Γλώσσα | Στη χώρα των αινιγμάτων | Β' Δημοτικού Επ. 44
Γεια σας, παιδιά. Εγώ είναι η κυρία Σοφία.
Και μαζί σήμερα θα ακολουθήσουμε τους ήρωές μας...
στο ταξίδι τους στη χώρα των αινιγμάτων.
Για να ξεκινήσουμε το μάθημα, θέλω από εσάς...
να φέρετε κοντά σας το βιβλίο της ανάγνωσης και το βιβλίο των ασκήσεων της Γλώσσας.
Και όσοι είμαστε ήδη έτοιμοι,
ας ανοίξουμε παρακαλώ το βιβλίο της ανάγνωσης στη σελίδα 74.
Για να δούμε λοιπόν!
Στη χώρα των αινιγμάτων.
Πάμε να διαβάσουμε πού έφτασαν τελικά οι φίλοι μας.
(Η δασκάλα διαβάζει την ιστορία)
...που μιλούσαν με αινίγματα.
(Η δασκάλα διαβάζει την ιστορία)
- Ουφ! Δεν κατάλαβα τίποτα. Τι έλεγε;
- Μα είναι απλό...
(Η δασκάλα διαβάζει την ιστορία)
Άρα, παιδιά, αν προσέξατε,
πώς μιλάει αυτή η κυρία που συνάντησαν οι ήρωές μας;
Δεν μου φαινόταν ότι μιλάει όπως συνηθίζουμε να μιλάμε εμείς.
Έλεγε αινίγματα.
Ξέρετε τι είναι τα αινίγματα;
Είναι γρίφοι.
Είναι προβλήματα που τα λύνουμε με τη λογική μας,
που τα λύνουμε με το μυαλό μας...
και όχι με τις πράξεις.
Και με τέτοιο τρόπο μιλούσε και η κυρία στη χώρα των αινιγμάτων.
Έτσι λοιπόν, για να καταφέρουμε να βοηθήσουμε τα τέσσερα παιδιά...
να φτάσουν στη Χωχαρούπα, θα πρέπει πρώτα να βρούμε...
ποια ήταν αυτά τα αινίγματα που έλεγε και να τα λύσουμε.
Για να δούμε λοιπόν.
Πρώτα πρέπει να ψάξουμε στο κείμενο.
Για να βρούμε το πρώτο αίνιγμα!
Λέει μέσα το κείμενό μας:
«σαν κοιμάσαι, αυτό ξυπνάει και τη νύχτα όλη γυρνάει.
Σαν ξυπνήσεις, αυτό κάνει μοναχό του νάνι νάνι».
Σκέφτομαι λοιπόν τι να είναι αυτό το οποίο...
ξυπνάει όταν οι άνθρωποι πηγαίνουν για ύπνο.
Και όταν οι άνθρωποι ξυπνάμε για να πάμε στις δουλειές μας,
αυτό κοιμάται;
Σκεφτόμαστε λιγάκι και...
Αν κάποιος από εσάς σκέφτηκε ότι είναι το φεγγάρι,
ε, νομίζω ότι το βρήκε!
Ήταν πολύ καλή σκέψη!
Και θα δούμε τι άλλο χρειάζεται να κάνουν τα παιδιά,
για να φτάσουν στο τέλος του ταξιδιού τους.
Λέει ότι "πρέπει να περπατήσουν ώσπου να λιώσουν δύο ζευγάρια...".
Δύο ζευγάρια; Για να δούμε το αίνιγμα που πρέπει να λύσουμε.
«όταν τα λύνεις, κάθονται και όταν τα δένεις, φεύγουν»
Τι να είναι, παιδιά, αυτό;
Τι να είναι αυτό το...
λύνουμε και τότε μπορεί να καθίσει και μόνο όταν θα το δέσουμε μπορούμε να φύγουμε;
Έχετε καμία ιδέα;
Για σκεφτείτε λίγο...
...να δούμε τι χρειάζεται κάθε μέρα που πριν φύγουμε πρέπει να το δέσουμε.
