Icelandic Online Level 4, Vigdís Finnbogadóttir

Vigdís Finnbogadóttir

Ég var níu ára þegar síðari heimsstyrjöldin hófst og auðvitað er mér það í minni árinu seinna, eða nokkrum mánuðum seinna þegar breski herinn kom hér á land. Við stóðum þarna krakkarnir og störðum á þetta stórum augum þegar herinn gekk um götur, breski herinn, og þá breyttist lífið í Reykjavík. Það eru sumir sem hafa sagt að nútíminn hafi haldið innreið sína þegar herinn kom. Lífið breyttist ekki síður eftir að ameríski herinn tók við af breska hernum. Og þá breyttist eiginlega allt. Því þá kom þessi nýja tíska frá Ameríku. Það komu blöð frá Ameríku, tímarit og kvikmyndir. Allt í einu vorum við stelpurnar komnar í nælonsokka til dæmis og allir farnir að drekka kók, nýtt orð, og tyggjó. Bandaríski herinn kom með tyggjó til landsins. Og þetta eru allt saman nýyrði í íslenskri tungu.

Atvinnuhættir breyttust gjörsamlega við komu hersins á styrjaldarárunum. Menn fengu vinnu. Það var búin að vera mikil kreppa þarna á undan og atvinnuleysi gríðarlegt á áratugnum á undan, sem sagt á milli ´30 og ´40. En allt í einu fengu menn vinnu. Nokkurn veginn allir fengu vinnu og mér er það sérstaklega minnisstætt að konur fengu vinnu. Ég held að konur hafi þá í fyrsta skipti séð peninga, alvöru peninga, því þær fengu vinnu við að þvo af hermönnunum.

Fólk fluttist úr sveitinni mjög af því að það sóttist auðvitað eftir því að fá vinnu og sjá raunverulega peninga á milli handanna. Síðan var það líka mjög athyglivert að við börnin vorum send í sveit. Þannig að mín kynslóð hún þekkir mjög vel til sveitalífs sem að mér finnst eftirsjá í, í dag. Mér finnst börn eigi að fá að kynnast landinu. Við vorum send í sveit vegna þess að það var ótti við að það yrðu gerðar loftárásir á Reykjavík.

Eitt af því sem að var náttúrulega alveg sérstakt fyrir þjóðlífið í Reykjavík var að það var byggður flugvöllur. Og þegar var verið að byggja flugvöllinn auðvitað þá fékkst atvinna. Og flugvallarefnið var tekið ofan úr Rauðhólum og þegar menn keyra núna út fyrir bæinn og sjá þessa hóla fyrir utan borgina þá eru þeir minnisvarði um styrjaldarárin.

Landslagið breyttist líka bæði í Reykjavík og úti á landi vegna þess að hernum fylgdu braggar. Einhvers staðar þurftu þeir að búa og þeir bjuggu í bröggum og það voru byggðir braggar. Síðan gerðist á stríðsárunum auðvitað sá stórmerkilegi viðburður í Íslandssögunni að lýðveldi var stofnað á Þingvöllum 1944 í ausandi rigningu sem er … sést mjög vel á myndum. En með lýðveldinu og lýðveldistökunni breyttist auðvitað þjóðlífið á Íslandi vegna þess að hugsunarhátturinn breyttist.

Maður verður … hugsar öðruvísi þegar maður veit af sjálfstæði sínu. Og upp úr lýðveldinu og upp úr eftirstríðsárunum, þá vorum við orðin frjáls og sjálfum okkur ráðandi, hefst mikið uppbyggingartímabil á Íslandi. Þá erum við eins og unglingar sem eru stálpaðir og hugsa sem svo: „Nú get ég. Nú er ég til í allt.“ Og við eigum margt því að þakka að lýðveldi var stofnað á þessum árum.

En kannski einmitt af því við vorum orðin sjálfstæð og áttum okkur sjálf, þá vorum við ekki öll alveg sammála um hersetuna. Eftir að Ísland hafði verið hersetið á stríðsárunum þá dvaldi bandaríski herinn hér áfram, og þá var … eftir að stríðinu - heimsstyrjöldinni lauk, þá hófst annað stríð sem kannski var ekki síðra, að heimurinn skiptist í svart og hvítt, þ.e.a.s. þá hófst kalda stríðið. Og með kalda stríðinu var ákveðið … Í ljósi kalda stríðsins þá varð Ísland mjög hernaðarlega sett hér í Norður-Atlantshafi. Það var hægt að hafa hér bækistöðvar og þá var ákveðið að bandaríski herinn héldi hér áfram setu sinni og Íslendingar deildu mjög um það.

Þjóðin var eiginlega klofin í herðar niður í þeim málum. Það veit maður og sér gjörla á minningum og myndum frá 1949 þegar að menn deildu um þetta fyrir framan Alþingishúsið á Austurvelli. Og síðan varð þetta samþykkt, en eftir það … eftir að þetta var samþykkt þá hófst annar þáttur í andmælum sem að var Keflavíkurgangan. Það voru farnar Keflavíkurgöngur reglulega. Fólk gekk frá Keflavík til Reykjavíkur til að mótmæla því að það væri herstöð á Íslandi, það væri herseta á Íslandi, að erlendur her væri á Íslandi. Nýbúin að stofna lýðveldi og þeir sem voru á móti vildu vera þeir sjálfir og eiga sig sjálfir. Menn voru alltaf hræddir um að Bandaríkin … að við yrðum hluti af Bandaríkjunum. Kannski eitt af fylkjunum í Bandaríkjunum. Ég man það frá æskudögum mínum að það voru rökin.

Á áratugunum á eftir að stríðinu lauk var lítið talað um jafnréttismál á Íslandi. Lítið talað um hlut kvenna og hver hann væri. Það þótti eiginlega alveg ágætt að konur væru húsmæður og ættu börn og ælu upp sín börn, en raunverulega voru konurnar að vinna í frystihúsunum, þær voru að vinna í fiskinum og voru mikill bakhjarl í allri uppbyggingu þjóðarinnar. En sem sagt þær voru ekki fulltrúar á opinberum vettvangi.

Síðan gerist það að konur verða svolítið þreyttar á þessu og þær ákveða á ári kvenna, sem Sameinuðu þjóðirnar höfðu gefið út að ætti að vera 1975, að gera verkfall. Og 25. október, sem er dagur Sameinuðu þjóðanna 1975, þá lögðu allar konur í landinu eða allflestar konur í landinu niður vinnu, þar sem þær voru að vinna. Og viti menn, hvað gerist? Þjóðfélagið lamast. Það verður að loka bönkunum, það er ekki hægt að afgreiða neitt, konur höfðu svo víða verið í vinnu. Það var mjög augljóst að konur öxluðu samfélagið til jafns við karla.

