Les 16 Willem van Oranje
|William||
Lektion 16 Wilhelm von Oranien
Lesson 16 William of Orange
Leçon 16 Guillaume d'Orange
Урок 16 Вильгельм Оранский
Ders 16 Orange'lı William
第 16 课 奥兰治的威廉
Dames en heren, gaat u even opzij?
|||||kurz|zur Seite
Ladies||gentlemen|||please|to the side
Ladies and gentlemen, will you step aside?
Damas y caballeros, ¿se harán a un lado?
Kan iedereen het zien?
|everyone||
Can everyone see it?
¿Todos pueden verlo?
We zijn in museum Het Prinsenhof te Delft.
|||||Prinsenhof||
|||||Prinsenhof Museum|in|
We are in museum Het Prinsenhof in Delft.
Niet duwen alstublieft!
|drücken|
|push|
Please do not push!
Het valt niet mee, met z'n allen op de nauwe trap.
es|fällt|nicht|leicht||||||engen|
|||||||||narrow|
Es ist nicht einfach, alle zusammen auf der engen Treppe.
It's not easy, all of us on the narrow staircase.
No es fácil, todos juntos en la estrecha escalera.
Maar uiteindelijk zien we de gaten in de muur.
|schließlich|||||||
|"eventually"||||holes|||wall
But finally we see the holes in the wall.
Hier werd Willem van Oranje doodgeschoten.
|||||erschossen
|||||shot dead
William of Orange was shot here.
De Vader des Vaderlands noemden ze hem.
||des|Vaterland|||
||of the|Fatherland's|called him||
Sie nannten ihn den Vater des Vaterlandes.
They called him the Father of the Fatherland.
Wie was hij, en waarom werd hij vermoord?
|||||||ermordet
Who was he, and why was he killed?
Een stukje geschiedenis.
||history
A piece of history.
Omstreeks 1500 liggen in West-Europa de "Lage Landen", een verzameling onafhankelijke provincies.
um etwa||||||Niederlande||||unabhängige|
Around|||||||||collection of provinces|independent|provinces
Around 1500 the "Low Countries", a collection of independent provinces, are located in Western Europe.
De koning van Spanje krijgt ze een voor een in handen, tot heel West-Europa tot zijn rijk behoort.
||||||ein||||||||||||gehört
||||||||||in his hands|||||||realm|belongs to
Der König von Spanien ergattert sie nach und nach, bis ganz Westeuropa seinem Reich gehört.
The king of Spain gets hold of them one by one, until all of Western Europe belongs to his realm.
El rey de España los consigue uno a uno, hasta que toda Europa Occidental pertenece a su imperio.
Omdat zo'n groot rijk moeilijk te regeren is laat hij het plaatselijke bestuur over aan anderen.
|||||||||||lokale|Verwaltung|||
||||||govern|||||local government|local government|||others
Da ein so großes Reich schwer zu verwalten ist, überlässt er die lokale Verwaltung anderen.
Because such a large empire is difficult to rule, he leaves the local government to others.
Leden van belangrijke families regeren in zijn plaats.
||||rule|||
An seiner Stelle herrschen Mitglieder bedeutender Familien.
Members of important families rule in his place.
Zo verschijnt Willem van Oranje op het toneel.
|||||||Bühne
|appears||||||the stage
Auf diese Weise tritt Wilhelm von Oranien auf den Plan.
This is how William of Orange appears on the scene.
Geboren in Nassau, Duitsland erft hij van een Franse neef de titel "Prins van Oranje".
||Nassau||erbt||||||||||
||Nassau|Germany|inherits from|||||French cousin||title|Prince||
Geboren in Nassau, Deutschland, erbt er den Titel "Prinz von Oranien" von einem französischen Cousin.
Born in Nassau, Germany, he inherits the title "Prince of Orange" from a French cousin.
Hij wordt in Brussel opgevoed om de Spaanse koning te vertegenwoordigen in de Lage Landen.
||||||||||vertreten||||
|||Brussels|raised|||Spanish|||represent|||Low Countries|
He is being raised in Brussels to represent the Spanish king in the Low Countries.
Of beter gezegd: de "Lastige Landen"!
||||schwierigen|
||||Troublesome|
Or rather: the "Troublesome Countries"!
Ze zijn altijd in verzet tegen het Spaanse gezag.
||||Widerstand||||Herrschaft
||||resistance against authority||||authority
Sie sind immer in Opposition zur spanischen Herrschaft.
They are always in opposition to Spanish authority.
Dat legt allerlei belastingen op.
|||Steuern|
|imposes||taxes|
Das erlegt alle Arten von Steuern auf.
That imposes all kinds of taxes.
En ook de katholieke godsdienst terwijl in het noorden het protestantisme juist belangrijk wordt.
||||Religion||||||Protestantismus|||
|||catholic|religious faith||||||Protestantism|in contrast||
Und auch die katholische Religion, während im Norden der Protestantismus wichtig wird.
And also the Catholic religion, while Protestantism is becoming important in the north.
Y también la religión católica, mientras que el protestantismo cobra importancia en el norte.
Ook Willem wordt protestant.
|||Protestant
|||becomes a Protestant
Onder zijn leiding komen de Lage Landen in opstand tegen Spanje.
||||||||Aufstand||
||leadership||||||rise up||
80 jaar duurt de opstand.
|||uprising
El levantamiento dura 80 años.
Deze Tachtigjarige Oorlog is een periode waarin men het vaak Spaans benauwd heeft, erg bang is.
|Achtzigjährige||||||||||benauwd||||
|Eighty Years'||is||||one||||"very anxious"||||
Dieser Achtzigjährige Krieg ist eine Zeit, in der sich die Menschen oft spanisch fühlen, sehr ängstlich.
This Eighty Years' War is a period in which people often feel Spanish, very afraid.
Een voor een sluiten de provincies zich aan, en in 1581 vormen zij de Republiek der Verenigde Nederlanden.
a|||||||||||||Republic|of the||Netherlands
Nach und nach schlossen sich die Provinzen an, und 1581 bildeten sie die Republik der Vereinigten Niederlande.
One by one the provinces joined, and in 1581 they formed the Republic of the United Netherlands.
De koning kan dit natuurlijk niet accepteren.
||||||accept
Wie Oranje doodt krijgt een beloning.
||tötet|||
||kills|||reward
Whoever kills Orange gets a reward.
En zo geschiedt het: hij wordt vermoord.
||geschieht||||
||comes to pass||||murdered
And so it happens: he is killed.
Maar de onafhankelijkheid is dan reeds een feit en in 1648 wordt Nederland ook officieel door de Europese landen als republiek erkend.
|||||bereits||Fakt|||||||||||||anerkannt
||independence|||already||fact||||||officially|||European|||republic|recognized as
Meer dan 150 jaar blijft Nederland een republiek.
For over 150 years, the Netherlands remains a republic.
Al die tijd behouden de Oranjes invloed.
|||behalten||Oranjes|
at|||retain||the royal family|
Throughout that time, the House of Orange retains influence.
Mientras tanto, los naranjas conservan su influencia.
Als het land een koninkrijk wordt in 1815, wordt een Oranje koning. En zo is het nog. We bevinden ons in het Koninkrijk der Nederlanden, met sinds 1980 aan het hoofd: Beatrix van Oranje-Nassau.
if||||kingdom|||||||||||||find ourselves||||||Netherlands||since||||Beatrix of Orange|of||
When the country becomes a kingdom in 1815, an Orange becomes king. And that's still the case. We are now in the Kingdom of the Netherlands, with Beatrix of Orange-Nassau at the helm since 1980.
