×

Ми використовуємо файли cookie, щоб зробити LingQ кращим. Відвідавши сайт, Ви погоджуєтесь з нашими правилами обробки файлів «cookie».

Почати вивчати цей урок зараз
image

Readings - Ο Ανδρέας Διαβάζει, Πατήρ Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος - Το Πάσχα του Ισαάκ

Πατήρ Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος - Το Πάσχα του Ισαάκ

Εκείνη την ιστορία, που θύμιζε ζωντανό συναξάρι νεομάρτυρος, μου την έλεγε η γιαγιά μου και έχει χαραχθεί βαθιά μέσα στη μνήμη μου. Ο πατέρας της ήταν παπάς σ' ένα από τα χωριά τού άνω Βοσπόρου, που σήμερα έχει την ονομασία «Μπέηκοζ». Ο πατήρ Αντώνιος, έτσι έλεγαν τον παπά, είχε πολλά παιδιά, ανάμεσά τους και το Χριστόδουλο. Ο Χριστόδουλος ήταν 10 ετών όταν έγιναν εκείνα τα τρομερά γεγονότα. Μια Μεγάλη Παρασκευή οι Εβραίοι έκλεψαν το παιδί και το πήραν μαζί τους. Την ίδια κιόλας μέρα το κάρφωσαν, το παιδί, σ' ένα σταυρό, όπως το Χριστό. Κάποιοι περαστικοί βρήκαν, την άλλη μέρα, το Χριστόδουλο αναίσθητο στο δρόμο. Μετά από λίγες μέρες, μέσα στην αναστάσιμη ατμόσφαιρα, πέθανε. Αυτή η διήγηση ήταν αληθινή πέρα για πέρα. Όταν πλησίαζε το Πάσχα, παρόμοιες διηγήσεις και θύμησες ανασκάλευαν το νου μας και μπαίναμε σε ένα πολεμικό κλίμα με τους Εβραίους. Αποκορύφωμα τού κλίματος αυτού ήταν και το κάψιμο τού Εβραίου που γινόταν Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ, μετά την περιφορά τού επιταφίου.

Στη γειτονιά μας, εκεί στο Σταυροδρόμι, έμεναν πολλοί Εβραίοι. Κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς είχαμε στις παρέες μας εβραιόπουλα. Μάς ένωνε η αντίθεσή μας με τα τουρκάκια. Αυτές όμως τις ημέρες όλα άλλαζαν. Δεν μπορούσαν οι Εβραίοι να παίζουν τα «χριστιανικά» μας παιχνίδια. Η Μεγάλη Εβδομάδα μας προσέφερε μια καταπληκτική ευκαιρία για παιχνίδια που άρχιζαν από το ιερό τού Ναού της Παναγίας και συνεχίζονταν στον αυλόγυρο και στα περίχωρα.

Ο Ισαάκ έμενε σε ένα γωνιακό σπίτι στη μεγάλη κατηφόρα, στο Χαμάλμπαση, λίγα μέτρα από το σπίτι μας. Ήταν από ΄κείνα τα εβραιόπουλα που ήταν καλοί μας φίλοι. Δεν υπήρχε ζαβολιά στην οποία να μην μετείχε. Το κοφτερό του, μάλιστα, μυαλό απεδείχθη σπουδαίο σε δύσκολες στιγμές. Θυμάμαι, μια φορά, που ήρθε μια γειτόνισσα να διαμαρτυρηθεί, επειδή χτυπούσαμε τα κουδούνια στις πόρτες των σπιτιών και φεύγαμε τρέχοντας. Ο Ισαάκ, τότε, με πολύ σοβαρό ύφος, είπε:

- Για το καλό σας το κάναμε εμείς. Πρόκειται να βρέξει και σάς ειδοποιήσαμε να μαζέψετε τα ρούχα που είχατε απλώσει στην ταράτσα να στεγνώσουν.

- Πού είδες μπρέ παλιόπαιδο τη βροχή; Φώναξε η κυρά Κατίνα η Μπαλού.

- Το είπε το δελτίο καιρού στο ραδιόφωνο, απάντησε ο Ισαάκ.

Ο Ισαάκ, λοιπόν, με το κοφτερό μυαλό, που τόσες φορές μας έβγαλε από δύσκολες καταστάσεις, αυτή τη φορά γινόταν «αποσυνάγωγος». Ήταν Εβραίος. Δεν μπορούσε τώρα να είναι μαζί μας. Αυτός, αυτή την Εβδομάδα τη Μεγάλη, δεν μπορούσε να παίξει. Εμείς το βλέπαμε φυσικό. Ο Ισαάκ έπρεπε να τιμωρηθεί επειδή οι Εβραίοι είχαν σταυρώσει το Χριστό.

Ήταν Μεγάλη Παρασκευή. Ημέρα τού μεγάλου παιχνιδιού. Η εκκλησία έμενε ανοιχτή όλη τη μέρα. Κόβαμε λουλούδια, ραντίζαμε τον κόσμο με κολώνια, κρατούσαμε την τάξη στο ναό, κάναμε στον αυλόγυρο της εκκλησίας την περιφορά τού επιταφίου κι ένα σωρό άλλα πράγματα που μας ενθουσίαζαν.

Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας των Μεγάλων Ωρών ήρθε μέσα στο ιερό, όπου ήμαστε μαζεμένοι, η είδηση: Ο Ισαάκ φάνηκε στον αυλόγυρο. Ο Ισαάκ στον αυλόγυρο; Αυτό ήταν απαράδεκτο. Τέτοια μέρα;

-Ήρθε σίγουρα για να μας βεβηλώσει, είπε ο Σούλης ο χερούκλας.

- Ναι, σίγουρα, φώναξαν όλοι οι άλλοι.

- Θα πρέπει να μάθει πώς δεν μπορεί εβραίος τέτοια μέρα να γυρνάει με το μέτωπο ψηλά σαν να μη συμβαίνει τίποτε. Καί το Χριστό σταύρωσαν και από το παιχνίδι θέλουν να επωφεληθούν, φώναξε ο Λάμπης ο Γο.

Έτσι τον αποκαλούσαν γιατί το γράμμα Ρ το πρόφερε Γο.

Ο Σούλης ο χερούκλας έλαβε αμέσως το λόγο, αφού εθεωρείτο και ο φυσικός αρχηγός των παιδιών τού ιερού. Στράφηκε σε μένα λέγοντας:

- Ντίνο, θα πας να τού πεις πώς είναι ανεπιθύμητος. Εσύ τον γνωρίζεις πιο καλά. Είναι και γείτονάς σου.

- Ναι, είπα. Έδειχνα όμως διστακτικός.

