wir ab. Sharks don't have kidneys and they don't actually break down uric acid like we do. Þannig ef þú borðar bara ferskan Grænlandshákarl, þá verðuru veikur. |||||fresh|||| Así||tú||solo|fresca|tiburón de Groen|entonces|te pondrás|enfermo Wer also nur frischen Grönlandhai isst, wird krank. So if you only eat fresh Greenland shark, you will get sick. Þá færðu höfuðverk, þú færð krampa í magann, þú verður veikur. |||||cramps||||| entonces|tendrás|dolor de cabeza||tendrás|calambres||estómago|tú|te pondrás|enfermo Dann bekommst du Kopfschmerzen, du bekommst Magenkrämpfe, dir wird schlecht. Then you get a headache, you get stomach cramps, you get sick. Íslendingar lærðu hins vegar að ef að maður geymir kjötið í langan tíma, kjötið af hákarlinum. ||||||||stores|the meat||||||the shark los islandeses|aprendieron||en|que||que||almacena|la carne||largo|tiempo|la carne|que|tiburón Allerdings haben die Isländer gelernt, dass, wenn man das Fleisch über einen längeren Zeitraum lagert, das Fleisch vom Hai abfällt. However, Icelanders learned that if you store the meat for a long time, the meat from the shark. Maður getur til dæmis grafið það ofan í fjöru eða maður getur sett það í kar eða maður getur hengt það. ||||buried||||tidal flat|||||||||||| |puede|por ejemplo|por ejemplo|cavar|eso|en la||la marea||uno|puede|poner|eso||tina||uno|puede|colgarlo|eso Sie können es zum Beispiel im Meer vergraben, in eine Wanne legen oder aufhängen. For example, you can bury it in the sea or you can put it in a tub or you can hang it. Og maður getur blandað þessu saman. ||puede||esto|juntos Und man kann es verwechseln. And you can mix it up. Maður getur hengt það soldið og sett það svo í kar og svona, svona blandað þessum aðferðum saman. ||hung up||"a little"||||||||||||methods| uno||colgado|eso|un poco||||entonces||tina|y|||mezclando|estas|métodos|juntas Man kann es einfach aufhängen und dann in eine Wanne legen und so weiter, diese Methoden miteinander kombinieren. You can kind of hang it and then put it in a tub and stuff like that, kind of mix these methods together. En það tekur alveg svona um það bil 4 til 6 mánuði, allt að því hálft ár, fyrir þetta eitur, þessa þvagsýru að brotna niður og verða ammoníak. |||||||||||||||||poison||uric acid|||||| ||toma|totalmente|así||eso||a|meses|hasta||hasta|medio año||para|esto|veneno|||||descomponerse||| Aber es dauert etwa 4 bis 6 Monate, bis zu sechs Monate, bis dieses Gift, diese Harnsäure, abgebaut wird und zu Ammoniak wird. But it takes about 4 to 6 months, up to half a year, for this poison, this uric acid, to break down and become ammonia. Og þá er hákarlinn ekki lengur eitraður, en mörgum finnst hann samt ógeðslegur og mjög vondur. |||the shark meat|||toxic||||||disgusting||| ||es|el tiburón|no|más|venenoso||a muchos||él|sin embargo|asqueroso|||muy malo Und dann ist der Hai nicht mehr giftig, viele Menschen finden ihn aber immer noch eklig und sehr böse. Og þegar þú bítur í hákarl, þá er þetta soldið eins og svona einhver, einhverskonar fiskur. |||bite into||fermented shark meat|||this is somewhat|"a bit"|||||some kind of| |cuando|tú|mordes|en|tiburón fermentado|||esto|un poco||y|como un|algún|una especie de|pez Und wenn man einen Hai beißt, ist es wie jemand, eine Art Fisch. And when you bite a shark, it's kind of like somebody, some kind of fish. Einhverskonar skrítinn og, og mjög seigur fiskur og fiskifita, sem er eins og því hafi verið dýft ofan í ammoníak og látið soga í sig mikið ammoníak. Some kind of|strange||||tough|||fish oil||||||||dipped into|into||ammonia||let soak up|soak up|||| algún tipo de|extraño|y||muy|resistente|pez|y|grasa de pescado|que||como||eso|había sido|ha sido|sumergido|encima de|como si|amoníaco|y|dejar que|absorber||en|mucho|amoníaco Irgendwie seltsam und sehr zäher Fisch und Fischöl, als wäre es in Ammoniak getaucht worden und hätte viel Ammoniak absorbieren können. Some kind of weird and, and very tough fish and fish oil, which is as if it has been dipped in ammonia and allowed