Sálfærði. Brynja Björk Magnúsdóttir - fyrirlestrar, Geðshræringar

Geðshræringar

Í ellefta kaflanum þá er fjallað um geðshræringar eða emotion. Ég hef skipt kaflanum niður í undirkaflana sem þið sjáið í bókinni og fyrsti hlutinn er þá hræðslan. Við notum gjarnan orðið tilfinning á íslensku og erum þá oft að vísa til bæði feelings og emotions á ensku. Ég hef hérna valið að nota orðið geðshræringar af því að hér erum við að velta fyrir okkur, sem sagt, þessum lífeðlisfræðilegu viðbrögðum. Við erum þá raun að vísa bæði til svona hugrænna og líkamlegra viðbragða hjá, hjá einstaklingnum og þess vegna ætla ég að nota, nota þetta hugtak í, í þessum kafla. Geðshræringar eins og þær eru skilgreindar í kennslubókinni eru settar saman úr þremur þáttum: það eru hegðun, það eru sjálfvirku viðbrögðin og hormónaviðbrögð. Ef við tökum dæmi um hund sem er að verja svæði sitt fyrir, fyrir óboðnum gestum, þá myndi hann koma sér í til dæmis einhvers konar árásargjarna stöðu, sýna tennur og annað, þá værum við að tala um hegðun sem hann sýndi. [UNK] eru þá einhverjar viðeigandi [HIK: vöðvahreyf] vöðvahreyfingar í, í þeim aðstæðum sem hann væri. Svo eru það sjálfvirku viðbrögðin. Þau myndu þá styðja við þessa hegðun, hjartslátturinn hjá honum yrði til dæmis hraðari, það væri blóðflæði fræði, færi frá meltingarsvæði út í vöðvana þannig að, að orka skilaði sér hratt til vöðvanna til þess að nýta mætti, mætti orkuna í hreyfingar. Og þriðja væri þá hormóna viðbrögð sem væri þá aftur til að styrkja þessi sjálfvirku viðbrögð. Þá væri til dæmis verið að seyta meira epínefrín, það eykur enn frekar á blóðflæði til vöðvanna og hjálpar til þess að breyta orku í vöðvum í glúkósa. Þannig að þarna værum við með, með dæmi um, um, um geðshræringu og sem, sem samanstæði af þessum þremur þáttum. Í þessum fyrsta kafla erum við sem sagt að beina sjónum okkar að hræðslunni og skoða svona hvað, hvað, hvaða svæði í heilanum hafa helst, virkjast helst þegar við finnum til hræðslu. Og hræðsla og allar okkar geðshræringar eru, eru gríðarlega flókin ferli, það virkjast mörg svæði í heilanum, en við vitum samt að mandlan er, svona hefur samhæfingarhlutverk, þar, stýrir og samhæfir þegar kemur að hræðslunni. Mandlan eða amygdal-an er bara lítill kjarni djúpt í heilanum heilanum og hún hefur mjög mikilvægt hlutverk þegar til dæmis kemur að því að vara okkur við ef við erum í, í ógnvekjandi eða hættulegum aðstæðum, ef við finnum til verkja eða einhvers slíks. Þannig að þá er það mandlan sem virkjast og, og, og í rauninni framkallar þessi, þessi hræðsluviðbrögð sem við köllum svo. Mandlan er samsett úr mjög mörgum svæðum, það eru tólf svæði, og, en aðalhlutinn er miðkjarninn og við vitum og rannsóknir hafa sýnt að það er hann sem, sem virkjast og fær, fær boð frá mörgum öðrum hlutum í, í möndlunni en það er, það er hann sem, sem hefur mjög mikilvægu hlutverki að gegna þegar kemur að, að, að hræðslunni. Ef þið horfið á þessa mynd sem tekin úr kennslubókinni og lesið ykkur til í kennslubókinni þá er, hérna, verið að lýsa, sem sagt, hvernig boð koma frá ýmsum svæðum í heilanum og er safnað saman, þarna, í möndlunni. Við erum að horfa á, hérna, nokkra kjarna möndlunnar, ef [UNK] horfið fyrst á þetta appelsínugula svæðið, þá sjáið að talað lateral nucleus sem að við myndum kalla hliðlægan kjarna. Og svo er líka eitthvað sem kallast basal nucleus, sem gætu verið grunnkjarni eða botnkjarni á íslensku, og þar er verið að safna saman upplýsingum frá öðrum svæðum í heilanum. Og svo sjáið þið bláa svæðið, það er miðkjarninn sem við töluðum um áðan, og það er svona mikilvægasti hlutinn vegna þess að þar er öllum þessum upplýsingum safnað saman og þá verður [HIK: virknu], virkjun þar, þegar við erum að tjá geðshræringar, tjá hræðslu. Það er að segja tjá geðshræringar vegna einhvers konar óæskilegra áreita í umhverfinu. Þannig að þegar til dæmis dýr skynjar einhverja ógn í umhverfi sínu þá koma upplýsingar frá fleiri svæðum í heilanum, safnast þarna saman og það er miðkjarninn sinn sem virkjast. Það hafi verið gerðar margar rannsóknir á, á, á þessum svæðum og það hefur verið sýnt fram á að ef það er skemmd í miðkjarnanum eða hann er bara ekki til staðar þá sýna dýr ekki hræðslu. Þetta hafa verið gerð, til dæmis rannsóknir á dýrum sem af sýna hræðslu við tilteknum, tilteknu áreiti svo er þetta svæði skemmt og svo er skoðað hvað gerist eftir það. Og þegar búið er að skemma þennan miðkjarna, þá hræðast þau ekki það sem þau hræddust áður, það er að segja þau [HIK: hrí], sýna ekki ekki hræðsluviðbrögð í sömu aðstæðum og áður. Og það sem er áhugavert þar líka er að, að þegar við erum hrædd og ef við erum til dæmis hrædd í lengri tíma þá verður mikið streituhormónum í líkamanum og þá getur fólk farið að þróa með sér einhvers konar svona streitusjúkdóma, einn þeirra er magasár. Þannig að ef til dæmis miðkjarninn er virkjaður í lengri tíma þá er, hérna, þá geta komið fram streitusjúkdómar eins og magasár. Þannig að ef miðkjarninn er ekki til staðar þá myndi dýrið ekki sýna hræðslu en það myndi ekki heldur fá streitusjúkdóma eins og, eins og magasár. Þannig að þetta er svona hluti af því sem hefur rannsakað til þess að skilja, skilja svæðin í, í, í, þessi, þessi ólíku svæði í möndlunni og hvernig, hvernig þau virka og hvernig áhrif þau hafa á, á, á líkamann okkar. Það er talið að tiltekin áreiti virki hræðsluviðbragðið, sjálfvirkt, án þess að dýr eða ungabörn lægri að hræðast þau áreiti. Þarna erum við að tala um. til dæmis há hvell hljóð. Það er talið að það þurfi enga, það þurfi ekki sérstaka læra að hræðast það heldur, heldur sé það eitthvað sem er bara, bara sjálfvirkt að, að, að miðkjarninn virkist hjá bæði dýrum og ungabörnum þegar há hvell hljóð koma, koma fram. En langflest áreiti þá lærum við að hræðast þau. Við lærum að tiltekið, tiltekin aðstæður eða áreiti eru hættuleg eða ógnandi. Og þarna erum við að tala um oft það sem við köllum skilyrt geðshræringarviðbragð en það er skilyrt viðbragð sem verður þegar eitthvert áreiti, hlutlaust áreiti, þegar því er fylgt eftir með áreiti sem við vekur, vekur hræðslu. Og við skulum kíkja aðeins betur á dæmi um þetta. Tökum dæmi um skilyrt viðbragð. Rannsókn var gerð á rottum þar sem var [HIK: pa], parað sama hljóðáreiti og raflost. Raflost