Γλώσσα | Τα επίθετα σε -ής, -ής, -ές | Ε' - ΣΤ' Δημοτικού Επ. 21
Παιδιά, γεια σας! Το όνομά μου είναι Πανταζή Σοφία
και είμαι δασκάλα σε Δημοτικό σχολείο.
Σήμερα θα κάνουμε ένα μάθημα που είναι πολύ χρήσιμο για όλα τα παιδιά.
Και για τα μικρά και ιδίως για τα μεγάλα.
Γενικότερα είναι ένα θέμα το οποίο...
αφορά τα επίθετα, όπως έχω γράψει εδώ στον πίνακα,
σε -ής, -ής, -ές.
Τι σημαίνει αυτό τώρα;
Είναι τα επίθετα που έχουν κατάληξη σε -ής, με η, όπως για παράδειγμα ο συνεπής.
Το θηλυκό έχει κι αυτό κατάληξη η, όπως λέμε η επιεικής.
Και το ουδέτερο είναι σε -ές, όπως λέμε το διεθνές.
Και γιατί σκέφτηκα να κάνουμε αυτό το μάθημα σήμερα;
Παιδιά, είναι πολύ χρήσιμο. Κάθε μέρα μπορεί να ακούτε αυτές τις λέξεις.
Αλλά τις χρησιμοποιείτε σωστά; Για να δούμε.
Ανοίγουμε τις ειδήσεις και ακούμε να λέει η δημοσιογράφος,
"Θυελλώδεις άνεμοι θα ξεσπάσουν σήμερα στο Αιγαίο".
Ή μπορεί να ακούσουμε κάτι άλλο.
"Σήμερα στο διεθνές αεροδρόμιο του Λονδίνου,
θα προσγειωθεί το τάδε αεροπλάνο που μέσα θα έχει τον δημοφιλή ηθοποιό τάδε".
Όλα αυτά δεν νομίζω πως είναι παράξενα,
ούτε ότι δεν τα έχετε ξανακούσει.
Το θέμα είναι ότι σε αυτά κάνουμε πολλά λαθάκια, παιδιά.
Και σήμερα θα σας βοηθήσω, να τα ξεμπερδέψουμε. Σύμφωνοι;
Τι χρειάζομαι από εσάς;
Ένα τετράδιο, ένα μολύβι, μία γόμα, μία ξύστρα για καλά γραμματάκια.
Και φύγαμε να κάνουμε ένα τέλειο μάθημα! Εντάξει, παιδιά; Για πάμε λοιπόν!
Θα ξεκινήσω να γράψω πρώτα πώς κλίνονται αυτά τα επίθετα,
να έχουμε εδώ στον πίνακα γραμμένο, εγώ εδώ κι εσείς στο τετράδιό σας,
την κλίση αυτών των επιθέτων. Για πάμε να δούμε πώς θα το κάνουμε.
Λοιπόν έχουμε και λέμε.
Θα κάνουμε τον ενικό αριθμό.
Και θα γράψουμε τις πτώσεις. Επειδή είναι επίθετα έχουνε και πτώσεις.
Ονομαστική. Ωραία. Ονομαστική.
Γενική.
Αιτιατική.
Και κλητική. Ωραία, παιδιά; Για πάμε να δούμε...
αυτά τα επίθετα που δυσκολεύουν αρκετά.
Να σας πω την αλήθεια, όχι μόνο εσάς αλλά και εμάς τους μεγάλους.
Πολλές φορές εμείς οι δάσκαλοι κάνουμε λάθη.
Και λέμε τώρα πώς να το πω; Να πω έχω επιμελείς μαθητές;
Έχω "επιμελούς" μαθητές;
Για να δούμε πώς θα τα ξεχωρίσουμε.
Ξεκινάμε με το αρσενικό.
Να βάλουμε ένα παράδειγμα.
Ο ευγενής. Είναι πολύ ωραίο να είμαστε και ευγενείς σαν άνθρωποι.
Θα διαλέξω τον ευγενή.
Το αρσενικό, παιδιά, και το θηλυκό, έχουν την ίδια κλίση.
