Καρκαβίτσας, Ανδρέας - Η Γοργόνα La sirena - Andreas Karkavitsas

Με το μπρίκι του καπεταν Φαράση αρμένιζα μισοκάναλα εκείνη τη νύχτα. ||brazier||Captain|Farasi|rowed|half-canoes||| Σπάνια νύχτα! πρώτη και τελευταία θαρρώ στη ζωή μου. Τι είχαμε φορτωμένο; Τι άλλο από σιτάρι. Πού πηγαίναμε; Πού αλλού από τον Πειραιά. ||where||||Piraeus Πράματα και τα δυο που τα έκαμα το λιγότερο είκοσι φορές. ||||||||least|twenty| Μα εκείνη τη βραδιά ένιωθα τέτοιο πλάκωμα στην ψυχή, που κινδύνευα να λιγοθυμήσω. ||||||pressure||||I was in danger||faint Δεν ξέρω τι μου έφταιγε· θες η γαληνεμένη θάλασσα, θες ο ξάστερος ουρανός, θες το τσουχτερό λιοπύρι· δεν μπορώ να ειπώ. |||||||calm||||clear|||||||||say Μα είχα τόσο βαριά την ψυχή, ήβρεσκα τόσο σαχλοπλημμυρισμένη τη ζωή, που αν με άρπαζε κανείς να με ρίξει στο νερό, «όχι!» δε θα 'λεγα. ||||||I found||sillyly flooded||||||were to seize||||||||||

Ο ήλιος ήταν ώρα βασιλεμένος. |||hour|setting Τα χρυσοπόρφυρα συγνεφάκια, που συντρόφευαν το βασίλεμά του, σκάλωσαν κάπου μαύρα σαν μεγάλες καπνιές. ||clouds||accompanied||kingdom||stopped|||||smoke clouds Ο Αποσπερίτης έλαμψε κρυσταλλόχιονο μέσα στα σκούρα. |Evening Star||crystal snow||| Φάνηκαν ψηλά οι αστερισμοί ένας κι ένας. |||constellations||| Τα νερά κάτω πήραν εκείνο το λευκοσκότεινο χρώμα, το κρύο και λαχταριστό του ατσαλιού. ||||||whitish-dark|||||||of steel Το ναυτόπουλο άναψε τα φανάρια· ο καπετάνιος κατέβηκε να κοιμηθεί· ο Μπούλμπερης έκατσε στο τιμόνι. |little sailor||||||||||Bulberis|sat|| Ο Μπραχάμης, ο σκύλος μας, κουλουριάστηκε στη ρίζα του αργάτη να ησυχάσει και κείνος. |Brahami||||||root||αργάτη(1)||||

Εγώ ούτε να ησυχάσω μπορούσα. Ούτε ύπνο ούτε ξύπνο. |||waking Δοκίμασα να πιάσω κουβέντα με τον τιμονιέρη· μα είχε τόση ανοστιά, που έσβησε σαν φωτιά αναμμένη με χλωρόξυλα. ||catch||||driver||||blandness|||||||green wood Πήγα να παίξω με το Μπραχάμη· αλλά και κείνος τρύπωσε ακόμη περισσότερο το μουσούδι στα πόδια του και βαριεστημένος γρίνιασε, σαν να μου έλεγε: |||||Brahami|||||||||||||bored|grumbled||||

Άφησέ με και δεν έχω την όρεξή σου!

Τότε βαριεστημένος και γω πήγα και ξαπλώθηκα μπρούμυτα καταμεσής κι έκλεισα στη χούφτα τα μάτια μου. ||||||I lay down||in the middle||||fist||| Ήθελα να μη βλέπω τίποτα, να μην αισθάνομαι πως ζω. Και λίγο λίγο σχεδόν το κατόρθωσα. |||||I managed Κάτι ελάχιστο, σαν θαμπό καντηλάκι, ένιωθα να ζει μέσα μου και γύρω το κορμί μου να σμίγει και να χωνεύει μέσα στ' αναίσθητα σανίδια της κουβέρτας. ||||little candle||||||||||||merging||||||insensible|planks||of the blanket

