8 Beschuldigd van ketterij deel 1 Beschuldigt|von|| Accused||heresy| 8 Der Ketzerei angeklagt Teil 1 8 Κατηγορούμενοι για αίρεση μέρος 1 8 Accused of heresy part 1 8 Acusados de herejía parte 1 8 Accusés d'hérésie partie 1 8 Oskarżony o herezję, część 1 8 被指控为异端第 1 部分 8 被指控為異端第 1 部分

Het vertrek ging de volgende ochtend niet door. |||||morgen|nicht|stattfinden |departure|departure||||| Der Abflug fand am nächsten Morgen nicht statt. The departure did not take place the next morning. Tegen het aanbreken van de ochtend ontstond er grote opschudding in de leiderstent waar Anselmus en Johannis schreeuwend over de grond kropen, krimpend van maagpijn. ||Anbrechen|||||||Aufruhr|||||||Johannes|||||krochen|sich krümmend||Magenschmerzen ||break of dawn||||arose|there||commotion|||leader tent|||||screaming||||crawl|shrinking||stomach pain Gegen Tagesanbruch herrschte große Aufregung im Anführer-Zelt, wo Anselmus und Johannis schreiend über den Boden krochen, gekrümmt vor Bauchschmerzen. As morning broke, there was great commotion in the leader's tent where Anselmus and Johannis were crawling on the ground, screaming from stomach pain. À l'aube, une grande agitation règne dans la tente du chef, où Anselmus et Johannis rampent sur le sol en hurlant et en se contractant à cause de maux d'estomac. Dom Thaddeus werd in allerijl uit het ziekenkamp gehaald. ||||in aller Eile|||| ||||hurry||||taken out Dom Thaddeus wurde eilig aus dem Lazarett geholt. Dom Thaddeus was hurriedly taken out of the sick camp. Maar hij kon voor de lijdende monniken niets anders doen dan bidden. |||||leidenden|||||| |||||suffering||||||to pray But he could do nothing for the suffering monks other than pray.

‘Roep Rudolf van Amstelveen,' raadde hij aan. ||||rätte|| Call||||recommended|| ‘Call Rudolf from Amstelveen,' he advised. ‘Die jongen heeft verstand van ziekten.' |||knowledge|| Der Junge kennt sich mit Krankheiten aus. ‘That boy knows a lot about diseases.' Slaapdronken wankelde Dolf naar de tent en keek verbaasd neer op de naar adem snakkende priesters. schlaftrunken|wankte|||||||||||||| Sleepy-headed|staggered|||||||amazed|down||||breath|gasping| Sleepily drunk, Dolf staggered to the tent and looked down at the gasping priests in amazement. Ivre de sommeil, Dolf tituba jusqu'à la tente et regarda avec stupéfaction les prêtres haletants. Zaspany Dolf zatoczył się do namiotu i ze zdziwieniem spojrzał w dół na zdyszanych kapłanów. Hij keek naar hun groene gezichten en hun van pijn vertrokken monden. ||||||||||twisted| Er betrachtete ihre grünen Gesichter und ihre vor Schmerz verzerrten Münder. He looked at their green faces and their mouths twisted in pain. Angst besprong hem. fear seized him|suddenly overwhelmed| Fear seized him. Wat mankeerden ze? |Was fehlte ihnen?| |were missing| Was haben sie verpasst? What was wrong with them? Koorts schenen ze niet te hebben. Fever|seemed||||

Vooral Anselmus was er slecht aan toe. especially|||in a bad way||| Telkens schreeuwde hij het uit. ||er|| Every time|screamed||| Zijn maag legde zich in knopen, gloeiende messen kerfden zijn ingewanden, op zijn voorhoofd stonden zweetdruppeltjes en het was duidelijk dat de man zich in zijn veertigjarig leven nooit zo ellendig had gevoeld. ||legte||||glühende|glühende Messer|schnitten durch||Eingeweide|||||Schweißperlen|||||||||||vierzigjährig||nie|||| |stomach|twisted|||knots|glowing|knives|carved||intestines|||forehead||sweat droplets||||clear|||||||forty-year||never||miserable||felt His stomach was in knots, glowing knives were carving his insides, there were drops of sweat on his forehead, and it was clear that the man had never been so miserable in his 40 years of life. Dolf haatte hem, maar kreeg nu bijna medelijden. |hasste|||bekam||| |hated||||||pity Dolf hated him, but now almost felt sorry for him. Nicolaas stond er hulpeloos bij. ||there|helpless| Nicolaas stood by helplessly. De kinderen van edel bloed hadden zich angstig in de verste hoek teruggetrokken, behalve Carolus die bij de zieken knielde. ||||||||||entferntesten||zurückgezogen|außer|||||| |||noble||||anxiously|||farthest||withdrawn|except for||||||knelt down The children of noble blood had anxiously retreated to the farthest corner, except for Carolus who knelt by the sick.

‘Wat scheelt hun?' |Was fehlt ihnen?| |is wrong with| Was ist los mit ihnen? – Co im dolega? vroeg hij, opkijkend naar Dolf. ||aufblickend|| ||looking up||

‘Ik weet het niet. Iets verkeerds gegeten denk ik.' ||gegessen|| |wrong thing||| ‘Maar hoe kan dat? Gisteravond hebben we allemaal hetzelfde gehad: gekookte vis, gebraden patrijs en een kom kruidenthee. ||||||gekochter|||Rebhuhn||||Kräutertee last night||||same||boiled||roasted partridge|partridge|||| Waarom zijn we dan niet allemaal ziek geworden?' Dat vraag ik me ook al af, dacht Dolf. |||||already||| Das frage ich mich auch, dachte Dolf. I wonder that too, thought Dolf.

Hij legde zijn hand op het klamme voorhoofd van Anselmus en zei troostend: ‘Vrees niet, vader. ||||||feuchte||||||tröstend|fürchte|| |placed|||||clammy|forehead|||||comfortingly|Fear|| Er legte seine Hand auf die feuchte Stirn von Anselmus und sagte tröstend: ‚Fürchte dich nicht, Vater. We zullen u niet in de steek laten en evenmin zullen we van u verlangen dat u straks de lange mars te voet maakt. ||||||Stich||||||||||||||||| ||||||leave|||nor|||||require||||||march||| Wir werden Sie nicht im Stich lassen und ebenso werden wir nicht von Ihnen verlangen, dass Sie später den langen Marsch zu Fuß machen. We will not abandon you, nor will we require you to make the long march on foot soon. U en Dom Johannis zullen we in de huifkar bij de andere zieken met ons meevoeren. |||||||||||||||mitnehmen ||||||||covered wagon|||||||bring along You and Dom Johannis will be taken with us in the covered wagon with the other sick people.

