Complotten in een crisis: gouden combinatie Conspiracies|in|a|crisis|golden|combination Verschwörungen in der Krise: Goldene Kombination Συνωμοσίες σε μια κρίση: χρυσός συνδυασμός Conspiraciones en una crisis: combinación de oro Les complots en temps de crise : une combinaison en or Cospirazioni in crisi: combinazione d'oro Conspirações numa crise: combinação dourada Заговоры в кризис: золотая комбинация Krizde komplolar: altın kombinasyon Conspiracies in a crisis: a golden combination

Tijdens de coronacrisis vliegen de complottheorieën je om de oren. During|the|coronavirus crisis|fly|the|conspiracy theories|you|around|the|ears During the coronavirus crisis, conspiracy theories are flying around.

5G verspreidt het coronavirus... 5G|spreads|the|coronavirus 5G spreads the coronavirus...

...dat Bill Gates gebruikt om ons te injecteren met computerchips... that|Bill|Gates|uses|to|us|to|inject|with|computer chips ...that Bill Gates uses to inject us with computer chips...

...terwijl het virus zelf niet is ontstaan op een dierenmarkt... while|the|virus|itself|not|is|originated|at|a|wet market ...while the virus itself did not originate in a wet market...

...maar in een militair biologisch laboratorium. but|in|a|military|biological|laboratory ...but in a military biological laboratory.

Dat hoor je niet alleen in de duistere hoeken van het internet. That|hear|you|not|only|in|the|dark|corners|of|the|internet You don't just hear that in the dark corners of the internet.

Er is voldoende bewijs dat het gewoon een door mensen gemaakt virus is. There|is|sufficient|evidence|that|it|just|a|by|humans|made|virus|is There is enough evidence that it is simply a man-made virus.

En dan krijg je de vaccinatie. And|then|you receive|you|the|vaccination And then you get the vaccination.

En dan een chip. And|then|a|chip And then a chip.

Ik heb tantoe chips, ik zet ze in je oor. I|have|so many|chips|I|put|them|in|your|ear I have tanto chips, I put them in your ear.

Dood Bill Gates. Death|Bill|Gates Kill Bill Gates.

Het is vooropgezet. It|is|predetermined It is premeditated.

Satanisten, deep state, deep state. Satanists|deep|state|| Satanists, deep state, deep state.

En die complotten vallen ook jullie op. And|those|plots|fall|also|you|upon And those conspiracies are also affecting you.

Hoe komt het dat die theorieën nu ineens zo actief rondgaan? How|comes|it|that|those|theories|now|suddenly|so|actively|circulate How come those theories are suddenly circulating so actively?

In deze video duiken we er dieper in. In|this|video|dive|we|into it|deeper|in In this video, we dive deeper into it.

Complottheorieën... Conspiracy theories Conspiracy theories...

Het kan over van alles gaan, maar meestal speelt een kwaadaardige samenzwering... It|can|about|of|everything|go|but|usually|plays|a|evil|conspiracy They can be about anything, but usually a malicious conspiracy...

...van een kleine groep machthebbers een rol. of|a|small|group|power holders|a|role ...by a small group of powerful individuals plays a role.

En omdat er nog geen sluitend bewijs is, is het een theorie. And|because|there|not yet|no|conclusive|evidence|is||it|a|theory And because there is still no conclusive evidence, it is a theory.

Wij krijgen er veel comments over en vroegen ons af of mensen zich online... We|receive|there|many|comments|about|and|asked|ourselves|wondered|if|people|themselves|online We receive a lot of comments about it and wondered if people are really...

...ook echt meer bezighouden met die complottheorieën. also|really|more|occupy|with|those|conspiracy theories ...more engaged with those conspiracy theories online.

Volgens Marc Tuters van de UvA en zijn team wel. According to|Marc|Tuters|from|the|University of Amsterdam|and|his|team|yes According to Marc Tuters from the UvA and his team, they are.

Ze brachten in kaart hoe vaak berichten over complottheorieën werden geplaatst... They|brought|in|map|how|often|messages|about|conspiracy theories|were|posted They mapped out how often messages about conspiracy theories were posted...

...op Instagram, Telegram, TikTok en YouTube. on|Instagram|Telegram|TikTok|and|YouTube ...on Instagram, Telegram, TikTok, and YouTube.

Daaruit komt dit beeld: From that|comes|this|image From this comes this image:

Hashtags gelinkt aan complotten die in het begin van het jaar amper aandacht kregen... Hashtags|linked|to|conspiracies|that|in|the|beginning|of|the|year|hardly|attention|received Hashtags linked to conspiracies that barely received attention at the beginning of the year...