- Φοβάσαι, ρε; μου είπε ο Σούλης και συνέχισε:

- Εβραίος είναι, το κατάλαβες; Την εβδομάδα αυτή δεν πρέπει να τους αφήσουμε σε χλωρό κλαρί. Αυτοί σταύρωσαν το Χριστό. Θα τους σταυρώσουμε κι εμείς.

- Ο Χριστός, όμως, δε σταύρωσε αυτούς που τον σταύρωσαν, τόλμησα να πω.

- Τι λες ρε; Τι λες ρε; Τι είναι αυτό που άκουσαν τ΄ αυτιά μου; Χρονιάρα μέρα με τους Εβραίους είσαι; Έ; λέγε.

- Όχι, τού είπα.

- Άσε, λοιπόν, τα λόγια και κάνε αυτό που λέω γιατί χάθηκες. Πάσχα δε θα κάνεις εσύ. Και στο παιχνίδι κομμένος.

- Καλά, τού είπα φοβισμένος.

Βγήκα έξω. Ο Ισαάκ πράγματι βρισκόταν έξω. Τόν πλησίασα αφού πήρα ύφος αυστηρό.

- Ισαάκ τι γυρεύεις εδώ;

- Γιατί να μην είμαι; Ποιος μπορεί να μ΄ εμποδίσει; Μετά, αφού άλλαξε τόνο, μου είπε εμπιστευτικά:

- Ντίνο, τι έπαθες; Πού είναι η καρδιακή μας φιλία;

- Ο Χριστός μας χωρίζει Ισαάκ. Εσείς οι Εβραίοι σταυρώσατε το Χριστό, δεν μπορείτε να πατάτε εδώ τέτοια μέρα.

- Ο Χριστός σας, όμως, δεν έδιωξε κανένα από κοντά του.

- Ισαάκ, τώρα δε γίνεται τίποτε. Μετά το Πάσχα θα είμαστε και πάλι φίλοι, είπα κι έφυγα τρέχοντας επειδή δεν άντεχα την αναμέτρηση.

Όταν τελείωσε η ακολουθία κι άρχισαν τα γνωστά παιχνίδια στον αυλόγυρο, ένιωθα μια πλάκα να πιέζει το στήθος μου. Σαν να ήμουν ένας από τους σταυρωτές τού Χριστού. Είχα δίκαιο ή άδικο; Δεν μπορούσα να χαρώ τη μέρα. Τότε βρήκα τη λύση. Τη βρήκα καθώς στεκόμουν αφηρημένος μπροστά στον επιτάφιο. Μπροστά στην άκρα ταπείνωση. Έπρεπε να κάνω κάτι. Αυτός που ήταν μέσα στον επιτάφιο έκανε τόσο μεγάλη συγκατάβαση. Πήρα την απόφασή μου. Πήγα στο σπίτι τού Ισαάκ. Καθόταν στα σκαλοπάτια βλοσυρός. Μια λάμψη διαπέρασε τη ματιά του, αλλά εξωτερικά δεν το έδειξε.

- Ισαάκ, τού είπα, συγγνώμη για το πρωί. Εκπροσωπούσα ξέρεις, μια ομάδα παιδιών. Γνωρίζεις τη νοοτροπία. Σκέφθηκα όμως κάτι σπουδαίο. Θα πούμε στα παιδιά πώς είσαι μεν Εβραίος, αλλά μέσα στην καρδιά σου αγαπάς το Χριστό και λυπάσαι που οι Εβραίοι τον σταύρωσαν. Θα πεις πώς δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς.

Ο Ισαάκ με παρατηρούσε με προσοχή. Με ένα βλέμμα κοφτερό και αντρίκιο.

- Ντίνο, μου είπε, ούτε προφήτης να ήσουν, έτσι σκέπτομαι αλήθεια. Εγώ πήρα μια βαθιά ανάσα.

- Σε περιμένω το βράδυ στην περιφορά τού επιταφίου. Τα παιδιά θα τα αναλάβω εγώ.

Τα παιδιά, όμως, δεν με πίστευαν με τίποτε. Προσπάθησα πολύ. Τίποτε. Ήταν αμετάπειστοι.

- Μα, ο Χριστός συγχώρησε τους σταυρωτές του.

- Μη μιλάς, σταμάτα, αν δε θέλεις απόψε βράδυ, να σε κάψουμε μαζί με τον Εβραίο, είπε ο Σούλης.

Το βράδυ στην περιφορά τού επιταφίου ψιχάλιζε. Συνήθως ψιχαλίζει στην περιφορά τού επιταφίου. Εμείς όλοι, τα χριστιανόπουλα, περιφέραμε αγέρωχα τον επιτάφιο στο μεγάλο αυλόγυρο της Παναγίας.

Μέσα στον κόσμο ξεχώρισα τον Ισαάκ. Οι ματιές μας συναντήθηκαν. Δεν μπόρεσα να διακρίνω αν ήταν οι ψιχάλες ή τα δάκρυα που έτρεχαν από τα μάτια τού φίλου μου, τού Ισαάκ. Κι αν έκλαιγε, έκλαιγε επειδή δεν τον δέχτηκαν τα παιδιά παρά την ομολογία του, ή επειδή λυπόταν για τη σκληροκαρδία μας;

Μετά την περιφορά δεν γλύτωσα από τη σχετική καρπαζιά τού Σούλη τού χερούκλα.

- Σε είδα βρε, σε είδα, άλλαξες φιλικές ματιές με τον εβραίο. Και πρόσθεσε:

- Εσύ απόψε Εβραίο δεν καις.

- Δεν πειράζει, είπα, θα πάρω πάνω μου την ευθύνη για τον Ισαάκ.

Από το παράθυρο τού σπιτιού μου παρατηρούσα το άτυπο τελετουργικό.

Στο τέλος της καύσεως, πέρασε ένας απεσταλμένος τού Σούλη, κάτω από το παράθυρο, φωνάζοντας:

- Άκου Ντίνο, εσύ Ανάσταση φέτος δεν θα κάνεις, ούτε και ο Εβραίος.

Η κρίσιμη στιγμή ήταν κατά την Ανάσταση. Στην Πόλη πολλές χρονιές η Ανάσταση δεν γινόταν τα μεσάνυχτα, αλλά στις πέντε το πρωί. Η Ανάσταση είναι πάντοτε μια κρίσιμη στιγμή. Το συναπάντημα τού Χριστού με τον Άδη. Η ήττα τού Άδη. Η απελευθέρωση των νεκρών.

Όλα αυτά τα ζήσαμε εκείνο το πρωί μέσα στη λειτουργία της Αναστάσεως. Τα παιδιά είχαν φθάσει εκεί με τις τσέπες γεμάτες από αυγά και βαρελότα. Την ώρα τού «Χριστός Ανέστη», στις πέντε το πρωί, θα γινόταν χαμός.