eitt og sér kallar fram óskilyrt viðbragð, geðshræringarviðbragð, dýrið stekkur upp, hjartsláttur, blóðþrýstingur aukast, öndun verður hraðari, streituhormón aukast. Svo er sem sagt raflostið parað við bjölluhljóð, bjölluhljóðið sem áður kallaði ekki fram nein sérstök viðbrögð hjá rottunum. Eftir nokkur skipti þá fer sem sagt hljóðið, bjölluhljóðið, eitt og sér að kalla fram sömu viðbrögð og raflostið gerði áður. Þannig að hegðunin hjá, hjá rottunum verður sú sama og þegar þær voru að fá raflost. Þær verða stjarfar eða stökkva upp og, og öll sömu viðbrögðin koma fram. Athuganir hafa sýnt að, að, að þegar það verður svona skilyrðing þá verður ákveðin breyting í möndlunni, aðallega í miðkjarna og hliðlægum kjarna möndlunnar. Og það er hér talað um að þessi svæði í möndlunni séu þá ábyrg fyrir náminu sem verður hjá dýrinu þegar, þegar skilyrðing verður. Þannig að það er nauðsynlegt að hafa þessi svæði til þess að þessi skilyrðing verði. Núna erum við búin að fara aðeins í þetta skilyrta geðshræringarviðbragð en stundum er geðshræringarviðbragð óviðeigandi og þá þarf að slökkva það. En við skoðun aftur þetta dæmi sem við vorum að skoða áðan með, með rottuna og bjölluna sem var þá um hlutlausa áreitið sem fór að kalla fram þessi geðshræringarviðbrögð. Segjum að við myndum vilja, vilja slökkva þau tengsl þannig að þegar bjölluhljóðið birtist þá kæmu ekki fram þessi, þessi miklu geðshræringarviðbrögð áfram. Það sem væri þá gert væri að birta ítrekað áreitið, þetta bjölluna, án þess að para það við raflostið og þannig að slökkva tengslin á milli. En það sem virðist gerast í heilanum er ekki beint að tengslin hverfi eða gleymist heldur er það annað svæði í heilanum sem kemur inn og hamlar viðbrögðunum og þetta svæði kallast kviðmiðlægt fremra ennisblað, ventro medial prefrontal cortex, og ef þið horfið á myndina þá sjáið þið hvað þetta svæði er staðsett. Þarna erum við komin í þessi ennisblöðin sem, sem hafa nú oft komið við sögu í námsefninu og eiga eftir að koma meira við sögu í, í, í hérna í vetur. Þetta eru svæði sem hafa svona með stýringu og kannski svolítið skynsemi að gera hjá okkur. Og þetta er kviðmiðlæga fremra ennisblað virkjast þá og í rauninni kemur í veg fyrir að þessi áður lærðu tengsl, sem voru á milli bjöllunnar og, þá, rafstuðsins og kölluðu fram þessi, þessi, þessi viðbrögð, þessi geðshræringarviðbrögð, kviðmiðlæga ennisblaðið stoppar það og segir: heyrðu, nei, nei, nei, nei þetta er ekkert, þetta er ekkert hættulegt, þetta bjölluhljóð, það er ekkert að fara að gerast. Og þannig að það nær í rauninni að stoppa af, af viðbrögðin og þá tölum við um slokknun. Ef við tökum dæmi um skilyrt viðbragð hjá fólki, þá gæti það verið mjög sambærileg við þetta sem við vorum að skoða hjá rottunni. Þú verður að nota rafmagnsblandara eða mixer, þú tekur blandarann upp, setur í samband, hann gefur frá sér undarleg hljóð og þú færð raflost um leið og þú, hérna, byrjar að nota, þú sleppir honum og, náttúrulega þú, þú, viðbrögðin verða, þú veist, þér bregður, það eru ósjálfráð viðbrögð, hjartsláttur eykst, blóðþrýstingur hækkar og allt þetta. Þú setur blandarann í viðgerð, hann var kominn í lag, þú notar hann aftur, setur hann í samband, það kemur sama undarlega hljóð og síðast. Í þetta sinn færðu ekki raflost en þetta hljóð vekur nákvæmlega sömu viðbrögð og síðast, þessi geðshræringarviðbrögð sem, sem, sem urðu þegar þú fékkst raflostið. Þannig þarna varstu búinn að tengja, tengja þetta undarleg hljóð við þessi óþægindi sem, sem raflostið olli. Þannig að þarna værum við að tala um, um skilyrt geðshræringarviðbragð, nákvæmlega eins og, eins og hjá rottunum þá er það mandlan og virkni hennar sem, sem er ábyrg fyrir, fyrir þessu. Og það sem meira er, það hefur verið skoðaðar og gerðar rannsóknir á möndlunni í tengslum við, svona, minni og þá aðallega minni sem, sem tengist, tengist geðshræringum á einhvern hátt. Ef til dæmis væri lesin saga og hluti hennar kallar fram svona mjög sterka geðshræringum, eitthvað sem væri mjög óþægilegt eða, eða mjög, mjög, mjög ánægjulegt, þá, almennt, á fólk á auðveldara með að muna atriði sem vekja mikla geðshræringu. Þannig að við eigum oft auðveldara með að muna, til dæmis, atburð í okkar lífi sem hafa vakið mikla geðshræringu sem hafa mikil áhrif og kallað fram miklar tilfinningar hjá okkur. Ef aftur á móti við værum ekki með möndlu eða mandlan, möndlurnar í heilanum okkar væru, beggja vegna, væru skemmdar, þá myndu ekki, þá myndum við ekki sjá þessi áhrif. Þannig að mandlan hefur mjög mikið að gera með þessi, [HIK: þess], þessar minningar sem, sem, sem tengjast geðshræringu. Til þess að skilja betur möndluna og hlutverk, hlutverk hennar langar mig að benda ykkur á sjúkdómstilvik, ess emm sjúkdómstilvik, hefur verið skrifað um það vísindagrein og, og, og, og ég bendi ykkur hérna á myndband þar sem, þar sem þessu tilviki er lýst skýrt í stuttu myndbandi. Þetta er sem sagt kona sem hefur enga, ekki, ekki, sem sagt mandlan, beggja vegna, þarna er ég að tala um báðum megin í heilanum, bæði vinstra og [HIK: heil] hægra heilahveli, vegna þess að við höfum í rauninni tvær möndlur, bæði hægra megin og vinstra megin. En hjá ess og emm er, er mandlan beggja vegna, hún virkar ekki og hún upplifir enga hræðslu. Þó hún upplifi aðrar, aðrar geðshræringar og ég ráðlegg ykkur að horfa á þetta, að horfa á þetta myndband til þess að skilja aðeins betur, betur virkni og hlutverk möndlunnar. Annað dæmi er Alex Honnold, hann er sóló klifrari. Hann sem sagt klifrar kletta án trygginga og hefur gert lengi. Hann er mjög þekktur, hefur klifið meðal annars El Capitan án trygginga, mjög háan klett í Bandaríkjunum. Það voru gerðar heimildarmyndir um hann og, og, og líka hafa verið gerðar rannsóknir á, einmitt, möndlunni, hvort hún, hvort hún virki öðruvísi hjá honum heldur en öðrum, hvort hann hreinlega er ekki með möndlu. Og þar er fólk að ímynda sér, ég meina, það hljóta allir að vera hræddir, ótryggðir í mörg hundruð metra hæð, hangandi utan í klettum og þess vegna voru gerðar þessar athuganir á möndlunni og, sem sagt, virkni í heilanum hans. Og þetta er mjög áhugavert að, að skoða til þess að skilja einmitt betur möndluna og, og, og tengsl við, við hegðun og, og hugsun. Þannig ég mæli með að þið kíkið á þetta myndband sem ég linka hérna inn á, þetta er stutt myndband sem, sem skýrir þetta, skýrir, svona lauslega þær athuganir sem að voru gerðar á Alex Honnold.

