How we Fool Ourselves in Times of Sickness | Kiarash Aramesh | TEDxTehran (1) |||||دوران بیماری||||| How we Fool Ourselves in Times of Sickness | Kiarash Aramesh Comment nous nous trompons en période de maladie | Kiarash Aramesh Come ci prendiamo in giro nei momenti di malattia | Kiarash Aramesh Jak oszukujemy się w czasach choroby | Kiarasz Aramesz Como nos enganamos em tempos de doença | Kiarash Aramesh

Translator: Hossein Nasiri Reviewer: sadegh zabihi

(تشویق حضار) Audience applause|the audience (applause)

تاحالا شده شما یا یکی از عزیزا‌ن‌تون، "ever"|have|||||dear ones|| Have you or one of your loved ones ever Avez-vous ou l'un de vos proches déjà

خدایی نکرده دچار بیماری سختی بشین، به‌طوری که خیلی نگران‌تون بکنه؟ God forbid||afflicted with|serious illness|serious illness|fall ill||in such a way|||worried about you|| God forbid you get a serious illness, so that it worries you a lot? Dieu vous garde d'attraper une maladie grave, de sorte que cela vous inquiète beaucoup?

یا درمان‌‌هایی که برای اون بیماری توصیه می‌شه، خیلی سخت و پرعارضه باشن؟ |||||that||recommended||that|very|difficult||side-effect-prone| Or are the treatments recommended for that disease very difficult and complicated?

شاید در هم‌چین مواردی از دوست یا آشنا شنیدین |in|such|such|cases like these||friend||acquaintance|heard from Maybe you heard about such things from a friend or acquaintance

یا تو کانال‌های تلگرامی یا شبکه‌های تلویزیونی دیدین ||||||||television| Or you saw it on Telegram channels or TV channels

که بعضی‌ها ادعا می‌کنند which some claim

که برای بیماری شما یک درمان خیلی طبیعی و معجزه‌آسا وجود داره ||||a|||||miraculous|miraculous|| that there is a very natural and miraculous treatment for your disease

که پزشک‌ها اون رو از شما پنهان میکنند؟ |doctor||||||hide from you| that doctors hide it from you?

و شما برای این‌که به اون دسترسی پیدا کنید، |||||||access|gain access to|"you access it" And you, in order to access it,

باید به فلان شخص مراجعه کنید must||so-and-so|person|refer to| You must refer to someone

یا فلان کالا رو بخرید. ||product||buy Or buy some goods.

ما در مواجهه با هم‌چین ادعا‌هایی چه برخوردی باید داشته باشیم؟ ||facing||such|such|||"what"|response||should we have|"should we have" What should we do in the face of such claims?

من امروز می‌خوام به این سوال مهم جواب بدم. |||want to|||question|important|answer|answer

من یک پزشک هستم و تخصص‌ام در پزشکی اجتماعی و اخلاق پزشکیه؛ |||||specialization|||medical science|||medical ethics|medical I am a doctor and my specialty is social medicine and medical ethics;

پزشکی اجتماعی رشته‌ای هست که بیماری و سلامت رو به‌جای این‌که در فرد بررسی کنه، ||social medicine||"is"||||||||||||| Social medicine is a field that examines illness and health instead of the individual.

در جامعه بررسی می‌کنه؛ examines in society;

یعنی برای مثال، اگر پزشک بالینی سوال‌اش این باشه |||||clinical|||| That is, for example, if the clinical doctor's question is this

که «با این بیماری که به من مراجعه کرده چه‌کار کنم تا بیماری‌اش خوب بشه؟»، "What should I do with this patient who came to me so that his illness will be cured?"

سوال پزشک اجتماعی اینه که «چه‌کار کنم اون بیماری در جامعه کم‌تر بشه؟»؛ ||||||||||in|||| The question of the social doctor is, "What can I do to reduce that disease in the society?";

در یک‌جمله پزشک اجتماعی به‌جای این که دکتر فرد باشه، دکتر جامعه است؛ In short, instead of being an individual doctor, a social doctor is a community doctor;

واخلاق پزشکی رشته‌ایه که به اخلاقیات در پزشکی می‌پردازه. medical ethics||||||ethics|||I|deals with Medical ethics is a discipline that deals with ethics in medicine.

