Avrupa'nın beklediği Türkmen Gazı neden önemli?
dünyanın 4 büyük doğalgaz rezervine
sahip olan Türkmenistan biraz uzun uzun
Türkmenistan doğalgazının uluslararası
pazara as
ya Avrupa enerji transferinde yeni
kaynak Türkmen gazı olacak Türkiye
Azerbaycan ve Türkmenistan arasında
yapılan 320 son yılların en önemli
toplantılarından biri Çünkü bu zirveden
sonra Türkmen gazı Türkiye üzerinden
doğrudan Avrupa'ya gidecek Böylece
Türkiye gibi Rus kazasına bağlı olan
ülkeler bir çıkış yolu bulmuş olacak
Türkiye Aslında bu projeyi 2001'de
gerçekleştirmek istedi ancak defalarca
engellendi sizce neden
[Müzik]
bazı Güçler kendilerine alternatif
oluşmasını asla istemediler Hayır
Türkmen gazının transferini nasıl ve
kimler tarafından engellendiğinden
bahsetmeyeceğim Çünkü bu geçmişin konusu
onunla bu bölümde ise Türk dünyası
olarak adlandırdığımız coğrafyadaki
devasa enerji kaynaklarını ve Türkiye
sunacağı imkanlar anlatacağım
[Müzik]
[Alkış]
[Müzik]
Türkistan ve kafkasya'daki Türk
cumhuriyetlerinin küresel ölçekte dikkat
çekici düzeyde sahip oldukları enerji
kaynakları var Türkmenistan Rusya İran
Katar ABD ve Suudi Arabistan'dan sonra
gaz rezervleri bakımından 6 sırada yer
alıyor ve dünyanın en zengin
ülkelerinden biri Azerbaycan ise Avrupa
Birliği'nin hali hazırda gazete
hallettiği ülkeler arasında 21 sırada
yer alıyor Hazar denizinde kıyıdaş olan
Azerbaycan Kazakistan ve Türkmenistan'ın
gerekli Petrol gerekse doğalgaz
kaynakları açısından küresel ölçekte çok
zengin rezervleri bulunuyor
Özbekistan'da da önemli miktarda
hidrokarban kaynağı var bölgedeki diğer
bir Türk Cumhuriyeti olan Kırgızistan
ise Esasen dağlık coğrafi yapısı
nedeniyle hidrokaron kaynaklar açısından
Yoksun ama dünyanın önde gelen hidrolik
potansiyeline sahip
Orta Doğu ve Avrupa'nın sınırdaki
konumundan dolayı Türkiye dünyanın ana
enerji Ticaret merkezlerinden Biri
haline gelmenin planlarını kurdu Çünkü
Türkiye'nin coğrafi konumu üretici
doğalgaz ülkeleri ile tüketici Avrupa
ülkeleri arasındaki doğal bir köprü
olmasını sağlıyor Türkiye'nin
endüstriyel üretim kapasitesinin giderek
daha fazla artması beklendiğinden daha
fazla enerji kaynağına ihtiyaç duyuyor
Türkistan bir kafkasya'daki Türk
cumhuriyetleri ise Türkiye'nin enerji
tedarikine katkı yapabilecek en
güvenilir kaynak
ve silah tedar giderken Rusya devlet
başkanı Vladimir putinine yakın çalışma
ilişkilerini sürdürerek çatışmada aracı
rolünü üstlenmeye çalıştı putin'in
Ukrayna üzerinden ve Baltık Denizinin
altından geçen mevcut boru hatlarını
atlayarak Avrupalı müşterilere tedarik
sağlayabilecek yeni bir gaz Merkezi
oluşturma fikrinin destekledi Bunun yanı
sıra Türkmenistan'ın Türkiye'den
Azerbaycan'a uzanan mevcut bir boru
hattına bağlayabilecek yeni bir projeye
de destek verdi Evet böyle bir Bor hattı
Türkmenistan'dan Hazar Denizi üzerinden