Αυγά ανάμεικτα με βαρελότα θα ταξίδευαν πάνω από τα κεφάλια μας.

Είχα φθάσει φοβισμένος. Δεν τόλμησα να μπω στο ιερό. Τα παιδιά εξάλλου με παρατήρησαν λίγο περιφρονητικά. Στάθηκα πλάι στην εξέδρα, εκεί που θα γινόταν η Ανάσταση. «Δεύτε λάβετε Φώς!»

«Χριστός Ανέστη».

Χαρά ανεκλάλητη. Ξέχασα τα πάντα. Χαιρόμουν πολύ. Δεν φοβόμουν το Σούλη το χερούκλα, ούτε κανέναν. Χαιρόμουν ατελείωτα. Τα βαρελότα έδιναν τόνο πολεμικής ατμόσφαιρας. Κραυγές, πανδαιμόνιο χαράς. Και ανάμεσα στο θόρυβο άκουσα κάποιες κραυγές θυμωμένων ανθρώπων. Σα να μάλωναν ή να έδερναν κάποιον. Στράφηκα προς τα εκεί μαζί με όλα τα παιδιά, που ήταν σε απόσταση βολής. Ναι, ήταν πραγματικές κραυγές. Ο πατέρας τού Ισαάκ είχε παρακολουθήσει το γιό του που έφυγε κρυφά από το σπίτι. Την ώρα τού «Χριστός Ανέστη» άρχισε να τον χτυπάει αλύπητα. Πώς τόλμησε ένας Εβραίος να πει: «Χριστός Ανέστη»;

Ντροπή, μεγάλη ντροπή, για την οικογένεια. Είδα τον Ισαάκ να ποδοπατείται από τον πατέρα του με μίσος.

- Τι είπες; Τι είπες; Χριστός Ανέστη; Φώναζε ξέφρενα εκείνος.

Ο Ισαάκ ήταν σε άσχημη κατάσταση. Έτρεχε αίμα από το στόμα και τη μύτη του. Τόλμησε να πει.

- Ναι, πατέρα, Χριστός Ανέστη. Γιατί εμείς οι Εβραίοι τον σταυρώσαμε. Χριστός Ανέστη.

Κυλιόταν κάτω σαν μάρτυρας, χωρίς γογγυσμό, ψελλίζοντας.

- Χριστός Ανέστη…

Μάς θύμισε το μαρτύριο τόσων και τόσων που φώναξαν αυτό το «Χριστός Ανέστη» στα ματωμένα χώματα της Πόλης.

Μετά έμεινε αναίσθητος. Δεν τολμήσαμε να πλησιάσουμε. Τα παιδιά είχαν παγώσει. Ο πατέρας τού Ισαάκ τον άρπαξε στα χέρια του. Ή μάλλον τον έσερνε. Εμείς μείναμε άφωνοι. Ο Σούλης με κοίταξε. Τον κοίταξα. Με φίλησε.

- Αληθώς Ανέστη, είπε δακρυσμένος.

- Ναι, Αληθώς Ανέστη.

Τον Ισαάκ, μετά, τον χάσαμε. Μάθαμε πώς έμεινε μήνες στο κρεβάτι. Έφυγαν από τη γειτονιά.

Μετά από χρόνια, κάποιος μου μίλησε για έναν ιερομόναχο σε μια σκήτη τού Αγίου Όρους, που παλιά ζούσε στην Πόλη και ήταν Εβραίος. Και μετά έγινε χριστιανός. Για έναν ιερομόναχο που ήταν κυρτός από κάποιο ατύχημα. Ήταν σιωπηλός πάντα και έλεγε «Χριστός Ανέστη», σε όσους τον συναντούσαν.

Έτσι μου είπαν και το πιστεύω, ναι, πως είναι ο φίλος μου ο Ισαάκ.

Χριστός Ανέστη!

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Πατήρ Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος - Το Πάσχα του Ισαάκ Father|Konstantinos|Stratigopoulos|The|Easter|of|Isaac La Pascua de Isaac - Padre Konstantinos Stratigopoulos Father Konstantinos Stratigopoulos - The Easter of Isaac

Εκείνη την ιστορία, που θύμιζε ζωντανό συναξάρι νεομάρτυρος, μου την έλεγε η γιαγιά μου και έχει χαραχθεί βαθιά μέσα στη μνήμη μου. That|the|story|that|reminded|living|synaxarion|new martyr|to me|it|used to tell|the|grandmother|my|and|has|been engraved|deeply|within|in the|memory|my That story, which resembled a living synaxarion of a new martyr, was told to me by my grandmother and has been deeply engraved in my memory. Ο πατέρας της ήταν παπάς σ' ένα από τα χωριά τού άνω Βοσπόρου, που σήμερα έχει την ονομασία «Μπέηκοζ». The|father|her|was|priest|in|one|of|the|villages|of the|upper|Bosporus|which|today|has|the|name|'Beykoz' Her father was a priest in one of the villages of Upper Bosporus, which today is called "Beykoz." Ο πατήρ Αντώνιος, έτσι έλεγαν τον παπά, είχε πολλά παιδιά, ανάμεσά τους και το Χριστόδουλο. The|father|Antonios|thus|they called|the|priest|had|many|children|among|them|and|the|Christodoulos Father Antonios, that was the name of the priest, had many children, among them Christodoulos. Ο Χριστόδουλος ήταν 10 ετών όταν έγιναν εκείνα τα τρομερά γεγονότα. The|Christodoulos|was|years|when|occurred|those|the|terrible|events Christodoulos was 10 years old when those terrible events happened. Μια Μεγάλη Παρασκευή οι Εβραίοι έκλεψαν το παιδί και το πήραν μαζί τους. One|Great|Friday|the|Jews|stole|the|child|and|it|took|together|with them On a Good Friday, the Jews kidnapped the child and took him with them. Την ίδια κιόλας μέρα το κάρφωσαν, το παιδί, σ' ένα σταυρό, όπως το Χριστό. The|same|already|day|the|they crucified|the|child|on|a|cross|as|the|Christ That very same day, they nailed the child to a cross, just like Christ. Κάποιοι περαστικοί βρήκαν, την άλλη μέρα, το Χριστόδουλο αναίσθητο στο δρόμο. Some|passersby|found|the|next|day|the|Christodoulos|unconscious|in the|street Some passersby found Christodoulos unconscious on the street the next day. Μετά από λίγες μέρες, μέσα στην αναστάσιμη ατμόσφαιρα, πέθανε. After|a|few|days|in|the|resurrection|atmosphere|he died A few days later, in the atmosphere of resurrection, he died. Αυτή η διήγηση ήταν αληθινή πέρα για πέρα. This|the|narrative|was|true|completely|for|beyond This narrative was completely true. Όταν πλησίαζε το Πάσχα, παρόμοιες διηγήσεις και θύμησες ανασκάλευαν το νου μας και μπαίναμε σε ένα πολεμικό κλίμα με τους Εβραίους. When|approached|the|Passover|similar|stories|and|memories|unearthed|the|mind|our|and|we entered|into|a|warlike|atmosphere|with|the|Jews As Easter approached, similar narratives and memories stirred our minds and we entered a warlike atmosphere with the Jews. Αποκορύφωμα τού κλίματος αυτού ήταν και το κάψιμο τού Εβραίου που γινόταν Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ, μετά την περιφορά τού επιταφίου. climax|of|atmosphere|this|was|and|the|burning|of|Jew|which|took place|Great|Friday|the|evening|after|the|procession|of|epitaphios The climax of this atmosphere was the burning of the Jew that took place on Good Friday night, after the procession of the epitaph.

