×

Nós usamos os cookies para ajudar a melhorar o LingQ. Ao visitar o site, você concorda com a nossa política de cookies.

image

Ζέη, Άλκη - Το καπλάνι της βιτρίνας, 1. Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια

1. Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια

1.Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια.

Η Κυριακή το χειμώνα είναι η πιο βαρετή μέρα. Θα 'θελα να ξέρω, αν όλα τα παιδιά του κόσμου περνούνε τόσο βαρετά, όσο η Μυρτώ κι εγώ. Το απόγευμα μάλιστα, όταν αρχίζει να σκοτεινιάζει νωρίς νωρίς, δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Απο το πρωί έχουμε παίξει, έχουμε τσακωθεί, ύστερα ξαναμονοιάσει, έχουμε διαβάσει —εγώ το «Δαβίδ Κόπερφηλδ» και η Μυρτώ τον «Τζακ» - και δε μένει πια τίποτα, μα τίποτα να κάνεις.

Ο μπαμπάς κι η μαμά, τις Κυριακές, παίζουν χαρτιά στο σπίτι του κυρίου Περικλή, που είναι διευθυντής του μπαμπά στην Τράπεζα. Η θεία Δέσποινα, η αδελφή του παππού, πάει επίσκεψη στις φίλες της κι η Σταματίνα, η υπηρέτρια, έχει έξοδο. Έτσι μένουμε τα κυριακάτικα απογεύματα στο σπίτι μόνες με τον παππού. Αν είναι καλός καιρός, ο παππούς μας πάει περίπατο κι ύστερα, μόλις σκοτεινιάσει, γυρνάμε πίσω. Τότε αρχίζει η μεγάλη βαρεμάρα. Ο παππούς κλείνεται στο γραφείο του, με τους «αρχαίους» του. Έτσι λέμε, με την αδελφή μου τη Μυρτώ, τα βιβλία του παππού, γιατί είναι όλα Αρχαία Ελληνικά.

Εμείς πάμε στην τζαμωτή βεράντα και κοιτάμε τη θάλασσα. Όταν έχει τρικυμία, τα κύματα σπάνε στους βράχους, πιτσιλάνε τα τζάμια κι έτσι όπως κυλάνε οι στάλες απάνω τους μοιάζουν με δάκρυα. Τότε είναι που συλλογιζόμαστε τις πιο θλιβερές ιστορίες. Τάχατες πως πέθανε ο μπαμπάς, η μαμά ξαναπαντρεύτηκε κι ο πατριός μας είναι πιο κακός και από του Δαβίδ Κόπερφηλδ.

Η πάλι σκεφτόμαστε, πως ο παππούς είναι ένας φτωχός ζητιάνος και μείς ντυμένες κουρέλια, γυρίζουμε μαζί του μέσα στο κρύο και ζητιανεύουμε, από πόρτα σε πόρτα, ψωμί. Καθετί που συλλογιζόμαστε, του δίνουμε και τίτλο, λες και είναι ολόκληρο παραμύθι.

Τούτη όμως την Κυριακή είχαμε τόσο βαρεθεί, που σαν είπα στη Μυρτώ να παίξουμε « Ο παππούς ζητιάνος», μου απάντησε πως πιο σαχλή ιστορία δεν είχαμε ξανασκεφτεί. Καθίσαμε κάμποση ώρα μουτρωμένες και ύστερα πήρε καθεμιά ένα τζαμάκι για δικό της και είπαμε, σ' όποιο πέσουν οι πιο πολλές σταγόνες εκείνη θα κερδίσει. Επειδή όμως κέρδιζα συνέχεια εγώ, η Μυρτώ είπε πάλι, πως πιο κουτό παιχνίδι δεν ξαναπαίξαμε.

- Δε φτιάχνουμε μια ιστορία για το καπλάνι; έκαμα, μα το μετάνιωσα αμέσως, πριν καλοτελειώσω τη φράση μου και μούδιασα.

- Σα δεν ντρέπεσαι! Αυτό μονάχα σου λέω, αγρίεψε η Μυρτώ. Έχεις τόσο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου, που νομίζεις πως μπορείς να φτιάχνεις ιστορίες για το καπλάνι!

Ίσως να 'χε δίκιο. Γιατί, για το καπλάνι, που είναι βαλσαμωμένο μέσα σε μια βιτρίνα κάτω στο μεγάλο σαλόνι, μονάχα ο ξάδελφός μας ο Νίκος ξέρει να διηγιέται. Ο Νίκος μένει στην Αθήνα και σπουδάζει χημικός στο Πανεπιστήμιο. Κάθε καλοκαίρι έρχεται στο νησί και πηγαίνει μαζί μας εξοχή.

Μπορεί, βέβαια, η θεία Δέσποινα να έλεγε, πως το σκότωσε το καπλάνι ο άντρας της, γιατί περνούσε κολυμπώντας από την Τουρκία και έτρωγε τα πρόβατα στο νησί - αυτό όμως είναι ιστορία για τους μεγάλους και κανένα παιδί δεν την πιστεύει. Ο Νίκος ξέρει ένα θαυμαστό παραμύθι για το καπλάνι της βιτρίνας, που δεν τελειώνει ποτέ και κάθε καλοκαίρι το συνεχίζει.

Είχε σκοτεινιάσει για καλά. Η θάλασσα δεν ξεχώριζε μήτε τα κύματα. Μονάχα ακούγαμε ένα «παφ» και γέμιζαν ξαφνικά τα τζάμια δάκρυα. Ο δρόμος έξω ήτανε έρημος. Τότε πήγαινα να πιστέψω, πως το νησί μας άδειαζε τις χειμωνιάτικες Κυριακές, οι άνθρωποι έφευγαν κάπου μακριά κι απόμενε μόνο η τζαμωτή βεράντα με μας τις δυο, που, θαρρείς, έπλεε μέσα στην αφρισμένη θάλασσα.

- Σα δεν ντρέπεσαι, ξανάπε η Μυρτώ.

Κατάλαβα πως το 'λεγε πιο πολύ για να ξαναπιάσουμε κουβέντα, έστω κι αν ήτανε για να τσακωθούμε. Κι εγώ έψαχνα αφορμή να πάω κοντά της, γιατί ήτανε πολύ σκοτεινά και φοβόμουνα. Τότε ακούστηκαν τραγουδιστά τα μαγικά λόγια: ΠΑ ΒΟΥ ΓΑ ΔΕ ΚΕ ΖΩ ΝΗ...

Ήτανε ο παππούς, που σαν τέλειωνε τη μελέτη του, έψελνε σε μια παράξενη γλώσσα που τη λένε Βυζαντινή. Η Μυρτώ κι εγώ, άμα θέλαμε να κάνουμε τις σπουδαίες στ' άλλα παιδιά, μιλούσαμε τάχα, μεταξύ μας, μια ξένη γλώσσα. Έλεγε η μια: ΠΑ ΒΟΥ ΓΑ και απαντούσε η άλλη: ΔΕ ΚΕ ΖΩ ΝΗ. Τότε κείνα μας ρωτούσανε: «Μα τι γλώσσα μιλάτε;». Εμείς απαντούσαμε καμαρωτά: «Δεν καταλαβαίνετε; Βυζαντινά».

Ο παππούς ήρθε στην τζαμωτή και μας πήρε να πάμε στην τραπεζαρία. Μας έσπασε καρύδια και μας έδωσε να τα φάμε με μέλι. Όταν η Μυρτώ ζήτησε και τρίτη φορά να της γεμίσει το πιατάκι, ο παππούς της είπε:

— Μυρτώ, τι προτιμάς; Κι άλλα καρύδια η να σου διηγηθώ ένα μύθο;

— Φυσικά, καρύδια! απάντησε εκείνη. Αφού ο μύθος δεν τρώγεται!

Παράξενος που είναι ο παππούς μας! Δε μοιάζει με τους παππούδες των άλλων παιδιών. Ψηλός ψηλός, περπατάει κρατώντας ένα καλάμι αντί μπαστούνι, χωρίς να καμπουριάζει καθόλου τη ράχη του. Όλοι στο νησί τον λένε «Ο ΣΟΦΟΣ».

Ξέρει όλο τον Όμηρο απέξω. Ποτέ δε μας λέει παραμύθια για δράκους και βασιλιάδες, παρά μύθους για τους αρχαίους θεούς και θρύλους, για τους ήρωες. Καμιά φορά πιστεύω πως ο παππούς είναι αρχαίος Έλληνας, δεν τολμώ όμως ούτε στη Μυρτώ να το πω, γιατί θα μου απαντήσει: «Σαχλαμάρες».

— Λοιπόν, τι θα κάνετε τώρα; ρώτησε ο παππούς, αφού τελειώσαμε με τα καρύδια.

Εμείς δεν είπαμε τίποτα, γιατί, αν του λέγαμε πως θέλαμε να παίξουμε μαζί του τόμπολα, εκείνος θα μας απαντούσε: «Να σας πω καλύτερα ένα μύθο. Τόμπολα παίζετε και με τη Σταματίνα».

— Λοιπόν, θα σας πω ένα μύθο, είπε ο παππούς κι άρχισε την ιστορία του Δαίδαλου και του Ίκαρου.

«...Ο Ίκαρος, με τα φτερά που του έφτιαξε ο πατέρας του ο Δαίδαλος, άρχισε να πετά σαν πουλί. Μα πέταξε τόσο ψηλά, σχεδόν κοντά στον ήλιο, κι έλιωσε το κερί που μ' αυτό ήτανε κολλημένα τα φτερά του. Έτσι έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε. Γι' αυτό το πέλαγος, όπου έπεσε, λέγεται Ικάριον...».

Μέσα στο Ικάριον πέλαγος είναι το νησί μας. Τι μικρό που φαίνεται πάνω στην υδρόγειο! Σαν μία μικρή τελεία. Πέρα, τ' άλλα νησιά, κι ύστερα ολόκληρη η Ελλάδα κι οι άλλες χώρες απέραντες.

Τι όμορφα που θα 'ναι να βάζεις δυο φτερά στην πλάτη σου και να πετάς! Να 'ναι, ας πούμε, μια βαρετή Κυριακή κι εσύ να λες: Δε βάζω τα φτερά μου να πεταχτώ, μια στιγμή, στην Ιαπωνία η στην Κίνα η στην Αφρική, να δω αν τα Γιαπωνεζάκια, τα Κινεζάκια και τα Αραπάκια περνούνε κι αυτά βαρετές Κυριακές; Να δω αν παίζουνε σαν και μας κουτσό, σκοινάκι, πεντόβολα;

- Μπορεί στ' αλήθεια, παππού, να πετάξει καμιά φορά ο άνθρωπος; ρώτησα.

- Σαχλαμάρες! πρόλαβε ν' απαντήσει η Μυρτώ.

Μα ο παππούς δεν την άφησε να συνεχίσει.

- Μπορεί, άμα περάσουν πενήντα, ίσως εκατό χρόνια, να γίνει κι αυτό. Τώρα έχομε Γενάρη του 1936, και ίσως ως το Γενάρη του 1986 οι άνθρωποι να πετάνε, σαν τον Ίκαρο, κοντά στον ήλιο χωρίς όμως να ξεκολλάνε τα φτερά τους.

- Ούουου, ως τότε τι να το κάνουμε, λέει η Μυρτώ. Εμείς πια θα είμαστε γριές κι έτσι κι αλλιώς δε θα μπορούμε να πετάμε.