Για πάμε να δούμε!
Ο ευγενής.
Ωραία; Γιατί άφησα εδώ κενό;
Γιατί πολύ απλά θα βάλω μία κάθετη γραμμή και θα βάλω δίπλα και το η, η ευγενής.
Άρα είτε πω "ο ευγενής κύριος μου άνοιξε την πόρτα να περάσω"
είτε πω "η ευγενής κυρία μου μίλησε πολύ ωραία στο τηλέφωνο",
είναι το ίδιο πράγμα και για το αρσενικό και για το θηλυκό.
Πάμε στη γενική.
Ακόμα πιο εύκολο.
Του ευγενούς.
Αυτό είναι για το αρσενικό.
Ωραία. Για το θηλυκό πώς είναι; Το ίδιο.
Είναι της ευγενούς.
Τι αλλάζει εδώ; Μόνο το άρθρο. Ωραία;
Πάμε στην αιτιατική.
Αιτιατική έχουμε, αν μιλάμε για έναν ευγενή κύριο,
ο ευγενής κύριος, του ευγενούς κυρίου,
τον ευγενή κύριο.
Τώρα αν θέλουμε να μιλήσουμε για μία κυρία που μας μίλησε όμορφα στο τηλέφωνο;
Τότε θα πούμε ότι αυτή η κυρία είναι η ευγενής,
της ευγενούς, την ευγενή.
Άρα, παιδιά, με μία στήλη ξεκαθαρίσαμε και το αρσενικό και το θηλυκό στον ενικό αριθμό.
Πάμε τώρα να δούμε το ουδέτερο;
Και πριν γράψω το ουδέτερο θα κάνουμε το εξής,
και εσείς θέλω στο τετράδιό σας, να κυκλώσουμε λίγο τις καταλήξεις.
Για να σβήσουμε λίγο εδώ. Ωραία γραμματάκια,
για να καταλαβαίνουμε και αυτά που έχουμε γράψει.
Άρα οι καταλήξεις είναι - ης, γενική - ούς, αιτιατική -ή.
Εντάξει, παιδιά; Τα κυκλώνουμε, τα γράφουμε ωραία-ωραία,
και αυτά είναι απαραίτητα...
αν θέλουμε να λύνουμε σωστά τις ασκήσεις μας στο σχολείο και να μιλάμε όμορφα και σωστά.
Ωραία; Πάμε τώρα στο ουδέτερο.
Να έρθω από εδώ για να βλέπετε τον πίνακα.
Το ουδέτερο είναι το ευγενές.
Συνάντησα σήμερα το πρωί που ερχόμουν, ένα ευγενές παιδί.
Μου έπεσε κάτω το τετράδιό μου και εκείνο κατευθείαν με ρώτησε,
αν θέλω να σηκώσει το τετράδιο να μου το δώσει.
Ήταν λοιπόν ένα ευγενές παιδί.
Το ευγενές, και κυκλώνω κατευθείαν την κατάληξη.
Ωραία, παιδιά; Το ευγενές.
Για να δούμε τώρα τη γενική.
Του... Πώς λέτε να είναι τώρα στο ουδέτερο η γενική;
Για σκεφτείτε το λίγο.
Πάρα πολύ σωστά!
Όπως είναι στο αρσενικό και στο θηλυκό, του ευγενούς.
Μάλλον είναι πολύ πιο εύκολα τώρα που τα ξαναγράφω!
Πολύ ωραία! Και πάμε και στην αιτιατική.
Το ευγενές πάλι. Εντάξει, παιδιά;
Το ουδέτερο είναι ακόμα πιο εύκολο.
Ονομαστική και αιτιατική είναι το ίδιο πράγμα.
Ε, γενική όπως το θηλυκό και το αρσενικό.
Πάρα πολύ εύκολο!
Και τώρα κλητική γιατί δεν έχω γράψει;
Παιδιά, δεν την χρησιμοποιούμε την κλητική.