‘We moeten ons vertrek uitstellen,' riep Nicolaas verschrikt. ||||verschieben||| ||||delay|exclaimed||startled 'We have to postpone our departure,' shouted Nicolaas in panic. ‘Waarom?' 'Why?' vroeg Dolf met een stalen gezicht. ||||stahlendem| ||||steel|face Dolf asked with a face of steel. ‘We hebben toch nog veel meer zieken. ‘Wir haben doch noch viel mehr Kranke. We still have many more sick people. Maar door hen willen jullie je niet laten ophouden. ||||||||aufhalten |for|||you||||stop Aber durch sie wollt ihr euch nicht aufhalten lassen. But you don't want to be held back by them. Dat hebben jullie gisteren toch besloten?' |||||decided Das habt ihr doch gestern beschlossen?' Didn't you decide that yesterday? Ontsteld keek Nicolaas hem aan. Astonished|||| Dismayed, Nicholas looked at him. Nicholas spojrzał na niego z przerażeniem.

‘Maar Rudolf... zie eens hoe ze er aan toe zijn. ||sieh||||da||| Aber Rudolf... schau, wie sie sind. 'But Rudolf ... See how they're doing. Ze zullen de rit niet overleven,' riep hij wanhopig. |||Fahrt||||| |||ride||survive|he shouted||desperately They won't survive the ride,' he shouted desperately. ‘Dat zullen de meeste zieke kinderen ook niet,' zei Dolf, quasi-onverschillig. ||||||||||pretending to be|quasi-indifferent 'Most sick children won't either,' said Dolf, quasi-indifferently. Hij genoot van de situatie. ||von||Situation |enjoyed||| He enjoyed the situation.

‘Nee, nee,' gilde Nicolaas. ||squealed| ‘Ik wil niet dat we verdergaan. |||||continue Nu niet.' ‘Goed, jij beslist,' zei Dolf stug, inwendig overgelukkig. ||entscheidest||||innerlich|überglücklich ||decide|||stubborn|internally|overjoyed 'Gut, du entscheidest', sagte Dolf streng und innerlich überglücklich. 'Good, you decide,' said Dolf stiffly, inwardly overjoyed. ‘We zullen hen laten overbrengen naar het ziekenkamp.' ||||überbringen||| ||||transfer||| Wir werden sie in das Krankenlager verlegen lassen. 'We will have them taken to the hospital camp.' Johannis vond net genoeg lucht om daartegen te protesteren. ||just||air||against that|| Johannis fand gerade genug Luft, um dagegen zu protestieren. Johannis found just enough breath to protest against that.

‘Laat ons in de tent,' smeekte hij. |||||"flehte"| ||||tent|begged| 'Let us in the tent,' he pleaded. ‘Buikpijn is niet besmettelijk.' Bauchschmerzen||| stomach pain|||contagious Unterleibsschmerzen sind nicht ansteckend. 'Stomachache is not contagious.' Die opmerking bracht Dolf weer half in paniek, want opeens dook er een woord op in zijn geest: cholera. ||||||||||||||||||Cholera |comment|brought||again||||because|suddenly|dive|there||||||mind|cholera That remark brought Dolf back to half panic, because suddenly a word popped into his mind: cholera. Begon dat ook niet zo? Did it not also start like that? Dom Thaddeus kwam hem te hulp. Dumb Thaddeus came to his aid.

‘Misschien is het wél besmettelijk,' zei hij. ||||contagious|| ‘Maybe it is contagious,' he said. ‘Het zal voor ons allen veiliger zijn om deze zieken niet met anderen in aanraking te laten komen.' ||||||||||||||Berührung||| |will||||safer|||||||||contact||| 'It will be safer for all of us not to let these sick people come into contact with others.' ‘En wie moet hen dan verplegen?' |||||nurse them ‘And who is supposed to take care of them?' gilde Carolus verontwaardigd. gild (1)||outraged Gilde Carolus empört. guild Carolus indignantly.

‘Ik,' zei Dolf hard. |||hard ‘Ich,' sagte Dolf hart. ‘I,' said Dolf harshly. Op veilige afstand van de kinderen met roodvonk werden twee nieuwe bedden neergelegd voor de zieke monniken. |sicherer||||||Scharlach|||||hingestellt|||| |safe|safe distance|||||scarlet fever|||||set up|||| In sicherem Abstand von den Kindern mit Scharlach wurden zwei neue Betten für die kranken Mönche aufgestellt. At a safe distance from the children with scarlet fever, two new beds were set up for the sick monks. Daar lagen ze dan, krom van de pijn. ||||krumm||| |lay|||crooked||| There they lay, bent with pain. Dolf had het er druk mee, want hun krampen veroorzaakten niet alleen ondraaglijke pijnen, maar ook diarree. ||||||||Krämpfe||||unerträgliche|Schmerzen|||Durchfall |||it|busy|with it|because||cramps|caused|||unbearable|pains|||diarrhea Dolf hatte es schwer, denn die Krämpfe verursachten nicht nur unerträgliche Schmerzen, sondern auch Durchfall. Dolf was busy with them, as their cramps caused not only unbearable pain but also diarrhea. Dolf ging eigenhandig de bevuilde pijen in een kleine poel uitwassen. ||eigenhändig||beschmutzten|Kutten||||kleiner Teich|auswaschen |went|personally||dirty|pipes||||pond|wash out Dolf ging im Alleingang los, um die verschmutzten Gewänder in einem kleinen Becken auszuwaschen. Dolf własnoręcznie poszedł umyć zabrudzone szaty w małym basenie. Hij onderdrukte zijn walging en probeerde niet meer aan het woord cholera te denken. |unterdrückte||Ekel|||||||||| |suppressed||disgust|||||to|||cholera|| He suppressed his disgust and tried not to think of the word cholera. Het liefst zou hij de donkere pijen verbrand hebben. |am liebsten|||||dunklen Kutten|| |preferably||||dark|pines|burned| Im Idealfall hätte er die dunklen Roben verbrannt. He would rather have burned the dark robes.

Dat zijn bezorgdheid overbodig was, bleek toen later op de ochtend Leonardo hem kwam opzoeken. |||überflüssig|||||||||||besuchen ||concern|unnecessary concern||became clear|when||||morning||||look up Dass seine Besorgnis unnötig war, zeigte sich, als Leonardo später am Morgen zu ihm kam. That his concern was unnecessary became apparent when later that morning Leonardo came to see him.

‘Blijf hier vandaan!' ||weg stay|| Bleib weg von hier! "Stay away from here! riep Dolf hem toe. called out||| ‘We weten nog niet wat ze mankeren.' ||||||fehlen ||||||are missing ‘Wir wissen noch nicht, was ihnen fehlt.' 'We don't know what's wrong with them yet.' Nous ne savons pas encore ce qui leur arrive. De student glimlachte luchtig, naderde en boog zich over de uitgeputte mannen. |||unbeschwert|näherte||||||erschöpften| ||smiled|light-hearted|approached||bent over||||exhausted| Der Student lächelte leicht, näherte sich und beugte sich über die erschöpften Männer. The student smiled casually, approached, and leaned over the exhausted men.

‘Flink ziek, hè?' ||ne? Pretty sick huh||right ‘Schwer krank, oder?' ‘Pretty sick, huh?' mompelde hij met voldoening. |||Zufriedenheit mumbled with satisfaction|||satisfaction murmelte er befriedigt. he mumbled with satisfaction. Dolf trok hem terzijde, wit van angst. |pulled||to the side|||fear Dolf zog ihn zur Seite, weiß vor Angst. Dolf pulled him aside, white with fear.