...worden massaal geplaatst naarmate de coronacrisis meer impact heeft. are|massively|placed|as|the|coronavirus crisis|more|impact|has ...are being massively posted as the coronavirus crisis has more impact.

En blijven hangen. And|to stay|hanging And they linger.

Vooral op Instagram. Especially|on|Instagram Especially on Instagram.

Toeval dat het juist nu toeneemt? coincidence|that|it|just|now|increases Coincidence that it is increasing right now?

Nee. No No.

We hebben uren research gedaan naar wat er gebeurde bij andere grote pandemieën. We|have|hours|research|done|into|what|there|happened|during|other|large|pandemics We have done hours of research into what happened during other major pandemics.

Bijvoorbeeld tijdens de Spaanse griep. For example|during|the|Spanish|flu For example, during the Spanish flu.

Het H1N1-virus achter die griep ging na de Eerste Wereldoorlog... The||||behind|that|flu|went|after|the|First|World War The H1N1 virus behind that flu spread quickly after World War I...

...snel rond via soldaten die terugkeerden naar hun thuisland. quickly|around|through|soldiers|who|returned|to|their|homeland ...via soldiers returning to their homeland.

Maar complottheorieën kwamen ook snel op gang... But|conspiracy theories|came|also|quickly|up|pace But conspiracy theories also quickly emerged...

Duitsers zouden het virus bewust met onderzeeërs hebben verspreid langs de Amerikaanse kust. Germans|would|the|virus|deliberately|with|submarines|have|spread|along|the|American|coast Germans were said to have deliberately spread the virus with submarines along the American coast.

Of verder terug: de Zwarte Dood. Or|further|back|the|Black|Death Or further back: the Black Death.

Daarover ging destijds het valse gerucht dat Joodse inwoners... About that|went|at the time|the|false|rumor|that|Jewish|residents At that time, there was a false rumor that Jewish residents...

...bewust waterputten zouden hebben vergiftigd. deliberately|wells|would|have|poisoned ...deliberately poisoned wells.

Pandemieën en complotdenken gaan dus hand in hand. Pandemics|and|conspiracy thinking|go|thus|hand|in|hand Pandemics and conspiracy thinking go hand in hand.

Net als met andere ingrijpende gebeurtenissen, zoals 9/11, de maanlanding... Just|like|with|other|significant|events|such as|the|moon landing Just like with other significant events, such as 9/11, the moon landing...

...en de moord op John F. Kennedy. and|the|murder|on|John|F|Kennedy ...and the assassination of John F. Kennedy.

Werkte Oswald alleen of was hij onderdeel van een samenzwering? Worked|Oswald|alone|or|was|he|part|of|a|conspiracy Did Oswald work alone or was he part of a conspiracy?

Het coronavirus zet natuurlijk alles op z'n kop. The|coronavirus|turns|of course|everything|on|its|head The coronavirus is turning everything upside down.

Of het nou gaat over banen, onze cultuur of sociaal contact. whether|it|now|concerns|about|jobs|our|culture|or|social|contact Whether it's about jobs, our culture, or social contact.

Dus er is volop onzekerheid. So|there|is|plenty of|uncertainty So there is plenty of uncertainty.

Aan de andere kant zijn we in deze coronacrisis meer dan ooit afhankelijk van de autoriteiten. On|the|other|side|are|we|in|this|coronavirus crisis|more|than|ever|dependent|on|the|authorities On the other hand, we are more dependent on the authorities than ever in this coronavirus crisis.

Dus we moeten luisteren naar Rutte, we moeten luisteren naar het RIVM... So|we|must|listen|to|Rutte|we|must|listen|to|the|RIVM So we have to listen to Rutte, we have to listen to the RIVM...

...er zijn allemaal regels die we moeten volgen. there|are|all|rules|that|we|must|follow ...there are all kinds of rules that we have to follow.

Die combinatie van onzekerheid over de samenleving en volledig afhankelijk zijn van onze autoriteiten... That|combination|of|uncertainty|about|the|society|and|completely|dependent|to be|on|our|authorities That combination of uncertainty about society and being completely dependent on our authorities...

...die sommige mensen eigenlijk niet echt vertrouwen. that|some|people|actually|not|really|trust ...that some people actually do not really trust.

Ja, dat is een explosieve combinatie, zou je kunnen zeggen. Yes|that|is|an|explosive|combination|would|you|could|say Yes, that is an explosive combination, you could say.

Best veel mensen zijn vatbaar voor complotdenken. Well|many|people|are|susceptible|to|conspiracy thinking Many people are susceptible to conspiracy thinking.

Zo gelooft 15 procent van de Nederlanders dat corona een biowapen is, peilde Ipsos. Thus|believes|percent|of|the|Dutch people|that|corona|a|bioweapon|is|surveyed|Ipsos For example, 15 percent of the Dutch believe that corona is a biological weapon, according to Ipsos.