Την έγραψα όμως να την δείτε και να τη θυμηθείτε σαν πτώση,
αλλά δεν τη χρησιμοποιούμε για αυτά τα επίθετα.
Πάμε τώρα να δούμε τον πληθυντικό αριθμό.
Και μόλις τελειώσουμε με τη βοήθεια αυτού του πίνακα,
θα κάνουμε δίπλα μία ωραία άσκηση.
Εντάξει, παιδιά; Για να εμπεδώσουμε αυτό που σας λέω τώρα.
Πάμε λοιπόν, κι εσείς στο τετράδιό σας ωραία και καλά,
να γράψετε "πληθυντικός αριθμός".
Πληθυντικός αριθμός, παιδιά, είναι από τη λέξη "πλήθος".
Ενικός: έχω ένα πράγμα.
Πληθυντικός: υπάρχει ένα πλήθος,
άρα είναι τα πολλά που λέμε για τις μικρές τάξεις.
Το ένα ο ενικός, τα πολλά ο πληθυντικός.
Πάμε ίδιες πτώσεις και πάμε να δούμε τώρα πώς...
γίνονται αυτά τα επίθετα στον πληθυντικό αριθμό.
Λοιπόν, ξαναγράφω τις πτώσεις - έτσι για να είμαι σωστή,
να είναι καθαρό το γραπτό μου.
Ονομαστική, γενική, αιτιατική, ωραία.
Και κλητική, κι ας μην έχει,
κι ας μη τη χρησιμοποιούμε πολύ την κλητική σε αυτά τα επίθετα.
Πάμε να δούμε τώρα πληθυντικό αριθμό;
Εδώ τώρα που σας είπα πριν για τον καιρό,
"Θα ξεσπάσουν...", τι άνεμοι; "Θυελλώδεις άνεμοι", λέμε.
Α, θυελλώδεις; Δηλαδή είναι το ίδιο με τον ενικό αριθμό;
Ακούγεται το ίδιο αλλά δεν γράφεται το ίδιο.
Για να πάμε να το δούμε πώς θα το γράψουμε.
Είναι ο ένας: ο ευγενής, ο ευγενής κύριος.
Οι πολλοί: οι ευγενείς.
Το άρθρο φυσικά αλλάζει,
αλλά δεν ακούμε να αλλάζει η κατάληξη.
Ο ευγενής - οι ευγενείς.
Αλλάζει, παιδιά, αλλάζει η ορθογραφία της κατάληξης.
Είναι με ει.
Πάμε λοιπόν, οι ευγενείς με ει.
Τώρα για το θηλυκό; Πάλι το ίδιο, παιδιά!
Είναι το ίδιο πράγμα.
Και για το αρσενικό και για το θηλυκό είναι οι ευγενείς.
Πάμε τώρα για τη γενική πτώση.
Οι ευγενείς, λοιπόν, των ευγενών.
Ε, αυτό νομίζω ότι όλοι μπορείτε να το σκεφτείτε.
Για να το σβήσουμε τώρα. Κι εσείς το ίδιο στο σπίτι, παιδιά.
Αν κάτι δεν έχουμε γράψει σωστά,
το σβήνουμε και είμαστε πάρα πολύ ωραία,
με ωραίο καθαρό γραπτό.
(Παράδειγμα ονομαστικής) Οι ευγενείς κύριοι.
(Παράδειγμα γενικής:) Αυτά είναι τα βιβλία των ευγενών παιδιών.
Και πάμε στην αιτιατική: τους ευγενείς.
Αλλά πώς είπαμε, παιδιά;
Έτσι μπράβο! Με ει, παιδιά: τους ευγενείς.
(Παράδειγμα αιτιατικής) Είδες αυτούς τους ευγενείς κυρίους που περπατούσαν μπροστά;
Είναι με ει.
Εδώ τώρα αν δούμε, αν έχει κάποια διαφορά με το θηλυκό.
(Ονομαστική) οι ευγενείς κυρίες.
(Γενική) των ευγενών κυριών.
Οπ! Τώρα στην αιτιατική θα πούμε "τους ευγενείς κυρίες";
Ε, δεν γίνεται! Θα βάλουμε το άρθρο για το θηλυκό.