‘Zou het cholera kunnen zijn, Leonardo?' ||cholera||| 'Could it be cholera, Leonardo?' De Italiaan keek hem spottend aan. ||||mockingly| The Italian looked at him mockingly.

‘Heb je aan één epidemie niet genoeg, Rudolf van Amstelveen? ‘Haven't you had enough of one epidemic, Rudolf from Amstelveen? Zeg dat dan nooit meer, want dat is de goden verzoeken. |||||||||Götter|verärgern |||||because||||the gods|asking the gods Dann sagen Sie das nie wieder, denn das ist eine Versuchung für die Götter. Never say that again, because that is tempting the gods. En wees gerust, het is geen cholera en het is niet besmettelijk. ||ruhig||||||||| |be|be assured||||cholera|||||contagious Und seien Sie versichert, dass es sich nicht um Cholera handelt und dass es nicht ansteckend ist. And rest assured, it is not cholera and it is not contagious. Binnen een week zijn die twee weer springlevend en zo gezond als wat. |||||||putzmunter||||| ||||||again|alive and well||||| Innerhalb einer Woche sind die beiden wieder gesund und munter und kerngesund. Within a week those two will be lively again and as healthy as can be. Dat kan ik je verzekeren.' ||||versichern ||||assure I can assure you of that. ‘Maar hoe weet jij...' But how do you know... Leonardo haalde de schouders op. |shrugged his shoulders||| Leonardo zuckte mit den Schultern. Leonardo shrugged.

‘Och, ik weet dat nou toevallig,' prevelde hij. |||||by chance|muttered| Ach ja, das weiß ich zufällig", murmelte er. 'Oh, I happen to know that now,' he murmured. ‘Jij schurk,' siste Dolf vrolijk. ||„zischte“|| |scoundrel|hissed||cheerfully Du Halunke", zischte Dolf fröhlich. 'You scoundrel,' Dolf hissed cheerfully. ‘Ik snap het al. |||already Ich habe es schon verstanden. 'I get it now. Jij hebt gisteravond iets in hun eten gedaan, niet? Du hast ihnen gestern Abend etwas ins Essen gemischt, nicht wahr? You did something in their food last night, didn't you? Een of ander gifmengseltje, net genoeg om hen een paar dagen flink ziek te maken... O, Leonardo, daar zal ik je mijn hele leven dankbaar voor blijven. |||Giftmischung|||||||||||||||||||ganzes|||| |||poison concoction|just|||||||really|||||||will||||||||be grateful Ein wenig Gift, gerade genug, um sie für ein paar Tage ziemlich krank zu machen.... Oh, Leonardo, dafür werde ich mein ganzes Leben lang dankbar sein. Some kind of poison mixture, just enough to make them really sick for a few days... Oh, Leonardo, I will be grateful to you for that my whole life. Al moet ik het natuurlijk moreel afkeuren.' |||||moralisch|moralisch ablehnen of course|||||moral|condemn Obwohl ich das natürlich moralisch missbilligen muss". Although I obviously have to disapprove of it morally. Même si, bien sûr, je dois désapprouver moralement". Chociaż oczywiście muszę to moralnie nie pochwalić. ‘Je doet maar,' grinnikte de student. |machst|nur||| |||chuckled|| Du schon", kicherte der Student. 'You do as you like,' the student chuckled. Zeventig snel herstellende roodvonkpatiëntjes telde het ziekenkamp nu. siebzig|||Scharlachpatienten|||| Seventy||recovering|scarlet fever patients|counted||| Siebzig sich schnell erholende Rotfunken-Patienten zählten nun zum Krankenhauslager. The hospital now counted seventy rapidly recovering scarlet fever patients. Voor de anderen bestond geen hoop meer, ze stierven kort na elkaar. |||was|||||died||| Für die anderen gab es keine Hoffnung, sie starben kurz nacheinander. For the others, there was no more hope; they died shortly after each other. Nieuwe gevallen deden zich niet voor en Dolf wist dat hij het gevecht tegen de Scharlaken Dood had gewonnen. |cases|||||||||||fight|||||| Neue Fälle traten nicht mehr auf, und Dolf wusste, dass er den Kampf gegen den Scharlachroten Tod gewonnen hatte. No new cases occurred, and Dolf knew that he had won the battle against the Scarlet Death. Hij liet de grafkuil helemaal dichtgooien, met stenen beleggen en op die heuvel nog een etmaal lang grote vuren branden. |||Grabgrube||zuschütten|||mit Steinen bedecken||||||ein|ein ganzer Tag|||| |let||grave pit||fill in||stones|cover||||hill|||twenty-four hours|||fires|burning fires Er ließ die Grabgrube vollständig verschließen, mit Steinen aufschütten und weitere 24 Stunden lang große Feuer auf dem Grabhügel brennen. He had the grave pit completely filled in, covered with stones, and for another day on that hill burned large fires. Il a fait boucher complètement la fosse funéraire, l'a investie de pierres et a fait brûler de grands feux sur ce monticule pendant encore 24 heures. Całkowicie zamknięto jamę grobową, zasypano kamieniami i na tym wzgórzu paliły się wielkie pożary przez kolejne 24 godziny. Daags nadat ook die vuren waren gedoofd, richtten de kinderen op de steenhoop een houten kruis op. tagsüber|||||||richteten||||||||| the next day|after|||||extinguished|erected|||||stone pile||wooden|| Tage, nachdem auch diese Brände gelöscht waren, errichteten die Kinder ein Holzkreuz auf dem Steinhaufen. The day after those fires were extinguished, the children erected a wooden cross on the pile of stones. Aan deze plechtigheid namen duizenden gezonde kinderen, de drie priesters en Nicolaas deel. ||Zeremonie|||||||||| ||ceremony|participated||||||||| Tausende von gesunden Kindern, die drei Priester und der Nikolaus nahmen an der Zeremonie teil. Daarna wendde de herdersknaap zich tot de schare: ‘Kinderen! |||Hirtenjunge||||Menge| Then|turned||shepherd boy||||crowd| Then the shepherd boy turned to the crowd: 'Children! Wtedy pasterz zwrócił się do tłumu: „Dzieci! God is ons genadig geweest. |||merciful|been to us God has been gracious to us. Hij heeft de Scharlaken Dood onder ons overwonnen. |||||||besiegt |||||||defeated Er hat den Scharlachroten Tod unter uns besiegt. He has overcome the Scarlet Death among us. Hij heeft evenmin toegestaan dat twee heilige mannen die Hij mij zond om onze kruistocht te leiden, zouden sterven. ||ebensowenig|zugelassen||||||||||||||| ||neither|allowed|||holy|||||sent|||crusade||lead|would|die Er hat auch nicht erlaubt, dass zwei heilige Männer, die Er mir sandte, um unseren Kreuzzug zu führen, sterben. Nor did He allow two holy men whom He sent me to lead our crusade to die. Dankt Hem daarvoor, kinderen. Danket Ihm dafür, Kinder. Morgen kunnen we onze kruistocht voortzetten. Spoedig zullen we de hoge bergen bereiken. soon|||||mountains|reach Soon we will reach the high mountains. Als we die doorkruist hebben, komen we bij de zee. |||überqueren|||||| |||cross|||||| Wenn wir das durchquert haben, kommen wir zum Meer. Once we have crossed them, we will arrive at the sea. Daar zal God Zijn grote wonder voltrekken. ||||||perform Dort wird Gott sein großes Wunder vollbringen. There God will perform His great miracle. Laat ons bidden.' ||pray Lasst uns beten. Ruim twee weken hadden ze bij het Meer van Konstanz doorgebracht en de epidemie was onderdrukt. Clear||||||||||spent|||||suppressed Über zwei Wochen hatten sie am Bodensee verbracht und die Epidemie war unterdrückt worden. They had spent more than two weeks at Lake Constance and the epidemic was under control. Ils ont passé plus de deux semaines au lac de Constance et l'épidémie a été jugulée. Dolf richtte het wel zo in dat de kinderen die pas van de roodvonk hersteld waren, voorlopig in een aparte groep werden ondergebracht en met extra voedsel zo snel mogelijk op krachten werden geholpen. |||||||||||||Scharlachfieber|hergestellt|||||||||||extra|Nahrung|so|||||| |arranged||well|||||||just recently|||scarlet fever|recovered||for now|||separate|||housed||||food|||||strength||helped to recover Dolf sorgte dafür, dass die Kinder, die sich gerade von Scharlach erholt hatten, vorerst in einer separaten Gruppe untergebracht wurden und mit Zusatznahrung so schnell wie möglich wieder zu Kräften kamen. Dolf arranged it so that the children who had just recovered from scarlet fever were temporarily placed in a separate group and helped to regain strength as quickly as possible with extra food. Toch waren zijn zorgen nog niet voorbij. ||||||over Yet his worries were not over. Zouden ze dat ooit zijn tijdens deze reis? would|||ever||during|| Würden sie jemals an dieser Reise teilnehmen? Would they ever be that during this trip?