Πόσο έμεινα έτσι, δεν ξέρω. how long|I stayed||| Τι μου ήρθε στο νου κι αν μου ήρθε τίποτα, δε θυμούμαι. |||||||||||I remember Άξαφνα όμως άρχισα ν' ανατριχιάζω· σαν κάποιος μαγνήτης να ερέθιζε τα νεύρα μου, όπως η υγρασία αναγκάζει τα πουλιά στο φλυάρισμα. |||||||magnet||irritating|||||||forces||||chattering Κι ευθύς πορφυρό κύμα χύθηκε απάνω μου. ||purple|||| Πίστεψα πως κολυμπούσα στα αίματα. I believed||I was swimming|| Και όπως ο κοιμάμενος σε σκοτεινό δωμάτιο αυτόματα ξυπνά στο λαμπρό φως της ημέρας, και γω άνοιξα τα μάτια μου. |||sleeping||||automatically|wakes up||||||||||| Τ' άνοιξα ή τα 'κλεισα δε θυμούμαι, θυμούμαι μόνο πως έμεινα ακίνητος. ||||I closed||||||| Πρώτη μου σκέψη ήταν πως ξύπνησα στο στομάχι κάποιου ψαριού, που ρούφηξε το καράβι μας. Και όμως δεν ήταν στομάχι ψαριού. Ήταν ο ουρανός ψηλά και κάτω η θάλασσα. Μα όλα, ψηλά και χαμηλά, στρωμένα ήταν με ρούχο κατακόκκινο, κυματιστό, που έβαφε με αβρό φεγγοβόλημα ως και το σωτρόπι της σκάφης μας. ||||||||||wavy||was dyeing||delicate|brightness||||safety of||skiff| Κάπου στα πέρατα της γης πυρκαγιά τίναζε τη λαμπάδα της ψηλά κι έριχνε φοβερούς αποκλαμούς πέρα δώθε. |||||||||||||fearsome|flames|| Μα πού το κάμα και πού η αθάλη της; Και τα δυο έλειπαν. |||spear||||sight|||||were missing

Κάτω στα βάθη του βοριά κάποιο μενεξεδένιο σύγνεφο άπλωσε και τύλιξε γαλαζόχρωμα τ' αστέρια, τα έκρυψε κάτω από το πυκνό μαγνάδι του. ||||||violet|cloud||||blue|||||||||magnolia| Και παραπάνω τόξο απλώθηκε λευκοκίτρινο κι έχυσε μεσούρανα ποτάμια σκοτεινά και ποτάμια πράσινα, χρυσορόδινα και γλαυκά, λες και ήθελε να βάψει το στερέωμα. ||||white-yellow||poured|measuring||||||golden-rose||blue|||||||sky Και το τόξο, κινητό σαν ανεμόδαρτο παραπέτασμα, κουνούσε τα κρόσσια εμπρός, άπλωνε τις αραχνοΰφαντες δαντέλλες του και πρόβαινε, όπως η πλημμύρα προβαίνει και σκεπάζει με αφρούς και γλώσσες την αμμουδιά. |||mobile|||curtain|||||||spiderweb-like|lace|||advanced||||advances||||||tongues|| Τ' αέρινα ποτάμια έτρεχαν γοργά και φούσκωναν και κυλούσαν πάντα σκοτεινά ή πράσινα, χρυσορόδινα ή γλαυκά, και σκόρπιζαν αντιφεγγίσματα ολούθε σαν ηλεκτρικού προβολές χοντρές και αδαπάνητες. |airy||||||||||||||||scattered|reflections|everywhere|||projections|||free of charge Η θάλασσα ακίνητη αντανακλούσε τα τόσα χρώματα και φαίνονταν όλα ξαφνισμένα μέσα στην τόση λάμψη. |||reflected|the|so many|colors||||surprised|||| Μα περισσότερο ξαφνισμένος ήμουν εγώ. ||surprised|| Δεν ήξερα τι να κάμω και τι να συλλογιστώ. ||||||||consider Έφτασε, είπα, του κόσμου η συντέλεια. |I said||||end Τέτοια όμως συντέλεια μπορούσε να ευχαριστήσει τον καθένα. Η Γη Βούλεται να πεθάνει μέσα στα ροδοκύματα!... ||wants|||||rose petals