سوال‌هایی مثل این‌که راز حرفه‌ای چیه؟ |||||secret||| Questions like what is the professional secret?

چه چیزهایی رو پزشک باید به‌عنوان راز بیمارش نزد خودش نگه داره ||||||||his patient|to|himself|| What things should the doctor keep as his patient's secret?

و چه مواقعی و چه چیزهایی رو حق داره افشا کنه و به چه کسانی...؛ ||times|||||||||||| And when and what things he has the right to disclose and to whom...;

یا این سوال که تعریف مرگ چیه؟ Or the question of what is the definition of death?

و اگر کسی دچار مرگ مغزی شد آیا می‌شه اون رو مرده حساب کرد؟ |||||||question particle||||||| And if someone has brain death, can he be considered dead?

یا این‌که نه، باید منتظر بود تا قلبش هم از حرکت بایسته. |this||||wait|||his heart|||| Or if not, he should wait for his heart to stop moving.

به‌عنوان یک متخصص پزشکی اجتماعی و اخلاق پزشکی، As a specialist in social medicine and medical ethics,

در سال‌های گذشته پدیده‌ای توجه من رو به خودش جلب کرد؛ In the past years, a phenomenon attracted my attention;

و اون شیوع و رواج انواع و اقسام شبه‌علم و خرافات ||prevalence||prevalence|||varieties|pseudo|||superstitions And the prevalence of all kinds of pseudoscience and superstitions

درعرصه‌ی سلامت و پزشکی بود. in the field||||| It was in the field of health and medicine.

شبه‌علم، یعنی اون چیزهایی که ادعا می‌کنند علمی هستند اما علمی نیستند؛ pseudo||||||||||||| Pseudoscience means those things that claim to be scientific but are not scientific;

و خرافات، یعنی ادعاهایی که ادعا هم نمی‌کنند علمی هستند |||claims||||||| And superstitions, that is, claims that do not claim to be scientific

و در عین حال هیچ مبنای منطقی و معقول ندارند. ||||||||reasonable| And at the same time, they have no logical and reasonable basis.

من با موارد متعدد و زیادی از شبه‌علم و خرافات، |||multiple||||||| I, with many and many cases of pseudoscience and superstitions,

و افرادی که به اون‌‌ها دل بسته و آسیب دیده بودند روبه‌رو شدم. and||||||||||hurt|||| And I met people who were close to them and were hurt.

بعضی‌اوقات این‌ مواجهه‌ها خیلی خنده‌داره Sometimes these encounters are very funny

ولی گاهی اوقات هم با موارد ناراحت‌کننده‌ای برخورد کردم؛ ||||||upsetting|||| But sometimes I also encountered uncomfortable things;

مثل مورد «نرگس» که در پرونده‌های پزشکی قانونی دیدم؛ ||Narges||||||| Like the case of "Nargis" that I saw in forensic medical files;

خانومی که دچار سرطان پستان شده بود؛ |||cancer|breast|| A woman who had breast cancer;

امروزه می‌دونیم که سرطان پستان اگر درمراحل اولیه تشخیص داده بشه، |||||||in stages||diagnosed|| Today we know that if breast cancer is diagnosed in the early stages,

با جراحی و بعد یک «شیمی‌ درمانی» و «پرتودرمانی» |surgery||||chemotherapy|therapy||radiation therapy with surgery and then a "chemotherapy" and "radiotherapy"

- که احتمالا پشت‌اش می‌آد - کاملا قابل درمانه؛ that||behind|||||treatable|treatable - which probably comes behind him - completely treatable;

ولی متاسفانه افرادی در سر راه نرگس قرار گرفتند و به‌اش گفتند |||in|||Narges||||to|| But unfortunately, people stood in the way of Nargis and told him

که «مبادا بری سراغ شیمی‌ درمانی یا پرتودرمانی، that "don't go for chemotherapy or radiation therapy,

اون‌ها خیلی عارضه دارند؛ تو رو می‌کًشن |||problems|||||will kill They are very complicated; They will kill you

ما یک راه‌حل خیلی طبیعی قدیمی برای درمان تو داریم.»؛ We have a very old natural remedy to cure you.