Nauwelijks was de ene crisis bezworen of nieuwe problemen doken op. ||||Krise|beschworen|oder||Probleme|| barely||||crisis|averted|of|||dropped| Kaum war eine Krise entschärft, tauchten neue Probleme auf. Hardly had one crisis been resolved or new problems arose. Zaledwie jeden kryzys został zażegnany lub pojawiły się nowe problemy. Want Nicolaas weigerde hardnekkig om afstand te doen van de huifkar. |||hartnäckig||||||| Because||refused|stubbornly||distance||||| Denn Nicholas weigerte sich hartnäckig, den Planwagen aufzugeben. Because Nicolaas stubbornly refused to part with the covered wagon.

‘Die kunnen we niet missen,' betoogde hij nadat Dolf had voorgesteld de wagen in het meer te rijden of te verbranden. |||||betoogte||||||||||||||| ||||to miss|argued||after|||suggested|||||||drive|||burn Die dürfen wir nicht verpassen", argumentierte er, nachdem Dolf vorgeschlagen hatte, das Auto in den See zu fahren oder zu verbrennen. 'We can't miss those,' he argued after Dolf suggested driving the car into the lake or burning it. ‘Toch moeten we de kar vernietigen,' hield Dolf vol. ||||||||durch ||||cart|destroy||| Trotzdem müssen wir den Wagen zerstören", beharrte Dolf. ‘Yet we must destroy the cart,' Dolf insisted. ‘Hij is besmet. ||Er ist infiziert. ||infected Er ist infiziert. ‘It is contaminated. We hebben er zieken en lijken in vervoerd, hij vormt een dodelijk gevaar voor ons allen.' |||||||||stellt|||||| ||there|||corpses||transported||poses|||danger||| Wir haben darin Kranke und Tote transportiert, er stellt eine tödliche Gefahr für uns alle dar". We have transported sick and corpses in it, it poses a deadly danger to us all.' ‘Dat is onzin,' zei Nicolaas. ‘De ossenwagen is mij geschonken door de aartsbisschop van Keulen. ||||geschenkt||||| |ox cart|||given||||| Jij laadt een grote zonde op je ziel door te beweren dat die kar een bron van gevaar is.' |lädst||||||||||||||Quelle||| |load|||sin|||soul|||claim|||car||source||danger| Du belastest deine Seele mit einer großen Sünde, wenn du behauptest, dass dieser Wagen eine Quelle der Gefahr ist". You load a great sin on your soul by claiming that cart is a source of danger.' Vous chargez votre âme d'un grand péché en prétendant que cette charrette est une source de danger". De monniken Anselmus en Johannis vielen hem bij. |||||fell|| The monks Anselmus and Johannis joined him. Les moines Anselmus et Johannis le rejoignent. Dolf maakte zich kwaad. |||Dolf wurde wütend. |||angry Dolf wurde wütend. Dolf got angry. Dolf s'est mis en colère.

‘Wat weten jullie ervan?' |||about it Was wisst ihr darüber? snauwde hij. snapped| ‘Die kar is zwaar besmet en de rijdende dood! |||||||fahrende| ||||infected|||driving| 'That cart is heavily contaminated and driving death! Verbrand hem!' burn| Burn him! ‘Waarom wil jij altijd de heer over ons spelen, Rudolf van Amstelveen?' ||||||||spielen||| |||||the lord|||||| riep Nicolaas geërgerd. ||verärgert shouted||annoyed ‘Wie ben je helemaal? Voortdurend spreek je ons tegen, voortdurend wil je ons bevelen geven. |sprichst||||||||| constantly|speak||||continuously||||command| You constantly contradict us, you always want to give us orders. Wie gaf jou daartoe het recht?' |||dazu|| |gave||to do so||right Who gave you the right to do that? ‘Niemand,' gilde Dolf. |guild| 'Nobody,' shouted Dolf. ‘Maar als je die ossenwagen niet laat vernietigen, hebben jullie binnen een week weer een paar honderd doden. ||||ox cart|||destroyed||||||again|||| ‘But if you don't get that ox cart destroyed, you'll have a couple of hundred dead within a week.' Is dat de bedoeling?' |||intention Is that the intention?' Dom Thaddeus legde kalmerend een hand op de schouder van de jongen. |||beruhigend|||||||| ||placed|soothing|||||||| Fool Thaddeus calmingly placed a hand on the boy's shoulder. ‘Vertrouw op God, mijn kind. Vertraue|||| Trust|||| Hij waakt over ons.' |watches|| ‘O, jullie begrijpen het niet,' zei Dolf stampvoetend. |||||||stampfend |||||||stomping ‘Jullie willen nooit iets begrijpen. Die huifkar is vergif voor het kinderleger. |||Gift||| |covered wagon||poison||| Dat is geen geschenk van een bisschop meer, dat is een bolwerk van de Duivel! ||||||Bischof|||||Bollwerk des Teufels||| |||gift|||bishop|||||stronghold|||Devil Maar als jullie dan met alle geweld een drama van deze kruistocht willen maken, ga je gang. ||||||||||||||||mach nur ||||||violence||||||||||go ahead Aber wenn ihr aus diesem Kreuzzug ein Drama machen wollt, dann nur zu. But if you insist on making a drama out of this crusade, go ahead. Als jullie mij de schuld maar niet geven, wanneer het allemaal verkeerd afloopt.' ||||||||||||ausgeht ||||blame||||||all of it|wrong|ends badly Solange Sie mir nicht die Schuld geben, wenn alles schief geht. Just don't blame me when it all goes wrong. En voor de zoveelste maal stampte hij ziedend van woede de tent uit. |||x-ten|Mal|||kochend vor Wut||||| |||umpteenth time|time|stomped||furiously||||| Und zum x-ten Mal stapfte er wutentbrannt aus dem Zelt. And for the umpteenth time, he stormed out of the tent in a fit of rage.

