Verbs
根据跟随的代词,每个动词都有六种不同的人称现在时形式:
- ja, ty, on/ona/ono, my, wy, oni/one
但与英语不同的是,我们不必每次创建动词形式时都使用代词,特别是当只有一个代词与该动词形式组合的情况下,例如(ja) lubię。
现在时
有些材料说四种,有些甚至说是11种词形变化群组。但为了尽可能简单,我们也可以将现在时的波兰动词分为三种主要的词形变化类型:
- 词形变化 -m/-sz
- 词形变化 -ę/-isz
- 词形变化 -ę/-esz
词形变化类型的名称与第一人称单数和第二人称单数的词尾相同。如果我们知道这两个词尾,就能够创建其他形式。
如果动词词干中有一些辅音变化,这点就尤为重要。以下模式适用:第一人称单数和第三人称复数包含相同的辅音,例如:jja jeżdżę, oni/one jeżdżą。其余的动词形式会有一个不同的辅音,但全部都是相同的:ty jeździsz, on/ona/ono jeździ, my jeździmy, wy jeździcie。
词形变化 -m/-sz
属于这种词形变化类型的大多数动词都有以-ać结尾的不定式,例如:znać, czekać, kochać, pytać。
也有四个动词以-eć结尾:rozumieć, wiedzieć, umieć i jeść。
人称形式的创建方式如下。去掉词尾-ć,然后添加以下人称结尾:-m, -sz, -ø, -my, -cie, -ją:
KOCHAĆ:
(ja) kocham
(ty) kochasz
on/ ona/ ono kocha
(my) kochamy
(wy) kochacie
oni/ one kochają
ROZUMIEĆ
(ja) rozumiem
(ty) rozumiesz
on/ona/ono rozumie
(my) rozumiemy
(wy) rozumiecie
oni/one rozumieją
一个常用动词“mieć”也属于这一组:
MIEĆ:
mam, masz, ma, mamy, macie, mają
词形变化 -ę/-isz
属于这种词形变化类型的大多数动词都有以-ić结尾的不定式,例如:robić, mówić, bawić się;其中一些以-yć结尾,例如:uczyć, liczyć;还有以-eć结尾的动词,例如:myśleć, musieć。
人称形式通过添加如下人称词尾创建:-ę, -isz, -i, -imy, -icie, -ą。
ROBIĆ:
(ja) robię
(ty) robisz
on/ona/ono robi
(my) robimy
(wy) robicie
oni/one robią
在这个词形变化群组中,有一条关于拼写和发音的规则,如果动词词干中的最后一个辅音是“ż, rz, cz, sz, dż”,使用“y”而不是“i”,例如:
UCZYĆ:
Uczę, uczysz, uczy, uczymy, uczycie, uczą
在第一人称单数和第三人称复数中,如果不定式以 -cić, -cieć >C, -dzić, -dzieć > DZ, -zić, -zieć > Ż, -sić, -sieć > SZ结尾,则动词词干发生变化,例如:
NOSIĆ:
noszę, nosisz, nosi, nosimy, nosicie, noszą
词形变化 -ę/-esz
属于这种词形变化类型的大多数动词都有三个或以上音节,不定式以-ować结尾,例如:kupować, fotografować, dyskutować, dziękować。
人称形式是通过删除词尾-ować,添加-uj-来创建的,人称词尾如下:-ę, -esz, -e, -emy, -ecie, -ą。
PRACOWAĆ:
(ja) pracuję
(ty) pracujesz
on/ona/ono pracuje
(my) pracujemy
(wy) pracujecie
oni/one pracują
类似动词的人称形式(以-awać结尾及其他一些例外)是通过添加-j和上述人称词尾来创建的,例如:
PIĆ:
(ja) piję
(ty) pijesz
on/ona/ono pije
(my) pijemy
(wy) pijecie
oni/one piją
在其他一些情况下,人称动词形式的词干与不定式的词干不同,例如:iść (ja idę), pisać (ty piszesz)。
运动动词
最重要的运动动词是:iść, chodzić, jechać, jeździć。用法和词形变化的区别如下:
一次性活动 | 重复性活动 | |
---|---|---|
步行 | IŚĆ: (ja) idę (ty) idziesz on/ona/ono idzie (my) idziemy (wy) idziecie oni/one idą |
CHODZIĆ: (ja) chodzę (ty) chodzisz on/ona/ono chodzi (my) chodzimy (wy) chodzicie oni/one chodzą |
开车/走(用任何交通工具) | JECHAĆ: (ja) jadę (ty) jedziesz on/ona/ono jedzie (my) jedziemy (wy) jedziecie oni/one jadą |
JEŹDZIĆ: (ja) jeżdżę (ty) jeździsz on/ona/ono jeździ (my) jeździmy (wy) jeździcie oni/one jeżdżą |
动词的语法体
波兰语中的动词有两种体:完成体(dokonany)和未完成体(niedokonany)。
因此,我们有两对意思相同的动词,例如:pisać - napisać (写), robić - zrobić (干/制作).。通常我们通过加前缀由未完成体动词变成完成体动词,或者通过修饰词干或词尾由完成体变成未完成体。这种区别在过去时和将来时很重要,但现在时里只用未完成体动词。
这两种体态的动词的重要区别如下:
Czasowniki dokonane | Czasowniki niedokonane | |
---|---|---|
