Dlaczego SYRYJCZYK ucieka z OJCZYZNY? – 7 metrów pod ziemią Why is a SYRIAN fleeing the DAM? - 7 meters underground Чому сирійці тікають зі США? - 7 метрів під землею

To jest historia o wojnie i miłości. Dies ist eine Geschichte über Krieg und Liebe. This is a story about war and love.

Później widzieliśmy powoli, że sytuacja jest Später sahen wir langsam, dass die Situation da war Later we saw slowly that the situation was there

gorsza i gorsza, i gorsza. worse and worse and worse.

Prawdopodobieństwo, ze ja zostanę zabrany do wojska Die Wahrscheinlichkeit, dass ich zur Armee gebracht werde The likelihood that I will be taken to the army

też było codziennie większe. es war auch jeden Tag größer.

To jest bardzo trudne pytanie, naprawdę. Bo... Das ist wirklich eine sehr schwierige Frage. Weil...

Syria, w której ja byłem, Syria where I have been

się zmieniła. hat sich verändert.

Mieszkasz w Polsce od ponad pięciu lat. Sie leben seit über fünf Jahren in Polen. You have been living in Poland for over five years.

Jak się tu znalazłeś? Wie bist du hier her gekommen? How did you get here?

To jest historia o wojnie i miłości. Dies ist eine Geschichte über Krieg und Liebe.

Tak? Wojna, bo - wiadomo - Syria i wojna. Jawohl? Krieg, weil - wissen Sie - Syrien und Krieg. Yes? War, because - you know - Syria and war.

Miłość, bo moja była partnerka Liebe, weil mein Ex-Partner Love because my ex-partner

jest Polką. Więc to dlatego sie ist Polin. Das ist der Grund she is Polish. So that's why

do Polski. nach Polen.

Dlaczego nie zostaliście na miejscu? Warum bist du nicht dort geblieben? Why didn't you stay there?

Bo w Syrii od początku wojny, to nie myśleliśmy, że będziemy po prostu... Denn in Syrien dachten wir von Beginn des Krieges an nicht, dass wir einfach ... Because in Syria, from the beginning of the war, we did not think that we would just ...

Myśleliśmy, że możemy jeszcze nadal mieszkać, bo myśleliśmy Wir dachten, wir könnten noch leben, weil wir dachten We thought we could still live because we thought

wtedy, że wojna niedługo będzie. A później dann wird der Krieg bald sein. Und später then that the war will be soon. And later

wiedzieliśmy powoli, że sytuacja jest gorsza wir wussten langsam, dass die Situation schlimmer war we knew slowly that the situation was worse

i gorsza, i gorsza. I wtedy zdecydowaliśmy und schlimmer und schlimmer. Und dann haben wir uns entschieden and worse and worse. And then we decided

po prostu just

wyjechać z kraju. verlasse das Land. leave the country.

A co to znaczy, że było gorzej, gorzej i gorzej? Co się zmieniało? Jak zmieniało się Und was bedeutet es, dass es immer schlimmer und schlimmer wurde? Was hat sich verändert? Wie hat sich geändert And what does it mean that it was worse, worse and worse? What has changed? How has it changed

życie przeciętnych ludzi? Leben des Durchschnittsmenschen? life of average people?

Wszystko po prostu, tak? Einfach alles richtig? Just everything right?

Ale to o to chodzi, to jest ten problem. Że Aber das ist es, das ist das Problem. Dass But that's it, that's the problem. That

ta zmiana była aż tak subtelna, diese änderung war so subtil this change was so subtle

że that

codziennie trochę jest gorzej, w sensie jeden Tag ist ein bisschen schlimmer, meine ich everyday is a little worse, I mean

mniej bezpiecznie, tak? weniger sicher, oder? less safe, right?

Prawdopodobieństwo, że ja zostanę zabrany do wojska Die Wahrscheinlichkeit, dass ich zur Armee gebracht werde The probability that I will be taken to the army

też było codziennie większe, tak? es war auch jeden Tag größer, oder? was also bigger every day, right?

Więc to So this

tak było. I też było prawdopodobieństwo, że moja es war so. Und es bestand die Wahrscheinlichkeit, dass es von mir war it was so. And there was a likelihood that it was mine

była partnerka wtedy miała Ex-Partner dann hatte sie ex-partner then she had

taki..., było też takie prawdopodobieństwo, że so ..., es gab auch eine solche Wahrscheinlichkeit, dass so ..., there was also such a probability that

ona zostanie deportowana wtedy z Syrii. she will then be deported from Syria.

Bo dla syryjskiego rządu wtedy Denn für die syrische Regierung dann Because for the Syrian government then

być na przykład dziennikarzem, sei zum Beispiel ein Journalist be, for example, a journalist

który... Każdy cudzoziemiec wtedy, wer ... jeder Ausländer dann, who ... every foreigner then,

"zachodni" cudzoziemiec "westlicher" Ausländer "western" foreigner

był suspected... Jak jest...? er wurde verdächtigt ... Wie geht es ...? he was suspected ... How is ...?

