Comece a aprender esta lição agora

Arantik | Science and Technology, هوش مصنوعی دقیقا چیه؟

هوش مصنوعی دقیقا چیه؟

ربات‌های مهربون و گوگولی که قراره تو زمینه‌های مختلف کمکمون کنن،

یا رباتای بی‌رحم و ترسناک که تو فیلمای آخرالزمانی زیاد دیدیم و

تمام هدفشون اینه که زمینو از وجود ما انسانا پاک کنن؟

کدومشون واقعا قراره اتفاق بیفته؟

تا الان چیزی که اتفاق افتاده حالت اول بوده.

یعنی هوش مصنوعی الان داره خیلی از کارهای ما رو با دقت بالا

بدون اینکه انتظار خیلی زیادی داشته باشه انجام میده.

اما مساله اینه که هنوز خیلی باهوش نشده!

چطور می‌تونیم مطمئن باشیم وقتی رباتی که خودمون ساختیم

خیلی باهوش‌تر از الان شد و کنترل قسمتای حساسی از زندگی ما رو

به عهده گرفت، با ما مثل یه عامل مزاحم برخورد نکنه؟

تو این ویدیو قبلا درباره‌ی آینده‌ی هوش مصنوعی یه مقدار صحبت کردم،

اما امروز میخوام یه کار متفاوت انجام بدم.

میخوام بریم اصلا از پایه ببینیم که هوش مصنوعی دقیقا چیه؟

چه زیر شاخه‌هایی داره؟ چجوری ساخته میشه؟

چون فکر می‌کنم هنوز بعضی‌هامون شناخت درستی از این موضوع خیلی مهم نداریم.

برای همین آخر این ویدیو خودمون یه هوش مصنوعی خیلی کوچیک

اما جالب می‌نویسیم تا یه شناخت کلی ازش بدست بیاریم.

پس اگه از علاقمندای این بحث هستی تا آخر ویدیو با من باش.

اگرم هنوز عضو کانال نشدی کافیه اون دکمه‌ی سابسکرایب پایین ویدیو رو بزنی.

از ماشینی که سوار میشیم تا یخچال آشپزخونه‌مون

تا گوشی‌های هوشمندمون، زندگیمون جوری با هوش مصنوعی قاطی شده

که دیگه فکر نمی‌کنم به راحتی بتونیم کنار بذاریمش.

اما این هوش مصنوعی هنوز خیلی محدودتر از خودمونه.

شاید به خاطر همینه که در برابر ما تن به اسارت داده و برده‌ی ما شده.

از کجا معلوم وقتی به هوشمندی خود ما شد بازم تن به بردگی بده؟

از کجا معلوم که به خاطر اون منطق دقیق و خالی از احساسی که داره، گونه‌ی انسانو

به عنوان خطرناک‌ترین گونه‌ی این سیاره شناسایی نکنه و کمر به نابودی ما نبنده؟

مگه غیر از اینه که ما انسانا الان خیلی از موجودات سیاره‌ی زمینو

اسیر می‌کنیم، تو بهترین سالای جوونیشون به بدترین شکل میکشیمشون،

خونه‌هاشونو از بین می‌بریم یا هزارجور بلای دیگه سرشون میاریم؟

مگه غیر از اینه که داریم تعادلی که بعد از میلیون‌ها سال

روی سیاره‌مون بوجود اومده رو از بین میبریم و به سمت نابودی میکشیمش؟

پس من شخصا فکر می‌کنم وقتی یه هوش برتر روی سیاره‌ی زمین ظهور کنه

حتما با ما انسانا مبارزه می‌کنه چون فقط داریم خراب‌کاری می‌کنیم.

مگه اینکه تا اون موقع، که شاید خیلی هم دور نباشه، خودمونو اصلاح کنیم.

یکی دیگه از چیزایی که خیلی میتونه کمکمون کنه اینه که

یه شناخت درستی از ماهیت هوش مصنوعی و زیرشاخه‌هاش داشته باشیم.

سال 1950 آلن تورینگ (Alan Mathison Turing) ریاضیدان نابغه‌ی انگلیسی،

که به عنوان پدر علوم کامپیوتر و پدر هوش مصنوعی شناخته میشه،

یه مقاله منتشر کرد به نام ماشین محاسبه و هوش (Computing Machinery and Intelligence)

که میشه گفت نقطه‌ی شروع جدی هوش مصنوعی بود.

تو این مقاله، تورینگ یه آزمایش جالب معرفی کرد که بعدا معروف شد به آزمون تورینگ.

ایده‌ی کلیش به صورت خلاصه اینه: دو تا اتاق در نظر بگیرید

که تو یکیشون یه آدم واقعی نشسته، تو اون یکی یه کامپیوتره.

یه داورم داریم که کارش اینه که از طریق پیامای متنی با این دو تا ارتباط برقرار کنه.

داور هیچ راهی نداره برای اینکه بفهمه تو کدوم اتاق آدمه تو کدوم اتاق کامپیوتر،

فقط باید از طریق جوابایی که بهش میدن، حدس بزنه این موضوع رو.

اگه این داور نتونه کامپیوتر رو از آدم تشخیص بده،

اونوقت می‌تونیم نتیجه بگیریم که این کامپیوتر واقعا هوشمنده.