Azerbaycan'a bağlayacak Türkmen
doğalgazının da Batı pazarlarını aynı
şekilde nakline yönelik çalışmalara
artık başlamamız gerekiyor aynı şekilde
Türkmen doğalgazının Batı pazarlarına
taşınması konusunda da çalışmalar
başlatılacak
gelelim Türkmen gazına trans Hazar boru
hattı projesi bölge ile ilgili yıllardır
perde arkasında konuşuldu ve en önemli
proje olarak konumlandırıldı Bu proje
hazar ve Türkmen'in enerjisinin Türkiye
üzerinden batıya taşınmasını hedefliyor
hayata geçerse hem bölge hem de Türkiye
çok büyük ekonomik gelir elde eder
Ayrıca uluslararası enerji piyasalarında
da söz hakkı doğmuş olur Türkmenistan
doğalgazı meselesi sadece Türkiye'nin
enerji arz Güvenliği ve maliyet
düşüklüğü sağlamayacak Türkiye ve
Türkmenistan'ın kendilerine Hasım
olabilecek ülkelere bağımlılığının
azaltılmasının yanı sıra 3 kardeş
ülkenin birbirleriyle Diğer mal ve
hizmetlerdeki ticaretini arttırılması
aynı zamanda 3 ülkenin de kalkınmasına
katkıda bulunacak Türk birliğine gidecek
yolda önemli mesafeler katedilmesinin de
en önemli ekonomik gelişmelerinden biri
olacak
Yıllar önce bu projeyi alternatif olarak
Rusya'nın Karadeniz'deki novorasis boru
hattı ve limana sunuldu Ancak bu yol hem
uzaktı hem de gelirin bir bölümünün bu
şirketleriyle paylaşılma zorunluluğu
vardı Azerbaycan Türkiye ve Türkmenistan
liderlerinin Türkmen gazının Avrupa'ya
taşınması konusundaki 300 zirvesinin
ardından ilk tepki Rusya'dan geldi
federasyon Konseyi temsilcisi
aleksanları başkenti Rusya'nın Hazar
Denizinin dibinden Türkmenistan'dan ve
Azerbaycan üzerinden Türkiye'ye giden
doğalgaz boru hattının yapılmasına izin
verilmeyeceğini söyledi russianaktör Bu
söylemlerinde denizin statüsüne ilişkin
yasal sözleşme ile savunuyor o zaman
hazar'ın statüsüne bakalım
petrol ve doğalgaz bakımından zengin
kaynaklara sahip Hazar Denizinin 20 yılı
aşkın süredir Tartışmalara sebep olan
yasal statüsü 2018'de belirlendi Hazar
akıysa olan 5 ülke Rusya İran Azerbaycan
Kazakistan ve Türkmenistan'ın liderleri
aktar Liman kentindeki zirvede 1996'dan
beri üzerinde çalışılan anlaşmayı
imzalayarak denizin hukuki statüsü
konusunda uzlaştı Sovyetler birliğinin
1991'de dağılmasından bu yana Hazar
Denizinin yasal strate tam olarak ortaya
konmamıştı Bu sebeple denize kıyısı olan
ülkeler zaman zaman madem kaynaklarının
mülkiyeti açısından da karşı karşıya
getirildi ancak anlaşmaya varılmasına
rağmen Rusya zaman zaman bu
anlaşmazlıkları yeniden ortaya
koyabiliyor
[Müzik]
hattı Rusya'nın Kuzey akım iki projesi
kadar büyük potansiyele sahip Bu proje
gerçekleşirse hazar ve Türkmen gazı
tanap'a bağlanarak Türkiye ve Avrupa
Birliğine taşınıyor ve Türk dünyasının
gerçek kalkınması modu doğuyor Ancak bu
proje yıllardır engelleniyor Türkmen'in
gazının Avrupa'ya taşınmasını üstlenen
Projenin bir küçüğü olan taraf ve Bakü