Upp úr þessu fóru konur meira að ... það fór meira að heyrast í konum. Það var reyndar ... höfðu reyndar ungar konur áður, fyrir 1970 og á milli ´70 og´80 látið talsvert til sín heyra um að þær vildu meira jafnrétti. Þær vildu einkum jafnrétti á þingi, á Alþingi og í bæjarstjórnum. Og svo gerist það að 1980 á að kjósa til forseta Íslands á Íslandi, og það er enginn vafi á því að kvennafrídagurinn 1975 varð til þess að ég var sérstaklega beðin, það var sérstaklega komið til mín að biðja mig að vera í framboði til forseta. Hvað ég og gerði. Það var ýtt svo fast á mig að ég gerði það og undur og stórmerki að konan meðal frambjóðenda var kosin og varð þannig fyrsta konan í heiminum að verða kjörin forseti lýðræðisríkis.

Já, maður lærir svo margt á langri ævi. Maður lærir að meta fólk. Maður lærir að meta kosti þess umfram gallana og maður lærir að halda upp á lífið, að þykja vænt um lífið. Maður lærir líka það að allar skoðanir á að endurmeta strax og ný viðhorf myndast og það á ekki að blygðast sín fyrir að endurmeta skoðanir sínar. Heldur er það styrkleiki að þora að horfast í augu við nýja tíma og breyttar aðstæður.

Vigdís Finnbogadóttir Vigdís Finnbogadóttir|Finnbogadóttir Vigdís|daughter of Finnbogi Vigdís|Finnbogadóttir Vigdís Finnbogadóttir Vigdís Finnbogadóttir Vigdís Finnbogadóttir Vigdis Finnbogadóttir Vigdís Finnbogadóttir Vigdís Finnbogadóttir

Ég var níu ára þegar síðari heimsstyrjöldin hófst og auðvitað er mér það í minni árinu seinna, eða nokkrum mánuðum seinna þegar breski herinn kom hér á land. ||||||de wereldoorlog|begon|||||||||||||||||||| je||neuf|||deuxième|la guerre mondiale|a commencé||||||||||||mois|||britannique|l'armée|||| Ich|war|neun|Jahre|als|zweite|Weltkrieg|begann|und|natürlich|ist|mir|das|in|Erinnerung|Jahr|später|oder|einigen|Monaten|später|als|britische|Armee|kam|hier|an|Land |||||the latter|world war|began||of course||to me|||memory|year|later||a few|months|later||British|the army||here||land ||||||第二次世界大戦|||||||||||||||||軍|||| I was nine years old when World War II broke out, and of course I remember it a year later, or a few months later, when the British army came to Iceland. Miałem dziewięć lat, gdy wybuchła druga wojna światowa i oczywiście pamiętam to rok lub kilka miesięcy później, kiedy do tego kraju przybyła armia brytyjska. Ich war neun Jahre alt, als der Zweite Weltkrieg begann, und natürlich erinnere ich mich an das Jahr später, oder einige Monate später, als die britische Armee hier landete. Við stóðum þarna krakkarnir og störðum á þetta stórum augum þegar herinn gekk um götur, breski herinn, og þá breyttist lífið í Reykjavík. |nous étions debout||||fixions||||yeux|||marchait||rues|||||||| Wir|standen|dort|die Kinder|und|starrten|auf|das|großen|Augen|als|die Armee||durch|die Straßen|britische|Armee|und|dann|änderte sich|das Leben|in|Reykjavík |stood||||stared||||||||||||||||| |stood|there|the kids||stared|||big|eyes||the army|walked||streets|British|the army|||changed|life|| We kids stood there and stared at this with wide eyes as the army walked through the streets, the British army, and then life in Reykjavík changed. My, dzieciaki, staliśmy tam i patrzyliśmy na to szeroko otwartymi oczami, gdy ulicami szła armia, armia brytyjska, a potem życie w Reykjavíku się zmieniło. Wir standen dort, die Kinder, und starrten mit großen Augen, als die Armee durch die Straßen marschierte, die britische Armee, und dann änderte sich das Leben in Reykjavík. Það eru sumir sem hafa sagt að nútíminn hafi haldið innreið sína þegar herinn kom. |||||||the modern era|||entered|||| |||||||le temps présent||fait son entrée|a pénétré|||| Es|sind|einige|die|haben|gesagt|dass|die Moderne|habe|gehalten|Einzug|seine|als|die Armee|kam ||some people|||||modern era||entered|entrance|its entrance||| ||||||||||侵入|||| Niektórzy twierdzą, że nowoczesność wkroczyła wraz z przybyciem armii. Es gibt einige, die gesagt haben, dass die Moderne Einzug hielt, als die Armee kam. Lífið breyttist ekki síður eftir að ameríski herinn tók við af breska hernum. ||||||American||||||de Amerikaanse leger ||||||américain||prendit|||britannique|armée Das Leben|änderte|nicht|weniger|nach|dass|amerikanische|Armee|übernahm|von||britischen|Armee life|changed||however|||American||took|||British|the American army ||||||||||||軍 Życie zmieniło się równie mocno, gdy armia amerykańska przejęła władzę od armii brytyjskiej. Das Leben änderte sich nicht weniger, nachdem die amerikanische Armee die britische Armee abgelöst hatte. Og þá breyttist eiginlega allt. Und|dann|änderte|eigentlich|alles ||changed|| ||changed|really| A potem wszystko naprawdę się zmieniło. Und dann änderte sich eigentlich alles. Því þá kom þessi nýja tíska frá Ameríku. |||||mode||Amérique weil|dann|kam|diese|neue|Mode|aus|Amerika |||||fashion|| |||||fashion|| Bo wtedy ta nowa moda przyszła z Ameryki. Denn dann kam dieser neue Trend aus Amerika. Það komu blöð frá Ameríku, tímarit og kvikmyndir. |sont venus|journaux|||revues||films Es|kamen|Zeitungen|aus|Amerika|Zeitschrift|und|Filme ||papers|from|America|magazines||movies There were papers from America, magazines and films. Es kamen Zeitungen aus Amerika, Magazine und Filme. Allt í einu vorum við stelpurnar komnar í nælonsokka til dæmis og allir farnir að drekka kók, nýtt orð, og tyggjó. ||||||||nylon socks|||||gone||||||| |||||les filles|venues||chaussettes en nylon|||||gone|||coca||||chewing gum Alles|in|einem|waren|wir|Mädchen|gekommen|in|Nylonsocken|zum|Beispiel|und||gegangen|zu|trinken|Cola|neues|Wort|und|Kaugummi |||we were||the girls|||nylon socks||||all|gone|||coke|new|word||gum Nagle dziewczyny i ja założyłyśmy na przykład nylony i wszyscy zaczęli pić colę, nowe słowo i gumę do żucia. Plötzlich trugen wir Mädchen Nylonsocken zum Beispiel und alle fingen an, Cola zu trinken, ein neues Wort, und Kaugummi. Bandaríski herinn kom með tyggjó til landsins. américain|||||| American|the army|||chewing gum||the country amerikanische|Armee|kam|mit|Kaugummi|ins|Landes Die amerikanische Armee brachte Kaugummi ins Land. Og þetta eru allt saman nýyrði í íslenskri tungu. |||||neologisms||| |cela||||néologismes||islandaise|langue Und|das|sind|alles|zusammen|Neologismen|in|isländischer|Sprache |||all|all together|neologisms||Icelandic language|language And these are all new words in the Icelandic language. A to wszystko nowe słowa w języku islandzkim. Und das sind alles neue Wörter in der isländischen Sprache.

