Turkije vs. Koerdische strijders: het gevecht uitgelegd
Ze vochten, streden en duizenden van hen verloren hun leven in de strijd tegen Islamitische Staat.
Maar nu voelen ze zich verraden...
...want ook al waren ze de állerbelangrijkste bondgenoten van het Westen in de strijd tegen IS...
...worden ze nu aan hun lot overgelaten.
Ik heb het over de Koerdische strijders.
Maar wie zijn eigenlijk die Koerden?
En waar vechten sommigen van hen voor?
Eerst even dit.
Waarom hebben we het op dít moment over de Koerdische strijders?
De Koerden zijn de steun van de Amerikanen kwijt terwijl de Turkse invasie in volle gang is.
Koerdische milities streden in het noordoosten van Syrië onder anderen met de Amerikanen tegen IS.
Maar omdat IS inmiddels verslagen is...
...vindt Trump het tijd om de laatste Amerikanen terug naar huis te halen.
Maar daardoor ontstonden er kansen voor deze man.
President Recep Tayyip Erdogan van Turkije.
Al langer dreigde Erdogan om het noorden van Syrië binnen te vallen...
...omdat daar volgens hem Koerdische terroristen zitten.
En nu voegt hij dus de daad bij het woord.
Het Turkse leger viel net na het vertrek van de Amerikanen Noord-Syrië binnen.
Met hun luchtmacht, grondtroepen en wapens willen ze de Koerdische strijders verdrijven.
Want Erdogan heeft een paar duidelijke plannen met het gebied.
Zo wil hij een zogenoemde bufferzone maken langs de grens met Syrië...
...en daar grote aantallen Syrische vluchtelingen vestigen.
Maar dat niet alleen.
Erdogan wil ook af van de Koerdische YPG-strijders die het gebied in handen hebben.
Duidelijke plannen dus.
Maar wij als Nederland en Europa hebben weinig grip op het conflict.
Omdat Erdogan ook een probleem voor ons oplost.
Turkije vangt namelijk 3,6 miljoen Syrische vluchtelingen op.
En Erdogan dreigt die weer door te laten naar Europa, als Europa hem nu te veel in de weg gaat zitten.
Met andere woorden: Europa staat schaakmat.
Goed, nu je - heel kort samengevat - weet wat er op dit moment speelt...
...neem ik je mee in de Koerdische geschiedenis.
Even voor de duidelijkheid: dé Koerd bestaat niet.
En het is onmogelijk om de gehele Koerdische kwestie in 10 minuten aan je uit te leggen.
Want zelfs historici - die hier al jarenlang onderzoek naar doen - weten niet precies...
...wat er in het verleden is gebeurd.
Maar over het volgende zijn ze het wel eens.
De Koerden vormen de grootste etnische stateloze groep in het Midden-Oosten.
Toen na de Eerste Wereldoorlog het Ottomaanse Rijk uit elkaar viel...
...werden er opeens landsgrenzen getekend.
En de Koerden die daar altijd al woonden, wilden ook een eigen staat.
Maar ze belandden in vier verschillende staten...
...zonder eigen land.
Daarom wonen bijna 30 miljoen Koerden nu verspreid over delen van Iran, Irak, Syrië en Turkije.
De Koerden en de regeringen van al die landen stonden vaak op gespannen voet met elkaar.
Want veel Koerden bleven bijvoorbeeld de wens voor een eigen staat of meer autonomie houden.
Het Westen was de laatste jaren behoorlijk afhankelijk van de Koerden in de strijd tegen IS.
Vooral in Irak en Syrië.
En daarom licht ik dié nu voor je uit.
Allereerst: Irak.
Daar werden de Koerden lange tijd onderdrukt door het regime van de Iraakse dictator Saddam Hussein.
Met als berucht moment deze gifgasmoordpartij in de stad Halabja in 1988...
...met duizenden slachtoffers als gevolg.
Maar sinds de val van Saddam Hussein zijn de Iraakse Koerden juist erg autonoom.