در واقع هوش مصنوعی، در مقابل هوش طبیعی که مال ما آدماس،

به اون هوشمندی‌ای گفته میشه که ماشین‌ها وقتی که

توی شرایط مشابه آدما قرار میگیرن از خودشون نشون میدن.

مثل یاد گرفتن، اطلاعات جمع کردن، استنتاج کردن.

منظور از ماشینم یعنی هر چیزی که ساخته‌ی دست ماست.

هوش مصنوعی الان یه شاخه‌ی علمی بزرگه که فقط با کامپیوترا سروکار نداره.

ریاضیات، فلسفه، روانشناسی، زبان‌شناسی، حتی زیست‌شناسی و

عصب‌شناسی هم نقش خیلی پررنگی توش دارن.

همین گوشی هوشمندی که دستتونه مقدار زیادی هوش مصنوعی توش به کار رفته.

همین یوتیوبی که الان توش هستید هوش مصنوعی پیشرفته‌ای داره که بر اساس

اون ویدیوهایی که معمولا شما می‌بینید ویدیوهای بعدی رو بهتون پیشنهاد میده.

پس هوش مصنوعی، الان، در حال حاضر، میشه گفت که

برنامه‌های کامپیوتری هستن که روی ابزارای دیجیتال مثل کامپیوتر

یا گوشی یا چیزای دیگه اجرا میشن و یه وظیفه‌ی خاصی به عهده دارن.

به صورت کلی هوش مصنوعی یا Artificial Intelligence

یا به صورت خلاصه A.I. به دو تا دسته‌ی کلی تقسیم میشه:

هوش مصنوعی محدود یا Narrow AI ، هوش مصنوعی عمومی یا General AI .

هوش مصنوعی محدود یا ضعیف، همون چیزیه که الان وجود داره.

یعنی همین هوش مصنوعی که توی کامپیوترا و گوشیای ماست

یا همین دستیارای مجازی مثل الکسا و سیری، یا ماشین‌های هوشمند مثل تسلا

که خودشون بدون راننده حرکت می‌کنن، یا همین ربات سوفیا که اول ویدیو دیدید

با آنتونی رابینز حرف می‌زد، اینا همه جزو هوش مصنوعی محدود حساب میشن.

دلیل اینکه بهش میگن محدود اینه که برخلاف ما انسانا،

توانایی‌های محدودی دارن، یعنی وظایف مشخصی رو می‌تونن یاد بگیرن و انجام بدن.

پس درواقع تمام نمونه‌های هوش مصنوعی که تا الان ساخته شده، همه‌شون از نوع محدود‌ن.

هوش مصنوعی عمومی یا قوی، فرقش با هوش ضعیف اینه که دیگه اون محدودیتا رو نداره.

یعنی می‌تونه چندین وظیفه‌ی مختلفو یاد بگیره و انجام بده، مثل ما انسانا.

اون هوشای مصنوعی که توی فیلمایی مثل

ترمیناتور یا ماتریکس دیدیم از همین نوع به حساب میان.

البته ما هنوز نتونستیم چنین هوشی بسازیم،

مشخصم نیست کِی موفق میشیم ولی خب احتمالا خیلی ازش دور نیستیم.

خب حالا بریم سراغ چند تا از معروف‌ترین زیرشاخه‌های هوش مصنوعی:

شماره‌ی 1: یادگیری ماشینی:

فرض کنید من می‌خوام یه برنامه‌ی کامپیوتری بنویسم که وقتی که عکس یه سیبو

بهش نشون میدم بتونه تشخیص بده که این سیبه.

خب یه ایده اینه که من بیام ویژگی‌های سیبو دونه دونه تو برنامم

تعریف کنم، یعنی مثلا بگم که سیب شکلش اینه، اندازش اینه

رنگش میتونه سبز یا قرمز یا زرد باشه، یا هر ویژگی دیگه‌ای که از سیب میشناسم.

من تمام این ویژگی‌های سیبو توی برنامه‌م تعریف می‌کنم بعد هربار که عکس جدیدی

بهش نشون میدم میره توی اون ویژگی‌ها که قبلا براش تعریف کردم نگاه می‌کنه،

اگه این عکس تمام اون ویژگی‌ها رو داشت نتیجه می‌گیره که اینم سیبه.

خب این روش چند تا ایراد داره.

یکیش اینکه من هرچقدر ویژگی‌ سیب‌های مختلفو به برنامه اضافه کنم باز ممکنه

یه سیبی پیدا بشه که یه ویژگی داشته باشه که من قبلا تعریف نکردم

در نتیجه برنامم تو شناختش دچار مشکل بشه.

یکی دیگه اینکه نوشتن تمام این جزییات توی برنامه‌م کار خیلی سخت و زمان‌بریه.

اونم برای یه همچین برنامه‌ی ساده‌ای.

اینجاست که بحث یادگیری ماشین پیش میاد، یا درست‌تر بگم یادگیری ماشینی.

تو این روش من میام یه تعداد خیلی زیادی عکس سیبای

مختلفو به برنامه‌م نشون میدم و بهش میگم که اینا همه سیبن!

حالا برنامه‌ی من با استفاده از الگوریتم‌هایی که برای یادگیری وجود داره،

میاد تمام این سیبا رو بررسی می‌کنه و ویژگیاشونو یاد میگیره.