Ο παππούς τη μάλωσε πως είναι εγωίστρια. Αν, λέει, σκεφτόντανε έτσι όλοι, δε θα 'χε γίνει καμιά ανακάλυψη στον κόσμο. Οι επιστήμονες θα λέγανε: Γιατί να κουραζόμαστε να βρούμε τούτο η εκείνο, αφού ώσπου να τελειοποιηθεί η εφεύρεσή μας εμείς θα είμαστε γέροι η θα 'χουμε πεθάνει.

- Αλλά οι επιστήμονες, κυρία Μυρτώ, συνέχισε ο παππούς, σκέφτονται την ανθρωπότητα κι όχι τον εαυτό τους. Οι ίδιοι μπορεί να μην υπάρχουν, αλλά το όνομά τους μένει αθάνατο.

- Θα 'θελα να γίνω εφευρέτης, λέει η Μυρτώ.

- Αν οι... εφευρέτες ξέρανε τόσο άσχημα την προπαίδεια, όπως εσύ, της πέταξε ο παππούς, δε θα γινότανε καμιά εφεύρεση στον κόσμο.

Δε φανταζόμασταν πως θα τέλειωνε τόσο άσχημα η Κυριακή. Ο παππούς άρχισε να ρωτάει τη Μυρτώ το 7X7 κι εκείνη, θαρρείς το έκανε επίτηδες, κι όλο τα μπέρδευε. Επέμενε μάλιστα τόσο, πως 7X8 κάνει 46 - ενώ ο παππούς έλεγε 56 — που έκανε τον παππού να θυμώσει.

- Αν δε μάθεις την προπαίδεια απέξω κι ανακατωτά, δε θα πας ποτέ σου σε αληθινό σχολείο, είπε ο παππούς και μας έστειλε να κοιμηθούμε.

Εγώ πηγαίνω στη δεύτερη τάξη και η Μυρτώ στην τέταρτη. Δεν πηγαίνουμε όμως σχολείο, μας κάνει ο παππούς μάθημα στο σπίτι. Κάθε χρόνο δίνουμε εξετάσεις, σαν «διδαχθείσες κατ' οίκον» και περνούμε τις τάξεις. Σε δημόσιο σχολείο δε θέλουν να μας στείλουν γιατί εκεί, λέει ο παππούς, είναι τόσα παιδιά σε κάθε τάξη, που μπορεί να περάσει μισός χρόνος και να μη σε σηκώσουν για μάθημα. Είναι και το ιδιωτικό σχολείο του κυρίου Καρανάση στη γειτονιά μας μα αυτό, λέει ο μπαμπάς, δεν είναι «για το βαλάντιό μας».

Όταν πέσαμε πια στα κρεβάτια μας να κοιμηθούμε, άρχισε η Μυρτώ να λέει, πως εγώ έφταιγα και την κατσάδιασε ο παππούς για την προπαίδεια: που ρώτησα, αν θα μπορέσει στ' αλήθεια να πετάξει ο άνθρωπος. Που να το 'ξερα πως, για να πετάξει ο άνθρωπος, χρειάζεται κανείς να ξέρει την προπαίδεια απέξω κι ανακατωτά κι έτσι θα θυμότανε ο παππούς να ρωτήσει τη Μυρτώ;

Μπορούσε, όμως, ποτέ Κυριακάτικα να πάνε όλα καλά; Αν πηγαίναμε σχολείο, θα μας άρεσε η Κυριακή, που θα μέναμε στο σπίτι. Ενώ τώρα...

- Αχ, να πηγαίναμε σχολείο; λέω δυνατά.

Μα η Μυρτώ έχει κουκουλωθεί από το κεφάλι και κάνει πως δεν ακούει. Τότε είπα ακόμα πιο δυνατά:

- ΕΥ- ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ;

- ΛΥ-ΠΟ, ΛΥ-ΠΟ, απάντησε εκείνη πεισμωμένα, κάτω από τα σκεπάσαμτα.

Αυτά δεν ήτανε βυζαντινά, αλλά μια δική μας γλώσσα, που μόνο οι δυό μας την καταλαβαίναμε. ΕΥ-ΠΟ, θα πει: πολύ ευχαριστημένη. ΛΥ-ΠΟ: πολύ λυπημένη. Αν δεν το ρωτούσαμε κάθε βράδυ η μια στην άλλη, δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε. Δεν ξέρω γιατί, τις Κυριακές σχεδόν πάντα απαντούσαμε: ΛΥ-ΠΟ, ΛΥ-ΠΟ;

Να 'χα τώρα φτερά σαν του Ίκαρου, θα μπορούσα να πέταγα από χώρα σε χώρα και να ρώταγα όλα τα παιδιά του κόσμου: ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ;

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

1. Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια |||||||table de multiplication the|boring|Sundays||Icarus|||arithmetic |chatas||||||tabuada Te|nudne|niedziele|ten|Ikar|i|ta|tabliczka mnożenia 1\. Langweilige Sonntage, Ikarus und Propädie 1\. Boring Sundays, Icarus and multiplication tables 1. Domingos aburridos, Ícaro y prepedicina 1\. Les dimanches ennuyeux, Icare et la propédie 1. Le domeniche noiose, Icaro e la prepedicina 1\. Domingos chatos, Ícaro e propaedia 1. Sıkıcı Pazarlar, İkarus ve prepedisin 1. 无聊的周日、伊卡洛斯和传播 1. Nudne niedziele, Ikar i tabliczka mnożenia

1.Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια. |boring|Sundays||Icarus|||multiplication table Te|nudne|niedziele|ten|Ikar|i|ta|tabliczka mnożenia 1\. Langweilige Sonntage, Ikarus und Propaganda. 1. The boring Sundays, Icarus and propaedia (multiplication tables). 1.Nudne niedziele, Ikar i tabliczka mnożenia.

Η Κυριακή το χειμώνα είναι η πιο βαρετή μέρα. |Sonntag||||||| |||||||boring| Niedziela|Niedziela|w|zimie|jest|najbardziej|najbardziej|nudna|dzień Der Sonntag im Winter ist der langweiligste Tag. Sunday in winter is the most boring day. Le dimanche en hiver est le jour le plus ennuyeux. Domingo no inverno é o dia mais chato. Niedziela zimą jest najbardziej nudnym dniem. Θα 'θελα να ξέρω, αν όλα τα παιδιά του κόσμου περνούνε τόσο βαρετά, όσο η Μυρτώ κι εγώ. |I would|||||||||spend|so|boringly|||Myrto|| (czasownik modalny)|chciałbym|(partykuła czasownikowa)|wiedzieć|czy|wszystkie|(artykuł określony)|dzieci|(przyimek)|świata|spędzają|tak|nudno|jak|(artykuł określony)|Myrto|i|ja Ich würde gerne wissen, ob alle Kinder auf der Welt so langweilig sind wie Myrto und ich. I would like to know if all the children in the world are as bored as Myrto and I. J'aimerais savoir si tous les enfants du monde s'ennuient autant que Myrto et moi. Eu gostaria de saber se todas as crianças do mundo estão se divertindo tanto quanto Myrto e eu. Chciałbym wiedzieć, czy wszystkie dzieci na świecie nudzą się tak bardzo, jak Myrto i ja. Το απόγευμα μάλιστα, όταν αρχίζει να σκοτεινιάζει νωρίς νωρίς, δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. |afternoon|indeed||||gets dark||||||| To|popołudnie|rzeczywiście|kiedy|zaczyna|partykuła|ściemniać|wcześnie|wcześnie|nie|wiemy|co|partykuła|robimy Tatsächlich wissen wir am Nachmittag, wenn es früh morgens dunkel wird, nicht, was wir tun sollen. And in the afternoon, when it starts to get dark early, we don't know what to do Même l'après-midi, quand il commence à faire nuit tôt, on ne sait pas quoi faire. Mesmo à tarde, quando começa a escurecer cedo, não sabemos o que fazer. Popołudniu, gdy zaczyna się ściemniać wcześnie, nie wiemy, co robić. Απο το πρωί έχουμε παίξει, έχουμε τσακωθεί, ύστερα ξαναμονοιάσει, έχουμε διαβάσει —εγώ το «Δαβίδ Κόπερφηλδ» και η Μυρτώ τον «Τζακ» - και δε μένει πια τίποτα, μα τίποτα να κάνεις. ||||||se disputé|ensuite|réconcilié|||||||||||||||||||| ||||played||argued||made up|||||David|Copperfield|||Myrto||Jack|||||nothing at all|||| ||||||discutido|||||||||||||||||||||| Od|to|rano|mamy|grali|mamy|pokłócili się|potem|znowu się pogodzili|mamy|przeczytali|ja|to|Dawid|Copperfield|i|ona|Myrto|ten|Jack|i|nie|zostaje|już|nic|ale|nic|do|zrobić Am Morgen haben wir gespielt, wir haben gekämpft, dann haben wir überlegt, wir haben gelesen - ich "David Copperfield" und Myrto "Jack" - und es gibt nichts mehr, aber nichts zu tun. Since the morning we have played, we have quarrelled , then we have reconciled , we have read - I "David Copperfield" and Myrto "Jack" - and there is nothing left but nothing to do. Le matin, nous avons joué, nous nous sommes battus, puis nous nous sommes retrouvés seuls, nous avons lu - moi "David Copperfield" et Myrtle "Jack" - et il n'y a plus rien, mais rien à faire. De manhã jogamos, brigamos, depois ficamos sozinhos de novo, lemos - eu "David Copperfield" e Myrtle "Jack" - e não há mais nada, mas nada a fazer. Od rana graliśmy, pokłóciliśmy się, potem znowu się pogodziliśmy, czytaliśmy — ja "David Copperfield" a Mirtó "Jacka" - i nie zostaje już nic, absolutnie nic do zrobienia.