Γι' αυτό θα σβήσω λίγο εδώ πέρα.
"Τους" για το αρσενικό και "τις" για το θηλυκό, παιδιά.
Και είμαι έτοιμη για το αρσενικό και το θηλυκό και σε ενικό και σε πληθυντικό αριθμό.
Για πάμε τώρα να δούμε το ουδέτερο.
Ακούμε τραγούδια - καλά, σίγουρα ακούτε στο σπίτι τραγούδια.
Έχετε κάποιον αγαπημένο ίσως καλλιτέχνη,
βάζετε μουσική και είναι πολύ καλό αυτό.
Όταν λοιπόν λέμε, ρωτάμε τα παιδιά καμιά φορά,
μπορεί να σας έχουν ρωτήσει, "Ποια είναι τα αγαπημένα σου τραγούδια;"
ή "τα πιο δημοφιλή;".
Ποια είναι δηλαδή αυτά που ακούς πιο πολύ;
Ή ποια είναι αυτά που ακούγονται περισσότερο,
που παίζονται περισσότερο στα ραδιόφωνα, στις τηλεοράσεις,
στο ίντερνετ, που ακούτε εσείς;
Άρα λοιπόν "τα δημοφιλή τραγούδια",
θα το 'χετε ακούσει σίγουρα, ή "τα πολυτελή αυτοκίνητα".
Άρα εδώ είναι το ευγενές, τα ευγενή. Πολύ ωραία!
Για να το καθαρίσω και αυτό. Κι εσείς το ίδιο.
Ό,τι δεν μας αρέσει - θα το σβήσω τελείως - το ξαναγράφουμε.
Τα ευγενή, αλλά με η.
Πολύ ωραία! Τα ευγενή, τα πολυτελή, τα δημοφιλή, τα ειλικρινή.
Έχει ειλικρινή συναισθήματα, ας πούμε, αυτός απέναντι σε αυτή την κυρία.
Λοιπόν, τα ευγενή. Των, τώρα, - ε, εντάξει - των ευγενών.
Εύκολο, η γενική ακολουθεί τη γενική του αρσενικού και του θηλυκού.
Ποια είναι λοιπόν η αιτιατική στο ουδέτερο;
Τα ευγενή.
Τα ευγενή. Ναι και η κατάληξη, την κυκλώνουμε.
Άρα, παιδιά, τέλεια, μέχρι εδώ.
Είμαι σίγουρη ότι έχετε γράψει στα τετράδιά σας,
ότι έχετε προσέξει. Και δεν θα τα σβήσω.
Παίρνει τον χρόνο του το κάθε παιδί.
Ωραία, πάμε τώρα στην άσκηση εμπέδωσης, παιδιά.
Λοιπόν, γράφουμε δίπλα, εσείς βασικά από κάτω, εγώ θα γράψω δίπλα:
εργασία εμπέδωσης. Για να δούμε τώρα όλα αυτά...
πώς τα χρησιμοποιούμε με προτασούλες στο λόγο μας.
Εργασία, λοιπόν, εμπέδωσης.
Για να δούμε. Θα δείτε πως αυτές τις προτάσεις...
τις έχετε ακούσει και ξανακούσει πολλές φορές.
Λοιπόν για να γράψουμε εργασία εμπέδωσης.
Συμπληρώνω τις καταλήξεις. Αυτό μας ενδιαφέρει, παιδιά!
Είδατε που έχω γράψει εδώ τις καταλήξεις;
Αυτές κάνουμε λάθος. Και όχι μόνο εσείς, σας είπα, κι εμείς οι μεγάλοι.
Συμπληρώνω τις καταλήξεις των επιθέτων.
Αλλά δεν θα το γράψω τώρα (των επιθέτων). Συμπληρώνω τις καταλήξεις.
Έτσι κι αλλιώς το μάθημά μας είναι για τα επίθετα.
Για να μην σας κουράζω παραπάνω πάμε κατευθείαν στο πρώτο παράδειγμα.