Στη γειτονιά μας, εκεί στο Σταυροδρόμι, έμεναν πολλοί Εβραίοι. In the|neighborhood|our|there|at the|Crossroad|lived|many|Jews In our neighborhood, there at the Crossroads, many Jews lived. Κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς είχαμε στις παρέες μας εβραιόπουλα. During|the|duration|whole|the|year|we had|in the|groups|our|Jewish children Throughout the year, we had Jewish boys in our groups. Μάς ένωνε η αντίθεσή μας με τα τουρκάκια. Us|united|the|opposition|our|with|the|little Turks We were united by our opposition to the Turks. Αυτές όμως τις ημέρες όλα άλλαζαν. These|however|the|days|everything|were changing However, these days everything was changing. Δεν μπορούσαν οι Εβραίοι να παίζουν τα «χριστιανικά» μας παιχνίδια. Not|could|the|Jews|to|play|the|'Christian'|our|games The Jews could not play our "Christian" games. Η Μεγάλη Εβδομάδα μας προσέφερε μια καταπληκτική ευκαιρία για παιχνίδια που άρχιζαν από το ιερό τού Ναού της Παναγίας και συνεχίζονταν στον αυλόγυρο και στα περίχωρα. The|Great|Week|us|offered|a|amazing|opportunity|for|games|that|started|from|the|sacred|of the|Temple|of the|Virgin Mary|and|continued|in the|courtyard|and|in the|surroundings Holy Week offered us a wonderful opportunity for games that started from the sacred place of the Virgin Mary's Temple and continued in the courtyard and the surroundings.

Ο Ισαάκ έμενε σε ένα γωνιακό σπίτι στη μεγάλη κατηφόρα, στο Χαμάλμπαση, λίγα μέτρα από το σπίτι μας. The|Isaac|lived|in|a|corner|house|on|big|downhill|in the|Hamalpassi|few|meters|from|the|house|our Isaac lived in a corner house on the steep slope, in Hamalmpasi, a few meters from our house. Ήταν από ΄κείνα τα εβραιόπουλα που ήταν καλοί μας φίλοι. They were|from|those|the|Jewish boys|who|were|good|our|friends He was one of those Jewish kids who were good friends of ours. Δεν υπήρχε ζαβολιά στην οποία να μην μετείχε. There|was|trickery|in the|which|to|not|participated There was no trick he didn't participate in. Το κοφτερό του, μάλιστα, μυαλό απεδείχθη σπουδαίο σε δύσκολες στιγμές. The|sharp|his|indeed|mind|proved|great|in|difficult|moments His sharp mind proved to be great in difficult moments. Θυμάμαι, μια φορά, που ήρθε μια γειτόνισσα να διαμαρτυρηθεί, επειδή χτυπούσαμε τα κουδούνια στις πόρτες των σπιτιών και φεύγαμε τρέχοντας. I remember|one|time|when|she came|a|neighbor|to|complain|because|we rang|the|doorbells|at the|doors|of the|houses|and|we left|running I remember one time when a neighbor came to complain because we were ringing the doorbells of the houses and running away. Ο Ισαάκ, τότε, με πολύ σοβαρό ύφος, είπε: The|Isaac|then|with|very|serious|demeanor|said Isaac then said, with a very serious expression:

- Για το καλό σας το κάναμε εμείς. For|the|good|your|it|we did|we - We did it for your own good. Πρόκειται να βρέξει και σάς ειδοποιήσαμε να μαζέψετε τα ρούχα που είχατε απλώσει στην ταράτσα να στεγνώσουν. It is going|to|rain|and|you|we informed|to|gather|the|clothes|that|you had|hung|on the|terrace|to|dry It's going to rain and we notified you to gather the clothes you had hung out on the terrace to dry.

- Πού είδες μπρέ παλιόπαιδο τη βροχή; Φώναξε η κυρά Κατίνα η Μπαλού. Where|did you see|hey|rascal|the|rain|shouted|the|lady|Katina|the|Balou - Where did you see the rain, you little rascal? shouted Mrs. Katina Balou.

- Το είπε το δελτίο καιρού στο ραδιόφωνο, απάντησε ο Ισαάκ. The|said|the|weather|forecast|on|radio|answered|Isaac|Isaac - The weather report said so on the radio, Isaac replied.

Ο Ισαάκ, λοιπόν, με το κοφτερό μυαλό, που τόσες φορές μας έβγαλε από δύσκολες καταστάσεις, αυτή τη φορά γινόταν «αποσυνάγωγος». The|Isaac|therefore|with|the|sharp|mind|who|so many|times|us|got us out|from|difficult|situations|this|the|time|was becoming|excommunicated Isaac, therefore, with his sharp mind, which has gotten us out of difficult situations so many times, this time was becoming an "outcast." Ήταν Εβραίος. He was|Jewish He was Jewish. Δεν μπορούσε τώρα να είναι μαζί μας. Not|could|now|to|be|together|us He could not be with us now. Αυτός, αυτή την Εβδομάδα τη Μεγάλη, δεν μπορούσε να παίξει. He|she|the|Week|the|Great|not|could|to|play He, this Holy Week, could not play. Εμείς το βλέπαμε φυσικό. We|it|saw|natural We saw it as natural. Ο Ισαάκ έπρεπε να τιμωρηθεί επειδή οι Εβραίοι είχαν σταυρώσει το Χριστό. The|Isaac|had to|(infinitive marker)|be punished|because|the|Jews|had|crucified|the|Christ Isaac had to be punished because the Jews had crucified Christ.