حالا هر عکس جدیدی که بهش نشون بدم میتونه

با یه درصد خیلی خوبی تشخیص بده که این ایا سیبه یا نه.

آخر همین ویدیو یه برنامه‌ی ساده‌ی یادگیری ماشین

باهم می‌نویسیم که اونجا بهتر متوجه میشید که منظورم چیه.

یادگیری ماشینی میشه گفت اصلی‌ترین بخش هوش مصنوعیه.

ماشینی که میتونه از داده‌هایی که بهش میدیم چیز یاد بگیره،

در واقع میشه گفت که اولین قدمو به سمت هوشمند شدن برداشته.

مثلا اون برنامه‌ای که توی گوشی شما برای تشخیص اثر انگشت نوشته شده

از یادگیری ماشین استفاده می‌کنه، یا سیستم سرچ گوگل از همین یادگیری ماشین

استفاده می‌کنه برای اینکه نتایج درست‌تر و دقیق‌تری به شما نشون بده.

شماره‌ی 2: یادگیری عمیق:

وقتی که پای داده‌های خیلی بزرگ و پیچیده میاد وسط،

یادگیری ماشینی تبدیل میشه به یادگیری عمیق.

اینجا از روش خاصی به نام شبکه‌های عصبی استفاده میشه برای اینکه

ماشین بتونه از داده‌های پیچیده‌ای که بهش دادیم چیز یاد بگیره.

شبکه‌های عصبی خودش یه بحث بزرگ و تخصصیه که اینجا نیازی نیست

از جزییاتش چیزی بدونیم، فقط در همین حد بگم که به الگوریتم‌ها و روش‌هایی

میشه که از طرز کار نورونای مغز الهام گرفته شدن.

یعنی کدهای کامپیوتری که طرز کارشون مشابه یه نورونه،

اینا به همدیگه وصل میشن و شبکه‌ای از این نورونای مصنوعی

بوجود میاد که مثل مغز ما توانایی یادگیری داره.

یکی از کاربردای عجیب یادگیری عمیق، فناوری دیپ‌فیک

یا جعل عمیقه که سروصدای زیادی به پا کرد.

با استفاده از این فناوری میشه عکسا و فیلمای جعلی

از آدما ساخت که خیلی واقعی به نظر میان.

اینقدر واقعی که از نظر خیلیا جلوی این فناوری باید

گرفته بشه چون حریم شخصی آدما رو نقض میکنه.

پس اگه یه روز یه ویدیو از خودتون دیدید که مشغول زدن حرفایی بودید که

اصلا روحتونم از اون حرفا خبر نداشت، تعجب نکنید، کار هوش مصنوعیه.

یا مثلا یه سایتم هست به نام thispersondoesnotexist.com

یعنی این شخص وجود نداره دات کام،

که هربار صفحه رو ریفرش می‌کنید میاد عکس یه شخص جدیدو به شما نشون میده.

این سایت یه تعداد خیلی زیادی عکس آدمای مختلف داره که

میاد با هوش مصنوعی و یادگیری عمیق اینا رو خیلی تمیز و دقیق

با هم ترکیب میکنه بعد هربار یه چهره‌ی کاملا جدید میسازه.

این عکسی که به شما میده میتونید مطمئن باشید که عکس

هیچ انسان واقعی روی کره‌ی زمین نیست، کاملا جعلیه.

شاید به درد اونایی بخوره که دوست ندارن عکس اکانتشون عکس واقعی خودشون باشه.

از طرفی هم نمیخوان از عکس آدمای دیگه استفاده کنن.

شماره‌ی 3: سیستم‌های خبره:

سیستم‌های خبره یا سیستم‌های متخصص، در واقع برنامه‌های کامپیوتری هستن

که نقش یه انسانی که تو یه زمینه‌ تخصص داره رو برای ما بازی می‌کنن.

احتمالا براتون پیش اومده که اینترنت خونه از کار افتاده، بعد تماس گرفتید با

پشتیبانی اون شرکتی که ازش اینترنت تهیه می‌کنید.

پشتیبان قدم به قدم از شما سوال میپرسه و بر اساس اون اطلاعاتی که

از شما میگیره میتونه تشخیص بده که مشکل از کجاست.

مثلا میگه چراغ اینترنتو نگاه کن ببین روشنه یا نه.

اگه روشن نیست پس سیم تلفن قطعه، اگه روشنه پس ایراد از جای دیگه‌س.

یعنی یه منطق if…then پشتشه، اگر این درست بود،

این اتفاق بیفته، در غیر این صورت، اون یکی اتفاق بیفته.

حالا فرض کنید تمام دانش اون شخص پشتیبان اینترنتو

بیاییم به صورت یه برنامه‌ی کامپیوتری بنویسیم.

این برنامه میتونه با پرسیدن سوالات مختلف از کاربر،

بعد، تصمیم‌گیری بر اساس جواب‌های کاربر، تشخیص بده که مشکل از کجاست.

الان ما تونستیم یه سیستم خبره بسازیم، یعنی یه برنامه‌ی کامپیوتری

که درست مثل یه ادم خبره، می‌تونه مشکل بقیه رو حل کنه.