Geðshræringar Emotional disturbances Psychische Störungen Troubles mentaux Disturbi mentali Zaburzenia psychiczne Emotions

Í ellefta kaflanum þá er fjallað um geðshræringar eða emotion. In|eleventh|chapter|then|is|discussed|about|emotions|or|emotion In the eleventh chapter, emotions are discussed. Ég hef skipt kaflanum niður í undirkaflana sem þið sjáið í bókinni og fyrsti hlutinn er þá hræðslan. I|have|divided|the chapter|down|into|subsections|that|you|see|in|the book|and|first|part|is|then|fear I have divided the chapter into subsections that you can see in the book, and the first part is fear. Við notum gjarnan orðið tilfinning á íslensku og erum þá oft að vísa til bæði feelings og emotions á ensku. We|use|often|the word|feeling|in|Icelandic|and|are|then|often|to|refer|to|both|feelings|and|emotions|in|English We often use the word 'tilfinning' in Icelandic, referring to both feelings and emotions in English. Ég hef hérna valið að nota orðið geðshræringar af því að hér erum við að velta fyrir okkur, sem sagt, þessum lífeðlisfræðilegu viðbrögðum. I|have|here|chosen|to|use|the word|emotions|because|that|we|here|are|we|to|ponder|for|ourselves|as|said|these|physiological|reactions I have chosen to use the word emotions here because we are contemplating, so to speak, these physiological responses. Við erum þá raun að vísa bæði til svona hugrænna og líkamlegra viðbragða hjá, hjá einstaklingnum og þess vegna ætla ég að nota, nota þetta hugtak í, í þessum kafla. We|are|then|really|to|refer|both|to|such|cognitive|and|physical|responses|in||the individual|and|that|reason|intend||to|use|use|this|concept|in||this|chapter We are actually referring to both cognitive and physical responses in the individual, and therefore I intend to use this concept in this chapter. Geðshræringar eins og þær eru skilgreindar í kennslubókinni eru settar saman úr þremur þáttum: það eru hegðun, það eru sjálfvirku viðbrögðin og hormónaviðbrögð. Emotions|as|and|they|are|defined|in|the textbook|are||together|from|three|components|there|are|behavior|there|are|automatic|responses|and|hormonal responses Emotions, as they are defined in the textbook, consist of three components: there is behavior, there are automatic responses, and hormonal responses. Ef við tökum dæmi um hund sem er að verja svæði sitt fyrir, fyrir óboðnum gestum, þá myndi hann koma sér í til dæmis einhvers konar árásargjarna stöðu, sýna tennur og annað, þá værum við að tala um hegðun sem hann sýndi. If|we|take|example|about|dog|that|is|to|defend|territory|his|from||unwelcome|guests|then|would|he||himself|into|some||some|kind|aggressive|position|show|teeth|and|other|then|we would be|we|to|talk|about|behavior|that|he|showed For example, if we take a dog that is defending its territory against unwanted guests, it would assume, for instance, some kind of aggressive posture, show its teeth and so on; then we would be talking about the behavior it exhibited. [UNK] eru þá einhverjar viðeigandi [HIK: vöðvahreyf] vöðvahreyfingar í, í þeim aðstæðum sem hann væri. [UNK]|are|then|any|appropriate||muscle movement|muscle movements|in|in|those|circumstances|that|he|would be [UNK] are there any appropriate [HIK: muscle movements] muscle movements in the situations he would be in. Svo eru það sjálfvirku viðbrögðin. So|are|the|automatic|reactions Then there are the automatic responses. Þau myndu þá styðja við þessa hegðun, hjartslátturinn hjá honum yrði til dæmis hraðari, það væri blóðflæði fræði, færi frá meltingarsvæði út í vöðvana þannig að, að orka skilaði sér hratt til vöðvanna til þess að nýta mætti, mætti orkuna í hreyfingar. They|would|then|support|this|this|behavior|heart rate|in|him|would be|for|example|faster|it|would be|blood flow|theory|would go|from|digestive area|out|into|the muscles|so|that|to||||||||||utilize|could||the energy|in|movements They would then support this behavior, his heart rate would for example be faster, there would be blood flow theory, moving from the digestive area out to the muscles so that energy would quickly reach the muscles to utilize, utilize the energy in movements. Og þriðja væri þá hormóna viðbrögð sem væri þá aftur til að styrkja þessi sjálfvirku viðbrögð. And|third|would be|then|hormonal|responses|which|would be|then|again|to|to|strengthen|these|automatic|responses And the third would be hormonal responses which would again strengthen these automatic responses. Þá væri til dæmis verið að seyta meira epínefrín, það eykur enn frekar á blóðflæði til vöðvanna og hjálpar til þess að breyta orku í vöðvum í glúkósa. Then|would be|for|example|being|to|secrete|more|epinephrine|it|increases|even|further|on|blood flow|to|the muscles|and|helps|to|that|to|convert|energy|into|the muscles|into|glucose For example, more epinephrine would be secreted, which further increases blood flow to the muscles and helps convert energy in the muscles into glucose. Þannig að þarna værum við með, með dæmi um, um, um geðshræringu og sem, sem samanstæði af þessum þremur þáttum. So|that|there|we would be|we|with||example|of|||emotion|and|which||consisted|of|these|three|components So here we have an example of, of, of emotional disturbance that consists of these three components. Í þessum fyrsta kafla erum við sem sagt að beina sjónum okkar að hræðslunni og skoða svona hvað, hvað, hvaða svæði í heilanum hafa helst, virkjast helst þegar við finnum til hræðslu. In|this|first|chapter|we are|we|that|said|to|direct|attention|our|to|fear|and|examine|like this|what||which|areas|in|brain|have|most|activated|most|when|we|feel|of|fear In this first chapter, we are focusing on fear and examining what areas of the brain are most activated when we feel fear. Og hræðsla og allar okkar geðshræringar eru, eru gríðarlega flókin ferli, það virkjast mörg svæði í heilanum, en við vitum samt að mandlan er, svona hefur samhæfingarhlutverk, þar, stýrir og samhæfir þegar kemur að hræðslunni. And|fear|and|all|our|emotions|are||extremely|complex|processes|it|activates|many|areas|in|the brain|but|we|know|still|that|the amygdala|is|like this|has|coordination