Ήταν Μεγάλη Παρασκευή. It was|Great|Friday It was Good Friday. Ημέρα τού μεγάλου παιχνιδιού. Day|of the|big|game The day of the big game. Η εκκλησία έμενε ανοιχτή όλη τη μέρα. The|church|remained|open|all|the|day The church remained open all day. Κόβαμε λουλούδια, ραντίζαμε τον κόσμο με κολώνια, κρατούσαμε την τάξη στο ναό, κάναμε στον αυλόγυρο της εκκλησίας την περιφορά τού επιταφίου κι ένα σωρό άλλα πράγματα που μας ενθουσίαζαν. We were cutting|flowers|We were sprinkling|the|world|with|cologne|We were keeping|the|order|in the|temple|We were doing|in the|courtyard|of the|church|the|procession|of the|epitaphios|and|a|pile|other|things|that|us|excited us We cut flowers, sprinkled the people with cologne, kept order in the temple, held the procession of the epitaph in the churchyard, and did a bunch of other things that excited us.

Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας των Μεγάλων Ωρών ήρθε μέσα στο ιερό, όπου ήμαστε μαζεμένοι, η είδηση: Ο Ισαάκ φάνηκε στον αυλόγυρο. During|the|duration|of|service|of the|Great|Hours|came|inside|to the|sanctuary|where|we were|gathered|the|news|The|Isaac|appeared|in the|courtyard During the service of the Great Hours, the news came into the sanctuary, where we were gathered: Isaac appeared in the churchyard. Ο Ισαάκ στον αυλόγυρο; Αυτό ήταν απαράδεκτο. The|Isaac|in the|courtyard|This|was|unacceptable Isaac in the churchyard? That was unacceptable. Τέτοια μέρα; Such|day Such a day?

-Ήρθε σίγουρα για να μας βεβηλώσει, είπε ο Σούλης ο χερούκλας. He came|surely|to|us|us|desecrate|said|the|Soulis|the|cheruklas - He definitely came to desecrate us, said Souli the cherub.

- Ναι, σίγουρα, φώναξαν όλοι οι άλλοι. Yes|surely|shouted|all|the|others - Yes, definitely, shouted all the others.

- Θα πρέπει να μάθει πώς δεν μπορεί εβραίος τέτοια μέρα να γυρνάει με το μέτωπο ψηλά σαν να μη συμβαίνει τίποτε. will|must|to|learn|how|not|can|Jew|such|day|to|return|with|the|forehead|high|as|to|not|happens|anything - He must learn how a Jew cannot walk around with his head held high as if nothing is happening on such a day. Καί το Χριστό σταύρωσαν και από το παιχνίδι θέλουν να επωφεληθούν, φώναξε ο Λάμπης ο Γο. And|the|Christ|they crucified|and|from|the|game|they want|to|benefit|shouted|the|Lambis|the|Go And they crucified Christ and want to take advantage of the game, shouted Lambis the Go.

Έτσι τον αποκαλούσαν γιατί το γράμμα Ρ το πρόφερε Γο. Thus|him|called|because|the|letter|R|the|pronounced|Go That's what they called him because he pronounced the letter R as Go.

Ο Σούλης ο χερούκλας έλαβε αμέσως το λόγο, αφού εθεωρείτο και ο φυσικός αρχηγός των παιδιών τού ιερού. The|Soulis|the|cheruklas|took|immediately|the|floor|since|was considered|and|the|natural|leader|of the|children|of the|sacred Souli the cherub immediately took the floor, as he was considered the natural leader of the children of the sacred. Στράφηκε σε μένα λέγοντας: He turned|to|me|saying He turned to me saying:

- Ντίνο, θα πας να τού πεις πώς είναι ανεπιθύμητος. Dino|will|you go|to|him|tell|how|he is|unwelcome - Dino, you will go tell him that he is unwelcome. Εσύ τον γνωρίζεις πιο καλά. You|him|know|more|well You know him better. Είναι και γείτονάς σου. He is|also|neighbor|your He is also your neighbor.

- Ναι, είπα. Yes|I said - Yes, I said. Έδειχνα όμως διστακτικός. I was showing|but|hesitant But I seemed hesitant.

- Φοβάσαι, ρε; μου είπε ο Σούλης και συνέχισε: Are you afraid|man|to me|said|the|Souli|and|continued - Are you scared, man? Souli said to me and continued:

- Εβραίος είναι, το κατάλαβες; Την εβδομάδα αυτή δεν πρέπει να τους αφήσουμε σε χλωρό κλαρί. Jew|is|it|you understood|This|week|this|not|must|to|them|let|in|green|branch - He's a Jew, did you get that? This week we must not let them off the hook. Αυτοί σταύρωσαν το Χριστό. They|crucified|the|Christ They crucified Christ. Θα τους σταυρώσουμε κι εμείς. We will|them|crucify|and|we We will crucify them too.

- Ο Χριστός, όμως, δε σταύρωσε αυτούς που τον σταύρωσαν, τόλμησα να πω. The|Christ|but|not|crucified|them|who|him|crucified|I dared|to| - But Christ did not crucify those who crucified him, I dared to say.

- Τι λες ρε; Τι λες ρε; Τι είναι αυτό που άκουσαν τ΄ αυτιά μου; Χρονιάρα μέρα με τους Εβραίους είσαι; Έ; λέγε. What|do you say|dude|What||||is|this|that|heard|the|ears|my|New Year's|day|with|the|Jews|are|Hey|say - What are you saying? What are you saying? What is this that my ears have heard? Are you with the Jews on this holy day? Huh? Speak.

- Όχι, τού είπα. No|to him|I said - No, I told him.

- Άσε, λοιπόν, τα λόγια και κάνε αυτό που λέω γιατί χάθηκες. Let go|then|the|words|and|do|this|that|I say|because|you got lost - So, stop the words and do what I say because you are lost. Πάσχα δε θα κάνεις εσύ. Easter|not|will|do|you You won't celebrate Easter. Και στο παιχνίδι κομμένος. And|in the|game|cut off And you're out of the game.

- Καλά, τού είπα φοβισμένος. Okay|to him|I said|scared - Okay, I told him scared.

Βγήκα έξω. I went out|outside I went outside. Ο Ισαάκ πράγματι βρισκόταν έξω. The|Isaac|indeed|was|outside Isaac was indeed outside. Τόν πλησίασα αφού πήρα ύφος αυστηρό. Him|I approached|after|I took|demeanor|stern I approached him after adopting a stern expression.

- Ισαάκ τι γυρεύεις εδώ; Isaac|what|are you looking for|here - Isaac, what are you doing here?

- Γιατί να μην είμαι; Ποιος μπορεί να μ΄ εμποδίσει; Μετά, αφού άλλαξε τόνο, μου είπε εμπιστευτικά: Why|to|not|I am|Who|can|to|me|stop|Then|after|changed|tone|to me|said|confidentially - Why shouldn't I be? Who can stop me? Then, after changing his tone, he said to me confidentially:

- Ντίνο, τι έπαθες; Πού είναι η καρδιακή μας φιλία; Dino|what|happened|Where|is|the|heartfelt|our|friendship - Dino, what happened? Where is our heartfelt friendship?