Diezelfde nacht ging de wagen in vlammen op. that same||went up||||flames| Spontaan. spontan spontaneous Niets bleef er over dan een rokende puinhoop, verkoolde wielen en kromgetrokken assen. |||||||Trümmerhaufen|verkohlte|Räder||verzogene|Achsen |remained|there||||smoldering|wreckage|charred|wheels||bent axles|axles Übrig blieben ein rauchendes Chaos, verkohlte Räder und verbogene Achsen. Nothing remained but a smoking mess, charred wheels and warped axles. De jongens van de knokploeg die met de nachtelijke bewaking waren belast, beweerden later dat ze niets hadden gezien. |||||||||||belastet|behaupteten|||||| ||||the gang|||||guard duty||assigned to|claimed|||||| Die mit der nächtlichen Überwachung beauftragten Jungs von den Knuckle Draggers behaupteten später, sie hätten nichts gesehen. The boys from the gang, who were tasked with the nighttime surveillance, later claimed that they had seen nothing. De brand moest ‘helemaal vanzelf' in het binnenste van de wagen zijn ontstaan. |||||||Inneren|||||entstanden |fire||||||inside|||||originated Das Feuer muss im Inneren des Wagens "von selbst" ausgebrochen sein. The fire must have started 'all by itself' in the interior of the car. ‘Hebben jullie werkelijk niemand gezien?' ||really|| 'Did you really not see anyone?' informeerde Anselmus wantrouwig. ||suspiciously ‘Weten jullie zeker dat Rudolf van Amstelveen er niet bij is geweest? |||||||there||||been Of Leonardo, de koopmanszoon?' |||Kaufmannssohn |||merchant's son ‘Niemand,' zeiden de jongens. |said|| ‘Dom Thaddeus heeft de wagen nog gezegend, kort na het avondgebed. ||||||||||Abendgebet ||||||blessed||||evening prayer Dom Thaddäus segnete den Wagen noch kurz nach dem Abendgebet. 'Dom Thaddeus still blessed the wagon shortly after evening prayers. Verder is er niemand bij geweest.' ||there||| Niemand sonst ist dort gewesen". Fredo richtte zich hoog op. |rose||| Fredo zielte hoch.

‘Denkt u dat mijn jongens het liegen?' ||||||lügen erzählen ||||||lying Glauben Sie, dass meine Jungs lügen? 'Do you think my boys are lying?' vroeg hij hautain. ||hochmütig ||arrogantly fragte er hochmütig.

Toen moest Anselmus wel toegeven dat de brand een nieuwe beproeving was, hun door een hogere macht opgelegd. ||||||||||Prüfung||||||| Then||||admit|||fire|||trial|||||||imposed on them Dann musste Anselmus zugeben, dass das Feuer eine neue Prüfung war, die ihnen von einer höheren Macht auferlegt wurde. Then Anselmus had to admit that the fire was a new trial imposed on them by a higher power. Een bijgelovige angst bekroop hem. |||überkam| |superstitious|superstitious fear|overcame him| Eine abergläubische Angst überkam ihn. A superstitious fear overcame him. Ogarnął go zabobonny strach. Zodra hij de wensen van Rudolf van Amstelveen weerstreefde, gebeurde er iets... |||Wünsche|||||widersetzte sich||| As soon as|||wishes|||||contradicted|something happened|something| Sobald er sich den Wünschen von Rudolf van Amstelveen widersetzte, geschah etwas As soon as he opposed the wishes of Rudolf van Amstelveen, something happened... Gdy tylko sprzeciwił się życzeniom Rudolfa van Amstelveena, coś się stało...

Toen Dolf het nieuws hoorde (hij wist er inderdaad niets van) liet hij van zijn grote opluchting niets merken. ||||||||||||||||Erleichterung|| When|||||||it|indeed|||showed|||||relief||show Als Dolf die Nachricht hörte (er wusste ja nichts davon), zeigte er kein Zeichen seiner großen Erleichterung. When Dolf heard the news (he really knew nothing about it), he showed no sign of his great relief. Maar sindsdien bekeek hij Dom Thaddeus toch met andere ogen. |since then|looked at||||||| Aber seitdem sah er Dom Thaddeus ohnehin mit anderen Augen an. But since then, he viewed Dom Thaddeus with different eyes. Hij dacht: Die monnik is nog slimmer dan Leonardo - en precies zo'n stiekemerd. ||||||schlauer||||||Heimlichtuer ||||||sneakier||||||sneak Er dachte: Dieser Mönch ist noch schlauer als Leonardo - und genau so hinterhältig. He thought: That monk is even smarter than Leonardo - and exactly the same kind of sneak. Maar het geeft een veilig gevoel te weten dat ze mijn vrienden zijn. ||||safe|||||||| Aber ich fühle mich sicher, wenn ich weiß, dass sie meine Freunde sind. But it gives a sense of security to know that they are my friends.