Σκεφτήκατε; Ίσως μας βοηθήσει κι η εικόνα που έχει το βιβλίο μας.
Είναι, παιδιά, τα παπούτσια.
Για να φύγουμε πρέπει πρώτα να δέσουμε τα κορδόνια.
Και φυσικά, όταν γυρνάμε στο σπίτι μας,
τα λύνουμε τα κορδόνια για να βγάλουμε τα παπούτσια μας.
Θα πρέπει επίσης τα παιδιά να ακολουθήσουν...
Τι πρέπει να ακολουθήσουν; Για να δούμε..
Αυτά που είναι «από πάνω σαν τηγάνι, από κάτω σαν μπαμπάκι και από πίσω σαν ψαλίδι».
Τι μπορεί να είναι;
Ψάχνω ένα ζωάκι που είναι από πάνω σαν τηγάνι.
Καταλαβαίνετε βέβαια ότι δεν μιλάμε για το σχήμα του τηγανιού.
Δεν ξέρω κάποιο ζωάκι που έχει το σχήμα του τηγανιού.
Μάλλον αναφέρεται στο χρώμα που έχει το τηγάνι.
Και το ίδιο ισχύει και στο μπαμπάκι.
Το μπαμπάκι είναι λευκό ενώ το τηγάνι είναι μαύρο.
Και φυσικά αυτό το ζωάκι που ψάχνουμε θέλουμε να έχει και μια ουρά από ψαλίδι.
Τι να είναι άραγε; Για σκεφτείτε λίγο, παιδιά.
Ποιο μπορεί να είναι αυτό το ζωάκι;
Όσοι από εσάς σκεφτήκατε...
ότι είναι τα χελιδόνια,
έχετε πάρα πολύ δίκιο!
Είναι όντως, παιδιά, τα χελιδόνια.
Άρα η Χαρά, ο Λουκάς, η Γαλήνη και ο Αρμπέν,
πρέπει να ξεκινήσουν μόλις βγει το φεγγάρι.
Θα πρέπει να περπατήσουν ώσπου να λιώσουν δύο ζευγάρια παπούτσια.
Και θα πρέπει να ακολουθήσουν τα χελιδόνια.
Τότε θα καταφέρουν να φτάσουν στην Χωχαρούπα.
Αφού λοιπόν, παιδιά, λύσαμε τα αινίγματα,
και η αλήθεια είναι ότι είναι ένα κομμάτι της παράδοσής μας τα αινίγματα,
που είναι πολύ διασκεδαστικό,
το βιβλίο μας έχει επιλέξει για μας μερικά ακόμα αινίγματα να λύσουμε.
Για να δούμε κάποια από αυτά.
Ματάκια λοιπόν από κάτω και διαβάζω.
(Η δασκάλα διαβάζει το αίνιγμα)
Βλέπετε, παιδιά, ότι στα αινίγματα...
συνήθως βάζουμε τη φρασούλα "τι είναι;".
Ρωτάμε "τι είναι" στο τέλος.
Και μας θυμίζει ότι αυτό είναι ένα αίνιγμα.
Ας ψάξουμε λοιπόν κι εμείς με το μυαλό μας,
να σκεφτούμε ένα "βαρελάκι που 'χει δυο λογιών κρασάκι".
Καταλαβαίνετε ότι δεν μπορεί να είναι κυριολεκτικό αυτό που λέει το βιβλίο μας.
Δεν μπορούμε σε ένα βαρέλι να έχουμε μέσα δύο είδη από κρασί,
γιατί προφανώς αυτά θα ανακατεύονταν και θα έφτιαχναν ένα υγρό.
Άρα θα πρέπει να σκεφτούμε κάτι άλλο.
Κάτι που θα μπορούσε να ήταν σαν βαρελάκι...
και να είχε μέσα του δύο διαφορετικά υγρά που όμως δεν ανακατεύονται μεταξύ τους.