- Ο Χριστός μας χωρίζει Ισαάκ. The|Christ|us|separates|Isaac - Christ separates us, Isaac. Εσείς οι Εβραίοι σταυρώσατε το Χριστό, δεν μπορείτε να πατάτε εδώ τέτοια μέρα. You|the|Jews|crucified|the|Christ|not|can|to|step|here|such|day You Jews crucified Christ, you cannot step here on such a day.

- Ο Χριστός σας, όμως, δεν έδιωξε κανένα από κοντά του. The|Christ|you|but|not|drove away|anyone|from|near|him - Your Christ, however, did not drive anyone away from him.

- Ισαάκ, τώρα δε γίνεται τίποτε. Isaac|now|not|happens|anything - Isaac, nothing can be done now. Μετά το Πάσχα θα είμαστε και πάλι φίλοι, είπα κι έφυγα τρέχοντας επειδή δεν άντεχα την αναμέτρηση. After|the|Easter|will|we will be|and|again|friends|I said|and|I left|running|because|not|could stand|the|confrontation After Easter we will be friends again, I said and ran away because I couldn't stand the confrontation.

Όταν τελείωσε η ακολουθία κι άρχισαν τα γνωστά παιχνίδια στον αυλόγυρο, ένιωθα μια πλάκα να πιέζει το στήθος μου. When|finished|the|service|and|began|the|familiar|games|in the|courtyard|I felt|a|weight|to|press|the|chest|my When the service was over and the familiar games in the courtyard began, I felt a weight pressing on my chest. Σαν να ήμουν ένας από τους σταυρωτές τού Χριστού. as|to|I was|one|of|the|crucifiers|of the|Christ As if I were one of the crucifiers of Christ. Είχα δίκαιο ή άδικο; Δεν μπορούσα να χαρώ τη μέρα. I had|right|or|wrong|Not|could|to|enjoy|the|day Was I right or wrong? I couldn't enjoy the day. Τότε βρήκα τη λύση. Then|I found|the|solution Then I found the solution. Τη βρήκα καθώς στεκόμουν αφηρημένος μπροστά στον επιτάφιο. her|I found|as|I was standing|absent-minded|in front of|the|funeral monument I found it while I was standing absentmindedly in front of the tomb. Μπροστά στην άκρα ταπείνωση. In front of|in the|extreme|humility In front of extreme humility. Έπρεπε να κάνω κάτι. I had to|to|do|something I had to do something. Αυτός που ήταν μέσα στον επιτάφιο έκανε τόσο μεγάλη συγκατάβαση. He|who|was|inside|in the|tomb|made|such|great|condescension The one who was inside the tomb made such great condescension. Πήρα την απόφασή μου. I took|the|decision|my I made my decision. Πήγα στο σπίτι τού Ισαάκ. I went|to|house|of|Isaac I went to Isaac's house. Καθόταν στα σκαλοπάτια βλοσυρός. He sat|on the|steps|grim He was sitting on the steps, sullen. Μια λάμψη διαπέρασε τη ματιά του, αλλά εξωτερικά δεν το έδειξε. A|glimmer|pierced|the|gaze|his|but|externally|not|it|showed A glimmer passed through his gaze, but he didn't show it outwardly.

- Ισαάκ, τού είπα, συγγνώμη για το πρωί. Isaac|to him|I said|sorry|for|the|morning - Isaac, I said to him, I'm sorry for this morning. Εκπροσωπούσα ξέρεις, μια ομάδα παιδιών. I was representing|you know|one|group|of children I was representing, you know, a group of kids. Γνωρίζεις τη νοοτροπία. You know|the|mentality You know the mentality. Σκέφθηκα όμως κάτι σπουδαίο. I thought|but|something|important But I thought of something important. Θα πούμε στα παιδιά πώς είσαι μεν Εβραίος, αλλά μέσα στην καρδιά σου αγαπάς το Χριστό και λυπάσαι που οι Εβραίοι τον σταύρωσαν. We will|tell|to the|children|how|you are|indeed|Jew|but|inside|in the|heart|your|you love|the|Christ|and|you feel sorry|that|the|Jews|him|crucified We will tell the kids that you are indeed Jewish, but in your heart you love Christ and you are sad that the Jews crucified him. Θα πεις πώς δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. You will|say|how|not|can|to|do|otherwise You will say that you can't do otherwise.

Ο Ισαάκ με παρατηρούσε με προσοχή. The|Isaac|me|observed|with|attention Isaac was watching me carefully. Με ένα βλέμμα κοφτερό και αντρίκιο. With|a|glance|sharp|and|manly With a sharp and manly gaze.

- Ντίνο, μου είπε, ούτε προφήτης να ήσουν, έτσι σκέπτομαι αλήθεια. Dino|to me|said|not even|prophet|to|were|like this|I think|truth - Dino, he said to me, even if you were a prophet, this is how I truly think. Εγώ πήρα μια βαθιά ανάσα. I|took|a|deep|breath I took a deep breath.

- Σε περιμένω το βράδυ στην περιφορά τού επιταφίου. I|wait|the|evening|at the|procession|of the|epitaphios - I will wait for you tonight at the procession of the epitaph. Τα παιδιά θα τα αναλάβω εγώ. The|children|will|them|take care of|I I will take care of the children.

Τα παιδιά, όμως, δεν με πίστευαν με τίποτε. The|children|however|not|me|believed|me|anything However, the children did not believe me at all. Προσπάθησα πολύ. I tried|hard I tried very hard. Τίποτε. Nothing Nothing. Ήταν αμετάπειστοι. They were|unpersuadable They were unyielding.

- Μα, ο Χριστός συγχώρησε τους σταυρωτές του. But|the|Christ|forgave|the|crucifiers|his - But Christ forgave his crucifiers.

- Μη μιλάς, σταμάτα, αν δε θέλεις απόψε βράδυ, να σε κάψουμε μαζί με τον Εβραίο, είπε ο Σούλης. Don't|talk|stop|if|not|want|tonight|evening|to|you|burn|together|with|the|Jew|said|the|Souli - Don't talk, stop, if you don't want us to burn you along with the Jew tonight, said Souli.