شماره‌ی 4: پردازش زبان طبیعی:

پردازش زبان طبیعی یا NLP مربوط میشه به تعامل بین انسان و کامپیوتر.

یعنی کامپیوتر یا ربات میتونه با استفاده از این ابزار،

زبان طبیعی ما آدما رو متوجه بشه.

الان تا یه حد خیلی خوبی پیشرفته کرده اما خب هنوز یه ایراداتی داره.

یعنی مثلا همین ربات سوفیا بعضی وقتا تو فهمیدن حرفای آنتونی رابینز

گیر میزنه، با اینکه سیستم پردازش زبان خیلی پیشرفته‌ای داره.

یا مثلا همین دستیارای مجازی مثل سیری و الکسا با اینکه خیلی از

حرفای ما رو متوجه میشن اما هنوز نمی‌تونن صددرصد صحبتای یه انسانو درک کنن،

اون جوری که یه انسان دیگه درک می‌کنه.

شماره‌ی 5: رباتیک:

درسته رباتیک خودش یه زیرمجموعه از هوش مصنوعیه.

تو ذهن خیلی از ما، رباتا به عنوان نمونه‌های اصلی هوش مصنوعی نقش بستن.

هوش مصنوعی دقیقا چیه؟ intelligence|artificial|exactly|what is Qu’est-ce que l’intelligence artificielle exactement ? Cos’è esattamente l’intelligenza artificiale? O que exatamente é inteligência artificial? Yapay zeka tam olarak nedir? What exactly is artificial intelligence?

ربات‌های مهربون و گوگولی که قراره تو زمینه‌های مختلف کمکمون کنن، robot||kind|and|cute|that|are going to|in|fields||various|help us|do Are they the kind and cute robots that are supposed to help us in various fields,

یا رباتای بی‌رحم و ترسناک که تو فیلمای آخرالزمانی زیاد دیدیم و or|robots||merciful|and|scary|that|in|movies|apocalyptic|a lot|we saw| or the ruthless and scary robots that we often see in apocalyptic movies,

کدومشون واقعا قراره اتفاق بیفته؟ which one|really|is going to|happen|occur Which one is really going to happen?

بدون اینکه انتظار خیلی زیادی داشته باشه انجام میده. without|that|expectation|too much|excessive||he|he/she does|he/she gives Without having too many expectations.

اما مساله اینه که هنوز خیلی باهوش نشده! but|the issue|||still|very|smart|hasn't become But the issue is that it hasn't become very smart yet!

چطور می‌تونیم مطمئن باشیم وقتی رباتی که خودمون ساختیم how||we can|sure|be|when|robot|that|we|built How can we be sure when the robot we built...

خیلی باهوش‌تر از الان شد و کنترل قسمتای حساسی از زندگی ما رو very||er|than|now|became|and|control|parts|sensitive|of|life|us|(object marker) It became much smarter than now and took control of sensitive parts of our lives.

تو این ویدیو قبلا درباره‌ی آینده‌ی هوش مصنوعی یه مقدار صحبت کردم، you|this|video|previously|||future||intelligence|artificial|a|little|talk|I did In this video, I previously talked a bit about the future of artificial intelligence,

چه زیر شاخه‌هایی داره؟ چجوری ساخته میشه؟ what|sub|branch||does it have|how|built|is made What subfields does it have? How is it created?

چون فکر می‌کنم هنوز بعضی‌هامون شناخت درستی از این موضوع خیلی مهم نداریم. because|think||I think|still||of us|understanding|correct|about|this|topic|very|important|do not have Because I think some of us still do not have a proper understanding of this very important topic.

اما جالب می‌نویسیم تا یه شناخت کلی ازش بدست بیاریم. but|interesting|||in order to|a|understanding|general|from it|gain|we bring But interesting, to gain a general understanding of it.

اگرم هنوز عضو کانال نشدی کافیه اون دکمه‌ی سابسکرایب پایین ویدیو رو بزنی. even if|yet|member|channel|you haven't|it's enough|that|||subscribe|below|video|(object marker)|you press If you haven't joined the channel yet, just hit that subscribe button below the video.

از ماشینی که سوار میشیم تا یخچال آشپزخونه‌مون from|the car|that|we get in|we|to|refrigerator|| From the car we ride in to our kitchen refrigerator,

تا گوشی‌های هوشمندمون، زندگیمون جوری با هوش مصنوعی قاطی شده until|phone||our smart|our life|in a way|with|intelligence|artificial|mixed|has become to our smartphones, our lives have become so intertwined with artificial intelligence,

که دیگه فکر نمی‌کنم به راحتی بتونیم کنار بذاریمش. that|anymore|thought|||to|easily|we can|aside|put it that I don't think we can easily set it aside anymore.

شاید به خاطر همینه که در برابر ما تن به اسارت داده و برده‌ی ما شده. maybe|for|reason|that's why|that|in|against|us|body|to|captivity|given|and|||us|has become Maybe that's why it has submitted to us and become our slave.

به عنوان خطرناک‌ترین گونه‌ی این سیاره شناسایی نکنه و کمر به نابودی ما نبنده؟ as|the|||||this|planet|identified|might not|and|waist|to|destruction|us|might not bend as the most dangerous species on this planet and set out to destroy us?

