Hoe het dierenrijk bloedt
Natuurdocumentaires. Prachtig.
En nu: de keiharde werkelijkheid.
De afgelopen 50 jaar zijn de populaties van 4400 soorten zoogdieren...
...vissen, vogels, reptielen en amfibieën wereldwijd met maar liefst twee derde afgenomen.
En dat is alarmerend.
Door ontbossing, uitstoot, vervuiling en steeds meer menselijke invloeden in de leefgebieden van wilde diersoorten...
Vernietigen we de biodiversiteit.
In de woorden van de man die het al zijn hele leven van heel dichtbij ziet gebeuren...
Ik ben David Attenborough...
...en ik ben 93.
Onze planeet stevent op een ramp af.
Wij moeten leren mét de natuur te leven...
...in plaats van ertegen.
Want wij - homo sapiëns - staan niet los van die natuur.
Sterker nog. Die hele pandemie waar we nu in zitten, met een ziekte die van dier op mens oversprong...
...is al een direct gevolg van hoe wij met de wildernis omgaan.
En om de vicieuze cirkel helemaal rond te maken...
...door diezelfde pandemie, wordt het probleem alleen nog maar groter.
Wereldwijd slaan door lockdowns namelijk stropers hun slag.
Dit doet de lockdown met de wildernis.
Misschien niet het eerste waar je aan denkt...
...maar vooral toerisme is heel erg belangrijk.
Dat is door de wereldwijde lockdowns grotendeels opgedroogd.
In de toeristische sector gingen er daardoor zo'n 174 miljoen banen verloren...
...met een totale schadepost van bijna 5 biljoen dollar. Da's een hoop geld.
Aan de ene kant: prima voor de natuur.
Minder toeristen betekent: minder vliegen, minder uitstoot en schonere lucht.
En minder mensen die wilde dieren lastigvallen.
Resultaat: overal ter wereld wilde dieren die opduiken op plekken waar je ze eerst niet zag.
In bijvoorbeeld Thailand kwam voor het eerst in jaren deze lederschildpad weer tevoorschijn...
...om, op normaal gesproken zeer toeristisch strand, weer eieren te leggen.
En ook de Aziatische olifant, de slankaap en de Indische zeekoe rukten weer op.
Goed dierennieuws. Toch?
Ja... maar tot op zekere hoogte.
De vloek is namelijk groter dan de zegen.
Zeggen natuurbeschermers.
Die pandemie heeft het werk vooral heel veel ingewikkelder gemaakt.
Op heel veel plekken en vooral in minder ontwikkelde landen...
...zijn ze juist heel sterk afhankelijk van die nu misgelopen toerismedollars.
Ecotoerisme helpt al tientallen jaren bedreigde dieren te beschermen.
Maar overal ter wereld zien natuurparken zich, door de pandemie, gedwongen hun deuren te sluiten voor bezoekers.
Door minder geld is er minder toezicht op illegale handel in wilde dieren...
...of kan er minder geld naar educatie over de bescherming van bedreigde soorten.
En, het allerbelangrijkst:
De eerste verdedigingslinie tegen stropers, de rangers...
...die patrouilleren en anti-stroperij-operaties uitvoeren, kunnen hun werk niet meer goed doen.
Dierenbeschermers zien daardoor meer stroperij van neushoorns en olifanten...
...in bijvoorbeeld Botswana, Namibië en Zuid-Afrika.
Juist ook in die toeristische hotspots, die normaal gesproken een relatief veilige haven zijn voor de dieren.
Niet alleen vanwege de rangers, maar ook puur door de aanwezigheid van de toeristen zelf...
...die onbewust met veel extra paar ogen helpen om stropers weg te houden.
Hetzelfde zien we in landen als Kenia en Tanzania, waar vooral olifanten, leeuwen en luipaarden het doelwit zijn.
In normale tijden zorgt het geld van safaritoerisme voor bijna 1 miljoen banen in Kenia.
Maar...
Op dit moment heb ik geen werk vanwege het coronavirus.
Zonder toerisme, geen bescherming.
Natuurbeschermers zien ook dat daardoor goed bedoelende mensen bijdragen aan het probleem.
Doordat mensen hun inkomen hebben verloren...
...voelen ze zich gedwongen om de wildernis in te duiken om te jagen en te vissen.
Puur om in hun primaire levensbehoefte te voorzien.
Dat is problematisch...
...maar, je kunt het ze niet kwalijk nemen.
Het grootste probleem zijn toch echt die stropers...
...die het doelbewust hebben gemunt op bedreigde soorten, voor de illegale handel.
De stropers zijn er nog en we hebben echt versterking nodig.
En zonder geld wordt het alleen maar moeilijker.
Voor de rangers.
Uit een wereldwijde enquête onder duizend rangers...
...zegt meer dan een kwart dat ze sinds corona zijn gekort op hun salaris, of zelfs helemaal niet uitbetaald.
En de regeringen van 22 landen hebben sinds de pandemie...
...gesneden in hun budget voor dierenbescherming.
Dat maakt het allemaal niet makkelijker.
Ik sprak daarover met de Nederlandse oud-marinier Boris Vos.
Hij traint rangers in Kenia, die dagelijks zien wat de effecten zijn van stroperij.