Άξαφνα ανατρόμαξα. |I was startled Κάτω βαθιά, μέσ' από το μενεξεδένιο σύγνεφο, είδα να προβαίνει ίσκιος πελώριος. ||||||cloud|||||huge Η χοντρή κορμοστασιά, το πυργογύριστο κεφάλι του φάνταζαν Αγιονόρος. ||||towering|||seemed|Mount Athos Τα δυο του μάτια γύριζαν φωτεινούς κύκλους κι έβλεπαν περήφανα τον Κόσμο πριν τον κλωτσήσουν στην καταστροφή. |||||bright|||||||||kick|| Να τος, είπα, ο θεόσταλτος άγγελος, ο χαλαστής και σωτήρας! ||||divine|||destroyer|| Τον έβλεπα κι είχα σύγκρυο στην ψυχή. ||||shivers|| Από στιγμή σε στιγμή πρόσμενα σφυρί να πέσει το φριχτό χτύπημα. ||||I was expecting|hammer||||horrible| Πάει τώρα η Γη με τους καρπούς πάει κι η θάλασσα με τα ξύλα της! Ούτε τραγούδια πλιο, ούτε ταξίδια, ούτε φιλιά! ||more||||

Αλλά δεν άκουσα το χτύπημα. Ο ίσκιος πρόβαινε στα νερά με άλματα πύρινα. ||||||jumps|fiery Κι όσο γρηγορότερα πρόβαινε, τόσο μίκραινε η κορμοστασιά του. |||||diminished||| Και άξαφνα ο θεότρεμος όγκος χιλιόμορφη κόρη στάθηκε αντίκρυ μου. |||god-trembling||a thousand-faced|maiden||| Διαμαντοστόλιστη κορώνα φορούσε στο κεφάλι και τα πλούσια μαλλιά γαλάζια χήτη άπλωναν στις πλάτες ως κάτω στα κύματα. Diamond-adorned|crown|||||||||hair|spread|||||| Το πλατύ μέτωπο, τ' αμυγδαλωτά μάτια, τα χείλη της τα κοραλλένια έχυναν γύρα κάποια λάμψη αθανασίας και κάποια πηρηφάνια βασιλική. ||||almond-shaped||||||coral|poured|around|||of immortality|||pride| Από τα κρυσταλλένια λαιμοτράχηλα κατέβαινε κι έσφιγγε το κορμί ολόχρυσος θώρακας λεπιδωτός και πρόβαλλε στο αριστερό την ασπίδα κι έπαιζε στο δεξί τη Μακεδόνικη σάρισα. ||crystalline|neck and throat||||||all-golden|breastplate|scaly||protruded||||||||||Macedonian|sarissa

Δεν είχα συνέρθει από την απορία και φωνή γλυκεία, ήρεμη και μαλακή άκουσα να μου λέει: ||recovered||||||sweet|||||||

- Ναύτη-καλεναύτη· ζει ο Βασιλιάς Αλέξαντρος; sailor|sailor||||Alexander

Ο Βασιλιάς Αλέξαντρος! ψιθύρισα με περισσότερη απορία. I whispered|||

Πώς είναι δυνατό να ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος; Δεν ήξερα τι ρώτημα ήταν εκείνο και τι να της αποκριθώ, όταν η φωνή ξαναδευτέρωσε: |||||||||||question|||||||answer||||replied

- Ναύτη-καλεναύτη· ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος;

- Τώρα, Κυρά μου! απάντησα χωρίς να σκεφτώ. Τώρα βασιλιάς Αλέξαντρος! Ούτε το χώμα του δε βρίσκεται στη γη.