Το βράδυ στην περιφορά τού επιταφίου ψιχάλιζε. The|evening|in the|procession|of the|epitaphios|drizzled In the evening during the procession of the epitaph, it was drizzling. Συνήθως ψιχαλίζει στην περιφορά τού επιταφίου. Usually|it drizzles|during|procession|of the|epitaphios It usually drizzles during the procession of the epitaph. Εμείς όλοι, τα χριστιανόπουλα, περιφέραμε αγέρωχα τον επιτάφιο στο μεγάλο αυλόγυρο της Παναγίας. We|all|the|Christian children|carried around|proudly|the|epitaphios|in the|large|courtyard|of the|Virgin Mary We all, the Christian kids, proudly carried the epitaph in the large courtyard of the Virgin Mary.

Μέσα στον κόσμο ξεχώρισα τον Ισαάκ. Inside|in the|world|I distinguished|the|Isaac In the crowd, I spotted Isaac. Οι ματιές μας συναντήθηκαν. The|glances|our|met Our gazes met. Δεν μπόρεσα να διακρίνω αν ήταν οι ψιχάλες ή τα δάκρυα που έτρεχαν από τα μάτια τού φίλου μου, τού Ισαάκ. I did not|could|to|discern|if|were|the|raindrops|or|the|tears|that|were running|from|the|eyes|of the|friend|my|of the|Isaac I couldn't tell if it was the raindrops or the tears streaming from my friend Isaac's eyes. Κι αν έκλαιγε, έκλαιγε επειδή δεν τον δέχτηκαν τα παιδιά παρά την ομολογία του, ή επειδή λυπόταν για τη σκληροκαρδία μας; And|if|he cried|he cried|because|not|him|accepted|the|children|despite|the|confession|his|or|because|he felt sorry|for|the|hard-heartedness|us And if he was crying, was it because the children rejected him despite his confession, or because he felt sorry for our hard-heartedness?

Μετά την περιφορά δεν γλύτωσα από τη σχετική καρπαζιά τού Σούλη τού χερούκλα. After|the|procession|not|I escaped|from|the|related|slap|of|Souli|of|cherukla After the procession, I didn't escape the related slap from Souli the hairy.

- Σε είδα βρε, σε είδα, άλλαξες φιλικές ματιές με τον εβραίο. I|saw|hey|you|saw|you exchanged|friendly|glances|with|the|Jew - I saw you, I saw you, you exchanged friendly glances with the Jew. Και πρόσθεσε: And|he/she added And he added:

- Εσύ απόψε Εβραίο δεν καις. You|tonight|Jew|not|burn - You are not burning a Jew tonight.

- Δεν πειράζει, είπα, θα πάρω πάνω μου την ευθύνη για τον Ισαάκ. Not|bothers|I said|will|take|upon|me|the|responsibility|for|the|Isaac - It's okay, I said, I will take the responsibility for Isaac.

Από το παράθυρο τού σπιτιού μου παρατηρούσα το άτυπο τελετουργικό. From|the|window|of the|house|my|I was observing|the|informal|ritual From the window of my house, I was observing the informal ritual.

Στο τέλος της καύσεως, πέρασε ένας απεσταλμένος τού Σούλη, κάτω από το παράθυρο, φωνάζοντας: At|end|of|combustion|passed|a|messenger|of|Suli|under|from|the|window|shouting At the end of the burning, a messenger of Souli passed under the window, shouting:

- Άκου Ντίνο, εσύ Ανάσταση φέτος δεν θα κάνεις, ούτε και ο Εβραίος. Listen|Dino|you|Easter|this year|not|will|do|nor|and|the|Jew - Listen Dino, you won't be doing Resurrection this year, nor will the Jew.

Η κρίσιμη στιγμή ήταν κατά την Ανάσταση. The|critical|moment|was|during|the|Resurrection The critical moment was during the Resurrection. Στην Πόλη πολλές χρονιές η Ανάσταση δεν γινόταν τα μεσάνυχτα, αλλά στις πέντε το πρωί. In|the City|many|years|the|Resurrection|not|occurred|at|midnight|but|at|five|the|morning In the City, for many years, the Resurrection did not take place at midnight, but at five in the morning. Η Ανάσταση είναι πάντοτε μια κρίσιμη στιγμή. The|Resurrection|is|always|a|critical|moment The Resurrection is always a critical moment. Το συναπάντημα τού Χριστού με τον Άδη. The|encounter|of|Christ|with|the|Hades The encounter of Christ with Hades. Η ήττα τού Άδη. The|defeat|of|Hades The defeat of Hades. Η απελευθέρωση των νεκρών. The|liberation|of the|dead The liberation of the dead.

Όλα αυτά τα ζήσαμε εκείνο το πρωί μέσα στη λειτουργία της Αναστάσεως. All|these|the|experienced|that|the|morning|inside|in the|service|of the|Resurrection All of this we experienced that morning during the Resurrection service. Τα παιδιά είχαν φθάσει εκεί με τις τσέπες γεμάτες από αυγά και βαρελότα. The|children|had|arrived|there|with|the|pockets|full|of|eggs|and|firecrackers The children had arrived there with their pockets full of eggs and firecrackers. Την ώρα τού «Χριστός Ανέστη», στις πέντε το πρωί, θα γινόταν χαμός. The|hour|of|Christ|is Risen|at|five|the|morning|will|happen|chaos At the time of "Christ is Risen", at five in the morning, there would be chaos.

Αυγά ανάμεικτα με βαρελότα θα ταξίδευαν πάνω από τα κεφάλια μας. Eggs|mixed|with|firecrackers|would|travel|above|over|the|heads|our Eggs mixed with firecrackers would travel over our heads.

Είχα φθάσει φοβισμένος. I had|arrived|frightened I had arrived scared. Δεν τόλμησα να μπω στο ιερό. I did not|dared|to|enter|in the|sanctuary I didn't dare to enter the sanctuary. Τα παιδιά εξάλλου με παρατήρησαν λίγο περιφρονητικά. The|children|after all|me|observed|a little|disdainfully The children, after all, looked at me a little disdainfully. Στάθηκα πλάι στην εξέδρα, εκεί που θα γινόταν η Ανάσταση. I stood|next to|at the|platform|there|where|would|take place|the|Resurrection I stood next to the platform, where the Resurrection would take place. «Δεύτε λάβετε Φώς!» Come|receive|Light "Come, receive the Light!"

«Χριστός Ανέστη». Christ|is risen "Christ is Risen."