Podejrzany. Suspect.

Podejrzany, że jest po prostu dziennikarzem. Więc myśleliśmy, ze ona nie będzie deportowana i Vermute, dass er nur ein Journalist ist. Also dachten wir, sie würde nicht abgeschoben und Suspect that he is just a journalist. So we thought she wouldn't be deported and

ja nie będę zabrany do wojska. Ich werde nicht zur Armee gebracht. I will not be taken to the army.

Ty bałeś się, że zostaniesz zabrany do wojska. Co to Sie hatten Angst, in die Armee aufgenommen zu werden. Was ist das You were afraid of being taken into the army. What is it

by oznaczało dla ciebie? would mean for you?

Bo wojna w Syrii to jest, Denn der Krieg in Syrien ist Because the war in Syria is

to nie jest wojna między, na przykład... es ist kein Krieg zwischen, zum Beispiel ... it's not a war between, for example ...

Okej, to było na różnych Okay, das war anders Okay, that was different

poziomach, tak? Się zaczynało od Ebenen, oder? Es begann mit levels, right? It started with

protestów. Później te protesty zaczynały Proteste. Später begannen diese Proteste protests. Later these protests began

być militaryzowane, tak? Bo nacisk militarisiert werden, oder? Denn die Betonung be militarized, right? Because pressure

reżimu, prowokacja itd., później ludzie zaczynali po prostu Regime, Provokation etc., dann haben die Leute einfach angefangen regime, provocation, etc., then people just started

walczyć z reżimem. Później das Regime bekämpfen. Später fight the regime. Later

zaczynało być bardziej es fing an mehr zu werden it was starting to get more

radykalnie. Radykalizował się ten konflikt. radically. This conflict has become radicalized.

Wszystkie strony, tak? I wtedy... Ja nie chcę brać Alle Seiten, oder? Und dann ... will ich nicht nehmen All sides, right? And then ... I don't want to take

udziału w tym daran teilnehmen participate in it

bałaganie, tak? W sensie, że ja, ein Durcheinander oder? In dem Sinne, dass ich a mess right? In the sense that I,

bo wojsko syryjskie niestety nie walczyło dla kraju. weil die syrische Armee leider nicht für das Land gekämpft hat. because the Syrian army, unfortunately, did not fight for the country.

Bardziej walczyło dla reżimu jako systemu, tak? Es hat mehr für das Regime als System gekämpft, oder? It fought more for the regime as a system, right?

I...

rebelianci nie walczą też die Rebellen kämpfen auch nicht the rebels don't fight either

dla kraju, walczą dla ideologii für das Land, sie kämpfen für die Ideologie for the country, they fight for the ideology

i dla swoich sponsorów and for their sponsors

itd. Dlatego to było dla mnie trudne zostać. usw. Es fiel mir also schwer zu bleiben. etc. So it was difficult for me to stay.

Czyli nie chciałeś być wykorzystany do czyjejś walki. Du wolltest also nicht im Kampf eines anderen verwendet werden. So you didn't want to be used in someone else's fight.

Przez nikogo. By nobody.

Wyjechaliście do Polski. Jak wyglądały twoje początki? Sie sind nach Polen abgereist. Wie waren Ihre Anfänge? You left for Poland. What were your beginnings like?

Początki tutaj były trudne, bo nie mówiłem po polsku. Die Anfänge hier waren schwierig, weil ich kein Polnisch sprach. The beginnings here were difficult because I didn't speak Polish.

Ani słowa? Ohne ein Wort? Without a word?

Jeden, dwa, trzy, takie typu..., Eins, zwei, drei, von der Art ..., One, two, three, such as ...,

słownictwa już nauczyłem się wtedy, tak? Ich habe die Vokabeln dann schon gelernt, oder? I already learned the vocabulary then, right?

Ale jednak to było trudne, tak? Że nie Aber trotzdem war es schwierig, oder? Das nicht But still it was difficult, right? That not

mówię po polsku, było dużo frustracji, miałem bardzo fajne, Ich spreche Polnisch, es war viel Frust, ich hatte viel Spaß, I speak Polish, there was a lot of frustration, I had a lot of fun,

bardzo dobry poziom życia w Syrii, bo ja pracowałem dla sehr guter Lebensstandard in Syrien, weil ich gearbeitet habe very good standard of living in Syria because I have worked for

ONZ wtedy... UNO dann... UN then ...

No właśnie. Genau. Exactly.

W UNHCR-ze, tak? Beim UNHCR, richtig? At UNHCR, right?