Να βάλουμε ένα αστεράκι.
Εσείς μπορείτε να βάλετε και καρδούλα και βελάκι, ό,τι σας αρέσει. Εντάξει;
Λοιπόν, για πάμε.
Ο Θάνος... Ας πάρουμε λοιπόν έναν συμμαθητή σας.
Ο Θάνος έχει γράψει, παιδιά, διαγώνισμα στην Ιστορία.
Είχε διαβάσει αλλά είχε αγωνία για το πώς θα τα πάει.
Τελικά παίρνει 10. Παίρνει 10, παιδιά και είναι πανευτυχ...
Ο Θάνος, λοιπόν, που έγραψε τεστ Ιστορίας και πήρε 10, είναι πανευτυχ...;
Για να δούμε, πώς θα το γράψουμε;
Είναι ο πανευτυχής, πάμε στον πίνακα.
Και πάμε να βρούμε σε τι αφορά τώρα το πανευτυχής.
Είναι αρσενικό. Ψάχνω να βρω τι προσδιορίζει.
Δηλαδή, είναι θηλυκό, είναι για μια γυναίκα, είναι για ένα αγόρι,
είναι για ένα ουδέτερο, για ένα πράγμα δηλαδή;
Εδώ μιλάει για ένα παιδί.
Ένα αρσενικό όμως, "Ο Θάνος".
Κοιτάξτε το μυστικό ποιο είναι:
Να βλέπουμε σε ποιον αναφέρεται το επίθετο.
Αναφέρεται σε αρσενικό και κοιτάω εδώ.
Αναφέρεται σε θηλυκό κοιτάω εδώ.
Αναφέρεται σε ουδέτερο κοιτάω εδώ και εδώ.
Επειδή έχω λοιπόν αρσενικό, θα πάω να δω εδώ.
Ναι, αλλά θα πάω ενικό ή πληθυντικό;
Ε, παιδιά ένας είναι ο Θάνος, άρα ενικός.
Άρα εδώ, ο ευγενής.
Άρα με βάση το ευγενής πώς θα γίνει το επίθετο πανευτυχής;
Θα μείνει έτσι ή θα αλλάξει;
Πολύ σωστά, παιδιά! Θα μείνει έτσι, όπως ο ευγενής.
Ο Θάνος είναι πανευτυχής που πήρε 10 στο τεστ Ιστορίας. Ωραία;
Πάμε τώρα στη δεύτερη προτασούλα.
Η συναυλία... Εδώ είναι ωραίο το θέμα μας, παιδιά.
Σίγουρα θα έχετε πάει σε κάποια συναυλία ειδικά το καλοκαίρι.
Ε, δεν είναι πολύ ωραίες οι συναυλίες, να πηγαίνουμε να ακούμε μουσική;
Η συναυλία λοιπόν του - το επίθετό μας είναι "δημοφιλής".
Το δημοφιλ... τρεις τελείες.
Και τώρα σκέφτηκα κάτι. Εδώ όταν αλλάζει η πτώση,
θα σας γράφω και σε παρένθεση για ποιο επίθετο μιλάγαμε.
Ποια ήταν δηλαδή στην αρχή η σκέψη μου.
Άρα λοιπόν, "Η συναυλία του δημοφιλ..." - δεν ξέρουμε, θα το βρούμε.
Θα τη βρείτε εσείς δηλαδή την κατάληξη.
Ας γράψω λίγο αυτό το κ πιο μικρό.
"Η συναυλία του δημοφιλούς", το είπα, δεν πειράζει.
Το αποκάλυψα τώρα.
Κάποιος θα τ' άκουσε στο σπίτι.
"Η συναυλία του δημοφιλ... καλλιτέχνη", είπα και την απάντηση.
Αναβλήθηκε, παιδιά, δυστυχώς!
Κάτι συνέβη, λόγω καιρού ίσως. Αναβλήθηκε.
Και εδώ το επίθετο που θέλω να χρησιμοποιήσετε για να το βάλετε στη σωστή πτώση,
είναι το επίθετο ο δημοφιλής.