Atvinnuhættir breyttust gjörsamlega við komu hersins á styrjaldarárunum. modes de travail|changed|complètement|||l'armée||des années de guerre Occupational methods|changed|completely|||the army||war years Economic practices|changed||||the army||the years of war 産業方法||||||| Arbeitsweisen|änderten|völlig|mit|Ankunft|der Armee|während|Kriegsjahre Praktyki biznesowe zmieniły się całkowicie wraz z przybyciem wojska w latach wojny. Die Arbeitsweisen änderten sich völlig mit dem Kommen der Armee in den Kriegsjahren. Menn fengu vinnu. |ont trouvé| Die Männer|bekamen|Arbeit Men|received| Ludzie dostali pracę. Die Menschen bekamen Arbeit. Það var búin að vera mikil kreppa þarna á undan og atvinnuleysi gríðarlegt á áratugnum á undan, sem sagt á milli ´30 og ´40. ||||||||||||huge||decade||||||| |||||grande|crise|||||chômage|énorme||décennie||||||| Es|war|gewesen|zu|sein|große|Krise|dort|vor|zuvor|und|Arbeitslosigkeit|enorm|in|Jahrzehnt|vor|zuvor|was|gesagt|zwischen|zwischen|und |||||great|depression|there||before that||unemployment|enormous||the decade||before prior to||||between| There had been a major crisis there before and massive unemployment in the previous decade, so to speak between the 30's and 40's. Miał tam już wcześniej poważny kryzys i ogromne bezrobocie w poprzedniej dekadzie, że tak powiem, pomiędzy latami 30. a 40. XX wieku. Es hatte dort zuvor eine große Krise gegeben und die Arbeitslosigkeit war im Jahrzehnt davor enorm, also zwischen den 30ern und 40ern. En allt í einu fengu menn vinnu. Und|alles|in|einem|bekamen|Männer|Arbeit |all|||got|| But suddenly people got jobs. Aber plötzlich bekamen die Menschen Arbeit. Nokkurn veginn allir fengu vinnu og mér er það sérstaklega minnisstætt að konur fengu vinnu. ||||||||||memorable|||| certainement|||||||||surtout|memorable|||| somehow|somehow||||||||especially|memorable|||| irgendwie|Weg|alle|bekamen||und|mir|ist|das|besonders|einprägsam|dass|Frauen|bekamen| Mniej więcej wszyscy dostali pracę, a szczególnie pamiętam, że kobiety ją dostały. Fast alle bekamen Arbeit und ich erinnere mich besonders daran, dass auch Frauen Arbeit bekamen. Ég held að konur hafi þá í fyrsta skipti séð peninga, alvöru peninga, því þær fengu vinnu við að þvo af hermönnunum. |je pense||||||||vu||véritable||||||||laver||les soldats Ich|glaube|dass|Frauen|haben|sie|zum|ersten|Mal|gesehen|Geld|echtes|Geld|weil|sie|bekamen|Arbeit|bei||Waschen|von|den Soldaten |||||then|||time|seen|money|real money|||they|got|work|||washing|off|the soldiers Myślę, że to był pierwszy raz, kiedy kobiety zobaczyły pieniądze, prawdziwe pieniądze, bo żołnierze przydzielili im pracę przy praniu. Ich glaube, dass die Frauen zum ersten Mal Geld gesehen haben, echtes Geld, denn sie bekamen Arbeit, um die Soldaten zu waschen.

Fólk fluttist úr sveitinni mjög af því að það sóttist auðvitað eftir því að fá vinnu og sjá raunverulega peninga á milli handanna. |||||||||sought||||||||||||| |s'est déplacé||la campagne||||||aspirait|||||||||réellement||||dans les mains Die Leute|zogen|aus|dem Dorf|sehr|von|dem|zu|||||||bekommen|Arbeit|und|sehen|tatsächlich|Geld|in|zwischen|Händen |moved away|from|the countryside||||||sought after|of course|||||||see|real money|||between|between hands Ludzie często wyprowadzali się ze wsi, bo oczywiście chcieli dostać pracę i zobaczyć w rękach prawdziwe pieniądze. Die Leute zogen sehr vom Land weg, weil sie natürlich nach Arbeit strebten und echtes Geld zwischen den Händen sehen wollten. Síðan var það líka mjög athyglivert að við börnin vorum send í sveit. |||||attention-grabbing|||||sent|| |||||très intéressant|||les enfants||envoyés||village Dann|war|das|auch|sehr|interessant|dass|wir|die Kinder|waren|geschickt|in|die Landschaft then|||||interesting|||||sent||countryside Wtedy też było bardzo ciekawie, że nas, dzieci, wysłano na wieś. Es war auch sehr interessant, dass wir Kinder aufs Land geschickt wurden. Þannig að mín kynslóð hún þekkir mjög vel til sveitalífs sem að mér finnst eftirsjá í, í dag. |||génération||connaît||||vie rurale|||||regret||| so|dass|meine|Generation|sie|kennt|sehr|gut|von|Landleben|das|dass|mir|scheint|Bedauern|in|in|Tag |||generation||||||rural life|||||||| |||generation||knows||||rural life|||||regret||| So my generation is very familiar with rural life, which I regret today. Zatem moje pokolenie doskonale zna życie na wsi, czego dziś żałuję. So kennt meine Generation das Landleben sehr gut, was ich heute bedauere. Mér finnst börn eigi að fá að kynnast landinu. |||ne pas||||faire connaissance|pays mir|scheint|Kinder|nicht|zu|bekommen|zu|kennenlernen|dem Land |||not||get to know||get to know|the country I think children should get to know the country. Uważam, że dzieci powinny poznać ten kraj. Ich finde, Kinder sollten die Möglichkeit haben, das Land kennenzulernen. Við vorum send í sveit vegna þess að það var ótti við að það yrðu gerðar loftárásir á Reykjavík. ||||||||||fear||||||airstrikes|| ||||||||||peur||||auraient été|faites|des bombardements aéros|| Wir|waren|geschickt|in|die Provinz|wegen|dessen|dass|es|war|Angst|vor|dass|es|würden|durchgeführt|Luftangriffe|auf|Reykjavík ||sent||countryside|because|||||fear||||would be|made|air raids|| We were sent to the countryside because there was a fear that there would be air raids on Reykjavík. Wysłano nas na wieś, bo obawiano się, że będą naloty na Reykjavík. Wir wurden aufs Land geschickt, weil es Angst vor Luftangriffen auf Reykjavík gab.