Jesteś człowiekiem po studiach. Miałeś dobrą pracę, przyzwoicie zarabiałeś, nie żal ci było to zostawiać? Sie sind ein Doktorand. Du hattest einen guten Job, du hast ein ordentliches Gehalt bekommen, war es dir nicht leid, ihn aufzugeben? You are a graduate student. You had a good job, you earned a decent salary, weren't you sorry to leave it?

Moja była partnerka też bardzo dobrze zarabiała. Mein Ex-Partner hat auch sehr gut verdient. My ex-partner also earned very well.

Wiedliście fajne życie. Ihr hattet ein schönes Leben. You guys had a nice life.

Dokładnie. Ale zagrożenie było coraz większe.... Genau. Aber die Bedrohung wurde immer größer.... Exactly. But the threat was getting bigger ....

Większe. Größer. Bigger.

Coraz większe. Größer. Bigger.

Coraz większe. Wtedy myśleliśmy, że do Polski to jest najbezpieczniejszy wybór dla nas. Größer. Damals dachten wir, dass es für uns die sicherste Wahl ist, nach Polen zu gehen. Bigger. Back then, we thought that going to Poland was the safest choice for us.

I tak. I później, jeszcze kilka miesięcy, to był taki trochę... Und ja. Und dann, noch ein paar Monate, war es ein bisschen ... And yes. And then, a few more months, it was a bit ...

Szukałem pracy, po angielsku itd., nie mówiłem po Ich war auf der Suche nach einem Job, auf Englisch usw., ich sprach nicht I was looking for a job, in English etc., I didn't speak

polsku, wtedy to było trudno. Polnisch, das war damals schwierig. Polish, it was difficult then.

I jeżeli była jakaś praca wtedy to było Und wenn es Arbeit gab, dann war es And if there was any work then it was

takie: "Okej, on pracował dla ONZ, wie: "Okay, er hat für die Vereinten Nationen gearbeitet, like "Okay, he worked for the United Nations,

to on na pewno chce on nas takiej... er will uns auf jeden Fall so... he definitely wants us like that ...

tyle pieniędzy". so viel Geld". so much money".

Musiałem spuścić z tonu i, domyślam się, poszukać prostszej, mniej płatnej pracy. Ich musste mich überlegen und nach einem einfacheren, weniger bezahlten Job suchen. I had to take my mind and, I guess, look for a simpler, less paid job.

Dokładnie, no. I wtedy... Genau, nein. Und dann... Exactly, no. And then...

Co znalazłeś? Was hast du gefunden What did you find

Pracowałem na bazarze. Bazar ekologiczny. Na Mokotowie jest taki bazar, który się nazywa Olkuska. Ich habe auf dem Basar gearbeitet. Ökologischer Basar. In Mokotów gibt es einen Basar namens Olkuska. I worked at the bazaar. Ecological bazaar. There is a market in Mokotów called Olkuska.

I co tam sprzedawałeś? Und was hast du dort verkauft? And what did you sell there?

Soczewicę, mąkę, daktyle, przyprawy. Linsen, Mehl, Datteln und Gewürze. Lentils, flour, dates, and spices.

I ludzie Und Leute And people

przychodzili do mnie i zaczynali pytać, tak? Sie kamen immer zu mir und fingen an zu fragen, oder? they used to come to me and start asking, right?

Miałeś okazję, żeby uczyć się języka? Hatten Sie die Möglichkeit, eine Sprache zu lernen? Have you had the opportunity to learn a language?

Tak, tak, tak, to o to chodzi. A tak, pytają o produkty, tak? A później: Yes, yes, yes, that's it. Oh yes, they ask for products, right? And later:

"A ciekawe skąd jesteś?", "Co tutaj robisz?" itd., itd. Wtedy to "Und ich frage mich, woher kommst du?", "Was machst du hier?" usw. usw. Dann das "I wonder where are you from?" "What are you doing here?" etc., etc. Then this

miałem rozmawiać z ludźmi. I jak możesz widzieć, że jestem też Ich musste mit den Leuten reden. Und wie kannst du sehen, dass ich es auch bin I had to talk to people. And how can you see that I am too

gadający trochę, tak? Więc to ja ein bisschen reden, ja? Also, das bin ich talking a little, yeah? So that's me

miałem komunikować się z ludźmi, tak? I wtedy I was supposed to communicate with people, right? And then

coraz lepiej, coraz lepiej. W tym czasie też getting better, getting better. At that time too

zaczynałem uczyć się polskiego tak I started to learn Polish yes

z Fundacji Ocalenie, gdzie ja dzisiaj pracuję, tak? von der Ocalenie Foundation, wo arbeite ich heute, oder? from the Ocalenie Foundation, where do I work today, right?

W jaki sposób postrzegają cię Polacy? Wyglądasz Wie nehmen Polen Sie wahr? Sie sehen How do Poles perceive you? You look

nieco inaczej niż przeciętny Polak, masz ciemniejszą etwas anders als der durchschnittliche Pole, du hast einen dunkleren slightly different than the average Pole, you have a darker one

karnację, kręcone włosy. Teint, lockiges Haar. complexion, curly hair.