to absorb a lot of ammonia. Það er mjög sterkt ammoníaksbragð. ||||ammonia taste eso|hay|muy|fuerte|sabor a amon Es hat einen sehr starken Ammoniakgeschmack. It has a very strong ammonia taste. Og mér fannst hákarl mjög ógeðslegur þegar ég smakkaði hann fyrst, þegar ég var 13 ára, en ég er búinn að venjast honum. |||||disgusting|||||||||||||||| ||me pareció|tiburón fermentado|muy|asqueroso||yo|probé||primera vez|cuando|yo||años|en|yo||acostumbrado|que|acostumbrar|él Und ich fand Hai sehr eklig, als ich ihn zum ersten Mal probierte, als ich 13 war, aber ich habe mich daran gewöhnt. And I found shark very disgusting when I first tasted it, when I was 13, but I've gotten used to it. Ég er búinn að smakka hákarl svo oft að mér finnst hann ekkert ógeðslegur lengur. |||||fermented shark meat||||||||disgusting| |verbo ser||de|probar|tiburón fermentado|tanque que|a menudo|de||me parece|él|nada|as disgusting|ya no Ich habe so oft Hai gegessen, dass ich ihn nicht mehr eklig finde. I've tasted shark so many times that I don't find it disgusting anymore. En ég get ekki borðað mikið. yo||puedo|no|comer|mucho Aber ich kann nicht viel essen. But I can't eat much. Maður borðar bara svona litla bita. hombre|come|solo|así|pequeños|bocado Man isst nur so kleine Stücke. You only eat such small pieces. Bara nokkra litla bita og þá er maður búinn að fá nóg. |algunos pequeños|pocas pequeñas||y||es||listo|que||suficiente Nur ein paar kleine Bissen und schon hat man genug. Just a few small bites and you've had enough. Maður mundi aldrei borða jafn mikið af hákarli eins og ef maður væri að borða til dæmis ýsu eða þorsk. ||||as much|||fermented shark meat||||||||||haddock|| uno|verbo modal|never||igual de|mucho|de|tiburón||como|||fuera||comer|por ejemplo|por ejemplo|pescado blanco|o|bacalao Sie würden nie so viel Hai essen, wie zum Beispiel Schellfisch oder Kabeljau. You would never eat as much shark as if you were eating, for example, haddock or cod. Það getur held ég enginn maður. |puede|creo que|yo|ningún|hombre Ich glaube nicht, dass das irgendjemand kann. I don't think anyone can.

En ferðamenn sem koma til Íslands, þeir fá oft að smakka svona mat og oft finnst þeim hann ógeðslegur. ||||||||||||||||||disgusting en|los turistas|que||||||||probar|||||||| Aber Touristen, die nach Island kommen, kommen oft in den Genuss dieser Art von Essen und finden es oft ekelhaft. But tourists who come to Iceland, they often get to taste this kind of food and they often find it disgusting. Sumum finnst hann bara góður. |me parece||solo|bueno Manche Leute mögen ihn einfach. Some people just like him. Ahm, sumt fólk sem er vant að borða mjög sterkan ost eins og til dæmis sumt fólk frá Ítalíu, þeim finnst hákarl bara allt í lagi að borða, finnst hann jafnvel bara, bara gott. |||||||||||||||||||||fermented shark meat|||||||||||| eh||gente|que||acostumbrado|que||muy|picante|queso|como||por ejemplo|por ejemplo||gente|frá|Italia||les|tiburón fermentado||todo||bien||comer||él|incluso||solo|bueno Ahm, einige Leute, die es gewohnt sind, sehr starken Käse zu essen, wie zum Beispiel einige Leute aus Italien, denken, dass Hai einfach gut zu essen ist, sie denken sogar, dass er einfach nur gut ist. Ahm, some people who are used to eating very strong cheese like for example some people from Italy, they think shark is just fine to eat, they even think it's just, just good. En eh, þetta er svona sumt um þann mat sem sumu fólki á Íslandi finnst ógeðslegur og af hverju við borðum þennan mat og, og hvað mér finnst um hann. ||||||||||some|||||disgusting|||||||||||||| En|bueno|esto||así|algo|sobre|el|comida||algunos|a la gente||Islandia|me parece|asqueroso|y||por qué|nosotros||este|comida|y||qué||me parece|sobre|él Aber eh, das ist etwas an dem Essen, das manche Leute in Island eklig finden und warum wir dieses Essen essen und was ich darüber denke. But eh, this is something about the food that some people in Iceland find disgusting and why we eat this food and, and what I think about it.