Ωραία; Πάμε τώρα να σκεφτούμε τι αφορά.
Αφορά αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο;
Για να δω, για να δω. Η συναυλία του δημοφιλ...
Α, είναι ο καλλιτέχνης! Ο καλλιτέχνης είναι αρσενικό.
Σε ποια πτώση όμως βρίσκεται;
Ονομαστική, γενική, αιτιατική;
Είναι, κοιτάξτε παιδιά, του.
Του, το βλέπετε που η ίδια η άσκηση σας δίνει τη λύση;
Του, για να πάω, του, του.
Του, λοιπόν. Του ευγενούς.
Είναι ο ευγενής, του ευγενούς.
Άρα θα γίνει, ο δημοφιλής, του...;
Ακριβώς! Του δημοφιλούς.
Τέλεια, παιδιά! Πάρα πολύ ωραία!
Αυτό είναι το μυστικό για την άσκηση.
Πίνακας, παρατήρηση, γράψιμο.
Παρατήρηση, γράψιμο. Πάμε στο επόμενο.
Λοιπόν, θα κάνουμε άλλα τρία παραδείγματα. Εντάξει, παιδιά;
"Τον δάγκωσε..." - Κι αυτό πολλές φορές το λένε τα παιδιά και σε ιστορίες -
"Τον δάγκωσε ένα δηλητηριώδ... φίδι".
Πάμε να γράψω σε παρένθεση το επίθετο.
Ο δηλητηριώδης με τι "ι" είπαμε;
Η! Πάρα πολύ ωραία!
Το θηλυκό είναι και αυτό το ίδιο. Άρα τι θα κάνω τώρα; Περιμένετε!
Για να μην σας κουράζω, εδώ θα γράψω ο/η δηλητηριώδης.
Ωραία και το ουδέτερο είναι το δηλητηριώδες.
Όπα! Λάθος παιδιά ορθογραφικό. Είδατε που κάνουμε κι εμείς λάθη;
Δηλητηριώδες.
Και μπερδεύουν και λίγο αυτά τα επίθετα την ώρα που τα διαβάζουμε. Έτσι δεν είναι;
Λοιπόν πάμε να το λύσουμε και αυτό.
Ένα δηλητηριώδ... φίδι. Είναι φίδι.
Άρα βρε παιδιά τι είναι; Είναι αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο;
Είναι ουδέτερο. Άρα πάω στη στήλη με τα ουδέτερα.
Είναι ενικός ή πληθυντικός;
Είναι ένα ή πολλά;
Το λέει κι εδώ, ένα. Άρα πάω εδώ.
Όπως γινόταν εδώ το ευγενές, του ευγενούς, το ευγενές,
εδώ έχω ένα δηλητηριώδες.
Άρα μένει το ίδιο, παιδιά.
Τον δάγκωσε ένα δηλητηριώδες φίδι.
Ωραία; Πάμε στο τελευταίο παράδειγμα.
Και θα κάνουμε κι άλλη μία άσκηση.
Λοιπόν για να δούμε το τελευταίο παράδειγμα.
"Μάθαμε τα ευτυχ... γεγονότα".
Ωραία, κάποιος μας ανακοίνωσε κάτι ωραίο, κάτι ευχάριστο.
Το επίθετο εδώ, παιδιά, είναι - αρσενικό/θηλυκό είπαμε ίδια κατάληξη -
ο/η ευτυχής, με η - δεν το ξεχνάω -
και το ουδέτερο το ευτυχές, με ε. Εδώ δεν έχουμε δυσκολία.
Πάμε να δούμε αν αν είναι αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο, ενικός ή πληθυντικός.
Λοιπόν για να δούμε, για να δούμε. Ορίστε. Ουδέτερο.
Και μάλιστα τα, τα πολλά.
Άρα πάω εδώ. Στη στήλη με τα ουδέτερα.
Πληθυντικός αριθμός.
Τα ευγενή, άρα τα, τα... Το ευτυχές, τα ευτυχή.
Πάρα πολύ ωραία, παιδιά.