Czy Polacy reagują na ciebie z uśmiechem, Reagieren Polen mit einem Lächeln auf dich, Do Poles react to you with a smile,

życzliwością? Czy nie wszyscy? kindness? Not all of them?

Zależy. Słuchaj, różnie jest. Es hängt davon ab, ob. Hören Sie, die Dinge sind anders. It depends. Listen, things are different.

Bo to zależy od skojarzenia, tak? Da kommt es auf den Verband an, oder? Because it depends on the association, right?

I co ta osoba widzi we mnie. And what that person sees in me.

Na przykład są ludzie, którzy myślą o mnie, Zum Beispiel gibt es Leute, die an mich denken For example, there are people who think about me

że ja jestem albo z Hiszpanii, albo z Włoch, dass ich entweder aus Spanien oder Italien komme, that I am either from Spain or Italy,

i pytają: "Czy pan jest Polakiem?", und sie fragen: "Bist du polnisch?", and they ask: "Are you Polish?",

przepraszam. "Czy pan jest Hiszpanem?", "czy pan jest Włochem?". excuse me. "Are you Spanish?" "Are you Italian?"

Ja mówię "nie", tak? Ich sage nein, oder? I say no, right?

Albo są ludzie, którzy myślą o mnie, że jestem Grekiem. Oder es gibt Leute, die mich für Griechen halten. Or there are people who think of me as Greek.

Tak? Yes?

Prawie nigdy nikt nie mówił, że jestem Fast nie hat jemand gesagt, dass ich es bin Almost never anyone said I was

z Syrii. Albo bardzo rzadko też aus Syrien. Oder auch sehr selten from Syria. Or very rarely too

ktoś myśli o mnie, że jestem jemand denkt an mich, dass ich es bin someone thinks of me that I am

arabskojęzyczny. Arabische Sprache. Arabic language.

Polacy na pierwszy rzut oka widzą w tobie południowca - Polen sehen Sie auf den ersten Blick als Südländer - Poles at first glance see you as a southerner -

Włocha, Hiszpania. A co, kiedy dowiadują się, Italien, Spanien. Was ist, wenn sie es herausfinden? Italy, Spain. What about when they find out

że jesteś Syryjczykiem? dass du Syrer bist? that you are Syrian?

Aha, kto jest? No, Ach wer ist? Brunnen, Oh who is? Well,

generalnie do 2012 roku, kiedy ja im Allgemeinen bis 2012, wenn ich generally until 2012 when me

przyjechałem do Polski, ludzie pytają: "Skąd jesteś?", ja wtedy: Ich bin nach Polen gekommen, die Leute fragen: "Woher kommst du?", ich dann: I came to Poland, people ask: "Where are you from?", then I:

"Jestem z Syrii", tak? "O..." "Ich komme aus Syrien", oder? "ÜBER..." "I'm from Syria", right? "ABOUT..."

Wojna. Krieg. War.

Wojna. "To przykro mi", coś takiego, tak? Ale później Krieg. "Es tut mir leid", so ähnlich, oder? Aber später War. "I'm sorry", something like that, right? But later

powoli takie podejście langsam dieser Ansatz slowly this approach

się zmieniło. hat sich verändert. has changed.

W jaki sposób? Wie? How?

Że generalnie po 2015 roku weszliśmy w tę falę Dass wir im Allgemeinen nach 2015 in diese Welle eingetreten sind That generally after 2015 we entered this wave

hejtów na..., hassen auf... hate on ...

w internecie i... im Internet und... on the internet and ...

Dotyczące uchodźców? Concerning refugees?

Dotyczące uchodźców, tak? Więc to... I też takie negatywne podejście do Was Flüchtlinge betrifft, oder? Also das ... Und auch so eine negative Einstellung gegenüber Concerning refugees, right? So this ... And also such a negative attitude towards

Arabów, do muzułmanów, tak? Arabs, to Muslims, right?

Do ludzi z tego regionu. To the people of this region.

Kiedy zdarzały się te negatywne reakcje, których na szczęście Wenn diese negativen Reaktionen passiert sind, hast du Glück When these negative reactions happened, you are lucky

było zdecydowanie mniej, to na czym one polegały? es gab definitiv weniger, worum ging es? there was definitely less, what were they about?

No takie, że ktoś krzyczał albo powiedział coś Naja, jemand hat geschrien oder etwas gesagt Well, someone shouted or said something

niemiłego. unpleasant.

No tak, nigdy nie byłem taki nękany, nigdy nie byłem Oh ja, ich wurde noch nie so belästigt, noch nie Oh yeah, I've never been so harassed, never been

nękany w sposób, po prostu, fizyczny. Na szczęście. auf einfache, körperliche Weise belästigt. Glücklicherweise. harassed simply physically. Fortunately.