مگه غیر از اینه که ما انسانا الان خیلی از موجودات سیاره‌ی زمینو isn't it|other|than||that|we|humans|now|very|of|creatures|of the planet|| Isn't it true that we humans are currently threatening many of the creatures on planet Earth?

اسیر می‌کنیم، تو بهترین سالای جوونیشون به بدترین شکل میکشیمشون، we capture|||in|best|years|of their youth|in|worst|way| We capture them, we kill them in the worst way during their best years of youth,

خونه‌هاشونو از بین می‌بریم یا هزارجور بلای دیگه سرشون میاریم؟ |their houses|from|between|||or|a thousand kinds of|calamity|other|to them|we bring we destroy their homes or bring a thousand kinds of disasters upon them?

مگه غیر از اینه که داریم تعادلی که بعد از میلیون‌ها سال isn't it|other|than||that|we have|balance|that|after|of|||years Isn't it true that we are destroying the balance that has been established on our planet after millions of years

روی سیاره‌مون بوجود اومده رو از بین میبریم و به سمت نابودی میکشیمش؟ on|||existence|has come|it|from|between|we take|and|towards|direction|destruction|we lead it and leading it towards destruction?

پس من شخصا فکر می‌کنم وقتی یه هوش برتر روی سیاره‌ی زمین ظهور کنه so|I|personally||||when|a|intelligence|superior|on|||Earth|emergence|happens So I personally think that when a superior intelligence appears on planet Earth

حتما با ما انسانا مبارزه می‌کنه چون فقط داریم خراب‌کاری می‌کنیم. surely|with|us|humans|fight|||because|only|we are|||| Surely it will fight against us humans because we are just causing destruction.

یکی دیگه از چیزایی که خیلی میتونه کمکمون کنه اینه که one|other|of|things|that|very|can|help us|do||that Another thing that can really help us is that

یه شناخت درستی از ماهیت هوش مصنوعی و زیرشاخه‌هاش داشته باشیم. a|understanding|correct|of|nature|intelligence|artificial|and|||have|we should we have a proper understanding of the nature of artificial intelligence and its branches.

سال 1950 آلن تورینگ (Alan Mathison Turing) ریاضیدان نابغه‌ی انگلیسی، year|Alan|Turing||||mathematician|||English In 1950, Alan Turing, the brilliant English mathematician,

یه مقاله منتشر کرد به نام ماشین محاسبه و هوش (Computing Machinery and Intelligence) a|paper|published|he|with|title|machine|computing|and|intelligence|||| published a paper titled Computing Machinery and Intelligence

که میشه گفت نقطه‌ی شروع جدی هوش مصنوعی بود. that|can|be said|||start|serious|intelligence|artificial|was which can be said to be the serious starting point of artificial intelligence.

ایده‌ی کلیش به صورت خلاصه اینه: دو تا اتاق در نظر بگیرید ||overall|in|form|summary||two|counter for rooms|rooms|in|consideration|take The general idea can be summarized as follows: consider two rooms.

که تو یکیشون یه آدم واقعی نشسته، تو اون یکی یه کامپیوتره. that|you|one of them|a|person|real|is sitting|in|that|one|a|computer In one room, there is a real person sitting, and in the other, there is a computer.

یه داورم داریم که کارش اینه که از طریق پیامای متنی با این دو تا ارتباط برقرار کنه. a|our referee|we have|who|his job||to|through|the way|text messages|text|with|these|two|players|communication|established|he does We also have a judge whose job is to communicate with these two through text messages.

فقط باید از طریق جوابایی که بهش میدن، حدس بزنه این موضوع رو. only|must|through|the way|answers|that|to him|they give|||this|subject|it he can only guess this based on the answers he receives.

اونوقت می‌تونیم نتیجه بگیریم که این کامپیوتر واقعا هوشمنده. then|||conclude|take|that|this|computer|really|is smart Then we can conclude that this computer is really intelligent.

به اون هوشمندی‌ای گفته میشه که ماشین‌ها وقتی که to|that|||said|is|that|||when|that refers to the intelligence that machines show when they

منظور از ماشینم یعنی هر چیزی که ساخته‌ی دست ماست. meaning|from|my machine|means|every|thing|that|||by hand|us By 'my machine' I mean anything that is made by our hands.

هوش مصنوعی الان یه شاخه‌ی علمی بزرگه که فقط با کامپیوترا سروکار نداره. intelligence|artificial|now|a|||scientific|big|that|only|with|computers|deals|doesn't Artificial intelligence is now a large scientific branch that doesn't only deal with computers.

ریاضیات، فلسفه، روانشناسی، زبان‌شناسی، حتی زیست‌شناسی و Mathematics|Philosophy|Psychology|||even||| Mathematics, philosophy, psychology, linguistics, even biology and

عصب‌شناسی هم نقش خیلی پررنگی توش دارن. ||also|role|very|prominent|in it|have neuroscience also play a very significant role in it.

همین یوتیوبی که الان توش هستید هوش مصنوعی پیشرفته‌ای داره که بر اساس this|YouTube|that|now|in it|you are|intelligence|artificial|||has|that|based|on This YouTube that you are currently on has advanced artificial intelligence that based on

اون ویدیوهایی که معمولا شما می‌بینید ویدیوهای بعدی رو بهتون پیشنهاد میده. that|videos|that|usually|you|||videos|next|them|to you|suggests|gives the videos you usually watch, suggests the next videos to you.