Eitt af því sem að var náttúrulega alveg sérstakt fyrir þjóðlífið í Reykjavík var að það var byggður flugvöllur. ||||||||||the national life|||||||built|airport ||||||naturally||special||the national life|||||||built|airport Eins|von|dem|was|dass|war|natürlich|völlig|besonders|für|das gesellschaftliche Leben|in|Reykjavík|war||||gebaut|Flughafen ||||||naturally|completely|special||national life|||||||built|airport Jedną z rzeczy, która była oczywiście bardzo wyjątkowa dla życia publicznego w Reykjavíku, było wybudowanie lotniska. Eines der Dinge, die natürlich ganz besonders für das gesellschaftliche Leben in Reykjavík waren, war, dass ein Flughafen gebaut wurde. Og þegar var verið að byggja flugvöllinn auðvitað þá fékkst atvinna. ||||||||||employment ||||||the airport|||was gotten|employment Und|als|war|sein|zu|bauen|den Flughafen|natürlich|dann|bekam|Arbeit |||been||build|the airport|of course|then|got work|employment And when the airport was being built, of course, there were jobs. A kiedy budowano lotnisko, oczywiście były miejsca pracy. Und als der Flughafen gebaut wurde, gab es natürlich Arbeit. Og flugvallarefnið var tekið ofan úr Rauðhólum og þegar menn keyra núna út fyrir bæinn og sjá þessa hóla fyrir utan borgina þá eru þeir minnisvarði um styrjaldarárin. |the airport material|||||Red Hills||||||||the||||hills||without|||||memorial||war years Und|Flughafenmaterial|war|genommen|oben|von|Rauðhólar|und|wenn|die Leute|fahren|jetzt|hinaus|vor|die Stadt|und|sehen|diese|Hügel|vor|außerhalb|der Stadt|dann|sind|sie|Denkmal|über|die Kriegsjahre |the airport material|||||the Red Hills||||||||||||the mounds|||||||memorial||war years |airport material|||off|from|Red Hills||||||||the town||see||hills||outside|the city||||memorial||war years And the airport material was taken from Rauðhólar, and when people now drive outside the town and see these hills outside the city, they are a monument to the war years. Materiał na lotnisko został zabrany z Rauðhólar i kiedy ludzie teraz wyjeżdżają za miasto i widzą te wzgórza poza miastem, są one pomnikiem lat wojny. Und das Flugplatzmaterial wurde von den Rauðhólum entfernt, und wenn die Leute jetzt aus der Stadt fahren und diese Hügel außerhalb der Stadt sehen, sind sie ein Denkmal für die Kriegsjahre.

Landslagið breyttist líka bæði í Reykjavík og úti á landi vegna þess að hernum fylgdu braggar. the landscape||||||||||||||followed|barracks the landscape|||both||||||||||the army|followed|barracks the landscape|||||||||||||||barracks Die Landschaft|veränderte|auch|sowohl|in|Reykjavík|und|draußen|auf|dem Land|wegen|dessen|dass|der Armee|folgten|Baracken Zmienił się także krajobraz zarówno w Reykjaviku, jak i poza granicami kraju, ponieważ armii towarzyszyły przechwałki. Die Landschaft veränderte sich auch sowohl in Reykjavík als auch im Landesinneren, weil den Truppen Baracken folgten. Einhvers staðar þurftu þeir að búa og þeir bjuggu í bröggum og það voru byggðir braggar. ||||||||||huts||||| Somebody||needed||||||||huts||||built| someone's|somewhere||||live|||lived||huts||||settlements|barracks irgendwo|Ort|mussten|sie|zu|wohnen|und|sie|wohnten|in|Baracken|und|es|waren|gebaut|Baracken Musieli gdzieś mieszkać i mieszkali w szałasach, a szałasy budowano. Irgendwo mussten sie wohnen, und sie lebten in Baracken, und es wurden Baracken gebaut. Síðan gerðist á stríðsárunum auðvitað sá stórmerkilegi viðburður í Íslandssögunni að lýðveldi var stofnað á Þingvöllum 1944 í ausandi rigningu sem er … sést mjög vel á myndum. ||||||the significant|event||the history of Iceland||||||||pouring|||||||| |||the war years|||the significant|event||Iceland's history||republic||established||Thingvellir||pour|raining|||is seen||||pictures Dann|geschah|in|den Kriegsjahren|natürlich|der|bemerkenswerte|Ereignis|in|der Geschichte Islands|dass|Republik|wurde|gegründet|auf|Þingvellir|in|strömendem|Regen|der|ist|gesehen|sehr|gut|auf|Bildern since|happened||the war years||the|significant|event||Iceland's history||republic||founded|during the|Thingvellir||pouring|rain|||can be seen||||pictures Then, of course, during the war years, the most significant event in Iceland's history happened, that a republic was founded in Þingvellir in 1944 in pouring rain, which is... you can see very well in pictures. Potem oczywiście w latach wojny miało miejsce najważniejsze wydarzenie w historii Islandii, że w 1944 roku w ulewnym deszczu w Þingvellir powstała republika, co... widać bardzo dobrze na zdjęciach. Dann geschah während der Kriegsjahre natürlich das bemerkenswerte Ereignis in der Geschichte Islands, dass 1944 in strömendem Regen die Republik auf Þingvellir gegründet wurde, was … auf Bildern sehr gut zu sehen ist. En með lýðveldinu og lýðveldistökunni breyttist auðvitað þjóðlífið á Íslandi vegna þess að hugsunarhátturinn breyttist. Aber|mit|der Republik|und|der Übernahme der Republik|änderte sich|natürlich|das gesellschaftliche Leben|in|Island|wegen|dessen|dass|die Denkweise|sich änderte ||the republic||the republic takeover|||||||||mindset| ||the republic||republic takeover|||national life||||||mindset|changed Ale wraz z powstaniem republiki i jej przejęciem życie publiczne na Islandii oczywiście uległo zmianie, ponieważ zmienił się sposób myślenia. Aber mit der Republik und der Gründung der Republik änderte sich natürlich das gesellschaftliche Leben in Island, weil sich die Denkweise änderte.