role|there|controls|and|coordinates|when|it comes|to|fear Fear and all our emotions are extremely complex processes; many areas of the brain are activated, but we know that the amygdala has a coordinating role, directing and coordinating when it comes to fear. Mandlan eða amygdal-an er bara lítill kjarni djúpt í heilanum heilanum og hún hefur mjög mikilvægt hlutverk þegar til dæmis kemur að því að vara okkur við ef við erum í, í ógnvekjandi eða hættulegum aðstæðum, ef við finnum til verkja eða einhvers slíks. The amygdala|or|||is|just|small|nucleus|deep|in|the brain|the brain|and|it|has|very|important|role|when|to|example|comes|to|||warn|us|against|if|we|are|in||threatening|or|dangerous|situations|if|we|feel|to|pain|or|something|similar The amygdala is just a small core deep in the brain, and it plays a very important role when it comes to warning us if we are in threatening or dangerous situations, if we feel pain or something like that. Þannig að þá er það mandlan sem virkjast og, og, og í rauninni framkallar þessi, þessi hræðsluviðbrögð sem við köllum svo. So|that|then|is|it|amygdala|that|activates|and|||in|reality|triggers|these||fear responses|that|we|call|so So it is the amygdala that activates and actually triggers these fear responses that we talk about. Mandlan er samsett úr mjög mörgum svæðum, það eru tólf svæði, og, en aðalhlutinn er miðkjarninn og við vitum og rannsóknir hafa sýnt að það er hann sem, sem virkjast og fær, fær boð frá mörgum öðrum hlutum í, í möndlunni en það er, það er hann sem, sem hefur mjög mikilvægu hlutverki að gegna þegar kemur að, að, að hræðslunni. The amygdala|is|composed|of|very|many|regions|there|are|twelve|regions|and|but|the main part|is|the central nucleus|and|we|know|and|research|have|shown|that|it|is|he|who|who|activates|and|receives|receives|signals|from|many|other|parts|in||the amygdala|but|it|is|it|||who|who|has|very|important|role|to|play|when|it comes|to|||fear The amygdala is composed of many areas, there are twelve areas, but the main part is the central core, and we know from research that it is the one that activates and receives signals from many other parts of the amygdala, but it is the one that has a very important role to play when it comes to fear. Ef þið horfið á þessa mynd sem tekin úr kennslubókinni og lesið ykkur til í kennslubókinni þá er, hérna, verið að lýsa, sem sagt, hvernig boð koma frá ýmsum svæðum í heilanum og er safnað saman, þarna, í möndlunni. If|you (plural)|look|at|this|picture|that|taken|from|the textbook|and|read|yourselves|up|in|the textbook|then|is|here|being|to|describe|as|said|how|signals|come|from|various|areas|in|the brain|and|is|gathered|together|there|in|the amygdala If you look at this image taken from the textbook and read through the textbook, it describes how signals come from various areas in the brain and are gathered there in the amygdala. Við erum að horfa á, hérna, nokkra kjarna möndlunnar, ef [UNK] horfið fyrst á þetta appelsínugula svæðið, þá sjáið að talað lateral nucleus sem að við myndum kalla hliðlægan kjarna. We|are|to|watch|at|here|some|nuclei|of the almond|if||you look|first|at|this|orange|area|then|you see|that|spoken|lateral|nucleus|which|that|we|would|call|lateral|nucleus We are looking at, here, some core nuclei of the amygdala, if you first look at this orange area, you will see the lateral nucleus which we would call the lateral nucleus. Og svo er líka eitthvað sem kallast basal nucleus, sem gætu verið grunnkjarni eða botnkjarni á íslensku, og þar er verið að safna saman upplýsingum frá öðrum svæðum í heilanum. And|then|is|also|something|that|is called|basal|nucleus|that|could|be|basal ganglia|or|basal nucleus|in|Icelandic|and|there|is|being|to|gather|together|information|from||areas|in|the brain And there is also something called the basal nucleus, which could be the basal ganglia or bottom nucleus in Icelandic, and there information is being gathered from other areas of the brain. Og svo sjáið þið bláa svæðið, það er miðkjarninn sem við töluðum um áðan, og það er svona mikilvægasti hlutinn vegna þess að þar er öllum þessum upplýsingum safnað saman og þá verður [HIK: virknu], virkjun þar, þegar við erum að tjá geðshræringar, tjá hræðslu. And|then|you see|you (plural)|blue|area|it|is|midbrain|that|we|talked|about|earlier|and|it|is|kind of|most important|part|because|that|to|there|is|all|these|information|gathered|together|and|then|will be||activation|activation|there|when|we|are|to|express|emotions|express|fear And then you see the blue area, that is the central nucleus that we talked about earlier, and it is the most important part because all this information is gathered there and then there is activation, activation there, when we express emotions, express fear. Það er að segja tjá geðshræringar vegna einhvers konar óæskilegra áreita í umhverfinu. It|is|to|express|convey|emotions|due to|some|kind of|undesirable|stimuli|in|the environment That is to say, express emotions due to some kind of undesirable stimuli in the environment. Þannig að þegar til dæmis dýr skynjar einhverja ógn í umhverfi sínu þá koma upplýsingar frá fleiri svæðum í heilanum, safnast þarna saman og það er miðkjarninn sinn sem virkjast. So|that|when|for|example|animal|perceives|some|threat|in|environment|its|then|come|information|from|more|areas|in|the brain|gather|there|together|and|it|is|the central nucleus|its|that|activates So when, for example, an animal perceives some threat in its environment, information comes from multiple areas in the brain, gathers there, and it is the central nucleus that gets activated. Það hafi verið gerðar margar rannsóknir á, á, á þessum svæðum og það hefur verið sýnt fram á að ef það er skemmd í miðkjarnanum eða hann er bara ekki til staðar þá sýna dýr ekki hræðslu. It|has|been|conducted|many|studies|on|on|on|these|areas|and|it|has|been|shown|forward|on|that|if|it|is|damage|in|the central nucleus|or|it|is|just|not|present||then|show|animals|not|fear Many studies have been conducted on these areas, and it has been shown that if there is damage to the central nucleus or it is simply not present, then animals do not show fear. Þetta hafa verið gerð, til dæmis rannsóknir á dýrum sem af sýna