Έχετε καμία ιδέα;
Να δούμε μήπως είναι... Τι θα μπορούσε να είναι;
Είναι το αυγό, παιδιά.
Στο αυγό είναι το τσόφλι του το βαρελάκι.
Και μέσα σε αυτό κρύβονται δύο υγρά.
Κρύβεται το ασπράδι και ο κρόκος.
Αυτά τα δύο λοιπόν είναι το "κρασάκι" που κρύβονται μέσα στο τσόφλι.
Για να δούμε το επόμενο αίνιγμα!
(Η δασκάλα διαβάζει το αίνιγμα)
Ψάχνουμε λοιπόν. Να σκεφτούμε έναν ψηλό καλόγερο.
Όχι βέβαια αυτόν στον οποίο κρεμάμε τα ρούχα.
Αναφερόμαστε στους καλόγερους οι οποίοι ζουν στα μοναστήρια.
Οι οποίοι βέβαια είναι άνθρωποι, δεν γίνεται να μην έχουν κόκαλα.
Και κόκαλα έχουν και δέρμα έχουν και μάτια έχουν!
Άρα κάτι άλλο πρέπει να είναι!
Θα πρέπει ίσως να σκεφτούμε τι είναι αυτό το οποίο έχουν ίδιο όλοι οι καλόγεροι.
Νομίζω ότι φορούν ράσα και συνήθως τα ράσα που φορούν είναι μαύρα.
Άρα αυτό το χρώμα μπορεί ίσως να μας βοηθήσει και να μας καθοδηγήσει να σκεφτούμε.
Τι να είναι, ποιος να είναι μάλλον αυτός ο ψηλός καλόγερος, που δεν έχει κόκαλα;
Κάτι μαύρο και ψηλό.
Και η απάντηση είναι, παιδιά, ο καπνός.
Ο καπνός που βγαίνει από τις καμινάδες.
Πολλές φορές όταν καίμε βγαίνει μαύρος καπνός από την καμινάδα μας.
Και φυσικά δεν έχει κόκαλα και είναι σίγουρα ψηλός και πηγαίνει ψηλά.
Το επόμενο αίνιγμα νομίζω είναι πιο εύκολο.
Και πιο νόστιμο σίγουρα! Για να δούμε τι λέει.
(Η δασκάλα διαβάζει το αίνιγμα)
Ποιο να είναι αυτό το ωραίο φρουτάκι που είναι κόκκινο απέξω...
αλλά αν το καθαρίσουμε, θα έχει λευκό καρπό από μέσα;
Αυτό νομίζω ότι είναι εύκολο! Το τρώμε συχνά...
Και κάνει και το γιατρό πέρα.
Είναι το μήλο.
Αν καθαρίσουμε, παιδιά, ένα μήλο,
θα βρούμε μέσα τον λευκό καρπό.
Με όλα αυτά τα αινίγματα νομίζω ότι...
ήρθε η ώρα να μάθουμε κι εμείς να φτιάχνουμε τα δικά μας. Έτσι δεν είναι;
Πώς θα τα καταφέρουμε;
Θέλω να κλείσετε αυτό το βιβλίο.
Και θέλω να φέρουμε κοντά μας το βιβλίο των ασκήσεων.
Πάμε παρακαλώ να το ανοίξουμε στη σελίδα 46.
Στη σελίδα 46 λοιπόν του βιβλίου μας,
θα πρέπει να βλέπουμε αυτή την άσκηση.
Πάμε λοιπόν να δούμε την εκφώνηση:
(Η δασκάλα διαβάζει την εκφώνηση της άσκησης)
Στην πρώτη λοιπόν, παιδιά, εικόνα έχουμε ένα αίνιγμα κι εμείς θα πρέπει να το λύσουμε.
Για να δούμε αν θα τα καταφέρετε.
(Η δασκάλα διαβάζει το αίνιγμα)
Θα πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε ένα ζωάκι...
το οποίο έχει φουντωτή ουρά και έχει και δυο μάτια πονηρά.