Ο μπαμπάς κι η μαμά, τις Κυριακές, παίζουν χαρτιά στο σπίτι του κυρίου Περικλή, που είναι διευθυντής του μπαμπά στην Τράπεζα. ||||||||||||des Herrn||||Direktor|||| ||||||Sundays||cards|||"his"|Mr.|Pericles|||manager|||| (nieprzetłumaczalne)|tata|i|(nieprzetłumaczalne)|mama|(nieprzetłumaczalne)|niedziele|grają|w karty|w|domu|(zaimek dzierżawczy)|pana|Periklesa|który|jest|dyrektorem|(zaimek dzierżawczy)|taty|w|Banku Sonntags spielen Papa und Mama im Haus von Mr. Pericles, Papas Manager bei der Bank, Karten. On Sundays, dad and mom play cards at the house of Mr. Pericles, who is Dad's manager at the Bank. Le dimanche, papa et maman jouent aux cartes chez M. Périclès, qui est le gérant de papa à la Banque. Tata i mama w niedziele grają w karty w domu pana Periklesa, który jest szefem taty w banku. Η θεία Δέσποινα, η αδελφή του παππού, πάει επίσκεψη στις φίλες της κι η Σταματίνα, η υπηρέτρια, έχει έξοδο. ||||||||||||||||servante||sortie |aunt|Despoina||||||visit||her friends||||Stamatina||maid||exit Ta|ciotka|Despina|siostra|brata|dziadka|dziadek|idzie|w odwiedziny|do|przyjaciółek|jej|i|ta|Stamatina|ta|służąca|ma|wyjście Tante Despina, die Schwester des Großvaters, besucht ihre Freunde und Stamatina, das Dienstmädchen, hat eine Verabredung. Aunt Despina, grandfather's sister, goes to visit her friends and Stamatina, the maid, has an outing. Tante Despina, la sœur du grand-père, va rendre visite à ses amis et Stamatina, la bonne, a une sortie. Tia Despina, irmã do avô, vai visitar os amigos e Stamatina, a empregada, tem uma saída. Ciocia Despina, siostra dziadka, odwiedza swoje przyjaciółki, a Stamatina, służąca, ma wolne. Έτσι μένουμε τα κυριακάτικα απογεύματα στο σπίτι μόνες με τον παππού. |||dimanches||||||| |we stay|the|Sunday|afternoons|||alone||| Tak|zostajemy|(artykuł określony)|niedzielne|popołudnia|w|domu|same|z|(artykuł określony)|dziadkiem So verbringen wir die Sonntagnachmittage allein zu Hause mit meinem Großvater. So we spend the Sunday afternoons at home alone with my grandfather. Nous passons donc les dimanches après-midi seuls à la maison avec papy. Então passamos as tardes de domingo em casa sozinhos com o vovô. Tak więc w niedzielne popołudnia zostajemy w domu same z dziadkiem. Αν είναι καλός καιρός, ο παππούς μας πάει περίπατο κι ύστερα, μόλις σκοτεινιάσει, γυρνάμε πίσω. |||||grandfather|||for a walk||"then"||gets dark|we return| Jeśli|jest|ładna|pogoda|dziadek|dziadek|nas|idzie|na spacer|i|potem|jak tylko|ściemni|wracamy|z powrotem Bei schönem Wetter geht unser Großvater spazieren und dann, sobald es dunkel wird, gehen wir zurück. If the weather is good, our grandfather goes for a walk and then, as soon as it gets dark, we go back. S'il fait beau, notre grand-père va se promener et dès qu'il fait noir, nous rentrons. Jeśli jest ładna pogoda, dziadek zabiera nas na spacer, a potem, gdy tylko się ściemni, wracamy do domu. Τότε αρχίζει η μεγάλη βαρεμάρα. ||||ennui |begins||great|boredom ||||tédio Wtedy|zaczyna|ta|wielka|nuda Dann beginnt die große Langeweile. Then begins the great boredom. Commence alors le grand ennui. Wtedy zaczyna się wielka nuda. Ο παππούς κλείνεται στο γραφείο του, με τους «αρχαίους» του. |grandfather|shuts himself in||office|||his|ancient texts| Dziadek|dziadek|zamyka się|w|biurze|jego|z|swoimi|starożytnymi|jego Der Großvater ist mit seinen "Alten" in seinem Büro eingesperrt. Grandfather closes himself in his office with his "ancients". Le grand-père s'enferme dans son bureau, avec ses « anciens ». Dziadek zamyka się w swoim biurze z swoimi "starożytnościami". Έτσι λέμε, με την αδελφή μου τη Μυρτώ, τα βιβλία του παππού, γιατί είναι όλα Αρχαία Ελληνικά. |"we call"||||||Myrto||books||||"are"||Ancient Greek texts| Tak|mówimy|z|tą|siostrą|moją|tą|Myrtą|te|książki|dziadka|dziadka|ponieważ|są|wszystkie|Starożytne|Greckie So sagen wir bei meiner Schwester Myrto die Bücher meines Großvaters, weil sie alle altgriechisch sind. That's what my sister Myrto and I call my grandfather's books, because they are all Ancient Greek. C'est comme ça qu'on dit, avec ma sœur Myrto, les livres de mon grand-père, parce qu'ils sont tous en grec ancien. Tak mówimy z moją siostrą Myrtą o książkach dziadka, ponieważ wszystkie są w języku starożytnej greki.

Εμείς πάμε στην τζαμωτή βεράντα και κοιτάμε τη θάλασσα. |||jardin||||| "We"||to the|glass-enclosed|veranda||we look at||sea My|idziemy|na|oszkloną|weranda|i|patrzymy|na|morze Wir gehen auf die Glasterrasse und schauen aufs Meer. We go to the glass terrace and look at the sea. Nous allons dans la véranda vitrée et regardons la mer. Idziemy na zadaszony taras i patrzymy na morze. Όταν έχει τρικυμία, τα κύματα σπάνε στους βράχους, πιτσιλάνε τα τζάμια κι έτσι όπως κυλάνε οι στάλες απάνω τους μοιάζουν με δάκρυα. ||tempête||||||éclaboussent||||||coulent||gouttes||||| "When"||stormy sea||waves|break against||rocks|splash on||windows||||roll||drops|on|them|they look||tears kiedy|ma|burza|te|fale|łamią|na|skały|chlapną|te|szyby|i|tak|jak|toczą się|te|krople|na|nich|wyglądają|jak|łzy Wenn es stürmt, brechen die Wellen an den Felsen, bespritzen die Fenster und wenn die Tropfen darüber rollen, sehen sie aus wie Tränen. When there is a storm, the waves break on the rocks, splashing the windows and as the drops roll over them, they look like tears. Quand il y a une tempête, les vagues se brisent sur les rochers, elles éclaboussent les fenêtres et la façon dont les gouttes roulent sur elles ressemblent à des larmes. Kiedy jest burza, fale rozbijają się o skały, chlapną w szyby, a krople spływające po nich przypominają łzy. Τότε είναι που συλλογιζόμαστε τις πιο θλιβερές ιστορίες. |||nous réfléchissons|||tristes| |||reflect on|||sad| Wtedy|jest|które|rozważamy|te|najbardziej|smutne|historie Da denken wir an die traurigsten Geschichten. That's when we contemplate the saddest stories. C'est alors que nous réfléchissons aux histoires les plus tristes. Wtedy rozmyślamy o najsmutniejszych historiach. Τάχατες πως πέθανε ο μπαμπάς, η μαμά ξαναπαντρεύτηκε κι ο πατριός μας είναι πιο κακός και από του Δαβίδ Κόπερφηλδ. Tachates||||||||||beau-père||||||||| supposedly||||dad|||remarried|||stepfather||||bad||||David|Copperfield podobno|jak|umarł|tata|tata|mama|mama|powtórnie wyszła za mąż|i|nasz|ojczym|nas|jest|bardziej|zły|i|od|Davida|Dawida|Copperfield Kurz nachdem Dad gestorben war, heiratete Mom wieder und unser Vater ist noch schlimmer als David Copperfield. As soon as dad died, mom remarried, and our stepfather is meaner than David Copperfield. Malheureusement, papa est mort, maman s'est remariée et notre beau-père est pire que David Copperfield. Podobno tata umarł, mama się powtórnie ożeniła, a nasz ojczym jest gorszy niż David Copperfield.

Η πάλι σκεφτόμαστε, πως ο παππούς είναι ένας φτωχός ζητιάνος και μείς ντυμένες κουρέλια, γυρίζουμε μαζί του μέσα στο κρύο και ζητιανεύουμε, από πόρτα σε πόρτα, ψωμί. nous||||||||pauvre|mendiant||||en haillons||||||||mendions||||| we|again|we are thinking|||grandfather|||poor|beggar||we|dressed|in rags|we turn|||||||begging|||||bread To|znowu|myślimy|że|dziadek|dziadek|jest|jednym|biednym|żebrakiem|i|my|ubrane|w łachmanach|chodzimy|razem|z nim|w|w|zimno|i|żebrze|od|drzwi|do|drzwi|chleb Oder wir denken wieder, dass der Großvater ein armer Bettler ist, und wir gehen in Lumpen gekleidet mit ihm in die Kälte zurück und betteln von Tür zu Tür um Brot. Again we think that grandpa is a poor beggar and we, dressed in rags, wander with him in the cold and beg from door to door for bread. A nouveau nous pensons que le grand-père est un pauvre mendiant et nous, vêtus de haillons, nous promenons avec lui dans le froid et mendions, de porte en porte, du pain. Albo znów myślimy, że dziadek jest biednym żebrakiem, a my w łachmanach, chodzimy z nim w zimnie i żebrzemy, od drzwi do drzwi, o chleb. Καθετί που συλλογιζόμαστε, του δίνουμε και τίτλο, λες και είναι ολόκληρο παραμύθι. tout||nous réfléchissons||||||||| Everything|that|we contemplate||we give it|a|title|you say|as if|||fairy tale Wszystko|co|myślimy|temu|dajemy|i|tytuł|mówisz|i|jest|całym|bajką Alles, woran wir denken, geben wir ihm einen Titel, als wäre es ein ganzes Märchen. Everything we ponder, we give it a title, as if it were a whole fairy tale. Tout ce que nous contemplons, nous lui donnons un titre, comme s'il s'agissait de tout un conte de fées. Każdą rzecz, którą rozważamy, nadajemy tytuł, jakby to była cała bajka.

Τούτη όμως την Κυριακή είχαμε τόσο βαρεθεί, που σαν είπα στη Μυρτώ να παίξουμε « Ο παππούς ζητιάνος», μου απάντησε πως πιο σαχλή ιστορία δεν είχαμε ξανασκεφτεί. |||||||||||||||||||||stupide|||| this|but|||||bored|||||Myrto||play||grandpa|beggar||answered||more|silly||||thought of again ta|ale|tę|niedzielę|mieliśmy|tak|znudzeni|że|kiedy|powiedziałem|do|Myrtos|żeby|zagraliśmy|Dziadek|dziadek|żebrak|mi|odpowiedziała|że|bardziej|głupia|historia|nie|mieliśmy|znowu wymyślili Aber an diesem Sonntag waren wir so gelangweilt, dass, als ob ich Myrto sagte, er solle "The Beggar Grandpa" spielen, er antwortete, dass wir nie an eine sicherere Geschichte gedacht hätten. However, this Sunday we were so bored that when I suggested to Myrto to play 'The beggar grandpa', she replied that we had never thought of a more silly story. Mais ce dimanche on s'ennuyait tellement, que quand j'ai dit à Myrto de jouer "Le grand-père mendiant", elle m'a répondu qu'on n'avait jamais pensé à une histoire plus bête. Jednak w tę niedzielę tak się znudziłyśmy, że kiedy powiedziałam Myrtos, żebyśmy zagrały w „Dziadek żebrak”, odpowiedziała, że nie wymyśliłyśmy głupszej historii. Καθίσαμε κάμποση ώρα μουτρωμένες και ύστερα πήρε καθεμιά ένα τζαμάκι για δικό της και είπαμε, σ' όποιο πέσουν οι πιο πολλές σταγόνες εκείνη θα κερδίσει. |pas mal de||sourires||||||verre||||||||||||gouttes||| we sat|a good while|hour|sullen|||took|each||small glass|||||||whichever|falling||||drops|||win Usiedliśmy|sporo|godzinę|z ponurymi minami|i|potem|wzięła|każda|jeden|słoiczek|dla|własny|jej|i|powiedzieliśmy|do|któremu|spadną|te|najwięcej|wiele|kropli|ona|będzie|zwyciężyć Wir saßen eine Weile mürrisch da und dann nahm jeder von ihnen ein Glas von ihrem und wir sagten, wer die meisten Tropfen bekommt, gewinnt. We sat sulking for a while and then each took a jar for her own and we said, whichever one had the most drops she would win. Nous nous sommes assis un moment à bouder puis chacun de nous a pris un verre pour le sien et nous avons dit, celui qui aura le plus de gouttes gagnera. Siedziałyśmy przez dłuższy czas z niezadowolonymi minami, a potem każda wzięła sobie po jednym słoiczku i powiedziałyśmy, że ta, na którą spadnie najwięcej kropli, wygra. Επειδή όμως κέρδιζα συνέχεια εγώ, η Μυρτώ είπε πάλι, πως πιο κουτό παιχνίδι δεν ξαναπαίξαμε. |||||||||||bête||| ||I was winning||I||Myrto|||||foolish|||we played again Ponieważ|jednak|wygrywałem|ciągle|ja|ta|Myrto|powiedziała|znowu|że|bardziej|głupie|gra|nie|zagraliśmy Aber weil ich immer wieder gewann, sagte Myrto noch einmal, dass wir nie wieder ein dümmeres Spiel gespielt hätten. But because I was always winning, Myrto said again that this was the stupidest game we had ever played. Mais parce que j'ai continué à gagner, Myrto a encore dit, que nous n'avons plus jamais joué à un jeu plus stupide. Jednakże, ponieważ ciągle wygrywałam, Myrto znowu powiedziała, że to najgłupsza gra, w jaką kiedykolwiek grałyśmy.