hræðslu við tilteknum, tilteknu áreiti svo er þetta svæði skemmt og svo er skoðað hvað gerist eftir það. This|have|been|done|for|example|research|on|animals|that|by|show|fear|towards|specific|specific|stimulus|then|is|this|area|damaged|and|then|is|examined|what|happens|after|that For example, there have been studies on animals that show fear in response to specific stimuli, then this area is damaged, and what happens afterward is examined. Og þegar búið er að skemma þennan miðkjarna, þá hræðast þau ekki það sem þau hræddust áður, það er að segja þau [HIK: hrí], sýna ekki ekki hræðsluviðbrögð í sömu aðstæðum og áður. And|when|finished|is|to|destroy|this|core|then|fear|they|not|that|which|they|feared|before|that|is|to|say||||show|not||fear responses|in|the same|situations|and|before And when this central nucleus has been damaged, they do not fear what they previously feared, that is to say, they do not show fear responses in the same situations as before. Og það sem er áhugavert þar líka er að, að þegar við erum hrædd og ef við erum til dæmis hrædd í lengri tíma þá verður mikið streituhormónum í líkamanum og þá getur fólk farið að þróa með sér einhvers konar svona streitusjúkdóma, einn þeirra er magasár. And|it|that|is|interesting|there|also|is|that|to|||||||||||||||||||||||||||develop|with|themselves|some|kind|such|stress diseases|one|of them|is|ulcer And what is interesting there too is that when we are afraid, and if we are for example afraid for a longer period of time, then a lot of stress hormones build up in the body, and then people can start to develop some kind of stress-related diseases, one of which is ulcers. Þannig að ef til dæmis miðkjarninn er virkjaður í lengri tíma þá er, hérna, þá geta komið fram streitusjúkdómar eins og magasár. So|that|if|for|example|midbrain|is|activated|for|longer|time|then|is|here|then|can|come|forth|stress-related diseases|such|as|stomach ulcer So if, for example, the midbrain is activated for a longer time, then stress-related diseases like ulcers can emerge. Þannig að ef miðkjarninn er ekki til staðar þá myndi dýrið ekki sýna hræðslu en það myndi ekki heldur fá streitusjúkdóma eins og, eins og magasár. So|that|if|midbrain|is|not|||then||the animal|not|||||||either|get|stress-related diseases|such|as|||stomach ulcer So if the midbrain is not present, then the animal would not show fear, but it also would not develop stress-related diseases like ulcers. Þannig að þetta er svona hluti af því sem hefur rannsakað til þess að skilja, skilja svæðin í, í, í, þessi, þessi ólíku svæði í möndlunni og hvernig, hvernig þau virka og hvernig áhrif þau hafa á, á, á líkamann okkar. So|that|this|is|kind of|part|of|that|which|has|researched|in order to|||understand|understand|areas|in|in|in|these|these|different|areas|in|brain|and|how|how|they|function|and|how|effects|they|have|on|on|on|body|our So this is part of what has been researched to understand the areas in the amygdala and how they function and what effects they have on our body. Það er talið að tiltekin áreiti virki hræðsluviðbragðið, sjálfvirkt, án þess að dýr eða ungabörn lægri að hræðast þau áreiti. It|is|believed|that|certain|stimuli|trigger|fear response|automatically|without|it|to|animals|or|infants|lower|to|fear|those|stimuli It is believed that certain stimuli trigger the fear response, automatically, without animals or infants needing to learn to fear those stimuli. Þarna erum við að tala um. There|we are|we|about|talking|about Here we are talking about. til dæmis há hvell hljóð. for|example|loud|bang|sound for example, loud bang sounds. Það er talið að það þurfi enga, það þurfi ekki sérstaka læra að hræðast það heldur, heldur sé það eitthvað sem er bara, bara sjálfvirkt að, að, að miðkjarninn virkist hjá bæði dýrum og ungabörnum þegar há hvell hljóð koma, koma fram. It|is|considered|that|it|needs|no|it|||||to|||||||||||||to|||midbrain|activates|in|both|animals|and|infants|when|loud|sudden|sounds|come|come|forth It is believed that no special learning is required to fear it, but rather that it is something that is just, just automatic, that the midbrain is activated in both animals and infants when loud bang sounds occur. En langflest áreiti þá lærum við að hræðast þau. But|most|stimuli|then|we learn|we|to|fear|them But we learn to fear most stimuli. Við lærum að tiltekið, tiltekin aðstæður eða áreiti eru hættuleg eða ógnandi. We|learn|to|specific|specific|circumstances|or|stimuli|are|dangerous|or|threatening We learn that certain situations or stimuli are dangerous or threatening. Og þarna erum við að tala um oft það sem við köllum skilyrt geðshræringarviðbragð en það er skilyrt viðbragð sem verður þegar eitthvert áreiti, hlutlaust áreiti, þegar því er fylgt eftir með áreiti sem við vekur, vekur hræðslu. And|there|are|we|to|talk|about|often|that|that|we|call|conditioned|emotional response|but|it|is|conditioned|response|that|occurs|when||stimulus|neutral|stimulus|when|it|is|followed|up|with|stimulus|that|we|||fear And here we are often talking about what we call conditioned emotional responses, which is a conditioned response that occurs when a neutral stimulus is followed by a stimulus that evokes fear. Og við skulum kíkja aðeins betur á dæmi um þetta. And|we|shall|take a look|a little|better|at|example|about|this And let's take a closer look at an example of this. Tökum dæmi um skilyrt viðbragð. Let's take|an example|about|conditioned|response Let's take an example of a conditioned response. Rannsókn var gerð á rottum þar sem var [HIK: pa], parað sama hljóðáreiti og raflost. The study|was|conducted|on|rats|where|that|was|||paired|same|auditory stimulus|and|electric shock A study was conducted on rats where the same sound stimulus and electric shock were paired. Raflost eitt og sér kallar fram óskilyrt viðbragð, geðshræringarviðbragð, dýrið stekkur upp, hjartsláttur, blóðþrýstingur aukast, öndun verður hraðari, streituhormón aukast. electric shock|one|and|alone|calls|forth|unconditioned|response|emotional response|the animal|jumps|up|heart rate|blood pressure|increase|breathing|becomes|faster|stress hormones|increase The electric shock alone elicits an unconditioned response, a reflex response, the animal jumps, heart