Jak rozpoznać kryminalistę (gdy nie zostawił swojej głowy)? Wie erkennt man einen Kriminellen (wenn er seinen Kopf nicht verlassen hat)? How do you recognize a criminal (when he hasn't left his head)? Como é que se reconhece um criminoso (quando ele ainda não saiu da cabeça)? Як розпізнати злочинця (коли він ще не вийшов з голови)?

Jak rozpoznać, czy stojący przed nami człowiek ma już założoną kartotekę kryminalną? Woran können Sie erkennen, ob die Person, die vor Ihnen steht, bereits vorbestraft ist? Przed takim pytaniem stawały służby kryminalne całego świata praktycznie od momentu powstania. Diese Frage stellt sich den Strafverfolgungsbehörden in der ganzen Welt praktisch seit ihrer Gründung. Często drobny złodziejaszek był uciekinierem poszukiwanym za poważne przestępstwa – ale nie dało się tego stwierdzić bez sprawdzenia jego kartoteki. Often the petty thief was a fugitive wanted for serious crimes - but this could not be determined without checking his file. Co nie na wiele się przydawało, gdy podał nieprawdziwe nazwisko. Was wenig hilfreich war, wenn er einen falschen Namen angab. Jak sobie radzono przed odkryciem znaczenia odcisków palców? Wie wurden die Dinge gehandhabt, bevor die Bedeutung von Fingerabdrücken entdeckt wurde? Zapraszam do historyczno-naukowego odcinka Świata w trzy minuty. Rysopis zawierający wzrost, kolor oczu i znaki szczególne niekoniecznie pozwala na rozpoznanie konkretnej osoby. Sytuację trochę poprawiło pojawienie się fotografii – ale co z tego, skoro zdjęć w bazie były dziesiątki tysięcy, a zapamiętać wszystkie było ciężko? Die Situation wurde durch das Auftauchen von Fotos etwas verbessert - aber was ist, wenn es Zehntausende von Fotos in der Datenbank gibt und es schwierig ist, sie sich alle zu merken? Pierwszym rozwiązaniem stosowanym przez paryskie Sûreté było… zapamiętywanie. Inspektorzy kryminalni regularnie oglądali wszystkich więźniów i ślęczeli nad zdjęciami, by być w stanie stwierdzić, czy przypadkiem nie trafili na kogoś, kogo szukają w innej sprawie. Criminal inspectors regularly looked at all prisoners and puffed over photos to be able to tell if they had accidentally found someone they were looking for in another case. Nie było to zbyt wiarygodne rozwiązanie, ale w 1883 Alphonse Bertillon zaproponował, by wykorzystać dane antropologiczne (wymiary poszczególnych elementów ciała) dorosłej osoby do katalogowania – i później – szybkiego przeszukiwania baz służby kryminalnej. This was not a very reliable solution, but in 1883 Alphonse Bertillon proposed to use anthropological data (dimensions of individual body elements) of an adult to catalog - and later - quickly search the bases of criminal service. Najpierw nie potrafił się przebić ze swoim pomysłem, a kiedy już mu się udało, bertillonage stał się standardowym systemem w wielu państwach. Zunächst konnte er sich mit seiner Idee nicht durchsetzen, doch als er Erfolg hatte, wurde die Bertillonage in vielen Ländern zum Standardsystem. Co z tego, skoro był zawodny? Was wäre also, wenn sie unzuverlässig wäre? So what if he was unreliable? Gdyby wszystkie wymiary spisywano dokładnie, nie byłoby problemu – ale wymagało to czasu i precyzji. If all dimensions were recorded accurately, there would be no problem - but it required time and precision. A tej „mierniczym” brakowało. And this "measurer" was missing. Co ciekawe, chwilę wcześniej pojawiły się pierwsze pomysły wykorzystania odcisków palców w tym samym celu. Interestingly, just a few moments ago, the first ideas emerged to use fingerprints for the same purpose. Niestety, przed ponad 20 lat nikt nie potrafił znaleźć cech wspólnych, pozwalających na szybkie sortowanie i przeszukiwanie baz ze zdjęciami odcisków. Dopiero na początku XX wieku w Wielkiej Brytanii, a chwilę wcześniej w Argentynie, wprowadzono powszechne badanie odcisków palców. Dużym argumentem za tą techniką był fakt, że przestępca zostawiał odciski na miejscu zbrodni – a dość rzadko zostawiał swoje kości i czaszkę, by ułatwić śledztwo. Mimo większej praktyczności wykorzystywania odcisków palców, bertillonage miał swoich zwolenników i bardzo długo zajęło jego wyrugowanie z francuskiej praktyki kryminalnej. Co ciekawe, Alphonse Bertillon twierdził nawet, że godzinne pomiary są mniej kłopotliwe niż pobranie odcisków, bo – na przykład – nie brudzą palców. Interessanterweise behauptete Alphonse Bertillon sogar, dass stündliche Messungen weniger mühsam sind als die Abnahme von Fingerabdrücken, weil sie beispielsweise die Finger nicht verschmutzen. Więcej na ten temat możecie poczytać w „Stuleciu Detektywów” – rewelacyjnej książce Jurgena Thorwalda. Mehr darüber können Sie in "Ein Jahrhundert der Detektive" lesen - ein sensationelles Buch von Jürgen Thorwald. Tymczasem zapraszam Cię do prenumeraty podkastu. In der Zwischenzeit lade ich Sie ein, den Podcast zu abonnieren. Zostaw też parę ciepłych słów w recenzji na iTunes i podeślij informację o podkaście znajomym. Dzięki temu więcej osób o nim usłyszy, a ja będę miał więcej radości z przygotowywania kolejnych części. Auf diese Weise werden mehr Leute davon erfahren und ich werde mehr Spaß bei der Vorbereitung der nächsten Teile haben. Dzięki i do usłyszenia! Subskrybcja: iTunes | Android | RSS