- Δε φτιάχνουμε μια ιστορία για το καπλάνι; έκαμα, μα το μετάνιωσα αμέσως, πριν καλοτελειώσω τη φράση μου και μούδιασα. |nous faisons|||||tigre|j'ai fait|||||||||||je me suis figé |we make|||||tiger|I made|||I regretted it|immediately||finish|||||I froze Nie|tworzymy|jedną|historię|o|to|kaplan|powiedziałem|ale|to|żałowałem|natychmiast|zanim|dobrze skończę|to|zdanie|moje|i|zamarłem - Machen wir nicht eine Geschichte über die Kaplani? Das tat ich, aber ich bereute es sofort, bevor ich meinen Satz beendete und wie betäubt wurde. - Are we not making a story about the little tiger? I said, but I regretted it immediately, before I could finish my sentence, and I froze. - Może napiszemy jakąś historię o kaplanie? powiedziałam, ale od razu tego pożałowałam, zanim zdążyłam dokończyć zdanie i zamarłam.

- Σα δεν ντρέπεσαι! sa|| Sa||you ashamed jeśli|nie|wstydzisz się - Schäm dich! - If you're not ashamed! - Sanki utanmıyorsun da! - Nie wstydzisz się! Αυτό μονάχα σου λέω, αγρίεψε η Μυρτώ. |only|to you|I tell|got angry||Myrto To|tylko|tobie|mówię|wściekła się|ta|Myrto Ich erzähle dir nur das, knurrte Myrto. That's all I'm telling you, Myrto got angry. To tylko ci mówię, Myrto się wkurzyła. Έχεις τόσο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου, που νομίζεις πως μπορείς να φτιάχνεις ιστορίες για το καπλάνι! |||||||||||||||||tigre |||||||your||||||make||||tiger masz|tak|wielką|ideę|o|swój|siebie||że|myślisz|że|możesz||tworzyć|historie|o|to|kaplan Du hast so eine tolle Idee für dich, dass du denkst, du könntest Geschichten über Kaplani schreiben! You have such a great idea for yourself, that you think you can make stories about kaplani! Masz tak wysokie mniemanie o sobie, że myślisz, że możesz wymyślać historie o kaplanie!

Ίσως να 'χε δίκιο. ||he had|right Może|partykuła czasownikowa|miał|rację Vielleicht hatte er recht. Maybe he's right. Może miał rację. Γιατί, για το καπλάνι, που είναι βαλσαμωμένο μέσα σε μια βιτρίνα κάτω στο μεγάλο σαλόνι, μονάχα ο ξάδελφός μας ο Νίκος ξέρει να διηγιέται. ||||||balsamé|||||||||||||||||raconter Because|||the caplani|||stuffed||||display case||||living room|only||cousin||||||narrate Dlaczego|o|to|kaplan|który|jest|wypchany|w|w|jedną|witrynę|poniżej|w|dużym|salonie|tylko|nasz|kuzyn|nas|nasz|Nikos|wie|jak|opowiada Denn von der Kaplani, die unten im großen Wohnzimmer in einem Schaufenster einbalsamiert ist, weiß nur unser Cousin Nikos zu erzählen. Because, about the kaplani, which is embalmed in a shop window down in the big living room, only our cousin Nikos knows how to tell. Bo tylko nasz kuzyn Nikos potrafi opowiadać o kaplanie, który jest wypchany w witrynie w dużym salonie. Ο Νίκος μένει στην Αθήνα και σπουδάζει χημικός στο Πανεπιστήμιο. |||||||chimie|| ||||||studies chemistry|chemistry||University |||||||química|| (nie tłumaczone)|Nikos|mieszka|w|Atenach|i|studiuje|chemik|na|uniwersytecie Nikos lebt in Athen und studiert Chemie an der Universität. Nikos lives in Athens and is studying chemistry at the University. Nikos mieszka w Atenach i studiuje chemię na uniwersytecie. Κάθε καλοκαίρι έρχεται στο νησί και πηγαίνει μαζί μας εξοχή. |||||||||à la campagne ||comes|to the|island||goes||to the countryside|to the countryside Każde|lato|przyjeżdża|na|wyspę|i|idzie|z|nami|wieś Jeden Sommer kommt er auf die Insel und geht mit uns aufs Land. Every summer he comes to the island and goes with us to the countryside. Każde lato przyjeżdża na wyspę i spędza z nami czas na wsi.

Μπορεί, βέβαια, η θεία Δέσποινα να έλεγε, πως το σκότωσε το καπλάνι ο άντρας της, γιατί περνούσε κολυμπώντας από την Τουρκία και έτρωγε τα πρόβατα στο νησί - αυτό όμως είναι ιστορία για τους μεγάλους και κανένα παιδί δεν την πιστεύει. ||||||||||||||||||||||||moutons||||||||||||||| |of course||aunt|Aunt Despina||said|||it||the panther|the|her husband||because|was passing|swimming|||Turkey||was eating||the sheep||island|this||||||adults|||||| Może|oczywiście|ciotka||Despina|(partykuła czasownikowa)|mówiła|że|to|zabił|to|lamparta|mąż|mąż|jej|ponieważ|przechodził|pływając|z|(artykuł określony)|Turcję|i|zjadał|(artykuł określony)|owce|na|wyspie|to|ale|jest|historia|dla|(artykuł określony)|dorosłych|i|żadne|dziecko|nie|(artykuł określony)|wierzy Natürlich mag Tante Despina gesagt haben, dass ihr Mann sie getötet hat, weil er in der Türkei geschwommen ist und auf der Insel Schafe gegessen hat – aber dies ist eine Geschichte für Erwachsene und kein Kind glaubt sie. Of course, Aunt Despina may have said that her husband killed her because he was swimming in Turkey and eating sheep on the island - but this is a story for adults and no child believes it. Oczywiście, ciocia Despina mogła powiedzieć, że to mąż zabił kaplana, bo przepływał z Turcji i zjadał owce na wyspie - to jednak jest historia dla dorosłych i żadne dziecko w to nie wierzy. Ο Νίκος ξέρει ένα θαυμαστό παραμύθι για το καπλάνι της βιτρίνας, που δεν τελειώνει ποτέ και κάθε καλοκαίρι το συνεχίζει. |||||conte|||tigre|||||||||||continue ||||wonderful||||||showcase||||||||| (artykuł określony)|Nikos|wie|(artykuł nieokreślony)|cudowne|bajka|o|(artykuł określony)|kaplan|(przyimek)|witryny|które|nie|kończy|nigdy|i|każde|lato|(artykuł określony)|kontynuuje Nikos kennt eine wunderbare Geschichte über die Schaufensterseelsorge, die nie endet und die er jeden Sommer fortsetzt. Nikos knows a wonderful tale about the chaplaincy of the shop window, which never ends and he continues it every summer. Nikos zna wspaniałą bajkę o kaplanie z witryny, która nigdy się nie kończy i każdego lata ją kontynuuje.

Είχε σκοτεινιάσει για καλά. |s'était assombri|| |darkened||for good Miał|ściemniało|na|dobre Es wurde endgültig dunkel. It was getting dark for good. Hava iyice kararıyordu. Zrobiło się naprawdę ciemno. Η θάλασσα δεν ξεχώριζε μήτε τα κύματα. |||distinguait|ni|| |||distinguished|nor||waves Ta|morze|nie|rozróżniała|ani|te|fale Das Meer ragte nicht hervor oder die Wellen. The sea did not stand out or the waves. Morze nie odróżniało nawet fal. Μονάχα ακούγαμε ένα «παφ» και γέμιζαν ξαφνικά τα τζάμια δάκρυα. seulement||||||||| only|we heard||splash||filled|||windows|tears Tylko|słyszeliśmy|jedno|plusk|i|napełniały|nagle|te|okna|łzy Wir hörten nur ein "Hauchen" und Tränen füllten plötzlich die Fenster. We only heard a "puff" and tears suddenly filled the windows. Tylko słyszeliśmy «plask» i nagle szyby wypełniły się łzami. Ο δρόμος έξω ήτανε έρημος. |||was|deserted Droga|droga|na zewnątrz|była|pusta Die Straße draußen war menschenleer. The road outside was deserted. Droga na zewnątrz była pusta. Τότε πήγαινα να πιστέψω, πως το νησί μας άδειαζε τις χειμωνιάτικες Κυριακές, οι άνθρωποι έφευγαν κάπου μακριά κι απόμενε μόνο η τζαμωτή βεράντα με μας τις δυο, που, θαρρείς, έπλεε μέσα στην αφρισμένη θάλασσα. |||||||||||||||||||||veranda|||||||on dirait|naviguait|||écume| |||believe|||island||was emptying||winter|Sundays|||were leaving||||remained|||veranda|||||||seemed|was floating|||frothy|sea ||||||||||||||||||||||||||||parece|flutuava|||aflorada| Wtedy|szedłem|do|uwierzyć|że|to|wyspa|nas|opróżniało|te|zimowe|niedziele|ci|ludzie|wyjeżdżali|gdzieś|daleko|i|zostawała|tylko|ta|oszklona|weranda|z|nami|te|dwie|które||unosiła się|w|w|spienionej|morzu Dann wollte ich glauben, dass unsere Insel an Wintersonntagen leer sei, die Leute irgendwo in der Ferne abreisten und nur die gläserne Veranda von uns beiden übrig geblieben sei, die wagemutig in der schäumenden See segelten. Then I was going to believe that our island was empty on winter Sundays, people were leaving somewhere far away and only the glass veranda was left with the two of us, who, daringly, were sailing in the foamy sea. Wtedy zaczynałem wierzyć, że nasza wyspa pustoszała w zimowe niedziele, ludzie wyjeżdżali gdzieś daleko, a zostawał tylko zadaszony taras z nami dwiema, który, jakby, unosił się w spienionym morzu.

- Σα δεν ντρέπεσαι, ξανάπε η Μυρτώ. |||re-dis-le|| Sa||you are ashamed|said||Myrto jeśli|nie|wstydzisz się|powiedziała znowu|ta|Myrto - Als ob Sie sich nicht schämen, Myrto schon wieder. - As if you are not ashamed, Myrto again. - Sanki utanmıyormuşsun gibi, dedi Myrtle yine. - Jeśli się nie wstydzisz, powtórzyła Myrto.