rate, blood pressure increase, breathing becomes faster, stress hormones increase. Svo er sem sagt raflostið parað við bjölluhljóð, bjölluhljóðið sem áður kallaði ekki fram nein sérstök viðbrögð hjá rottunum. So|is|that|said|electric shock|paired|with|bell sound|the bell sound|that|previously|called|not|forth|any|special|responses|from|the rats So the electric shock is paired with the sound of a bell, the bell sound which previously did not elicit any specific responses in the rats. Eftir nokkur skipti þá fer sem sagt hljóðið, bjölluhljóðið, eitt og sér að kalla fram sömu viðbrögð og raflostið gerði áður. After|a few|times|then|starts|as|said|the sound|the bell sound|one|and|alone|to|call|forth|the same|reactions|and|the electric shock|did|before After a few times, the sound, the bell sound, starts to evoke the same reactions as the electric shock did before. Þannig að hegðunin hjá, hjá rottunum verður sú sama og þegar þær voru að fá raflost. Thus|that|behavior|in||the rats|will be|the same|same|and|when|they|were|to|receive|electric shock Thus, the behavior of the rats becomes the same as when they were receiving electric shocks. Þær verða stjarfar eða stökkva upp og, og öll sömu viðbrögðin koma fram. They|become|startled|or|jump|up|and||all|same|reactions|come|forth They become stiff or jump up, and all the same reactions occur. Athuganir hafa sýnt að, að, að þegar það verður svona skilyrðing þá verður ákveðin breyting í möndlunni, aðallega í miðkjarna og hliðlægum kjarna möndlunnar. Studies|have|shown|that|that||when|it|becomes|such|conditioning|then|will be|certain|change|in|amygdala|mainly|in|central nucleus|and|lateral|nucleus|of the amygdala Observations have shown that when this kind of conditioning occurs, there is a certain change in the amygdala, mainly in the central nucleus and the lateral nucleus of the amygdala. Og það er hér talað um að þessi svæði í möndlunni séu þá ábyrg fyrir náminu sem verður hjá dýrinu þegar, þegar skilyrðing verður. And|it|is|here|talked|about|that|these|areas|in|the brain|are|then|responsible|for|learning|that|occurs|in|the animal|when||conditioning|occurs And it is mentioned here that these areas in the amygdala are responsible for the learning that occurs in the animal when conditioning takes place. Þannig að það er nauðsynlegt að hafa þessi svæði til þess að þessi skilyrðing verði. Thus|to|it|is|necessary|to|have|these|areas|for|that|to|this|conditioning|occurs Thus, it is necessary to have these areas for the conditioning to occur. Núna erum við búin að fara aðeins í þetta skilyrta geðshræringarviðbragð en stundum er geðshræringarviðbragð óviðeigandi og þá þarf að slökkva það. Now|we are|we|finished|to|go|a little|in|this|conditioned|emotional response|but|sometimes|is|emotional response|inappropriate|and|then|needs|to|extinguish|it Now we have briefly gone over this conditioned emotional response, but sometimes the emotional response is inappropriate and needs to be extinguished. En við skoðun aftur þetta dæmi sem við vorum að skoða áðan með, með rottuna og bjölluna sem var þá um hlutlausa áreitið sem fór að kalla fram þessi geðshræringarviðbrögð. But|we|examination|again|this|example|that|we|were|to|examine|earlier|with||the rat|and|the bell|that|was|then|about|neutral|stimulus|that|began|to|call|forth|these|emotional responses But upon reviewing the example we were looking at earlier with the rat and the bell, which was about the neutral stimulus that began to elicit these emotional responses. Segjum að við myndum vilja, vilja slökkva þau tengsl þannig að þegar bjölluhljóðið birtist þá kæmu ekki fram þessi, þessi miklu geðshræringarviðbrögð áfram. let's say|that|we|would|want|to|extinguish|those|connections|so|that|when|the bell sound|appears|then|would come|not|forward|these|these|much|emotional reactions| Let's say we would like to, want to extinguish those connections so that when the bell sound appears, these, these strong emotional reactions do not arise. Það sem væri þá gert væri að birta ítrekað áreitið, þetta bjölluna, án þess að para það við raflostið og þannig að slökkva tengslin á milli. That|which|would be|then|done|would be|to|present|repeatedly|the stimulus|this|bell|without|it|to|pair|it|with|the shock|and|thus|to|extinguish|the connections|between|the What would then be done is to repeatedly present the stimulus, this bell, without pairing it with the electric shock, thus extinguishing the connections between them. En það sem virðist gerast í heilanum er ekki beint að tengslin hverfi eða gleymist heldur er það annað svæði í heilanum sem kemur inn og hamlar viðbrögðunum og þetta svæði kallast kviðmiðlægt fremra ennisblað, ventro medial prefrontal cortex, og ef þið horfið á myndina þá sjáið þið hvað þetta svæði er staðsett. But|it|that|seems|happening|in|the brain|is|not|directly|that|the connections|disappear|or|forgotten|but rather|is|that|another|area|in|the brain|that|comes|in|and|inhibits|the responses|and|this|area|is called|ventromedial|anterior|prefrontal cortex|ventro|medial|prefrontal|cortex|and|if|you|look|at|the image|then|you see|you|what|this|area|is|located But what seems to happen in the brain is not that the connections disappear or are forgotten, but rather that another area of the brain comes in and inhibits the reactions, and this area is called the ventromedial prefrontal cortex, and if you look at the image, you can see where this area is located. Þarna erum við komin í þessi ennisblöðin sem, sem hafa nú oft komið við sögu í námsefninu og eiga eftir að koma meira við sögu í, í, í hérna í vetur. There|are|we|arrived|in|these||which||have|now|often|come|into|story|in|the curriculum|and|are|yet|to||more|into|story|in|in||||winter Here we are in the frontal lobes which, which have often been mentioned in the curriculum and will continue to be mentioned more in, in, in here this winter. Þetta eru svæði sem hafa svona með stýringu og kannski svolítið skynsemi að gera hjá okkur. This|are|areas|that|have|like this|with|control|and|maybe|a little|reason|to|do|at|us These are areas that have to do with control and maybe a bit of reasoning on our part. Og þetta er kviðmiðlæga fremra ennisblað virkjast þá og í rauninni kemur í veg fyrir að þessi