Dagenlang trokken ze langs de noordelijke oever van het meer, daarna door heuvelland dat allengs hoger werd en een bergachtig karakter aannam. ||||||||||||Hügelland||allmählich||||||Charakter|annahm. ||||||shore||||after that||hilly country||gradually|||||mountainous|character|assumed Tagelang zogen sie am Nordufer des Sees entlang, dann durch hügeliges Land, das allmählich höher wurde und einen bergigen Charakter annahm. For days they traveled along the northern shore of the lake, then through hilly land that gradually grew higher and took on a mountainous character. Ze bevonden zich in een streek die later de Beierse Alpen zou worden genoemd. |||||||||Bayerischen|||| |found themselves||||region||||Bavarian||||named They found themselves in an area that would later be called the Bavarian Alps. Rechts van hen zagen ze de onverbiddelijke bergmuren oprijzen. ||||||unbarmherzigen||aufrisen |||saw|||relentless|mountain walls|rise up Zu ihrer Rechten sahen sie die unerbittlichen Bergwände aufragen. Voorlopig trokken ze daar nog langs, steeds in oostelijke richting, door brede rivierdalen en machtige wouden. Vorläufig||||||||||||Flusstäler||| For now|||||along|still||eastern|||wide|river valleys||mighty|forests For now, they were still moving along there, always heading east, through wide river valleys and mighty forests. Het land was schaars bewoond, want de winters konden koud en hard zijn. |||sparsely|inhabited|because||||||| The country was sparsely populated, as the winters could be cold and harsh. Zelfs nu, in hoogzomer, was het klimaat onbetrouwbaar. |||||das|Klimaat|unzuverlässig ||||||climate|unreliable Selbst jetzt, im Hochsommer, war das Klima unzuverlässig. Even now, in the height of summer, the climate was unreliable. Mooie dagen wisselden plotseling af met regenbuien, ijskoude nachten, mist en kilte. |||||||||Nebel||Kälte ||alternated with|suddenly|||rain showers|||fog||chill Schöne Tage wechselten plötzlich mit Regenfällen, eiskalten Nächten, Nebel und Kälte. Beautiful days suddenly alternated with rain showers, icy cold nights, fog, and chill. Les belles journées ont soudainement alterné avec des averses de pluie, des nuits glaciales, du brouillard et du froid. Dolf kon zijn ogen niet afhouden van de bergmuren die het zuiden afsloten. |||||abhalten|||||||abschlossen |||||keep|||||||closed Dolf konnte seine Augen nicht von den Bergwänden abwenden, die den Süden abschotteten. Dolf couldn't take his eyes off the mountain walls that enclosed the south. Straks moesten ze daaroverheen! |||darüber hinweg |||over it Das mussten sie bald überwinden! Soon they would have to go over those! Hoe breng je achtduizend argeloze kinderen door honderd kilometer bergland waar het wemelt van wilde dieren, roofridders en vogelvrij gespuis? ||||||||Kilometer||||||||Raubritter||vogelfrei|Gesindel ||||innocent||||||||teems||||predators||free as a bird|scoundrels Wie bringt man achttausend ahnungslose Kinder durch eine hundert Kilometer lange Berglandschaft, in der es von wilden Tieren, Raubrittern und Gesetzlosen wimmelt? How do you get eight thousand unsuspecting children through a hundred kilometers of mountainous terrain teeming with wild animals, marauding knights, and outlaws? Jak zabrać osiem tysięcy niczego niepodejrzewających dzieci przez sto kilometrów górzystego kraju pełnego dzikich zwierząt, rabusiów i banitów? Hoe voed je die kinderen als er weinig meer groeit dan naaldhout of mos? |ernährst||||||||||Nadelholz||Moos |feed|||||there|little||grows||coniferous wood||moss Wie soll man diese Kinder ernähren, wenn kaum mehr als Weichholz oder Moos wächst? How do you feed those children when little grows other than coniferous trees or moss? Alles wat ze tot nu toe hadden doorgemaakt, zou in het niet zinken bij de verschrikking van het hooggebergte. |||||||durchgemacht|||||sinken|||Schrecklichkeit|||Hochgebirge |||||||gone through||||not|sink|||horror|||high mountains Alles, was sie bisher erlebt hatten, würde durch den Schrecken des Hochgebirges in den Schatten gestellt werden. Everything they had experienced so far would pale in comparison to the horror of the high mountains.

Zonder tegenspraak te dulden, laste hij daarom opnieuw een paar rustdagen in voordat ze de nauwe kloof zouden betreden die toegang gaf tot de Karwendel. |||dulden|auferlegte||||||Ruhetage||||||Schlucht||||Zugang|||| |contradiction||tolerate|added||||||rest days|||||narrow|gorge|would|enter||access|||| Ohne Widerspruch zu dulden, schweißte er deshalb noch einmal ein paar Tage Ruhe ein, bevor sie die enge Schlucht betraten, die den Zugang zum Karwendel ermöglichte. Without allowing any contradiction, he therefore scheduled a few more rest days before they would enter the narrow gorge that provided access to the Karwendel. Dlatego bez znoszenia sprzeczności ponownie zarządził kilka dni odpoczynku, zanim wejdą do wąskiego wąwozu, który dawał dostęp do Karwendel. Anselmus protesteerde heftig. |protestierte| |protested|intensely Waarom nu weer oponthoud? |||Warum jetzt wieder Verzögerung? ||again|delay

‘Om voorraden in te slaan,' zei Dolf kort. |supplies|||stock up||| Um sich mit Vorräten einzudecken", sagte Dolf kurz. 'To stock up on supplies,' Dolf said briefly. ‘U wilt die kinderen levend in Lombardije krijgen, niet? ||||||Lombardei|| ||||||Lombardy|| 'You want to get those children alive to Lombardy, don't you?' Kan het u niet schelen dat ze de kans lopen met duizenden tegelijk om te komen?' ||||ist es egal||||||||||| ||||care||||||||at the same time||| Ist es Ihnen egal, dass sie zu Tausenden umkommen könnten?' Don't you care that they run the risk of dying with thousands at once?' Toen Nicolaas, die altijd aan de kant van Anselmus stond, hem erop wees dat God voor hen zou zorgen, snauwde hij: ‘Hou je mond, domoor! |||||||||||about it|pointed out|||||||snapped|||||fool Als Nikolaus, der immer auf der Seite von Anselmus stand, ihn darauf hinwies, dass Gott für sie sorgen würde, knurrte er: "Halt die Klappe, Dummkopf! When Nicholas, who always sided with Anselmus, pointed out to him that God would take care of them, he snarled, "Shut up, stupid! Jij hebt nooit iets anders gezien dan de heide en een kudde schapen. ||||||||Heide|||| ||||||||heath|||flock| Sie haben noch nie etwas anderes gesehen als das Moor und eine Schafherde. You have never seen anything other than the heath and a herd of sheep. Nigdy nie widziałeś niczego poza wrzosowiskami i stadem owiec. Ik kén die bergen en weet wat ons te wachten staat.' |kenne||||||||| |know||||||||| I know those mountains and know what awaits us. Geholpen door Leonardo en al zijn vrienden ging hij aan het werk. ||||and all|||went|||| Mit Hilfe von Leonardo und all seinen Freunden machte er sich an die Arbeit. With the help of Leonardo and all his friends, he got to work. Van rusten was geen sprake: gesjouwd moest er worden! |||||geschleppt||| |resting|||talk|hauled||there| An Ausruhen war nicht zu denken: Es gab viel zu tun! There was no question of resting: there was work to be done!

Ze kampeerden op een grote weide, vlak bij een kristalhelder meertje. |campierten||||Wiese||||kristallklar|kleiner See |camped||||meadow|near|||crystal clear|small lake Dolf stuurde Pieter naar dat meer, met honderden vissertjes en voorzien van zelfgevlochten netten. ||Pieter||||||||||selbstgeflochten| |sent|Pieter||||||little fish||equipped with||self-woven|nets Dolf schickte Pieter mit Hunderten von Fischern und mit selbst geflochtenen Netzen an diesen See.