Maður verður … hugsar öðruvísi þegar maður veit af sjálfstæði sínu. Man|wird|denkt|anders|wenn|man|weiß|von|Unabhängigkeit|sein Man|will||differently|||||independence|its Będziesz... myślał inaczej, gdy dowiesz się o swojej niezależności. Man wird … denkt anders, wenn man sich seiner Unabhängigkeit bewusst ist. Og upp úr lýðveldinu og upp úr eftirstríðsárunum, þá vorum við orðin frjáls og sjálfum okkur ráðandi, hefst mikið uppbyggingartímabil á Íslandi. |||||||the post-war years|||||free|||||begins||reconstruction period|| Und|aus|dem|Republik|und|aus|den|Nachkriegsjahren|dann|waren|wir|geworden|frei|und|uns|uns|selbstbestimmend|beginnt|viel|Aufbauzeit|in|Island |up|out of|the republic||up||post-war years||||the words|free||ourselves|us|dominant|begins||building period|| And from the republic and from the post-war years, when we became free and self-governing, a great period of development begins in Iceland. A od republiki i od lat powojennych, kiedy staliśmy się wolni i samorządni, rozpoczyna się na Islandii wielki okres rozwoju. Und aus der Republik und aus den Nachkriegsjahren heraus, waren wir frei und selbstbestimmt geworden, begann eine große Aufbauphase in Island. Þá erum við eins og unglingar sem eru stálpaðir og hugsa sem svo: „Nú get ég. ||||||||stilt||||||| Dann|sind|wir|eins|und|Jugendliche|die|sind|selbstbewusst|und|denken|so|so|Jetzt|kann|ich |||||teenagers|||stubborn|||||Now|| Then we are like teenagers who are steeled and think like this: "Now I can. W takim razie jesteśmy jak nastolatki, które są zahartowane i myślą w ten sposób: „Teraz mogę. Dann sind wir wie Jugendliche, die erwachsen werden und denken: „Jetzt kann ich. Nú er ég til í allt.“ Og við eigum margt því að þakka að lýðveldi var stofnað á þessum árum. Jetzt|bin|ich|bereit|für|alles|Und|wir|haben|viel|dafür|dass|||Republik|wurde|gegründet|in|diesen|Jahren |is||||||we|have|many|||thank||republic||founded|||years Now I'm ready for anything." And we owe a lot to the fact that a republic was founded in those years. Teraz jestem gotowy na wszystko.” A temu, że w tych latach powstała republika, wiele zawdzięczamy. Jetzt bin ich für alles bereit." Und wir haben viel zu danken, dass in diesen Jahren eine Republik gegründet wurde.

En kannski einmitt af því við vorum orðin sjálfstæð og áttum okkur sjálf, þá vorum við ekki öll alveg sammála um hersetuna. |||||||||||||||||||||occupation Aber|vielleicht|gerade|von|weil|wir|waren|geworden|unabhängig|und|hatten|uns|selbst|dann|waren|wir|nicht|alle|ganz|einig|über|Besatzung ||exactly|||||become|independent||had||ourselves|||||all|not completely|agree||military occupation |||||||||||||||||||||占領 But maybe precisely because we had become independent and had our own, we didn't all agree about the occupation. Ale może właśnie dlatego, że usamodzielniliśmy się i mieliśmy własne, nie wszyscy byliśmy zgodni co do okupacji. Aber vielleicht gerade weil wir unabhängig geworden waren und uns selbst erkannten, waren wir uns nicht alle einig über die Besetzung. Eftir að Ísland hafði verið hersetið á stríðsárunum þá dvaldi bandaríski herinn hér áfram, og þá var … eftir að stríðinu - heimsstyrjöldinni lauk, þá hófst annað stríð sem kannski var ekki síðra, að heimurinn skiptist í svart og hvítt, þ.e.a.s. Nach|dass|Island|hatte|gewesen|besetzt|während|Kriegsjahren|dann|blieb|amerikanische|Armee|hier||und|dann|war|nach|dass|Krieg|Weltkrieg|endete|dann|begann|ein weiteres|Krieg|das|vielleicht|war|nicht|schlechter|dass|die Welt|sich teilte|in|schwarz|und|weiß|||| |||||occupied||||stayed|||||||||||the world war|ended||began|||||||not less||||||||||| |||||||戦争の年々|||||||||||||||||||||||||||||||||| |||||occupied||war years||remained|American|||continued||||||the war|the world war|ended||began|another|war|||||not worse||the world|divided||black||white|||| After Iceland had been occupied during the war years, the American army remained here, and then it was... after the war - World War ended, another war began which was perhaps no less, that the world was divided into black and white, i.e. Po zajęciu Islandii w latach wojny, armia amerykańska pozostała tutaj, a potem… po wojnie – skończyła się wojna światowa, zaczęła się kolejna wojna, może nie gorsza, że świat został podzielony na czarno-biały , tj. Nachdem Island während der Kriegsjahre besetzt worden war, blieb die amerikanische Armee hier, und dann war es ... nachdem der Krieg - der Weltkrieg - zu Ende war, begann ein anderer Krieg, der vielleicht nicht weniger war, dass die Welt in Schwarz und Weiß geteilt wurde, d.h. þá hófst kalda stríðið. ||cold| dann|begann|kalte|Krieg then||cold|the war then the cold war began. dann begann der Kalte Krieg. Og með kalda stríðinu var ákveðið … Í ljósi kalda stríðsins þá varð Ísland mjög hernaðarlega sett hér í Norður-Atlantshafi. ||||||||||||||militarily||||| Und|mit|kalten|Krieg|war|entschieden|Im|Licht|kalten|Krieges|dann|wurde|Island|sehr|militärisch|positioniert|hier|im|| ||cold|||||In light of||of the war|||||militarily|militarily positioned|||North|the North Atlantic Ocean A wraz z zimną wojną zdecydowano... W świetle zimnej wojny Islandia zajęła bardzo strategiczne miejsce tutaj, na północnym Atlantyku. Und mit dem Kalten Krieg wurde beschlossen … Im Lichte des Kalten Krieges wurde Island hier im Nordatlantik militärisch positioniert. Það var hægt að hafa hér bækistöðvar og þá var ákveðið að bandaríski herinn héldi hér áfram setu sinni og Íslendingar deildu mjög um það. ||||||bases||||||||would hold|here|continue|seat||||argued||| Es|war|möglich|zu|haben|hier|Stützpunkte|und|dann|war|entschieden|dass|amerikanische|Armee|hielt|hier||Präsenz|seiner|und|Isländer|stritten|sehr|über|das ||possible||||military bases||||||American||would hold||forward|station|presence|||argued||| It was possible to have bases here, and then it was decided that the American army would continue its presence here, and the Icelanders strongly disagreed about that. Można było tu mieć bazy i wtedy zdecydowano, że armia amerykańska będzie tu kontynuować swoją obecność, na co Islandczycy stanowczo się nie zgodzili. Es war möglich, hier Stützpunkte zu haben, und es wurde beschlossen, dass die US-Armee hier weiterhin stationiert bleibt, was zu heftigen Auseinandersetzungen unter den Isländern führte.