áður lærðu tengsl, sem voru á milli bjöllunnar og, þá, rafstuðsins og kölluðu fram þessi, þessi, þessi viðbrögð, þessi geðshræringarviðbrögð, kviðmiðlæga ennisblaðið stoppar það og segir: heyrðu, nei, nei, nei, nei þetta er ekkert, þetta er ekkert hættulegt, þetta bjölluhljóð, það er ekkert að fara að gerast. And|this|is|midline|anterior|frontal lobe|activates|then|and|in|reality|comes|in|way|preventing|that|these|previously|learned|associations|that|were|between|the|bell|and|then|electric shock|and||forth|these|these|these|responses|these|emotional responses|midline|frontal lobe|stops|it|and|says|listen|no|no|no|no|this|is|nothing|this|is|nothing|dangerous|this|bell sound|it|is|nothing|to|going|to|happen And this is where the medial prefrontal cortex activates, and it actually prevents these previously learned associations, which were between the bell and, then, the electric shock, and evoked these, these, these responses, these emotional responses; the medial prefrontal cortex stops that and says: listen, no, no, no, no, this is nothing, this bell sound, nothing is going to happen. Og þannig að það nær í rauninni að stoppa af, af viðbrögðin og þá tölum við um slokknun. And|so|to|it|manages|in|reality|to|stop|from|the|reactions|and|then|we talk|about||extinguishing And so it actually manages to stop the responses, and then we talk about extinction. Ef við tökum dæmi um skilyrt viðbragð hjá fólki, þá gæti það verið mjög sambærileg við þetta sem við vorum að skoða hjá rottunni. If|we|take|example|about|conditioned|response|in|people|then|could|it|be|very|similar|to|this|that|we|were|to|examine|in|the rat If we take an example of a conditioned response in people, it could be very similar to what we were looking at with the rat. Þú verður að nota rafmagnsblandara eða mixer, þú tekur blandarann upp, setur í samband, hann gefur frá sér undarleg hljóð og þú færð raflost um leið og þú, hérna, byrjar að nota, þú sleppir honum og, náttúrulega þú, þú, viðbrögðin verða, þú veist, þér bregður, það eru ósjálfráð viðbrögð, hjartsláttur eykst, blóðþrýstingur hækkar og allt þetta. You|will|to|use|electric blender|or|mixer|you|take|the blender|up|plug|into|outlet|it|gives|off||strange|sound|and|you|get|electric shock|as|soon|and|you|here|start|to|use|you|drop|it|and|naturally|you|you|reactions|become|you|know|you|are startled|it|are|involuntary|reactions|heart rate||blood pressure|rises|and|all|this You have to use an electric mixer or blender, you pick up the blender, plug it in, it makes strange sounds and you get an electric shock as soon as you, you know, start using it, you drop it and, of course, you, you, the reactions will be, you know, you get startled, there are involuntary reactions, heart rate increases, blood pressure rises and all of this. Þú setur blandarann í viðgerð, hann var kominn í lag, þú notar hann aftur, setur hann í samband, það kemur sama undarlega hljóð og síðast. You|put|blender|in|repair|it|was|working|in|order|You|use|it|again|put|it|in|connection|it|comes|same|strange|sound|and|last You take the blender for repair, it was fixed, you use it again, plug it in, the same strange sound comes as last time. Í þetta sinn færðu ekki raflost en þetta hljóð vekur nákvæmlega sömu viðbrögð og síðast, þessi geðshræringarviðbrögð sem, sem, sem urðu þegar þú fékkst raflostið. this|this|time|you receive|not|electric shock|but|this|sound|awakens|exactly|same|reactions|and|last time|these|emotional reactions|that|that|that|became|when|you|received|the electric shock This time you don't get an electric shock but this sound triggers exactly the same reactions as last time, these emotional reactions that, that, that occurred when you got the electric shock. Þannig þarna varstu búinn að tengja, tengja þetta undarleg hljóð við þessi óþægindi sem, sem raflostið olli. So|there|you were|finished|to|connect|connect|this|strange|sound|with|these|discomfort|that|that|electric shock|caused So there you had connected, connected this strange sound with the discomfort that, that the electric shock caused. Þannig að þarna værum við að tala um, um skilyrt geðshræringarviðbragð, nákvæmlega eins og, eins og hjá rottunum þá er það mandlan og virkni hennar sem, sem er ábyrg fyrir, fyrir þessu. So|that|there|we would be|we||talk|about||conditioned|emotional response|exactly|as|like||and||||is|||||||||responsible|for|for|this So here we would be talking about a conditioned emotional response, exactly like, like with the rats, it is the amygdala and its activity that is responsible for this. Og það sem meira er, það hefur verið skoðaðar og gerðar rannsóknir á möndlunni í tengslum við, svona, minni og þá aðallega minni sem, sem tengist, tengist geðshræringum á einhvern hátt. And|it|that|more|is|it|has|been|examined|and|conducted|research|on|almond|in|relation|with|such|memory|and|then|mainly|memory|that|that|relates|relates|emotions|in|some|way Moreover, there have been studies conducted on the amygdala in relation to, you know, memory, and mainly memory that is related to, related to emotions in some way. Ef til dæmis væri lesin saga og hluti hennar kallar fram svona mjög sterka geðshræringum, eitthvað sem væri mjög óþægilegt eða, eða mjög, mjög, mjög ánægjulegt, þá, almennt, á fólk á auðveldara með að muna atriði sem vekja mikla geðshræringu. If|for|example|were|read|story|and|part|of it|evokes|forth|such|very|strong|emotions|something|that|were|very|unpleasant|or||very|very||pleasurable|then|generally|has|people|has|easier|with|to|remember|items|that|evoke||emotion For example, if a story is read and part of it evokes very strong emotions, something that is very uncomfortable or, or very, very, very pleasant, then, generally, people find it easier to remember details that evoke strong emotions. Þannig að við eigum oft auðveldara með að muna, til dæmis, atburð í okkar lífi sem hafa vakið mikla geðshræringu sem hafa mikil áhrif og kallað fram miklar tilfinningar hjá okkur. So|that|we|have|often|easier|with|to|remember|for|example|event|in|our|life|that|have|awakened|great|emotional disturbance|that|have|significant|impact|and|called|forth|strong|emotions|in|us Thus, we often find it easier to remember, for example, events in our lives