Jongeren zijn daarin oververtegenwoordigd. Young people|are|in that|overrepresented Young people are overrepresented in this.

Jonge mensen zitten meer dan een oudere generatie op social media. Young|people|sit|more|than|an|older|generation|on|social|media Younger people spend more time on social media than an older generation.

Daar kom je complottheorieën makkelijker tegen dan in het nieuws of in de krant. There|you encounter|you|conspiracy theories|more easily|than|in|in|the|news|or|in|the|newspaper There, you encounter conspiracy theories more easily than in the news or in newspapers.

En in de tweede plaats is een complottheorie spannender dan een reguliere theorie. And|in|the|second|place|is|a|conspiracy theory|more exciting|than|a|regular|theory And secondly, a conspiracy theory is more exciting than a regular theory.

Het leest als een spannend boek, een goede film of een game die je speelt. It|reads|like|a|exciting|book|a|good|movie|or|a|game|that|you|play It reads like an exciting book, a good movie, or a game you play.

Jongerenwerkers zien dat terug in de praktijk. Youth workers|see|that|reflected|in|the|practice Youth workers see this reflected in practice.

Jongerenwerkers komen ook met verhalen bij mij over dat steeds meer jongeren nepnieuws geloven... Youth workers|come|also|with|stories|to|me|about|that|increasingly|more|young people|fake news|believe Youth workers also come to me with stories about how more and more young people believe in fake news...

...en in complottheorieën geloven. and|in|conspiracy theories|believe ...and believe in conspiracy theories.

Nu met coronatijd zie je dat terug. Veel zitten op hun smartphone. Now|with|corona time|see|you|that|back|Many|sit|on|their|smartphone Now during the corona time, you see that reflected. Many are on their smartphones.

En dan zie je dus ook veel meer voorbijkomen. And|then|see|you|so|also|much|more|coming by And then you also see much more coming by.

Complotten gaan nu dus veel rond op verschillende online kanalen. Conspiracies|go|now|so|much|around|on|different|online|channels Conspiracies are now circulating widely on different online channels.

En worden ook gedeeld door mensen met een groot online bereik. And|are|also|shared|by|people|with|a|large|online|reach And they are also shared by people with a large online reach.

Complottheorieën worden niet langer meer geproduceerd in de krochten van het internet... conspiracy theories|are|not|longer|more|produced|in|the|depths|of|the|internet Conspiracy theories are no longer produced in the depths of the internet...

...of in de subculturen in onze samenleving. or|in|the|subcultures|in|our|society ...or in the subcultures in our society.

Maar die zijn eigenlijk steeds meer mainstream geworden, zeker in het afgelopen halfjaar. But|those|are|actually|increasingly|more|mainstream|become|especially|in|the|past|six months But they have actually become more mainstream, especially in the past six months.

Je ziet nu dat vloggers, influencers, YouTubers... You|see|now|that|vloggers|influencers|YouTubers You now see that vloggers, influencers, YouTubers...

...het niet alleen hebben over hoe je natuurlijk en goed kan leven... it|not|only|having|about|how|you|naturally|and|well|can|live ...are not only talking about how to live naturally and well...

...maar ook steeds meer dat verhaal van wantrouwen en die complottheorieën omarmen... but|also|increasingly|more|that|story|of|distrust|and|those|conspiracy theories|embrace ...but are also increasingly embracing that narrative of distrust and conspiracy theories...

...en zenden naar hun vaak jonge publiek. and|send|to|their|often|young|audience ...and send to their often young audience.

En daar zijn zorgen over. And|there|are|concerns|about And there are concerns about that.

Kijk, veel complotdenkers kun je ook gewoon kritische burgers met vragen noemen. Look|many|conspiracy theorists|can|you|also|just|critical|citizens|with|questions|call Look, many conspiracy theorists can also simply be called critical citizens with questions.

Maar... But But...

Het wordt problematisch als mensen meer fundamentalistisch gaan worden. It|becomes|problematic|if|people|more|fundamentalist|start|to become It becomes problematic when people become more fundamentalist.

En echt gaan geloven in de waarheidsclaims die ze omhelzen. And|really|going|to believe|in|the|truth claims|that|they|embrace And really start to believe in the truth claims they embrace.

Nog een stapje erger wordt het als mensen ernaar gaan handelen. Another|one|step|worse|becomes|it|when|people|to it|start|acting It gets even worse when people start to act on it.

Dat ze de wapens oppakken, dat ze hun kinderen niet meer inenten. That|they|the|weapons|pick up|that|they|their|children|not|anymore|vaccinate That they pick up weapons, that they no longer vaccinate their children.