‘Vis dat meer leeg,' beval hij. |||leer|| ||||commanded| "Empty that lake," he ordered. ‘Alleen vissen kleiner dan een handlengte kun je teruggooien, die bestaan toch enkel uit graat.' ||||||||zurückwerfen||bestehen||nur||Gräte ||smaller|||hand length|||throw back||only|after all|only||bones Nur Fische, die kleiner als eine Handlänge sind, können zurückgeworfen werden, sie bestehen ohnehin nur aus Gräten. 'Only fish smaller than a hand length can be thrown back, they consist only of bones anyway.' Het kamp werd intussen ingericht tot rokerij. ||||||Räucherei |||in the meantime|set up||smoking area Das Lager wurde inzwischen zur Räucherei eingerichtet. The camp was meanwhile set up as a smoking facility. Roetzwart golfde de rook van de vuren, gevoed met harsrijk en vochtig hout, over de kinderhoofden. Rußschwarz|wogte||||||genährt||harzreiches||||||Kinderköp Soot black|rolled||||||fed by||resin-rich||moist||||children's heads Rußschwarz wölbte sich der Rauch von den Feuern, die mit harzhaltigem und feuchtem Holz gefüllt waren, über die Kinderköpfe. Soot-black smoke from the fires, fueled by resin-rich and moist wood, rolled over the children's heads. De honderden ponden vis die uit het meer werden gehaald, werden door de meisjes schoongemaakt en aan lange dunne stokken geregen, waarna ze gerookt werden. ||Pfund||||||||||||sauber gemacht||||||aufgereiht an|||geräuchert| ||pounds|||||||taken out|||||cleaned up||||thin||threaded|after which||smoked| Die hunderten Pfund Fisch, die aus dem See geholt wurden, wurden von den Mädchen gereinigt und auf lange dünne Stöcke gefädelt, bevor sie geräuchert wurden. The hundreds of pounds of fish taken from the lake were cleaned by the girls and strung on long thin sticks, after which they were smoked. Setki funtów ryb wydobytych z jeziora zostały oczyszczone przez dziewczęta i nawleczone na długie cienkie patyki, po czym zostały wędzone. Van de buit van de jagersgroepen werden rechte repen vlees gesneden, ook om gedroogd en gerookt te worden. ||Beute|||||rechte|Streifen|||||getrocknet|||| ||loot|||||straight|strips||cut strips|||||smoked|| Aus den Beutestücken der Jagdgruppen wurden gerade Fleischstreifen geschnitten, die ebenfalls getrocknet und geräuchert werden sollten. From the spoils of the hunting groups, straight strips of meat were cut, also to be dried and smoked. Z łupów łowieckich grup wycinano proste paski mięsa, które również były suszone i wędzone. Van het afval werd zoveel mogelijk stevige soep gekookt. ||Abfall||||kräftige||gekocht ||waste||||hearty||cooked Aus den Abfällen wurde so viel deftige Suppe wie möglich gekocht. From the scraps, as much hearty soup as possible was cooked. Drie dagen lang aten achtduizend kinderen niets dan vette soep en nog eens soep. ||||||||greasy||||once| Drei Tage lang aßen achttausend Kinder nichts als fettige Suppe und noch mehr Suppe. For three days, eight thousand children ate nothing but fatty soup and more soup.

Tot grote woede van de omwonende boeren werden ook de dorpen afgestroopt. |||||Anwohner|||||Dörfer|ausgeplündert ||anger|||neighboring|||||villages|stripped bare Sehr zum Ärger der benachbarten Bauern wurden auch Dörfer abgeholzt. Much to the anger of nearby farmers, the villages were poached as well. Ku wielkiemu gniewowi okolicznych rolników, ogołocono także wsie. De oogst stond er goed bij en Dom Thaddeus belastte zich met de onderhandelingen. |Die Ernte||||||||||||Verhandlungen führen |harvest||it||||||burdened||||negotiations Die Ernte war gut und Dom Thaddäus übernahm die Verhandlungen. The harvest was looking good and Dom Thaddeus took on the negotiations. Hij bezocht de boeren op hun hoeven, de ridders op hun burchten, altijd vergezeld door een vijftigtal leden van de knokploeg. ||||||Höfen|||||Burgen|||||Fünfzig|Mitglieder||| |visited|||||farms||knights|||castles||accompanied by|||fifty|members|||fight club Er besuchte die Bauern auf ihren Hufen, die Ritter auf ihren Burgen, immer in Begleitung von etwa 50 Mitgliedern der Knöchelschlepper. He visited the farmers at their farms, the knights at their castles, always accompanied by about fifty members of the fighting crew. Natuurlijk hadden ze in Beieren gehoord over het reusachtige kinderleger dat op weg was naar Jeruzalem en ook over de wonderen die met hun doortocht gepaard gingen. ||||||||||||||||||||||||Durchzug|einhergingen mit| ||||||||giant||||||||||||||||passage|accompanied| Natürlich hatten sie in Bayern von der riesigen Kinderschar auf dem Weg nach Jerusalem gehört und auch von den Wundern, die mit ihrem Weg verbunden waren. Of course, they had heard in Bavaria about the gigantic children's army that was on its way to Jerusalem and also about the miracles that accompanied their passage. Meer uit angst dan uit medelijden stonden ze een klein deel van de oogst af. |||||||||||||Ernte| ||fear|||pity||||||||harvest| Mehr aus Angst als aus Mitleid gaben sie einen kleinen Teil der Ernte ab. More out of fear than pity, they gave up a small portion of the harvest.

Zakken vol gierst, rogge en gerst kwamen naar het kinderkamp. ||Hirse|||Gerste|||| Bags||millet|rye||barley|||| Bags full of millet, rye and barley came to the children's camp. Daar werd het koren op primitieve wijze geplet en vermalen en er werden keiharde droge koeken van gebakken: duizenden. |||Korn||primitiver||gequetscht||||||steinhart|trockene|Kekse||| |||grain||primitive|primitive way|smashed||ground||there||hard dry||biscuits||| There the corn was crushed and ground primitively and rock-hard dry cakes were baked from it: thousands. De voorraden stapelden zich op en Dolf hoopte vurig dat ze niet te snel zouden bederven. ||||||||sehnlich|||||||verderben |stocks|piled up|||||hoped|fervently||||||would|spoil The supplies piled up and Dolf fervently hoped that they would not spoil too quickly.