that have evoked strong emotions that have had a significant impact and triggered strong feelings in us. Ef aftur á móti við værum ekki með möndlu eða mandlan, möndlurnar í heilanum okkar væru, beggja vegna, væru skemmdar, þá myndu ekki, þá myndum við ekki sjá þessi áhrif. If|again|on|contrary|we|were|not|with|almond|or|the almond|the almonds|in|our brain|our|were|both||were|damaged|then|would|not|then|would|we|not|see|these|effects If on the other hand we did not have the amygdala or the amygdalae in our brain, on both sides, were damaged, then we would not see these effects. Þannig að mandlan hefur mjög mikið að gera með þessi, [HIK: þess], þessar minningar sem, sem, sem tengjast geðshræringu. So|that|the amygdala|has|very|much|to|do|with|these|HIK|those||memories|that|that|that|are related to|emotional disturbance Thus, the amygdala has a lot to do with these, [HIK: these], these memories that are related to emotional disturbance. Til þess að skilja betur möndluna og hlutverk, hlutverk hennar langar mig að benda ykkur á sjúkdómstilvik, ess emm sjúkdómstilvik, hefur verið skrifað um það vísindagrein og, og, og, og ég bendi ykkur hérna á myndband þar sem, þar sem þessu tilviki er lýst skýrt í stuttu myndbandi. To|it|to|understand|better|the almond|and|role|role|her|I want|me|to|point|you|to|disease case|ess|emm|disease case|has|been|written|about|it|scientific article|and|and|and|and|I|point|you|here|to|video|where|that|||this|case|is|described|clearly|in|short|video To better understand the amygdala and its role, I would like to point you to a case of illness, ess emm case of illness, that has been written about in a scientific article and, and, and, and I point you here to a video where, where this case is clearly described in a short video. Þetta er sem sagt kona sem hefur enga, ekki, ekki, sem sagt mandlan, beggja vegna, þarna er ég að tala um báðum megin í heilanum, bæði vinstra og [HIK: heil] hægra heilahveli, vegna þess að við höfum í rauninni tvær möndlur, bæði hægra megin og vinstra megin. This|is|that|said|woman|who|has|no|not|not|that|said|amygdala|both|because||||to||||side||||left|||||||||||||||||side||| This is a woman who has no, not, not, as said, amygdala, on both sides, here I am talking about both sides of the brain, both the left and [HIK: right] right hemisphere, because we actually have two amygdalae, one on the right side and one on the left side. En hjá ess og emm er, er mandlan beggja vegna, hún virkar ekki og hún upplifir enga hræðslu. But|with|s|and|||||||it|||||experiences|no|fear But with you and me, the amygdala on both sides, it does not function and it experiences no fear. Þó hún upplifi aðrar, aðrar geðshræringar og ég ráðlegg ykkur að horfa á þetta, að horfa á þetta myndband til þess að skilja aðeins betur, betur virkni og hlutverk möndlunnar. Although|she|experiences|other|other|emotions|and|I|advise|you|to|watch|at|this|to|watch|at|this|video|in order|that|to|understand|a little|better|better|function|and|role|amygdala Although it experiences other emotions, I advise you to watch this, to watch this video to understand a little better, better the function and role of the amygdala. Annað dæmi er Alex Honnold, hann er sóló klifrari. Another|example|is|Alex|Honnold|he|is|solo|climber Another example is Alex Honnold, he is a solo climber. Hann sem sagt klifrar kletta án trygginga og hefur gert lengi. He|who|said|climbs|cliffs|without|safety|and|has|done| He climbs rocks without safety gear and has been doing so for a long time. Hann er mjög þekktur, hefur klifið meðal annars El Capitan án trygginga, mjög háan klett í Bandaríkjunum. He|is|very|famous|has|climbed|among||El|Capitan|without|insurance|very|high|rock|in|the United States He is very well known, having climbed, among other things, El Capitan without safety gear, a very high rock in the United States. Það voru gerðar heimildarmyndir um hann og, og, og líka hafa verið gerðar rannsóknir á, einmitt, möndlunni, hvort hún, hvort hún virki öðruvísi hjá honum heldur en öðrum, hvort hann hreinlega er ekki með möndlu. There|were|made|documentaries|about|him|and|||also|have|been|made|studies|on|exactly|amygdala|whether|it|whether||||||||||he|simply|is|not|with|amygdala Documentaries have been made about him and, and, and there have also been studies on the amygdala, whether it, whether it works differently for him than for others, whether he simply does not have an amygdala. Og þar er fólk að ímynda sér, ég meina, það hljóta allir að vera hræddir, ótryggðir í mörg hundruð metra hæð, hangandi utan í klettum og þess vegna voru gerðar þessar athuganir á möndlunni og, sem sagt, virkni í heilanum hans. And|there|is|people|to|imagine|themselves|I|mean|it|must||to|be|scared|insecure|in|many|hundreds|meters|height|hanging|outside|in|cliffs|and|that|because|were|made|these|observations|on|the almond|and|which|said|activity|in|his brain|his And there are people imagining, I mean, everyone must be scared, unprotected at several hundred meters high, hanging off cliffs, and that is why these investigations were made on the amygdala and, so to speak, its function in his brain. Og þetta er mjög áhugavert að, að skoða til þess að skilja einmitt betur möndluna og, og, og tengsl við, við hegðun og, og hugsun. And|this|is|very|interesting|to|to|||||understand|exactly|better|the almond|and|and||||||||thought And this is very interesting to examine in order to better understand the amygdala and, and, and its connections to, to behavior and, and thought. Þannig ég mæli með að þið kíkið á þetta myndband sem ég linka hérna inn á, þetta er stutt myndband sem, sem skýrir þetta, skýrir, svona lauslega þær athuganir sem að voru gerðar á Alex Honnold. so|I|recommend|with|to|you (plural)|check|at|this|video|that|I|link|here|in|on|this|is|short|video|that|that|||||||||to|were|made|on|Alex|Honnold So I recommend that you check out this video that I link here, this is a short video that explains, loosely explains the observations that were made on Alex Honnold.

SENT_CWT:AFkKFwvL=6.02 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.81 en:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=102 err=0.00%) translation(all=81 err=0.00%) cwt(all=2154 err=9.94%)