متاسفانه بیمار ما به اون‌ها دل بست؛ Unfortunately, our patient fell in love with them;

در نتیجه فرصت طلایی درمان رو از دست داد؛ ||||||of|| As a result, he lost the golden opportunity of treatment;

و وقتی به پزشک مراجع کرد، ||||he referred| And when he went to the doctor,

سرطان به همه‌ی بدن‌اش گسترش پیدا کرده و حتا استخوان‌ها و مغزش رو هم گرفته بود. ||||||||||even||||brain|||affected| The cancer had spread to his whole body and even his bones and brain.

یا یک زوج تحصیل‌کرده رو به یاد می‌آرم Or I remember an educated couple

که پسر ده‌ساله‌شون دچار نوع نادری از سرطان استخوان شده بود؛ |||||||rare||||| that their ten-year-old son was suffering from a rare type of bone cancer;

اون‌ها به جراح استخوان یا ارتوپد مراجعه کردن و جراح به اون‌ها گفت |||surgeon|||orthopedic surgeon|||||||| They went to a bone or orthopedic surgeon and the surgeon told them

برای اینکه سرطان به همه‌ی بدن گسترش پیدا نکنه، باید پای پسرشون از زانو قطع بشه؛ ||||everyone|||||||leg|||knee|| In order for the cancer not to spread to the whole body, their son's leg must be amputated.

خبر خیلی تلخی برای اون‌ها بود و این زوج در اون لحظه چی می‌خواستن بشنون؟ ||||||||||||||||hear It was very bitter news for them and what did this couple want to hear at that moment?

این‌که یکی پیدا شه و بگه این نادرسته و یک درمان معجزه‌آسا برای بچه‌شون وجود داره؛ ||someone||||says||is not true|||||||||| That someone finds out and says that this is false and that there is a miraculous cure for their child;

از قضا یکی از افراد فامیل به اون‌ها گفت of|by chance|||||||| Ironically, one of the family members told them

که «بله راهبی در هندوستان هست که خاکستری از دست‌اش تولید می‌کنه؛ |yes|monk||India||||||||| that "Yes, there is a monk in India who produces ash from his hand;

و با اون خاکستر بیماری‌های خیلی سخت از جمله سرطان علاج پیدا می‌کنن»؛ |||ash||||||||cure||| And with those ashes, very difficult diseases, including cancer, are cured";

حتا فیلمی به اون‌ها نشون داد که تو اون فیلم افرادی با آب و تاب تعریف می‌کردن ||||||||||||with flair|||||| He even showed them a movie in which people were talking with grace

که «بله ما بیماری‌های خیلی سخت داشتیم؛ that "yes, we had very difficult diseases;

ما سرطان‌های خیلی پیشرفته داشتیم؛ ||||advanced|

به اروپا رفتیم؛

به آمریکا رفتیم؛

همه‌ی دکتر‌ها ما رو جواب کردن؛ ||||||answered|

ولی با خاکستر جناب راهب خوب شدیم و کاملا شفا پیدا کردیم.»؛ |with|||the monk|||||healing|| But with the ashes of the monk, we got better and were completely healed.";

متاسفانه اون زوج به این وعده دل بستن؛ |||||promise||put their hopes Unfortunately, that couple kept this promise;

با هزینه‌ی زیاد به هندوستان رفتن و تنها تنیجه‌ای که گرفتن، |||||||||result|||

این بود که وقتی برگشتند سرطان به همه‌ی بدن بچه‌شون گسترش پیدا کرده بود. ||||they returned|||||||||spread|| When they returned, the cancer had spread throughout their child's body.

با دیدن کِیس‌هایی از این دست این سوال برای من پیش اومد که چی می‌شه ||case|||||||||||||| Seeing cases like this raised the question for me: what can happen?

و چرا ما به خرافات و شبه‌علم در عرصه‌ی سلامت و پزشکی دل می‌بندیم ||||||||||||||||we cling And why do we cling to superstitions and pseudoscience in the field of health and medicine?