Jeszcze. Mam nadzieję, że nie będę. Immer noch. Ich hoffe, ich werde es nicht tun. Yet. Hope I won't.

Czy masz jakieś sposoby na to, żeby przełamać lody, żeby oswoić Hast du irgendwelche Möglichkeiten, das Eis zu brechen, um es zu zähmen? Do you have any ways to break the ice to tame? Чи є у вас якісь способи розбити кригу, приборкати

tego Polaka z tym Syryjczykiem? dieser Pole mit diesem Syrer? this Pole with this Syrian?

Prawdę mówiąc, trochę podpuszczam ich. Um ehrlich zu sein, bin ich ein bisschen ein Druck auf sie. To tell the truth, I am a little bit of a tease.

W jaki sposób? Wie? How?

W jaki sposób? Że nie od razu mówię im, że jestem z Syrii, na przykład: "Okej, to skąd pan myśli, że jestem?". Wie? Dass ich ihnen nicht gleich sage, dass ich aus Syrien komme, zum Beispiel: "Okay, wo denkst du dann bin ich?" How? That I don't tell them right away that I am from Syria, for example: "Okay, then where do you think I am?"

I oni zgadują? Und raten sie? And they guess?

Tak, zaczynają, tak. "O, okej. To pan nie do końca wygląda jak Polak". Ja, sie fangen an, ja. "Oh, okay. Du siehst nicht ganz aus wie ein Pole." Yes, they start, yes. "Oh, okay. You don't exactly look like a Pole."

"Okej, czy pan jest pół-Polakiem?". "Okay, bist du halb Polin?" "Okay, are you half-Polish?"

"Prawie". "Schon fast". "Almost".

Prawie Polak, ale nie pół-Polak. No tak. I później tak Fast ein Pole, aber kein Halbpol. Ja. Und dann ja Almost a Pole, but not a half-Pole. Yeah. And then yes

zaczynają, tak? Na przykład: O, pan może być, sie fangen richtig an? Zum Beispiel: Oh, du bist vielleicht, they start right? For example: Oh, you may be,

nie wiem, z jakiego kraju, z południowej Ameryki albo Ich weiß nicht welches Land, Südamerika auch I don't know which country, South America either

z Włoch, albo z Hiszpanii itd., itd., aus Italien, oder aus Spanien usw. usw., from Italy, or from Spain etc. etc.,

z Grecji. Bo generalnie, co ja mówiłem. Że okej, jestem z aus Griechenland. Denn im Grunde was ich gesagt habe. Das ist okay, ich bin dabei from Greece. Because basically what I was saying. That's okay, I'm with

Morza Śródziemnego. Mittelmeer. Mediterranean Sea.

Tak? Yes?

Z... To Hiszpania, Włochy. With ... It's Spain, Italy.

Nie, nie, nie, trochę wschód. Nein, nein, nein, ein bisschen östlich. No, no, no, a little east.

Trochę wschód. Ein bisschen östlich. A bit east.

Grecja. Nie, nie. Griechenland. Nein nein. Greece. No no.

Jeszcze bardziej. Sogar mehr. Even more.

Jeszcze dalej. Turcja. Even further. Turkey.

Blisko. Ciepło. In der Nähe von. Hitze. Near. Heat.

"Tak? Nie byłem bardzo dobry z geografii w szkole, ale jednak... Syria!". "Ja? Ich war in der Schule nicht sehr gut in Erdkunde, aber trotzdem ... Syrien!" "Yes? I wasn't very good at school geography, but still ... Syria!"

W końcu pada. I czemu służy ta zabawa, czemu ty się w ten sposób z nimi bawisz? W ten sposób Endlich regnet es. Und wofür ist dieses Spiel, warum spielst du so mit ihnen? Auf diese Weise It's finally raining. And what is this game for, why are you playing with them this way? In this way

oswajasz ich? Pokazujesz, że jesteś fajnym gościem? zähmst du sie? Zeigen Sie, dass Sie ein cooler Typ sind? do you tame them Are you showing you're a cool guy?

Tak, tak, o to chodzi, że widzą... Chodzi mi o to, Ja, ja, der Punkt ist, sie können sehen ... ich meine, Yeah, yeah, the point is they see ... I mean,

że nie będzie tego dystansu, tak? Bo kiedy... diese Entfernung wird es nicht geben, oder? Weil wenn ... there won't be this distance, right? Because when ...

To o to chodzi. Rozmowa musi się zacząć jakaś, Das ist es. Es muss ein Gespräch geben, This is it. There must be some conversation

tak? Rozmawiać. Yes? Speak.

Możesz słyszeć mnie. Ja też mówię po polsku. Du kannst mich hören. Ich spreche auch Polnisch. You can hear me. I also speak Polish.