Ceyhan Tiflis sporu hattı ise Rusya'nın
engellemelerine ve bazı şartlarına
rağmen yapıldı Azerbaycan'ın nefes
alması bu projeyle doğrudan
bağlantılıydı Bir diğer örnek Kazakistan
batıya gaz ve petrol ihracatı konusunda
Rusya'ya alternatif olabileceğini
dillendirmişti ardından Rusya
Kazakistan'dan Avrupa'ya uzanan boru
hattını bakın bahanesiyle kapattı
sonrasında Rusya'dan bir teklif geldi bu
teklif Kazakistan bu seviye
Özbekistan'ın bir enerji Birliği kurması
teklifiydi ancak Rusya'nın Çin ve diğer
uzak doğu pazarlarından doğalgaz
satışını hızlandırmak için Kazakistan ve
Özbekistan'da bir doğalgaz Birliği kurma
planı bu iki Orta Asya ülkesinde siyasi
direnişle karşılaştı bunun kısmi
sebeplerinden biri Rusya'nın Ukrayna'da
yürüttüğü savaşla ilgili tedirginlik
Özbekistan Enerji Bakanlığı
Rusya'nın ilk kez Geçen hafta başında
açıkladığı önerisinde soğuk yaklaşarak
ülkesinin ekonomik çıkarları için
bağımsızlığını asla tehlikeye
atmayacağını söyledi Özbekistan enerji
bakanı Rum şeylerin nihai gaz Anlaşması
imzalansa bile bu bir birlik oluştuğu
anlamına gelmez Özbekistan'ın Rusya ile
sınırı yok Bu nedenle müzakereler komşu
Kazakistan üzerinden yürütülüyor bu
teknik bir sözleşme olur Birlik değil
ifadelerini kullandı
Kazakistan ve Özbekistan büyük bir
doğalgaz ihracatçısı olan Rusya ile
yapacakları gaz Birliği kapsamında
Rusya'dan uzanan mevcut boru hattından
yeterli miktarda gazetede hareket
edebilecek bu iki ülke Daha sonra kendi
topraklarından Türkmenistan'a uzanan bir
başka mevcut boru hattı aracılığıyla
gazı Çin'e satabilecek Rusya bu şekilde
Çin'e ve olası diğer uzak doğu
pazarlarına doğalgaz satışı yaparak yeni
bir gelir kaynağı elde etmiş olacak
Böylelikle Ukrayna'ya savaş açması
sonrası avrupa'nın uyguladığı
yaptırımlar nedeniyle kaybettiği enerji
satışlarını telafi edebilecek Ancak
putin'in bu önerisi Kazakistan ve
Özbekistan'da yoğun kamuoyu tepkisi ile
karşılaştı Bunun nedeni anlaşmanın
siyasi şartlara bağlı olabileceği
korkusu birçokları Rusya'nın Toprak elde
etme emelilerinin
Ukrayna dışına da taşınabileceğinden
endişe ediyor
tüm tecrübeleri gösteriyor ki kreminin
gazbirliği önerisinden bu ülkelerin elde
edeceği hiçbir kazanım yok kaybedeceği
ise çok şey var Rusya Türk
cumhuriyetlerinin stratejik kaynağı
sayesinde pozisyonunu güçlendirmek
istiyor Türk cumhuriyetlerinin yoğun
işbirlikleri ve doğalgaz zengini
Türkmenistan'a da aralarına katmaları
Rusya'ya Bir dereceye kadar karşı
koyabilmelerini kolaylaştırıyor bölgesel
işbirliği her ülkeye siyasi posta alıyor
ve hem Rusya hem de Çin'e karşı ellerini
güçlendiriyor Ben Nazlı ülkenin
dikkatinizi için teşekkür ediyorum ancak
Rusya'nın Çin ve diğer uzak doğu
pazarlarından doğalgaz satışını
hızlandırmak için Kazakistan ve
Özbekistan'la bir doğalgaz Birliği kurma
planı bu iki Orta Asya ülkesinde siyasi
direnişle karşılaştı