Modal Auxilary Verbs
Yardımcı Fiiller (háttarsagnir)
https://is.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1ttars%C3%B6gn
https://is.wikipedia.org/wiki/N%C3%BA%C3%BE%C3%A1leg_s%C3%B6gn
Bu fiilleri "yardımcı fiiller" olarak da biliyor olabilirsiniz çünkü tam olarak yaptıkları şey budur, başka bir fiil tarafından ifade edilen fikri iletmeye yardımcı olurlar.
İzlandacada birkaç yardımcı fiil vardır, burada tanımları ve kabaca İngilizce karşılıklarıyla birlikte sunulmuştur:
mega | İzin | izin verilebilir, olabilir |
vilja | niyet, arzu | istemek |
Eiga (að) | görev, beklenti | zorunda olmak, gerekir |
Verða (að) | gereklilik, zorunluluk | zorunda olmak, zorunluluk |
Geta | Olasılık | muhtemelen yapmak, olabilir |
Skulu | Görev, beklenti | gerekir |
Munu | Gelecek etkinlik | olacak |
Kunna (að) | Yetenek | yapabilmek, yapabilir |
Hljóta (að) | Olabilirlik | Olmalı, olmalı |
Þurfa (að) | ihtiyaç | |
Ætla (að) | Kesinlik içeren niyet | Niyet etmek |
Bu yardımcı fiilleri neredeyse her zaman mastarlar takip eder. Bazı mastarlar að alır.
Við verðum að læra það.
Bunu öğrenmek zorundayız.
Ég get ekki skilið þessa bók.
Bu kitabı anlayamıyorum.
Þú mátt fara heim núna
Şimdi eve gidebilirsin
Ég þarf að borga skuldina
Borcumu ödemek zorundayım
Ég vil lesa þessa bók
Bu kitabı okumak istiyorum
Ég kann að lesa sænsku
İsveççe nasıl okunur biliyorum
Vilja, þrá, kunna başka bir fiil olmadan da kullanılabilir
Ég vil köku
Ben kek istiyorum
Ég kann ensku
İngilizce biliyorum
Ancak yardımcı fiilleri (háttarsagnir) ayıran şey, öznenin halinin onlar tarafından değil, diğer fiil tarafından belirlenmesidir.
Ben zamirinin hallerini hatırlayın: Ég (nf), um mig (þf), frá mér (þgf), til mín (ef)
Ég fer (nf of Ég fiil tarafından getirilen fara)
Ben giderim
Ég þarf að fara (nf of Ég fiil tarafından getirilen fara)
Gitmem gerek
Mér leiðist (þgf of Ég fiil tarafından getirilen leiðast)
Ben (kendimi sıkıyorum) sıkıldım
Mér þarf ekki að leiðast (þgf of Ég benim leiðast)
Sıkılmama (kendimi sıkmama) gerek yok
Mig vantar ost (þf of Ég fiil tarafından getirilen vanta)
Peynirim yok
Mig þarf ekki að vanta ost (þf og Ég fiil tarafından getirilen vanta)
Peynir eksikliğine ihtiyacım yok
Ég sæki þig (nf of Ég fiil tarafından getirilen sækja)
Seni getireceğim
Ég ætla að sækja þig (nf of Ég fiil tarafından getirilen sækja)
Seni getirmeye niyetliyim
Mér tekst þetta (þgf of Ég fiil tarafından getirilen takast)
Bunda başarılı oldum
Mér ætlar ekki að takast þetta (þgf of Ég fiil tarafından getirilen takast)
Doğrudan çeviri: Bunda başarılı olmak niyetinde değilim
Doğru çeviri: Bunda başarılı olmamam gerekiyor (denememe rağmen)
Ég hlýt að vera veikur (nf of Ég fiil tarafından getirilen vera)
Hasta olmalıyım (olasılıkla)
Mér hlýtur að takast þetta (þgf of Ég fiil tarafından getirilen takast)
Bunu (olasılıkla) başarmalıyım
İzlandaca'da başka bir fiilin ifade ettiği fikri aktarmaya yardımcı olan ve mastarlarla takip edilen, ancak háttarsagnir olmayan birçok fiil vardır, çünkü öznenin hali diğer fiil tarafından belirlenmez. Özlemek anlamına gelen þrá fiili böyle bir fiildir.
Farkı belirtin, hljóta fiilini kullandığımızda, bu bir háttarsögn iken ve þrá (özlem duymak) fiili, bu bir háttarsögn değildir
Mér tekst þetta (þgf of Ég fiil tarafından getirilen takast)
Mér hlýtur að takast þetta (þgf of Ég fiil tarafından getirilen takast)
Ég þrái að takast þetta (nf of Ég fiil tarafından getirilen þrá)
Aynı şekilde, langa kelimesi (çok istemek ile aynı kelime, ancak şimdi istemek anlamına geliyor) þrá fiili gibi çalışır
Mig langar að takast þetta
Mig langar að fara heim
Mér ve langar kullanımı birçok İzlandalı tarafından yapılır, ancak bu dilbilgisel olarak yanlıştır. Buna þágufallssýki (Datif hastalığı) denir, çünkü langar þolfall (akuzatif) getirmelidir.