Ωϊμέ! Oh woe! κακό που το 'παθα! |||I suffered Η χιλιόμορφη κόρη έγινε μεμιάς φοβερό σίχαμα. ||||||abomination Κύκλωπας βγήκε από το κύμα κι έδειξε λεπιοντυμένο το μισό κορμί. Cyclops|||||||scaly||| Ζωντανά φίδια τα μεταξόμαλλα σηκώθηκαν περδώθε, έβγαλαν γλώσσες και κεντριά φαρμακερά κι έχυσαν φοβεριστικό ανεμοφύσημα. |||silk-wool||from here||tongues||stings|poisonous||spat|terrifying|wind-blowing Το θωρακωτό στήθος και το παρθενικό πρόσωπο άλλαξαν αμέσως, σα να ήταν η Μονοβύζω του παραμυθιού. |armored||||virgin||||||||Monobuzo||fairy tale Τώρα καλογνώρισα με ποιον είχα να κάμω! |I recognized||||| Δεν ήταν ο Χάρος της Γης, ο χαλαστής και σωτήρας άγγελος. |||Charon||||||| Ήταν η Γοργόνα, τ' Αλέξαντρου η αδερφή, που έκλεψε το αθάνατο νερό και γύριζε ζωντανή και παντοδύναμη. ||Mermaid||||||stole||||||||all-powerful Η Δόξα ήταν του μεγάλου κοσμοκράτορα, αγέραστη κι αιώνια σε στεριά και θάλασσα. |||||world ruler|ageless||eternal|||| Και μόνο για Κείνης τον ερχομό έχυσε ο Πόλος το Σέλας του, να στρώσει τον αθέρα με της πορφύρας το χρώμα. |||||arrival|||||Selas|||||sky|||purple|| Δε ρωτούσε βέβαια για το φθαρτό σώμα, αλλά για τη μνήμη του αφέντη της. ||||||||||||master| Και τώρα στην άκριτη μου απόκριση μανιασμένη έριξε το χέρι, ένα δασοτριχωμένο και βαρύ χέρι στην κουπαστή, έπαιξε ζερβόδεξα την ουρά της κι έδειξε Ωκεανό τον μαλακό Πόντο. |||unreasonable||response|furiously|||||hairy|||||||left-right||||||the Ocean|||Pontus

- Όχι, Κυρά, ψέματα!... τρανοφώναξα με λυμένα γόνατα. I shouted loudly||loose| Εκείνη με κοίταξε αυστηρά και με φωνή τρεμάμενη ξαναρώτησε: |||||||trembling|

- Ναύτη-καλεναύτη· ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος;

- Ζει και βασιλεύει· απάντησα ευθύς. Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει.

Άκουσε τα λόγια μου καλά. Σα να χύθηκε αθάνατο νερό η φωνή μου στις φλέβες της, άλλαξε αμέσως το τέρας κι έλαμψε παρθένα πάλι χιλιόμορφη. |||||||||||||||||virgin|| Σήκωσε το κρινάτο χέρι της από την κουπαστή, χαμογέλασε ροδόφυλλα σκορπώντας από τα χείλη της. ||white|||||||roses|scattering|||| Και άξαφνα στον ολοπόρφυρον αέρα χύθηκε τραγούδι πολεμικό, λες και γύριζε τώρα ο Μακεδονικός στρατός από τις χώρες του Γάγγη και του Ευφράτη. |||all-purple||||war||||||Macedonian||||||Ganges|||Euphrates

Σήκωσα τα μάτια ψηλά και είδα τ' αέρινα ποτάμια, τα σκοτεινά και τα πράσινα, τα χρυσορόδινα και τα γλυκά, να σμίγουν στον ουρανό και να κάνουν Στέμμα γιγάντιο. ||||||||||||||||||||mingling|||||||giant Ήταν κάμωμα του καιρού ή μην ήταν απόκριση στο ρώτημα της αθάνατης; Ποιος ξέρει. |doing||||||||||immortal|| Μα σιγά σιγά οι αχτίνες άρχισαν να θαμπώνουν και να σβήνουν μια με την άλλη, λες κι έπαιρνε τα κάλλη μαζί της η Γοργόνα στην άβυσσο. |||||||dimming||||||||||||||||||abyss

Τώρα ούτε Στέμμα ούτε Τόξο φαινόταν πουθενά. Κάπου κάπου σκόρπια σύγνεφα έμεναν σταχτιά και κάτωχρα· και μέσα στην ψυχή μου θαμπή και ξέθωρη η πορφύρα της πατρίδας μου. somewhere||scattered|clouds||||dull||||||dim||faded|||||

Με το μπρίκι του καπετάν Φαράση αρμένιζα μισοκάναλα εκείνη τη νύχτα. ||||Captain||||||