Και όλοι ξέρουμε ποιο είναι αυτό το ζώο του δάσους...
που λένε ότι είναι το πιο πονηρό απ' όλα...
και έχει μουσούδι, έχει μουστάκι και στέκεται καμαρωτά.
Βέβαια μας βοηθάει κι η εικόνα.
Είναι, παιδιά, η αλεπού.
Πάμε να γράψουμε "η αλεπού".
Βλέπετε ότι πρέπει να έχω και τελεία στο τέλος της πρότασης.
Το βιβλίο μου έχει ξεκινήσει σωστά την απάντηση με κεφαλαίο γράμμα.
Εγώ πρέπει να την ολοκληρώσω με μία σωστή τελεία στο τέλος.
Στο διπλανό πλαίσιο θα πρέπει εμείς τώρα να κάνουμε το αντίθετο.
Μας δίνει την απάντηση του αινίγματος το βιβλίο...
κι εμείς θα πρέπει να σκεφτούμε το αίνιγμα.
Πρέπει λοιπόν να βρούμε ένα αίνιγμα που η απάντησή του να είναι "η αγελάδα".
Και θα πρέπει να καθοδηγήσουμε αυτούς που θα ακούσουν το αίνιγμα,
για να μπορέσουν να το βρουν.
Μπορούμε να γράψουμε ίσως για...
το τι τρώει μία αγελάδα;
Τι φωνή μού κάνει η αγελάδα;
Μήπως για το γεγονός ότι μας δίνει γάλα;
Θα πρέπει να δώσουμε λοιπόν μέσα στο αίνιγμα,
κάποια στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να το λύσουμε κιόλας.
Εγώ έφτιαξα ένα αίνιγμα.
Είμαι σίγουρη βέβαια ότι εσείς...
θα μπορέσετε να φτιάξετε ακόμα πιο ωραία αινίγματα.
Αλλά αν θέλετε μπορούμε, απλά, όλοι, να γράψουμε αυτό.
(Η δασκάλα διαβάζει το αίνιγμα)
Έχουμε λοιπόν την αγελάδα που είναι ένα ήρεμο και πράο ζώο,
το οποίο είναι φυτοφάγο, τρέφεται με χορταράκι.
Και φυσικά η αγελάδα, παιδιά, είναι το ζωάκι εκείνο...
το οποίο δίνει γάλα τόσο στα δικά της τα μωρά,
αλλά το παίρνουμε κι εμείς οι άνθρωποι και το 'χουμε στο ψυγείο μας.
Πάμε λοιπόν να γράψουμε αυτό το αίνιγμα στο βιβλίο μας.
Κι όταν είμαστε έτοιμοι, ματάκια παρακαλώ στην επόμενη άσκηση.
Εδώ, παιδιά, έχουν μπερδευτεί δύο αινίγματα.
Το βιβλίο τα 'χει μπερδέψει και θέλει εμείς να τα ξεμπερδέψουμε.
Λέει το κείμενό μας:
Με πούπουλα χρωματιστά...
έχω λέπια στο κορμί μου...
και ράμφος που τσιμπάει.
Κολυμπάω όλη μέρα,
μα δεν ξέρεις την φωνή μου,
σαν άνθρωπος μιλάει.
Κάτι δεν πάει πολύ καλά.
Εμείς πρέπει να τα ξεχωρίσουμε.
Πάμε λοιπόν να διαβάσουμε γραμμή - γραμμή το κειμενάκι αυτό...
και να αποφασίσουμε σε ποιο ζώο αναφέρεται.
Στον παπαγάλο ή στο ψάρι;
Διαβάζω λοιπόν την πρώτη γραμμή.
Με πούπουλα χρωματιστά
Με πούπουλα χρωματιστά...
Φαντάζομαι ότι δεν αναφέρεται στο ψάρι. Έτσι δεν είναι;
Είναι ο παπαγάλος.
Και πάω και το γράφω.
Με βοηθάει κιόλας, παιδιά, το ότι ξεκινάει με κεφαλαίο γράμμα.