Κατάλαβα πως το 'λεγε πιο πολύ για να ξαναπιάσουμε κουβέντα, έστω κι αν ήτανε για να τσακωθούμε. ||||||||reprendre||||||||se disputer |||it was saying||more|for||pick up|conversation|even||if|it was|||fight Zrozumiałem|że|to|mówił|bardziej|dużo|aby|(partykuła czasownikowa)|wznowiliśmy|rozmowę|chociaż|i|jeśli|był|aby|(partykuła czasownikowa)|pokłóciliśmy się Mir wurde klar, dass er es eher sagte, damit wir wieder anfangen konnten zu reden, auch wenn es um Streit ging. I realized that she was saying it more so that we could start talking again, even if it was to fight. Zrozumiałem, że mówiła to bardziej po to, abyśmy znów zaczęli rozmawiać, nawet jeśli miało to być po to, by się pokłócić. Κι εγώ έψαχνα αφορμή να πάω κοντά της, γιατί ήτανε πολύ σκοτεινά και φοβόμουνα. ||was looking for|a reason||||||it was||dark||I was afraid I|I|was looking for|excuse|to|go|near|her|because|was|very|dark|and|I was afraid Ich suchte auch eine Gelegenheit zu ihr zu gehen, weil es sehr dunkel war und ich Angst hatte. I was also looking for an occasion to go to her, because it was very dark and I was afraid. A ja szukałem okazji, by podejść do niej, bo było bardzo ciemno i się bałem. Τότε ακούστηκαν τραγουδιστά τα μαγικά λόγια: ΠΑ ΒΟΥ ΓΑ ΔΕ ΚΕ ΖΩ ΝΗ... ||chantant|||||||||| |were heard|loudly||magical||PA|Boo|GA||||NΗ Wtedy|usłyszano|głośno|te|magiczne|słowa|PA|VOU|GA|DE|KE|ZO|NI Dann wurden die Zauberworte gesungen: PA VOU GA DE KE ZO NI ... Then the magic words were sung: PA VOU GA DE KE ZO NI ... Wtedy usłyszano śpiewane magiczne słowa: PA VOU GA DE KE ZO NI...

Ήτανε ο παππούς, που σαν τέλειωνε τη μελέτη του, έψελνε σε μια παράξενη γλώσσα που τη λένε Βυζαντινή. |||||finissait||||il chantait|||||||| |||||finished||study||was chanting||||language||||Byzantine Greek Był|dziadek|dziadek|który|kiedy|kończył|jego|naukę|jego|śpiewał|w|jeden|dziwny|język|który|ją|nazywają|bizantyńskim Er war der Großvater, der, als ob er sein Studium beendet hätte, in einer fremden Sprache namens Byzantinisch sang. He was the grandfather, who, as if finishing his study, sang in a strange language called Byzantine. To był dziadek, który gdy kończył swoje studia, śpiewał w dziwnym języku, który nazywają bizantyjskim. Η Μυρτώ κι εγώ, άμα θέλαμε να κάνουμε τις σπουδαίες στ' άλλα παιδιά, μιλούσαμε τάχα, μεταξύ μας, μια ξένη γλώσσα. |||||||||les choses importantes|||||sûrement||||| |Myrto|||if|||do||important things||||we were speaking|supposedly||||| ||||||||||||||supostamente||||| Ta|Myrto|i|ja|jeśli|chcieliśmy|(partykuła)|zrobimy|te|ważne|w|inne|dzieci|mówiliśmy|niby|między|nami|jednym|obcym|językiem Myrto und ich, wenn wir Großes für die anderen Kinder tun wollten, haben wir schnell miteinander gesprochen, eine Fremdsprache. Myrto and I, if we wanted to do great things for the other children, we quickly spoke to each other, a foreign language. Myrto i ja, gdy chciałyśmy zrobić wrażenie na innych dzieciach, udawałyśmy, że rozmawiamy między sobą w obcym języku. Έλεγε η μια: ΠΑ ΒΟΥ ΓΑ και απαντούσε η άλλη: ΔΕ ΚΕ ΖΩ ΝΗ. |||PA|BOO|||answered|||||I live|I mówiła|ta|jedna|nie|wiem|dlaczego|i|odpowiadała|ta|druga|nie|i|żyję|tu Einer sagte: PA VOU GA und der andere antwortete: DE KE ZO NI. One said: PA VOU GA and the other answered: DE KE ZO NI. Jedna mówiła: PA VOU GA, a druga odpowiadała: DE KE ZO NI. Τότε κείνα μας ρωτούσανε: «Μα τι γλώσσα μιλάτε;». |eux||demandaient|||| |those||were asking|||| Wtedy|tamci|nas|pytali|Ale|jaką|językiem|mówicie Dann fragten sie uns: "Aber welche Sprache sprichst du?". Then they asked us: "But what language do you speak?". Wtedy pytali nas: «Ale jakim językiem mówicie?». Εμείς απαντούσαμε καμαρωτά: «Δεν καταλαβαίνετε; Βυζαντινά». |répondions|fièrement||| ||proudly|||Byzantine My|odpowiadaliśmy|z dumą|Nie|rozumiecie|bizantyjskie Wir antworteten stolz: „Verstehst du nicht? byzantinisch". We answered proudly: "Do not you understand? Byzantine ". My odpowiadaliśmy z dumą: «Nie rozumiecie? Bizantyjskim».

Ο παππούς ήρθε στην τζαμωτή και μας πήρε να πάμε στην τραπεζαρία. ||||jardinière||||||| |grandfather|||jacket|||||go||dining room Dziadek|dziadek|przyszedł|do|jadalni|i|nas|zabrał|aby|śmy poszli|do|stołówki Opa kam zur Verglasung und führte uns ins Esszimmer. Grandpa came to the glazing and took us to the dining room. Büyükbabam şöminenin yanına geldi ve bizi yemek odasına götürdü. Dziadek przyszedł do meczetu i zabrał nas do jadalni. Μας έσπασε καρύδια και μας έδωσε να τα φάμε με μέλι. |a cassé|noix|||||||| |broke|nuts||||||||honey Nam|rozłupał|orzechy|i|nam|dał|żeby|je|zjedliśmy|z|miodem Er brach unsere Nüsse und gab uns, sie mit Honig zu essen. He broke our nuts and gave us to eat them with honey. Rozłupał orzechy i dał nam je zjeść z miodem. Όταν η Μυρτώ ζήτησε και τρίτη φορά να της γεμίσει το πιατάκι, ο παππούς της είπε: |||||||||||small plate||grandfather|| Kiedy|ta|Myrto|poprosiła|i|trzecią|raz|aby|jej|napełnił|to|talerzyk|dziadek|dziadek|jej|powiedział Myrto bat sie zum dritten Mal, ihre Untertasse zu füllen, ihr Großvater sagte ihr: When Myrto asked her to fill her saucer for the third time, her grandfather told her: Kiedy Mirtó poprosiła po raz trzeci, aby napełnił jej talerzyk, jej dziadek powiedział:

— Μυρτώ, τι προτιμάς; Κι άλλα καρύδια η να σου διηγηθώ ένα μύθο; |||||noix||||raconter|| Myrto||do you prefer|||||||tell||myth Myrto|co|wolisz|I|inne|orzechy|czy|(partykuła czasownikowa)|tobie|opowiem|jedną|bajkę — Myrte, was bevorzugst du? Und noch mehr Nüsse oder soll ich dir eine Fabel erzählen? - Myrto, what do you prefer? And other nuts or can I tell you a myth? — Mirtó, co wolisz? Jeszcze orzechy czy opowiem ci jakąś bajkę?

— Φυσικά, καρύδια! Oczywiście|orzechy — Natürlich Walnüsse! - Of course, nuts! — Oczywiście, orzechy! απάντησε εκείνη. odpowiedziała|ona Sie hat geantwortet. she replied. — odpowiedziała ona. Αφού ο μύθος δεν τρώγεται! ||myth||is eaten ponieważ|ten|mit|nie|jest jedzony Da wird der Mythos nicht gegessen! Since the myth is not eaten! Skoro mit nie jest do zjedzenia!

Παράξενος που είναι ο παππούς μας! strange||||grandfather| dziwny|że|jest|nasz|dziadek|nas Seltsam, dass unser Großvater ist! Strange that our grandfather is! Dziwny jest nasz dziadek! Δε μοιάζει με τους παππούδες των άλλων παιδιών. |it looks|||grandparents||| Nie|wygląda|jak|dziadków|dziadków|rodziców|innych|dzieci Er sieht nicht aus wie die Großeltern der anderen Kinder. He does not look like the grandparents of the other children. Nie przypomina dziadków innych dzieci. Ψηλός ψηλός, περπατάει κρατώντας ένα καλάμι αντί μπαστούνι, χωρίς να καμπουριάζει καθόλου τη ράχη του. |||||bâton||bâton|||se courber|||dos| tall||walks|holding||cane|instead of|cane|||hunching|||back| ||||||||||se encurva|||costas| Wysoki|wysoki|chodzi|trzymając|jedną|laskę|zamiast|kija|bez|(partykuła)|garbi|w ogóle|(partykuła dopełniacza)|plecy|jego Groß, er geht mit einem Gehstock statt mit einem Stock, ohne überhaupt auf dem Rücken zu hocken. Tall, he walks holding a cane instead of a cane, without squatting on his back at all. Wysoki, chodzi trzymając w ręku wędkę zamiast laski, nie garbiąc w ogóle pleców. Όλοι στο νησί τον λένε «Ο ΣΟΦΟΣ». ||island||call||SAGE Wszyscy|na|wyspie|go|nazywają|„Mądry| Jeder auf der Insel nennt ihn "The Wise". Everyone on the island calls him "THE WISE". Wszyscy na wyspie nazywają go „MĄDRY”.

Ξέρει όλο τον Όμηρο απέξω. |||Homère| |||Homer|by heart ||||de cor Wie|cały|(rodzajnik męski)|Homer|na pamięć Er kennt alle Homer draußen. He knows all Homer outside. Zna na pamięć całego Homera. Ποτέ δε μας λέει παραμύθια για δράκους και βασιλιάδες, παρά μύθους για τους αρχαίους θεούς και θρύλους, για τους ήρωες. ||||||dragons||||||||||légendes||| ||||||dragons||||myths||||gods||legends|||heroes ||||||||||||||||lendas||| Nigdy|nie|nam|mówi|bajki|o|smokach|i|królach|tylko|mity|o|tych|starożytnych|bogach|i|legendy|o|tych|bohaterach Er erzählt uns nie Geschichten über Drachen und Könige, sondern Mythen über alte Götter und Legenden, über Helden. He never tells us tales about dragons and kings, but myths about ancient gods and legends, about heroes. Nigdy nie opowiada nam bajek o smokach i królach, lecz mity o starożytnych bogach i legendy o bohaterach. Καμιά φορά πιστεύω πως ο παππούς είναι αρχαίος Έλληνας, δεν τολμώ όμως ούτε στη Μυρτώ να το πω, γιατί θα μου απαντήσει: «Σαχλαμάρες». ||||||||||||||||||||||sottises |||||grandfather||ancient|ancient Greek||I dare||not even|||||||||will answer|nonsense ||||||||||tolho||||||||||||bobagens żadna|raz|wierzę|że|dziadek|dziadek|jest|starożytnym|Grekiem|nie|odważam się|jednak|nawet|w|Myrtis|(partykuła)|to||bo|(partykuła przyszłości)|mi|odpowie|bzdury Manchmal glaube ich, dass mein Großvater ein alter Grieche ist, aber ich traue mich nicht einmal, es Myrto zu sagen, denn sie wird mir antworten: „Sakhlamares“. Sometimes I believe that my grandfather is an ancient Greek, but I do not dare to say it to Myrto either, because she will answer me: "nonsenses". Czasami myślę, że dziadek jest starożytnym Grekiem, ale nie odważę się tego powiedzieć nawet Myrtos, bo odpowie mi: „Bzdury”.