Svo eru líka sumir sem að koma til Íslands og finnst alveg hræðilegt að Íslendingar, ah borði lunda. ||||||||||||terrible||||| también hay|hay|también|algunos||to|vienen|a Islandia|Islandia||les|absolutamente|horrible||los islandeses|eh|comen|puffin Dann gibt es auch einige Leute, die nach Island kommen und es absolut schrecklich finden, dass Isländer, ach ja, Papageientaucher essen. Then there are also some people who come to Iceland and find it absolutely terrible that Icelanders, ah, eat puffins. Því lundi er svo, er svo krúttlegur fugl. ||||||cute|bird porque|el lunes|es|tanque||tanque|adorable|pájaro Weil ein Papageientaucher so ein süßer Vogel ist. Hann er svo sætur fugl finnst mörgum. |él||lindo|pájaro||a muchos Viele Leute denken, er sei so ein süßer Vogel. Many people think he is such a cute bird. Og svona vinalegur og soldið eins og, eins og pínulítil mörgæs sem getur flogið. ||||"a little bit"||||||penguin|||flown |as|amigable||un poco|como||como|y|pequeña|pingüino|que|puede|volar Und irgendwie freundlich und irgendwie wie ein kleiner Pinguin, der fliegen kann. And kind of friendly and kind of like, like a tiny penguin that can fly. Og mörgum finnst þeir svo fallegir. ||les parecen||tan tan|hermosos Und viele Leute finden sie so schön. Og eh, á Íslandi þá vorum við með fugl sem hét geirfuglinn, sem var risastór. |||||||||||the great auk|||"very large" |bueno||Island|entonces||nosotros||pájaro||se llamaba|el gran pájaro||var|gigante Und ähm, in Island hatten wir einen Vogel namens Geier, der riesig war. Það var tegund af álku sem gat ekki flogið og við veiddum svo mikið af honum á landnámsöld að, að þeir dóu út, þeir hurfu. ||species||auk||||flown|||caught||||||Age of Settlement||||died out|||disappeared |había|especie de||pájaro|que||no|volar||nosotros|pescamos|entonces|mucho|de|ella|en|la era de asentamiento|que|que||murieron|extinción|ellos|desaparecieron Es gab eine Art Aal, die nicht fliegen konnte, und wir haben in der Kolonialzeit so viele davon gefangen, dass sie ausstarben, sie verschwanden. There was a type of eel that couldn't fly and we caught so many of them in the colonial era that they became extinct, they disappeared. Þeir gátu ekki sloppið í burtu svo auðeldlega og hann varð útdauður, eh hann varð útdauður eða aldauða eins og það heitir. |"could"||escaped||||easily||||extinct or dead||||||extinct forever|||| ellos|pudieron|no|escapar||de ahí||de manera fácil|y||se volvió|extinto||él|se volvió|extinto|o|extinción total||||se llama Sie konnten nicht so leicht entkommen und er starb aus, ähm, er wurde ausgestorben oder unsterblich, wie es heißt. They couldn't get away so easily and he became extinct, er he became extinct or immortal as it is called. En eh, lundar geta náttúrulega flogið og við veiðum soldið af lunda, en við erum ekki mikið að veiða þá. |||||flown|||hunt|"a bit"|||||||||| ||||||||pescamos||||||||||| Aber ähm, Papageientaucher können auf natürliche Weise fliegen und wir fangen einige Papageientaucher, aber wir fangen sie nicht oft. But uh, puffins can fly naturally and we do catch some puffins, but we don't catch them much. Þeir eru orðnir sjaldgæfari heldur en þeir voru. ||have become|more rare|||| Sie sind seltener geworden als früher. They have become less common than they used to be. Þeir lifa alltaf við sjóinn. Sie leben immer am Meer. They always live by the sea. Þeir eru sjófuglar, veiða fisk til að éta. ||seabirds||||| Sie sind Seevögel, die Fische fangen, um sie zu essen. They are sea birds, catching fish to eat. Og eh, í Vestmannaeyjum og sumstaðar, er, er lundi veiddur og borðaður, en ef að honum hefur fækkað mikið þá svona reynt að vera ekki að gera það. |||||some places||||caught|||||"that"|||decreased significantly|||||||||| Und äh, im Vestmannaeyjar und an manchen Orten werden Papageientaucher gefangen und gegessen, aber wenn ihre Population stark zurückgegangen ist, versuchen Sie, dies nicht zu tun. And uh, in