De vaccinaties links laten liggen. The|vaccinations|to the left|let|lie Ignoring the vaccinations.

Dan kan het echt problematisch worden. Then|can|it|really|problematic|become Then it can really become problematic.

Denk bijvoorbeeld aan het in brand steken van zendmasten... Think|for example|of|the|in|fire|setting|of|transmission towers For example, think of setting fire to transmission towers...

...een veiligheidsprobleem dat ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding ziet. a|security problem|that|also|the|National|Coordinator|Counterterrorism|sees ...a security issue that the National Coordinator for Counterterrorism also sees.

Of aan mensen die geloven in een 'deep state' en politici belagen. Or|to|people|who|believe|in|a|||and|politicians|harass Or think of people who believe in a 'deep state' and harass politicians.

Deep state, deep state. Satanisten! Deep|state|||Satanists Deep state, deep state. Satanists!

Ik zal je doodslaan, mongool! I|will|you|kill|mongoloid I will kill you, idiot!

Tegen hen is inmiddels aangifte gedaan. Against|them|is|meanwhile|report|made A report has now been filed against them.

Of: #pizzagate. Of|#pizzagate Or: #pizzagate.

Waardoor een complotdenker schietend een restaurant in de VS binnenviel... which|a|conspiracy theorist|shooting|a|restaurant|in|the|US|invaded Which caused a conspiracy theorist to enter a restaurant in the US shooting...

...omdat hij dacht dat daar stiekem kinderen werden vastgehouden. because|he|thought|that|there|secretly|children|were|held captive ...because he thought that children were secretly being held there.

Welch droeg een handwapen en had een shotgun in zijn auto. Welch|carried|a|handgun|and|had|a|shotgun|in|his|car Welch carried a handgun and had a shotgun in his car.

Hij vond ze niet, maar sindsdien ziet de FBI dit soort complotdenkers als een terroristische dreiging. He|found|them|not|but|since then|sees|the|FBI|this|kind|conspiracy theorists|as|a|terrorist|threat He did not find them, but since then the FBI sees this kind of conspiracy theorists as a terrorist threat.

Daar vallen ook aanhangers van samenzweringstheorie Qanon onder. There|fall|also|supporters|of|conspiracy theory|Qanon|among This also includes supporters of the conspiracy theory Qanon.

Zijn geloven dat geheime groep machthebbers, de Cabal... They|believe|that|secret|group|power holders|the|Cabal They believe that a secret group of powerful people, the Cabal...

...op grote en wereldwijde schaal kinderen misbruikt. on|large|and|worldwide|scale|children|abused ...is abusing children on a large and global scale.

Oproepen tot geweld waren voor Facebook en Twitter een reden... Calls|to|violence|were|for|Facebook|and|Twitter|a|reason Calls for violence were a reason for Facebook and Twitter...

...om duizenden accounts en groepen gelinkt aan Qanon te verwijderen. to|thousands|accounts|and|groups|linked|to|Qanon|to|remove ...to remove thousands of accounts and groups linked to Qanon.

En ook voor de overheid kunnen complottheorieën lastig zijn. And|also|for|the|government|can|conspiracy theories|difficult|be And conspiracy theories can also be difficult for the government.

Bijvoorbeeld als je voor miljoenen aan vaccins koopt in de hoop inwoners te beschermen. For example|if|you|for|millions|of|vaccines|buy|in|the|hope|residents|to|protect For example, when you purchase millions of vaccines in the hope of protecting residents.

Dan helpt het niet als mensen twijfelen over of er een microchip in zit. Then|helps|it|not|if|people|doubt|about|whether|there|a|microchip|in|is It doesn't help if people doubt whether there is a microchip in it.

Of als je samen maatschappelijke discussies wil voeren. Or|if|you|together|societal|discussions|want|to conduct Or if you want to engage in societal discussions together.

Het probleem van complottheorieën en jongeren die daarin geloven... The|problem|of|conspiracy theories|and|young people|who|in them|believe The problem of conspiracy theories and young people who believe in them...

...is dat hun wereldbeeld verandert. is|that|their|worldview|changes ...is that their worldview changes.

En door complottheorieën staan jongeren dan tegenover elkaar. And|due to|conspiracy theories|stand|young people|then|against|each other And because of conspiracy theories, young people stand against each other.

Conclusie: door maatschappelijke onzekerheid groeit de online aandacht voor complotten. Conclusion|due to|societal|uncertainty|grows|the|online|attention|for|conspiracies Conclusion: due to societal uncertainty, online attention for conspiracies is growing.

En daar zijn zorgen over. And|there|are|concerns|about And there are concerns about that.

Blijf dus vooral kritische vragen stellen, doen wij ook... Stay|so|especially|critical|questions|asking|do|we|also So keep asking critical questions, we do too...