برنامه‌های کامپیوتری هستن که روی ابزارای دیجیتال مثل کامپیوتر ||computer|are|that|on|tools|digital|like|computer they are computer programs that run on digital tools like computers

یا گوشی یا چیزای دیگه اجرا میشن و یه وظیفه‌ی خاصی به عهده دارن. or|phone|or|things|other|||and|a|||specific|to||have or phones or other things and have a specific task.

یا به صورت خلاصه A.I. به دو تا دسته‌ی کلی تقسیم میشه: or|in|form|summary|||into|two|categories|||categories|divided|is or briefly A.I. is divided into two main categories:

هوش مصنوعی محدود یا Narrow AI ، هوش مصنوعی عمومی یا General AI . intelligence|artificial|narrow|or|||||general||| Narrow AI, or weak artificial intelligence, and General AI.

هوش مصنوعی محدود یا ضعیف، همون چیزیه که الان وجود داره. intelligence|artificial|limited|or|weak|the same||that|currently|existence|has Narrow AI, or weak AI, is what currently exists.

یا همین دستیارای مجازی مثل الکسا و سیری، یا ماشین‌های هوشمند مثل تسلا or|these|assistants|virtual|like|Alexa|and|Siri|or|||smart|like|Tesla Or these virtual assistants like Alexa and Siri, or smart cars like Tesla

که خودشون بدون راننده حرکت می‌کنن، یا همین ربات سوفیا که اول ویدیو دیدید that|they|without|driver|move|||or|this|robot|Sophia|that|first|video|you saw that move without a driver, or this robot Sophia that you saw at the beginning of the video

با آنتونی رابینز حرف می‌زد، اینا همه جزو هوش مصنوعی محدود حساب میشن. with|Anthony|Robbins|conversation|||these|all|part of|intelligence|artificial|limited|counted|are talking to Anthony Robbins, all of these are considered limited artificial intelligence.

دلیل اینکه بهش میگن محدود اینه که برخلاف ما انسانا، reason|that|to him||limited||that|unlike|us|humans The reason they are called limited is that unlike us humans,

توانایی‌های محدودی دارن، یعنی وظایف مشخصی رو می‌تونن یاد بگیرن و انجام بدن. ||limited|they have|meaning|tasks|specific|them|||learn|take|and|perform|do they have limited capabilities, meaning they can learn and perform specific tasks.

پس درواقع تمام نمونه‌های هوش مصنوعی که تا الان ساخته شده، همه‌شون از نوع محدود‌ن. so|in reality|all|||intelligence|artificial|that|until|now|built|been|||of|type|| So in fact, all the artificial intelligence examples that have been created so far are all of the limited type.

هوش مصنوعی عمومی یا قوی، فرقش با هوش ضعیف اینه که دیگه اون محدودیتا رو نداره. intelligence|artificial|general|or|strong|its difference|with|intelligence|weak||that|no longer|those|limitations|(object marker)|doesn't have General or strong artificial intelligence differs from weak intelligence in that it no longer has those limitations.

یعنی می‌تونه چندین وظیفه‌ی مختلفو یاد بگیره و انجام بده، مثل ما انسانا. it means|||several|||different|learn|it receives|and|perform|it does|like|us|humans This means it can learn and perform multiple different tasks, like us humans.

خب حالا بریم سراغ چند تا از معروف‌ترین زیرشاخه‌های هوش مصنوعی: well|now|let's go|towards|a few|until|of|||||intelligence|artificial Now let's move on to some of the most famous subfields of artificial intelligence:

شماره‌ی 1: یادگیری ماشینی: ||learning|machine Number 1: Machine Learning:

فرض کنید من می‌خوام یه برنامه‌ی کامپیوتری بنویسم که وقتی که عکس یه سیبو assume|you|I|||a|||computer|I write|that|when||photo|a| Imagine I want to write a computer program that, when it sees a picture of an apple,

خب یه ایده اینه که من بیام ویژگی‌های سیبو دونه دونه تو برنامم well|a|idea||that|I|come|||apple|one|by one|in|my program Well, one idea is that I come and define the features of the apple one by one in my program.

تعریف کنم، یعنی مثلا بگم که سیب شکلش اینه، اندازش اینه define|I do|that is|for example|I say|that|apple|its shape||its size| I mean, for example, I say that the apple has this shape, this size.

رنگش میتونه سبز یا قرمز یا زرد باشه، یا هر ویژگی دیگه‌ای که از سیب میشناسم. its color|can|green|or|red|or|yellow|be|or|any|characteristic|||that|from|apple|I know Its color can be green, red, or yellow, or any other feature I know about apples.

من تمام این ویژگی‌های سیبو توی برنامه‌م تعریف می‌کنم بعد هربار که عکس جدیدی I|all|these|||Sibo|in|||define|||then||that|photo|new I define all these features of the apple in my program, and then every time a new photo

بهش نشون میدم میره توی اون ویژگی‌ها که قبلا براش تعریف کردم نگاه می‌کنه، to him|I show|I will|he goes|into|those|||that|previously|for him|defined|I did|he looks|| I will show it to him, he will look into those features that I defined for him before,

اگه این عکس تمام اون ویژگی‌ها رو داشت نتیجه می‌گیره که اینم سیبه. if|this|photo|all|those|||(object marker)|had|conclusion|||that|this too|is an apple if this picture has all those features, it will conclude that this is also an apple.