و اون رو باور می‌کنیم؟ And do we believe him/her?

و در این حجم زیاد، آدم‌ها دنبال‌اش می‌رن |||amount||||||do|go And in this large amount, people pursue it.

و سرمایه‌، حتی گاهی سلامت‌ و حتی جان‌شون رو در پای اون می‌گذارن؟ |||||||||||sacrifice||put|spend And sometimes capital, even their health and even their lives, they put at its feet.

جواب اصلی‌ای که من پیدا کردم این هست؛ The main answer I found is this;

یکی از زمان‌هایی که ما خیلی استعداد داریم که وعده‌های خرافی و شبه‌علمی رو باور کنیم، ||||||||||||superstitious|||||| One of the times when we are very talented to believe in fantastic and pseudoscientific promises,

زمانی هست که دچار گیجی، ترس، ناامیدی و استیصال شدیم؛ ||||confusion||hopelessness||desperation| is when we are confused, scared, hopeless, and desperate;

و زمان بیماری دقیقا همین زمانه. and|||||time and that's exactly when the disease occurs.

خانواده‌ای رو فرض کنید Imagine a family

که مثلا بچه‌ی کوچک و دل‌بندشون دچار یک بیماری سخت و صعب‌العلاج، |||||||their beloved||||||difficult|treatable whose young and beloved child is suffering from a serious and difficult-to-cure illness,

مثل سرطان خون شده باشه؛ such as blood cancer;

اون خانواده این سوال براشون پیش می‌آد که «چرا این اتفاق برای ما افتاده؟ ||||for them|||||||||| This family asks themselves the question, 'Why did this happen to us?'

نکنه ما خطایی در دوران بارداری یا پرورش این بچه مرتکب شدیم ||mistake|||pregnancy||raising|||committed| Did we make a mistake during pregnancy or raising this child?

که بچه‌ی ما دچار سرطان خون شده؟ That our child has developed blood cancer?

آیا تنها راه موجود، همین درمان‌های سخت و پرهزینه و پرعارضه‌ای هست |||||||||costly|||| Is the only available way these difficult, expensive, and challenging treatments that doctors recommend to us?

که پزشک‌ها به ما توصیه می‌کنن؟ Is there no miraculous solution hidden somewhere that we can discover?

آیا راه حل معجزه‌آسایی در گوشه‌ای وجود نداره که ما به‌اش دست پیدا کنیم؟»؛ and?

در همین‌موقع است که سروکله‌ی افرادی با لبخند مطمئن، |||||people appear||||| It is at this moment that groups of people with confident smiles are found,

همراه با تعدادی از کیس‌هایی که از علمیات معجزه‌آسای اون‌ها تعریف می‌کنند پیدا می‌شه ||||||||Operation 1|||||||||| accompanied by some cases that describe miraculous operations of theirs.

دقیقا در اون موقعه که آدم‌ها گیج می‌شن exactly|||that time||||confused|| It's exactly at that moment when people get confused.

و نمی‌تونن تفاوت حرف درست رو از خرافات و شبه‌علم تشخیص بدن؛

اتفاقی که ما به‌اش می‌گیم خطای شناختی.

خطای شناختی وقتی اتفاق می‌افته Cognitive error occurs when

که ما در شناخت و تحلیل پدیده‌هایی که باهاشون روبه‌رو هستیم، |||understanding||||||||| that we recognize and analyze the phenomena we are facing,

بر اساس منطق عمل نمی‌کنیم بلکه دچار خطا می‌شیم. on||logic||||||error|| We do not act according to logic, but we make mistakes.

بگذارین مثالی براتون بزنم: let's|an example|| Let me give you an example:

سال‌ها پیش وقتی من در دانشگاه شیراز رزیدنت بودم، ||||||||resident|

یادمه یک‌شب من و خانوم داشتیم با هم دیگه صحبت می‌کردیم که امشب شام چی بخوریم؛ I remember one night my wife and I were talking about what to have for dinner tonight;

نمی‌دونم من یا خانوم‌ام گفتیم که «چطوره لوبیا‌پلو بپزیم؟» |||||||||beans||let's cook I don't know if my wife or I said "how to cook beans?"