En hoewel een referendum van twee jaar geleden uiteindelijk in de ijskast belandde...
...werd er wel uitvoerig gesproken over meer onafhankelijkheid van Iraaks Koerdistan.
En dan hun rol in de strijd tegen Islamitische Staat?
De Iraaks-Koerdische stríjders, de Peshmerga, streden vanaf 2014 mee tegen Islamitische Staat in Irak.
En dat deden ze niet geheel zonder belang.
Want IS kwam namelijk ook steeds dichterbij de Iraaks-Koerdische hoofdstad Erbil.
Later dat jaar werden ze bondgenoten van de VS, die ondersteunden de Peshmerga met luchtaanvallen.
Bovendien werden ze bewapend en getraind door de Amerikanen.
Dan Syrië.
Voordat de burgeroorlog daar uitbrak, werden Koerden niet overal geaccepteerd in Syrië.
Maar alles werd anders toen IS om zich heen sloeg in Syrië.
De Syrisch-Koerdische strijders van de YPG kregen, net als Iraakse Koerden, wapens van de VS.
Met die wapens vochten ze mee met de Westerse coalitie tegen IS.
Maar ook niet zonder eigenbelang.
Want daardoor konden Koerdische milities dit autonome grondgebied...
...in het noorden van Syrië, genaamd Rojava, flink uitbreiden.
En het leek erop alsof ze dat aardig was gelukt.
Tót de Amerikanen begin oktober hun handen vrij plotseling van Syrië aftrokken.
Toen greep Turkije z'n kans om de Koerdische strijders in Syrië aan te pakken.
Want weet je nog, dit gebied, dat is in handen van de Koerdische YPG.
Tot groot ongenoegen van Erdogan.
Turkije ziet die YPG als verlengstuk van de gewapende Koerden van de PKK.
En die laatste organisatie streeft niet per se naar een onafhankelijke Koerdische staat...
...maar wil wel meer rechten voor Koerden in Turkije.
En daar gaan ze héél ver in.
De PKK is verantwoordelijk voor een serie bloedige aanslagen met heel veel Turkse doden...
...en staat daarom op terreurlijsten van de EU en de VS.
Maar de YPG ontkent dat zij bij de PKK horen.
Toch zijn er zeker wel nauwe banden.
Zo zie je in in het gebied waar Syrische Koerden zitten overal portretten van deze man.
De leider van de PKK.
En in Turkije zie je in de Koerdische gebieden veel portretten van gedode YPG-strijders.
Het Westen ziet de YPG niet als terreurorganisatie.
Sterker nog, de Koerdische strijders waren de belangrijkste bondgenoot in de strijd tegen IS.
De Turken zien dat anders.
Zij zien de YPG'ers juist als terroristen en zeggen dat ze het gebied waar ze nu zijn binnengevallen juist...
...'veilig willen maken' door de YPG daar te verdrijven.
Die strijdgroep die werkt niet altijd volgens normen die we hier zouden hanteren, maar...
...het is geen oorlog in dat gebied.
Hij zegt: "Ik kom vrede stichten"...
...vrede sticht je meestal op plekken waar het oorlog is.
Vandaag sticht hij geen vrede, maar creëert hij een nieuw front in de oorlog.
Turkije zegt niet te strijden tegen Koerdische burgers...
...maar alleen tegen de gewapende strijders van de PKK en de YPG.
Tja, en wat nu?
De Koerdische strijders zien nog maar één optie.
Een deal sluiten met Syrië.
In de hoop dat het Syrische regeringsleger van president Assad...
...de Koerden gaat helpen om het Turkse leger uit hun gebied te houden.
Maar daarmee vervliegt misschien ook wel de hoop op een eigen autonome Koerdische regio.
Maar ze hebben liever dat, dan dat ze verder moeten onder Turks bewind.
Wil je nou meer uitleg bij het nieuws?
Abonneer je dan even op ons kanaal.
Thanks voor het kijken!