Έτσι πήρατε μια γεύση για προτάσεις, φράσεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά.
Μία τελευταία άσκηση θα κάνουμε.
Οπότε εδώ, έχω γράψει εργασία εμπέδωσης,
αλλά θα κάνουμε τελικά δύο. Οπότε θα είναι εργασίες εμπέδωσης - εντάξει, παιδιά;
Πάμε να σβήσω αυτό. Ωραία.
Και τις δύο πρώτες προτάσεις.
Γιατί κάποιοι από το σπίτι σίγουρα αντιγράφουν ακόμα.
Ωραία; Πάμε λοιπόν, δεύτερη και τελευταία άσκηση.
Βάλτε τα δυνατά σας για να το καταλάβουμε!
Λοιπόν η άσκηση η δεύτερη είναι από τον ενικό στον πληθυντικό ή και το αντίστροφο.
Θα δείτε. Ας χωρίσουμε, ας γράψουμε άσκηση 2.
Σαν τίτλο εφημερίδας θα το βάλουμε.
Από τον ενικό στον πληθυντικό...
και το αντίστροφο.
Το θέμα είναι να το 'χετε καταλάβει.
Αυτό είναι λοιπόν. Από τον ενικό στον πληθυντικό αριθμό...
να συμπληρώσω εδώ, αφού με χωράει κι ο πίνακας.
Και το αντίστροφο.
Τι εννοώ; Θα μάθετε αμέσως τώρα, παιδιά.
Τελευταία ασκησούλα και μετά ελεύθεροι.
Λοιπόν θα βάλω εδώ ενικός, θα το γράψω.
Ωραία. Θα τραβήξω μια γραμμούλα.
Τώρα θα σβήσω και την επόμενη προτασούλα.
Ο καθένας γράφει στον χρόνο τον δικό του.
Άλλα παιδιά γράφουν πιο γρήγορα, άλλα πιο αργά.
Άλλοι θέλουν πιο καθαρά γράμματα, άλλοι πιο στρογγυλά.
Για πάμε λοιπόν. Πληθυντικός. Το θέμα μας είναι όλοι να τα καταλάβετε.
Και πάμε τώρα με τις πτώσεις. Θα σας βάζω σε διάφορες πτώσεις στα επίθετα...
και θέλω να μου γράφετε τον άλλο αριθμό αλλά στην ίδια πτώση.
Για πάμε να δούμε.
Ακούγεται λίγο παράξενο. Τώρα θα το καταλάβετε καλύτερα.
Πάμε στο πρώτο παράδειγμα.
Πρώτο παράδειγμα λοιπόν, ο ασθενής.
Είναι ένα επίθετο σε -ής, με η.
Και είναι αρσενικό.
Πώς θα γίνει στον πληθυντικό; Κοιτάξτε να δείτε, παιδιά.
Ο ασθενής είναι εδώ σε ονομαστική πτώση.
Όπως είναι ο ευγενής.
Άρα και την πληθυντικό αριθμό τον πάω ονομαστική πτώση αρσενικό.
Ο ευγενής - οι ευγενείς.
Άρα ο ασθενής - οι ασθενείς.
Δύσκολο; Δεν νομίζω.
Για πάμε να δούμε, σας βλέπω πολύ καλούς σήμερα.
Και γι' αυτό προλάβαμε να κάνουμε και δεύτερη άσκηση.
Λοιπόν, ο ασθενής - οι ασθενείς.
Πάμε να δούμε και κάποια άλλη πτώση.
Λοιπόν, του δημοφιλούς, που είπαμε και πριν.
(Παράδειγμα) Είχα την τύχη να γνωρίσω τη μητέρα του δημοφιλούς τραγουδιστή.
Ποια πτώση έχουμε, παιδιά;
Πτώση, του, του... Νάτο!
Είναι γενική πτώση στον ενικό.
Τι θα κάνετε τώρα;
Πάμε στον πληθυντικό αριθμό, σε ποια πτώση;
Σας είπα. Γενική είναι, γενική θα πάτε.
Γενική λοιπόν, των.