Możesz spytać mnie, jakiekolwiek pytanie, tak? Sie können mir jede Frage stellen, oder? You can ask me any question, right?

Na przykład, jeśli chodzi o temat Syrii, tak? Kiedy oni Zum Beispiel, wenn es um Syrien geht, oder? Wenn sie For example, when it comes to Syria, right? When they

widzą, że jestem z Syrii, wiedzą, że jestem z Syrii, Sie sehen, dass ich aus Syrien komme, sie wissen, dass ich aus Syrien komme, they see I'm from Syria, they know I'm from Syria,

no wtedy: "O, co się dzieje u was?". na dann: "Oh, was ist denn mit dir los?" then: "Oh, what's going on with you?"

Właśnie. I wtedy pada najczęściej, domyślam się, pytanie o Genau. Und dann ist die häufigste, denke ich, die Frage nach Just. And then the most common question is, I guess, about

wojnę. Co odpowiadasz? Jak Krieg. Was antwortest du? Wie war. What are you answering? How

w najprostszy sposób wytłumaczyć Polakowi, am einfachsten einem Polen zu erklären, in the easiest way to explain to a Pole,

co dzieje się u ciebie w kraju? Was passiert in Ihrem Land? what is happening in your country?

Ojej. Bałagan. Oh my. Mess.

Po prostu, bałagan. To jest, Einfach ein Durcheinander. Es ist, Simply, a mess. It is,

jak się mówi po angielsku - war by proxy, tak? To Wie spricht man Englisch - Krieg durch einen Stellvertreter, oder? Dies how do you speak english - war by proxy, right? This

każdy z tych stron, bo nie tylko jede dieser Seiten, denn nicht nur das each of these sites, because not only that

dwa, nie tylko trzy, nie cztery. To różnie. zwei, nicht nur drei, nicht vier. Es ist anders. two, not only three, not four. It is different.

War worlds, tak? War worlds, yeah?

Każdy ma swojego sponsora. Jeder hat einen Sponsor.

I sponsorzy też się zmieniają od czasu do czasu. Und auch Sponsoren wechseln von Zeit zu Zeit. And the sponsors also change from time to time.

Tak? Mają różne podejście do ich... Jawohl? Sie haben unterschiedliche Herangehensweisen an ihre ... Yes? They have different approaches to their ...

w Syrii. Tak jak ja na przykład kiedyś in Syrien. Wie ich zum Beispiel früher in Syria. Like I used to, for example

też w żarcie, w żarcie powiedziałem komuś, że auch im Scherz, im Scherz habe ich das jemandem erzählt also in joke, in joke I told someone that

"Słuchaj, jeżeli masz dwóch kolegów, „Hör zu, wenn du zwei Freunde hast, "Listen, if you have two friends,

którzy są wrogami who are enemies

i chcą walczyć między sobą, i nie chcesz, żeby oni Ich will gegeneinander kämpfen, ich will sie nicht i want to fight each other, i dont want them

walczyli tutaj, u nas, na przykład, nie wiem, die haben hier gekämpft, bei uns zum Beispiel, ich weiß es nicht they fought here, with us, for example, I don't know

na parkingu albo w podwórku, auf dem Parkplatz oder im Hof, in the parking lot or in the yard,

albo coś, wysyłaj ich do Syrii. Tam i tak oder so, schick sie nach Syrien. Da und ja or something, send them to Syria. There and yes

się dzieje już. Okej, to jest bardzo czarny passiert schon. Okay, das ist sehr schwarz is already happening. Okay, this is very black

humor, tak? Ale jednak to naprawdę tak wygląda. Humor, ja? Aber es ist wirklich so. humor, yes? But it really is like that.

Że, nie wiem, Iran ma problemy z Arabią Saudyjską, Rosja That, I don't know, Iran has problems with Saudi Arabia, Russia

ma problemy ze Stanami Zjednoczonymi. Nie wiem, Turcja has problems with the United States. I don't know Turkey

ma problemy z kimś. I tak dalej, i tak dalej. No... hat Probleme mit jemandem. Und so weiter und so fort. Brunnen... has problems with someone. And so on and so forth. Well...

I te problemy załatwiają w Syrii. Und diese Probleme werden in Syrien behandelt. And these problems are dealt with in Syria.

U nas. Po prostu. An unserer Stelle. Gerade. In our place. Just.

Co ty czujesz, kiedy słyszysz od polskich Was fühlst du, wenn du von Polnisch hörst What do you feel when you hear from Polish

polityków, Politiker, politicians,

od polskich komentatorów? Albo od von polnischen Kommentatoren? Oder von from Polish commentators? Or from

najzwyczajniejszych obywateli, gewöhnliche Bürger, ordinary citizens,

że cudzoziemcy that foreigners

z Bliskiego Wschodu przywożą do Polski they bring them to Poland from the Middle East

albo jakieś choroby, albo, co gorsza, gwałcą oder einige Krankheiten, oder schlimmer noch, sie vergewaltigen or some diseases, or worse, they rape

polskie kobiety? Polnische Frauen? Polish women?