Þjóðin var eiginlega klofin í herðar niður í þeim málum. |||split||shoulders|||| Die Nation|war|eigentlich|gespalten|in|Schultern|nach unten|in|diesen|Angelegenheiten The nation||actually|split||shoulders|down|||issues Naród był w tych kwestiach naprawdę podzielony. Die Nation war in dieser Angelegenheit eigentlich gespalten. Það veit maður og sér gjörla á minningum og myndum frá 1949 þegar að menn deildu um þetta fyrir framan Alþingishúsið á Austurvelli. Das|weiß|man|und|sieht|deutlich|an|Erinnerungen|und|Bildern|aus|als|die|Männer|stritten|über|dies|vor|dem|Alþingihus|auf|Austurvöllur |||||well||memories|||||||||||||| |||||clearly||memories||pictures|from||||shared||||in front of|the Parliament House||East Field You know that and you can see it in the memories and photos from 1949 when people argued about this in front of the Alþingishusið in Austurvelli. Wiecie o tym i widać to we wspomnieniach i zdjęciach z 1949 roku, kiedy ludzie spierali się na ten temat przed Alþingishusið w Austurvelli. Das weiß man und sieht es deutlich in Erinnerungen und Bildern aus dem Jahr 1949, als die Menschen darüber vor dem Alþingishaus am Austurvöllur stritten. Og síðan varð þetta samþykkt, en eftir það … eftir að þetta var samþykkt þá hófst annar þáttur í andmælum sem að var Keflavíkurgangan. ||||||||||||||began||||the objections||||the Keflavík walk Und|dann|wurde|dies|genehmigt|aber|nach|das|nach|dass|dies|war|genehmigt|dann|begann|ein anderer|Teil|in|Widersprüchen|der||war|Keflavík-Gang |then|became||approval||||||||approval||||factor||objections||||Keflavik run And then this was approved, but after that... after this was approved, another part of the objections began, which was the Keflavíkurgangan. A potem to zatwierdzono, ale potem… po zatwierdzeniu tego zaczęła się kolejna część sprzeciwu, a mianowicie Keflavíkurgangan. Und dann wurde dies genehmigt, aber danach ... nachdem dies genehmigt wurde, begann ein weiterer Aspekt der Einwände, der die Keflavík-Gänge war. Það voru farnar Keflavíkurgöngur reglulega. Es|waren|gegangen|Keflavík-Gänge|regelmäßig ||made|Keflavík tunnels| ||gone|Keflavík walks|regularly Regularnie odbywały się spacery po Keflavíkur. Es wurden regelmäßig Keflavík-Gänge unternommen. Fólk gekk frá Keflavík til Reykjavíkur til að mótmæla því að það væri herstöð á Íslandi, það væri herseta á Íslandi, að erlendur her væri á Íslandi. ||||||||protest|||||military base|||||military base||||foreign|||| Die Leute|gingen|von|Keflavik|nach|Reykjavik|um|zu|protestieren|dass|zu|es|wäre|Militärbasis|in|Island|es|wäre|Militärpräsenz|in|Island|dass|ausländischer|Militär|wäre|in|Island |walked||Keflavík|||||protest|||||military base|||||military presence||||foreign|army||| Ludzie maszerowali z Keflavíku do Reykjavíku, aby zaprotestować przeciwko temu, że na Islandii jest baza wojskowa, że na Islandii jest okupacja, że na Islandii przebywa obca armia. Die Leute gingen von Keflavík nach Reykjavík, um dagegen zu protestieren, dass es einen Militärstützpunkt in Island gab, dass es eine Militärpräsenz in Island gab, dass eine ausländische Armee in Island war. Nýbúin að stofna lýðveldi og þeir sem voru á móti vildu vera þeir sjálfir og eiga sig sjálfir. neu gegründet|zu|gründen|Republik|und|sie|die|waren|gegen|die|wollten|sein|sie|selbst|und|besitzen|sich|selbst recently established||||||||||||||||| Just established||to establish|republic||||||against||||themselves||to own|themselves|themselves Just founded a republic and those who were against wanted to be themselves and own themselves. Właśnie założyłem republikę, a ci, którzy byli przeciw, chcieli być sobą i posiadać siebie. Gerade erst eine Republik gegründet und diejenigen, die dagegen waren, wollten selbstständig sein und sich selbst besitzen. Menn voru alltaf hræddir um að Bandaríkin … að við yrðum hluti af Bandaríkjunum. Die Männer|waren|immer|ängstlich|um|dass|die Vereinigten Staaten|dass|wir|würden|Teil|von|den Vereinigten Staaten |||afraid|||the United States|||would become|part of||the United States Die Menschen hatten immer Angst, dass die Vereinigten Staaten … dass wir ein Teil der Vereinigten Staaten werden würden. Kannski eitt af fylkjunum í Bandaríkjunum. Vielleicht|eines|von|Bundesstaaten|in|den Vereinigten Staaten |||states|| |||the states|| Może któryś ze stanów w USA. Vielleicht eines der Bundesstaaten in den Vereinigten Staaten. Ég man það frá æskudögum mínum að það voru rökin. Ich|erinnere|es|aus|Kindheitstagen|meinen|dass|es|waren|die Argumente ||||childhood|||||the arguments ||||childhood|||||the arguments Pamiętam z dzieciństwa, że to była kłótnia. Ich erinnere mich aus meiner Kindheit, dass das die Argumente waren.