— Λοιπόν, τι θα κάνετε τώρα; ρώτησε ο παππούς, αφού τελειώσαμε με τα καρύδια. ||||||||||||noix |||||||grandfather|||||walnuts No cóż|co|(czasownik przyszły)|zrobicie|teraz|zapytał|(rodzajnik męski)|dziadek|po tym jak|skończyliśmy|z|(rodzajnik mnogi)|orzechy - So what are you going to do now? Grandpa asked, after we were done with the nuts. — No cóż, co teraz zrobicie? zapytał dziadek, gdy skończyliśmy z orzechami.

Εμείς δεν είπαμε τίποτα, γιατί, αν του λέγαμε πως θέλαμε να παίξουμε μαζί του τόμπολα, εκείνος θα μας απαντούσε: «Να σας πω καλύτερα ένα μύθο. ||||||||||||||bingo|||||||||| |||||||we said|||||||tombola||||would answer|||||| My|nie|powiedzieliśmy|nic|bo|jeśli|jemu|mówiliśmy|że|chcieliśmy|(partykuła czasownikowa)|zagrać|razem|jemu|w totolotka|on|(partykuła przyszłościowa)|nam|odpowiadał|(partykuła czasownikowa)|wam|powiem|lepiej|jedną|bajkę Wir sagten nichts, denn wenn wir ihm sagten, dass wir mit ihm Tombola spielen wollten, antwortete er uns: „Ich erzähle dir lieber eine Fabel. We did not say anything, because if we told him that we wanted to play tombola with him, he would answer us: "Let me tell you a myth. My nic nie powiedzieliśmy, bo gdybyśmy mu powiedzieli, że chcemy z nim zagrać w tombolę, on by nam odpowiedział: „Lepiej opowiem wam mit. Τόμπολα παίζετε και με τη Σταματίνα». |||||Stamatina |"you play"||||Stamatina Bingo|gracie|i|z|tą|Stamatina Tombola||||| You also play tombola with Stamatina ". Stamatina ile de tombala oynarsınız". W tombolę gracie też ze Stamatiną.”

— Λοιπόν, θα σας πω ένα μύθο, είπε ο παππούς κι άρχισε την ιστορία του Δαίδαλου και του Ίκαρου. ||||||||||||||Dédale|||Icare |||||myth|||||||||Daedalus|||Icarus no cóż|(czasownik posiłkowy)|wam||jeden|mit|powiedział|(rodzajnik męski)|dziadek|i|zaczął|(rodzajnik żeński)|historię|(rodzajnik męski)|Dedala|i|(rodzajnik męski)|Ikara - Well, I will tell you a myth, said the grandfather and began the story of Daedalus and Icarus. — No cóż, opowiem wam mit, powiedział dziadek i zaczął historię o Dedalu i Ikarze.

«...Ο Ίκαρος, με τα φτερά που του έφτιαξε ο πατέρας του ο Δαίδαλος, άρχισε να πετά σαν πουλί. |||||||||||||||voler|| |Icarus|||wings|||made|||his||Daedalus|||fly||bird Ikaros|Ikaros|z|te|skrzydła|które|mu|zrobił|ojciec|ojciec|mu|o|Dedal|zaczął|(partykuła)|latać|jak|ptak "... Ikarus begann mit den Flügeln, die sein Vater Dädalus für ihn gemacht hatte, wie ein Vogel zu fliegen. "... Icarus, with the wings made by his father Daedalus, began to fly like a bird. "...İkarus, babası Daedalus'un kendisi için yaptığı kanatlarla bir kuş gibi uçmaya başladı. «...Ikara, z skrzydłami, które zrobił mu jego ojciec Dedal, zaczął latać jak ptak. Μα πέταξε τόσο ψηλά, σχεδόν κοντά στον ήλιο, κι έλιωσε το κερί που μ' αυτό ήτανε κολλημένα τα φτερά του. |||||||||a fondu|||||||collés||| |||||||||melted||wax||αυτό||was|stuck||wings| |||||||||derreteu|||||||||| Ale|poleciał|tak|wysoko|prawie|blisko|do|słońca|i|stopił|to|wosk|który|mnie|tym|było|przyklejone|te|skrzydła|jego But he flew so high, almost close to the sun, and melted the candle with which his wings were glued. Ale poleciał tak wysoko, prawie blisko słońca, że wosk, którym były przymocowane jego skrzydła, się roztopił. Έτσι έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε. |||||s'est noyé |fell||||drowned Tak|spadł|do|morza|i|utonął So he fell into the sea and drowned. Tak więc spadł do morza i utonął. Γι' αυτό το πέλαγος, όπου έπεσε, λέγεται Ικάριον...». |||mer||||Icarie |||sea||fell||Icarian |||mar|||| dla|tego|to|morze|gdzie|upadł|nazywa się|Ikaria Denn dieses Meer, in das es fiel, heißt Ikarion ... ". For this sea, where it fell, is called Ikarion ... ". Dlatego morze, do którego spadł, nazywa się Ikaryjskim...».

Μέσα στο Ικάριον πέλαγος είναι το νησί μας. |||mer|||| |||sea|||island| W|w|Ikaria|morze|jest|to|wyspa|nasze Inside the Icarian Sea is our island. W środku morza Ikaria znajduje się nasza wyspa. Τι μικρό που φαίνεται πάνω στην υδρόγειο! ||||||globe ||||||globe Co|małe|które|wydaje się|na|w|globusie How small it looks on the globe! Jak mała wydaje się na globusie! Σαν μία μικρή τελεία. |||point |||dot |||ponto Jak|jedna|mała|kropka Like a small dot. Jak mała kropka. Πέρα, τ' άλλα νησιά, κι ύστερα ολόκληρη η Ελλάδα κι οι άλλες χώρες απέραντες. |||||||||||||infinies Beyond|||islands|||the whole||Greece|||||vast |||||||||||||infinitas Poza|te|inne|wyspy|i|potem|cała|ta|Grecja|i|te|inne|kraje|bezkresne Beyond, the other islands, and then the whole of Greece and the other countries are endless. Ötesinde diğer adalar, sonra da tüm Yunanistan ve diğer büyük ülkeler. Tam, inne wyspy, a potem cała Grecja i inne kraje bezkresne.

Τι όμορφα που θα 'ναι να βάζεις δυο φτερά στην πλάτη σου και να πετάς! ||||be||putting||wings||back|your|||fly co|pięknie|które|będzie|być|aby|wkładałeś|dwa|skrzydła|na|plecy|twoje|i|aby|latać How beautiful it would be to put two wings on your back and fly! Jak pięknie byłoby mieć dwa skrzydła na plecach i latać! Να 'ναι, ας πούμε, μια βαρετή Κυριακή κι εσύ να λες: Δε βάζω τα φτερά μου να πεταχτώ, μια στιγμή, στην Ιαπωνία η στην Κίνα η στην Αφρική, να δω αν τα Γιαπωνεζάκια, τα Κινεζάκια και τα Αραπάκια περνούνε κι αυτά βαρετές Κυριακές; Να δω αν παίζουνε σαν και μας κουτσό, σκοινάκι, πεντόβολα; |||||||||||||||||sauter|||||||||||||||les petits Japonais||les Chinois|||les Arapahos|||||||||||||mal|petit fil|pétanque |||||boring|||||||||wings|||jump||moment||||||||Africa|||||little Japanese||Chinese kids|||the little Arabs|pass|||boring|||||(play)|||our|(1) lame|a little rope|penny ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||pentóvola niech|będzie|powiedzmy|mówimy|jeden|nudny|niedziela|i|ty|niech|mówisz|nie|wkładam|moje|skrzydła|moje|niech|skoczę|jedną|chwilę|do|Japonii|lub|do|Chin|lub|do|Afryki|niech||czy|te|Japończyki|te|Chińczyki|i|te|Arabowie|spędzają|i|oni|nudne|niedziele|niech||czy|grają|jak|i|nas|w klasy|skakankę|piłkę nożną Ja, sagen wir, ein langweiliger Sonntag und du sagst: Ich lasse meine Flügel nicht einen Moment fliegen, in Japan oder in China oder in Afrika, um zu sehen, ob die Japaner, die Chinesen und die Araber vorbeikommen und sie auch bekommen langweilige Sonntage? Um zu sehen, ob sie wie wir Lahm spielen, Seil springen, Fünfecke? Yes, let's say, a boring Sunday and you say: I do not put my wings to fly, for a moment, in Japan or in China or in Africa, to see if the Japanese, the Chinese and the Arabs pass and they also get boring Sundays? To see if they play like us lame, skipping rope, pentagons? Diyelim ki sıkıcı bir Pazar günü ve siz diyorsunuz ki: Kanatlarımı takıp Japonya'ya, Çin'e ya da Afrika'ya uçmayacağım, bakalım Japonlar, Çinliler ve Araplar da sıkıcı Pazar günleri geçiriyor mu? Bakalım onlar da bizim gibi gevşek, ipli, beş kartlı studs oynuyorlar mı? Niech będzie, powiedzmy, nudna niedziela, a ty mówisz: Niech założę swoje skrzydła i skoczę na chwilę do Japonii, Chin lub Afryki, żeby zobaczyć, czy Japończycy, Chińczycy i Arabowie też spędzają nudne niedziele? Zobaczyć, czy grają w coś takiego jak my, w klasy, skakankę, czy w piłkę?

- Μπορεί στ' αλήθεια, παππού, να πετάξει καμιά φορά ο άνθρωπος; ρώτησα. |in||||fly||||| Może|w|prawdę|dziadku|(partykuła czasownikowa)|latać|żadna|raz|(rodzajnik męski)|człowiek|zapytałem - Kann ein Mann wirklich jemals fliegen, Opa? Ich habe gefragt. - Can a man really ever fly, Grandpa? I asked. - İnsan bazen gerçekten uçabilir mi dede? diye sordum. - Czy naprawdę, dziadku, człowiek może czasem latać? zapytałem.

- Σαχλαμάρες! nonsense Bzdury - Sachlamares! - Tricks! - Bzdury! πρόλαβε ν' απαντήσει η Μυρτώ. a réussi|||| managed||||Myrto zdążył|odpowiedzieć|odpowiedzieć|ta|Myrto conseguiu|||| Myrto managed to answer. Myrto'nun cevap verecek zamanı vardı. Myrto zdążyła odpowiedzieć.

Μα ο παππούς δεν την άφησε να συνεχίσει. |||||||continue Ale|ten|dziadek|nie|ją|pozwolił|(partykuła)|kontynuować Aber der Großvater ließ sie nicht weiter. But the grandfather did not let her continue. Ale dziadek nie pozwolił jej kontynuować.

- Μπορεί, άμα περάσουν πενήντα, ίσως εκατό χρόνια, να γίνει κι αυτό. |if||||||||| ||passarem|||||||| Może|jeśli|miną|pięćdziesiąt|może|sto|lat|(partykuła czasownikowa)|stanie się|i|to - Vielleicht wird das nach fünfzig, vielleicht hundert Jahren auch passieren. - Maybe, after fifty, maybe a hundred years, this will happen too. - Może, jeśli minie pięćdziesiąt, a może sto lat, to się stanie. Τώρα έχομε Γενάρη του 1936, και ίσως ως το Γενάρη του 1986 οι άνθρωποι να πετάνε, σαν τον Ίκαρο, κοντά στον ήλιο χωρίς όμως να ξεκολλάνε τα φτερά τους. |nous avons|janvier||||||||||||||Icare|||||||décollent||| |we have|January||||||January|||||will fly|||Icarus|||||||unglue||wings| Teraz|mamy|styczeń|roku|i|może|do|roku|stycznia|roku|ludzie|ludzie|będą|latali|jak|Ikarosa|Ikaros|blisko||słońca|bez|jednak|(partykuła czasownikowa)|odrywają|ich|skrzydła| Jetzt haben wir den Januar 1936, und vielleicht würden die Menschen im Januar 1986 wie Ikarus nahe der Sonne fliegen, ohne mit den Flügeln zu flattern. Now we have January 1936, and maybe by January 1986 people would fly, like Icarus, close to the sun without fluttering their wings. Teraz mamy styczeń 1936 roku, a może do stycznia 1986 roku ludzie będą latali, jak Ikar, blisko słońca, ale nie odrywając swoich skrzydeł.