Co człowiek czuje, kiedy słyszy takie głupoty? Was fühlt ein Mensch, wenn er so dumme Dinge hört? What does a person feel when he hears such folly?

Ja nie wiem, co mogę powiedzieć. Bo to jest tak, że Ich weiß nicht, was ich sagen soll. Weil es so ist I don't know what to say. Because it's like that

poziom dyskursu jest bardzo, bardzo, bardzo niski. das Niveau des Diskurses ist sehr, sehr, sehr niedrig. the level of discourse is very, very, very low.

Tak? I to jest taki przekład po prostu, że Jawohl? Und das ist nur eine solche Übersetzung, dass Yes? And this is just such a translation that

choroby, nie wiem, I don't know

przemoc seksualna sexuelle Gewalt sexual violence

albo coś, no... Chodzi mi o to, że jeżeli oder so, naja ... ich meine wenn or something, well ... I mean if

jedziemy na wakacje, naprawdę, do takich krajów, Wir machen Urlaub, wirklich, in solche Länder, we are going on vacation, really, to such countries,

które naprawdę są dalekie, tak? die sind wirklich weit weg, oder? which really are far away, right?

I ludzie w Polsce naprawdę jeżdżą. Na przykład Und die Leute in Polen fahren wirklich. Zum Beispiel And people in Poland really drive. E.g

bardzo daleko, gdzie jest na przykład sehr weit, wo es zum Beispiel ist very far where it is for example

inny system ekologiczny, gdzie naprawdę są ein anderes ökologisches System, wo sie wirklich sind another ecological system where they really are

różne wirusy i różne mikroby, które naprawdę są verschiedene Viren und verschiedene Mikroben, die es wirklich sind different viruses and different microbes that really are

daleko, tak? weit weg ja far away yeah

I ludzie wracają, więc... To co, czy mamy Und die Leute kommen immer wieder, also ... Was haben wir? And people keep coming back, so ... What do we have

Polaków, którzy Polen, die Poles who

jeżdżą na wakacje i inni mówią do nich: "nie wracajcie"? sie fahren in den urlaub und andere sagen zu ihnen: "komm nicht zurück"? they go on vacation and others say to them: "don't come back"?

Tak? To jedna rzecz. A druga rzecz: dobra, Syria nie jest Jawohl? Es ist eine Sache. Und das Zweite: Okay, Syrien nicht Yes? It's one thing. And the second thing: okay, Syria is not

aż tak daleko. bisher. so far.

Syria jest w okolicach Morza Śródziemnego, Syria is near the Mediterranean Sea,

więc to samo jak

Włochy, Italy,

Grecja, gdzie Greece where

mają też podobny sie haben auch ein ähnliches they also have a similar one

system mikrobiologiczny. mikrobiologisches System.

Wtedy mikroby i wirusy są podobne do tych w krajach, które są Dann ähneln die Mikroben und Viren denen in den Ländern, in denen sie sich befinden Then the microbes and viruses are similar to those in the countries they are

w południowej Europie. No też co? in Südeuropa. Na und? in southern Europe. So what?

To mówimy do ludzi z Grecji albo Darüber sprechen wir auch mit den Griechen

z Włoch: "Nie przyjeżdżajcie do Polski, aus Italien: "Komm nicht nach Polen, from Italy: "Don't come to Poland,

bo jesteście chorzy", tak? weil du krank bist“, ja?

Czyli tłumaczysz cierpliwie, konsekwentnie, wyjaśniasz, oswajasz... Also erklärst du geduldig, konsequent, erklärst, zähmst ... So you explain patiently, consistently, explain, tame ...

Cierpliwie. Generalnie tak robię, bo niestety Geduldig. Generell tue ich das, denn leider Patiently. Generally I do, because unfortunately

to ogólnie tak jest, tak? Jeżeli... das ist im Allgemeinen so, oder? Wenn... that's generally the way it is, right? If...

Takich pytań jest dużo Solche Fragen gibt es viele There are many such questions

wtedy muszę być cierpliwy, cierpliwy. dann muss ich geduldig sein, geduldig. then I have to be patient, patient.

Zostaniesz w Polsce czy czekasz aż Bleibst du in Polen oder warte bis Will you stay in Poland or wait until

wojna w Syrii się zakończy? Czy myślisz o powrocie? Wird der Krieg in Syrien enden? Denken Sie daran, zurückzukehren? will the war in Syria end? Are you thinking of going back?

Ja nie wiem. To jest bardzo trudne pytanie, naprawdę. Ich weiß nicht. Das ist wirklich eine sehr schwierige Frage. I do not know. This is a very difficult question, really.

