Prepositions
Almanca'da zaten İngilizce kelimelere benzeyen çok sayıda edat vardır.
Ich habe das Brot für dich gekauft.
Ekmeği senin için aldım.
Bu aynı kökenli edatların anlamları da genellikle İngilizcedeki anlamlarıyla genel bir şekilde örtüşmektedir. Yine de, her bir edat İngilizceden çok fazla kopya çekilmeden tek tek öğrenilmelidir.
Her edat bir gramer hali alır: ya ismin -i hali, ya ismin -e hali, ya da iyelik. Bazı edatlar "iki yönlü" edatlar olarak adlandırılır çünkü bazen ismin -i hali bazen de iyelik alırlar. Bununla birlikte, kalıp kurallıdır ve hızlı bir şekilde öğrenilir. Yalın hal edatlar yoktur.
İlk olarak ismin -i hali edatlara bakalım:
durch | içinden | durch den Wald (ormanın içinden) |
für | için | für dich (senin için) |
gegen | karşı | gegen den Feind (düşmana karşı) |
ohne | olmadan | ohne meinen Sessel (koltuğum olmadan) |
um | etrafında/yaklaşığında | um den Berg (dağın etrafında) |
bis | kadar/-e kadar | bis seinen Tod (ölümüne kadar) |
bis çok sık bir şekilde başka bir edat ile birlikte görülür. İkinci edat ismin hâlini belirler.
bis zum nächsten Woche
gelecek haftaya kadar
Sırada ismin -e hali edatları var.
aus | dışarıda, den/dan | aus der Stadt (şehirden) |
außer | hariç | außer dem Mann (adam hariç) |
bei | -de, yakın | bei den Eltern (ebeveynlerin yerinde) |
mit | ile | mit einem Freund (bir arkadaşla) |
nach | sonra, kala | nach dem Ende (bittikten sonra) |
seit | beri, -den beri | seit langer Zeit (uzun zamandır) |
von | -den | von mir (benden) |
zu | i̇le | zu euch (sana) |
gegenüber | karşısında | dem Tisch gegenüber (masanın karşısında) |
gegenüber bunlardan sadece bir tanesidir ve isim tamlamasından sonra gelebilir. Önünde de görülebilir.
Son olarak, iki yönlü edatlarımız vardır. Bir şeye doğru hareketi tanımladıklarında ismin -i halini alırlar. Sabit bir konumu tanımladıklarında ise ismin -e halini alırlar.
an | de, üzerinde |
auf | üzerine, üzerinde |
hinter | arkasında |
in | içinde, içine |
neben | yanında |
über | yukarıda, üzerinde |
unter | altında |
vor | önce, önünde |
zwischen | arasında |
İşte zıt durumlara ilişkin bazı örnekler:
Er steht vor der Tür. (ismin -e hali)
Kapının önünde duruyor. (hareket yok)
Er stellt die Kisten vor die Tür. (ismin -i hali)
Kutuları kapının önüne yerleştirir. (kutular başka bir yerden taşınır)
Wir rannten in das Museum. (ismin -i hali)
Müzeye girdik. (daha önce dışarıdaydık)
Wir rannten in dem Museum. (ismin -e hali)
Müzenin içinde [etrafta] koştuk. (müzeye göre konum değiştirmedik)
Sie spaziert zwischen den Bäumen. (ismin -e hali)
Ağaçların arasından yürüyor (çok sayıda ağaç var ve tüm yürüyüşünü ağaçların arasında yapıyor)
Sie läuft zwischen die Bäume. (ismin -i hali)
Ağaçların arasında koşuyor. (daha önce başka bir yerdeydi)