- Ούουου, ως τότε τι να το κάνουμε, λέει η Μυρτώ. Ouuou||||||||| Ouuuu|||||||||Myrto Ooooh|do|wtedy|co|to|to|zrobimy|mówi|ta|Myrto - Wow, was ist bis dahin zu tun, sagt Myrto. - Wow, until then what to do, says Myrto. - Oooh, o zaman bununla ne yapabiliriz, diyor Myrto. - Ooo, co wtedy z tym zrobimy, mówi Myrto. Εμείς πια θα είμαστε γριές κι έτσι κι αλλιώς δε θα μπορούμε να πετάμε. ||||vieilles||||||||| |anymore|||old women||||otherwise|||||fly ||||||||de qualquer forma||||| My|już|będziemy|starcami|starcami|i|tak|i|w każdym razie|nie|będziemy|mogli|(partykuła)|latać Wir werden jetzt alt und können sowieso nicht fliegen. We will be old and we will not be able to fly anyway. My już będziemy staruszkami i tak czy inaczej nie będziemy mogły latać.

Ο παππούς τη μάλωσε πως είναι εγωίστρια. |||a grondé|||égoïste |||scolded|||selfish |||maldisse||| Dzieciak|dziadek|ją|skarcił|że|jest|egoistką Her grandfather scolded her for being selfish. Dziadek ją skarcił, że jest egoistką. Αν, λέει, σκεφτόντανε έτσι όλοι, δε θα 'χε γίνει καμιά ανακάλυψη στον κόσμο. |dit|se seraient demandé|||||||||| ||were thinking||everyone||||||discovery|| Gdyby|mówi|myśleli|tak|wszyscy|nie|||stała się|żadna|odkrycie|w|świecie Wenn, sagt er, alle so dachten, wäre keine Entdeckung auf der Welt gemacht worden. If, he says, everyone thought so, no discovery would have been made in the world. Jeśli, mówi, wszyscy tak myśleli, to nie byłoby żadnego odkrycia na świecie. Οι επιστήμονες θα λέγανε: Γιατί να κουραζόμαστε να βρούμε τούτο η εκείνο, αφού ώσπου να τελειοποιηθεί η εφεύρεσή μας εμείς θα είμαστε γέροι η θα 'χουμε πεθάνει. |les scientifiques|||||nous fatiguer|||||||jusqu'à||soit terminé||invention||||||||| |||would say|||we get tired||find|this||that||until||be perfected||invention|||||old|||have|died |||||||||||||||||invenção||||||||| Ci|naukowcy|będą|mówili|dlaczego|(partykuła)|mamy się męczyć|(partykuła)|znaleźć|to|lub|tamto|ponieważ|zanim|(partykuła)|zostanie udoskonalony|nasz|wynalazek|nas|my|(partykuła przyszłości)|będziemy|starzy|lub|(partykuła przyszłości)|będziemy mieli|umarli Wissenschaftler würden sagen: Warum sich die Mühe machen, dieses oder jenes zu finden, denn bis unsere Erfindung perfektioniert ist, werden wir alt oder tot sein. Scientists would say: Why bother to find this or that, since until our invention is perfected we will be old or dead. Naukowcy powiedzieliby: Po co się męczyć, aby znaleźć to czy tamto, skoro zanim nasz wynalazek zostanie dopracowany, my będziemy starzy lub już nie żyjemy.

- Αλλά οι επιστήμονες, κυρία Μυρτώ, συνέχισε ο παππούς, σκέφτονται την ανθρωπότητα κι όχι τον εαυτό τους. ||||Myrto||||||humanity|||||themselves Ale|ci|naukowcy|pani|Myrto|kontynuował|ten|dziadek|myślą|ludzkość|ludzkość|i|nie|jego|siebie|ich - Aber die Wissenschaftler, Frau Myrto, fuhr der Großvater fort, denken an die Menschheit und nicht an sich selbst. - But the scientists, Mrs. Myrto, continued the grandfather, are thinking of humanity and not themselves. - Ale naukowcy, pani Myrto, kontynuował dziadek, myślą o ludzkości, a nie o sobie. Οι ίδιοι μπορεί να μην υπάρχουν, αλλά το όνομά τους μένει αθάνατο. |||||are||||||immortal Oni|ci sami|mogą|(partykuła czasownikowa)|nie|istnieć|ale|to|imię|ich|pozostaje|nieśmiertelne Sie selbst mögen nicht existieren, aber ihr Name bleibt unsterblich. They themselves may not exist, but their name remains immortal. Oni sami mogą nie istnieć, ale ich imię pozostaje nieśmiertelne.

- Θα 'θελα να γίνω εφευρέτης, λέει η Μυρτώ. ||||inventeur||| |I would|||inventor|||Myrto (czasownik modalny)|chciała|(partykuła)|stać się|wynalazcą|mówi|(rodzajnik żeński)|Myrto - Ich möchte Erfinder werden, sagt Myrto. - I would like to become an inventor, says Myrto. - Chciałabym zostać wynalazcą, mówi Myrto.

- Αν οι... εφευρέτες ξέρανε τόσο άσχημα την προπαίδεια, όπως εσύ, της πέταξε ο παππούς, δε θα γινότανε καμιά εφεύρεση στον κόσμο. ||inventeurs|savaient||||multiplication|||||||||||invention|| ||inventors|"knew"||||multiplication table|||||||||would happen||invention|| Jeśli|ci|wynalazcy|wiedzieli|tak|źle|tę|tablicę mnożenia|jak|ty|jej|rzucił|ten|dziadek|nie|(czas przyszły)|stałoby się|żadna|wynalazek|w|świecie - Wenn die ... Erfinder Propaedy so schlecht kennen würden wie Sie, ihr Großvater hat sie damit beworfen, es gäbe keine Erfindung der Welt. - If the ... inventors knew propaedy as badly as you did, her grandfather threw it at her, there would be no invention in the world. - Gdyby wynalazcy znali tabliczkę mnożenia tak źle jak ty, powiedział dziadek, nie byłoby żadnego wynalazku na świecie.

Δε φανταζόμασταν πως θα τέλειωνε τόσο άσχημα η Κυριακή. |nous imaginions||||||| |we imagined|||would end|||| Nie|wyobrażaliśmy sobie|że|(czasownik przyszły)|skończyłaby się|tak|źle|ta|niedziela Dass der Sonntag so schlimm enden würde, hätten wir nicht gedacht. We did not imagine that Sunday would end so badly. Nie wyobrażaliśmy sobie, że niedziela skończy się tak źle. Ο παππούς άρχισε να ρωτάει τη Μυρτώ το 7X7 κι εκείνη, θαρρείς το έκανε επίτηδες, κι όλο τα μπέρδευε. |||||||||||semble|||exprès|||| ||||||Myrto||7|||perhaps|||on purpose||||kept mixing up ||||||||||||||||||confundia (nieprzetłumaczalne)|dziadek|zaczął|(nieprzetłumaczalne)|pytać|(nieprzetłumaczalne)|Myrto|(nieprzetłumaczalne)|7X7|i|ona||(nieprzetłumaczalne)|zrobiła|celowo|i|ciągle|(nieprzetłumaczalne)|myliła Mein Großvater fing an, Myrto nach dem 7X7 zu fragen, und sie tat es tapfer mit Absicht, und sie verwirrte alles. My grandfather started asking Myrto about the 7X7 and she, bravely, did it on purpose, and she was confusing everything. Dziadek zaczął pytać Myrtę o 7X7, a ona, jakby to robiła specjalnie, ciągle się myliła. Επέμενε μάλιστα τόσο, πως 7X8 κάνει 46 - ενώ ο παππούς έλεγε 56 — που έκανε τον παππού να θυμώσει. |||||||||||||||se fâcher he insisted||||7|||||||||||get angry ||||7||||||||||| Nalegał|wręcz|tak|że|7X8|robi|podczas gdy|dziadek|dziadek|mówił|co|sprawił|go|dziadka|aby|zdenerwował się Tatsächlich bestand er so sehr darauf, dass 7X8 46 macht - während der Großvater 56 sagte -, was den Großvater wütend machte. In fact, she insisted so much that 7X8 makes 46 - while the grandfather said 56 - which made the grandfather angry. Nawet tak bardzo się upierała, że 7X8 to 46 - podczas gdy dziadek mówił 56 - że zdenerwowała dziadka.

- Αν δε μάθεις την προπαίδεια απέξω κι ανακατωτά, δε θα πας ποτέ σου σε αληθινό σχολείο, είπε ο παππούς και μας έστειλε να κοιμηθούμε. ||||table de multiplication|||mélangé|||||||||||||||| ||||multiplication table|by heart||backwards|||||||real|school||||||sent||sleep Jeśli|nie|nauczysz|tę|tablicę mnożenia|na pamięć|i|w losowej kolejności|nie|(czasownik przyszły)|pójdziesz|nigdy|(zaimek dzierżawczy)|do|prawdziwe|szkoły|powiedział|(rodzajnik męski)|dziadek|i|(zaimek dzierżawczy)|wysłał|(partykuła)|zasnęliśmy - Wenn du nicht draußen Propädeutik lernst und durcheinander kommst, wirst du nie auf eine richtige Schule gehen, sagte der Großvater und schickte uns schlafen. - If you do not learn propaedeutics outside and mixed up, you will never go to a real school, said the grandfather and sent us to sleep. - "Hazırlık okulunun içini ve dışını öğrenmezseniz, asla gerçek bir okula gidemezsiniz," dedi büyükbabam ve bizi yatağa gönderdi. - Jeśli nie nauczysz się tabliczki mnożenia na pamięć, nigdy nie pójdziesz do prawdziwej szkoły, powiedział dziadek i kazał nam iść spać.