Bo... Because...

Syria, w której ja byłem, Syrien wo ich war Syria where I have been

się zmieniła. hat sich verändert. has changed.

Tak? I też w Syrii byłem trochę... Jawohl? Und auch in Syrien war ich ein bisschen ... Yes? And also in Syria I was a bit ...

inaczej. Andernfalls. otherwise.

I też ja się zmieniłem, więc Und ich habe mich auch verändert, also And I have changed too, so

ja tutaj, Syria - tutaj. Tak? Syria się zmieniła, ich hier, Syrien - hier. Jawohl? Syrien hat sich verändert me here, Syria - here. Yes? Syria has changed

i ja też. Więc jestem teraz jeszcze dalej. ich auch. Also ich bin jetzt noch weiter weg. me too. So I'm even further now.

Ale o to mi chodziło, ze Polska dla mnie jest Aber ich meinte, Polen ist für mich But my point is that Poland is for me

domem teraz. Mogę powiedzieć, że Polska jest dla mnie jetzt nach Hause. Ich kann sagen, Polen ist für mich home now. I can say that Poland is for me

moją drugą ojczyzną, tak? To na pewno tak. Ale meine zweite Heimat, oder? Es ist sicher. Aber my second homeland, right? It sure is. But

jednak też patrząc na to, że schaue mir das aber auch an however also looking at that

nigdy nie mówisz "nigdy", tak? Że, du sagst nie nie, oder? Dass, you never say never, right? That,

nie wiem, może zostanę tutaj. Może ja Ich weiß nicht, vielleicht bleibe ich hier. Vielleicht Ich I don't know, maybe I'll stay here. Maybe me

jadę dalej. Mogę jeszcze raz do Syrii, Ich mache weiter. Ich kann zurück nach Syrien I'm going on. I can go back to Syria

ja nie wiem, naprawdę. Ich weiß es wirklich nicht.

Co z twoją rodziną? Czy została na miejscu, czy... Was ist mit deiner Familie? Ist sie dort geblieben oder... What about your family? Did she stay there or ...

To zależy od definicji rodziny. Czy to jest "my big fat Greek wedding", Das hängt von der Definition der Familie ab. Ist das "meine große fette griechische Hochzeit", It depends on the definition of the family. Is this "my big fat Greek wedding",

tak? Wtedy to oznacza, że kuzyni, kuzyni, Jawohl? Dann bedeutet es, dass Cousins, Cousins, Yes? Then it means that cousins, cousins,

kuzyni, tak? Cousinen, ja? cousins, yeah?

Są wszędzie. W Syrii i poza Syrią. Are everywhere. Within and outside Syria.

Rodzice, rodzeństwo są w Europie. Mam Eltern und Geschwister sind in Europa. Ich habe ein Parents and siblings are in Europe. I have

rodziców i młodszych braci. Są w Monachium dzisiaj, Eltern und jüngere Brüder. Sie sind heute in München parents and younger brothers. They are in Munich today

w Niemczech. I mój młodszy brat, in Deutschland. Und mein kleiner Bruder, in Germany. And my little brother,

ten średni, der Durchschnitt, the average one,

mieszka tu w Warszawie. er lebt hier in Warschau. he lives here in Warsaw.

W Polsce, w Warszawie? Czy oni wszyscy również wyjechali ze względu na In Polen, in Warschau? Sind sie auch alle weggegangen um des In Poland, in Warsaw? Have they all also left for the sake of

wojnę? Krieg?

Tak, tak, tak.

Bo to każdy miał taki specyficzny Because everyone had that specific

powód jak ten, dla mnie, żeby nie wrócić ein Grund wie dieser für mich, nicht wiederzukommen a reason like this for me not to come back

do wojska. Bo kiedyś ja byłem żołnierzem, bo to jest obowiązkowe zur Armee. Weil ich früher Soldat war, weil es Pflicht ist to the army. Because I used to be a soldier because it is obligatory

w Syrii, tak? in Syrien, oder?

Żeby...

Ja dostałem powołanie do rezerwy, Ich habe einen Anruf bei der Reserve bekommen, I got a call to the reserve,

a mój młodszy brat und mein kleiner bruder and my little brother

miał tylko kilka miesięcy, żeby być er hatte nur noch ein paar monate zu sein he only had a few months to be

powołany do wojska, tak? zur Armee eingezogen, oder? drafted into the army, right?

Bardzo dziękuję za rozmowę. Vielen Dank für das Gespräch. Thank you very much for the interview.

Ja dziękuję również. Thank you too.

A dla tych, którzy doczekali do końca, czeka muzyczna niespodzianka prosto z Syrii. Und für diejenigen, die bis zum Ende leben, wartet eine musikalische Überraschung direkt aus Syrien. And for those who live to the end, a musical surprise awaits straight from Syria.