یکیش اینکه من هرچقدر ویژگی‌ سیب‌های مختلفو به برنامه اضافه کنم باز ممکنه one reason|that|I|however much|feature|||different|to|program|add|I do|still|it might be One of them is that no matter how many features of different apples I add to the program, it may still be possible

یکی دیگه اینکه نوشتن تمام این جزییات توی برنامه‌م کار خیلی سخت و زمان‌بریه. one|other|that|writing|all|this|details|in|||task|very|hard|and|| Another thing is that writing all these details in my program is very hard and time-consuming.

اونم برای یه همچین برنامه‌ی ساده‌ای. that too|for|a|such|||| Especially for such a simple program.

اینجاست که بحث یادگیری ماشین پیش میاد، یا درست‌تر بگم یادگیری ماشینی. this is where|that|discussion|learning|machine|||or|||to say|learning|machine-based This is where the discussion of machine learning comes in, or more accurately, machine learning.

مختلفو به برنامه‌م نشون میدم و بهش میگم که اینا همه سیبن! different things|to|||show|I give|and|to him|I tell|that|these|all|are apples I show different apples to my program and tell it that these are all apples!

حالا برنامه‌ی من با استفاده از الگوریتم‌هایی که برای یادگیری وجود داره، now|||my|with|using|from|||that|for|learning|existence|has Now my program, using the algorithms available for learning,

میاد تمام این سیبا رو بررسی می‌کنه و ویژگیاشونو یاد میگیره. he comes|all|this|cars|the|examines|||and|their features|learns|he takes will examine all these apples and learn their features.

با یه درصد خیلی خوبی تشخیص بده که این ایا سیبه یا نه. with|a|percent|very||determine|give|whether|this|is|apple|or|not determine with a very good percentage whether it is an apple or not.

آخر همین ویدیو یه برنامه‌ی ساده‌ی یادگیری ماشین at the end|this|video|a|||||learning|machine At the end of this video, we will write a simple machine learning program.

باهم می‌نویسیم که اونجا بهتر متوجه میشید که منظورم چیه. together|||that|there|better|understand|you will|what|my meaning|is You will understand better what I mean there.

یادگیری ماشینی میشه گفت اصلی‌ترین بخش هوش مصنوعیه. learning|machine|can|be said|||part|intelligence|artificial Machine learning can be said to be the main part of artificial intelligence.

ماشینی که میتونه از داده‌هایی که بهش میدیم چیز یاد بگیره، A machine|that|can|from|||that|to it|we give|something|learning|learns A machine that can learn from the data we provide to it,

در واقع میشه گفت که اولین قدمو به سمت هوشمند شدن برداشته. in|reality|it can|be said|that|first||towards|direction|smart|becoming|has taken can actually be said to have taken the first step towards becoming intelligent.

مثلا اون برنامه‌ای که توی گوشی شما برای تشخیص اثر انگشت نوشته شده for example|that|||that|in|phone|your|for|recognition|fingerprint|finger|written|has been For example, the app on your phone that is written for fingerprint recognition.

از یادگیری ماشین استفاده می‌کنه، یا سیستم سرچ گوگل از همین یادگیری ماشین from|learning|machine|use|||or|system|search|Google|from|this|learning|machine It uses machine learning, or Google's search system uses the same machine learning.

استفاده می‌کنه برای اینکه نتایج درست‌تر و دقیق‌تری به شما نشون بده. uses|||in order to|that|results|||and|||to|you|show|gives To show you more accurate and precise results.

شماره‌ی 2: یادگیری عمیق: ||learning|deep Number 2: Deep learning:

وقتی که پای داده‌های خیلی بزرگ و پیچیده میاد وسط، when|that|regarding|||very|large|and|complex|comes|in the middle When it comes to very large and complex data,

اینجا از روش خاصی به نام شبکه‌های عصبی استفاده میشه برای اینکه here|from|method|specific|by|the name of|||neural|used|is|for|the purpose of Here, a specific method called neural networks is used so that

ماشین بتونه از داده‌های پیچیده‌ای که بهش دادیم چیز یاد بگیره. The machine|can|from|||||that|to it|we gave|something|learn|it learns the machine can learn from the complex data we provided.

شبکه‌های عصبی خودش یه بحث بزرگ و تخصصیه که اینجا نیازی نیست ||neural|itself|a|discussion|big|and|specialized|that|here|need|is not Neural networks themselves are a large and specialized topic that we don't need to know the details of here.

از جزییاتش چیزی بدونیم، فقط در همین حد بگم که به الگوریتم‌ها و روش‌هایی from|its details|anything|we know|only|in|this|limit|I say|that|to|||and|| Just to say that they relate to algorithms and methods.

اینا به همدیگه وصل میشن و شبکه‌ای از این نورونای مصنوعی these|to|each other|connected|become|and|||of|these|artificial neurons|artificial they connect to each other and create a network of these artificial neurons

یکی از کاربردای عجیب یادگیری عمیق، فناوری دیپ‌فیک one|of|applications|strange|learning|deep|technology|| One of the strange applications of deep learning is deepfake technology.