همون‌موقع دختر من که ۳-۴ سال داشت At the same time, my daughter who was 3-4 years old

گفت: «نه! لوبیا‌پلو نه!» He said: "No! No beans!"

من گفتم: «چرا؟ تو که دفعه‌ی قبل بشقاب‌تو تا ته خوردی!» I said: "Why? You ate your plate last time!"

گفت: «آخه برق می‌ره!»

یادمون اومد که دفعه‌ی قبل که ما شام لوبیا‌پلو داشتیم همون شب برق رفته بود؛ We remembered that the last time we had a bean-filled dinner, the electricity went out that night;

و تو ذهن دختر من And in my daughter's mind

بین این دو تا اتفاق - یعنی خوردن لوبیا‌پلو و رفتن برق - یک ارتباطی برقرار شده بود. A connection had been established between these two events - that is, eating beans and going out.

ذهن ما، ذهن ما آدم‌ها، الگو‌سازه Our mind, our human mind, is a model maker

و سعی می‌کنه که بین حوادثی که رخ می‌ده ||||||events||occur|| And he tries to be between the events that happen

و پدیده‌هایی که می‌بینه ارتباط و الگو برقرار کنه؛

و گاهی‌اوقات ارتباط‌هایی رو برقرار می‌کنه که این ارتباط‌ها واقعی نیستند؛

و قرار‌گرفتن اون‌ها در کنار هم بر حسب تصادفه یا علت دیگری داره؛ ||||||||on||coincidence|||| And placing them together is due to coincidence or another reason;

ولی ما بین‌شون رابطه برقرار می‌کنیم و این یک خطای شناختی هست. But we establish a relationship between them and this is a cognitive error.

یا مثلا خیلی از شما ممکنه در فامیل‌تون

خان‌عمو یا خاله‌خانومی رو داشته باشید که به یک فال‌گیر اعتقاد داره؛ Aunt|uncle||||||||||fortune teller||belief|

و می‌گه که من خودم تجربه کردم

که پیش‌بینی‌های «ننه‌سکینه» یا «مادام‌مارگارت» همیشه درست در می‌آد؛ ||||Mom|Sakineh||Madam|Madam Margaret|always||in time||

و برای مثال میگه که: «خودش دو سال پیش به من گفت

به زودی یک خبر خوش از طریق پست به‌تون می‌رسه؛

و هنوز یک هفته نگذشته بود که نامه اومد و خبر رسید ||||has passed|||||||

که بهرام‌جون‌ام در ناسا شغل گرفته!». |Bahram||||NASA||

در واقع اون فرد سال‌های سال، in fact||||||

صدها و هزارها پیش‌بینی کلی یا حتا نادرست از اون فال‌گیر شنیده؛ ||||||||incorrect|||||

اما اون‌ها رو یادش رفته و به پس‌زمینه‌ی ذهن‌اش منتقل کرده؛ ||||||||background|||||transferred|

برای این‌که اون‌ها رو دوست نداشته بشنوه؛

اما اون ۳ یا ۴ موردی |||cases

که کاملا مطابق با پیش‌بینی‌ها بوده رو به یاد و خاطر خودش سپرده؛ ||according||||||||||||

و اون‌ها رو به‌عنوان دلیل درست‌ بودن پیش‌بینی‌های اون طالع‌بین، |||||||||||||astrologer|

به خودش و دیگران تحویل می‌ده.

ما به این سوگرایی تایید می‌گیم. |||bias|confirmation||

یک خطای شناختیه که در اون، ما اتفاقاتی که دوست داریم رو به خاطر می‌سپاریم؛ ||cognitive error|||||||||||||we remember

اتفاقاتی که مطابق با پیش‌فرض‌هامون یا اون‌ چیزی که ما دل‌مون می‌خواد بشنویم هستند.