Vestmannaeyjar and some places, puffin is caught and eaten, but if its population has decreased a lot, try not to do it. Við viljum ekki, við viljum náttúrulega alls ekki útrýma lunda. ||||||||eradicate| Wir wollen, natürlich wollen wir die Papageientaucher überhaupt nicht ausrotten. We don't want, we naturally don't want to eliminate puffins at all. Við viljum að stofninn haldi áfram að vera til hérna. |||the population|||||| |queremos||la fundación|siga|continue|que|estar|existir|aquí Wir wollen, dass die Bevölkerung hier weiterbesteht. We want the population to continue to exist here. En eh, ég hef smakkað lunda og lundi er með smá sjávarbragði, því hann borðar fisk. |||||||||||seafood flavor|||| En|bueno|yo|he|probar|puffin||puffin|es|con|un poco|sabor a mar|porque|él|come fish|pescado Aber ähm, ich habe Kugelfisch probiert, und Kugelfisch schmeckt ein wenig nach Meer, weil er Fisch frisst. But uh, I've tasted pufferfish, and pufferfish has a bit of a sea taste, because it eats fish. Hann lifir eiginlega bara á, á fiski. |lives on||||| él|vive|realmente|solo|en||pescado Er lebt eigentlich nur von Fisch. He really only lives on, on fish. Þannig að það er soldið svona sjávarbragð af honum en það er, það er ekki rosalega mikið. ||||"a bit"||seafood taste|||||||||| Así que||eso|hay|un poco|así|sabor a mar||él||eso||it||no es|muy|mucho Es schmeckt also irgendwie nach Meer, ist aber nicht zu viel. So it kind of tastes like the sea, but it's not too much. Ef að einhver hefur borðað, prófað að borða selkjöt, þá er miklu, miklu sterkara svona fisk fitu, fisk lýsis bragð af, af hérna sel heldur en af lunda. ||||||||seal meat||||||||fish fat||fish oil|taste|||||||| si|que|alguien|ha tenido|comido|intenta||comido|carne de foca|entonces|hay|mucho más|mucho mucho|más fuerte|así|pescado|grasa de pescado|pescado|aceite de pescado|sabor|de||aquí|foca|en|en|de|puffin Falls jemand schon einmal Robbenfleisch gegessen oder versucht hat, diese Fischart zu essen, ist viel, viel fettreicher, der Fisch hat einen fischigen Geschmack, hier eher vom Seehund als vom Papageientaucher. If anyone has eaten, tried to eat seal meat, this kind of fish is much, much stronger fat, fish has a fishy taste, from seal here rather than from puffin. En við stundum reykjum lunda og stundum sjóðum við hann. |nosotros|a veces|fumos|puffin|y|a veces|cocinamos|nosotros|él Aber manchmal räuchern wir Papageientaucher und manchmal kochen wir sie. But sometimes we smoke puffins and sometimes we boil them. Þannig að þá eruð þið svona aðeins búin að heyra um eh, hvort að við borðum ógeðslegan mat á Íslandi. ||||||||||||||||disgusting||| Así que||entonces||ustedes|así así|un poco|ya||escuchar|||siquiera|que|nosotros|comemos|comida asquerosa|comida|en|Islandia Sie haben also nur davon gehört, ob wir in Island ekliges Essen essen. So you've only heard about, uh, whether we eat disgusting food in Iceland. Þið getið náttúrulega bara komið og smakkað og séð hvað ykkur finnst gott og hvað ykkur finnst ógeðslegt og aðeins búin að heyra um það eh, hvort við borðum lunda, sem að við gerum, hvernig hann er á bragðið. |||||||||||||||||disgusting||||||||||||||||||||| |pueden|por supuesto||venir|y qué|probar||ver|qué|ustedes|les gusta|bueno||qué|ustedes|les gusta|asqueroso||solo un poco|solo||oído||eso||si|nosotros||puffin|que||nosotros|hacemos|cómo|él|ustedes|en|sabor Natürlich können Sie einfach vorbeikommen und probieren und sehen, was Ihnen schmeckt und was Sie für ekelhaft halten, und Sie haben nur davon gehört, äh, wenn wir Papageientaucher essen, was wir tun, wie es schmeckt. Naturally, you can just come and taste and see what you like and what you don't like, and you've only heard about it, uh, if we eat puffin, which we do, how it tastes. En við heyrumst þá bara aftur seinna. ||"talk later"|||| |nosotros|nos escuchamos||solo|de nuevo|más tarde Aber wir werden erst später von Ihnen hören. But we will only hear from you later.