با استفاده از این فناوری میشه عکسا و فیلمای جعلی with|use|of|this|technology|can|photos|and||fake With this technology, fake photos and videos of people can be created.

یا مثلا یه سایتم هست به نام thispersondoesnotexist.com or|for example|a|my site|is|to|name|| Or for example, there is a site called thispersondoesnotexist.com

که هربار صفحه رو ریفرش می‌کنید میاد عکس یه شخص جدیدو به شما نشون میده. that||page|it|refresh|||it comes|picture|a|person|new|to|you|shows|gives that every time you refresh the page, it shows you a picture of a new person.

با هم ترکیب میکنه بعد هربار یه چهره‌ی کاملا جدید میسازه. with|each other|||then||a|||completely|new|creates Then, every time it creates a completely new face.

هیچ انسان واقعی روی کره‌ی زمین نیست، کاملا جعلیه. no|human|real|on|||Earth|is|completely|fake

شاید به درد اونایی بخوره که دوست ندارن عکس اکانتشون عکس واقعی خودشون باشه. maybe|to|pain|those|be useful|who|like||photo|their account|photo|real|themselves|be It might be useful for those who don't want their profile picture to be their real photo.

شماره‌ی 3: سیستم‌های خبره: Number 3: Expert systems:

سیستم‌های خبره یا سیستم‌های متخصص، در واقع برنامه‌های کامپیوتری هستن |||or|||specialized|in|reality|||computer|are Expert systems, or specialist systems, are actually computer programs

که نقش یه انسانی که تو یه زمینه‌ تخصص داره رو برای ما بازی می‌کنن. that|role|a|human|who|in|a|field|expertise|has|it|for|us|play|| that play the role of a human who has expertise in a specific field for us.

پشتیبانی اون شرکتی که ازش اینترنت تهیه می‌کنید. support|that|company|that|from it|internet|purchase|| support of the company from which you purchased the internet.

پشتیبان قدم به قدم از شما سوال میپرسه و بر اساس اون اطلاعاتی که support||to|||you|question||and|based|on|that|information|that The support agent asks you questions step by step, and based on the information that

از شما میگیره میتونه تشخیص بده که مشکل از کجاست. from|you||it can|diagnose|give|that|problem|from|where they gather from you, they can determine where the problem is.

اگه روشن نیست پس سیم تلفن قطعه، اگه روشنه پس ایراد از جای دیگه‌س. if|is on|is not|then|wire|telephone|is faulty|if|is on|then|fault|from|place|| If it's not on, then the phone line is the issue; if it is on, then the problem is from somewhere else.

یعنی یه منطق if…then پشتشه، اگر این درست بود، it means|a|logic|||is behind|if|this|correct|was This means there is an if...then logic behind it; if this is true,

بیاییم به صورت یه برنامه‌ی کامپیوتری بنویسیم. let's|in|form|a|||computer|write and write it down as a computer program.

بعد، تصمیم‌گیری بر اساس جواب‌های کاربر، تشخیص بده که مشکل از کجاست. then|||based|on|||user|determine|give|where|problem|from|where and then making decisions based on the user's answers.

الان ما تونستیم یه سیستم خبره بسازیم، یعنی یه برنامه‌ی کامپیوتری now|we|could|a|system||build|meaning|a|||computer Now we have been able to create an expert system, which is a computer program

که درست مثل یه ادم خبره، می‌تونه مشکل بقیه رو حل کنه. that|exactly|like|a|person||||problem|others|(object marker)|solve|(he/she) does that can solve others' problems just like an expert.

شماره‌ی 4: پردازش زبان طبیعی: ||processing|language|natural Number 4: Natural language processing:

الان تا یه حد خیلی خوبی پیشرفته کرده اما خب هنوز یه ایراداتی داره. now|to|a|level|very||advanced|has progressed|but|well|still|a|some issues|has It has advanced to a very good extent now, but it still has some flaws.

گیر میزنه، با اینکه سیستم پردازش زبان خیلی پیشرفته‌ای داره. it gets stuck|hits|with|although|system|processing|language|very|||has It gets stuck, even though it has a very advanced language processing system.

حرفای ما رو متوجه میشن اما هنوز نمی‌تونن صددرصد صحبتای یه انسانو درک کنن، words|we|our|understand|they|but|still|||100%|speech|one|human|comprehend|they do what we say, they still can't fully comprehend a human's speech,

اون جوری که یه انسان دیگه درک می‌کنه. that|way|that|another|human|other|understands|| the way another human understands it.

شماره‌ی 5: رباتیک: ||Robotics Number 5: Robotics:

تو ذهن خیلی از ما، رباتا به عنوان نمونه‌های اصلی هوش مصنوعی نقش بستن. in|mind|many|of|us|robots|as|examples|||primary|artificial|intelligence|role|have taken In the minds of many of us, robots have become the main examples of artificial intelligence.

SENT_CWT:AFkKFwvL=5.45 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=2.74 en:AFkKFwvL openai.2025-01-22 ai_request(all=207 err=0.00%) translation(all=172 err=0.58%) cwt(all=2000 err=15.80%)