Onderwijl vonden er onder de kinderen kleine persoonlijke drama's plaats. unterdessen|||||||persönliche||statt meanwhile|found|there|||||personal|dramas| Unterdessen fanden unter den Kindern kleine persönliche Dramen statt. Meanwhile, small personal dramas were unfolding among the children. Zo was daar het geval van Grethe en haar broertje. ||||||Grethe||ihr|Bruder ||||||Grethe|||little brother So gab es den Fall von Grethe und ihrem Brüderchen. Such was the case with Grethe and her little brother. Grethe was een meisje van een jaar of elf, broodmager en verkommerd. ||||||||elf|brodmagere||verwahrlost |||||||||skinny||wasted Grethe war ein Mädchen von etwa elf Jahren, knochendürr und verkümmert. Grethe was a girl of about eleven, scrawny and decrepit. Altijd liep ze rond met een kind van een jaar of drie op de arm. |walked||||||||||||| Sie lief immer mit einem Kind von etwa drei Jahren auf dem Arm herum. She always walked around with a child about three years old in her arms. Toen Dolf bij een van zijn rusteloze inspectietochten over het kamp op hen stuitte, bleef hij stomverbaasd staan. |||||||||||||stieß|||stumm vor Überraschung| when||||||restless|inspection tours||||||stumbled upon|stood||dumbfounded| Als Dolf auf einer seiner rastlosen Inspektionsreisen durch das Lager auf sie stieß, war er verblüfft. When Dolf stumbled upon them during one of his restless inspection tours over the camp, he stood there in utter astonishment. Kiedy Dolf natknął się na nich podczas jednej ze swoich niespokojnych inspekcji obozu, zatrzymał się ze zdumieniem. Hij wist dat er onder de kinderen vele kleintjes schuilden: zes, zeven jaar oud. |||||||||schlüpfen|||| |||there||||||were hiding|||| Er wusste, dass sich unter den Kindern viele Kleine versteckten: sechs, sieben Jahre alt. He knew that among the children, many little ones were hiding: six, seven years old. Maar zo'n jonge kleuter had hij nog niet aangetroffen. |||Kleinkind||||| |||toddler|||||encountered Aber so ein kleiner Vorschüler war ihm noch nicht begegnet. But he had not yet encountered such a young toddler. En hier sjouwde dat piepkleine moedertje, of wat was ze, met een kind dat nog nauwelijks goed kon lopen. ||schleppte||winzig kleine|Mütterchen||||||||||||| ||was dragging||tiny|little mother||||||||||barely||| Und hier schleppte diese winzige Mutter, oder was sie auch war, ein Kind, das kaum richtig laufen konnte. And here that tiny little mother, or whatever she was, was trudging along with a child that could barely walk properly. Hij begon Grethe uit te horen en vernam tot zijn ontsteltenis het volgende verhaal. |||||||learned</br>discovered|||dismay|||story Er begann, Grethe zu verhören, und erfuhr zu seinem Entsetzen die folgende Geschichte. He started to question Grethe and learned, to his astonishment, the following story. Zaczął przesłuchiwać Grethe i ku swemu przerażeniu dowiedział się o następującej historii. Het meisje had zich in Straatsburg bij de Kinderkruistocht aangesloten. |||||||||joined Das Mädchen hatte sich in Straßburg dem Kinderkreuzzug angeschlossen. The girl had joined the Children's Crusade in Strasbourg. Dat was niets bijzonders, overal waar het kinderleger doortrok liepen kinderen van huis weg, betoverd door het sprookje van de Witte Stad. ||||||||durchzog||||||verzaubert von dem||||||| |||special|||||passed|children walked|||||enchanted|||fairy tale|||| Das war nichts Besonderes, überall wo das Kinderheer hindurchzog, liefen Kinder von zu Hause weg, verzaubert von dem Märchen der Weißen Stadt. That was nothing special, everywhere the children's army passed, children ran away from home, enchanted by the fairy tale of the White City. Grethe was een wees en had bijna een jaar door de straten van Straatsburg gezworven, zonder onderdak, zonder dat iemand naar haar omkeek. ||||||||||||||umhergeirrt||Obdach|ohne||||| |||orphan|||||||||||wandered||shelter||||||looked after Grethe war ein Waisenkind und irrte seit fast einem Jahr durch die Straßen Straßburgs, ohne Obdach, ohne dass sich jemand um sie kümmerte. Grethe was an orphan and had wandered the streets of Strasbourg for almost a year, without shelter, without anyone looking after her. Samen met haar broertje had ze geleefd van bedelarij, soms van diefstal. ||||||gelebt||Betteln|manchmal|| |||little brother|||||begging|||theft Together with her little brother, she had lived by begging, sometimes by stealing. Toen was, als door een wonder, het kinderleger voor de poorten van de stad verschenen. then|||||as if by a miracle|||||gates||||appeared Dann, wie durch ein Wunder, war die Kinderschar vor den Toren der Stadt erschienen. Then, as if by a miracle, the children's army appeared before the gates of the city. De burgers van Straatsburg hadden zich ontfermd over de zieken en gewonden, ze hadden voedsel en oude kleren naar het kinderkamp gestuurd. ||||||sich gekümmert|||||Verletzten|||Essen|||Kleidung||||geschickt ||||||cared for|||||wounded|||food|||||||sent Die Straßburger Bürger hatten sich um die Kranken und Verwundeten gekümmert und dem Kinderlager Lebensmittel und alte Kleidung geschickt. The citizens of Strasbourg had taken care of the sick and wounded, they had sent food and old clothes to the children's camp. Toen had de uitgehongerde Grethe zich ook in het kampement gewaagd en daar volop kunnen delen in de overvloed. ||||||||||gewagt||dort|reichlich||teilen|||Überfluss Then|||starved||||||camp|dared|||to the fullest||share|||abundance Dann hatte sich auch die ausgehungerte Grethe in das Lager gewagt und sich an den dortigen Gaben satt gegessen. Then the starving Grethe also dared to venture into the camp and was able to fully share in the abundance there. Wtedy wygłodniała Grethe odważyła się wejść do obozowiska i mogła w pełni podzielić się tamtejszą obfitością. Wat lag meer voor de hand dan dat zij zich met haar broertje voorgoed bij de Kinderkruistocht aansloot? |||||||||||||für immer||||anschloss |lay|||||||||||brother|forever||||joined Was war naheliegender, als dass sie sich mit ihrem kleinen Bruder dem Kinderkreuzzug für immer anschloss? What could be more obvious than for her to join the Children's Crusade for good with her little brother?

Dolf herkende het verhaal - Mariecke was precies zo'n meisje. |erkannte||||||| |recognized||story||||such a| Dolf recognized the story - Mariecke was exactly such a girl. ‘Maar je broertje,' stamelde hij. ||little brother|stammered| 'But your little brother,' he stammered. ‘Hij is toch veel te klein om zulke lange dagmarsen te maken.' |||||||||Tagmarsche|| |||||||such||day marches|| 'He is just way too small to make such long day marches.' Grethe zei verlegen: ‘Hij is niet zwaar.' ||shyly|||| Dus ze had hem gedragen, vanaf Straatsburg! ||||carried him|| Sie hatte es also getragen, angefangen in Straßburg! So she had carried it, from Strasbourg! Dolf voelde tranen in zijn ogen springen. ||tears||||well up

Hij vertrouwde Grethe toe aan de goede zorgen van Mariecke. |entrusted|||||||| Er vertraute Grethe der guten Obhut von Mariecke an. He entrusted Grethe to Mariecke's good care. Hij sprak over hem met Dom Thaddeus, die erin slaagde een tehuis voor de twee weesjes te vinden bij kinderloze boeren. |||||||||es gelang ihm||Zuhause||||Waisenkinder||||kinderlosen|Bauern ||||||||it|succeeded||home||||orphans||||childless| Er erzählte Dom Thaddäus von ihm, dem es gelang, für die beiden Waisenkinder ein Zuhause bei kinderlosen Bauern zu finden. He spoke of him to Dom Thaddeus, who managed to find homes for the two orphans with childless peasants. Rozmawiał o nim z księdzem Tadeuszem, któremu udało się znaleźć dom dla dwóch sierot wśród bezdzietnych rolników.

‘Ze zullen misschien leven als horigen,' zei hij tegen Dolf, ‘maar in elk geval léven.' |||||Leibeigene|||||||jedem||leben |||||serfs||||||||in any case|live Sie mögen als Leibeigene leben", sagte er zu Dolf, "aber sie leben wenigstens. 'They may live like serfs,' he said to Dolf, 'but at least they will live.'