Χαρά ανεκλάλητη. Joy|inexpressible Unspeakable joy. Ξέχασα τα πάντα. I forgot|the|everything I forgot everything. Χαιρόμουν πολύ. I was happy|very I was very happy. Δεν φοβόμουν το Σούλη το χερούκλα, ούτε κανέναν. I didn't|was afraid of|the|Souli|the|cherukla|nor|anyone I was not afraid of Souli the hairy one, nor anyone. Χαιρόμουν ατελείωτα. I was happy|endlessly I was endlessly happy. Τα βαρελότα έδιναν τόνο πολεμικής ατμόσφαιρας. The|firecrackers|gave|tone|warlike|atmosphere The firecrackers added a tone of a warlike atmosphere. Κραυγές, πανδαιμόνιο χαράς. Cries|pandemonium|of joy Shouts, a pandemonium of joy. Και ανάμεσα στο θόρυβο άκουσα κάποιες κραυγές θυμωμένων ανθρώπων. And|among|in the|noise|I heard|some|screams|angry|people And amidst the noise, I heard some shouts of angry people. Σα να μάλωναν ή να έδερναν κάποιον. as if|to|were fighting|or|to|were beating|someone It was as if they were arguing or beating someone. Στράφηκα προς τα εκεί μαζί με όλα τα παιδιά, που ήταν σε απόσταση βολής. I turned|towards|the|there|together|with|all|the|children|who|were|in|range|shooting I turned towards there along with all the kids, who were within earshot. Ναι, ήταν πραγματικές κραυγές. Yes|were|real|screams Yes, they were real screams. Ο πατέρας τού Ισαάκ είχε παρακολουθήσει το γιό του που έφυγε κρυφά από το σπίτι. The|father|of|Isaac|had|watched|the|son|of||left|secretly|from|the|house Isaac's father had watched his son leave the house secretly. Την ώρα τού «Χριστός Ανέστη» άρχισε να τον χτυπάει αλύπητα. The|time|of|Christ|is Risen|began|to|him|hits|mercilessly At the moment of "Christ is Risen," he began to beat him mercilessly. Πώς τόλμησε ένας Εβραίος να πει: «Χριστός Ανέστη»; How|dared|one|Jew|to|say|Christ|is Risen How dare a Jew say: "Christ is Risen"?

Ντροπή, μεγάλη ντροπή, για την οικογένεια. Shame|great|shame|for|the|family Shame, great shame, for the family. Είδα τον Ισαάκ να ποδοπατείται από τον πατέρα του με μίσος. I saw|the|Isaac|to|be trampled|by|the|father|his|with|hatred I saw Isaac being trampled by his father with hatred.

- Τι είπες; Τι είπες; Χριστός Ανέστη; Φώναζε ξέφρενα εκείνος. What|you said|||Christ|is Risen|He shouted|wildly|that one - What did you say? What did you say? Christ is Risen? He shouted wildly.

Ο Ισαάκ ήταν σε άσχημη κατάσταση. The|Isaac|was|in|bad|condition Isaac was in bad shape. Έτρεχε αίμα από το στόμα και τη μύτη του. ran|blood|from|the|mouth|and|the|nose|his Blood was running from his mouth and nose. Τόλμησε να πει. He dared|to|say He dared to say.

- Ναι, πατέρα, Χριστός Ανέστη. Yes|father|Christ|is risen - Yes, father, Christ is Risen. Γιατί εμείς οι Εβραίοι τον σταυρώσαμε. Why|we|the|Jews|him|crucified Because we Jews crucified him. Χριστός Ανέστη. Christ|is risen Christ is Risen.

Κυλιόταν κάτω σαν μάρτυρας, χωρίς γογγυσμό, ψελλίζοντας. rolled|down|like|martyr|without|grumbling|mumbling He rolled on the ground like a martyr, without complaint, mumbling.

- Χριστός Ανέστη… Christ|is risen - Christ is Risen…

Μάς θύμισε το μαρτύριο τόσων και τόσων που φώναξαν αυτό το «Χριστός Ανέστη» στα ματωμένα χώματα της Πόλης. reminded|reminded|the|martyrdom|so many|and|so many|who|shouted|this|the|Christ|is Risen|in the|bloody|soils|of the|City It reminded us of the martyrdom of so many who shouted this "Christ is Risen" on the blood-soaked soil of the City.

Μετά έμεινε αναίσθητος. After|he remained|unconscious Then he remained unconscious. Δεν τολμήσαμε να πλησιάσουμε. We did not|dare|to|approach We did not dare to approach. Τα παιδιά είχαν παγώσει. The|children|had|frozen The children had frozen. Ο πατέρας τού Ισαάκ τον άρπαξε στα χέρια του. The|father|of|Isaac|him|grabbed|in the|arms|his Isaac's father grabbed him in his arms. Ή μάλλον τον έσερνε. Or|rather|him|was dragging Or rather, he was dragging him. Εμείς μείναμε άφωνοι. We|remained|speechless We were left speechless. Ο Σούλης με κοίταξε. The|Soulis|me|looked Souli looked at me. Τον κοίταξα. Him|I looked I looked at him. Με φίλησε. He|kissed He kissed me.

- Αληθώς Ανέστη, είπε δακρυσμένος. Truly|He has risen|he said|tearfully - Truly He is Risen, he said tearfully.

- Ναι, Αληθώς Ανέστη. Yes|Truly|He has risen - Yes, Truly He is Risen.

Τον Ισαάκ, μετά, τον χάσαμε. Him|Isaac|later|him|we lost Then, we lost Isaac. Μάθαμε πώς έμεινε μήνες στο κρεβάτι. We learned|how|he stayed|months|in the|bed We learned that he stayed in bed for months. Έφυγαν από τη γειτονιά. They left|from|the|neighborhood They left the neighborhood.

Μετά από χρόνια, κάποιος μου μίλησε για έναν ιερομόναχο σε μια σκήτη τού Αγίου Όρους, που παλιά ζούσε στην Πόλη και ήταν Εβραίος. After|from|years|someone|to me|spoke|about|a|hieromonk|in|a|skete|of the|Holy|Mountain|who|long ago|lived|in the|City|and|was|Jew After years, someone spoke to me about a hieromonk in a skete of Mount Athos, who used to live in the City and was Jewish. Και μετά έγινε χριστιανός. And|later|he became|Christian And then he became a Christian. Για έναν ιερομόναχο που ήταν κυρτός από κάποιο ατύχημα. For|a|hieromonk|who|was|hunchbacked|from|some|accident About a hieromonk who was hunchbacked from some accident. Ήταν σιωπηλός πάντα και έλεγε «Χριστός Ανέστη», σε όσους τον συναντούσαν. He was|silent|always|and|he said|Christ|is Risen|to|those who|him|encountered He was always silent and would say 'Christ is Risen' to those who met him.

Έτσι μου είπαν και το πιστεύω, ναι, πως είναι ο φίλος μου ο Ισαάκ. So|to me|they told|and|it|I believe|yes|that|is|the|friend|my|the|Isaac That's what they told me and I believe it, yes, that my friend Isaac is.

Χριστός Ανέστη! Christ|is risen Christ is Risen!

SENT_CWT:AFkKFwvL=12.24 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.21 en:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=228 err=0.00%) translation(all=182 err=0.00%) cwt(all=1580 err=0.44%)