Mijn naam is Boris Vos, ik ben op dit moment in Kenia, in Tsavo.
Doordat toerisme gewoon echt op zijn gat ligt, hebben stropers meer ruimte om te stropen, dat klopt.
Het is wat jij zegt, er zijn mensen die het puur voor geldelijk gewin doen.
Er zijn mensen die het als aanvulling voor hun eten doen.
Er zijn zelfs mensen die het uit verveling doen.
Als je kijkt naar dit gebied, dat is ter grootte van de provincie Utrecht, waar wij hier zitten...
...en dat wordt door ongeveer 120 man gedaan.
Dat is absoluut een uitdaging, want veel van de inkomsten komen uit toerisme.
En zoals je weet, is dat op dit moment heel erg beperkt.
Waar ik heel erg op hoop...
...is dat zodra de grenzen opengaan, mensen ook gewoon weer op bezoek komen.
Je geld wordt niet alleen gebruikt voor je eigen plezier, je helpt hier de organisaties ook heel erg mee.
En dat is echt waar ik op hoop.
We hebben het tot nu toe vooral over landen in Afrika.
Maar neem ook Zuid-Azië.
In Pakistan zagen ze vooral een toename in het stropen van de Indische lannervalk...
...en de beschermde jufferkraanvogel.
In Nepal moet vooral het moschus-hert het ontgelden.
En in India zijn wilde vogels, luipaarden, tijgers, woestijnantilopen en neushoorns het doelwit.
Criminele beroepsstropers zijn de boosdoeners.
Maar bijkomend probleem hier is dat door het wegvallen van hun inkomen...
...meer en meer mensen van de stad naar de buitengebieden trekken...
...en daardoor sneller in de verleiding komen om zich met zulke illegale praktijken in te laten.
Wederom: de één om er crimineel geld aan te verdienen, en de ander om te kunnen eten.
Hoe dan ook, mede door de pandemie is stroperij ook in Zuid-Azië een steeds groter wordend probleem...
...zeggen natuurbeschermers daar.
Dat vroeg ik aan Jose Louies van Wildlife Trust of India.
Hoi, ik ben Jose Louies en al 15 jaar bestrijd ik de smokkel van wilde dieren.
Hier in India is stroperij een groot probleem voor ons...
...want India is niet alleen een bestemming, maar ook een bron van gestroopte wilde dieren.
Ons probleem begint bij lokale gemeenschappen die jagen op het vlees van wilde dieren.
Zeker door de lockdown zitten veel mensen thuis dus daar begint de ellende.
Maar ook de georganiseerde jacht gaat op veel plekken hard vanwege deze situatie.
De autoriteiten zijn druk met heel andere zaken en daardoor worden veel dieren gedood.
Tot slot, om het wereldwijde probleem nog iets meer in kaart te brengen...
...Zuid-Amerika.
In bijvoorbeeld Brazilië en Colombia zien we vooral meer bossen verdwijnen...
...voor landwinning en illegale mijnbouw.
En laten we in Nederland nou net een van de grootste importeurs zijn uit die gebieden.
Met desastreuze gevolgen voor talloze wildpopulaties daar.
En een iets onbekender voorbeeld: Suriname.
Waar de jaguar in het nauw wordt gedreven. Ook in de beschermde parken.
En het lot van die jaguar...
Stropers en ook mijnbouwers of houtkappers...
...doden de dieren, villen ze en ontdoen ze van hun botten en tanden.
Ze koken de rest van het karkas tot een soort pasta, om...
...illegaal te verhandelen en vervoeren naar China...
...waar het als medicijn wordt gebruikt of om seksuele prestaties te verbeteren.
Onbewezen claims, maar de lucratieve handel is er niet minder om.
Vanessa Kadosoe doet daar ter plekke wat ze kan om jaguars te beschermen.
Hoi, ik ben Vanessa Kadosoe, ik zit in Suriname en ben onderzoeker daar.
De groep die toch nog stroopt, is veel te groot.
Rondom het park is heel veel goudwinning.
Dat zijn mensen die soms maanden aaneengesloten in het bos zitten.
Ze moeten eten en in het bos ga je natuurlijk ook jaguars tegenkomen.
En als ze die zien, is dat een kans om snel geld te verdienen.
Want de bedragen zijn soms wel duizenden dollars voor één volwassen jaguar.
Normaal zouden toeristen ervoor zorgen dat jagers en goudzoekers niet zo dichtbij durven komen...
...maar die groep is weggevallen, het park is min of meer gesloten.
Er moeten echt weer toeristen komen, ik hoop dat dat weer gaat gebeuren.
Tot zover dit deprimerende rondje om de wereld.
En de zoveelste ellende, door deze *bleep* pandemie.
Tegelijk, wordt juist deze gekke tijd, aangegrepen als sleutelmoment om het probleem aan te pakken.
En dan niet alleen specifiek stroperij op fotogenieke dieren die het goed doen in documentaires...
...maar wat dat betreft alles wat de mens doet dat de biodiversiteit in gevaar brengt.
Sir David, kan het?
Als we nú in actie komen, kunnen we het nog rechttrekken.
Maar om dit lijntje niet nog verder weg te laten zakken, zal er heel hard gewerkt moeten worden.
Anders zijn deze vrienden straks alleen nog maar te zien...
...in een dierentuin.