Á áratugunum á eftir að stríðinu lauk var lítið talað um jafnréttismál á Íslandi. In|den Jahrzehnten|nach|dem||Krieg|endete|war|wenig|gesprochen|über|Gleichstellungsthemen|in|Island |the years after||||||||||equality issues|| |the decades|||||ended||little|||equality issues|| Przez dziesięciolecia po zakończeniu wojny niewiele mówiło się na Islandii o równości. In den Jahrzehnten nach dem Krieg wurde in Island wenig über Gleichstellungsfragen gesprochen. Lítið talað um hlut kvenna og hver hann væri. wenig|gesprochen|über|Rolle|der Frauen|und|wer|er|wäre |||thing|women||who|| Little talk about the role of women and who it was. Niewiele rozmów na temat roli kobiet i tego, kim one były. Es wurde wenig über die Rolle der Frauen gesprochen und was sie wäre. Það þótti eiginlega alveg ágætt að konur væru húsmæður og ættu börn og ælu upp sín börn, en raunverulega voru konurnar að vinna í frystihúsunum, þær voru að vinna í fiskinum og voru mikill bakhjarl í allri uppbyggingu þjóðarinnar. ||||||||housewives||should|||raise||||||||that|||the freezing houses||||||||||backer|||building| Es|schien|eigentlich|völlig|in Ordnung|dass|Frauen|wären|Hausfrauen|und|hätten|Kinder|und|zogen|auf|ihre|Kinder|aber|tatsächlich|waren|die Frauen|zu|arbeiten|in|den Fischfabriken|sie|waren|zu|arbeiten|in|der Fischerei|und|waren|eine große|Unterstützung|in|allen|Aufbau|der Nation |was thought||really|great||||housewives||should have|||raised|||||really||the women||||the freezing houses||||||the fish|||a great|backing force||all|building|nation Właściwie to było całkiem miło, że kobiety były gospodyniami domowymi, miały dzieci i je wychowywały, ale w rzeczywistości kobiety pracowały w zamrażarkach, pracowały przy rybach i były wielkim wsparciem w całym rozwoju narodu. Es wurde eigentlich als ganz in Ordnung angesehen, dass Frauen Hausfrauen waren, Kinder hatten und ihre Kinder großzogen, aber in Wirklichkeit arbeiteten die Frauen in den Fischfabriken, sie arbeiteten in der Fischerei und waren eine große Stütze beim Aufbau der Nation. En sem sagt þær voru ekki fulltrúar á opinberum vettvangi. Aber|wie|gesagt|sie|waren|nicht|Vertreter|auf|öffentlichem|Forum ||||||representatives||public|arena ||||||representatives||public|public forum But as I said, they were not represented at the public level. Ale jak powiedziałem, nie byli oni reprezentowani na szczeblu publicznym. Aber sie waren nicht auf öffentlichen Plattformen vertreten.

Síðan gerist það að konur verða svolítið þreyttar á þessu og þær ákveða á ári kvenna, sem Sameinuðu þjóðirnar höfðu gefið út að ætti að vera 1975, að gera verkfall. |||||||tired||this||||||||||||||||||| Dann|passiert|das|zu|Frauen|werden|ein wenig|müde|von|diesem|und|sie|beschließen|am|Jahr|der Frauen|das|Vereinten|Nationen|hatten|gegeben|heraus|zu|sollte|zu|||machen|Streik Since||||||a little bit|tired|||||||year|women||United Nations|the nations|had|given|out|||||||strike action Potem zdarza się, że kobiety są tym trochę zmęczone i postanawiają, że w roku kobiet, który według Organizacji Narodów Zjednoczonych miał być rok 1975, rozpocząć strajk. Dann geschah es, dass die Frauen ein wenig müde von diesem Zustand wurden und sie beschlossen im Jahr der Frauen, das die Vereinten Nationen für 1975 ausgerufen hatten, einen Streik zu machen. Og 25. október, sem er dagur Sameinuðu þjóðanna 1975, þá lögðu allar konur í landinu eða allflestar konur í landinu niður vinnu, þar sem þær voru að vinna. ||||||||laid||||||allflestar = almost all||||||||||| Und|Oktober|der|ist|Tag|der Vereinten|Nationen|dann|legten|alle|Frauen|im|Land|oder|fast alle|Frauen|im|Land|nieder|Arbeit|wo|wo|sie|waren|zu|arbeiten ||||day|United Nations|nations|then|laid||||the country||most women||||down tools||there where||||| A 25 października, czyli w dzień Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1975 roku, wszystkie kobiety w kraju, czyli zdecydowana większość kobiet w kraju, przestały pracować tam, gdzie pracowały. Und am 25. Oktober, dem Tag der Vereinten Nationen 1975, legten alle Frauen im Land oder die meisten Frauen im Land ihre Arbeit nieder, wo sie arbeiteten. Og viti menn, hvað gerist? Und|wissen|Menschen|was|passiert |Oh lighthouse men|men|what|happens A wiesz co się dzieje? Und siehe da, was passiert? Þjóðfélagið lamast. |is paralyzed Die Gesellschaft|wird gelähmt society|becomes paralyzed Społeczeństwo jest sparaliżowane. Die Gesellschaft wird lahmgelegt. Það verður að loka bönkunum, það er ekki hægt að afgreiða neitt, konur höfðu svo víða verið í vinnu. ||||the banks|||||||||||everywhere||| Es|wird|zu|schließen|Banken|es|ist|nicht|möglich|zu|bearbeiten|nichts|Frauen|hatten|so|überall|gewesen|in|Arbeit |will||close|the banks||||||serve or process|anything||||in many places||| The banks have to be closed, it is not possible to process anything, women had been working in so many places. Banki trzeba zamknąć, nie da się niczego przetworzyć, kobiety pracowały w wielu miejscach. Die Banken müssen schließen, es kann nichts bearbeitet werden, Frauen waren so weit verbreitet in der Arbeit. Það var mjög augljóst að konur öxluðu samfélagið til jafns við karla. Es|war|sehr|offensichtlich|dass|Frauen|trugen|die Gesellschaft|bis|gleich|mit|Männern |||obvious|||shouldered|the community|||| |||obvious|||shouldered|society||equally||men Było bardzo oczywiste, że kobiety wspierały społeczeństwo na równi z mężczyznami. Es war sehr offensichtlich, dass Frauen die Gesellschaft ebenso trugen wie Männer.