وقتی به منابع علمی مراجعه کردم،

دیدم که روان‌شناس‌ها این موضوع خطای شناختی رو خیلی کاویدن و بر روش کار کردن؛

برای مثال، حدود ۷۰ سال پیش روان‌شناسی به اسم

«بِرترام فورِر» در آمریکا،

یک‌سری تست شخصیت رو بین دانشجو‌های خودش توزیع کرد؛ He distributed some personality tests among his students;

در واقع به اون‌ها گفت که «این یک تست شخصیته؛ In fact, he told them, 'This is a personality test;

من جواب هر کدوم از شما رو بهتون می‌دم I will give you the answer of each one of you'

و شما بگین این تست چقدر تونسته شخصیت شما رو دقیق پیش‌بینی کنه؟»؛ And you tell me, how well has this test been able to accurately predict your personality?

اما در واقع «فورر» به همه‌ی دانشجوها یک جواب واحد رو داده بود؛

جوابی که از روی کتاب طالع‌بینی‌ای که از دکه‌ی سر خیابون خریده بود کپی کرده بود؛

نکته‌‌ی خیلی جالب این بود

که درصد خیلی بالایی از دانشجوها گفتن:

«این تست خیلی دقیقه و تونسته شخصیت ما رو به خوبی پیش‌بینی کنه.»؛

هر کسی گفت: «این تست، شخصیت من رو به درستی پیش بینی کرده.»؛

این نشون می‌ده،

چقدر ترفند‌هایی که در چیزهایی مثل طالع‌بینی یا فال‌گیری به کار می‌ر‌‌ه

- اگرچه حرف‌های کلی‌ایه - می‌تونه با ما ارتباط شخصی برقرار کنه.

حدود ۱۵ تا ۲۰ سال بعد از «فورر»،

دو دانشمند دیگه در آمریکا به اسم «تُوِرسکی»

و «کان‌مَن» پژوهش‌هایی رو انجام دادن

که نشون داد؛

تا چه حدی تفکر ما به‌جای این‌که «لاجیک» باشه،

تحت تاثیر خطاهای شناختیه؛

که اسم اون‌ها رو خود آموزه‌ها و سوگرایی گذاشتن.

یکی از اون‌ها موارد خودآموزه‌ی دَم‌دستیه؛

یعنی ما در تفسیر و تحلیل پدیده‌ها

به دم‌دستی‌ترین خاطره‌هایی که در ذهن‌مون داریم مراجعه می‌کنیم،

نه به همه‌ی اطلاعاتی که داریم یا همه‌ی اطلاعاتی که در این مورد موجوده.

برای مثال، پزشکی رو فرض کنید

که از یک روش شبه‌علمی برای درمان بیماران‌اش استفاده می‌کنه؛

او ممکنه سال‌ها اون روش رو برای صد‌ها یا هزارها بیمار به کار برده باشه؛

و چون پزشک‌ها معمولا مریضی رو که خودش مراجعه نکنه پی‌گیری نمی‌کنن،

نمی‌دونه چه اتفاقی براشون افتاده؛

ممکنه اون‌ها بهتر نشدن و یا حتا حال‌شون بدتر شده باشه؛

حتا اگه کسایی اومده و به دکتر گفته باشن که «با دستورالعمل تو، حال‌مون بهتر نشده»؛

چون این موضوع مطابق پیش‌فرض‌اش نیست، اون‌ها رو فراموش می‌کنه؛

اما اگر ۳ یا ۴ تا مریض پیش دکتر اومده باشن

و به طور تصادفی - یا به هر علت دیگه‌ای - حال‌شون خوب شده باشه؛

و به دکتر بگن: «چه درمان خوبی به ما دادی!

معجزه کرد؛ دست‌ات درد نکنه!.»؛

دکتر همون‌ها رو به‌عنوان دلیل اثربخشی درمان‌اش به‌خاطر می‌سپاره

و برای خودش و بقیه تعریف می‌کنه؛

یعنی در تحلیل اثربخشی اون درمان،

به دم‌دستی‌ترین خاطره‌هایی که در ذهن‌اش داره

- همون چند موردی که نتیجه‌ی ظاهرا خیلی خوبِ دراماتیک گرفتن - تکیه می‌کنه.

حالا ما چه‌کار کنیم که دچار خطای شناختی نشیم؟

در حیطه‌ی علم، پزشکی و سلامت،