Άρα αυτό δείχνει ότι μάλλον θα πρέπει να μπει στην αρχή κάποιας πρότασης.
Επόμενη γραμμή.
Έχω λέπια στο κορμί μου.
Έχω λέπια στο κορμί μου...
Προφανώς αναφέρεται στο ψάρι.
Τα ψάρια έχουν λέπια.
Τα πτηνά έχουν πούπουλα.
Για να πάμε να το γράψουμε.
Συγγνώμη, κανείς δεν θα με διορθώσει;
Είναι δυνατόν να ξεκινήσω πρόταση χωρίς να βάλω κεφαλαίο γράμμα;
Παιδιά, είναι λάθος!
Μπορεί όντως να αναφέρεται στο ψάρι,
αλλά δεν μπορώ να ξεκινήσω το αίνιγμά μου με μικρό γράμμα.
Το σβήνω και πρέπει να σκεφτώ,
να ψάξω πολύ καλά μέσα σε όλες τις γραμμές,
που μου 'χει δώσει η άσκησή μου,
και να βρω πού ξεκινάει με κεφαλαίο γράμμα η πρόταση.
Προσέχω λοιπόν και βλέπω...
ότι γράφει κάποια γραμμή "Κολυμπάω όλη μέρα".
Και νομίζω ότι αυτό ταιριάζει καλύτερα στο ψαράκι μας.
Πάμε να το συμπληρώσουμε, παρακαλώ.
Κολυμπάω όλη μέρα,
έχω λέπια στο κορμί μου.
Πάμε να γράψουμε και το "έχω λέπια στο κορμί μου" τώρα...
που έχω βρει ήδη την πρώτη γραμμή.
Και ράμφος που τσιμπάει.
Δεν τσιμπούν τα ψάρια με ράμφος.
Το ράμφος είναι ένα χαρακτηριστικό που έχουν τα πτηνά.
Άρα θα το γράψω στον παπαγάλο:
και ράμφος που τσιμπάει.
"Κολυμπάω όλη μέρα", το έχουμε βάλει ήδη, παιδιά.
Μα δεν ξέρεις τη φωνή μου.
Σκέφτομαι σε ποιο από τα δύο ζωάκια δεν ακούμε τη φωνή του εμείς οι άνθρωποι.
Είναι το ψάρι.
Τα ψάρια είναι κάτω απ' το νερό, δεν μπορούμε να ακούσουμε εμείς τη φωνή τους.
"μα δεν ξέρεις τη φωνή μου", το συμπληρώνω και βάζω και τελεία.
Σαν άνθρωπος μιλάει.
Αυτή η γραμμή προφανώς αναφέρεται στον παπαγάλο,
που πολλές φορές έχουμε ακούσει παπαγάλους να μιμούνται τις φωνές των ανθρώπων.
Και πάλι θα βάλω τελεία για να ολοκληρώσω σωστά το αίνιγμα που έχω φτιάξει.
Για να τα διαβάσουμε τώρα, παρακαλώ, ολοκληρωμένα,
να δούμε αν βγαίνει τελικά νόημα από αυτό που γράψαμε.
Ο παπαγάλος.
Με πούπουλα χρωματιστά...
και ράμφος που τσιμπάει,
σαν άνθρωπος μιλάει.
Νομίζω ότι βγαίνει μια χαρά το νόημα.
Είναι ο παπαγάλος!
Κολυμπάω όλη μέρα,
έχω λέπια στο κορμί μου,
μα δεν ξέρεις τη φωνή μου.
Νομίζω ότι κι αυτό βγάζει νόημα.
Είναι, παιδιά, το ψάρι.
Και εδώ ολοκληρώνουμε το μάθημά μας.
Θα σας δω στο επόμενο μάθημα,
για να δούμε τελικά πού θα πάνε οι φίλοι μας.
Έφτασαν τελικά στη Χωχαρούπα;
Καλή συνέχεια, παιδιά. Γεια!