Upp úr þessu fóru konur meira að ... það fór meira að heyrast í konum. Aus|von|diesem|gingen|Frauen|mehr|zu|es|ging|mehr|zu|gehört|in|Frauen up from|out of||began to||more|||went|||be heard|| Od tego kobiety zaczęły… kobiety zaczęły być bardziej słyszane. Daraufhin begannen Frauen mehr ... es wurde mehr von Frauen gehört. Það var reyndar ... höfðu reyndar ungar konur áður, fyrir 1970 og á milli ´70 og´80 látið talsvert til sín heyra um að þær vildu meira jafnrétti. Es|war|tatsächlich|hatten|tatsächlich|junge|Frauen|vorher|vor|und|zwischen|1970|und|lassen|erheblich|zu|sich|hören|über|dass|sie|wollten|mehr|Gleichheit ||indeed|||young||||||between||let it|considerable amount||to be heard||||||more equality|equality It was actually ... in fact, young women in the past, before 1970 and between the 70s and 80s, had made it quite clear that they wanted more equality. Właściwie to… tak naprawdę młode kobiety w przeszłości, przed rokiem 1970 oraz w latach 70. i 80., dawały całkiem jasno do zrozumienia, że chcą większej równości. Tatsächlich hatten junge Frauen zuvor, vor 1970 und zwischen den 70ern und 80ern, bereits viel von sich hören lassen, weil sie mehr Gleichheit wollten. Þær vildu einkum jafnrétti á þingi, á Alþingi og í bæjarstjórnum. ||||||||||city councils Sie|wollten|insbesondere|Gleichheit|im|Parlament|im|Althing|und|in|Stadtverwaltungen ||especially|equality||parliament|||||city councils Szczególnie chcieli równości w sesji, Alþingi i radach miejskich. Sie wollten insbesondere Gleichheit im Parlament, im Alþingi und in den Stadtverwaltungen. Og svo gerist það að 1980 á að kjósa til forseta Íslands á Íslandi, og það er enginn vafi á því að kvennafrídagurinn 1975 varð til þess að ég var sérstaklega beðin, það var sérstaklega komið til mín að biðja mig að vera í framboði til forseta. |||||||||||||||||doubt||||the women's day off||||||||to be asked|||||||||||||candidacy|| Und|dann|passiert|das|zu|am|zu|wählen|für|Präsidenten|Islands|in|Island|und|das|ist|kein|Zweifel|auf|das|dass|der Frauentag||zu|diesem|dass|ich|war|besonders|gebeten|das|war|besonders|gekommen|zu|mir|zu|bitten|mich|zu|sein|in|Kandidatur|für|Präsidenten |||||||to vote||president|||||||no one|no doubt||||Women's Day|became||||||especially|asked|||especially|come||||to ask|||||candidacy||president I tak się składa, że w 1980 roku na Islandii odbywają się wybory na prezydenta Islandii i nie ulega wątpliwości, że święto kobiet w 1975 roku spowodowało, że zostałam szczególnie poproszona, szczególnie przyszło mi do głowy, aby zostać poproszoną o kandydowanie prezydent. Und dann geschah es, dass 1980 in Island eine Präsidentschaftswahl stattfand, und es besteht kein Zweifel, dass der Frauentag 1975 dazu führte, dass ich besonders gebeten wurde, es wurde speziell an mich herangetreten, um mich zu bitten, für das Präsidentenamt zu kandidieren. Hvað ég og gerði. Was|ich|und|tat |||did Co ja zrobiłem. Was ich auch tat. Það var ýtt svo fast á mig að ég gerði það og undur og stórmerki að konan meðal frambjóðenda var kosin og varð þannig fyrsta konan í heiminum að verða kjörin forseti lýðræðisríkis. Es|war|gedrückt|so|fest|auf|mich|dass|ich|tat|es|und|Wunder|und|große Zeichen|dass|die Frau|unter|den Kandidaten|war|gewählt|und|wurde|damit|erste|Frau|in|der Welt|zu|werden|gewählt|Präsident|einer Demokratie ||pushed||||||||||wonder||historical event||||candidates||||||||||||elected||of a democracy ||pushed||so hard|||||did|||wonders||large signs|||among|candidates||elected||||||||||elected|president|democratic state I was pushed so hard that I did it and a miracle and a great sign that the woman among the candidates was elected and thus became the first woman in the world to be elected president of a democratic country. Naciskano mnie tak mocno, że to zrobiłam i cud i wielki znak, że kobieta spośród kandydatów została wybrana i tym samym została pierwszą kobietą na świecie wybraną na prezydenta demokratycznego kraju. Es wurde so sehr auf mich gedrängt, dass ich es tat, und es war ein Wunder und ein großes Zeichen, dass die Frau unter den Kandidaten gewählt wurde und somit die erste Frau der Welt wurde, die zur Präsidentin eines demokratischen Staates gewählt wurde.

Já, maður lærir svo margt á langri ævi. Ja|man|lernt|so|viel|in|langem|Leben ||||||long|life ||||||long|life Tak, wiele się nauczysz w ciągu długiego życia. Ja, man lernt so viel im langen Leben. Maður lærir að meta fólk. Man|lernt|zu|schätzen|Menschen |||to value| Nauczysz się doceniać ludzi. Man lernt, Menschen zu schätzen. Maður lærir að meta kosti þess umfram gallana og maður lærir að halda upp á lífið, að þykja vænt um lífið. |||||||flaws||||||||||||| Man|lernt|zu|schätzen|Vorteile|davon|über|Nachteile|und|man|lernt|zu|halten|auf|auf|das Leben|zu|finden|wertvoll|um|das Leben ||||advantages||beyond|flaws|||||to cherish|||life||to care about|dear|| You learn to appreciate its advantages over the disadvantages and you learn to celebrate life, to cherish life. Uczysz się doceniać jego zalety zamiast wad, uczysz się celebrować życie, cenić je. Man lernt, die Vorzüge über die Nachteile zu schätzen, und man lernt, das Leben zu schätzen, das Leben zu lieben. Maður lærir líka það að allar skoðanir á að endurmeta strax og ný viðhorf myndast og það á ekki að blygðast sín fyrir að endurmeta skoðanir sínar. ||||||opinions|||to re||||attitudes|||||||be ashamed|||||| Man|lernt|auch|das|zu|alle|Meinungen|sollen|zu|überdenken|sofort|und|neue|Einstellungen|entstehen|und|das|soll|nicht|zu|sich schämen|seiner|für|zu|überdenken|Meinungen|seiner |||||all|opinions|||reassess|immediately|||attitude|form||||||feel ashamed||||reassess|opinions| One also learns that all opinions should be re-evaluated immediately and new attitudes are formed and that one should not be ashamed to re-evaluate one's opinions. Uczy się także, że wszelkie opinie należy natychmiast przewartościować i wykształcić w sobie nowe postawy oraz że nie należy wstydzić się przewartościowania swoich opinii. Man lernt auch, dass alle Meinungen sofort neu bewertet werden sollten, sobald neue Perspektiven entstehen, und man sollte sich nicht schämen, seine Meinungen neu zu bewerten. Heldur er það styrkleiki að þora að horfast í augu við nýja tíma og breyttar aðstæður. |||strength||to dare||to confront|||||||changed| vielmehr|ist|das|Stärke|zu|wagen|zu|sich|in|Augen|mit|neuen|Zeiten|und|veränderten|Umständen rather|||strength||dare||face||eyes|||||changed circumstances|circumstances Rather, it is strength to dare to face new times and changing circumstances. Jest to raczej siła, która pozwala odważyć się stawić czoła nowym czasom i zmieniającym się okolicznościom. Vielmehr ist es eine Stärke, den Mut zu haben, sich neuen Zeiten und veränderten Umständen zu stellen.

SENT_CWT:AFkKFwvL=6.17 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.0 de:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=85 err=0.00%) translation(all=68 err=0.00%) cwt(all=1117 err=2.69%)