用途 | 已完成的,一次性动作(通常用英语中的一般时态表示) | 重复、未完成或不确定动作是否完成(通常用英语中的进行时态表示) |
现在时 | Kupiłem nowy dom. | Zobaczyłem go, gdy kupowałem nowe buty. |
我买了一栋新房子。 | 我在买新鞋子的时候,看到了他。 | |
将来时 | Jutro kupię nowy samochód. | Jutro o tej porze będę kupować nowe meble. |
明天我会买辆新车。 | 明天这个时候,我正在买新家具。 |
波兰语中一些常见的动词类型配对:
sprzedać / sprzedawać - 卖
dać / dawać - 给
pomóc / pomagać - 帮助
pisać / napisać - 写
grać - zagrać - 玩耍
经常发生的情况是有部分完成时动词,所以事实上它不是一对而是一组,例如:
Myśleć - wymyślić, przemyśleć, domyślić się
Czytać - doczytać, przeczytać, wyczytać, odczytać
Robić - zrobić, wyrobić, dorobić, odrobić, przerobić
根据前缀,每个完成时动词的含义都略有不同。
过去时
动词的过去时遵循以下模式。三种性别(阳性、阴性和中性)的单数形式和两种性别(阳性人称和非阳性人称)的复数形式都有人称词尾。下面的例子显示了动词“grać”(玩耍)的过去时。
单数 | ||
---|---|---|
阳性 | 阴性 | 中性 |
(ja) grałem (ty) grałeś On grał |
(ja) grałam (ty) grałaś Ona grała |
- - Ono grało |
复数 | ||
---|---|---|
阳性人称 | 非阳性人称 | |
(my) graliśmy (wy) graliście (oni) grali |
(my) grałyśmy (wy) grałyście (one) grały |
更多示例:
CZYTAĆ - 阅读(未完成体动词):
(ja) czytałem / czytałam
(ty) czytałeś / czytała
(on) czytał / (ona) czytała / (ono) czytało
(my) czytaliśmy / czytałyśmy
(wy) czytaliście / czytałyście
(oni) czytali / (one) czytały
PRZECZYTAĆ - 阅读(完成体动词):
(ja) przeczytałem / przeczytałam
(ty) przeczytałeś / przeczytała
(on) przeczytał / (ona) przeczytała / (ono) przeczytało
(my) przeczytaliśmy / przeczytałyśmy
(wy) przeczytaliście / przeczytałyście
(oni) przeczytali / (one) przeczytały
正如你从上述示例中看到的,这些动词在过去时中遵循一样的模式,人称词尾也相同,仅根据性别变化。然而,完成体和未完成体动词的词尾应用是没有区别的。尽管如此,有时动词的词干也有一些变化,例如:
MIEĆ:
(ja) miałem / miałam
(ty) miałeś / miałaś
(on) miał / (ona) miała / (ono) miało
(my) mieliśmy / miałyśmy
(wy) mieliście / miałyście
(oni) mieli / (one) miały
将来时
完成体动词
如果你知道未完成体动词在现在时如何进行词性变化,例如:robić (robię, robisz, robi, robimy, robicie, robią),那么创建未完成体动词的将来时非常简单,因为它遵循相同的模式。但由于它是未完成体动词,所以有单独的前缀:
Robić (未完成体) 现在时 | Zrobić (完成体) 将来时 |
(ja) robię (ty) robisz on/ona/ono robi (my) robimy (wy) robicie oni/one robią |
(ja) zrobię (ty) zrobisz on/ona/ono zrobi (my) zrobimy (wy) zrobicie oni/one zrobią |
未完成体动词
未完成体动词的将来时形式有两种,第一种很容易记:如:动词“być”(成为)的人称未来形式+不定式。
PRACOWAĆ:
(ja) będę pracować
(ty) będziesz pracować
on/ona/ono będzie pracować
(my) będziemy pracować
(wy) będziecie pracować
oni/one będą pracować
形成非完成未来时的第二种方式出人意料的要求了解非完成过去时态形式,在这种时态中性别很重要。这里我们需要:
单数:动词“być”(成为)的人称将来时+第三人称单数过去时。
复数:动词“być”(成为)的人称将来时+第三人称复数过去时。
单数 | ||
---|---|---|
阳性 | 阴性 | 中性 |
(ja) będę pracował (ty) będziesz pracował On będzie pracował |
(ja) będę pracowała (ty) będziesz pracowała Ona będzie pracowała |
- - Ono będzie pracowało |
复数 | ||
---|---|---|
阳性人称 | 非阳性人称 | |
(my) będziemy pracowali (wy) będziecie pracowali (oni) będą pracowali |
(my) będziemy pracowały (wy) będziecie pracowały (one) będą pracowały |