Εδώ είναι του ευγενούς και γίνεται των ευγενών.
Οι ευγενείς, των ευγενών.
Άρα οι δημοφιλείς, των δημοφιλών, παιδιά.
Αυτό είναι!
Των δημοφιλών.
Και εδώ είναι λίγο που μπερδεύονται πολλά παιδιά:
όταν είναι του στον ενικό, μπερδεύονται λίγο με τον πληθυντικό.
Άλλα δύο παραδείγματα και τελειώσαμε, παιδιά. Εντάξει;
Λοιπόν για να δούμε και κάτι άλλο.
Το υγιές. Ωραία;
(Παράδειγμα) Το σκυλάκι μου είναι απόλυτα υγιές.
Ειδικά με τα σκυλιά και τα ζώα, εσείς που έχετε παιδιά γατάκια,
θα λέτε "το κατοικίδιό μου είναι υγιές".
Λοιπόν πώς θα το πείτε αν έχετε δύο, τρία γατάκια ή δύο - τρία σκυλάκια;
Θα πείτε ενικός αριθμός το, ενικός αριθμός το ευγενές.
Άρα ονομαστική το ευγενές.
Πάμε πληθυντικός αριθμός ονομαστική τα ευγενή.
Άρα το υγιές, τα; Τα υγιή.
Και εύχομαι να 'ναι πάντα τα σκυλάκια...
και τα γατάκια και όλα τα κατοικίδια που έχετε, παιδιά, υγιή.
Να τα προσέχετε!
Και πάμε στο τελευταίο.
Για να δούμε.
Να δούμε τώρα - αρσενικό είπαμε, ουδέτερο είπαμε - ένα θηλυκό.
Λοιπόν τι θα λέγατε να πούμε τώρα ένα στον πληθυντικό και να το γυρίσουμε στον ενικό;
Για να σβήσω και εδώ. Τώρα νομίζω ότι όλοι έχετε προλάβει να αντιγράψετε.
Το τελευταίο παράδειγμα θηλυκό.
Και τι θα κάνω τώρα;
Τώρα θα ξεκινήσω από τον πληθυντικό, παιδιά.
Για να δούμε ένα παράδειγμα.
Να δούμε το θηλυκό, για να δούμε, τις πολυτελείς.
(Παράδειγμα) Καθώς προχωρούσα στο δρόμο, είδα τις καινούργιες πολυτελείς κατοικίες,
που έχει φτιάξει ο δήμος μας.
Για να δούμε: τις πολυτελείς. Τι πτώση έχω;
Είμαι στον πληθυντικό αριθμό, τις.
Για να δω τώρα πληθυντικό αριθμό, πληθυντικό αριθμό...
Είμαι σε αιτιατική πτώση. Ωραία.
Πληθυντικός αριθμός, άρα πού θα το πάω;
Ενικό αριθμό σε αιτιατική πτώση.
Και έχουμε και λέμε.
Οι πολυτελείς, η μία είναι η πολυτελής, με η.
Της πολυτελούς, αιτιατική την πολυτελή.
Και τελείωσε, παιδιά. Την πολυτελή κατοικία.
Ωραία; Λοιπόν ενικός - πληθυντικός.
Παιδιά, πάρα πολύ ωραία!
Εσείς θα έχετε στο μυαλό σας ότι πρέπει να μάθετε και να λέτε καλά και απέξω,
σας λέω τώρα που θα ξεκουραστείτε από το μάθημα,
να διαβάσετε τα επίθετα,
να παίξετε παιχνίδι, να το λέτε εσείς στον αδερφό σας,
ο αδερφός σας σε εσάς, να προσπαθήσετε να το μάθετε καλά.
Κι αν μάθετε τον τρόπο που κλίνονται αυτά τα επίθετα,
τότε δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα.
Και μη ξεχνάτε, παιδιά, κάτι.
Ο μαθητής ο ευγενής, ο συνεπής και ο επιμελής, είναι πάντα ευτυχής!
Επίθετα σε -ής, -ής, -ές, παιδιά, και καλή συνέχεια!