Εγώ πηγαίνω στη δεύτερη τάξη και η Μυρτώ στην τέταρτη. ||||grade|||Myrto|| Ja|idę|do|drugą|klasę|i|ta|Myrto|do|czwartą I go to the second grade and Myrto to the fourth. Ja chodzę do drugiej klasy, a Mirtos do czwartej. Δεν πηγαίνουμε όμως σχολείο, μας κάνει ο παππούς μάθημα στο σπίτι. Nie|chodzimy|ale|do szkoły|nam|robi|dziadek|dziadek|lekcję|w|domu Aber wir gehen nicht zur Schule, unser Großvater bringt uns Hausaufgaben bei. But we do not go to school, our grandfather teaches us homework. Jednak nie chodzimy do szkoły, dziadek uczy nas w domu. Κάθε χρόνο δίνουμε εξετάσεις, σαν «διδαχθείσες κατ' οίκον» και περνούμε τις τάξεις. |||||apprises||maison|||| ||we take|exams||taught at home||at home||pass through||grades Co|roku|zdajemy|egzaminy|jak|nauczone|w|domu|i|przechodzimy|te|klasy Jedes Jahr legen wir Prüfungen ab, wie "zu Hause unterrichtet" und bestehen den Unterricht. Every year we take exams, as if "taught at home" and pass the classes. Każdego roku zdajemy egzaminy, jako „uczniowie uczący się w domu” i przechodzimy do następnych klas. Σε δημόσιο σχολείο δε θέλουν να μας στείλουν γιατί εκεί, λέει ο παππούς, είναι τόσα παιδιά σε κάθε τάξη, που μπορεί να περάσει μισός χρόνος και να μη σε σηκώσουν για μάθημα. |public||||||||||||||||||||||||||||lever|| |public||||||send us||||||||||||||||half|time|and||||raise you|| |||||||||||||||||||||||||||||levantem|| W|publicznym|szkole|nie|chcą|(partykuła czasownikowa)|nas|wyślą|ponieważ|tam|mówi|(rodzajnik męski)|dziadek|jest|tyle|dzieci|w|każdej|klasie|które|może|(partykuła czasownikowa)|minąć|pół|roku|i|(partykuła czasownikowa)|nie|(partykuła czasownikowa)|podniosą|do|lekcji Sie wollen uns nicht auf eine öffentliche Schule schicken, weil dort, sagt der Großvater, in jeder Klasse so viele Kinder sind, dass ein halbes Jahr vergehen kann und sie dich nicht zum Unterricht abholen. They do not want to send us to a public school because there, says the grandfather, there are so many children in each class, that half a year can pass and they do not pick you up for class. Nie chcą nas wysłać do publicznej szkoły, ponieważ tam, mówi dziadek, jest tyle dzieci w każdej klasie, że może minąć pół roku, zanim wezmą cię na lekcję. Είναι και το ιδιωτικό σχολείο του κυρίου Καρανάση στη γειτονιά μας μα αυτό, λέει ο μπαμπάς, δεν είναι «για το βαλάντιό μας». ||||||||||||||||||||notre budget| |||private||||Karanasis's||neighborhood||||||dad|||||budget|our ||||||||||||||||||||bolso| Jest|i|to|prywatna|szkoła|pana||Karanaś|w|sąsiedztwie|nas||||||||||| Es ist auch die Privatschule von Herrn Karanasis in unserer Nachbarschaft, aber das, sagt Papa, sei nicht "für unser Budget". It is also Mr. Karanasis's private school in our neighborhood, but this, says Dad, is not "for our budget". Jest też prywatna szkoła pana Karanaśa w naszej okolicy, ale to, mówi tata, nie jest "na naszą kieszeń".

Όταν πέσαμε πια στα κρεβάτια μας να κοιμηθούμε, άρχισε η Μυρτώ να λέει, πως εγώ έφταιγα και την κατσάδιασε ο παππούς για την προπαίδεια: που ρώτησα, αν θα μπορέσει στ' αλήθεια να πετάξει ο άνθρωπος. |sommes tombés|déjà||||||||||||||||a grondé|||||||||||||||| |fell||||||sleep||the|Myrto|||||was to blame|||scolded||grandfather|||multiplication table|"because"|I asked||||in|truth||fly||man |||||||||||||||era responsável|||repreendeu|||||||||||||||| Kiedy|spadliśmy|już|do|łóżek|nas|aby|zasnęliśmy|zaczęła|ta|Myrto|aby|mówi|że|ja|byłem winny|i|ją|skarcił|dziadek|dziadek|za|tę|tabliczkę mnożenia|która|zapytałem|czy|będzie|mógł|w|prawdę|aby|latał|ten|człowiek Als wir zum Schlafen in unsere Betten fielen, fing Myrto an zu sagen, dass es meine Schuld sei und ihr Großvater schimpfte sie für das Training: was ich fragte, ob der Mann wirklich fliegen könne. When we fell into our beds to sleep, Myrto began to say, that it was my fault and her grandfather scolded her for the training: which I asked, if the man could really fly. Kiedy w końcu położyliśmy się do łóżek, aby zasnąć, Myrto zaczęła mówić, że to ja byłem winny i dziadek ją skarcił za tabliczkę mnożenia: że zapytałem, czy człowiek naprawdę może latać. Που να το 'ξερα πως, για να πετάξει ο άνθρωπος, χρειάζεται κανείς να ξέρει την προπαίδεια απέξω κι ανακατωτά κι έτσι θα θυμότανε ο παππούς να ρωτήσει τη Μυρτώ; ||||||||||||||||par cœur||mélangé||||se souviendrait|||||| |||"I knew"|||||||||||||by heart||mixed||||would remember||||||Myrto Gdzie|(partykuła czasownikowa)|to|wiedziałem|że|aby|(partykuła czasownikowa)|latał|(rodzajnik męski)|człowiek|potrzebuje|nikt|(partykuła czasownikowa)|wie|(rodzajnik żeński)|tabliczkę mnożenia|na pamięć|i|w losowej kolejności|i|więc|(partykuła przyszłego czasu)|pamiętałby|(rodzajnik męski)|dziadek|(partykuła czasownikowa)|zapytał|(rodzajnik żeński)|Myrtę Woher wusste ich, dass man, um fliegen zu können, Propädeutik draußen und durcheinander kennen muss, damit der Großvater daran denken würde, Myrto zu fragen? How did I know that, in order for a person to fly, one needs to know propaedeutics outside and mixed up, so that the grandfather would remember to ask Myrto? Skąd miałem wiedzieć, że aby człowiek mógł latać, trzeba znać tabliczkę mnożenia na pamięć i w ten sposób dziadek przypomniałby sobie, żeby zapytać Myrto?

Μπορούσε, όμως, ποτέ Κυριακάτικα να πάνε όλα καλά; Αν πηγαίναμε σχολείο, θα μας άρεσε η Κυριακή, που θα μέναμε στο σπίτι. |||||||well|||||||||||we would stay|| Mógł|jednak|nigdy|w niedzielę|(partykuła czasownikowa)|poszły|wszystko|dobrze|Jeśli|chodziliśmy|do szkoły|(partykuła przyszłościowa)|nam|podobałaby się|ta|niedziela|która|(partykuła przyszłościowa)||w|domu Aber könnte an Sonntagen jemals alles gut gehen? Wenn wir zur Schule gehen würden, würden wir den Sonntag lieben, wo wir zu Hause bleiben würden. But could everything ever go well on Sundays? If we went to school, we would love Sunday, where we would stay at home. Czy jednak kiedykolwiek w niedzielę wszystko mogło pójść dobrze? Gdybyśmy chodzili do szkoły, podobałaby nam się niedziela, bo zostawalibyśmy w domu. Ενώ τώρα... podczas gdy|teraz But now... A teraz...

- Αχ, να πηγαίναμε σχολείο; λέω δυνατά. ||we were going|school||loudly Ach|(partykuła czasownikowa)|poszlibyśmy|do szkoły|mówię|głośno - Ah, sollen wir zur Schule gehen? sage ich laut. - Oh, should we go to school? I say out loud. - Ach, gdybyśmy chodzili do szkoły? mówię głośno.

Μα η Μυρτώ έχει κουκουλωθεί από το κεφάλι και κάνει πως δεν ακούει. ||||s'est couverte|||||||| ||Myrto||covered up||||||||hears Ale|ta|Myrto|ma|przykryta|od|to|głowa|i|udaje|że|nie|słyszy Aber Myrto hat ihren Kopf bedeckt und tut so, als würde sie nicht hören. But Myrto has covered her head and pretends not to hear. Ale Myrto jest przykryta od głowy i udaje, że nie słyszy. Τότε είπα ακόμα πιο δυνατά: Wtedy|powiedziałem|jeszcze|bardziej|głośno Dann sagte ich noch lauter: Then I said even louder: Wtedy powiedziałem jeszcze głośniej:

- ΕΥ- ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; happy|<ΠΟ> translates to "SAD" in this context.||-PO - YEAH? LY-PO? - CZY- JESTEŚ- SMUTNY?

- ΛΥ-ΠΟ, ΛΥ-ΠΟ, απάντησε εκείνη πεισμωμένα, κάτω από τα σκεπάσαμτα. ||LY||||avec détermination||||couverts ||LY||||determinedly||||blankets ||||||determinado||||coberturas ||||odpowiedziała|ona|upartym|pod|z|te|przykrycia - LY-PO, LY-PO, antwortete sie stur unter der Decke. - LY-PO, LY-PO, she answered stubbornly, under the covers. - SMUTNY, SMUTNY, odpowiedziała ona upornie, pod kołdrą.

Αυτά δεν ήτανε βυζαντινά, αλλά μια δική μας γλώσσα, που μόνο οι δυό μας την καταλαβαίναμε. |||Byzantine|||||||||"the two of us"|||"we understood" to|nie|były|bizantyjskie|ale|jeden|nasza|nas|język|która|tylko|my|dwoje|nas|ją|rozumieliśmy isso||||||||||||||| These were not Byzantine, but our own language, which only the two of us understood. To nie był bizantyjski, ale nasz własny język, który tylko my dwoje rozumieliśmy. ΕΥ-ΠΟ, θα πει: πολύ ευχαριστημένη. |PO||means||satisfied ||będzie|powiedzieć|bardzo|zadowolona ΕΥ-ΠΟ, wird er sagen: sehr glücklich. EY-PO, he will say: very pleased. EUP-PO, to znaczy: bardzo zadowolona. ΛΥ-ΠΟ: πολύ λυπημένη. |PO||very sad ||bardzo|smutna LY-PO: sehr traurig. SORRY: very sad. LY-PO: bardzo smutna. Αν δεν το ρωτούσαμε κάθε βράδυ η μια στην άλλη, δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε. |||we asked||||||||||fall asleep Jeśli|nie|to|pytalibyśmy|każdą|noc|jedna|druga|w|inną|nie|mogliśmy|(partykuła)|zasnąć Wenn wir uns nicht jede Nacht fragten, könnten wir nicht schlafen. If we did not ask each other every night, we could not sleep. Gdybyśmy nie pytały się nawzajem każdej nocy, nie mogłybyśmy zasnąć. Δεν ξέρω γιατί, τις Κυριακές σχεδόν πάντα απαντούσαμε: ΛΥ-ΠΟ, ΛΥ-ΠΟ; ||why||Sundays|||we answered||||PΟ Nie|wiem|dlaczego|w|niedziele|prawie|zawsze|odpowiadaliśmy|||| I do not know why, on Sundays we almost always answered: LY-PO, LY-PO? Nie wiem dlaczego, w niedziele prawie zawsze odpowiadałyśmy: LY-PO, LY-PO?

Να 'χα τώρα φτερά σαν του Ίκαρου, θα μπορούσα να πέταγα από χώρα σε χώρα και να ρώταγα όλα τα παιδιά του κόσμου: ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; |had||wings|||Icarus||||fly|||||||I would ask|||||the world|HAPPY|HAPPY|happy|HAPPY miałbym|miał|teraz|skrzydła|jak|Ikarusa|Ikarusa|by|mógłbym|(partykuła czasownikowa)|latać|z|kraj|do|kraj|i|(partykuła czasownikowa)|pytałbym|wszystkie|(artykuł określony)|dzieci|(przyimek)|świata|||| Wenn ich jetzt Flügel hätte wie Ikarus, könnte ich von Land zu Land fliegen und alle Kinder der Welt fragen: EY-PO? LY-PO? If I had wings like Icarus now, I could fly from country to country and ask all the children of the world: EV-PO? LY-PO? Gdybym teraz miał skrzydła jak Ikar, mógłbym latać z kraju do kraju i pytać wszystkie dzieci na świecie: CZY JESTEŚ SZCZĘŚLIWY? CZY JESTEŚ SMUTNY?

SENT_CWT:AFkKFwvL=5.44 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=13.19 pl:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=142 err=0.00%) translation(all=113 err=0.00%) cwt(all=1589 err=2.77%)